Bouwen in Nederland. Een beeld op basis van octrooien. Opdrachtgever: Ministerie van VROM. Dit rapport is opgesteld door. Drs. J.J.

Transcriptie

1 Bouwen in Nederland Een beeld op basis van octrooien Opdrachtgever: Ministerie van VROM Colofon Dit rapport is opgesteld door Drs. J.J. (Jos) Winnink DATUM 20 september 2006 KENMERK STATUS KOB/2006/bouwen Definitief

2 Cluster Kennisontwikkeling en Beleidsinteractie (KOB) KOB analyseert octrooi-informatie ter ondersteuning van beleidsontwikkeling op het gebied van innovatie en industrieel eigendom. Door de combinatie van databases met bibliografische gegevens van octrooien, octrooiregisters en bronnen met andere (economische) gegevens is het mogelijk om analyses te maken die beleidsrelevante informatie verschaffen. Vragen die KOB ondermeer kan beantwoorden, zijn: Wie is binnen een bepaald technologiegebied actief en met welke technologie in het bijzonder? Welke bedrijven zijn (in potentie) concurrenten? En welke zijn (in potentie) partners? Wat is de positie van de BV Nederland ten opzichte van de belangrijkste concurrenten op de wereldmarkt? Welke zijn de belangrijkste Nederlandse spelers in een technologiegebied? Welke geografische concentraties (valleys) zijn er te identificeren en wie maken er deel van uit? Wat zijn opkomende technologiegebieden? Wat is de octrooistructuur van een land? Op welk gebied worden naar verhouding veel octrooien aangevraagd en op welk gebied minder? Hoe verhoudt deze situatie zich met die in de EU en die in Nederland? 2

3 Inhoud 1 Bouwen Inleiding Methodiek Perspectief over de periode heden Octrooiaanvragen in Nederland Octrooiaanvragen Internationaal Bouwnijverheid Totaal beeld E01 - Constructie van wegen, spoorwegen of bruggen E02 - Waterbouwkunde; Funderingen; Grondverzet E03 - Watertoevoer; Riolering E04 Bouwen E05 - Sloten; Sleutels; Raambeslag of deurbeslag; Brandkasten E06 - Deuren; Ramen; Luiken of rolgordijnen in het algemeen; Ladders Bouwen (E04) in detail De onderdelen van de bedrijfstak Bouwen E04B - Algemene bouwconstructies; Wanden, bijv. afscheidingen; Daken; Vloeren; Plafonds; Isoleren of op een andere wijze beschermen van gebouwen E04C - Structurele elementen; Bouwmaterialen E04D - Dakbedekkingen; Dakramen; Goten; Dakdekkersgereedschap E04F - Afwerken van gebouwen, bijv. trappen of vloeren E04G - Steigerwerk; Vormen; Bekistingen; Bouwwerktuigen of andere bouwhulpmiddelen, of het gebruik daarvan; Ter plaatse hanteren van bouwmaterialen; Repareren, slopen of op een andere wijze werken aan bestaande gebouwen E04H - Gebouwen of soortgelijke structuren voor een specifiek doel; Zwembaden, dompelbaden en dergelijke; Masten; Schuttingen; Tenten of overkappingen in het algemeen Conclusies

4 4

5 1 Bouwen 1.1 Inleiding Binnen het ministerie van Volksgezondheid Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) bestaat belangstelling waar de Nederlandse bouwwereld zich op richt als het gaat om innovatie. Octrooiaanvragen vormen één van de methodes om naar innovatieve activiteiten te kijken. Dit rapport is een eerste aanzet om de innovatieactiviteiten van de bouwwereld in kaart te brengen. Dit inventariserende onderzoek heeft zich gericht op de interesse gebieden van de Nederlandse bouwwereld. Het rapport geeft een indruk van de verdeling van de octrooien over de technologiegebieden die tot de bouw worden gerekend en tot de omvang van de bedrijfstak Bouw in relatie tot andere bedrijfstakken. Dit conform de in het Jaarverslag 2005 van Octrooicentrum Nederland gehanteerde definities. 1.2 Methodiek Er is gebruik is gemaakt van het Nederlandse octrooiregister van Octrooicentrum Nederland, van de EPODOC-database van het EOB en van de World Patent Index database van Thomon/Derwent. t het Nederlandse octrooiregister zijn alleen die octrooiaanvragen geselecteerd die uitsluitend in Nederland zijn ingediend. Voor de EPODOC-database is het zoeken beperkt tot octrooipublicaties van het EOB en de WIPO zijn meegenomen. De gevonden documentverzameling is ontdaan van dubbele aanvragen. Beide verzamelingen vullen elkaar aan en kunnen worden opgeteld zonder zaken dubbel te tellen. Het onderscheid tussen beide verzamelingen is gehandhaafd omdat mogelijke verschillen in octrooieergedrag daarmee zichtbaar blijven. Een octrooiaanvraag in uitsluitend Nederland is goedkoper dan een aanvraag bij het EOB. Dus afhankelijk van de verwachtingen van de aanvrager kan deze besluiten om de aanvraag in Nederland of bij het EOB te doen. Om de Bouwnijverheid in perspectief te zetten (hoofdstuk 2) is voor de Internationale routes gebruik gemaakt van de World Patent Index database. In deze database worden documenten, die betrekking hebben op dezelfde (uit)vinding bij elkaar genomen. Hierdoor worden dubbeltellingen zoveel als mogelijk is voorkomen. De octrooiaanvragen afkomstig van aanvragers uit Nederland zijn onderzocht over de periode 2000 heden. Vanwege geheimhoudingstermijnen (: in het algemeen 18 maanden na het moment van indiening) in de octrooiaanvraagprocedure komen aanvragen recenter ingediend dan 2004 niet in dit onderzoek voor. De octrooien zijn geselecteerd op basis van de codes uit de International Patent Classification (IPC). 5

6 2 Perspectief over de periode heden Het perspectief van de sector bouwnijverheid in het totaal beeld moet genuanceerd worden weergegeven. In feite gaat het om twee gescheiden groepen octrooiaanvragen. De eerste groep omvat octrooiaanvragen van Nederlandse aanvragers die zich beperken tot aanvragen in Nederland. De tweede groep zijn de octrooiaanvragen van Nederlandse aanvragers, die internationale routes gebruiken. Beide groepen worden in de volgende paragrafen apart beschreven. Zoals de figuren Figuur 2-1 en Figuur 2-2 duidelijk maken zijn de verhoudingen tussen de bedrijfstakken in beide groepen aanmerkelijk verschillend. Omdat verschillende databases voor de beide groepen zijn gebruikt mogen de absolute aantallen niet zondermeer bij elkaar worden opgeteld. 2.1 Octrooiaanvragen in Nederland De octrooiaanvragen (10013) van Nederlandse aanvragers in Nederland over de periode 2000 heden kennen de verdeling zoals weergegeven in Figuur 2-1. De indeling is overeenkomstig het de gegevens in het Jaarverslag 2005 van het Octrooicentrum Nederland. De genoemde bedrijfstakken omvatten over de genoemde periode 80% van de aanvragen. De resterende 20% zit verdeeld in de overige bedrijfstakken.die gekoppeld moeten worden met de volgende tien technologiegebieden: 1. scheiden, mixen van stoffen; 2. druktechnieken; 3. micro en nanotechnieken (voorzover als zodanig geïdentificeerd); 4. boormachines, mijnbouwmachines; 5. machines en pompen; 6. constructies; 7. verlichting en verwarming; 8. wapens en explosieven; 9. overige instrumenten; 10. kernfysische technieken; Textiel en papier 1% Voeding en genotsmiddelen 4% Computers 4% Vormen 6% Bouwen 16% Instrumenten 5% Chemie 6% Verpakken 13% Huishoudelijk 9% Landbouw 10% Transport 10% Gezondheid 9% Electronica en communicatie 7% Figuur 2-1 Nederlandse aanvragen in Nederland ( ) 6

7 2.2 Octrooiaanvragen Internationaal De octrooiaanvragen (30130) van Nederlandse aanvragers, die de aanvragen via internationale routes gebruiken, over de periode 2000 heden kennen de verdeling zoals weergegeven in Figuur 2-2. De indeling is overeenkomstig het de gegevens in het Jaarverslag 2005 van het Octrooicentrum Nederland. De genoemde bedrijfstakken omvatten over de genoemde periode 90% van de aanvragen. Voor de overige 10% geldt mutatis mutandis de opmerking in de vorige paragraaf. Voeding en genotsmiddelen 3% Textiel en papier 1% Bouwen 2% Verpakken 3% Computers 12% Vormen 4% Electronica en communicatie 28% Instrumenten 14% Chemie 15% Huishoudelijk Transport 2% Landbouw 2% 2% Gezondheid 12% Figuur 2-2 Nederlandse aanvragen Internationaal ( ) 7

8 3 Bouwnijverheid 3.1 Totaal beeld Technologievelden die tot de bedrijfstak bouwnijverheid worden gerekend omvatten in de International Patent Classification (IPC) uit de volgende zes deelgebieden: E01 - Constructie van wegen, spoorwegen of bruggen E02 - Waterbouwkunde; Funderingen; Grondverzet E03 - Watertoevoer; Riolering E04 - Bouwen E05 - Sloten; Sleutels; Raambeslag of deurbeslag; Brandkasten E06 - Deuren; Ramen; Luiken of rolgordijnen in het algemeen; Ladders Nederlands Octrooiregister E04 42% E05 9% E06 12% E03 7% E02 16% E01 14% Figuur 3-1 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=1236) Epodoc E04 41% E05 9% E06 14% E03 7% E02 15% E01 14% Figuur 3-2 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=3515) 8

9 3.2 E01 - Constructie van wegen, spoorwegen of bruggen Binnen Constructie van wegen, spoorwegen of bruggen worden de volgende zes deelgebieden onderscheiden: E01B - Spoorbedden; Gereedschap voor spoorbedden; Machines voor het maken van allerlei soorten spoorwegen E01C - Constructie van of oppervlakken voor wegen, sportvelden en dergelijke; Machines of hulpgereedschap ten behoeve van het construeren of repareren E01D - Constructie van bruggen of viaducten; Monteren van bruggen E01F - Aanvullend werk, zoals het uitrusten van wegen en de constructie van platforms, helikopterlandingsplaatsen, verkeersborden, sneeuwhekken en dergelijke E01H - Reinigen van straten; Reinigen van spoorbedden; Reinigen van stranden; Reinigen van het land; Verdrijven van mist in het algemeen Nederlands Octrooiregister E01 - Constructie van wegen, spoorwegen of bruggen E01D 2% E01F 26% E01H 8% E01C 47% E01B 17% Figuur 3-3 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=174) 9

10 3.2.2 Epodoc E01 - Constructie van wegen, spoorwegen of bruggen E01D 3% E01F 29% E01H 8% E01C 43% E01B 17% Figuur 3-4 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=506) 3.3 E02 - Waterbouwkunde; Funderingen; Grondverzet Waterbouwkunde; Funderingen; Grondverzet bestaat ui de volgende vier onderdelen: E02B - Waterbouwkunde E02C - Sluisinrichtingen of sluismechanismen voor de scheepvaart E02D - Funderingen; Afgravingen; Dijken; Ondergrondse structuren of structuren onder water E02F - Baggeren; Grondverzet Nederlands Octrooiregister E02 - Waterbouwkunde; Funderingen; Grondverzet E02D 50% E02F 18% E02C 0% E02B 32% Figuur 3-5 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=202) 10

11 3.3.2 Epodoc E02 - Waterbouwkunde; Funderingen; Grondverzet E02D 52% E02F 15% E02C 0% E02B 33% Figuur 3-6 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=541) 11

12 3.4 E03 - Watertoevoer; Riolering Watertoevoer en Riolering kent de volgende vier deelgebieden: E03B - Installaties of methoden voor het krijgen, verkrijgen of verdelen van water E03C - Huishoudelijke sanitaire installaties voor vers water of afvalwater; Gootstenen E03D - Toiletten of urinalen met spoelinrichting; Spoelkleppen daarvoor E03F - Riolering; Zinkputten Nederlands Octrooiregister E03 - Watertoevoer; Riolering E03D 27% E03F 38% E03C 24% E03B 11% Figuur 3-7 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=84) Epodoc E03 - Watertoevoer; Riolering E03D 32% E03F 35% E03C 20% E03B 13% Figuur 3-8 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=238) 12

13 3.5 E04 Bouwen Binnen het Bouwen worden een zestal specialisatie gebieden onderscheiden en wel: E04B - Algemene bouwconstructies; Wanden, bijv. afscheidingen; Daken; Vloeren; Plafonds; Isoleren of op een andere wijze beschermen van gebouwen E04C - Structurele elementen; Bouwmaterialen E04D - Dakbedekkingen; Dakramen; Goten; Dakdekkersgereedschap E04F - Afwerken van gebouwen, bijv. trappen of vloeren E04G - Steigerwerk; Vormen; Bekistingen; Bouwwerktuigen of andere bouwhulpmiddelen, of het gebruik daarvan; Ter plaatse hanteren van bouwmaterialen; Repareren, slopen of op een andere wijze werken aan bestaande gebouwen E04H - Gebouwen of soortgelijke structuren voor een specifiek doel; Zwembaden, dompelbaden en dergelijke; Masten; Schuttingen; Tenten of overkappingen in het algemeen Nederlands Octrooiregister E04 - Bouwen E04F 15% E04G 22% E04H 18% E04D 12% E04C 7% E04B 26% Figuur 3-9 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=514) Epodoc E04 - Bouwen E04F 15% E04G 16% E04H 18% E04D 13% E04C 12% E04B 26% Figuur 3-10 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=1445) 13

14 3.6 E05 - Sloten; Sleutels; Raambeslag of deurbeslag; Brandkasten De volgende vijf sectoren vormen dit technologieveld: E05B - Sloten; Accessoires daarvoor; Handboeien E05C - Grendels of bevestigingsinrichtingen voor vleugels, in het bijzonder voor deuren of ramen E05D - Scharnieren of andere ophanginrichtingen voor deuren, ramen of vleugels E05F - Inrichtingen voor het verplaatsen van vleugels naar een geopende of een gesloten positie; Arreteermiddelen voor vleugels; Niet elders ondergebracht vleugelbeslag in verband met het functioneren van de vleugel E05G - Brandkasten of kluizen voor waardepapieren; Beschermingsinrichtingen voor banken; Veiligheidsafscheidingen ten behoeve van transacties Nederlands Octrooiregister E05 - Sloten; Sleutels; Raambeslag of deurbeslag; Brandkasten E05C 12% E05D 10% E05F 9% E05G 14% E05B 55% Figuur 3-11 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=111) Epodoc E05 - Sloten; Sleutels; Raambeslag of deurbeslag; Brandkasten E05C 12% E05D 15% E05F 8% E05G 13% E05B 52% Figuur 3-12 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=306) 14

15 3.7 E06 - Deuren; Ramen; Luiken of rolgordijnen in het algemeen; Ladders Een tweetal deelgebieden worden onderscheiden: E06B Vaste of verplaatsbare afsluiting voor openingen in gebouwen, voertuigen, schuttingen of soortgelijke omheiningen in het algemeen, bijv. deuren, ramen, blinderingen of poorten E06C Ladders Nederlands Octrooiregister E06 - Deuren; Ramen; Luiken of rolgordijnen in het algemeen; Ladders E06C 3% E06B 97% Figuur 3-13 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=151) Epodoc E06 - Deuren; Ramen; Luiken of rolgordijnen in het algemeen; Ladders E06C 4% E06B 96% Figuur 3-14 Octrooiaanvragen 2000-heden (N=479) 15

16 4 Bouwen (E04) in detail De octrooidocumenten uit de bedrijfstak Bouwen (E04) zijn nader uitgesplitst. Hiertoe zijn zoals ook elders in het onderzoek de octrooidocumenten van Nederlandse aanvragers, die alleen in Nederland octrooiaanvraag doen, en de internationale aanvragen van Nederlandse aanvragers gescheiden gehouden. Het aantal gevonden octrooiklasseaanduidingen op de documenten bedroeg voor de aanvragen in Nederland 514 en voor de octrooidocumenten in de WPI-database 739. In de volgende subparagrafen worden de verschillende gebieden uit E04 nader geanalyseerd. Omdat het om betrekkelijk geringe aantallen gaat wordt niet meer dan een indicatie gegeven van technologiegebieden die op de voorgrond treden. 4.1 De onderdelen van de bedrijfstak Bouwen In onderstaande grafiek is aangegeven hoe de bedrijfstak Bouwen (E04) is opgebouwd uit haar onderdelen. Duidelijk is te zien dat er een verschil is tussen de alleen Nationaal aangevraagde octrooien en de Internationaal aangevraagde octrooien. 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% E04B E04C E04D E04F E04G E04H Internationaal Nationaal Figuur 4-1 De onderdelen van E E04B - Algemene bouwconstructies; Wanden, bijv. afscheidingen; Daken; Vloeren; Plafonds; Isoleren of op een andere wijze beschermen van gebouwen IPCcode E04B1 E04B2 Omschrijving Constructies in het algemeen; Bouwwerken die niet zijn beperkt tot wanden, bijv. afscheidingen, vloeren, plafonds of daken Enige nadruk ligt op: E04B1/70 - Isolatie of andere bescherming drogen of drooghouden, bijv. door luchtgaten E04B1/94 - Beschermen tegen tegen brand Wanden voor gebouwen, bijv. afscheidingen; Wandconstructie met betrekking tot isolatie; Speciaal aangepaste verbindingen voor wanden De nadruk ligt op: E04B2/74 - Verwijderbare niet-lastdragende afscheidingen; Afscheidingen met een vrije bovenrand Aantal NL Aantal WPI

17 E04B5 Vloeren; Vloerconstructie met betrekking tot isolatie; Speciaal daarvoor aangepaste verbindingen Nadruk ligt op: E04B2/02 - Lastdragende vloerstructuren die in hoofdzaak worden gevormd van geprefabriceerde eenheden E04B5/48 - Speciale aanpassing van vloeren voor het inbedden van kanalen, bijv. voor verwarming of ventilatie E04B7 Daken; Dakconstructie met betreking tot isolatie E04B9 Plafonds; Plafondconstructies, bijv. loze zolderingen; Plafondconstructie met 7 19 betrekking tot isolatie (plafonds die worden gebruikt als bekistingen voor het maken van vloeren E04B 5/00; afdekkingen of bekledingen voor plafonds E04F 13/00) 4.3 E04C - Structurele elementen; Bouwmaterialen Omschrijving Bouwelementen met een blokvorm of een andere vorm voor het construeren van delen van gebouwen Bouwelementen met een relatief dunne vorm voor de constructie van delen van gebouwen, bijv. plaatmaterialen, schaaldelen of panelen Aantal Aantal NL WPI Nadruk ligt op: E04C2/24 - gelamineerd en samengesteld uit materialen die vallen onder twee of meer van de groepen E04C 2/12, E04C 2/16 of E04C 2/20 E04C2/34 - samengesteld uit twee of meer plaatvormige delen op afstand van elkaar E04C2/292 - samengesteld uit isolatiemateriaal en metaalplaat E04C2/296 - samengesteld uit isolatiemateriaal en niet-metaalachtig of niet omschreven plaatmateriaal E04C3 Langwerpige bouwelementen die zijn ontworpen voor het dragen van 6 13 E04C5 Wapeningselementen, bijv. voor beton; Hulpelementen daarvoor E04D - Dakbedekkingen; Dakramen; Goten; Dakdekkersgereedschap IPCcode E04C1 E04C2 IPCcode Omschrijving Aantal NL Aantal WPI E04D1 Dakbedekking door gebruik te maken van dakpannen, leistenen, dakspanen of 6 9 andere kleine dakbedekkingselementen E04D3 Dakbedekking door gebruik te maken van vlakke of gebogen schaaldelen of 2 17 stijve platen E04D5 Dakbedekking door gebruik te maken van flexibel materiaal, bijv. aangevoerd in 4 10 rolvorm E04D7 Dakbedekking door afdichtingsmassa s die ter plaatse worden opgebracht; Met - 1 grind bedekken van platte daken E04D9 Dakbedekkingn door gebruik te maken van stro, riet of soortgelijke materialen 3 2 E04D11 Dakbedekking voorzover niet beperkt tot kenmerken die alleen vallen onder 5 5 één van de groepen E04D 1/00 tot E04D 9/00 E04D12 Niet-structurele steunen voor dakdekkersmaterialen, bijv. kraalschroten of - - planken (E04D 11/02 heeft voorrang) E04D13 Speciale voorzieningen of inrichtingen in verband met dakbedekkingen; Nadruk ligt op: E04D13/14 - Aansluitingen van dakbedekking op schoorstenen of op andere delen die boven het dak uitsteken E04D13/18 - Dakbedekkingsaspecten van energie-opvanginrichtingen, bijv. inclusief zonnepanelen E04D15 Apparatuur of gereedschap voor dakdekkers

18 4.5 E04F - Afwerken van gebouwen, bijv. trappen of vloeren E04F10 Omschrijving Zonneschermen; Markiezen Aantal NL Aantal WPI De nadruk ligt op: E04F10/06 - met een rolgordijn met middelen voor het weghouden van het uiteinde bij een gebouw E04F11 Trappen, opgangen of soortgelijke bouwwerken;balustraden; Trapleuningen 5 3 E04F13 Bedekkingen of bekledingen, bijv. voor wanden of plafonds E04F15 De nadruk ligt op: E04F13/08 - samengesteld uit een aantal soortgelijke afdek- of bekledingselementen, bijv. gedragen door banen E04F13/14 - van steen of steenachtig materiaal, bijv. keramiek; van glas Afwerken van vloeren Meest voorkomend: E04F15/02 Vloerafwerking of vloerlagen die zijn samengesteld uit een aantal soortgelijke elementen E04F17 Verticale kanalen; Doorlaten, bijv. voor afwatering - 6 E04F19 Andere details of constructiedelen voor de afwerking van gebouwen 4 6 E04F21 Werktuigen voor de afwerking van gebouwen E04G - Steigerwerk; Vormen; Bekistingen; Bouwwerktuigen of andere bouwhulpmiddelen, of het gebruik daarvan; Ter plaatse hanteren van bouwmaterialen; Repareren, slopen of op een andere wijze werken aan bestaande gebouwen IPCcode IPCcode Omschrijving Aantal NL Aantal WPI E04G1 Steigers die in hoofdzaak op de grond 14 9 E04G3 Steigers die voornamelijk worden ondersteund door bouwwerken, bijv. 7 5 verstelbaar in hoogte E04G5 Onderdelen of accessoires op of aan steigers voor 5 8 E04G7 Verbindingen tussen delen van de steiger 10 6 E04G9 Vormelementen of bekistingselementen voor algemeen gebruik 1 - E04G11 Bekistingen of betonbekistingen voor het maken van wanden, vloeren, plafonds 5 - of daken E04G13 Bekistingen of betonbekistingen voor specifieke delen van gebouwen, bijv. 2 - trappen, treden, bovenlijsten of balkons E04G15 Bekistingen of betonbekistingen voor het maken van openingen, holten, gleuven - 2 of kanalen E04G17 Verbindingslichamen of andere hulplichamen voor bekistingen of 9 1 betonbekistingen E04G19 Hulpbehandeling van bekistingen, bijv. ontmantelen; Reinigingsinrichtingen - - E04G21 Ter plaatse bereiden, transporteren of opwerken van bouwmaterialen of bouwelementen; Andere inrichtingen of maatregelen voor constructiewerk De nadruk ligt op: E04G21/18 - Stelgereedschap; Mallen E04G21/32 - Veiligheidsmaatregelen of beschermende maatregelen voor personen tijdens het construeren van gebouwen E04G23 Bewerkingsmaatregelen op bestaande gebouwen 8 5 E04G25 Stempels of schoren; Bokken 1 2 E04G27 Tijdelijke voorzieningen voor het verschaffen van toegang van het ene niveau 1 - naar een ander voor mensen of voertuigen, bijv. treden of loopplanken 18

19 4.7 E04H - Gebouwen of soortgelijke structuren voor een specifiek doel; Zwembaden, dompelbaden en dergelijke; Masten; Schuttingen; Tenten of overkappingen in het algemeen IPCcode E04H1 Omschrijving Gebouwen of groepen van gebouwen voor bewoning of kantoorwerk; Algemene layout, bijv. modulaire opbouw of versprongen verdiepingen Aantal Aantal NL WPI 16 8 Nadruk ligt op: E04H1/12 - Kleine gebouwen of andere bouwsels voor beperkte bezetting, die worden opgezet in de open lucht of in een gebouw, bijv. kiosken, wachthokjes voor bushalte s of voor tankstations, overkappingen voor spoorwegperrons, baanwachtershuisjes of kleedhokjes E04H3 Gebouwen of groepen van gebouwen voor een openbaar of soortgelijk doel; 7 4 Instituten, bijv. ziekenhuizen of gevangenissen E04H4 Zwembaden, poedelbaden en dergelijke 8 10 E04H5 Gebouwen of groepen van gebouwen voor de industrie of de landbouw 1 1 E04H6 Gebouwen voor het parkeren van voertuigen, rollend materieel, vliegtuigen, vaartuigen en dergelijke, bijv. garages E04H7 Al dan niet ter plaatse construeren of samenstellen van bulkopslagcontainers met - 4 bouwkundige technieken E04H9 Gebouwen, groepen van gebouwen of schuilkelders die zijn aangepast voor het 1 9 bieden van weerstand of bescherming tegen abnormale externe invloeden, bijv. oorlogshandelingen, aardbevingen of een extreem klimaat E04H12 Torens; Masten, palen; Schoorstenen; Watertorens; Methoden voor het opzetten van dergelijke bouwwerken Nadruk ligt op: E04H12/10 - Spantachtige structuren van metaal E04H12/22 - Sokkels of houders voor palen of stijlen E04H13 Monumenten; Tombe s; Grafkamers; Columbaria 1 1 E04H14 Gebouwen voor combinaties van verschillende doeleinden die niet vallen onder - 1 één van de hoofdgroepen E04H 1/00 tot E04H 13/00 van deze subklasse, bijv. voor een tweeledig doel (E04H 3/02 en E04H 9/06 hebben voorrang); Drive-in gebouwen E04H15 Tenten of zonnedaken in het algemeen E04H17 Afrasteringen, bijv. hekwerken, omheiningen of kralen De nadruk ligt op: E04H17/16 - Hekwerken die zijn geconstrueerd uit stijve elementen, bijv. met extra draadvullingen of met posten gebruikmakend van geprefabriceerde paneelvormige elementen, bijv. frames met draadvlechtwerk 19

20 5 Conclusies Het aantal octrooiaanvragen ingediend in de onderzoeksperiode bij het EOB (3515) is bijna drie keer zo hoog als bij Octrooicentrum Nederland (1236); De verdeling van de aanvragen over de zes gebieden is voor beide documentselecties in grote lijnen gelijk; Het veld bouwen (E04B) is met ruim 40% van het totaal het meest omvangrijke veld; Het verschil tussen alleen nationaal (in Nederland) aangevraagde octrooien en de internationale aanvragen is met name in de groepen E04C en E04G zichtbaar; 20