200 Jaar Nederlandse Cavalerie. VIO/VOC Symposium Panzertruppen. Innovatieprogramma Purple Nectar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "200 Jaar Nederlandse Cavalerie. VIO/VOC Symposium 2014. Panzertruppen. Innovatieprogramma Purple Nectar"

Transcriptie

1 VAN DE REDACTIE 200 Jaar Nederlandse Cavalerie VIO/VOC Symposium 2014 Panzertruppen Innovatieprogramma Purple Nectar Jaargang 75 - uitgave 339 nummer Leusderheide tijdens de oorlog VOC Mededelingen

2 We see a cloud where your data lives without limits. Choose the right cloud solution that works for you. Visit netapp.com/unboundcloud TM 2014 NetApp, Inc. All rights reserved.

3 Ereleden oud-res-lkol J. Moes, oud-res-maj E.J. Vinkhuyzen, oud-res-elnt ir. J.J. Heyse, bgen b.d. J.M.A. Thomas, lgen b.d. A.J.G.M. Blomjous, res-ritm jhr. ir. M.O.M. van der Goes. Dagelijks bestuur genm b.d. jhr. J.H. de Jonge oud-res lkol mr. D. van Zuidam res-elnt drs. R.J. Groot res-elnt mr. C.D.J. Bijleveld ritm b.d. G.H. Snellen lkol b.d. D.G.G.M. Alexander maj L.J.J. Reinders lkol D.M. Brongers lkol J.A. van Dalen oudres-ritm drs. J.M.S. van Griethuysen Wmr1 M. Wilms voorzitter vice-voorzitter secretaris penningmeester ledenadministratie bestuurslid bestuurslid toehoorder redactie toehoorder evenementen toehoorder MNC toehoorder Kilacadmon Secretariaat res-elnt drs. R.J. Groot, Graaf Florislaan 64, 1405 BW Bussum, T E secretariaat@voc-cavalerie.nl Ledenadministratie, aanmelding lidmaatschap ritm b.d. G.H.Th. Snellen, Acaciastraat 4, 4921 MA Made, E ledenadministratie@voc-cavalerie.nl, Rekeningnummer t.n.v. VOC te Bussum. De leden wordt verzocht aan dit adres opgave te doen van adreswijzigingen, benoemingen, bevorderingen, onderscheidingen, eervolle ontslagen enz. Inloggegevens voor het besloten (alleen leden) deel van de website kunnen alhier worden opgevraagd onder vermelding van uw naam, rang en geboortejaar. Redactie kol A.A. Leuvering lkol D.M. Brongers lkol b.d. E. Westerhuis maj T.J.H.L.M. Van Rijckevorsel maj H. Plakke res-maj F. Koolhof kap H.C.J. van Vulpen hr. Dennis Boom voorzitter redactie vice-voorzitter redactie eindredactie redactielid redactielid redactielid redactielid redactielid De redactie dringt er bij de scribenten op aan de kopij en de bijbehorende foto s elektronisch (minimaal 300 dpi) aan te leveren. Overname van artikelen is toegestaan, mits de bron en de schrijver worden vermeld en een presentexemplaar van de publicatie wordt toegezonden aan de redactie van de VOC Mededelingen. Commerciële exploitatie Green Paper Association, Hr. J.J. Akkerman, Reijnier Vinkeleskade 14 B, 1071 SP Amsterdam, T E john.akkerman@greenpaper-association.com Het adverteren door bedrijven in de VOC Mededelingen houdt niet in dat deze bedrijven automatisch de voorkeur hebben bij het verwerven van producten/diensten door het ministerie van Defensie. Redactieadres lkol b.d. E. Westerhuis - Sprielderhout PT Putten T E e.westerhuis7@upcmail.nl E redactie@voc-cavalerie.nl - W E webmaster@voc-cavalerie.nl UITGAVE 339 INDEX Van de redactie 4 Van de Voorzitter 5 Amersfoort kleurt zwart 7 VIO/VOC Symposium Commandovoering 13 Panzertruppen 21 Innovatieprogramma Purple Nectar 31 Ontwikkelingen Sprong Voorwaarts 35 Interview met de nieuwe Wapenoudste Jaar Regiment Huzaren Prins Alexander 40 Ingezonden reactie 42 Verslag Algemene Vergadering VOC 43 Leusderheide tijdens de oorlog 44 VOC-Mededelingen 48 Personeel 52 Overlijdensberichten 52 In Memoriam 53 Regelmatig terugkerende bijeenkomsten 54 VOC-activiteitenkalender Vormgeving Druk DRUK Concept & Design Practicum - Soest - Coverfoto Leopard-2A6 (Canada) - Afghanistan 2010 Achterblad Standaardwacht - Amersfoort 2014 Kopij voor het volgende nummer inzenden voor 1 augustus 2014 VOC Mededelingen 3

4 VAN DE REDACTIE...naar een dashing Glossy! Er zijn redacties van vakbladen die het moeilijker hebben dan de werkpaarden van uw lijfblad om iedere keer weer voldoende kopij voor het volgende kwartaal te bemachtigen. De oproep van uw redactie in uitgave 338 om vooral met artikelen bij te blijven dragen blijft evenwel staan; maar tijdens de laatste redactievergadering was er eerder sprake van een luxeprobleem, dan van een zorg om de voorliggende uitgave evenwichtig gevuld te krijgen. Even werd gedacht aan een eenmalige uitgave van 64 bladzijden, maar sommige zaken kun je maar beter bij het oude vertrouwde laten. Inmiddels liggen de eerste festiviteiten ter gelegenheid van het 200-jaar koninklijke bestaan van onze Landmacht al weer achter ons. Na een voor iedereen duidelijk zichtbare aanwezigheid tijdens de Vaandelgroet op 9 januari op Plein 1813 in onze Hofstad, presenteerden wij ons entre nous op 23 april in onze laatste gezamenlijke bakermat: Amersfoort. Oud-reserve eerste luitenant drs. Tijme Bouwers rapporteert daarover. Gelukkig wijst niets erop dat wij in ons verleden zijn blijven hangen en blijven zwijmelen over de dagen van weleer. Zo goed als vroeger, is het immers nog nooit geweest. Verder blikken wij terug op het bijzonder geslaagde VIO/ VOC symposium op 7 maart in de generaal-majoor Kootkazerne in Garderen, waar de operatie Taki Ghar in juli 2009 in Afghanistan centraal stond bij de diverse voordrachten en discussies. In het kader van de jaarlijkse mei-herdenkingen een indrukwekkend verhaal over de Leusderheide als grootste executieplaats van verzetsstrijders en gijzelaars in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. En natuurlijk mag een interview met onze nieuwe Wapenoudste, brigadegeneraal Gijs van Keulen, in deze uitgave niet ontbreken. In deze Mededelingen eveneens aandacht voor de stand van zaken bij de commissie Sprong Voorwaarts. Deze commissie heeft zich de afgelopen twee en een half jaar intensief ingezet voor de officieren en onderofficieren van ons Wapen, die door de bezuinigingen bij defensie de krijgsmacht moesten verlaten. Luitenant-kolonel Duco Brongers informeert ons over de laatste ontwikkelingen op het gebied van C-2 ondersteunende maatregelen met zijn verslag over Purple Nectar Ten slotte. Er is een gerede kans dat in een van de volgende VOC-Mededelingen de tankontwikkelingen meer regionaal worden belicht. Als inleiding hierop beschrijft luitenantkolonel Marcel de Beus de huidige situatie bij de Panzertruppen van de Bundeswehr. Want onlangs heeft Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal de Kruif zijn Duitse evenknie, generaal Kasdorf, gesproken. Een van de vele gesprekonderwerpen betrof een toekomstige samenwerking tussen 43 Gemechaniseerde Brigade en de Duitse 1e Panzerdivision op opleidings- en trainingsgebied. Het is niet uitgesloten dat die relatie in de nabije toekomst inniger wordt. Binnen die samenwerking krijgt het subonderwerp behoud van kennis en ervaring m.b.t. het tankoptreden nadrukkelijk de aandacht. Laat dat de cliffhanger van deze van de redactie zijn. Wij wensen u weer veel leesplezier. 4 VOC Mededelingen

5 VAN DE VOORZITTER De Nederlandse cavalerie heeft een ongemeen mooi kwartaal achter zich. En daarmee de leden van onze vereniging ook, althans voor zover u de kans pakte om die vele hoogtepunten mee te maken en bij te wonen. Ik memoreer slechts enkele... Een heel bijzondere viering was er ter gelegenheid van de 200 e verjaardag van het moeder-regiment van RHPA en de Belgische 1/3 Lanciers. Dat bood een ontvangst in het stadhuis van Nivelles, een battlefield tour, een plechtigheid bij ons monument te Quatre Bras en natuurlijk, een fantastisch diner te samen met de Belgische collega s. Wij kijken ook terug op een bijzonder geslaagd symposium, waarvan elders een verslag. Begin april hielden VOCleden Tom van Nierop en Jan Lakeman de dvd 200 jaar Cavalerie in Nederland ten doop. Weer zo n typisch eigen initiatief van onze reserve officieren. De dvd is te koop in het Museum. Onmiddellijk daarna kwamen we met veel leden bijeen voor de jaarlijkse Algemene Vergadering. Een goede ontvangst in Rotterdam en veel opgewekte leden. Ook al omdat de kascontrolecommissie tevreden was en veel complimenten gaf aan het gevoerde beleid van de penningmeester. Na de lunch genoten wij van een rondvaart op de Maas en op de Nieuwe Waterweg waar onze Cavalerie Havenbaron Rein Breeman ons buitengewoon informatief en boeiend onderhield over de ontwikkelingen in dit havengebied. Op 23 april heeft de Cavalerie het Garnizoen Amersfoort weer gereactiveerd. Veel leden van de vereniging waren daar bij, hetgeen ook de aandacht van Commandant Landstrijdkrachten niet ontging. Natuurlijk nam hij het defilé af van de eskadrons, de veteranen en de oud-gedienden. Een uniek moment! En vóór ons liggen tal van even zo mooie activiteiten en bijeenkomsten. U vindt ze terug in de activiteitenkalender en op de website. Wat denkt u van het heel bijzondere Internationaal Bereden Defilé op 14 september op de Lange Voorhout? Dat wordt een uniek schouwspel waar u echt wel bij moet zijn! Georganiseerd door het Cavalerie Ere-Escorte. Wellicht plaatst de VOC daar nog een Panzerkuchen Heinz bij of een mobiel Chardonnay tappunt voor haar leden. Zodat u echt ervaart daar bij te willen zijn. En dan natuurlijk de Challenge Saumur, het internationaal treffen van (reserve)militaire ruiters, wat eenmaal in de vier jaar door Nederland wordt georganiseerd. Dit jaar op 4 oktober te Maarsbergen. Uw bestuur zal daar met een aangeboden borrel of een lunch iets zodanig optuigen dat u ook dat kleurrijk schouwspel en die heerlijke ambiance niet hoeft te missen. En al onze leden ontvangen uiteraard de invitatie voor ons jubileum Grote Officieren Saamhorigheidsdiner op 26 september te Utrecht in het Spoorwegmuseum. Uw bestuur heeft er zin in. U toch ook? VOC Mededelingen 5

6 Nieuw! Ultra-lichtgewicht combitools voor tactisch knippen en spreiden Compact design: probleemloos aan bestaande uitrusting toe te voegen Extreem lichtgewicht: gemakkelijk te dragen en hanteren Snel inzetbaar met geïntegreerde of losse handpomp Speciaal ontworpen voor tactische operaties Keuze uit modellen met een hogere spreidkracht of grotere spreidafstand Holmatro Special Tactics equipment

7 200 JAAR NEDERLANDSE CAVALERIE kleurt zwart Oud-reserve eerste luitenant drs. Tijme Bouwers - Foto s Dennis Boom Hoe typeer je in een paar woorden deze dag?, vraag ik aan zeven wapenbroeders in een Indonesisch restaurant na afloop van de viering van 200 jaar Nederlandse Cavalerie, Nostalgie en trots, zegt de een, uniek roept een ander. Mijn tranen liepen over van blijdschap zegt een lyrische oud-reserve eerste luitenant, weer een ander heeft het over kameraadschap en over de typering geslaagde cavaleriedag is ieder het eens. VOC Mededelingen 7

8 200 JAAR NEDERLANDSE CAVALERIE Meer dan oud huzaren met hun baret op kleuren reeds rond de middag de straten van de binnenstad van Amersfoort zwart. De beëdiging van zeven tot het wapen toegetreden militairen vormt de kern van een indrukwekkende ceremonie op de Hof in Amersfoort onder toeziend oog van de burgemeester van de huzarenstad, de heer Lucas Bolsius, en de Wapenoudste van de cavalerie, generaal-majoor b.d. Jhr. Harm de Jonge. Soms kon men tijdens de plechtigheid een speld horen vallen. Later nemen zij met de Commandant Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Mart de Kruif, het defilé van de aangetreden troepen af. Voorbereidingen Oud cavaleristen verzamelen zich op het plein de Hof De dag begint met de ontmoeting van de deelnemers in de stadszaal van theater De Flint. Langs de wanden staan stalletjes van de verschillende regimenten, van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, enz. Middenin de zaal een toog. Iedere deelnemer is bij binnenkomst voorzien van een paar consumptiebonnen. Huzaren van alle rangen en van alle regimenten druppelen binnen. Allen leden van één familie, dit is het huis van iedere huzaar, hier voelt iedereen zich senang. Ook de huzaren van de parate eenheden komen het gebouw binnen. Zij krijgen een lunchpakket. Voor een grijze kop van boven de zeventig is het gemakkelijk om ook een lunchpakket te bietsen. De Wapenoudste heet de aanwezigen welkom. Hij noemt de huzaren als eerste, dan de korporaals enz. Hij roept de aanwezigen op vandaag met de burgers in gesprek te gaan om aan te geven dat vrede en veiligheid niet vanzelfsprekend is. Overal in Nederland wordt vandaag 200 jaar Nederlandse krijgsmacht gevierd, de manifestatie van de cavalerie in Amersfoort is de grootste. Het is tijd om naar de Hof, het grote plein naast de Sint- Joriskerk, in het centrum van Amersfoort te gaan. Buiten De Flint, in het zonnetje, stelt iedereen zich op. De deelnemende huzaren marcheren per eenheid, de oudgedienden lopen al keuvelend met elkaar naar de Paradeplaats. Zes parate eenheden stellen zich op onder het toeziend oog van luitenant-kolonel Bjørn Bozuwa. De oudgedienden van vier regimenten nemen plaats. De genodigden zijn ontvangen in de Sint-Joriskerk en nemen plaats onder het afdak van de vroegere viswaag. Ritmeester Wouter Jan Holleman stelt de troepen voor en vertelt ook iets over hun tenue. Tijdens de ceremonie is hij de spreekstalmeester. Het is prachtig weer, het zonnetje schijnt, de temperatuur is aangenaam. Ook het winkelend publiek komt even kijken. De paradecommandant luitenant-kolonel Meino Jongma gaat over tot het officiersappèl, de commanderende offi- 8 VOC Mededelingen

9 200 JAAR NEDERLANDSE CAVALERIE Hierna zegt de Wapenoudste enkele woorden en geeft direct het commando over aan de regimentscommandant van de Huzaren van Boreel, kolonel Rob van Zanten. Hij gaat over tot de beëdiging van twee luitenants, een wachtmeester en vier huzaren. Zij zweren trouw aan de Koning, gehoorzaamheid aan de wetten en onderwerping aan de krijgstucht. De zeven huzaren spreken elk de belofte uit, de tijd van gelovige gereformeerde boerenzonen is voorbij. De ceremonie wordt correct uitgevoerd, zeker voor de burgertoeschouwer. De paradecommandant hoor ik Inspectie door de Wapenoudste en de burgemeester Zij zweren trouw aan de Koning, gehoorzaamheid aan de wetten en onderwerping aan de krijgstucht. cieren melden hun eenheid bij de paradecommandant. Wanneer ze weer intreden is het net of ze naar alle windrichtingen uiteen gaan. Een groep opperofficieren treedt in en vervolgens de standaardgroep met de vier standaards. De paradecommandant nodigt de Wapenoudste der cavalerie en de burgemeester van Amersfoort uit voor inspectie der troepen. slechts één keer herstel roepen. De Wapenoudste neemt weer plaats achter de katheder. Hij beveelt de opening van de ban. Een Koninklijk Besluit wordt voorgelezen, een zeer bijzonder besluit. De majoor b.d. Willem Plink wordt de rang van luitenant-kolonel titulair toegekend. De Wapenoudste licht het besluit toe. Plink is een man van grote verdienste voor de Afleggen van de belofte VOC Mededelingen 9

10 200 JAAR NEDERLANDSE CAVALERIE Nederlandse Cavalerie. Hij is expert op het gebied van tradities, door zijn verblijf in Jappenkampen is hij betrokken bij herdenkingen van die tijd en hij is de verzekering dat de organisatie op een stevig historisch fundament gebouwd blijft. Op een burgerpak zijn militaire rangonderscheidingstekens moeilijk aan te brengen, daarom krijgt Willem Plink een zeer fraaie oorkonde van het KB. Moge het de kersverse luitenant-kolonel titulair gegeven zijn dat hij deze rang nog lang zal dragen. De Wapenoudste houdt een korte herdenkingsrede. Hij memoreert de banden tussen de stad Amersfoort en de cavalerie. De oorlog tussen Pruisen en Frankrijk van 1870/1871 gaf de stoot tot de komst van de huzaren in deze stad. In 1881 werd de bouw van de Prins Willem III kazerne aanbesteed. Rond 1900 waren er in Amersfoort militairen op inwoners en er waren honderden paarden. Door de komst van de gevechtswagens werd net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog de Bernhardkazerne gebouwd. Ruim 130 jaar cavalerie in Amersfoort is een goed huwelijk gebleken. Als dank voor de gastvrijheid van de stad en de burgers van Amersfoort overhandigt de Wapenoudste een sabel aan de burgemeester. De heer Bolsius memoreert in zijn dankwoord dat voor velen Amersfoort de eerste plek was waar ze buiten het ouderlijk huis sliepen. De sabel is een cadeau van een oude vriend, een vriend die het gemeentebestuur graag ziet. Het Wilhelmus wordt gespeeld. De eenheden melden zich af en de parade wordt ontbonden. Vervolgens marcheren de zes parate eenheden en vier regimentsdetachementen af. Zij stellen zich op voor de Mars door de Stad. Commandant Landstrijdkrachten (C-LAS) luitenant-generaal Mart de Kruif Ruim 130 jaar cavalerie in Amersfoort is een goed huwelijk gebleken. Luitenant-kolonel titulair b.d. Willem Plink Toespraak van de Wapenoudste laat zich op het plein zien. Via de oostkant van de Hof loopt hij de Sint-Joriskerk binnen. Om drie uur zal hij samen met de burgemeester en de Wapenoudste het defilé afnemen. Ik ben op De Hof gebleven, het is aangenaam toeven op dit plein. De terrasjes zijn goed bezet, de tapperijen slaan af en toe een nieuw vat bier aan. Dan klinkt een mars, het Fanfarekorps Bereden Wapens marcheert de Hof op, het publiek staat achter dranghekken. De eenheden marcheren voorbij. Ook het Cavalerie Ere- Escorte geeft acte de présence, een fraai gezicht. De eenheid van majoor Ruud Theunissen oogst applaus, zij exerceren als de beste. De mars door de stad eindigt bij De Flint. Een bekende reserve ritmeester zal een aantal huzaren wel even langs de kortste route naar De Flint brengen. C-LAS, luitenant-generaal Mart de Kruif 10 VOC Mededelingen

11 200 JAAR NEDERLANDSE CAVALERIE Cadeau voor de stad Amersfoort De verkenner verdwaalt in een achterpad van een hofje. Het is een bijna romantisch gezicht wanneer de eenheden door het smalle straatje naar De Flint komen aanmarcheren. In theater De Flint vindt de Cavalerieborrel plaats. Het reünieorkest van het Trompetterkorps der Cavalerie zit op het podium en speelt de muziek waar het hart van iedere huzaar naar snakt. Onze Wapenoudste heeft nog wat in petto. De inspecteur-generaal der cavalerie is een functie die niet meer bestaat. Van zijn bevoegdheden heeft de Wapenoudste er nog slechts een paar overgehouden. Waaronder die van toekenning van de Inspecteurspenning. Felicitaties voor de zojuist beëdigde militairen door C-LAS in de Sint Joris kerk Hij roept luitenant-kolonel b.d. Jack Johan naar voren. Hij is commandant van het Regiment Huzaren van Boreel geweest en voorzitter van de Vereniging Boreel. Hij was voorzitter van de stichting cavalerie monument Quatre Bras en laatstelijk voorzitter van de werkgroep aanpassing cavaleriemonument Bernhardkazerne. Met engelengeduld en veel tact heeft hij de renovatie en modernisering weten te realiseren. Een tweede inspecteurspenning is er voor kolonel b.d. Frank de Wit. Hij is meer dan anderhalf jaar geleden gevraagd om de viering van 200 jaar Cavalerie vorm te geven. VOC Mededelingen 11

12 200 JAAR NEDERLANDSE CAVALERIE Grote belangstelling van oud-cavaleristen Zonder aarzelen accepteerde hij dit verzoek. Hij verzamelde een team om zich heen en dat liep als een trein. Het resultaat is fantastisch en dat hebben we vandaag kunnen zien. De Wapenoudste bedankt ieder voor zijn of haar komst en wenst ons nog een aangename borrel toe. Opvallend veel huzaren blijven. Ze zien oude makkers, halen herinneringen op, of informeren naar elkaars welstand. Er lijkt geen eind aan te komen. Om vijf uur is het nog een drukte van belang in de theaterzaal. Het is een feestje dat voor herhaling vatbaar is. Er zijn er, zoals ik, die deze reünie met een blauwe hap elders in de stad voortzetten en beëindigen. Defilé door de deelnemende troepen 12 VOC Mededelingen

13 VIO-VOC SYMPOSIUM 2014 VIO/VOC SYMPOSIUM COMMANDOVOERING Luitenant-kolonel H.J. van der Linden Fotografie symposium: kapitein b.d. Harrie Meijers & oud-reserve eerste luitenant mr. Erik Attema Op vrijdag 7 maart 2014 heeft voor de tweede keer een succesvol, gezamenlijk georganiseerd symposium plaatsgevonden van de Vereniging Infanterie Officieren en de Vereniging Officieren Cavalerie. Na het thema van afgelopen jaar, Intelligence Operations, was dit jaar gekozen voor een ander aansprekend thema: commandovoering. Alle ingrediënten voor een succesvol symposium waren ook dit jaar weer aanwezig. Natuurlijk blijft de primaire doelstelling om professioneel met ons vak bezig te zijn door verdieping in een militair onderwerp met collega-officieren. Daarnaast biedt dit soort gelegenheden een uitstekende gelegenheid om weer eens met (oud-)collega s bij te kletsen. Het dagprogramma op de legerplaats Stroe bood hiervoor ruim de gelegenheid. VOC Mededelingen 13

14 Neutralise the RCIED, not your own communications. RCIED Convoy with iprotxs Vehicular Configuration RCIED Ground Forces with iprotxs Lite *All dimensions and weights are approximate depending on exact model Follow Exelis: Exelis is a registered trademark and The Power of Ingenuity is a trademark, both of Exelis Inc. Copyright 2014 Exelis Inc. All rights reserved. Original map image courtesy of Google 2013

15 VIO-VOC SYMPOSIUM 2014 De dag werd geopend door de wapenoudste van de Cavalerie, generaal-majoor b.d. Jonkheer J.H. de Jonge. Hij gaf aan verheugd te zijn met de massale opkomst en de diversiteit van het publiek. Met ruim 350 deelnemers moesten er zelfs extra stoelen in de zaal worden geplaatst. Er waren actief dienende officieren aanwezig in de rangen van luitenant tot en met luitenant-generaal, met een grote variëteit in achtergrond en uitzendervaringen. Verder bestond het publiek uit meer dan 40 reservisten, 30 officieren buiten dienst en een aantal cadetten van de cavalerie en infanterie, die hiermee hun betrokkenheid toonden. Tot slot waren nog officieren van andere wapens en dienstvakken aanwezig en vertegenwoordigers van de bedrijven die dit symposium mede mogelijk hebben gemaakt. Generaal de Jonge gaf aan dat tijdens het symposium terug zou worden geblikt om vooruit te kunnen kijken. Een belangrijk deel van het programma bestond namelijk uit de persoonlijk toelichting van de opgedane lessen op het gebied van commandovoering, door de betrokken officieren bij een konvooi-operatie in Afghanistan (operatie Taki Ghar). Lerende organisaties beleggen het lessen leren institutioneel, maar belangrijker nog is de vrijheid van geest en handelen bij de mensen uit een organisatie. Dit geldt zeker voor officieren bij de landmacht. De openheid om te vertellen wat je hebt meegemaakt, wat goed ging, maar ook wat er fout ging, zit niet in de Nederlandse cultuur. Toch is het van groot belang dat mensen dat doen, opdat anderen er van kunnen leren. De aanwezigheid en openheid van een aantal van de sprekers dwingt dan ook groot respect en waardering af. Hierop nam de dagvoorzitter, kolonel I.M. de Jong, Commandant van het Land Warfare Centre (LWC) en tevens kennisadviseur Commandovoering het woord om het gehele dagprogramma toe te lichten en de eerste spreker te introduceren. Om van een gezamenlijk vertrekpunt uit te gaan, werd een toelichting gegeven op de belangrijkste begrippen rondom commandovoering (besluitvorming, bevelvoering en leiding geven), en een aantal recente ontwikkelingen. Zo zijn dit jaar de Doctrinepublicaties Landoptreden (DPLO), Commandovoering en Command Support in Land Operations afgerond. Hij lichtte daarnaast de zes principes toe die horen bij commandovoering (eenheid van opvatting, bepalen zwaartepunt, wederzijds begrip,vrijheid van handelen, vertrouwen naar boven en beneden, en tijdige effectieve besluitvorming). Een ontwikkeling is dat naast het al bestaande operational design, nu ook een tactical design wordt beschreven, dat bestaat uit tactische besluitvorming en troepenaanvoering. De eerste vraag uit de zaal kwam, zeer verrassend, van generaal b.d. de Vries, die er echter gelijk bij beloofde zich daarna koest te zullen houden, zodat Voorzitter VOC, generaal-majoor b.d. Jhr. De Jonge Luitenant-kolonel Schroeder ook actief dienenden vragen zouden kunnen stellen. Zijn vraag zette het publiek wel meteen aan het denken: Draagt het aanwakkeren van het belang bij leiders om goed te leren plannen (onzekerheden trachten te reduceren) niet bij aan een houding die juist in tegenspraak is met de benodigde flexibele houding tijdens de uitvoering (onzekerheid per definitie)? De tweede spreker was de luitenant-kolonel Y.C.J. Schroeder, geplaatst bij het Expertise Centrum Leiderschap Defensie (ECLD). Zij gaf aan dat de diverse Operationele Commando s de behoefte hadden om de visie VOC Mededelingen 15

16 VIO-VOC SYMPOSIUM 2014 leidinggeven (2007) in een eigen richting door te ontwikkelen. Immers, er is sinds die tijd veel veranderd in technologische mogelijkheden en er zijn nieuwe bedreigingen en nieuwe samenwerkingsverbanden. Uiteindelijk is gekozen voor bundeling van de gedachten in een nieuw recentelijk ontwikkeld joint model voor leidinggeven. Een leider zegt wat hij denkt en doet wat hij zegt. Leidinggeven is ZIJN (leider), DOEN (doelen stellen, handelen en inspireren) en LEREN (willen blijven leren). Een aantal belangrijke accentverschuivingen ten aanzien van de visie op leidinggeven zijn: inspireren boven controleren, luisteren om te begrijpen boven zenden en tot slot vragen wat nodig is boven overtuigen. Na twee sprekers die de theorie van commandovoering en leidinggeven in de juiste context hebben geplaatst en voorafgaand aan de praktijkervaringen van de operatie Taki Ghar, is het de beurt aan de aanwezige vertegenwoordigers van de (defensie) industrie. Hun aanwezigheid bij dit symposium onderschrijft het gedachtegoed van de gouden driehoek: defensie, kennisinstituten en het bedrijfsleven kunnen elkaar versterken door intens samen te werken en samen na te denken over veiligheid in de toekomst. In een pitch van enkele minuten vertellen ze hun bijdrage aan het onderwerp commandovoering. Variërend van communicatiemiddelen, tenten voor commandoposten, tot middelen ter verbetering van de situational awareness of understanding, dagen de deelnemende bedrijven het publiek uit om bij de stands de middelen te komen bekijken en verder te praten over toepassingsmogelijkheden. De statement van een van de bedrijven dat al voor 60 euro per systeem per maand een long range radio (400km gegarandeerd) kan worden verkregen, Aandachtige toehoorders in de zaal leidt tot reuring in de zaal. Hierna volgt een toelichting op de militaire ontwikkeling van een aantal middelen die die commandovoering moeten ondersteunen. Dit gebeurt door luitenant-kolonel A.M.J. Wagemakers en luitenantkolonel D.M. Brongers. Als eerste wordt beschreven hoe de C2-keten gesloten wordt. Door invoering van ELIAS worden bestaande middelen en applicaties in het deployed en mobile domein aan elkaar gekoppeld. Van belang is de interoperabiliteit met internationale partners en aansluitmogelijkheden van simulatoren. Verder wordt een korte toelichting gegeven op HYPERION, waarin sensorinformatie van diverse soorten sensoren kan worden geïntegreerd en over langere afstand naar bijvoorbeeld een CP kan worden gestuurd. Overste Brongers licht toe dat we moeten inspelen op innovaties in de communicatiewereld. Zo zullen we de LTE-(4G)technologie zeker tegen gaan komen in operaties. Static Show 16 VOC Mededelingen

17 VIO-VOC SYMPOSIUM 2014 Ook de app-technologie moeten we toepassen om onze soldaten er hun voordeel mee te kunnen laten doen. Zij beschikken immers allemaal al over smartphones en maken zichzelf nieuwe apps in korte tijd eigen. Hierbij dienen we als krijgsmacht goed na te denken wat nu echt confidentieel moet zijn, zoals nu formeel is vastgesteld voor de mobiele omgeving. 20% Meer security kost immers 80% meer geld. Toepassingen die o.a. al werken zijn bijvoorbeeld de content viewer (handboeken lezen), het maken van foto s en deze zichtbaar maken op de kaart, foto s maken met een Swarovski kijker voor de lens van de smartphone en versturen, chat (minder radiogebruik), sniper app (correctie van zijwindeffecten), Swiss army knife (o.a. zaklamp en kompas op je telefoon) en een translate app (stemherkenning omzetten in andere taal). Maar dit is nog maar het puntje van de ijsberg als het gaat om nieuwe ontwikkelingen. Na de lunchpauze, waarin de stands en het materieel dat buiten stond opgesteld konden worden bezocht, werd de commandant Battlegroup, kolonel Nijkamp geïntroduceerd. Hij vertelde, tezamen met een aantal van zijn officieren zijn persoonlijk verhaal bij de operatie Taki Ghar tijdens de missie in Afghanistan. De operatie betrof een konvooi-operatie van militaire en civiele vrachtvoertuigen die begeleid werden door de battlegroup van Tarin Kowt naar Kandahar en retour. Onderweg is het konvooi meerdere keren op IED s gestuit, zijn ze aangevallen vanuit het zijterrein en beschoten met direct en indirect vuur. De planning (besluitvorming en bevelvoering) en uitvoering (leiding en gevechts- Ook de app-technologie moeten we toepassen om onze soldaten er hun voordeel mee te kunnen laten doen. VOC Mededelingen 17

18 ASSURED MOBILITY PEROCC The Pearson Engineering Route Opening and Clearing Capability (PEROCC) provides a single platform solution to the requirements of the Counter-Mine / Counter-IED route clearance mission with the capability to detect explosive threats and proof routes at tempo whilst maintaining a high level of self-protection. t. +44 (0) e. pearson@pearson-eng.com

19 VIO-VOC SYMPOSIUM 2014 leiding) door betrokken officieren werd hierbij toegelicht. Voorafgaand aan het verhaal werd vastgesteld dat het zeker de bedoeling was om kritisch te kunnen discussiëren over de inhoud, maar dan wel zonder aanziens des persoons en met respect voor de betrokken officieren. Commandant Battlegroup (BG) stelde dat zijn samengestelde eenheid tijdens de uitvoering ook nog eens bestond uit vele subeenheden die elkaar niet kenden. Hiermee werd het belang van gezamenlijk oefenen en trainen voorafgaand aan de uitvoering van een operatie geduid. Met name het beoefenen van procedures bij stuiten op IED s, nachtoptreden, deconflictiemaatregelen, oefenen met de 3e dimensie (fixed wing en heli), parallel plannen en fysieke training om uitval te voorkomen (zware weer- en terreincondities) zijn van belang gebleken. Tijdens de operatie Taki Ghar was de Commandant Battle Group, kolonel Nijkamp verplaatsing, veelal gedwongen, beperkt tot de wegen, met erg weinig manoeuvreruimte. Binnen twee weken vanaf het allereerste moment van ontvangst van de opdracht moest het konvooi worden uitgevoerd. Dit konvooi was het eerste waarbij het Afghaanse leger (ANA) betrokken was, niet alleen bij de uitvoering, maar ook reeds bij de planning. Het konvooi bestond uit circa 100 voertuigen, met 110 Nederlandse militairen en 200 man ANA. De wegbezetting bedroeg ruim 10 kilometer met voorop een verkenningsdetachement, dan de hoofdmacht en een achterdetachement dat bestond uit elementen van de ANA. Konvooicommandant majoor Schillemans, commandant verkenningspeloton ritmeester van der Meer, commandant force protection peloton kapitein van der Vegt, forward air controller ritmeester Willemse, commandant Quick Reaction Force sergeantmajoor Bakkes en de genieadviseur vertelden vervolgens fase voor fase van de route welke informatie er binnenkwam, wat hun eigen beeld van de situatie was en wat Operatie Taki Ghar VOC Mededelingen 19

20 VIO-VOC SYMPOSIUM 2014 Het konvooiteam Wapenoudste Infanterie, brigadegeneraal van Wiggen hun eigen communicatie en acties waren. Met een slide lieten ze de feitelijke situatie zien in één plaatje achteraf en vertelden ze hun beeld van de werkelijkheid ter plekke. De BG commandant die op afstand was (hij bevond zich in de OPS op de base in Tarin Kowt waar tegelijkertijd ook een operatie in Deh Rawod speelde met troops in contact), lichtte toe wat zijn beeld was en zijn richtlijnen waren onder leiding van majoor Schillemans. Een van de dilemma s van de leidinggevende tijdens de uitvoering van het konvooi was of hij in de weinige uren daglicht die nog resteerden na het afslaan van een gecoördineerde aanval, waarbij gewonden waren gevallen, toch nog met de eenheid zou gaan verplaatsen om op een enigszins beschermde locatie te komen. Aan vrijwilligers uit de zaal werd gevraagd wat zij, staand in de schoenen van de commandant, zouden hebben gedaan en er zijn inderdaad kritische vragen gesteld. Ook bleek dat bij enkele rotaties eerder soortgelijke incidenten al waren voorgevallen en dat daardoor in ieder geval de chokepoints op de route al in kaart waren gebracht. De uitgebreide verhandeling van de belevenissen van de operatie Taki Ghar spraken zeer aan, lieten duidelijk zien hoe de theorie van commandovoering en leiding geven in de praktijk is toegepast en dat inderdaad geen enkel plan de startlijn overleeft. De konvooi-operatie belandde in een gecoördineerde aanval op meerdere plekken, waarbij Nederlandse militairen gewond zijn geraakt, Afghaanse militairen zijn gesneuveld en voertuigen verloren zijn gegaan. Door de persoonlijke ervaringen te delen met toekomstige leiders en terug te kijken naar het verleden door een professionele bril, werden hopelijk de harde lessons identified deels omgezet in lessons learned voor de toekomst. De dag werd afgesloten door de wapenoudste van de Infanterie, brigadegeneraal O.P. van Wiggen. Hij dankte de organisatie, de sprekers, de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en alle deelnemers. Kort ging hij nog in op het onderwerp vorming, dat weer prominent op de CLAS-agenda staat. Na een geslaagde dag vond een afsluitende borrel plaats waar nog rustig kon worden nagepraat. Twee kilometer verderop was een terreindeel van waaruit de omgeving enigszins kon worden beheerst, maar zoals pijnlijk was gebleken lagen overal IED s. De commandant ter plaatse heeft het beste beeld van de situatie en na een korte commanders huddle met zijn ondercommandanten en adviseurs werd besloten om van de route af te gaan en de nacht verderop door te brengen, in afwachting van versterking bij daglicht. Het gaat te ver om in dit verslag alles uitgebreid en inhoudelijk te behandelen, want er zijn vele lessen geleerd. Afsluitende borrel 20 VOC Mededelingen

21 PANZERTRUPPEN Luitenant-kolonel Marcel de Beus Defensie verkoopt 100 Leopard-2A6 tanks aan Finland en de Koninklijke Landmacht richt weer een tankpeloton op. Contraire berichten die beide op dit moment plaatsvinden. Ze hebben, hoe gek het ook klinkt, te maken met de steeds intensievere samenwerking tussen Europese landen. Aan de ene kant vertrouwen we onze buren en is er geen directe tankdreiging meer aan onze landsgrenzen en aan de andere kant werken we steeds intensiever met diezelfde buren samen omdat we beide geknepen worden in onze defensiebudgetten. Een van de buren waar we als landmacht zeer nauw mee samenwerken, is Duitsland. Een verdieping in de Duitse landstrijdkrachten, das Heer, is dan ook gepast. De doelstelling van dit artikel is om inzicht te geven in de Duitse Pantserinfanterie (Painf) en Duitse Cavalerie (Cav) om zo zichtbaar te maken waar er een win-win situatie kan worden behaald in de samenwerking tussen het Duitse Heer en de Koninklijke Landmacht. Het is belangrijk om te weten dat de Duitse pantserinfanterie ( Panzergrenadiere ) niet tot de infanterie, maar tot de Duitse cavalerie behoort. De Duitse cavalerie wordt de Panzertruppe genoemd en samen met de Panzergrenadiere vormen zij de Panzertruppen. In dit artikel worden de Duitse Panzertruppen en de samenwerking met Nederland nader belicht. Opbouw Het eerste deel van dit artikel behandelt de Panzertruppe (Cav). Het tweede deel behandelt de Panzergrenadiere (Painf). Samen vormen beide wapens de Panzertruppen. De Painf is in Duitsland onder de vleugels van de Cav genomen. Zowel Painf als Cav worden opgeleid in Munster. Dit in tegenstelling tot de infanterie. De Duitse koningin van het slagveld wordt opgeleid in Hammelburg. Beide onderdelen van het Duitse Heer, Cav en Painf, worden op identieke wijze beschouwd. Naast een inleiding worden telkens de taakstelling, de opleiding en de organisatie (OTAS) tot op pelotonsniveau besproken. Voor beide wapens worden daarnaast twee hoofduitrustingsstukken besproken. Het is de doelstelling om een indruk te geven van de Panzertruppen tot VOC Mededelingen 21

22 Communicatie is voor ons letterlijk van levensbelang KPN Critical Communications Verzeker u van continuïteit in vitale communicatie Door mensen te verbinden wanneer elke seconde telt, kunnen we levens redden. Daarom ontwerpt, installeert en beheert KPN communicatiesystemen die de gebruikers in staat stellen altijd en overal hun werk te doen. Onder alle omstandigheden. Kijk op kpn.com/criticalcommunications

23 PANZERTRUPPEN op pelotons niveau. Mede hierdoor heb ik er voor gekozen om niet uitgebreid in te gaan op alle uitrustingsstukken, groeps- en persoonlijke bewapening. Leopard-2A6 Panzertruppe Een van de samenwerkingsverbanden tussen Nederland en Duitsland is het gebruik van Duitse tanks tijdens oefeningen op niveau IV en V. De tijdruimte factoren, of zoals de Duitsers zeggen: Zeit, Raum, Kräfte und Information, zijn anders als die van pantserinfanterie-eenheden. Om de kennis van het manoeuvreren met tankeenheden niet te verliezen is het absoluut noodzakelijk de kennis van dit wapensysteem actueel te houden. Dit wordt niet alleen door de Commandant der Landstrijdkrachten (C-LAS), luitenantgeneraal De Kruif, onderkent. Ook de Chef Defensie Staf (CDS), generaal Middendorp, heeft aangegeven dat kennis over het inzetten van tanks behouden moet blijven. Hij heeft ermee ingestemd om een tankpeloton en twee instructeurs (14 + 2) op te leiden in Duitsland. Hierover later meer. De Duitse Bundeswehr heeft net zoals onze krijgsmacht te maken met stevige bezuinigingen. Mede hierdoor heeft de Panzertruppe twee gevechtseskadrons ingeleverd en is het aantal moderne gevechtstanks inmiddels kleiner dan die van de Spaanse landmacht. De overgebleven tankbataljons beschikken elk over vier gevechtseskadrons ( Panzerkompanien ). De gevechtseskadrons en de tankpelotons worden in dit artikel nader besproken. Taakstelling De primaire taakstelling van tanks is het verslaan van vijandelijke tanks. Daarnaast zijn de Duitse pantsereenheden in staat om op alle tactische niveaus, in samenwerking met andere (gemechaniseerde) eenheden, zwaartepunten snel te verleggen. De tankeenheden moeten in staat zijn onder bevel te kunnen werken van Panzergrenadier eenheden. Daarnaast moeten zij ook Panzergrenadier een- VOC Mededelingen 23

24 PANZERTRUPPEN heden onder bevel kunnen nemen. De doctrine schrijft voor dat tanks opgedeeld kunnen worden tot op sectieniveau. Twee tanks is de ondergrens. De samenwerking met infanterie-eenheden is aanmerkelijk toegenomen. Op het moment wordt er geoefend waarbij er getest wordt of het mogelijk is infanterie-eenheden te voorzien van één tank. Het United States Marine Corps (USMC) gebruikt deze manier van optreden al langere tijd. Vooral in verstedelijkte gebieden gebeurt dit zeer succesvol. De tank is inmiddels getransformeerd van het beste anti-tank middel naar de beste sniper. Lessons learned uit zowel de Afghanistan als de Irak oorlog, laten duidelijk zien dat de tank een meerwaarde heeft in conflicten waar het niet primair wordt ingezet als systeem tegen vijandelijke tanks, maar als ondersteuning voor de infanterie. Met zijn optiek, sensoren, wapensystemen en incasseringsvermogen wordt de tank door het USMC de meest efficiente sniper genoemd. In alle weersomstandigheden, in tegenstelling tot vuursteunmiddelen die vanuit de lucht opereren, is de tank 24 uur per dag onafgebroken inzetbaar. Daarnaast weet het, door de precisie van het systeem, de collaterale schade tot een minimum te beperken. Opleiding Aansluitend aan de basisopleiding vindt de functieopleiding aan de Panzertruppenschule in Munster plaats. Dit houdt in dat de schutters en laders hier de schietopleiding krijgen en de chauffeurs hun rijopleiding ondergaan voor het tankrijbewijs. Onderdeel van de specialisatie is ook een cross-training op de andere functies die er op een tank te vinden zijn. Het niveau dat nagestreefd wordt is het niveau 1+. Binnen de functieopleiding wordt veel gebruikt gemaakt van simulatoren. De huzaren verlaten hierna de Panzertruppenschule en gaan naar een tankbataljon. Bij het bataljon wordt de training vanaf niveau 1+ opgepakt en worden de huzaren geïntegreerd in de gevechtspelotons. Organisatie Panzerkompanie Een Panzerkompanie bestaat uit vier pelotons. Drie gevechtspelotons, Leopard-2A6 in woestijnuitvoering Leopard-2A7 PSO (Peace Support Operations) elk bestaande uit vier gevechtstanks en een stafpeloton. De personele sterkte van een gevechtseskadron ligt ongeveer bij 70 man. Het stafpeloton is op te delen in drie delen. Als eerste het commando-element. Hierin zitten o.m. de eskadronscommandant (EC) en zijn plaatsvervanger (Plv EC). Bij de commando en bevelvoering worden zij ondersteund door een luitenant en een onderofficier operatien. Zowel de EC als Plv EC beschikken over een gevechtstank. Dit brengt het aantal gevechtstanks binnen een eskadron op veertien. Naast de twee tanks heeft de eskadronsstaf ook de beschikking over vier Eagle IV gepantserde wielvoertuigen. Het ondersteuningsdeel van het stafpeloton wordt geleid door de Kompaniefeldwebel, ook wel Spieß genoemd. Deze functie is min of meer te vergelijken met de Nederlandse eskadronsopperwachtmeester met dien verstande dat de Spieß zich niet bemoeit met de tactische gang van zaken. De rol van de onderofficier in het algemeen en die van de Spieß in het bijzonder is anders gedefinieerd als binnen de KL. De Spieß richt zich voornamelijk op personeelszorg. Hij regelt de klasse 1 (voeding) en stuurt de Instandsetzungstrupp aan. Deze is min of meer te vergelijken met de onderhouds- en diagnosegroep van een Nederlandse eenheid. Deze Trupp beschikt over berging en Battle Damage Repair (BDR) capaciteit. Organisatie Panzerzug Een Duitse Panzerzug (tankpeloton) bestaat uit vier Leopard gevechtstanks. De personele sterkte ligt bij zestien huzaren. De bemanning van een tank wordt aangevoerd door een onderofficier. Na een aantal jaren wordt de tankcommandant sectiecommandant. Als sectiecommandant voert hij het bevel over twee tanks. De Zugführer (pelotonscommandant) is meestal een ervaren onderofficier die van tankcommandant, sectiecommandant via opvolgend pelotonscommandant uiteindelijk pelotonscommandant is geworden. Kortom, ervaren commandanten die zelf op het 24 VOC Mededelingen

25 PANZERTRUPPEN Meer informatie over de Leopard-2A7 onder kettenfahrzeuge/kampfpanzer/leopard- 2-a7/produktinformation.html De Dingo Remoted Weapon Control Station FLW100 Kortom, ervaren commandanten die zelf op het laagste niveau zijn begonnen. laagste niveau zijn begonnen. 1 à 2 pelotons binnen een eskadron worden gecommandeerd door officieren. Hoofduitrustingsstukken Leopard gevechtstanks De Duitse Panzertruppe heeft na de recente reorganisaties nog 225 Leopard gevechtstanks in de bewapening en in verschillende versies. Het gaat hierbij om 17 x Leopard-2A5, 141 x Leopard-2A6, 48 x Leopard-2A6M en 19 x Leopard-2A7. De Leopard- 2A7 is voorlopig de laatste telg in de Leopardfamilie. Het grootste onderscheid tussen de A7 en de vroegere versies, is dat de A7 beter is uitgerust voor de urbane omgeving. Vooral het dozerblad (optioneel) en de onderluiks bedienbare torendakmitrailleur (7,62mm) zijn hier voorbeelden van. De torendakmitrailleur is ook te vervangen door een.50 mitrailleur of een granaatwerper. Daarnaast is de bescherming tegen Improvised Explosive Devices ( bermbommen ) vergroot en heeft de bemanning de mogelijkheid automatisch te reageren op anti-tankprojectielen zoals de Russische RPG 7, enz. die de tank bedreigen. De stroomgenerator is aangepast waardoor het eenvoudiger wordt de tank stationair te laten draaien. Hierdoor kunnen zogenaamde check-point missionen beter worden uitgevoerd. Om ervoor te zorgen dat de tank in alle klimatologische omstandigheden kan optreden, is de airconditioning verbeterd. Last but not least is het nu mogelijk om van buiten door middel van een hand-telemicrofoon met de bemanning van de tank te communiceren, ook wanneer deze onder pantser zit. Dingo 2 Naast de Leopard gevechtstank heeft het gevechtseskadron ook de beschikking over licht gepantserde wielvoertuigen. Deze worden gebruikt voor commandovoering, bevoorrading, onderhoud en transport. Een van deze gepantserde voertuigen is de Dingo. De Dingo beschermd tegen Improvised Explosive Devices (STA- NAG 4569, Klasse IIIA, 8kg onder het wiel), klein kaliber wapens, artillerie en mortieren (STANAG 4569 Level 3, tot 7.62mm en artilleriescherven vanaf 90m). Daarnaast biedt het voertuig ook bescherming tegen NBC middelen. De korte versie kan maximaal vijf soldaten vervoeren (de langere versie acht). Naast de commandant, de chauffeur en de schutter kunnen er twee soldaten voor de nabijbeveiliging worden meegevoerd. De bewapening is optioneel. Deze kan bestaan uit de MG3 mitrailleur (7.62mm), de 40mm granaatwerper of de.50 mitrailleur. Alle systemen zijn van binnenuit te bedienen. Dit veelzijdige platform biedt, evenals de EAGLE IV dat doet bij de Panzergrenadiere, het zachte deel van de gevechtseenheden de nodige bescherming. Hierdoor kunnen deze voertuigen in de onmiddellijke omgeving van de gevechtseenheden optreden. Meer informatie onder produktinformation.html Samenwerking met Nederland Zoals aangegeven hebben zowel C-LAS als CDS ingestemd met het oprichten en opleiden van een Nederlands tankpeloton in Duitsland. Deze 14+2 cavaleristen worden opgeleid in Munster (op Duitse tanks) en gaan hun vaardigheden voor een deel behouden door gebruik te maken van de Tactische Indoor Simulator (TAC- TIS) die op het OTCMan in Amersfoort staat. De doelstelling van dit project is om het behoud van de kennis van dit wapensysteem binnen de Koninklijke Landmacht te borgen. VOC Mededelingen 25

26 PANZERTRUPPEN Panzergrenadiere met Marder 1A3 Daarnaast ligt het in de lijn van de verwachting dat de 43 Mechbrigade intensiever gaat samenwerken met een Duitse divisie of brigade. Voor de hand liggend is, geografisch gezien, dat dit de 1 Duitse Panzerdivision of een van haar brigades wordt. Het besluit hierover zal niet lang op zich laten wachten. Panzergrenadiere Onder het motto dran, drauf, drüber (erop en erover!) zijn de Panzergrenadiere een van de Truppengattungen (wapens) binnen het Duitse Heer. Oorspronkelijk beschrijft het woord grenadier een infanterist die gespecialiseerd is in het gooien van granaten. Voorlopers van de bereden en daarmee beweeglijke infanterie waren de dragonders. Pas in de Tweede Wereldoorlog werd de bereden infanterie binnen de Wehrmacht als Panzergrenadiere bestempeld. De eerste organieke Panzergrenadier eenheden werden door Generaal Heinz Guderian ( Schnelle Heinz ) opgericht en ingezet. De inzet vond geïntegreerd met tanks plaats. De Panzergrenadier begeleidt de tanks van de Panzertruppe en vecht als onderdeel van de verbonden wapens tegen vijandelijke (gemechaniseerde) Infanterie. Met antitank wapens bestrijdt men gepantserde voertuigen. In het bijzonder in onoverzichtelijk terrein (verstedelijkt en bebost gebied) moeten de Panzergrenadiere de tanks bijstaan. In feite vormt de grenadier de nabijbeveiliging van de tank. Opleiding Aansluitend aan de basisopleiding worden de functieopleidingen aan de Panzertruppenschule in Munster verzorgd. Dit houdt in dat de boordwapenschutters hier de schietopleiding ondergaan, de MG schutter de MG-opleiding en de chauffeurs de rijopleiding voor het groot-rijbewijs. Onderdeel van de specialisatie is ook een cross-training op andere functies die binnen een PaGrenTrupp (Painfgroep) te vinden zijn. Het niveau dat nagestreefd wordt is het niveau 1+. De soldaten verlaten hierna de Panzertruppenschule en gaan 26 VOC Mededelingen

27 PANZERTRUPPEN maken gebruik van bergingstanks en beide compagnieën zijn nagenoeg compleet bepantserd. Kortom, dat wat omschreven is in het vorige deel m.b.t. de organisatie van een tankeskadron geldt ook voor de pantserinfanteriecompagnie. Het enige opvallende wat de beide compagniesstaven anders maakt is de Scharfschutztrupp. De Scharfschutze is te vergelijken met de Nederlandse Schutter Lange Afstand (SLA). Binnen de Panzergrenadierkompanie zijn de SLAs op compagniesniveau samengetrokken. De eenheid bestaat uit drie ploegen die zowel samen of als ploeg kunnen optreden. Per ploeg staat een EAGLE IV wielvoertuig ter beschikking. Dit maakt de ploegen mobiel en geeft ze bescherming. Naast de organieke opdracht kunnen deze ploegen ook worden ingezet voor beveiligings- en verkenningstaken. Dit geeft de CC extra ogen en oren die hij, mobiel, snel kan inzetten. In gesprekken met voormalige CC n van Grenadierkompanien komt duidelijk naar voren dat het integreren van vuursteun, geneeskundige afvoer e.d. telkens weer op problemen stuit. Vanaf oefeningen op niveau 4 worden enablers toegevoegd aan de compagnieën of teams. Afstemming, opbouwen van vertrouwen, samenwerking enz. neemt telkens weer veel tijd in beslag. Dit gaat tenkoste van het opleidingsniveau van de compagnie. Organisatie Panzergrenadierzug Het Duitse Painfpel bestaat uit zesendertig manschappen en vier voertuigen. De voertuigbemanning bestaat uit drie soldaten, dit houdt in dat er per groep zes soldaten uit kunnen stijgen. Op pelotonsniveau betekent dit dat er maximaal vierentwintig soldaten uitstijgen. Het peloton kan zowel als peloton, sectie of als groep optreden. Daarbij moeten wel de nadelen van het pantserinfanteriegevechtsvoertuig PUMA, zoals die hieronder beschreven worden, in acht genomen worden. Het peloton is verdeeld in Het enige opvallende wat de beide compagniesstaven anders maakt is de Scharfschutztrupp. Pantserinfanteriegevechtsvoertuig Puma naar een pantserinfanteriebataljon. Bij het bataljon wordt de training vanaf niveau 1+ opgepakt en worden de soldaten geïntegreerd in de painfpels. Organisatie Panzergrenadierkompanie Wat direct opvalt, is dat de opbouw van een Panzergrenadierkompanie nagenoeg gelijk is aan die van een Panzerkompanie. Dit heeft als groot voordeel dat de teamvorming weinig obstakels kent. Beide compagnieën twee gelijkwaardige secties. Binnen beide secties zijn de zware anti-tank wapens Milan in een voertuig gecentraliseerd. Bij het uitgestegen optreden worden er meestal drie groepen gevormd bestaande uit acht soldaten. Uitgestegen moeten de grenadiers zowel in bebost als verstedelijkt gebied uit de voeten kunnen. Het optreden te voet wordt nauwelijks beoefend. Dit wordt binnen de Panzertruppen als taak voor de reguliere infanterie gezien. Hoofduitrustingsstukken Infanterie gevechtsvoertuig Puma De komende jaren wordt het infanterie gevechtsvoertuig Marder vervangen door de Puma. De eerste Panzergrenadier eenheden zijn inmiddels uitgerust met dit nieuwe gevechtsvoertuig. Naast dat alle Panzergrenadierbataillone 44 gevechtsversies krijgen (niet elke Panzergrenadiertrupp krijgt een voertuig omdat de Bundeswehr niet voldoende gevechtsvoertuigen heeft en deze in een poule laat rouleren), krijgen artillerie-eenheden er in totaal 18 die gebruikt gaan worden voor VOC Mededelingen 27

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda.

Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Toespraak van de minister van Defensie ter gelegenheid van de besloten uitreiking van de Dapperheidonderscheidingen op 7 oktober 2009 te Breda. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Ridders Militaire Willems-Orde

Nadere informatie

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten.

rust zetten. rust gezet) Commandant der Strijdkrachten. 1 Toespraak van de komend Commandant der Strijdkrachten, generaal Middendorp, bij de aanvaarding van het commando over de Nederlandse krijgsmacht op 28 juni 2012 te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord

Nadere informatie

ISAF III Deployment Task Force

ISAF III Deployment Task Force ISAF III Deployment Task Force C-DTF Kolonel Henk Morsink 1 Deployment Task Force Mission Statement Taken Eenheden en Middelen Planning Voorbereiding 2 Mission Statement Schep als Deployment Task Force

Nadere informatie

Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken

Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken Medic Special Forces: de hogere kunst van het pleisterplakken tekst: sgt. Derek de Vries Lees het volledige artikel in de FALCON Grizzly, this is Mike ready to copy nine-liner This is grizzly, ready to

Nadere informatie

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt

BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt BOTSCHAFT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND - VERTEIDIGUNGSATTACHÉ- Oberstleutnant i.g. Joachim Schmidt Den Haag, 20. März 2013 Tel.: 0031 70-342.06.18 Fax: 0031 70-365.32.48 Toespraak ter gelegenheid van

Nadere informatie

Defensie had alles uit de kast gehaald om de mensen te amuseren.

Defensie had alles uit de kast gehaald om de mensen te amuseren. Zondag 15-9-2014 was het voor geïnteresseerden mogelijk om een kijkje te nemen op de Koninklijke Militaire School (KMS) in Weert. De KMS gaat binnenkort sluiten en daarom maakten veel mensen gebruik van

Nadere informatie

Samenvatting toespraak 2 november Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen,

Samenvatting toespraak 2 november Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Samenvatting toespraak 2 november 2017 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 56 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2016 258 Besluit van 2 juni 2016 inzake rangschikking, oprichtingsdata en genealogieën van eenheden van de Koninklijke Landmacht, heroprichting van

Nadere informatie

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST

WILLEM LODEWIJK V NASSAUKAZERNE, MATERIEEL LOGISTIEK PELETON (320) LOKAAL FACILITAIRE DIENST DE KAZERNES VAN NEDERLAND 2012. Hier vind u een lijst van landmachtkazernes in Nederland. In de lijst vind u de eenheden die er gelegerd zijn en de plaats waar de kazerne staat. JOHANNES POSTKAZERNE, HAVELTE.

Nadere informatie

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht

De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Inhoud De rangonderscheidingstekens van de krijgsmacht Deze brochure is een uitgave van: Ministerie van Defensie Directie Communicatie Vormgeving: Grafische

Nadere informatie

Crisiscommunicatie en Leiderschap Otto van Wiggen Brigade-generaal bd

Crisiscommunicatie en Leiderschap Otto van Wiggen Brigade-generaal bd Crisiscommunicatie en Leiderschap Otto van Wiggen Brigade-generaal bd Mission Command Wij helpen organisaties met het versterken van hun (commerciële) slagkracht, het vergroten van de klanttevredenheid

Nadere informatie

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom.

Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Samenvatting toespraak 29 oktober 2015 Dames en heren, SMC-vrienden en -vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 54 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018

Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: De begrotingsstaat van het Ministerie

Nadere informatie

operationeel Kolonel R. Miedema, programmamanager

operationeel Kolonel R. Miedema, programmamanager Kolonel R. Miedema, programmamanager FOXTROT Eind vorig jaar schreef ik een inleidend artikel over het programma FOXTROT; een programma dat de IT voor gebruik in mobiele omstandigheden gaat vernieuwen

Nadere informatie

Financieel jaarverslag. Vereniging Officieren Cavalerie. 4 april 2015

Financieel jaarverslag. Vereniging Officieren Cavalerie. 4 april 2015 Financieel jaarverslag Vereniging Officieren Cavalerie 2014 4 april 2015 1 Geachte leden van de Vereniging Officieren Cavalerie, Hierbij het financiële jaarverslag Vereniging Officieren Cavalerie, ter

Nadere informatie

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag.

Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Toespraak bij de lancering van het Defensie Cyber Commando door de Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert op 25 september 2014 te Den Haag. Let op: Alleen het gesproken woord geldt! De lancering

Nadere informatie

Algemene vergadering V.O.C. Sociëteit De Maas, Rotterdam, 5 april 2014

Algemene vergadering V.O.C. Sociëteit De Maas, Rotterdam, 5 april 2014 Algemene vergadering V.O.C. Sociëteit De Maas, Rotterdam, 5 april 2014 1.a: Opening. De voorzitter heet de aanwezige leden van harte welkom met de woorden Un cordialement bienvenu a tous. Hij spreekt een

Nadere informatie

Het is goed dat de geschiedenis van dit bijzondere kazernecomplex in dit boek is vastgelegd.

Het is goed dat de geschiedenis van dit bijzondere kazernecomplex in dit boek is vastgelegd. Toespraak Commandant der Strijdkrachten, luitenant-admiraal Rob Bauer Opening nieuwe locatie Nederlandse Instituut voor Militaire Historie Frederikkazerne, Den Haag 14 november 2018 The longer you can

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 Nr. 25 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen 17 november

Nadere informatie

Vrede en vrijheid maken we samen.

Vrede en vrijheid maken we samen. Vrede en vrijheid maken we samen. Draagt u ook bij? Wageningen 5 mei. 5 mei 1945 Bevrijding! 4 mei, 23.00 uur Bevrijdingsvuurceremonie Op 5 mei 1945 werd Nederland bevrijd van de Duitse overheersing tijdens

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN

MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN INLEIDING Voorwoord Commandant der Strijdkrachten CONTEXT De complexe omgeving waarin bij Defensie leiding wordt gegeven

Nadere informatie

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook

Nadere informatie

Succes moet je organiseren

Succes moet je organiseren tech n i e k Luitenant-kolonel R. Miedema Succes moet je organiseren Op 06 april organiseerde de Vereniging Officieren Verbindingsdienst haar eerste symposium van 2017 met als thema interoperabiliteit

Nadere informatie

VOORWOORD DOOR DE KORPSCOMMANDANT

VOORWOORD DOOR DE KORPSCOMMANDANT NIEUWSBRIEF Stichting Historische Collectie Korps Nationale Reserve Nummer 31, December 2016 VAN DE REDACTIETAFEL Voorwoord door de nieuwe voorzitter. Overzicht 2016. Bestuurszaken De overige nieuwe bestuursleden

Nadere informatie

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts'

Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' Originele stereofoto: 'Douamont. Cheveaux morts' In de conflicten voor de Eerste Wereldoorlog speelden paarden een belangrijke rol. De cavalerie was tot dan het speerpunt van de legers. Maar vanaf 1914

Nadere informatie

Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan een missiegebied is. grilliger dan pakweg een werkbezoek. aan een oefenende eenheid op de

Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan een missiegebied is. grilliger dan pakweg een werkbezoek. aan een oefenende eenheid op de Toespraak uitgesproken door de Minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij gelegenheid van zijn Kerstbezoek aan Afghanistan, 24 december 2008 te Kaboel. Nederlands uitgezonden personeel, Een bezoek aan

Nadere informatie

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben.

Het leger. Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom we een leger hebben. Het leger Thema: Bestaat vrede? Samenleving Nederland De overheid Moeilijkheid; *** Tijd: *** Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leger. Je kunt vertellen wat het leger doet en waarom

Nadere informatie

Het verhaal van William Booth

Het verhaal van William Booth Lesmateriaal bij Het verhaal van William Booth Inhoudsopgave Geroepen om te dienen woordzoeker 3 Graaf in het verhaal! 4 Graaf dieper 5 Gods weg doolhof 6 Nieuw leven interview 7 Het Leger des Heils verspreid

Nadere informatie

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG

GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor

Nadere informatie

Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht.

Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht. Spreekpunten staatssecretaris ter gelegenheid van 65 jaar vrouwen in de Krijgsmacht op 2 december te Utrecht. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank mw. Coorens, Dames en heren, We vieren vanavond

Nadere informatie

Om het thuisfront goed te informeren, heb ik regelmatig

Om het thuisfront goed te informeren, heb ik regelmatig door Gertjan van der Ree Mij is gevraagd een stukje te schrijven over de ervaringen van het A- pel, 1 ste bt, 11 AfdRA tijdens onze uitzending naar Afghanistan. Wij vielen onder BG5 en zijn vanaf dec.

Nadere informatie

Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee,

Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee, Dames en heren, Veteranen van de Koninklijke Marechaussee, In de ruim zeven maanden dat ik nu Inspecteur der Veteranen ben, heb ik in ieder geval één ding geleerd: Veteranen komen vooral naar een reünie

Nadere informatie

gaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen.

gaat hier dus hand in hand met het levendig houden van de herinnering aan delen van de geschiedenis die steeds verder van ons af liggen. Toespraak staatssecretaris van Defensie, Jack de Vries voor de reünie Djocja, 17 december 2008, Koninklijk Militair Tehuis Oud Militairen en Museum Bronbeek Allereerst mijn hartelijke dank om voor u te

Nadere informatie

Beroepsmilitair. bij de. Koninklijke Landmacht

Beroepsmilitair. bij de. Koninklijke Landmacht Beroepsmilitair bij de Koninklijke Landmacht 1 Inleiding Duur van de voorlichting en inhoud Voorlichting beroepsmilitair Koninklijke Landmacht Aansluitend aan de voorlichting mogelijkheid tot: Solliciteren

Nadere informatie

werken bij DEFENSIE MARINE Denk je aan de Marine, dan denk je aan schepen. Logisch, want die hebben we bij de Marine in alle soorten en maten. Van mijnenjagers tot onderzeeboten. Toch is de Marine meer

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren,

Koninklijke Hoogheden, Ridder. Militaire Willemsorde, Excellenties, gewonde Nederlandse Militairen, zorgverleners, dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten, Generaal Middendorp, ter gelegenheid van de musical Soldaat van Oranje bij het Vliegkamp Valkenburg op 30 augustus 2012. Let op: Alleen gesproken woord geldt!

Nadere informatie

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008 Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument 1945 1962, zaterdag 6 september 2008 Geachte veteranen, excellenties, dames en heren, Elke dag schreef ik een

Nadere informatie

Taskforce Viper. Periode: maart 2006-december 2007 (5 rotaties) Operatiegebied Taskforce Viper.

Taskforce Viper. Periode: maart 2006-december 2007 (5 rotaties) Operatiegebied Taskforce Viper. Taskforce Viper Een peloton van Taskforce Viper nadert het dorp Surkh Murgab in de Chora-vallei, op slechts 15 kilometer van Kamp Holland in Uruzgan. Doel: het in kaart brengen van de tegenstand in het

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes,

Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes, Toespraak Gerdi Verbeet Onthulling vernieuwd monument Voorhout, 3 mei 2017 Geachte burgemeester, dames en heren, beste jongens en meisjes, Hartelijk dank dat u mij vandaag de gelegenheid geeft iets te

Nadere informatie

Afscheid Landmachtadjudant

Afscheid Landmachtadjudant Landmacht 8 oktober 2014 Afscheid Landmachtadjudant Landmachtadjudant André Odenkirchen doet de laatste 4 jaar van zijn carrière af als roerig. Zo bloedde zijn hart bij het zien van de gestage afbreuk

Nadere informatie

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident

HDAB Aanvulling stand van zakenbrief Afghanistan: nazorg, counter insurgency opleiding en eigen vuur incident Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Afschrift aan de Voorzitter van de Eerste

Nadere informatie

innovaties op het gebied van situational awareness

innovaties op het gebied van situational awareness innovaties op het gebied van situational awareness Lkol Duco Brongers, projectleider Purple NECtar Van 31 oktober tot en met 9 november 2016 werd op de Vlasakkers in Amersfoort Purple NECtar gehouden,

Nadere informatie

Rotselaar jarige Herdenking van de Slag aan de Molen

Rotselaar jarige Herdenking van de Slag aan de Molen Koninklijke Vereniging 5 Linie Regiment Rotselaar 1914 2014 100-jarige Herdenking van de Slag aan de Molen In het Vossenblad van juni hebben jullie de uitnodiging voor de deelname aan de jaarlijkse herdenking

Nadere informatie

Welkom op dit symposium met de pakkende titel Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen.

Welkom op dit symposium met de pakkende titel Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen. Speech Erik Akerboom, Secretaris-generaal Ministerie van Defensie Symposium KVNRO Cybercrime, de digitale vijand voor ons allen Donderdag 20 november, KMA te Breda Dames en heren, Welkom op dit symposium

Nadere informatie

Defensie en Nationale Veiligheid

Defensie en Nationale Veiligheid Defensie en Nationale Veiligheid Kolonel Piet Hagenaars Regionaal Militair Commandant Noord 20 februari 2018 HQ Royal Netherlands Army 1.PzDiv 11 Airmobile Brigade 13 Light Brigade 43 Mechanised Brigade

Nadere informatie

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen.

Dames en heren, Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten Generaal P van Uhm, ter gelegenheid van het symposium op 5 mei 2012 te Wageningen. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dames en heren, Ik sta hier vandaag

Nadere informatie

Koninklijke Hoogheid,

Koninklijke Hoogheid, Toespraak van de minister van Defensie, J.S.J. Hillen, ter gelegenheid van de medailleuitreiking op Veteranendag op 30 juni 2012 te Den Haag. LET OP: gesproken woord telt! Koninklijke Hoogheid, excellenties,

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

DMO\DB\ Vragen VCD aangaande lucht-grondwaarnemingscapaciteit ISAF III.

DMO\DB\ Vragen VCD aangaande lucht-grondwaarnemingscapaciteit ISAF III. Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 20 januari 2009 Ons kenmerk Onderwerp

Nadere informatie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie

Reservist bij de Koninklijke Marechaussee. De leukste baan! naast je werk of studie Reservist bij de Koninklijke Marechaussee De leukste baan! naast je werk of studie Operationeel Centrum Mobiel toezicht veiligheid Grensbewaking Schiphol Beveiliging Koninklijk Huis Als het erop aankomt

Nadere informatie

Toespraak CKMar bij ceremoniële kranslegging bij graf M.C. van Houten op 7 februari Ik sta hier vandaag voor u met een dubbele pet.

Toespraak CKMar bij ceremoniële kranslegging bij graf M.C. van Houten op 7 februari Ik sta hier vandaag voor u met een dubbele pet. Toespraak CKMar bij ceremoniële kranslegging bij graf M.C. van Houten op 7 februari 2014 Geachte aanwezigen, Van harte welkom. Ik sta hier vandaag voor u met een dubbele pet. Ten eerste als commandant

Nadere informatie

De 100-jarige herdenking van het Gevecht aan de Edemolen te Nazareth. Dinsdag 7 oktober 2014

De 100-jarige herdenking van het Gevecht aan de Edemolen te Nazareth. Dinsdag 7 oktober 2014 De 100-jarige herdenking van het Gevecht aan de Edemolen te Nazareth Dinsdag 7 oktober 2014 In de eerste fase van de Eerste Wereldoorlog (4 augustus-31 oktober 1914) heeft het 5 Linie Regiment een lange

Nadere informatie

Samen bruggen bouwen. Het manifest: de basis van en voor SDW

Samen bruggen bouwen. Het manifest: de basis van en voor SDW Samen bruggen bouwen Het manifest: de basis van en voor SDW Inhoud Samen bruggen bouwen 10 4 6 De basis van en voor SDW Waarom bestaat SDW? 8 Waar willen we naar toe? Van waaruit handelen wij? Onze belofte

Nadere informatie

Een veteraan zei ooit tegen mij Als je er niet geweest bent, weet je ook niet wat het is, hoe het voelt. Hij heeft natuurlijk gelijk.

Een veteraan zei ooit tegen mij Als je er niet geweest bent, weet je ook niet wat het is, hoe het voelt. Hij heeft natuurlijk gelijk. Toespraak staatssecretaris Van der Knaap ter gelegenheid van de Opening van de veteranententoonstelling Veteranen. Ingezet in dienst van de vrede. Maandag 7 mei 2007, Stadskantoor Eindhoven. U weet ongetwijfeld

Nadere informatie

Aan de poort van de stad der geletterdheid

Aan de poort van de stad der geletterdheid Aan de poort van de stad der geletterdheid Wij hebben besloten om eindelijk onze stem te laten horen. Samen met de cursisten en docenten. Omdat je als laaggeletterde geen toegang krijgt tot de stad. Met

Nadere informatie

Emblemen Korps Commando Troepen

Emblemen Korps Commando Troepen Emblemen Korps Commando Troepen Binnen de Koninklijke Landmacht voeren de wapens, dienstvakken, regimenten en korpsen een eigen embleem. Militair personeel dat is geplaatst bij het Korps Commandotroepen

Nadere informatie

De toekomst van de Cavalerie. Contact maken in Kabul. Bult Francis Cup. Een cavalerist in Noorwegen. Van SROC tot CTU. In deze uitgave o.a.

De toekomst van de Cavalerie. Contact maken in Kabul. Bult Francis Cup. Een cavalerist in Noorwegen. Van SROC tot CTU. In deze uitgave o.a. In deze uitgave o.a.: De toekomst van de Cavalerie Contact maken in Kabul Bult Francis Cup Een cavalerist in Noorwegen Jaargang 71 - uitgave 325 nummer 4-2010 Van SROC tot CTU Cavalerie officiersdassen

Nadere informatie

BS2009023484 Kamervragen over het uitdelen van korans in Afghanistan. Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de volgende vragen:

BS2009023484 Kamervragen over het uitdelen van korans in Afghanistan. Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de volgende vragen: Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 8 januari 2010 Ons kenmerk Onderwerp

Nadere informatie

Inschrijven Handboek Informatie: Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen

Inschrijven Handboek Informatie: Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen Inschrijven Als u mee wilt doen met de Bevrijdingsvuurestafette, kunt u zich inschrijven door het bijgevoegde inschrijfformulier in te vullen of door deze digitaal in te vullen op de website: www.bevrijdingsvuurestafette.nl.

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

(Op de mouw, of op de schouderbedekking) Geen rangonderscheidingsteken. Matroos der 3e klasse. bij de vloot. kleur: rood

(Op de mouw, of op de schouderbedekking) Geen rangonderscheidingsteken. Matroos der 3e klasse. bij de vloot. kleur: rood 7. Rangonderscheidingstekens van Zee-, Land-, Luchtmacht en KMar a. Koninklijke Marine Rangonderscheidingsteken (Op de mouw, of op de schouderbedekking) Geen rangonderscheidingsteken Matroos der 3e klasse

Nadere informatie

Elektrische hulpaandrijving. Simpelweg mobiel. Klein. Licht. Wendbaar. www.alber.nl

Elektrische hulpaandrijving. Simpelweg mobiel. Klein. Licht. Wendbaar. www.alber.nl Simpelweg mobiel. Elektrische hulpaandrijving Klein. Licht. Wendbaar. www.alber.nl Weer meer dingen samen doen, daar hebben we naar uitgekeken. Geniet van meer mobiliteit Van handbewogen naar elektrisch

Nadere informatie

Toespraak minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, ter gelegenheid van de medaille parade op de Nederlandse Veteranendag

Toespraak minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, ter gelegenheid van de medaille parade op de Nederlandse Veteranendag Toespraak minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, ter gelegenheid van de medaille parade op de Nederlandse Veteranendag Den Haag, 27 juni 2009 Koninklijke Hoogheid, veteranen, aangetreden militairen,

Nadere informatie

Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert

Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert Toespraak Gouverneur tijdens Phaffdag van het Regiment Limburgse Jagers op vrijdag 25 november 2011 in de Van Hornekazerne te Weert Commandant, leden en veteranen van het Regiment Limburgse Jagers, Dames

Nadere informatie

Nieuwsbrief Club van 100

Nieuwsbrief Club van 100 Nieuwsbrief Club van 100 Nr.8 /april 2015 Initiatiefnemers Club van 100 Kees Ruyter Adrie Droste Peter Vissie Paul Schroder Henk van Briemen ================================================================

Nadere informatie

Openingswoord van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over burgerinitiatieven in Overijssel op 2 oktober 2013.

Openingswoord van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over burgerinitiatieven in Overijssel op 2 oktober 2013. Openingswoord van CdK Ank Bijleveld-Schouten bij de bijeenkomst over burgerinitiatieven in Overijssel op 2 oktober 2013. Dames en heren, Wat fijn dat u vandaag bij ons bent. Ik heet u hartelijk welkom

Nadere informatie

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem

Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden

Nadere informatie

Van de macht van management naar de kracht van leiderschap

Van de macht van management naar de kracht van leiderschap Van de macht van management naar de kracht van leiderschap Inez Sales Juni 2011 INHOUDSOPGAVE Leiderschap... 3 1. Leiderschap en management... 4 2. Leiderschapstijl ten behoeve van de klant... 5 3. Leiderschapstijl

Nadere informatie

Nieuwsbrief mei

Nieuwsbrief mei Nieuwsbrief mei 2011 Met de uitgave van een nieuwsbrief zullen we u in de toekomst regelmatig informeren over interessante activiteiten van de Historische Vereniging Den Dolder. Website Historische Vereniging

Nadere informatie

5 JAAR NEDERLANDSE VETERANENDAG ZA 27 JUNI 2009 DEN HAAG KIJK OP VETERANENDAG.NL

5 JAAR NEDERLANDSE VETERANENDAG ZA 27 JUNI 2009 DEN HAAG KIJK OP VETERANENDAG.NL Pagina 1 5 JAAR NEDERLANDSE VETERANENDAG ZA 27 JUNI 2009 DEN HAAG KIJK OP VETERANENDAG.NL Pagina 2 Nederlandse Veteranen Ingezet in dienst van de vrede De vijfde Nederlandse Veteranendag wordt gehouden

Nadere informatie

9. Onderscheidingstekenen

9. Onderscheidingstekenen ROT-----KL/KMar Sld3/Mar4 (p/stuk) 17-115-2537 Ot, Sld3, Kma, Gvt Sld2/Mar3 (p/stuk) 17-100-0207 Ot, K-Rood, Mar3, Jas Dt, Kmar 17-100-3843 Ot, K-Rood, Mar3, Overh/ Trui/ Regenj, Kmar 17-115-2538 Ot, Sld2,

Nadere informatie

Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018

Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018 Toespraak Gerdi Verbeet Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018 Beste gasten, vrienden van vrede en vrijheid,

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober Vrijheid en verbinding. Dames en heren,

Toespraak Gerdi Verbeet. Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober Vrijheid en verbinding. Dames en heren, Toespraak Gerdi Verbeet Oranjecongres Nieuw-Vennep, 8 oktober 2016 Vrijheid en verbinding Dames en heren, Twee weken geleden vond de jaarlijkse herdenking plaats in het Oranjehotel te Scheveningen, waar

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

In 2009 is het bestuur 8 keer bijeengekomen voor bestuursvergadering. Op deze vergaderingen zijn met name de volgende zaken behandeld:

In 2009 is het bestuur 8 keer bijeengekomen voor bestuursvergadering. Op deze vergaderingen zijn met name de volgende zaken behandeld: Algemeen 2009 Het jaar 2009 stond in het teken van 30 jaar UNIFIL. Het bestuur is eind 2008 al begonnen met een aantal zaken voor te bereiden. Er waren contacten met een aantal organisaties zoals het VI,(Veteranen

Nadere informatie

Vooruit. Laat weten wat je van de AV-OTT wil! Het Bestuur

Vooruit. Laat weten wat je van de AV-OTT wil! Het Bestuur Inleiding Uiterst rustig, zo kan dit jaar beschreven worden. Qua acitiviteiten dan, binnen het bestuur was het alles behalve rustig. Er vond een groot aantal wisselingen plaats. Dat kan dat eerste ook

Nadere informatie

VCA Nieuwsbrief maart 2016

VCA Nieuwsbrief maart 2016 N a a m b e d r i j f VCA Nieuwsbrief maart 2016 Veteranen Cafe t Hookhoes, Grotestraat-zuid 129, Almelo www.veteranencafealmelo.nl vca@veteranen.nl Militaire Willems-Orde voor commandotroepen Contact

Nadere informatie

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer

Nadere informatie

radio&tv station voor veteranen en door veteranen.

radio&tv station voor veteranen en door veteranen. Als DJ in Libanon (UNIFIL Detachement DUTCHBATT 83/03-83/10 Nederlandse Unifil Vereniging (NUV) T.a.v. Bestuur NUV Betreft: oprichting www.veteransradio.nl internet online veteranen radio&tv station voor

Nadere informatie

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1 1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd

Nadere informatie

Workshop ICT Innovatie Platform Duurzame ICT. 18 januari 2008. Grand Hotel Karel V. Utrecht. 18 januari 2008 2008 Stichting GreenICT 1

Workshop ICT Innovatie Platform Duurzame ICT. 18 januari 2008. Grand Hotel Karel V. Utrecht. 18 januari 2008 2008 Stichting GreenICT 1 Workshop ICT Innovatie Platform Duurzame ICT 18 januari 2008 Grand Hotel Karel V Utrecht 18 januari 2008 2008 Stichting GreenICT 1 introductie Mr. Roel L. Croes Mede-oprichter / bestuurslid Stichting GreenICT

Nadere informatie

Impressies uit Apeldoorn

Impressies uit Apeldoorn Impressies uit Apeldoorn We beleefden afgelopen woensdag een avond met een ster. Twee mensen uit het Israëlische dorp Neve Shalom Wahat al-salam (oase van vrede) lieten ons in een adembenemende presentatie

Nadere informatie

Verslag excursie van 1 juni 2016

Verslag excursie van 1 juni 2016 Verslag excursie van 1 juni 2016 De Basiliek van Oudenbosch Bij aankomst in Oudenbosch werd het gezelschap in twee groepen verdeeld, een groep echtparen en een groep singles, in totaal waren wij met 55

Nadere informatie

Notulen van de 74 e Algemene Vergadering der Vereniging Officieren Cavalerie s-hertogenbosch, 21 april 2012

Notulen van de 74 e Algemene Vergadering der Vereniging Officieren Cavalerie s-hertogenbosch, 21 april 2012 Notulen van de 74 e Algemene Vergadering der Vereniging Officieren Cavalerie s-hertogenbosch, 21 april 2012 1.A. OPENING De Voorzitter, Generaal-majoor b.d. Jonkheer J.H. de Jonge, heet de leden van harte

Nadere informatie

Want doen we nu echt zoveel samen?

Want doen we nu echt zoveel samen? Dames en heren, Welkom in het DOEK en welkom in 2014. Dit welkom spreek ik uit namens de organisatoren van deze Ommer Nieuwjaarsreceptie; de Ondernemersvereniging Ommen, de Handelsvereniging Ommen, Koninklijke

Nadere informatie

Geschiedenis van het Regiment van Phaff en het Bataillon Infanterie van. Linie nr. 2

Geschiedenis van het Regiment van Phaff en het Bataillon Infanterie van. Linie nr. 2 Geschiedenis van het Regiment van Phaff en het Bataillon Infanterie van Linie nr. 2 Wervingsposter van het Regiment van Phaff; prent in het bezit van de Stichting Limburgse Jagers. Met dank aan het Museum

Nadere informatie

De foto hierboven laat het eigenlijk al zien, waar dit nummer overgaat.

De foto hierboven laat het eigenlijk al zien, waar dit nummer overgaat. Hoofdredactie: Paul Meekhof mei / juni 2015 Pagina s : 10 NR 4 De foto hierboven laat het eigenlijk al zien, waar dit nummer overgaat. De herdenking van afgelopen 4 mei en de viering van 5 mei. Voor het

Nadere informatie

Police Advisory Group (PAG) op pad

Police Advisory Group (PAG) op pad Maandag 07 januari 2013 Door onrust in een deel van ons werkgebied waren we het afgelopen weekend beperkt in de mogelijkheden om naar buiten te gaan (of het kamp te verlaten). Vandaag staat een bezoek

Nadere informatie

Een beveiliging van een werktrein van de Staats Spoorwegen met een fatale afloop.

Een beveiliging van een werktrein van de Staats Spoorwegen met een fatale afloop. WEST JAVA- Bantam 1949. Een beveiliging van een werktrein van de Staats Spoorwegen met een fatale afloop. Het is 19 december 1948. De legercommandant, de generaal S. Spoor, komt met zijn dagorder, waarin

Nadere informatie

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Handreiking bij een spirituele zoektocht. Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is

Nadere informatie

Programma Expertmeeting 13 november 2015 Faculteit Militaire Wetenschappen NLDA Breda

Programma Expertmeeting 13 november 2015 Faculteit Militaire Wetenschappen NLDA Breda Programma Expertmeeting 13 november 2015 Faculteit Militaire Wetenschappen NLDA Breda 09.30 uur Ontvangst met koffie/thee 10.00-10.30 uur Woord van welkom door prof. dr. Rudolph decaan FMW NLDA Opening

Nadere informatie

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven.

van de TFU, Welkom thuis! Eindhoven. Toespraak van de minister van Defensie, E. van Middelkoop, bij de terugkeer van de laatste Task Force Uruzgan, Vliegbasis Eindhoven, 8 augustus 2010. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Commandant van

Nadere informatie

Dames en heren, SMC-vrienden en vriendinnen,

Dames en heren, SMC-vrienden en vriendinnen, Samenvatting toespraak 17 oktober 2013 Dames en heren, SMC-vrienden en vriendinnen, Mede namens de overige leden van het bestuur heet ik u allen op deze 52 ste reünie van harte welkom. Een speciaal woord

Nadere informatie

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015

OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Koninklijke Luchtmacht

Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Luchtmacht > Retouradres Postbus 8762, 4820 BB Breda Secretariaat COVM Postbus 90004 MPC 55A Keegsdijkje7 3509 AA Utrecht MPC 80 A Postbus 8762 4820 BB Breda Nederland www.luchtmacht.nl Ministerie

Nadere informatie

Liefde is sterker dan haat!

Liefde is sterker dan haat! Naast ons nieuwe magazine Licht informeren wij u/jou via de digitale nieuwsbrief View this email in your browser Maanlicht. Op het scherm voor u/jou staat nu een extra editie. Wij stellen het zeer op prijs,

Nadere informatie

Inleiding door de burgemeester

Inleiding door de burgemeester Toespraken ter gelegenheid van de uitreiking van Koninklijke Onderscheidingen bij de Algemene Gelegenheid van 2012 (vrijdag 27 april 2012, in de Raadzaal van het gemeentehuis van Soest), uitgesproken door

Nadere informatie

VOV Symposium. C2 en C2OST binnen 13Ltbrig INTERN GEBRUIK DEFENSIE. Bgen Gijs van Keulen / Maj Ewoud Lindeboom Commandant en G6 13 Ltbrig

VOV Symposium. C2 en C2OST binnen 13Ltbrig INTERN GEBRUIK DEFENSIE. Bgen Gijs van Keulen / Maj Ewoud Lindeboom Commandant en G6 13 Ltbrig C2 en C2OST binnen 13Ltbrig Bgen Gijs van Keulen / Maj Ewoud Lindeboom Commandant en G6 13 Ltbrig Film over USS Montana Klik voor de film 2 Opzet van de briefing Belang van C2 en C2 OST Toekomstig optreden

Nadere informatie