Gebruikershandleiding. Het maakt niet uit hoeveel fietservaring je hebt, LEES EERST hoofdstuk 1 voordat je de nieuwe fiets in gebruik neemt.

Transcriptie

1 Gebruikershandleiding Het maakt niet uit hoeveel fietservaring je hebt, LEES EERST hoofdstuk 1 voordat je de nieuwe fiets in gebruik neemt.

2 BELNGRIJK: BEWR DIT DOCUMENT TER REFERENTIE Informatie over deze gebruikershandleiding In deze handleiding vind je aanwijzingen hoe je de nieuwe fiets veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit hoeveel fietservaring je hebt, LEES EERST hoofdstuk 1 voordat je de nieuwe fiets in gebruik neemt. Ouders moeten hun kinderen of andere personen die de inhoud mogelijk niet begrijpen, de inhoud van hoofdstuk 1 uitleggen. Ook vind je in deze handleiding aanwijzingen voor elementair onderhoud. Bepaalde onderhoudstaken mogen alleen door de dealer worden uitgevoerd. Welke dat zijn, wordt in deze handleiding vermeld. ls je deze taken zelf wilt uitvoeren, moet je de gedetailleerde reparatiehandleiding aanschaffen bij je dealer. Bij deze handleiding wordt een cd (compact disc) geleverd met uitgebreide informatie. Je kunt de inhoud van deze cd bekijken door deze in te voeren in je computer. ls je thuis geen computer hebt, kun je de cd meenemen naar je school, werk of de openbare bibliotheek en de inhoud daar bekijken. ls de cd niet werkt, kun je het internetadres op de omslag bezoeken om de informatie op internet te raadplegen. Betekenis van speciale symbolen en letters WRSCHUWING Het woord WRSCHUWING duidt in deze handleiding op een gevaarlijk situatie die, indien deze niet wordt vermeden, fatale gevolgen kan hebben of kan leiden tot ernstig letsel. LET OP De aanduiding LET OP wordt in deze handleiding gebruikt om een gevaarlijk situatie aan te duiden die kan leiden tot verwondingen. De fiets registreren lleen als je de fiets registreert kunnen wij nagaan wie de eigenaar van de fiets is. ls we ooit contact moeten opnemen met de eigenaar, bijvoorbeeld voor het verschaffen van bijgewerkt veiligheidsgegevens, is je registratie van cruciaal belang. Je kunt je nieuwe fiets eenvoudig registreren. Dat kan op twee manieren: Klik op de koppeling Registration tijdens het bekijken van de inhoud van de cd die bij deze handleiding is geleverd Ga naar de website op de achterzijde van deze handleiding en volg de koppelingen. De website bevat tevens een koppeling naar bijgewerkte veiligheidsgegevens. ls je ervoor kiest om niet te registreren, zorg dan de je de website regelmatig controleert op bijgewerkte gegevens. Bewaar deze gegevens voor je administratie Mijn model fiets: Mijn serienummer: Mijn dealer: Het telefoonnummer van mijn dealer: Sleutelnummer:

3 Montage van je nieuwe fiets Voor het monteren en het afstellen van de fiets is speciaal gereedschap en specialistische kennis nodig. Laat deze werkzaamheden alleen uitvoeren door een erkende dealer. Bij vragen angezien er verschillende modellen met verschillende onderdelen zijn, is het mogelijk dat deze handleiding informatie bevat die op jouw fiets van toepassing is. Bepaalde illustraties kunnen enigszins afwijken van de gekochte fiets. ls je vragen hebt aangaande de informatie in deze handleiding, neem je contact op met de dealer. ls je vragen hebt waar de dealer ook geen antwoord op heeft, kun je contact op met ons opnemen: T.a.v.: Customer Service 801 W. Madison Street Waterloo, Wisconsin Deze handleiding voldoet aan de volgende standaards: NSI Z535.4 CPSC CFR 1512 BS 6102 : deel 1: 1992 CEN 14764, 14765, 14766, ii

4 INHOUDSOPGVE Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond Type fiets en gebruiksclassificatie Kinderfiets... 1 Gebruikstoepassing Gebruikstoepassing Gebruikstoepassing Gebruikstoepassing Gebruikstoepassing Voor de eerste rit Zorg dat de fiets past... 3 Weet hoe de fiets presteert... 3 Controleer de fiets voor elke rit Controlelijst voor elke rit... 4 Inspectie van de carbonfiber... 7 Richtlijnen voor veilig fietsen Zorg dat je op de hoogte bent en je houdt aan de geldende regelgeving voor fietsers... 9 Kijk uit voor auto s, voetgangers en andere obstakels... 9 Draag een helm en speciale fietskleding... 9 Pas je rijstijl uit veiligheidsoverwegingen aan de omstandigheden aan 9 Instructies voor het fietsen Gebruik de remmen voorzichtig Gebruik goede schakeltechnieken. 12 Zorg voor je fiets Bescherm de fiets wanneer je deze stalt of opbergt Neem een reparatiesetje mee Installeer en gebruik alleen goedgekeurde accessoires Houd de fiets schoon Zet geen klem op het frame tijdens transport of reparatie Bescherm de fiets tijdens transport 14 Hoofdstuk 2: Onderhoud Onderhoudsschema anbevolen gereedschap voor het goed onderhouden van de fiets.. 16 Hoofdstuk 3: Instelling 17 Stuur Stuurpen Stuuruiteinden Zadel Balhoofdstel Crankstel Pedaalarmen Pedalen Brackethuls Ketting Kabels Versnellingshendels Voorderailleur chterderailleur Nexus 4-, 7- of 8-speedsystemen Speed systemen Remhendels Remmen Wielen Veringsonderdelen ccessoires Vouwfiets Stuurpen Zadelpen Brackethuls Pedalen Hoofdstuk 4: Smeren Derailleurs Balhoofdstel Remmen en remhendels Wielen Verende vorken chtervering Kabels Meer informatie Beperkte Garantie iii

5 TYPE FIETS EN GEBRUIKSCLSSIFICTIE WRSCHUWING Fietsen (en de onderdelen ervan) kunnen kapot gaan of worden beschadigd als ze tijdens het rijden worden blootgesteld aan hogere druk dan waarvoor de zijn ontworpen. ls je fiets is beschadigd, kun je de macht over de fiets kwijtraken en vallen. Houd bij het rijden rekening met de beperkingen van de fiets. ls je niet zeker weet waarvoor de fiets geschikt is, moet je even contact opnemen met de dealer. Kinderfiets Deze fietsen zijn bedoeld voor kinderen. Ouderlijk toezicht is hierbij een vereiste. Vermijd fietsen in de buurt van auto s, hellingen, stoepranden, trappen en ravijnen of slootkanten. Typen kinderfietsen Maximum zadelhoogte 680 mm; gewoonlijk fietsen met 16 of 20 wielen en driewielen voor kinderen Geen snelkoppelingen voor wielen Gewichtslimiet: 36 kg Gebruikstoepassing 1 Fietsen op een verharde ondergrond waar de wielen het contact met de grond niet verliezen. Fietstypen voor gebruikstoepassing 1 Gebogen sturen, inclusief toerfietsen, maar geen cyclocrossfietsen Fietsen voor triatlon, tijdrijden en racen Diverse typen tandems Cruisers met brede 26 banden en achteruit versteld stuur lle vouwfietsen Gewichtslimiet: 125 kg; Tandems: 250 kg Gebruikstoepassing 2 Gebruikstoe passing 1 plus vlakke grindpaden en vlakke, bewerkte paden met gematigde hellingen waar de wielen het contact met de ondergrond niet verliezen. Fietstypen voor gebruikstoepassing 2 Hybride fietsen met 700c wielen, banden breder dan 28c en vlakke sturen Stadsfietsen, speciaal uitgeruste hybriden Cyclocrossfietsen met gebogen sturen, 700c banden met noppen en cantilever- of schijfremmen Gewichtslimiet: 136 kg Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

6 Gebruikstoepassing 3 Gebruik stoepassing 1 en 2 plus ruige paden, ruige onverharde paden en ruige technische gebieden met onbewerkte paden, waarbij de wielen het contact met de ondergrond tijdelijk kunnen verliezen. NIET springen. lle mountainbikes zonder achtervering zijn geschikt voor gebruikstoepassing 3, evenals enkele lichtgewicht modellen met achtervering. Fietstypen voor gebruikstoepassing 3 Standaard en cross-country mountainbikes met brede banden (24, 26, of 29 ) met noppen Eventueel met achtervering met korte veerweg (75 mm of minder) Gewichtslimiet: 136 kg Gebruikstoepassing 4 Gebruiksconditie 1, 2 en 3, plus ruwe, technische ondergronden, obstakels van gemiddelde omvang en kleine sprongen. Gebruikstoepassing 5 Springen, terreinwerk, hoge snelheden, agressief rijden op ruwe ondergronden en landen op vlakke ondergronden. Dit type gebruik draagt echter een hoog risico en stelt de fiets bloot aan onvoorziene krachten die een te hoge druk kunnen uitoefenen op het frame, de vork of andere onderdelen. ls je kiest voor gebruikstoepassing 5, moet je passende veiligheidsmaatregelen nemen, zoals regelmatige inspectie van de fiets en vervanging van onderdelen. Daarnaast moet je een uitgebreide veiligheidsuitrusting dragen, zoals een integraalheld, padding en lichaamsbescherming. Fietstypen voor gebruikstoepassing 5 Freeride of jumping fietsen met heavy-duty frames, vorken en onderdelen Gewichtslimiet: 136 kg Fietstypen voor gebruikstoepassing 4 Heavy-duty of all-mountain mountainbikes met brede banden (24, 26, of 29 ) met noppen Eventueel met achtervering met gemiddelde veerweg (100 mm of meer) Gewichtslimiet: 136 kg Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

7 VOOR DE EERSTE RIT Zorg dat de fiets past De verkoper moet bepalen welke maat fiets geschikt is voor jou. Wanneer je met beide voeten plat op de grond over de fiets staat, moet de afstand tussen de bovenbuis en de bestuurder minimaal 25 mm zijn (fbeelding 1). Voor mountainbikes wordt een afstand van mm aanbevolen. Het zadel en stuur moeten mogelijk worden afgesteld voor een optimaal comfort en optimale prestaties. Lees hoofdstuk 3 voordat je de het zadel en stuur afstelt Weet hoe de fiets presteert Wanneer de functies van de fiets worden misbruikt, kun je de controle over de fiets verliezen. Voordat je snel of onder moeilijke omstandigheden gaat fietsen, kun je de fiets het beste eerst uitproberen bij een lage snelheid op een vlak parkeerterrein zodat je alle functies kunt proberen en weet hoe alle mechanismen presteren. ls je de prestaties van de fiets wilt aanpassen of als je speciale behoeften hebt waardoor er voor een veilig gebruik andere onderdelen moeten worden gemonteerd, neem je contact op met de dealer. fbeelding 1- Minimale ruimte tussen fiets en de bestuurder wanneer deze met beide voeten plat op de grond staat Voor de meeste fietsen is dit 25 mm Voor mountainbikes is dit 50 tot 75 mm Ken de kracht van je remmen De remkracht van de verschillende fietsten varieert afhankelijk van de gebruiksdoeleinden van de fiets. ls je meer of minder remkracht wilt, neem je contact op met de dealer om de remmen af te stellen of om andere remmen te monteren. WRSCHUWING Misbruik van het remsysteem, inclusief overmatig gebruik van de voorrem, kan ervoor zorgen dat je de controle over de fiets verliest en ten val komt. Voorkom onjuist gebruik van de rem. Zorg dat je weet hoe je de remmen op een juiste manier gebruikt en oefen dit. Laat de toeclips niet overlappen. Trap bij een langzame snelheid niet mee wanneer het stuur is gedraaid. Bij zeer lage snelheden is het mogelijk dat wanneer het stuur is gedraaid, je met je voet of toeclips het voorwiel of spatbord raakt. (zie afbeelding 2) Bij een normale snelheid is dit niet mogelijk, omdat je het stuur niet zo ver kunt draaien. fbeelding 2- Overlapping van toeclips WRSCHUWING Contact tussen voer of toeclip en het voorwiel of spatbord kan leiden tot verlies van de macht over het stuur en vallen. Houd de pedalen stil tijdens het keren bij lage snelheid. Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

8 Rijd niet verder als je frameproblemen hebt. Renners ervaren wel eens problemen met hun frame of vork. ls er een probleem is met het frame of de vork, moet je de fiets niet gebruiken. In uitzonderlijke gevallen kan het bijvoorbeeld voorkomen dat het voorwiel bij bepaalde snelheden begint te zwabberen (een zogenaamde shimmy) of dat de bestuurder harmonische trillingen of framevibraties voelt. ls het voorwiel begint te zwabberen, moet je onmiddellijk vaart minderen. Breng je fiets meteen ter inspectie en reparatie naar de dealer. WRSCHUWING Wanneer het voorwiel begint te zwabberen, kun je de controle over de fiets verliezen en ten val komen. ls het voorwiel begint te zwabberen, moet je onmiddellijk vaart minderen. Breng je fiets ter inspectie en reparatie naar de dealer. CONTROLEER DE FIETS VOOR ELKE RIT Gebruik de volgende controlelijst om de fiets voor elke rit te controleren. ls een onderdeel de inspectie niet doorstaat, moet de fiets worden gerepareerd overeenkomstig de informatie in deze handleiding of ter reparatie naar de dealer worden gebracht. Gebruik nooit een fiets met beschadigde onderdelen; laat deze vervangen. Dit is geen allesomvattend onderhoudsprogramma. Controlelijst voor elke rit Wielen Bandenspanning Remmen Stuur en stuurpen Zadel en zadelpen Instelling van de vering Verlichting en reflectoren Frame, vork en andere onderdelen LET OP Wanneer een fiets niet goed werkt, kun je de controle over de fiets verliezen en ten val komen. Onderwerp de fiets voor gebruik altijd aan een grondige inspectie en gebruik de fiets niet totdat eventuele problemen zijn opgelost. Controleer de wielen Controleer of de wielen recht zijn. Draai elk wiel en kijk controleer de loop van de velg ten opzichte van de remblokken of het frame. ls er een knik in de velg zit, moet het wiel worden gerepareerd. Controleer of de wielen goed zijn bevestigd. Fietswielen kunnen op verschillende manieren zijn bevestigd: schroefbouten op de as, een snelkop- Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

9 peling met een wielkoppelingsmechanisme dat met een hendel wordt geactiveerd (zie afbeelding 3), waarmee het wiel kan worden geplaatst en verwijderd zonder gereedschap, of een versterkte as die door de uiteinden van het frame of de vork wordt geschroefd. Meer informatie over het bijstellen en vastzetten van de wielbevestiging op de fiets vind je in hoofdstuk 3. Controleer of de wielen goed vastzitten. Til de fiets op en geef een ferme klap boven op de band (zie afbeelding 4). Het wiel mag niet losschieten, loszitten of speling vertonen. Meer controles vind je in hoofdstuk 3. fbeelding 3- Wiel met snelkoppeling fbeelding 4- Bevestiging controleren WRSCHUWING Wanneer een bevestigingsmechanisme voor een wiel niet goed is afgesteld en gesloten, kan het wiel loszitten en onverwacht losschieten, waardoor je de controle over de fiets verliest en ten val komt. Zorg dat de wielen goed vastzitten voordat je de fiets in gebruik neemt. Controleer de bandenspanning Pomp de banden op tot aan de aanbevolen bandenspanning aan de zijkant van de banden. Controleer de remmen Volg de inspectie-instructies voor het type rem op je fiets:: Velgremmen- remmen met een hefboomsysteem waarbij via een kabel de remblokjes tegen de velg worden gedrukt. Wanneer de rem niet wordt gebruikt, moet de afstand van de WRSCHUWING Gebruik de fiets nooit als je niet zeker weet of de remmen goed functioneren of als je het vermoeden hebt dat er problemen met de remkabel of de hydraulische slang zijn. Niet goed werkende remmen kunnen ervoor zorgen dat je de controle over de fiets verliest en ten val komt. Onderwerp de remmen voor elke rit aan een grondige inspectie. ls de remmen niet goed functioneren, stel je deze af of breng je de fiets ter reparatie naar de dealer. remblokjes tot de velg ongeveer 1 tot 2 mm zijn. Knijp de remhendels in de richting van het stuur om te controleren of deze vrijelijk kunnen worden bewogen en of de fiets tot stoppen wordt gebracht. ls een remhendel helemaal tot aan het stuur kan worden ingeknepen, is deze te ruim afgesteld. ls de remblokjes zich te dicht op de velg bevinden, is de rem te krap afgesteld. De remblokjes moeten worden uigelijnd aan de hand van de velg (fbeelding 5). fbeelding 5- Uitlijnen van de remblokjes - Remblokje in lijn met het velgoppervlak B- Velg en blokje moeten parallel zijn C- Draairichting van de velg D mm toespoor B Schijfrem- remmen met een hefboomsysteem waarbij via een kabel of hydraulische leiding een schijf wordt aangedrukt die aan de wielnaaf is bevestigd. Knijp de remhendels in de richting van het stuur om te controleren of deze vrijelijk kunnen worden bewogen voor het afremmen van de fiets. ls een C D 5 Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

10 LET OP Schijfremmen en schijven worden tijdens het gebruik erg heet en kunnen brandwonden veroorzaken. De randen van de schijven kunnen scherp zijn en snijwonden veroorzaken. Raak de schijf of schijfrem niet aan wanneer deze heet zijn of draaien. remhendel helemaal tot aan het stuur kan worden ingeknepen, is deze te ruim afgesteld. De remblokjes moeten mm verwijderd zijn van de schijf wanneer de remmen niet worden gebruikt. ls de remblokjes dichterbij zitten, is de rem te krap afgesteld of niet goed uitgelijnd. Interne naafrem- remmen met een hefboomsysteem waarbij via een kabel een mechanisme in de naaf wordt geactiveerd. LET OP Interne naafremmen worden tijdens het gebruik erg heet en kunnen brandwonden veroorzaken. Raak de naaf en de koelribben niet aan wanneer deze heet zijn. ls de remhendels meer dan 15 mm moeten worden aangetrokken om de fiets tot stilstand te brengen, zijn de remmen te ruim afgesteld. ls de remhendels minder dan 7 mm hoeven worden aangetrokken, zijn de remmen te krap afgesteld. Terugtraprememmen waarbij de pedalen in tegenovergestelde richting moeten worden bewogen. Tijdens het terugtrappen moet de rem worden geactiveerd in minder dan 60 fbeelding 6- Kettingspanning controleren graden rotatie (1/6 omwenteling). Zorg ervoor dat de ketting niet kan ontsporen. Wanneer de ketting ontspoort, kan er niet worden geremd. De ketting moet ongeveer 6 tot 12 mm verticale speling hebben (zie afbeelding 6). Controleer het stuur en de stuurpen Zorg dat de stuurpen parallel loopt aan het voorwiel. Controleer de verbinding van de stuurpen met de vork door het stuur naar links en rechts te draaien terwijl je het voorwiel tussen je knieën geklemd houdt (fbeelding 7). Test de bevestiging fbeelding 7- Het testen van het stuur en de stuurpen van het stuur door te controleren of je het stuur in voorbouw kunt draaien. Er mag geen beweging in zitten. Zorg ervoor dat er geen kabels worden opgerekt of aangetrokken wanneer je het stuur draait. Controleer of de stuurdoppen goed in de uiteinden van het stuur zijn gestoken. Controleer het zadel en de zadelpen Controleer of het zadel goed is bevestigd door het zadel en de zadelpen in het frame te draaien en om het zadel aan de voorkomt omhoog en omlaag te bewegen. Er mag geen beweging in zitten. Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

11 Controleer de afstelling van de vering Controleer of de vering is afgestemd op je rijgedrag en de veringsonderdelen niet zover kunnen worden uitgerekt of samengedrukt dat geen veerweg of -ruimte meer over is. Controleer de verlichting en reflectoren Controleer of de verlichting goed functioneert en de batterijen niet leeg zijn. ls een dynamo wordt gebruikt, moet je controleren of deze naar behoren is bevestigd en alle bevestigingspunten stevig zijn aangedraaid. Controleer of alle reflectoren schoon zijn en goed op hun plaats zitten. Controleer frame, vork en andere onderdelen Controleer het frame, de vork en andere onderdelen voor en na een rit grondig op vermoeidheidsverschijnselen. Controleer de gehele fiets regelmatig op vermoeiingsverschijnselen: Deukjes Scheurtjes Krassen Vervormingen Verkleuringen Ongebruikelijke geluiden Ook al controleer je dit regelmatig, als de maximale toegestane belasting van je fiets of een bepaald onderdeel wordt overschreden, kan de fiets of het onderdeel het begeven. Wanneer de fiets is blootgesteld aan extreme krachten, moet je alle onderdelen van de fiets grondig controleren. Bij extreme krachten moet je bijvoorbeeld denken aan een valpartij, maar je hoeft niet te vallen om de fiets extreem te belasten. ls je bijvoorbeeld door een groot gat in de weg of over een obstakel als een spoorstaaf rijdt, kan de fiets behoorlijk worden belast. Hoe lang je fiets en de onderdelen meegaan is afhankelijk van je rijstijl. ls je hard of agressief rijdt, zul je de fiets en/of de fietsonderdelen sneller moeten vervangen dan wanneer je rustig en voorzichtig rijdt. Hierbij spelen veel variabelen een rol: gewicht, snelheid, techniek, terrein, onderhoud, rijomgeving (vochtigheid, zoutgehalte, temperatuur, enzovoort) en het frame of onderdeel zelf. Het is dus niet mogelijk om precies aan te geven hoe lang het duurt voor iets aan vervanging toe is. Bij twijfel kun je het beste contact opnemen met de dealer. Je kunt in ieder geval stellen dat je een onderdeel beter te vroeg dan te laat kunt vervangen. Procedures voor inspectie van de carbonfiber Carbon is een van de sterkste materialen die in de fietsindustrie wordt toegepast. Carbon heeft echter unieke eigenschappen, die verschillen van metalen onderdelen, waardoor de onderdelen nauwkeurig moeten worden gecontroleerd op beschadigingen. In tegenstelling tot metalen onderdelen hoeven onderdelen van carboncomposiet die zijn beschadigd niet verbogen, uitgezet, of vervormd te zijn. Op het eerste gezicht zijn aan een beschadigd onderdeel mogelijk geen afwijkingen te zien. ls je twijfels hebt WRSCHUWING Een beschadigd onderdeel van carbonfiber kan plotseling kapot gaan. Inspecteer een fiets of onderdelen van carbonfiber regelmatig op beschadigingen. ls je een zware val of aanrijding met de fiets hebt gehad of vermoedt dat een carbon onderdeel is beschadigd, moet je meteen stoppen met fietsen. Breng de fiets naar de dealer voor inspectie, service en evaluatie in het kader van de vervangingsgarantie. 7 Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

12 over de staat van een onderdeel. kun je de fiets beter niet gebruiken. Wees heel voorzichtig bij het omgaan met onderdelen van carbonfiber die mogelijk beschadigd zijn. ls een onderdeel van composiet is beschadigd, kunnen losse vezels vrijkomen. Carbonvezels zijn dunner dan een haar, maar vrij stijf. ls het uiteinde van een van deze vezels tegen je huid komt, kan de vezel als een naald door je huid prikken. Inspecteer carborfibercomposiet frame, vork en onderdelen Volg de onderstaande procedure voor het controleren van carbon composiet onderdelen: Controleer op krassen, groeven of andere oppervlakteproblemen. Controleer of het onderdeel heeft ingeboet aan stijfheid Controleer het onderdeel op delaminatie Luister of je ongewone krakende of klikkende geluiden hoort Er kunnen nog meer controles nodig zijn. De controles zijn moeilijk te beschrijven. Daarom hebben we een filmpje van het inspecteren van een composiet onderdeel toegevoegd aan de handleiding op cd en op de website. Oppervlakteproblemen controleren (visuele test) 1. Maak het onderdeel grondig schoon met een vochtige doek. 2. Kijk goed of je iets bijzonders ziet: krassen groeven scheuren losse vezels (deze zien eruit als dunne haartjes) andere onvolkomenheden in het oppervlak Controleren op verminderde stijfheid (flextest) Gebruik de onderdelen op normale wijze (zonder er daadwerkelijk mee te rijden) en laat iemand anders kijken of er ongewone bewegingen waarneembaar zijn. ls je bijvoorbeeld het vermoeden hebt dat een composiet zadelbuis is beschadigd, ga je voorzichtig op het zadel zitten en laat je iemand anders kijken of er beweging in de zadelbuis zit. Controleren op delaminatie (kloptest) 1. Maak het onderdeel grondig schoon met een vochtige doek. 2. Tik met een munt vlak bij de mogelijke beschadiging en op plaatsen waarvan je weet dat er geen beschadiging is (of gebruik een vergelijkbaar onderdeel). 3. Luister goed of je verschil hoort, met name of je een hol, doods geluid of een ander geluid hoort waaruit blijkt dat het onderdeel niet meer in orde is. Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

13 RICHTLIJNEN VOOR VEILIG FIETSEN Zorg dat je op de hoogte bent en je houdt aan de geldende regelgeving voor fietsers In de meeste landen gelden er speciale regels waaraan je je als fietser dient te houden. Voor meer informatie hierover kun je terecht bij fietsverenigingen bij jou in buurt of de 3VO (of equivalent). De vereisten met betrekking tot de verlichting en reflectoren kunnen per regio of land verschillen. Controleer dit dus van tevoren. Hier volgen enkele belangrijke regels voor fietsers: Gebruik de juiste handsignalen. Rij achter elkaar wanneer je in een groep rijdt. Rij aan de juiste kant van de weg; rij nooit tegen het verkeer in. Rij defensief; verwacht het onverwachte. Fietsers zijn slecht zichtbaar en veel automobilisten houden eenvoudigweg geen rekening met fietsers. Kijk uit voor auto s, voetgangers en andere obstakels Let op en vermijd gaten, rioolrooster, een zachte of lage berm en andere oneffenheden die een belasting vormen voor de wielen of waardoor je kunt slippen. ls je het spoor moet oversteken of over een rioolrooster moet, wees dan voorzichtig en doe dit altijd onder een hoek van 90 (fbeelding 8). ls je de ondergrond niet helemaal vertrouwt, neem je de fiets aan de hand. ls een auto zich plotseling op jouw weghelft begeeft of als iemand onverwacht de deur van een geparkeerde auto opent, kun fbeelding 8- Hoek voor het oversteken van een spoorbaan je betrokken raken bij een ernstig ongeval. Monteer een toeter of bel op je fiets en gebruik deze om anderen te waarschuwen dat je eraan komt. Draag een helm en speciale fietskleding Draag een helm die voldoet aan de CPSCof CE-testnormen inzake de veiligheid (fbeelding 9); hiermee kan letsel worden voorkomen. Zet je helm af wanneer je niet op je fiets zit. ls de helm wordt gegrepen of vast komt te zitten tussen voorwerpen kan de drager stikken. fbeelding 9- Draag een fietshelm Draag beschermende kleding, inclusief een helm, beschermende bril en handschoenen. Draag geen loszittende broek die verstrikt kan raken in de ketting. Draag lichte, heldere en reflecterende kleding, met name s avonds, zodat je goed zichtbaar bent. Pas je rijstijl uit veiligheidsoverwegingen aan de omstandigheden aan Rij voorzichtig in natte weersomstandigheden Er is geen enkele rem, ongeacht het ontwerp, dat even goed bij nat als bij droog weer werkt. Ook bij goed uitgelijnde, gesmeerde en onderhouden remmen moet je de remhendels steviger aantrekken en rekening houden met een langere remweg in natte weersomstandigheden. Houd hier rekening mee. Bij nat weer heb je minder grip. Wanneer je minder grip hebt, bijvoor- Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

14 beeld wanneer je over natte bladeren, een geschilderd zebrabad of een putdeksels rijdt, moet je niet te scherp insturen en te hard door de bocht gaan. Wanneer de temperatuur bij nat weer tot onder het vriespunt daalt, heb je nog minder grip. Daarnaast is het mogelijk dat de remmen minder goed functioneren. Pas je snelheid dienovereenkomstig aan of gebruik een andere manier om je te verplaatsen. Bij nat weer werkt de dynamo (lichtgenerator) mogelijk niet goed. Gebruik de fiets niet wanneer het zicht bij nat weer beperkt is. Een krachtige wind kan de fiets moeilijk bestuurbaar maken of ervoor zorgen dat de fiets onverwacht van richting verandert. Bij winderige omstandigheden moet je de snelheid aanpassen of een andere vorm van vervoer zoeken. Wees voorzichtig bij beperkt licht. Je fiets is uitgerust met een volledige set reflectoren. Zorg dat deze schoon zijn en op de juiste plaats blijven zitten. Hoewel reflectoren zeer nuttig zijn, ga je er niet beter door zien en wordt je zichtbaarheid alleen maar vergroot wanneer er licht op valt. Gebruik in het donker of wanneer het zicht beperkt is, een goed werkend voor- en achterlicht. Zien en gezien worden, is waar het om draait. ls je vaak s avonds fietst, WRSCHUWING Een fietser zonder goede verlichting en reflectoren heeft meestal geen goed zicht en is niet goed zichtbaar voor anderen. ls je gaat fietsen wanneer het zicht beperkt is, gebruik je een voor- en achterlicht en een set reflectoren. Wanneer je dit niet doet, loop je een verhoogd risico om betrokken te raken bij een ongeval. of bij andere omstandigheden waarbij er sprake is van beperkt licht, neem je contact op met de dealer om te kijken hoe je je zicht en je eigen zichtbaarheid kunt verbeteren. Vermijd onveilige rijgewoonten Veel ongelukken kunnen worden voorkomen door je gezonde verstand te gebruiken. Hier volgen een paar voorbeelden: Rij niet met losse handen. Hang geen losse objecten aan het stuur of andere delen van de fiets. Rij niet onder invloed van alcohol of medicijnen die je suf maken. Ga niet met zijn tweeën op één fiets. verder op de volgende pagina WRSCHUWING De volgende toepassingen verhogen het risico op letsel: Het maken van sprongen met de fiets Het uitvoeren van stunts met de fiets Het gebruik van de fiets op onverhard terrein fdalingen bnormaal gebruik van de fiets Elk van bovenstaande toepassingen zorgt voor extra belasting van alle onderdelen van de fiets. Frames of onderdelen die extreem worden belast, kunnen voortijdig vermoeiingsverschijnselen vertonen, waardoor ze kapot kunnen gaan en de fietser een groter risico loopt op letsel. Om het risico op letsel zo veel mogelijk te beperken, kun je de bovenstaande toepassingen beter vermijden. Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond 10

15 Wees extra voorzichtig op een onverharde ondergrond. Rij alleen op de daartoe bestemde paden. Probeer stenen, takken en kuilen te vermijden. Wanneer je een heuvel afdaalt, minder je vaart, houd je je gewicht laag en achter op het zadel en gebruik je de achterrem meer dan de voorrem. Misbruik de fiets niet; neem de gebruiksclassificatie voor jouw type fiets in acht (zie pagina 1-2). Fietsen zijn niet onverwoestbaar. Net als andere mechanische voorwerpen heeft elk onderdeel aan de fiets een beperkte levensduur vanwege de slijtage, belasting en vermoeiing. Vermoeiing verwijst naar een lage belasting die vele malen wordt herhaald, waardoor het materiaal kan breken. De levensduur van de fiets is afhankelijk van het ontwerp, de materialen, het gebruik en het onderhoud. Hoewel lichtere frames en onderdelen in bepaalde gevallen mogelijk langer meegaan dan zwaardere materialen, moet ervan worden uitgegaan dat lichtgewicht wedstrijdfietsen en wedstrijdonderdelen, meer onderhoud vergen en vaker moeten worden gecontroleerd. Rij niet te snel Een hogere snelheid betekent een hoger risico en grotere krachten bij een valpartij. Bij hogere snelheden WRSCHUWING Bij het gebruik van zijwieltjes kan de fiets bij het insturen van een bocht niet zoals gebruikelijk naar binnen leunen. ls de bocht te snel wordt genomen kan de fiets omslaan, wat kan leiden tot ongelukken. Rijd niet te snel en maak geen scherpe bochten wanneer er zijwieltjes zijn gemonteerd. bestaat een groter risico op slippen en kan een kleine oneffenheid al een aanzienlijke impact hebben op het frame en de vork. Houd je fiets altijd onder controle. Voor kinderen ligt de veilige snelheid veel lager. Daarom moeten ouders deze regel streng aanhouden. 11 Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

16 INSTRUCTIES VOOR HET FIETSEN Gebruik de remmen voorzichtig Houd altijd een veilige afstand tot andere voertuigen en objecten. Pas de remkracht en de remafstand aan de omstandigheden aan. ls de fiets twee handremmen heeft, gebruik je beide remmen tegelijkertijd. Verkeerd gebruik of overmatig gebruik van de voorrem, bijvoorbeeld wanneer je bij een noodstop alleen met je voorrem remt, kan ertoe leiden dat het achterwiel van de grond komt en je de controle over de fiets verliest (fbeelding fbeelding 10- Overmatig 10). gebruik van de voorrem Normaal gesproken wordt met de linkerremhendel de voorrem bediend. ls je de voorrem met de rechterhendel wilt bedienen, zie hoofdstuk 3. De moderne remmen zijn zeer krachtig; ze zijn ontworpen om een fiets tot stilstand te brengen bij nat weer en modderige omstandigheden. ls je vindt dat de remmen voor te krachtig voor je zijn, breng je de fiets naar de dealer zodat deze de remmen kan afstellen of het remsysteem kan vervangen. WRSCHUWING ls je plotseling moet remmen en de voorrem te krachtig inknijpt, kan het achterwiel van de grond komen of kan het voorwiel wegslippen, waardoor je de controle over de fiets kunt verliezen en ten val kunt komen. Gebruik beide remmen tegelijkertijd om te remmen en verplaats je gewicht naar achteren als je remt. Gebruik goede schakeltechnieken Met het versnellingssysteem kun je de combinatie van tandwielen kiezen die het best bij de omstandigheden past, zodat je een constante trapsnelheid kunt aanhouden. Er zijn twee typen versnellingssystemen: derailleur (extern) en naaf (intern). Schakelen met een derailleur Met de hendel aan de linkerkant regel je de voorderailleur en met de hendel aan de rechterkant de achterderailleur. Gebruik de hendels niet tegelijk. Schakel alleen wanneer de pedalen en ketting voorwaarts worden bewogen. Verminder tijdens het schakelen de druk op de pedalen om het schakelen sneller en soepeler te laten verlopen, overmatige slijtage aan ketting en tandwielen te voorkomen en verbuiging van kettingen, derailleurs en kettingbladen te vermijden. Schakel niet wanneer je over oneffenheden rijdt. Mogelijk valt de ketting dan niet op het juiste tandwiel of ontspoort deze helemaal. Bij moderne schakelsystemen met index is de beweging van de hendel van de ene positie naar de andere (of naar de stand schakelen ) meestal wel voldoende om de ketting naar het volgende tandwiel te laten gaan. Fietsen die zijn uitgerust met een STIwegschakelsysteem en drie kettingbladen schakelen soms beter als je de hendel even vasthoudt voordat je deze loslaat, met name wanneer je schakelt van het kleinste naar het middelste blad. Schakelen met een versnellingsnaaf Schakelen met een versnellingsnaaf kun je het beste doen wanneer je freewheelt, stilstaat of achteruit trapt. ls je moet schakelen tijdens het trappen, moet je de druk op de pedalen verminderen. Grote druk op de ketting maakt het schakelen lastiger. Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond 12

17 ZORG VOOR JE FIETS Bescherm de fiets wanneer je deze stalt of opbergt Beveilig je fiets tegen diefstal Koop en gebruik een slot dat bestand is tegen knipscharen en zagen. Zet de fiets altijd op slot wanneer je deze ergens onbeheerd laat staan. Noteer het serienummer en bewaar het op een veilige plaats Registreer je fiets bij de politie. Vul onze online registratiekaart in. Wij bewaren het serienummer van de fiets dan voor je. Schrijf het serienummer ook voor in deze handleiding en bewaar de handleiding op een veilige plaats. Stal de fiets op een veilige plaats Stal je fiets veilig op een plaats waar deze niet in de weg staat en zorg dat de fiets niet kan omvallen. Leg de fiets niet op de derailleurs. nders kan de achterderailleur worden verborgen of kan zich vuil verzamelen op het schakelsysteem. Laat de fiets niet vallen. Hierdoor kunnen handgrepen of het zadel beschadigen. Onjuist gebruik van een fietsenrek kan leiden tot een slag in het wiel. Berg de fiets zorgvuldig op Stal de fiets wanneer je deze niet gebruikt op een plaats waar deze is beschermd tegen regen, sneeuw, zon, enzovoort. Stal de fiets niet in de buurt van elektrische motoren. De ozon van motoren tast namelijk rubber en verf aan. Regen en sneeuw kunnen ertoe leiden dat het metaal aan de fiets gaat roesten. Ultraviolette straling kan ertoe leiden dat de lak dof wordt of dat er scheurtjes in de rubbers of plastic onderdelen van de fiets ontstaan. Voordat je de fiets voor een langere periode stalt, kun je de fiets het beste schoonmaken en smeren en het frame poetsen met een framepolish. Hang 13 Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond

18 de fiets op en zorg dat de bandenspanning ongeveer de helft van de normale bandenspanning is. Voordat je de fiets weer in gebruik neemt, moet je controleren of de fiets nog goed werkt. Neem een reparatiesetje mee Zorg dat je altijd een pomp, reservebinnenband, bandenplaksetje en gereedschap bij je hebt zodat je een eventuele lekke band of andere veelvoorkomende mechanische problemen kunt repareren. ls je s avonds fietst, zorg dan dat je een reservelampje en batterijen bij je hebt voor je fietsverlichting. Installeer en gebruik alleen goedgekeurde accessoires Niet alle accessoires zijn compatibel en veilig. Gebruik daarom alleen accessoires die zijn goedgekeurd door de fabrikant. Een kinderzitje plaats bijvoorbeeld gewicht hoog op de fiets, waardoor de stabiliteit van het rijwiel wordt beïnvloed. Hoewel je op de meeste van onze fietsen wel een kinderzitje kunt monteren, moet de fietser extra oppassen in verband met de lagere stabiliteit. De lijst met niet-compatibele onderdelen is te lang voor deze handleiding. ls je niet zeker weet of een onderdeel is goedgekeurd, neem je contact op met de dealer. WRSCHUWING Modificeer je frameset op geen enkele wijze: schuur en vijl niet aan het frame, verwijder geen overbodige borginrichtingen en installeer geen incompatibele vorken. Onjuiste onderdelen of onjuiste montage kan leiden tot onbekende belasting van je fiets of onderdelen. Wanneer een frame, vork of onderdeel niet goed wordt gemodificeerd kun je de controle over de fiets verliezen en ten val komen. Neem voordat je een onderdeel toevoegt of verwijdert, contact op met de dealer. Houd de fiets schoon ls het frame of een onderdeel vuil is, reinig je dit met een zachte, vochtige doek en fietsreiniger of een oplossing van zeep en water. Wanneer je voor het reinigen van de fiets of onderdelen industriële oplosmiddelen of chemicaliën gebruikt, kun je de lak beschadigen. Zet geen klem op het frame tijdens transport of reparatie Zet geen klem op de afgewerkte of gelakte oppervlakken van de fiets. De klemmen kunnen de lak beschadigen en de lichtgewicht buizen die worden gebruikt bij hoogwaardige frames kunnen zelfs worden ingedeukt, gebroken en verbrijzeld. KENNISGEVING Klemmen zoals aan montagestandaards en fietsendragers kunnen de lak of zelfs de buis van een fiets beschadigen. Wanneer je de fiets in een montagestandaard plaatst, kun je de fiets het beste vastklemmen aan de zadelpen. Wanneer je de fiets vervoert op een fietsendrager, kun je het beste de wielen en het uiteinde van de vorken gebruiken voor de bevestiging. Bescherm de fiets tijdens transport ls de fiets moet worden verzonden, moet je zorgen voor een goed beschermende verpakking om beschadiging te voorkomen. Informeer bij de dealer voor artikelen die worden gebruikt bij het verzenden van een nieuwe fiets, zoals een vorkblok. Hoofdstuk 1: Veilig gebruik op verharde en onverharde ondergrond 14

19 HOOFDSTUK 2: ONDERHOUD Onderhoudsschema Dit onderhoudsschema is gebaseerd op normaal gebruik. ls je meer dan gemiddeld fietst of veel in de regen, de sneeuw of op onverhard terrein fietst, moet je vaker onderhoud plegen dan in het schema wordt aanbevolen. ls een onderdeel niet meer goed functioneert, moet je dit meteen controleren en repareren of neem je contact op met de dealer. ls een onderdeel is beschadigd, moet je het betreffende onderdeel vervangen voordat je weer op de fietst stapt. Nadat een nieuwe fiets is ingereden, moet deze worden gecontroleerd op uitgerekte kabels en andere normale afwijkingen. Laat de fiets ongeveer twee maanden nadat je deze hebt gekocht, inspecteren door de dealer. lle fietsen moeten één keer per jaar een grondige onderhoudsbeurt ondergaan, zelfs als er niet veel op is gefietst. Elke rit Controleer de wielen... 4 Controleer de bandenspanning... 5 Controleer de remmen... 5 Controleer het stuur en de stuurpen 6 Controleer het zadel en de zadelpen 6 Controleer de afstelling van de vering 7 Controleer de verlichting en reflectoren... 7 Controleer frame, vork en andere onderdelen... 7 Wekelijks Veeg de fiets met een vochtige doek schoon Controleer op loszittende spaken Smeer de geveerde voorvork Controleer de bouten van de geveerde voorvork Controleer de bouten van de achtervering Maandelijks Controleer de bevestiging van het stuur en de stuurpen Controleer de bevestiging van het zadel en de zadelpen Controleer de ketting Controleer de kettingkast (accessoires) Controleer de kabels op slijtage Controleer de werking van de versnellingshendels Inspecteer de derailleurs Smeer de derailleurs Controleer de versnellingsnaaf Controleer de afstelling van de balhoofdlagers Controleer de remblokjes Controleer de rembouten Controleer de kettingspanning... 6 Inspecteer de accessoirebouten Controleer de afstelling van de wiellagers Controleer de velgen op slijtage Elke drie maanden Reinig en poets het lakwerk Controleer het crankstel en de brackethuls Smeer de remhendels Elk jaar Stuurpen smeren Zadelpen smeren Het draad en de lagers van de pedalen opnieuw smeren De bracketlagers opnieuw smeren 33 De wiellagers opnieuw smeren De balhoofdsetlagers opnieuw smeren 34 De snelkoppeling van het wiel smeren 34 De geveerde voorvorken opnieuw smeren Hoofdstuk 2: Onderhoud

20 anbevolen gereedschap voor het goed onderhouden van de fiets Momentsleutel met lb in- of Nmaanduidingen Inbussleutels van 2, 4, 5, 6 en 8 mm Steeksleutels van 9, 10 en 15 mm 15 mm ringsleutel Dopsleutels van 14, 15 en 19 mm T25 torxsleutel Kruiskopschroevendraaier nr.1 Bandenplaksetje, fietspomp met meter en bandenlichters Speciale hogedrukpomp voor achtervering of geveerde voorvork Opmerking: niet voor alle fietsen zijn al deze gereedschappen nodig Hoofdstuk 2: Onderhoud 16

21 HOOFDSTUK 3: INSTELLING Dit hoofdstuk bevat instructies voor het afstellen van de onderdelen van een fiets. Wanneer er een reparatie is uitgevoerd, moet een fiets worden gecontroleerd overeenkomstig de uitleg in hoofdstuk 1. WRSCHUWING Wanneer de fiets niet goed functioneert, kun je de controle over de fiets verliezen en ten val komen. Onderwerp de fiets voor gebruik altijd aan een grondige inspectie en gebruik de fiets niet totdat eventuele problemen zijn opgelost. Enkele opmerkingen over de torsiespecificaties Het aanhaalmoment is de mate waarin een schroefdraadbevestiging, zoals een schroef of een bout, moet worden vastgedraaid. Het moment kan worden bepaald met een momentsleutel. De aanhaalspecificaties moeten ervoor zorgen dat de schroeven of bouten niet te strak worden aangedraaid. Het te vast draaien van de bevestiging geeft geen extra zekerheid en kan zelfs resulteren dat het betreffende onderdeel beschadigd raakt of het begeeft. Voer altijd de eenvoudige tests in dit hoofdstuk uit om te controleren of een onderdeel goed is bevestigd, ongeacht of deze is vastgedraaid met een momentsleutel. ls een onderdeel de test bij het aanbevolen aanhaalmoment niet doorstaat, breng je de fiets naar de dealer. WRSCHUWING ls het stuur, de stuurpen en de stuuruiteinden niet goed zijn afgesteld en vastgedraaid, kun je de controle over de fiets verliezen en ten val komen. Zorg dat de stuurpen, het stuur en de stuuruiteinden goed zijn afgesteld en vastgedraaid voordat je de fiets in gebruik neemt. Stuur De hoek van het stuur afstellen 1. Draai de klembouten op de stuurpen (zie afbeelding 11 en 12) los zodat het stuur kan worden gedraaid. 2. Plaats het stuur onder de gewenste hoek en zorg dat het stuur precies in het midden wordt vastgezet. 3. Draai de stuurklembouten aan in overeenstemming met het type stuurpen: Gelaste pen: 11,3-13,6 N m. Gesmede pen: 17-20,3 N m. Stuurpen Er zijn twee typen stuurpennen: Voorbouw (zie afbeelding 11) Uit één stuk (zie afbeelding 12) Het afstellen van de hoogte van een voorbouw is van invloed op de afstelling van de balhoofdsetlagers. Voor deze procedure is speciaal gereedschap en specialistische kennis nodig. Laat deze werkzaamheden alleen uitvoeren door de dealer. Een voorbouw (headset) uitlijnen 1. Draai de stuurpenklembouten twee tot drie slagen los. fbeelding 11- Voorbouw - Stuurbuisklembouten B- Stuurpenklembouten 2. Zorg dat de voorbouw parallel loopt aan het voorwiel. 3. Draai de stuurpenklembouten vast tot 11,3-13,6 N m. B 17 Hoofdstuk 3: Instelling

22 Een stuurpen uit één stuk uitlijnen ls je de hoogte van de stuurpen met verstelbare hoogte (zie afbeelding 12) wilt wijzigen, moet je eerst de hoek van de stuurpen verstellen om de expandeerbout van de stuurpen te kunnen bereiken. 1. Draai de expanderbout twee of drie slagen los. 2. Geef met een houten of kunststof hamer een tik op de expanderbout zodat deze ontgrendelt. 3. Stel het stuur af op de gewenste hoogte, maar zorg dat de markering voor de maximale hoogte niet boven het frame uitkomt (zie afbeelding 13). Minimaal 70 mm van de stuurpen moet in het frame steken. 4. Draai de bout vast tot 13,6 N m. WRSCHUWING Gebruik de fiets nooit wanneer de markering voor de maximale hoogte zichtbaar is. Wanneer de stuurpen te ver uit het frame steekt, kan de fiets beschadigd raken, waardoor je de controle over de fiets kunt verliezen en ten val kunt komen. Zorg dat de markering voor de maximale hoogte (fbeelding 13) altijd in het frame steekt. B fbeelding 12- Verstelbare stuurpen uit één stuk - Stuurbuisklembouten B- Expanderbout stuurpen C- Stelbout voor hoek stuurpen C fbeelding 13- Markering maximum hoogte op stuurpen - Deze lijn moet in het frame blijven De hoek van een verstelbare stuurpen verstellen 1. Draai de stelbout los (zie afbeelding 12) totdat de hoek van de stuurpen kan worden versteld. 2. Zet de stuurpen in de gewenste stand. 3. Draai de stelbout vast tot 17-20,3 N m. De hoek van een verstelbare stuurpen van Bontrager verstellen 1. Schuif de vergrendelingspal naar voren (zie afbeelding 14) en licht de snelkoppelingshendel omhoog. 2. Zet de stuurpen en stuurbuis in de gewenste stand. 3. Sluit de snelkoppelingshendel. Zorg ervoor dat de hendel geheel gesloten is en de vergrendelingspal is teruggekeerd naar de vergrendelde stand. De klemkracht van de snelkoppelingshendel van een verstelbare stuurpen van Bontrager instellen 1. Open de snelkoppelingshendel. 2. Verdraai de stelschroef voor de klemkracht (zie afbeelding 14). 3. Controleer of je halverwege de slag van de hendel enige weerstand voelt. ls de klemkracht te hoog of te laag is, moet je de stelschroef verdraaien. C B fbeelding 14- Verstelbare stuurpen Bontrager - Stelschroef klemkracht B- Snelkoppeling C- Vergrendelingspal Hoofdstuk 3: Instelling 18

23 Stuuruiteinden Stuuruiteinden (afbeelding 15) zijn speciaal ontworpen voor beklimmingen. Zorg ervoor dat de stuuruiteinden naar voren wijzen, met een hoek van minstens 15 ten opzichte van de grond. De hoek van de stuuruiteinden afstellen 1. Draai de bout(en) van de stuuruiteinden los zodat de uiteinden kunnen worden versteld op de stuurbuis. 2. Zet de stuuruiteinden in de gewenste stand. 3. Draai de klembout van de stuuruiteinden vast tot 9,6-14,1 N m. Zadel De juiste afstelling van de zadelhoek is voornamelijk een kwestie van persoonlijke voorkeur. Een goed zadel dat goed is afgesteld, moet redelijk comfortabel zitten, ook voor lange ritten. Probeer eerst eens te rijden met de bovenkant van het zadel parallel aan de grond. Bij een fiets met achtervering kun je proberen de voorkant van het zadel iets omlaag te stellen, zodat het samendrukken van de achtervering onder je lichaamsgewicht resulteert in een vlakke zit. Het zadel kan met het oog op de comfort naar voren of achteren worden geschoven ten opzichte van de zadelpen. Op deze manier kan echter ook de afstand tot het stuur worden aangepast. fbeelding 15- Bar-ends - Bar-end clamp bolt WRSCHUWING Langdurig fietsen met een slecht afgesteld zadel of een zadel dat je bekken niet voldoende ondersteunt, kan leiden tot letsel aan de zenuwen en bloedvaten. ls je gevoelloosheid of pijn ondervindt, moet je de zadelpositie opnieuw afstellen. Wanneer het zadel opnieuw is afgesteld en je desondanks nog pijn of gevoelloosheid ervaart, neem je contact op met de dealer om het zadel verder af te stellen of te vervangen door een zadel dat beter past. Span de zadelpenklem nooit aan wanneer de zadelpen niet in het frame steekt. De hoek van het zadel afstellen 1. Draai de bevestigingsbout (zie afbeelding 16) een stukje los zodat je het zadel voor- en achterover kunt B bewegen. Bepaalde zadels hebben twee bouten. Bij deze zadels wordt de hoek afgesteld door de ene bout los en de andere bout vast te draaien. 2. Leg een waterpas of meetlat op het zadel om de hoek beter te kunnen beoordelen. C fbeelding 16- Onderdelen van de zadelpen - Zadelbevestigingsbouten B- Zadelpen C- Zadelpenklembout fbeelding 17- Bontrager zadelpen - Zadelbevestigingsbout 19 Hoofdstuk 3: Instelling

24 3. Verstel het zadel en draai de zadelbevestigingsbout weer vast, in overeenstemming met het type zadelpen: Dubbele bout met 5 mm inbussleutel- 9,6-14,1 N m. Enkele bout met steeksleutel van 13 of 14 mm - 20,3-24,9 N m. Enkele bout met 6 mm inbussleutel ,3 N m. Dubbele bout met 4 mm inbussleutel- 5-6,8 N m. De zadelhoogte verstellen op een tweewieler 1. Trek je schoenen uit en ga in een normale fietshouding op het zadel zitten, terwijl iemand anders de fiets in balans houdt. 2. Zorg dat de cranks parallel aan de zitbuis lopen. 3. Draai de klembout van de zadelpen of de snelkoppeling los. 4. Stel de juiste hoogte in terwijl je met je hiel met gestrekt been op de onderste pedaal staat (zie afbeelding 18). Wanneer je je schoenen aan hebt en je de bal van je voet op het pedaal fbeelding 18- Strekking van het been bij de juiste zadelhoogte WRSCHUWING Wanneer de zadelpen te ver uit het frame steekt, kan de fiets beschadigd raken, waardoor je de controle over de fiets kunt verliezen en ten val kunt komen. Zorg dat de markering voor de maximale hoogte (zie afbeelding 19) altijd in het frame steekt. plaatst, moet het been bij de knie licht gebogen zijn. 5. Zorg dat de markering voor de maximale hoogte niet boven het frame uitkomt (zie afbeelding 19). Minimaal 64 mm van de zadelpen moet in het frame steken. 6. Sluit de snelkoppeling van de zadelpen of draai de bout aan tot 9,6-14,1 N m. De zadelhoogte verstellen op een driewieler 1. Draai de klembouten los en verwijder deze (zie afbeelding 20). 2. Zet de zadelpen in de gewenste stand. 3. Zet de klembouten terug en draai deze aan tot 9,6-14,1 N m. fbeelding 19- Markering voor de maximale hoogte van de zadelpen - Deze lijn moet in het frame blijven B fbeelding 20- Zadelpen driewieler - Zadelpen B- Klembouten Hoofdstuk 3: Instelling 20