Financieel Jaarverslag Fondsen 2011 Verantwoording over het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten

Transcriptie

1 Rapport Financieel Jaarverslag Fondsen 2011 Verantwoording over het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten Op 19 december 2012 uitgebracht aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Publicatienummer Uitgave College voor zorgverzekeringen Postbus AH Diemen Internet Volgnummer Afdeling Auteur v18 Fondsen & Concerncontrol drs. A.J. Hindriks & dhr. E.M. Pijper Doorkiesnummer Tel. (020)

2

3 Bericht van de Raad van Bestuur Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) beheert het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten. In dit verslag leggen wij verantwoording af over het beheer in 2011 en informeren wij direct belanghebbenden, zoals VWS, over de financiële positie en ontwikkelingen van beide fondsen. De belangrijkste ontwikkelingen in de fondsen in het verslagjaar betreffen de uitvoering van de regeling Wanbetalers en de invoering van de regeling Onverzekerden onder de Zvw. De uitvoering van deze regelingen bestaat uit een omvattend proces, waarbij verschillende ketenpartners zijn betrokken. Het publieke belang van deze regelingen is groot, immers vereist het systeem van de zorgverzekering vanuit de gewenste onderlinge solidariteit de deelname van iedere ingezetene. Voor het Zorgverzekeringfonds betekent de invoering van deze regelingen een verdere toename van de omvang van de geldstromen via dit fonds. De in 2010 gestarte gefaseerde aanlevering van wanbetalers door de zorgverzekeraars is in 2011 geëffectueerd. Hierdoor is de geldstroom die hiermee samenhangt in het verslagjaar ten opzichten van 2010 verdubbeld. De regeling Onverzekerden is in het voorjaar 2011 van kracht geworden. Aangezien er in het verslagjaar onverzekerden nog niet van rechtswege zijn verzekerd en het CVZ enkel boetes heeft opgelegd is de financiële impact op het fonds gering. Vanaf 2012, het jaar waarin het CVZ onverzekerden ook ambtshalve gaat verzekeren zal het financiële belang van deze regeling toenemen. Het Zvf en het AFBZ laten verschillen zie qua financiële ontwikkeling. De baten en lasten van het Zvf zijn nagenoeg in evenwicht, waardoor de vermogenspositie van het fonds niet verslechtert. Het exploitatiesaldo van de AWBZ is negatief waardoor de negatieve vermogenspositie opnieuw verslechtert. Het CVZ heeft als beheerder geen bevoegdheden in deze, maar signaleert dat dergelijke negatieve saldi niet in overeenstemming zijn met de aard van een financieringsfonds. College voor zorgverzekeringen Arnold Moerkamp, Voorzitter Raad van Bestuur

4 Inhoud Bericht van de Raad van Bestuur 1 1. Inleiding 4 2. Fondsbeheer in a. Inleiding 4 2.b. Visie en doelmatigheid fondsbeheer 4 2.c. Bestuurlijke afspraken over financiële verantwoording aan VWS 5 2.d. Resultaten van de fondsen 6 3. Jaarrekeningen fondsen a. Waarderingsgrondslagen 6 3.a.1. Algemeen 8 3.a.2. Onzekerheden in verantwoording ten gevolge van de inrichting van het zorgstelsel 13 3.b. Balans en rekening van baten en lasten Zorgverzekeringsfonds 16 3.c. Toelichting Zorgverzekeringsfonds 16 3.c.1. Ontwikkelingen Zorgverzekeringsfonds 29 3.d. Balans en rekening van baten en lasten Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten 32 3.e. Toelichting Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten Financiële Rechtmatigheidsverantwoording Fondsen a. Algemeen 40 4.b. Begripsbepaling financiële rechtmatigheid 43 4.c. Algemene toelichting rechtmatigheidstabellen 45 4.d. Rechtmatigheid Zorgverzekeringsfonds 47 4.e. Toelichting rechtmatigheid Zorgverzekeringsfonds 55 4.f. Rechtmatigheid Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten 57 4.g. Toelichting rechtmatigheid Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten Ondertekening Financieel Jaarverslag Fondsen Overige gegevens 61 6.a. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 65 6.b. Samenstelling Raad van Bestuur van CVZ per 1 januari 2011 tot en met 31 december c. Samenstelling Raad van Bestuur van CVZ per 1 januari d. Verklaring van de gebruikte afkortingen

5 1. Inleiding Over dit verslag Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) is beheerder van het Zorgverzekeringsfonds (Zvf) en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ). Het Zvf omvat de geldstromen onder de per 1 januari 2006 ingevoerde Zorgverzekeringswet (Zvw). Het AFBZ omvat de geldstromen onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Het CVZ verantwoordt zich als fondsbeheerder over deze geldstromen met dit Financieel Jaarverslag Fondsen Als fondsbeheerder draagt het CVZ een indirecte verantwoordelijkheid voor deze geldstromen. De directe verantwoordelijkheid voor de juistheid en rechtmatigheid van de geldstromen ligt bij de ketenpartners, zoals de Belastingdienst, zorgverzekeraars en het CAK die direct met de uitvoering zijn belast. Daarnaast voert het CVZ een aantal taken zelf uit. Het CVZ draagt voor de daarmee samenhangende geldstromen, naast een indirecte verantwoordelijkheid als fondsbeheerder, ook de directe verantwoordelijkheid als uitvoerder. In april 2012 heeft het CVZ het Financieel Verslag Uitvoeringstaken CVZ 2011 uitgebracht over de volgende uitvoeringstaken: - subsidies via het CVZ (inclusief abortusklinieken); - afrekening internationale verdragslanden; - bijdragen niet-ingezetenen; - gemoedsbezwaarden; - bestuurlijke boete; - de regeling onverzekerden; - de regeling onverzekerbare vreemdelingen; - de regeling wanbetalers. Voor de verantwoording van de met de uitvoeringstaken gemoeide geldstromen, steunt dit Financieel Jaarverslag Fondsen 2011 op het Financieel Verslag Uitvoeringstaken De overige geldstromen, waar het CVZ direct verantwoordelijk voor is, verantwoordt het CVZ met dit Financieel Jaarverslag Fondsen instemming nodig Minister van VWS toezicht door Auditdienst Rijk Ontwikkelpunten Het CVZ brengt het Financieel Jaarverslag Fondsen 2011 ter goedkeuring uit aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De minister vraagt vervolgens de Auditdienst Rijk (ADR) te onderzoeken op welke wijze het CVZ zijn taak als fondsbeheerder heeft uitgevoerd. Na ontvangst van het toezichtsrapport van de ADR spreekt de minister van VWS zich uit over het Financieel Jaarverslag Fondsen. De minister van VWS heeft het CVZ op 21 november 2012 laten weten in te stemmen met het Financieel Jaarverslag Fondsen Daarbij heeft de minister aandacht gevraagd voor de volgende onderwerpen: - rechtmatigheidsoordeel Zvf; - toezicht op het orgaan van verblijfplaats CZ; - uitkering compensatieregeling eigen risico (CER); - toezichtsoordeel Nza inzake Wtcg; - aansluitverschillen AWBZ Financieel verslag Fondsen en Algemeen Rapport Uitvoering AWBZ; - beheer bestuurlijke afspraken; - doorontwikkeling van de rechtmatigheidsverantwoording. 1

6 rechtmatigheidsoordeel Zvf toezicht op CZ CER compensatie Wtcg aansluitverschillen AWBZ beheer bestuurlijke afspraken verantwoording rechtmatigheid Minister van VWS belangrijkste gebruiker Leeswijzer Het CVZ heeft met het Ministerie van VWS, de Nza en de ADR en nader overlegd over de hoe uitvoering te geven aan de brief van 12 december Op basis van dit overleg heeft het Ministerie van VWS het rechtmatigheidsbegrip verder vastgesteld. De minister vraagt het CVZ als toezichthouder van het orgaan van verblijfplaats CZ het rechtmatigheidsoordeel in zijn rapport van bevindingen expliciet te maken. Het CVZ geeft uitvoering aan dit verzoek. Het ontbreekt met betrekking tot CER nog aan een ketenbrede verantwoording over de volledigheid, juistheid en rechtmatigheid van de CER-gegevensverwerking. Het ministerie van VWS gaat vanaf 2011 de rechtmatigheid van de uitkeringen onderzoeken en legt de resultaten vast in een rapport van bevindingen. Het CVZ moet dit rapport gebruiken voor de verantwoording van de rechtmatigheid van de geldstroom. Om de onzekerheid bij de geldstroom compensatie Wtcg inzake Wmo en Zorg zonder verblijf weg te nemen dient de NZa een expliciet oordeel over deze geldstroom in het toezichtsrapport op te nemen. Het CVZ is in overleg met de NZa om tot deze afspraken te komen. Aansluitverschillen tussen de bedragen in het Algemeen Rapport uitvoering AWBZ van de NZa en het Financieel Jaarverslag Fondsen zijn inherent aan de verantwoordings- en toezichtssystematiek in het zorgstelsel. Om misverstanden over het rechtmatigheidsbegrip te voorkomen gaan het Ministerie van VWS, de NZa, de ADR en het CVZ nadere afspraken maken over hoe met deze aansluitverschillen moet worden omgegaan. Het CVZ beheert een set bestuurlijke afspraken met externe partijen over de periodieke levering van rechtmatigheidsrapportages benodigd voor de verantwoording van een reeks indirecte geldstromen in het Financieel Jaarverslag Fondsen. De bestuurlijke afspraken met het ministerie van SZW, met het ministerie van VWS en met de NZa zijn aan actualisatie toe. Het CVZ zal de bestuurlijke afspraken met de verschillende partners in 2013 herijken. Het Ministerie van VWS heeft aandacht gevraagd voor de aanbevelingen die de ADR heeft gedaan voor diverse afzonderlijke geldstromen. Het CVZ verwerkt deze aanbevelingen in dit verslag. De minister van VWS is de belangrijkste gebruiker van het Financieel Jaarverslag Fondsen Het verslag is echter ook bedoeld om ketenpartners en maatschappelijke groeperingen te informeren over de baten en lasten in de fondsen over het jaar Het Financieel Jaarverslag Fondsen 2011 is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 geven wij een algemeen beeld van de ontwikkeling van de fondsen. Hoofdstuk 3 richt zich op de jaarrekeningen. We leiden hoofdstuk 3 in met een toelichting op de waarderingsgrondslagen. Belangrijk daarbij is de systematiek in 2

7 de verantwoordingsketen en de mogelijke onzekerheden in de jaarrekeningen. Vervolgens presenteren we beide jaarrekeningen en lichten we de daarin opgenomen cijfers toe. Eerst voor het Zvf en vervolgens voor het AFBZ. In hoofdstuk 4 komt de financiële rechtmatigheidsverantwoording van beide fondsen aan bod. In hoofdstuk 4 geven we eerst een algemene toelichting op het financiële rechtmatigheidsbegrip en de algemene financiële rechtmatigheidsvraagstukken die in de keten spelen. Vervolgens geven we in een tabel de belangrijkste bevindingen over de financiële rechtmatigheid per fonds en per geldstroom weer. Ook geven we een samenvattend totaaloordeel over de financiële rechtmatigheid per fonds. We sluiten hoofdstuk 4 af met een toelichting per fonds op de vermelde bevindingen ten aanzien van de financiële rechtmatigheid zoals opgenomen in de tabel. Ten slotte bevatten de hoofdstukken 5 en 6 de ondertekening door de bestuurders van het CVZ en de overige gegevens. 3

8 2. Fondsbeheer in a. Inleiding Hoofdstuk 2 geeft onze visie op fondsbeheer weer, inclusief de doelmatigheid daarvan. Tevens schetst dit hoofdstuk de resultaten van de fondsen ultimo Visie 2.b. Visie en doelmatigheid fondsbeheer Naast een degelijke administratie van de fondsen en verantwoording hierover, vindt het CVZ dat het fondsbeheer zich uitstrekt tot periodiek analyseren en signaleren van ontwikkelingen in de baten en lasten van de fondsen. Invulling van doelmatigheidsbegrip Het CVZ omschrijft de doelmatigheid van het fondsbeheer als het uitvoeren van het financieel logistiek proces van de fondsen binnen de kaders van de wet en conform de afspraken met het Ministerie van VWS. Dit betekent concreet dat het CVZ ervoor zorgt dat geldstromen via de fondsen tijdig en juist worden betaald aan of worden ontvangen van de ketenpartners in de zorg. Vervolgens moet het CVZ aan het Ministerie van VWS tijdig verantwoording afleggen over het door het CVZ gevoerde fondsbeheer, de stand van de fondsen en de gedurende het boekjaar geregistreerde mutaties. Hiertoe brengt het CVZ het Financieel Jaarverslag Fondsen uit. Het CVZ heeft naar zijn oordeel in 2011 aan de eisen van doelmatig fondsbeheer voldaan. Het Ministerie van VWS heeft in haar brief van 21 november 2012 geconcludeerd dat het CVZ haar taak als fondsbeheerder in 2010 voldoende heeft uitgevoerd. In 2013 zal het Ministerie van VWS zich uitspreken over het fondsbeheer in c. Bestuurlijke afspraken over financiële verantwoording aan VWS Afstemming met VWS Het CVZ heeft met het Ministerie van VWS als verantwoordelijk ministerie diverse afspraken gemaakt over de verantwoording van het Zvf en het AFBZ in het Financieel Jaarverslag Fondsen. Daarbij heeft het ministerie er bewust voor gekozen om geen verantwoordingsprotocol op te leggen. Het CVZ laat zich daarom bij het opstellen van dit verslag leiden door de wet- en regelgeving op het gebied van de jaarverslaglegging en hetgeen daarover specifiek in de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is bepaald. De afspraken met het ministerie richten zich op afstemming van de interpretatie van wet- en regelgeving en praktische logistieke zaken. 4

9 2.d. Resultaten van de fondsen De baten en lasten van het Zvf worden voornamelijk bepaald door de hoogte van de inkomensafhankelijke bijdragen, de samenstelling van het pakket van verzekerde zorg en het beroep daarop. Door de wijze waarop de inkomensafhankelijke bijdrage en het verzekerde pakket tot stand komen, betekent dat alleen met vertraging kan worden gereageerd op de stand van het Zvf. Het CVZ heeft als beheerder van het Zvf hier geen bevoegdheid in. De rol van het CVZ is op dit punt beperkt tot signalering van de stand van het Zvf in dit Financieel Jaarverslag Fondsen. Voor het AFBZ geldt een vergelijkbare situatie en verantwoordelijkheid van het CVZ. Negatief saldo Zvf Negatief saldo AFBZ Het saldo van baten en lasten van het Zvf is over ,6 miljoen negatief. De baten bedragen 22,0 miljard en de lasten 22,0 miljard. Het cumulatieve saldo van baten en lasten van het Zvf eind 2011 bedraagt 5,2 miljard negatief. Het saldo van baten en lasten van het AFBZ is over ,0 miljard negatief. De baten bedragen 23,3 miljard en de lasten 25,3 miljard. Het cumulatief saldo van het AFBZ eind 2011 bedraagt 8,5 miljard negatief. 5

10 3. Jaarrekeningen fondsen a. Waarderingsgrondslagen Dit hoofdstuk behandelt achtereenvolgens de balans en de rekening van baten en lasten met toelichting daarop van het Zorgverzekeringsfonds (Zvf paragraaf 3b en 3c) en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten (AFBZ paragraaf 3d en 3e). De waarderingsgrondslagen zijn opgenomen in paragraaf 3a en hebben betrekking op beide fondsen. 3.a.1. Algemeen Waarderingsgrondslagen balans Waarderingsgrondslagen staat van baten en lasten De Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) bepalen dat de jaarrekeningen van het Zvf en het AFBZ zo veel mogelijk moeten zijn gebaseerd op het batenlasten stelsel conform de inrichtings- en verslaggevingsvoorschriften van het Burgerlijk Wetboek 2 titel 9 (hierna BW2 titel 9). De activa en passiva zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het fonds zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan een betalingsverplichting en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voor zover niet anders toegelicht, hanteert het CVZ het batenlasten stelsel als grondslag voor de administratie van de fondsen. Daar waar het CVZ zich baseert op de verantwoording van derden en deze derden niet het batenlasten stelsel hanteren, corrigeert het CVZ deze cijfers zo veel mogelijk naar het batenlasten stelsel. Het saldo van baten en lasten per fonds wordt toegevoegd, respectievelijk onttrokken, aan het cumulatieve saldo per fonds. Voor zover mogelijk vindt de toerekening van baten en lasten plaats aan het jaar waarop deze betrekking hebben. Baten worden in de rekening van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. 6

11 Financiële Instrumenten Geen wijzigingen grondslagen Jaarrekening op basis van continuïteit Het CVZ moet op grond van de Wet Geïntegreerd Middelenbeheer haar financiële middelen aanhouden bij het Ministerie van Financiën. De overige bankrekeningen mogen volgens deze wet gezamenlijk niet meer dan 2,5 miljoen bedragen. De fondsen lopen hier vrijwel geen risico. De enige andere financiële instrumenten van de fondsen zijn vorderingen op derden. Hierop loopt het CVZ een kredietrisico. Dit risico wordt beperkt doordat de grootste vorderingen op instellingen zijn die veelal een (semi-)publiek karakter hebben (bijvoorbeeld de Belastingdienst) of waar de vorderingen van rechtswege zijn gegarandeerd (zorgverzekeraars en zorgkantoren). De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn niet gewijzigd ten opzichte van vorig jaar. De balans en de rekening van baten en lasten van het Zvf en het AFBZ zijn weergegeven op basis van continuïteit. Bij een tekort aan liquide middelen maakt het CVZ, conform artikel 40 van de Zvw en artikel 120 van de Wet financiering sociale verzekeringen (Wfsv), uitsluitend gebruik van de kredietfaciliteiten die het Ministerie van Financiën verleent. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Afwijkingen t.o.v. BW2 titel 9 Vorderingen Compensatie eigen risico chronisch zieken Negatieve waarden Saldering Een belangrijke uitzondering op de inrichtings- en verslaggevingsvoorschriften van BW2 titel 9 betreft de presentatie van de volgende posten in de balans en de rekening van baten en lasten: - De vorderingen zijn niet uitgesplitst in debiteuren en overlopende activa, maar naar tegenpartij zoals verantwoord in de exploitatierekening. Dit vindt zijn oorsprong in de complexiteit van de keten van financiële verantwoordingen in het zorgstelsel. De verantwoording in de vorm van geldstromen geeft inzicht in de verantwoordelijkheid en positie van de diverse partijen in het zorgstelsel ten opzichte van de fondsen. Het presenteren van de vorderingen conform BW2 titel 9 zou het inzicht in de verschillende geldstromen bemoeilijken. Ook geven we de looptijd van de vorderingen en schulden niet weer. - De compensatie eigen risico chronisch zieken is als negatieve bate opgenomen. Hiermee sluit het Zvf aan bij de zienswijze van het Ministerie van VWS dat het eigen risico een bate voor de Zvw is en de gedeeltelijke teruggave aan chronisch zieken in de vorm van de compensatie eigen risico een verminderde opbrengst. - In de balans en de rekening van baten en lasten komen negatieve bedragen voor die niet opnieuw zijn gerubriceerd. Het CVZ kiest er in sommige gevallen voor de indeling van de rekening van baten en lasten en de balans gelijk te laten aan die in voorgaande jaren zodat de vergelijkbaarheid met voorgaande jaren zo groot mogelijk is. - In de balans en de rekening van baten en lasten worden bedragen soms gesaldeerd. In de toelichting zijn de betrokken bedragen zoveel mogelijk gespecificeerd. 7

12 Rekeningcourantverhouding Ministerie van Financiën Rekening-courant verhouding en betaalrekeningen overigen Interestbaten en lasten Weergave bedragen De Wet Geïntegreerd Middelenbeheer bepaalt dat de financiële middelen van de sociale verzekeringsfondsen worden aangehouden op een rekening-courant bij het Ministerie van Financiën. De fondsen hebben gezamenlijk één rekeningcourant met het Ministerie van Financiën. Het Zvf houdt naast een rekening-courantverhouding met het Ministerie van Financiën bankrekeningen aan bij diverse banken in het kader van het innen van bedragen van niet-ingezetenen en verrekeningen met verbindingsorganen van verdragspartners. De tegoedrekeningen van de gemoedsbezwaarden en onverzekerbare vreemdelingen worden in rekening-courant aangehouden bij het Zvf. Ten slotte heeft het Zvf een rekeningcourantverhouding met de beheersorganisatie van het CVZ. De rekening-courantverhoudingen en de bankrekeningen zijn tegen nominale waarde gewaardeerd en mogen volgens de Wet Geïntegreerd Middelenbeheer gezamenlijk niet meer dan 2,5 miljoen bedragen. Over de rekening-courantverhouding met het Zvf en het AFBZ vergoedt of ontvangt het Ministerie van Financiën interest. De werkelijk betaalde en ontvangen rente is op basis van de onderlinge rekening-courantverhouding tussen de fondsen en het Ministerie van Financiën op dagbasis aan de fondsen toebedeeld. Bedragen worden weergegeven in miljoenen euro tenzij anders aangegeven. 3.a.2. Onzekerheden in verantwoording ten gevolge van de inrichting van het zorgstelsel De financiële inrichting van het zorgstelsel levert bepaalde onzekerheden in de verantwoording op, zowel ten aanzien van de rechtmatigheid als ten aanzien van de juistheid en volledigheid van de bedragen. In deze paragraaf gaan we in op de belangrijkste onzekerheden. De betreffende onzekerheden zijn niet betrouwbaar te kwantificeren. De belangrijkste oorzaken van de onzekerheden zijn: A. diverse gegevensaanleverende partijen verantwoorden zich op basis van het kasstelsel; B. de controletolerantie op aangeleverde gegevens door partijen komt niet overeen met die van de fondsen; C. definitieve cijfers komen soms pas jaren later beschikbaar; D. reikwijdte uitspraak door controlerende respectievelijk reviewende instanties. De onzekerheden onder punt B en D zijn inmiddels beperkt door gezamenlijke actie van het Ministerie van VWS, de NZa en het CVZ. Het Ministerie van VWS heeft daartoe het rechtmatigheidsbegrip van een aantal geldstromen nader bepaald in haar brief van 12 december 2011 en heeft deze aangescherpt in haar brief van december Ad A. Diverse gegevensaanleverende partijen verantwoorden op basis van het kasstelsel in plaats van het batenlasten stelsel 8

13 Bij een aantal belangrijke geldstromen verantwoorden derde partijen zich op kasbasis aan de fondsen. De fondsen hanteren echter het batenlasten stelsel. Om hierop aan te sluiten, neemt het CVZ ramingen op van nog te vorderen of te betalen bedragen in aanvulling op de verantwoordingen op kasbasis. Deze ramingen wijken veelal af van de realisatiecijfers die in latere periodes beschikbaar komen. Het CVZ verwerkt de afwijkingen in het jaar dat ze bekend worden. Hieronder gaan we in op de belangrijkste geldstromen waarbij de hierboven beschreven problematiek speelt. Bijdragen ingezetenen Zvw en premies AWBZ De Belastingdienst int voor het Zvf de inkomensafhankelijke bijdragen van ingezetenen en voor het AFBZ de AWBZ-premies. In zijn verantwoording hierover hanteert de Belastingdienst het kasstelsel. Zowel de inkomensafhankelijke bijdragen als de AWBZ-premies bestaan uit de volgende twee componenten: - de loonheffing die de Belastingdienst ontvangt; - de inkomstenheffing die de Belastingdienst ontvangt en teruggeeft aan burgers op basis van ontvangen belastingaangiften en -aanslagen. Trans-EMUdefinitie Loonheffing (Zvf 2011: 18,6 miljard; AFBZ 2011: 19,1 miljard) Het CVZ verantwoordt de loonheffingscomponent in de jaarrekening van het Zvf en het AFBZ op basis van het batenlasten stelsel. Om de baten en de overlopende balansposten te bepalen zijn ramingen gehanteerd volgens de trans-emudefinitie (één maand verschoven kasbasis: de ontvangen loonheffing wordt meegenomen vanaf 1 februari van het verslagjaar tot en met 31 januari van het jaar dat volgt op het verslagjaar). Als gevolg van deze ramingsmethodiek bestaat er onzekerheid over het in het financieel jaarverslag opgenomen geraamde bedrag loonheffing en de betreffende balanspost. Deze komen niet overeen met de daadwerkelijke afrekeningen, die in latere jaren volgen. De Belastingdienst streeft ernaar de uiteindelijke ontvangen loonheffing van het jaar t in het jaar t+2 te verrekenen. Voor het AFBZ is loonheffingsafdracht over 2009 met 683,8 miljoen en voor 2010 met 109,1 miljoen naar boven bijgesteld ten opzichte van wat eerder is verantwoord en afgerekend met de Belastingdienst. Voor het Zvf is loonheffingsafdracht over 2010 met 257,1 miljoen naar beneden bijgesteld ten opzichte van wat eerder is verantwoord en afgerekend met de Belastingdienst. Inkomstenheffing (Zvf 2011: 0,8 miljard; AFBZ 2011: - 2,8 miljard) De op kasbasis ontvangen bedragen gelden als best mogelijke raming van de baten en zijn in de jaarrekening van het Zvf en het AFBZ verantwoord. De Belastingdienst verrekent de uiteindelijk ontvangen inkomstenheffing van het jaar t in het jaar t+5. Voor het AFBZ is afdracht over 2008 met 935,9 miljoen naar boven bijgesteld ten opzichte van wat eerder is verantwoord en afgerekend met de Belastingdienst 9

14 Zorglasten AWBZ via CAK Het Administratiebesluit belast het CAK met de financiering van de zorgaanspraken AWBZ. Het CAK verantwoordt op kasbasis de betalingen aan zorginstellingen voor zorglasten in opdracht van de zorgkantoren inclusief de betalingen aan zorginstellingen in het kader van beschikkingen in latere jaren. Het CVZ neemt in zijn administratie deze gegevens op kasbasis over van de maandelijkse afrekeningen en de jaarverantwoording van het CAK als beste raming van de zorglasten via het CAK. Het CAK financiert de zorgaanspraken op basis van betalingsverzoeken van de zorgkantoren en de uitvoeringsorganen AWBZ. Deze betalingsverzoeken van de zorgkantoren en de uitvoeringsorganen AWBZ hebben betrekking op de door deze organen gecontracteerde zorg bij zorginstellingen. De omvang van de gecontracteerde zorg is onderworpen aan goedkeuring door de NZa die deze financiële omvang toetst aan het budgettaire kader van het Ministerie van VWS. De uitkomsten van deze toetsing kunnen ertoe leiden dat de NZa achteraf de tarieven van de zorginstellingen aanpast om de lasten binnen het budgettair kader te laten blijven. Daarmee wijzigen de lasten van oudere jaren. Het CVZ heeft hier geen informatie over en kan deze pas opnemen als ze bekend worden. De betreffende onzekerheid is niet te kwantificeren. Ad B. De controletolerantie op aangeleverde gegevens door partijen komt niet overeen met die van de fondsen Het CVZ ontvangt van sommige ketenpartners gegevens die slechts een onderdeel zijn van hun algehele verantwoording. De gegevens voor de fondsen kunnen daardoor met een grotere tolerantie gecontroleerd zijn dan wat noodzakelijk is voor de jaarrekeningen van de fondsen. Dat betekent dat fouten en onzekerheden mogelijk zijn die onder de tolerantiemarge van de ketenpartners vallen en die zij dus niet vermelden, maar boven de tolerantiemarge van de fondsen uitkomen. Als gevolg hiervan ontstaan er - niet door het CVZ beïnvloedbare - onzekerheden in cijfers die van deze partijen zijn ontvangen. Bovenstaande geldt voor de Belastingdienst inzake bijdragen ingezetenen Zvw en de premies AFBZ, omdat de controle door de Belastingdienst geschiedt met tolerantie over alle ontvangsten en niet alleen het deel ten behoeve van het Zvf of het AFBZ. Met betrekking tot de Belastingdienst geldt dat het Ministerie van VWS in zijn brief van 12 december 2011 bepaalt dat de aan de Belastingdienst gerelateerde geldstromen in het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten rechtmatig zijn als de Rijksauditdienst een goedkeurend oordeel geeft in haar controleverklaring bij het verantwoordingsdocument (het Beheersverslag) van de Belastingdienst en de in de Mededeling bedrijfsvoering eventueel gerapporteerde fouten en onzekerheden inzake het Zorgverzekeringsfonds en het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten, binnen de daarvoor geldende normen blijven. Dit geldt tevens voor het Ministerie van VWS waar een vereiste tolerantiegrens van 1% per begrotingshoofdstuk wordt gehanteerd en 3% per begrotingsartikel. Het Ministerie van VWS vermindert de onzekerheid door opgave van de daadwerkelijk 10

15 gebruikte controletoleranties. Die zijn lager dan de vereiste tolerantiegrens voor het Ministerie van VWS zelf en voldoen aan de vereiste tolerantie voor het AFBZ en Zvf. Ad C. Definitieve cijfers komen soms in latere jaren beschikbaar De zorgketen kent vele schakels. Zowel het leveren van zorg als het bepalen wat uiteindelijk de lasten van de geleverde zorg zijn, is soms een langdurig, meerjarig proces. Dit betekent dat lasten die in de fondsen zijn opgenomen op basis van gecertificeerde gegevens van gegevensaanleverende partijen, in latere jaren aangepast moeten worden en leiden tot baten of lasten voor de fondsen. Dit leidt tot onzekerheden die we hieronder toelichten. Risicoverevening Zorgverzekeraars hebben een acceptatieplicht en mogen hun nominale premies niet differentiëren naar verzekerden. Het risicovereveningssysteem heeft tot doel dat zorgverzekeraars geen schade leiden door niet door hen te beïnvloeden risico s als gevolg van deze acceptatieplicht en niet differentieerbare nominale premies. Het CVZ voert de risicoverevening uit, maar het Ministerie van VWS is verantwoordelijk voor het systeem en de verdere ontwikkeling van de risicoverevening. Het CVZ is bij de uitvoering van de risicoverevening afhankelijk van de juiste en tijdige gegevensaanlevering door de zorgverzekeraars voor de bijdragebepaling. De zorgverzekeraars zijn op hun beurt afhankelijk van de zorgaanbieders die de zorg hebben geleverd. Zorginstellingen declareren zorglasten via diagnosebehandelingcombinaties (DBC s) na afloop van het behandeltraject. Zorgverzekeraars weten niet wanneer de zorginstellingen deze zal declareren. De aanlevering van definitieve gegevens voor enig zorgjaar vindt pas in het derde jaar na afloop van het zorgjaar plaats. In het eerste jaar na afloop van het zorgjaar vindt een voorlopige verrekening plaats. Dit is op basis van gecertificeerde gegevens, maar in de jaren daarna zijn correcties mogelijk. De omvang van die correcties is niet in te schatten. Het CVZ kan deze onzekerheden niet oplossen, maar als uitvoerder van de risicoverevening wordt het daarmee wel geconfronteerd. Deze onzekerheden zijn niet te kwantificeren. Opbrengstverrekening Bij de invoering van de DBC-systematiek in ziekenhuizen heeft de NZa een inschatting gemaakt van de tarieven waarbij de totale DBC-inkomsten gelijk zouden zijn aan het afgesproken budget. Achteraf bleek dat de inkomsten van de ziekenhuizen op basis van deze tarieven afweken van de door de NZa vastgestelde budgetten. Indien de inkomsten hoger zijn dan het budget, spreekt men van overfinanciering. Onderfinanciering treedt op als het tegenovergestelde het geval is. De zorgverzekeraars en instellingen verrekenen deze onder- c.q. overfinanciering. Deze verrekeningen leiden op hun beurt weer tot verrekeningen tussen zorgverzekeraars en het Zvf. Dit is de opbrengstverrekening. De NZa bepaalt de hoogte van de opbrengstverrekening en het CVZ bepaalt in het kader van de risicoverevening het effect daarvan per zorgverzekeraar. In 2008 is de curatieve GGZ overgeheveld van de AWBZ naar de 11

16 Zvw. GGZ-instellingen worden sindsdien gefinancierd via DBC s en ook hier is sprake van opbrengstverrekening. Voor het Financieel Jaarverslag Fondsen 2011 zijn de resultaten van de opbrengstverrekening van de budgetjaren 2009, 2010 en 2011 actueel. Deze verklaren we nader in de toelichting op de jaarrekening bij de zorglasten zorgverzekeraars. Voor zover de opbrengstverrekening nog niet definitief is, hebben de bedragen het karakter van een raming. De onzekerheid in deze ramingen is niet te kwantificeren. Premiebaten AFBZ Bij de premiebaten AFBZ speelt de problematiek rond de verdeelsleutels. De Belastingdienst verdeelt de door hen geïnde heffingen tussen het Rijk en de volksverzekeringen AWBZ, Algemene Ouderdomswet (AOW) en Algemene nabestaandenwet (ANW). De daarvoor gebruikte verdeelsleutels worden op basis van prognoses door het Ministerie van Financiën vastgesteld. Op basis van de daadwerkelijk geïnde heffingen volgen nabetalingen tussen het Rijk, de AWBZ en de fondsen AOW en ANW. Deze nabetalingen volgen uit de afrekeningen van de verdeelsleutels die bij de loonheffing twee jaar en bij de inkomstenheffing vier jaar na afloop van het belastingjaar plaatsvinden. In de premiebaten worden de nabetalingen verantwoord op kasbasis. Het is in het verleden niet mogelijk gebleken een goede schatting van deze bedragen te maken. Dit kan om aanzienlijke bedragen gaan. Voor dit verslag over 2011 gaat het om een bijstelling van de verdeelsleutels voor de inkomstenheffing 2007 en 2008 en de loonheffing 2008, 2009 en De totale bijstelling bedraagt 1,7 miljard. Premiebaten Zvf Eenzelfde problematiek speelt bij de premiebaten van het Zvf. Aan het einde van het tweede jaar stelt het Ministerie van Financiën de definitieve verdeelpercentages vast. Voor het belastingjaar 2010 heeft de Belastingdienst de verdeelsleutel vastgesteld. Dit leidt tot een last van 257,1 miljoen. De betreffende onzekerheid omtrent de definitieve vaststellingen van de verdeelsleutels in latere jaren is niet te kwantificeren. Ad D. Reikwijdte uitspraak controlerende respectievelijk reviewende instanties Op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) moet de NZa aan het Ministerie van VWS en het CVZ een samenvattend rapport verstrekken over de rechtmatigheid van de uitvoering van de Zvw inclusief de daar op gebaseerde regelgeving. De NZa doet conform de Wmg geen uitspraak over de rechtmatigheid van de lasten. Het Ministerie van VWS heeft bepaalt dat, als de NZa een (goedkeurend) oordeel geeft over de juistheid op totaal niveau van de door de zorgverzekeraars aan het CVZ geleverde gegevens ten behoeve van de risicoverevening de geldstroom rechtmatig is. De NZa monitort dat zorgverzekeraars eventuele door de NZa opgemerkte fouten en onzekerheden in volgende jaren corrigeren. Het CVZ corrigeert deze fouten zoveel mogelijk in dit verslag. 12

17 3.b. Balans en rekening van baten en lasten Zorgverzekeringsfonds Balans Zorgverzekeringsfonds 31-dec 31-dec (bedragen in miljoenen euro) Activa Nog te ontvangen bijdragen en vergoedingen ingezetenen: - Ministerie van Financiën 1.724, ,1 Nog te ontvangen bijdragen en vergoedingen niet-ingezetenen: - UWV -0,1 0,4 - SVB 3,5 3,4 - Derden 70,9 65,1 Subtotaal 74,3 68,9 Nog terug te ontvangen CER -3,5-2,3 Internationale verdragspartners 348,3 419,3 Bestuurlijke boete -0,7 0,4 Onverzekerden 10,5 Wanbetalers 63,4 48,3 Bureau Duitse/Belgische zaken 0,0 0,0 Saldi bankrekeningen 0,5 0,1 0,1 Totaal activa 2.217, ,8 Passiva Saldo Zorgverzekeringsfonds , ,0 Aanspraken zorgverzekeraars 5.309, ,2 Aanspraken inzake missionarissen 0,1 0,1 Subtotaal 5.309, ,3 Internationale verdragspartners: - Via orgaan woon- en verblijfplaats 17,0 18,6 - Via CVZ 612,7 638,4 Subtotaal 629,7 657,0 Nog te betalen subsidies 16,9 6,7 Nog te betalen beheerskosten: - Organen van woon- en verblijfplaats 0,5 2,4 - SVB inzake Sociaal Attaché's 0,1 0,1 - CAK inzake CER 0,0 1,5 Subtotaal 0,6 4,0 Rekening-courant: - Ministerie van Financiën 1.486, ,8 - CVZ 0,7 0,9 - Gemoedsbezwaarden 10,9 8,7 - Onverzekerbare vreemdelingen 0,5 0,4 Subtotaal 1.498, ,8 Totaal passiva 2.217, ,8 13

18 Rekening van baten en lasten Zorgverzekeringsfonds (bedragen in miljoenen euro) Baten Inkomensafhankelijke bijdragen: - Bijdragen ingezetenen , ,9 - Bijdragen niet-ingezetenen 112,1 119,1 Subtotaal , ,0 Internationale verdragen: Internationale verdragen via CVZ 6,7 6,7 Overig Rijksbijdrage jongeren tot 18 jaar 2.318, ,6 Heffing gemoedsbezwaarden 4,0 3,3 Compensatie eigen risico chronisch zieken -117,7-108,9 Bijdragen missionarissen 0,2 0,2 Bestuurlijke boete 0,0 1,0 Regeling Onverzekerden 12,1 0,0 Regeling Wanbetalers 209,8 151,9 Subtotaal 2.426, ,1 Interest: - Invorderingsrente Belastingdienst 1,2 1,0 - Diverse rentebaten 0,1 0,1 Subtotaal 1,3 1,1 Totaal baten , ,9 14

19 Rekening van baten en lasten Zorgverzekeringsfonds (bedragen in miljoenen euro) Lasten Zorglasten zorgverzekeraars , ,4 Zorglasten missionarissen 0,2 0,3 Compensatie wanbetalers 333,4 198,9 Subtotaal , ,6 Subsidies: - Via CVZ 0,1 2,0 - Academische Component 670,1 647,0 Subtotaal 670,2 649,0 Internationale verdragen: - Via CVZ 262,0 242,2 - Via orgaan woon- en verblijfplaats 34,5 7,1 Subtotaal 296,5 249,3 Beheerskosten: - Zorgverzekeraars t.b.v. jongeren tot 18 jaar 174,0 174,5 - Beheerskosten organen van woon- en verblijfplaats 2,9 3,2 - Beheerskosten CAK 4,2 5,9 - Bureau Belgische/Duitse zaken 0,5 0,4 - Sociaal Attachés 0,1 0,1 Subtotaal 181,7 184,1 Interest: - Bankkosten 0,3 0,1 - Ministerie van Financiën 20,4 13,8 - Zorgverzekeraars 32,4 10,7 - Heffingsrente niet-ingezetenen 2,4 4,0 Subtotaal 55,5 28,6 Totaal lasten , ,6 Saldo baten en lasten -65, ,7 15

20 3.c. Toelichting Zorgverzekeringsfonds In deze paragraaf geven we eerst een korte beschouwing van de ontwikkelingen die zich in 2011 hebben voorgedaan en die van invloed zijn op de balans en/of de rekening van baten en lasten van het Zvf. In paragraaf 3.c.1. geven we een toelichting op enkele ontwikkelingen met een financiële impact. In paragraaf 3.c.2. geven we per geldstroom een toelichting op de balans en de rekening van baten en lasten. Voor het overzicht hebben wij er voor gekozen om per geldstroom de toelichtingen op de balans en op de rekening van baten en lasten bij elkaar te presenteren. In hoofdstuk 4 is de rechtmatigheidsverantwoording opgenomen. 3.c.1. Ontwikkelingen Zorgverzekeringsfonds De belangrijkste ontwikkelingen hebben betrekking op de in 2009 gestarte regeling wanbetalers en de in 2011 gestarte regeling onverzekerden. Het jaar 2011 is het eerste volledige jaar dat alle onder de regeling Wanbetalers vallende verzekerden zijn opgenomen. Het bedrag van de aan deze regeling verbonden geldstromen is daarmee fors toegenomen. Ten opzichte van 2010 zijn de premieopbrengsten wanbetalers en de compensatie aan zorgverzekeraars sterk gestegen. Daarnaast is in 2011 de nieuwe regeling Onverzekerden van kracht geworden. In 2011 zijn alleen nog boetes opgelegd. De eerste ambtshalve verzekering van onverzekerden volgen in Verder zijn de inkomsten en uitgaven in 2011 nagenoeg in evenwicht. Terwijl er in 2010 nog een negatief baten-lasten saldo was 2,3 miljard. Er hebben in het verslagjaar verder geen majeure systeem- of pakketwijzigingen plaatsgevonden. 3.c.2. Toelichting op de balans en de rekening van baten en lasten Zvf Bijdragen ingezetenen De Belastingdienst verantwoordt op kasbasis de afdracht van ,9 miljoen voor premieheffing voor het boekjaar Zoals toegelicht onder de waarderingsgrondslagen corrigeert het CVZ dit bedrag volgens de trans-emu definitie om tot een bedrag volgens het batenlastenstelsel te komen. In 2011 is de verdeelsleutel voor de loonheffing over 2010 vastgesteld. Als gevolg hiervan zijn de verantwoorde bijdragen ingezetenen via de Belastingdienst met 257,1 miljoen naar beneden bijgesteld. Na deze aanpassing resulteert een bedrag aan bijdragen voor 2011van ,8 miljoen. Bijdragen ingezetenen via Belastingdienst Toelichting rekening van baten en lasten x 1 mln Bijdragen ingezetenen trans-emu & excl. gemoedsbezwaarden , ,0 - Afrekening LB/PVV ,1 - Afrekening LB/PVV ,1 Bijdragen ingezetenen via Belastingdienst , ,9 16

21 Toelichting cijfers De bijdragen ingezetenen stijgen ten opzichte van 2010 voornamelijk als gevolg van de verhoging van het inkomensafhankelijke bijdragepercentage van 7,05% naar 7,75%. Bijdragen ingezetenen via Belastingdienst Toelichting balans x 1 mln Nog te ontvangen per 1 januari 1.509, ,7 Bijdragen ingezetenen via Belastingdienst , ,9 Afdracht bijdragen ingezetenen via Belastingdienst , ,5 Nog te ontvangen per 31 december 1.724, ,1 Bijdragen niet-ingezetenen Personen die in het buitenland wonen en verzekerd zijn ten laste van Nederland, zijn een bijdrage verschuldigd. Deze groep bestaat uit gepensioneerden en hun gezinsleden en de gezinsleden van grensarbeiders. Het Ministerie van VWS stelt de hoogte van de bijdragen vast. Het CVZ is belast met de inning. De inning van de bijdrage onder gepensioneerden vindt zoveel mogelijk plaats door middel van broninhouding via de uitkeringsinstanties UWV, SVB en pensioenfondsen. Het CVZ factureert het deel dat niet via broninhouding verloopt. Ruim 90% van de afrekeningen voor de jaren tot en met 2008 is inmiddels verstuurd. Tweederde van de jaarafrekeningen over 2009 voor de gepensioneerden en de helft van de jaarafrekeningen voor de gezinsleden van de grensarbeiders is in 2010 en 2011 verstuurd. Op basis van de daadwerkelijk uitgevoerde afrekeningen corrigeren we de in de verantwoording opgenomen ramingen. Als gevolg van deze correcties dalen de bijdragen niet-ingezetenen met 6,6 miljoen. Exclusief deze correcties stijgen de baten van 106,2 miljoen in 2010 tot 118,7 miljoen in 2011; een stijging van 11,8%. Bijdragen niet-ingezetenen Toelichting op rekening baten en lasten x 1 mln Opgelegd 108,8 100,4 Correctie voorgaande jaren -6,6 12,9 Nog op te leggen 9,9 5,8 Totaal 112,1 119,1 Toelichting cijfers De stijging van de opgelegde bijdrage niet-ingezetenen ten opzichte van 2010 is hoofdzakelijk het gevolg van de toename van het aantal in het buitenland verblijvende gepensioneerden. Vorderingen bijdragen niet-ingezetenen 2011 per te innen geïnd per Toelichtng balans x 1 mln 01-jan 31-dec UWV 0,4 22,7 23,2-0,1 SVB 3,4 45,7 45,6 3,5 CVZ en Pensioenfondsen 65,1 43,7 37,9 70,9 Totaal 68,9 112,1 106,7 74,3 17

22 De vordering per 31 december 2011 stijgt met 5,4 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door de stijging van de opgelegde premie met 8,4 miljoen over Daarnaast bestaan de te innen bedragen deels uit ramingen van bedragen die het CVZ nog moet opleggen en die op de balans staan als nog te innen. Een deel van de openstaande vorderingen betreft het budgetjaar 2010 en eerder. Het CVZ moet rekening houden met de mogelijkheid van oninbaarheid van deze vorderingen, bijvoorbeeld als gevolg van het overlijden van de debiteur. Er zijn echter onvoldoende gegevens om tot een betrouwbare raming van een voorziening van oninbaarheid te komen. Een dergelijke voorziening is derhalve niet opgenomen. De daaruit voortvloeiende onzekerheid is niet nader te kwantificeren. Internationale verdragen De kosten van medische zorg van personen die verzekerd zijn in het buitenland en kort- of langdurend in Nederland verblijven, worden doorberekend aan de internationale verdragspartners. Eind 2011 heeft het Zvf nog in totaal 348,3 miljoen te vorderen inzake de internationale verdragen. Deze balanspositie is als volgt opgebouwd: Vorderingen inzake verdragslanden 2011 per mutatie geïnd per Toelichting balans x 1 mln 01-jan vordering 31-dec 2011 Te vorderen op verdragslanden via CVZ 22,9 6,7 5,4 24,2 Te vorderen op verdragslanden in opdracht van organen 103,5 124,2 128,9 98,8 Te vorderen op zorgverzekeraars inzake verdragen 292,9 270,9 338,5 225,3 Totaal 419,3 401,8 472,8 348,3 Via CVZ De lasten van medische zorg van langdurig in Nederland verblijvende personen berekent het CVZ aan de hand van met verdragslanden overeengekomen afrekeningmethoden. De afrekening kan plaatsvinden op basis van een vast bedrag per buitenlandse ingezetene of op basis van werkelijke gemaakte zorglasten. Indien verrekening op basis van een vast bedrag plaatsvindt, kan het zijn dat het vaste bedrag hoger is dan de lasten. Het CVZ heeft op basis daarvan in 2011, net als in ,7 miljoen in rekening gebracht bij de verdragslanden. Het CVZ heeft eind 2011 uit hoofde van deze verrekening op basis van een vast bedrag per buitenlands ingezetene nog 24,2 miljoen (eind 2010: 22,9 miljoen) te vorderen van het buitenland. Via orgaan van woon- en verblijfplaats Zorglasten van personen die kortdurend in Nederland verblijven, worden met de verdragslanden vrijwel uitsluitend afgerekend op basis van werkelijke lasten. Hieruit vloeien geen opbrengsten voort voor het Zvf, omdat het Zvf de gedeclareerde zorglasten ook weer afdraagt aan de organen van woon- en verblijfplaats. Het CVZ verantwoordt geen baten en lasten in de resultatenrekening, maar verantwoordt de betaalde bedragen meteen als vordering op de verdragslanden. De rechtmatigheid van de vordering is een zaak tussen verdragsland en de organen van woon- en verblijfplaats. Het CVZ is hierin geen partij anders 18

23 Via zorgverzekeraars dan dat zij de financiële stroom tussen partijen faciliteert. Eind 2011 heeft het CVZ nog 98,8 miljoen (eind 2010: 103,5 miljoen) te vorderen van de verdragslanden. Omgekeerd rekenen we ook de zorglasten van Nederlanders in het buitenland met de verdragslanden af. Deze lasten rekent het CVZ direct door aan de zorgverzekeraars. Ook dit zijn geen lasten of baten voor het Zvf en zijn daarom niet opgenomen in de rekening van baten en lasten. Ook hier faciliteert het CVZ slechts de financiële stromen. De betaalde bedragen aan de verdragslanden zijn meteen als vordering op de zorgverzekeraars opgenomen op de balans. Eind 2011 is 225,3 miljoen (eind 2010: 292,9 miljoen) te ontvangen van de zorgverzekeraars. Rijksbijdrage jongeren tot 18 jaar Met deze rijksbijdrage bekostigt het Ministerie van VWS uit de algemene middelen de zorglasten van jongeren tot 18 jaar. In de Zvw is namelijk bepaald dat deze groep geen nominale premie hoeft te betalen. De bijdrage voor 2011 ( 2.318,5 miljoen) is met 8,7 % gestegen ten opzichte van de bijdrage voor 2010 ( 2.132,6 miljoen). Rijksbijdrage voor jongeren tot 18 jaar Toelichting balans x 1 mln Balanswaarde per 1 januari 0,0 0,0 Rijksbijdrage voor kinderen tot 18 jaar 2.318, ,6 Ontvangen betalingen , ,6 Balanswaarde per 31 december 0,0 0,0 Heffing gemoedsbezwaarden Het CVZ houdt per gemoedsbezwaarde een spaartegoed in rekening-courant bij het Zvf, opgebouwd uit de betaalde bijdragevervangende belasting. Uit het spaartegoed betaalt het CVZ de door de gemoedsbezwaarde ingediende zorgdeclaraties. Aan het eind van het jaar draagt het CVZ de helft van de in het boekjaar betaalde premievervangende belasting aan het Zvf af, althans voor zover dit na aftrek van de in uitbetaalde declaraties nog mogelijk is. Het daarna resterende saldo komt ten goede van het spaartegoed van de gemoedsbezwaarde, die altijd tot het einde van het jaar volgend op het verslagjaar de tijd heeft om zijn of haar zorglasten te declareren. De rekening courantverhouding van gemoedsbezwaarden met het Zvf neemt in 2011 toe van 8,7 miljoen tot 10,9 miljoen. De geraamde bijdragevervangende belasting neemt met 1,7 miljoen toe tot 9,1 miljoen. De grotendeels geraamde uit te keren declaraties nemen met 0,4 miljoen licht af tot 3,1miljoen. De afdracht aan het Zvf bedraagt in ,0 miljoen. 19

24 Bijdragen Gemoedsbezwaarden Toelichting balans x 1 mln Saldo rekening gemoedsbezwaarden 1 januari 4,8 4,3 Geraamde bijdragevervangende belasting 9,1 7,4 Declaraties -3,1-3,5 Toevoeging aan Zvf -4,0-3,3 Saldo rekening gemoedsbezwaarden 31 december 6,8 4,9 Nog via Zvf uit te betalen declaraties 4,1 3,8 Stand rekening-courantverhouding met Zvf per 31 december 10,9 8,7 Compensatie eigen risico chronisch zieken In 2008 is het systeem van no-claim vervangen door een systeem van verplicht eigen risico. Om de premielast voor de groep chronisch zieken gelijk te laten zijn aan die van de gehele populatie verzekerden, is het CAK belast met de taak om de chronisch zieken een compensatie te betalen voor het eigen risico. Dit leidt voor het Zvf in 2011 tot een verminderde opbrengst van 117,7 miljoen ( ,9 miljoen). Dit is een stijging van 8,1%. Hiervan wordt 3,7% verklaard uit de stijging van het compensatiebedrag. De minister van VWS heeft de compensatie voor 2011 bepaald op 56 per verzekerde (2010: 54). Vervolgens verklaart de stijging van het aantal ontvangers van 2,0 miljoen personen in 2010 naar 2,1miljoen in De correctie voor eerdere jaren verklaart de resterende 4,3%. Compensatie eigen risico chronisch zieken Toelichting op rekening baten en lasten x 1 mln Compensatie -115,5-106,5 Correctie eerdere jaren -2,2-2,4 Totaal -117,7-108,9 premiebaten zorglasten Missionarissen Missionarissen dragen rechtstreeks premie af aan hun zorgverzekeraar CZ. In 2011 is door missionarissen voor in totaal 0,2 miljoen aan premie betaald, evenals in het voorgaande jaar. Er is weliswaar sprake van een lichte daling van premiebaten, veroorzaakt door verdere afname van het aantal missionarissen. Zorgverzekeraar CZ brengt de door missionarissen ingediende declaraties in rekening bij het CVZ. In 2011 bedroegen de zorglasten 0,2 miljoen, waar deze in het voorgaande jaar 0,3 miljoen bedroegen. Als gevolg van de geringe omvang van deze kleine groep verzekerden met een bijzonder status kunnen de zorglasten van jaar tot jaar sterk fluctueren. Bestuurlijke Boete De Zorgverzekeringswet verplicht ingezetenen zich te verzekeren voor zorglasten. Tot mei 2010 kreeg een onverzekerde, die zich na een onverzekerde periode alsnog maar te laat aanmeldde voor de zorgverzekering, een boete opgelegd. De boete bedroeg 130% van de premie die hij in de onverzekerde periode had moeten betalen. Het CVZ heeft de zorgverzekeraars gemandateerd om de 20

25 versnelde afwikkeling boetes op te leggen en te incasseren. Indien een zorgverzekeraar niet in staat is de boete te innen, neemt het CVZ de incasso van de zorgverzekeraar over. De zorgverzekeraars ontvangen 100/130 ste deel van de geïnde boete ter compensatie van hun premiederving. Op 18 mei 2010 nam de Tweede Kamer de motie Smulders aan, inhoudende dat het CVZ na invoering van de nieuwe regeling onverzekerden geen bestuurlijke boetes meer onder de dan afgeschafte regeling bestuurlijke boete mag opleggen. Het Ministerie van VWS stemde in 2011 in met een door het CVZ gedaan voorstel - op basis van een voorafgaand verrichtte kostenbatenanalyse - om de inning van de nog openstaande boetes versneld af te wikkelen. In 2012 geeft het CVZ uitvoering aan deze versnelde afwikkelingswijze. De financiële implicaties voor de bepaling van de voorziening zijn in dit jaarverslag meegenomen. Onverzekerden De regeling Onverzekerden is met ingang van 15 maart 2011 van kracht. Door middel van bestandsvergelijking spoort de SVB onverzekerde burgers op en doet hiervan opgave aan het CVZ. Vervolgens maant het CVZ elke onverzekerde om zich alsnog te verzekeren. Indien de onverzekerde zich na drie maanden nog niet heeft verzekerd, legt het CVZ een eerste boete op van driemaal de standaardpremie. Na weer drie maanden volgt eventueel een tweede boete van driemaal de standaardpremie. De boetes worden opgelegd en geïnd door het CJIB. Indien na opnieuw drie maanden nog steeds geen sprake is van verzekering neemt het CVZ de onverzekerde op in ambtshalve verzekering, tegen een door het Ministerie van VWS vastgestelde premie. De ambtshalve verzekerden brengt het CVZ onder bij alle zorgverzekeraars, naar proportionaliteit van hun marktaandeel. De doorlooptijd van de eerste aanschrijving tot ambtshalve verzekering bedraagt daarmee minimaal negen maanden. Gezien de startdatum zijn in 2011 derhalve nog uitsluitend boetes opgelegd en is nog geen sprake geweest van ambtshalve premieoplegging. In 2011 zijn boetes opgelegd van 343,74 zijnde driemaal de standaardpremie van 114,58. Het totaal van de in 2011 opgelegde boetes bedraagt daarmee 19,0 miljoen. In het boekjaar is 1,7 miljoen aan opgelegde boetes geïnd en bedragen de ultimo 2011 uitstaande vorderingen 17,3 miljoen. Aangezien er nog geen ervaring bestaat met deze groep burgers is het betaalgedrag moeilijk in te schatten. Op basis van de verwachtingen van het CJIB over de inningsresultaten raamt het CVZ dat 10,5 miljoen van de nog uitstaande vorderingen zal worden geïnd. Voor het verschil van 6,9 miljoen vindt dotatie plaats aan een voorziening voor oninbaarheid, welke als last is verantwoord. Het saldo van baten en lasten van de regeling Onverzekerden bedraagt in ,1 miljoen. 21