Jaarverslag PAWEX Postbus EE Den Haag PAWEX Jaarverslag /10

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 PAWEX Postbus EE Den Haag PAWEX Jaarverslag /10

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Bestuur Activiteiten en dossiers De Vereniging Vooruitblik Bijlage: taakomschrijving PAWEX... 9 De foto op pagina 1 is met toestemming overgenomen van Pondera Consult. PAWEX Jaarverslag /10

3 1. Inleiding Het jaar 2014 was voor PAWEX een stormachtig jaar. Niet alleen was windenergie vaak het onderwerp van het maatschappelijke debat, ook binnen de vereniging is veel gebeurd. Na veel overleg en gesprekken, onder andere met onze leden, hebben we besloten om als vereniging een meer zelfstandige positie in te nemen in de windenergiebranche. Ook is besloten de vereniging verder te professionaliseren en is de bestuursstructuur aangepast. U leest hierover meer in dit jaarverslag. In dit jaarverslag leest u ook wat we dit jaar voor u, als lid van PAWEX, gedaan hebben. In verschillende overleggen met de netbeheerders, energieleveranciers, de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Rijksoverheid hebben we de belangen van onze leden behartigd. In tegenstelling tot een aantal jaren geleden merken we dat de urgentie om over te stappen op een hernieuwbare energievoorziening breed wordt gevoeld en dat er grote bereidheid is om met elkaar de noodzakelijke stappen te zetten. Dat betekent ook dat PAWEX een andere rol aangenomen heeft: door overleg met andere partijen kunnen we soms meer bereiken dan met de inzet van harde instrumenten, zoals de gang naar de rechter. In dit jaarverslag blikken we ook vooruit op de nabije toekomst. Er is nog veel werk te doen wanneer we kijken naar de opgave van MW windenergie op land. Meer dan ooit zijn zorgvuldige procedures nodig. Als PAWEX vinden wij het erg belangrijk dat lusten en lasten van windenergie eerlijk verdeeld worden. De baten van windenergie moeten zoveel mogelijk lokaal en regionaal terechtkomen. De transitie naar duurzame energie betekent dat inwoners ook meer zeggenschap krijgen over de energievoorziening. We hebben dit jaarverslag beknopt gehouden, zodat het prettig leesbaar blijft. We wensen u veel leesplezier! Het Bestuur Februari 2015 PAWEX Jaarverslag /10

4 2. Bestuur Samenstelling Begin 2014 bestond het bestuur uit de volgende personen: Marnix Scholten (voorzitter) Yme Hempenius (penningmeester) Kasper Paardekooper In de loop van 2014 is een discussie gestart met de leden over de positie en rol van PAWEX in de ontwikkelingen op het gebied van windenergie in het algemeen en in de windenergiebranche in het bijzonder. Uit de verschillende gesprekken die zijn gevoerd, is de wens naar voren gekomen dat PAWEX een meer zelfstandige rol op zich gaat nemen. Daarbij is ook geconcludeerd dat een betere vertegenwoordiging van de leden in het bestuur wenselijk was. Tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV) van 9 oktober 2014 zijn daarom nieuwe bestuursleden verkozen en bestaat het bestuur op dit moment uit de volgende leden: Marnix Scholten (voorzitter) Jos Gijzenberg (namens VWG) Hans Geluk (namens VWIJ) Halbe Klijnstra (namens VWF, secretaris) Felix Olthuis (namens REScoopNL) Dolf Geertzema (namens VWNH, penningmeester) Kasper Paardekooper en Yme Hempenius hebben, na een groot aantal jaren zich met veel energie voor de vereniging te hebben ingezet, hun functie neergelegd. Gelukkig zijn zij bereid gevonden om betrokken te blijven als adviseurs van het bestuur. Het bestuur werd ook dit jaar bijgestaan door haar vaste juridisch adviseur (voor juridische vraagstukken en procedures over de Codebesluiten) mr. M.R. het Lam, van Het Lam Advocaten te Den Haag. Sinds 2013 is Henri Bontenbal als beleidsadviseur verbonden aan PAWEX. Daarnaast is in 2014 Nick Waltmans eveneens gestart als beleidsadviseur. Vergaderingen Het bestuur heeft in het verslagjaar zes keer fysiek vergaderd: op 1 april, 14 mei, 1 september, 14 oktober, 17 november en 11 december. Op 9 oktober vond de algemene ledenvergadering plaats en waren we te gast bij EWT in Amersfoort. Relatie PAWEX NWEA Begin 2014 heeft het bestuur het initiatief genomen met de verschillende leden van de vereniging te spreken over de rol van PAWEX in de windenergiesector. De afgelopen jaren heeft PAWEX zich voornamelijk toegelegd op haar rol van representatieve organisatie en gesprekspartner binnen het Gebruikersplatform Elektriciteits- en Gastransportnetten (GEN). Dat betekende dat PAWEX zich in de praktijk vooral toelegde op de elektriciteitsnetten (tarieven, aansluitvoorwaarden). De overige onderwerpen waren bij NWEA belegd. Deze rolverdeling was ook vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst tussen PAWEX en NWEA, waarin ook een onlosmakelijke koppeling van het lidmaatschap was vastgelegd. PAWEX Jaarverslag /10

5 Deze beperkte rolopvatting en de onlosmakelijke koppeling van lidmaatschappen ging steeds meer knellen. De leden van PAWEX gaven enerzijds te kennen dat hun belangen onvoldoende binnen NWEA behartigd werden en anderzijds kwamen er van leden van NWEA geluiden dat de onlosmakelijke koppeling van lidmaatschappen onwenselijk was. Dit heeft ertoe geleid dat besloten is de samenwerkingsovereenkomst te beëindigen en om het ondeelbaar lidmaatschap tussen beide verenigingen los te laten. Dat betekent concreet dat de facturatie gescheiden zal verlopen en dat de leden van PAWEX niet automatisch ook lid zijn van NWEA. Daarnaast is opnieuw nagedacht over de wijze van samenwerking met NWEA. Besloten is om als PAWEX lid te worden van NWEA en op die wijze de belangen van de leden van PAWEX ook binnen NWEA te behartigen. De beleidsadviseurs en Yme Hempenius nemen actief deel aan de verschillende overleggen en commissies binnen NWEA. Daarnaast maken Felix Olthuis en Marnix Scholten deel uit van het algemeen bestuur van NWEA. Waar mogelijk zal PAWEX ook de komende jaren constructief samenwerken met NWEA. Wanneer de belangen of visie uiteenlopen, zal PAWEX haar eigen geluid laten horen. Professionalisering PAWEX heeft besloten verder te professionaliseren. Een tweede beleidsadviseur is aangetrokken, zodat opnieuw PAWEX meer slagkracht krijgt. Beide beleidsadviseurs zijn actief aan de slag gegaan met het opstellen van een werkprogramma voor de jaren 2014 en Daarnaast is binnen het bestuur nagedacht over de (formulering van de) visie en missie van PAWEX. Er zijn plannen opgesteld voor het werven van nieuwe leden en met verschillende potentiële nieuwe leden zijn gesprekken gaande. Ook op secretarieel gebied zijn de nodige stappen gezet. PAWEX heeft sinds enkele weken een eigen postbus en een eigen telefoonnummer. Daarnaast zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een nieuwe, frisse huisstijl en website. Windnieuws Gedurende het verslagjaar zijn de leden door middel van artikelen in elke uitgave van Windnieuws op de hoogte gehouden van de activiteiten van PAWEX. De artikelen die verschenen zijn, worden op de website geplaatst. Website De leden worden ook via de website geïnformeerd over de activiteiten van PAWEX. Daarnaast bevat de website ook informatie over de lopende kwesties. Social media PAWEX heeft inmiddels de eerste stappen gezet om actief te zijn op social media. Zo is een twitteraccount aangemaakt en wordt met regelmaat een bericht geplaatst. PAWEX Jaarverslag /10

6 3. Activiteiten en dossiers In dit hoofdstuk laten we een aantal activiteiten en lopende dossiers de revue passeren die in 2014 onze aandacht hebben gevraagd. Meerdere energieleveranciers op één aansluiting In 2013 heeft PAWEX de ACM gevraagd handhavend op te treden ten aanzien van netbeheerder Liander. Wat is het geval? Een aantal leden van PAWEX is aangesloten op het elektriciteitsnet van Liander. Via deze aansluiting voedden zij elektriciteit in op het net en onttrokken zij elektriciteit. Liander stelde daarvoor twee EAN-codes ter beschikking: één voor levering aan het net en één voor de afname van het net. Daardoor was het mogelijk om verschillende leveranciers te contracteren voor levering respectievelijk invoeding van elektriciteit. Deze leden kregen echter te horen dat per 1 augustus 2013 deze mogelijkheid werd stopgezet, in verband met de introductie van het nieuwe leveranciersmodel. Op 14 augustus 2014 heeft de ACM een belangrijk besluit genomen over het verzoek van PAWEX. Hoewel PAWEX juridisch in het ongelijk wordt gesteld, krijgt zij de facto wel gelijk: de ACM schrijft namelijk dat zij het wenselijk acht dat, gezien de huidige marktsituatie en de duurzaamheidsdoelstellingen, netbeheerders meerdere energieleveranciers op één aansluiting wel mogelijk gaan maken. Deze aanpassing dient dan sectorbreed te worden gemaakt. De ACM heeft daarom de gezamenlijke netbeheerders respectievelijk de Vereniging Nederlandse EnergieData Uitwisseling (NEDU) gevraagd een wijzigingsvoorstel in te dienen voor de relevante codes en hun processen zodanig aan te passen dat het mogelijk is om meerdere leveranciers op één aansluiting te kunnen contracteren. PAWEX beschouwt deze uitspraak als een belangrijke stap vooruit. Exploitanten van windenergie krijgen, als de codewijzigingen gestalte hebben gekregen, de flexibiliteit om meerdere energieleveranciers op één aansluiting te contracteren en daardoor de beste voorwaarden te organiseren. Maar de reikwijdte van deze codewijziging gaat verder: alle vormen van duurzame decentrale elektriciteitsproductie kunnen baat hebben bij dit besluit. PAWEX bekijkt hoe zij in samenspraak met andere partijen deze nieuwe ontwikkeling kan meehelpen vormgeven. Wetsvoorstel STROOM Het Ministerie van Economische Zaken is sinds 2011 druk bezig met het Wetsvoorstel STROOM. De wetgevingsagenda STROOM is bedoeld om de Gaswet en de Elektriciteitswet samen te voegen en te komen tot duidelijker en eenvoudiger wetgeving (stroomlijnen, optimaliseren en moderniseren). De beoogde wetgeving geeft uitvoering aan het Energierapport 2011 en het Regeerakkoord Rutte II. De algehele herziening en samenvoeging van de Gaswet en Elektriciteitswet zal moeten leiden tot één nieuwe wet: de Gas- en Elektriciteitswet Deze wet zal duidelijker en eenvoudiger moeten worden, met minder regeldruk voor bedrijven en minder lasten voor de overheid. PAWEX volgt deze ontwikkeling nauwlettend en is, als representatieve organisatie, al in een vroeg stadium betrokken bij het totstandkomingproces. Door middel van de deelname aan consultatierondes en andere vormen van formele of informele overleggen levert PAWEX een actieve bijdrage. Het nauwlettend volgen van het wetgevingsproces is erg belangrijk, omdat kleine wijzigingen grote gevolgen kunnen hebben. Een belangrijk punt van zorg is dat de definities op PAWEX Jaarverslag /10

7 onzorgvuldige wijze worden overgenomen in het nieuwe wetsvoorstel. Daarnaast maken de representatieve organisaties, waaronder PAWEX, zich zorgen over een mogelijke uitholling van hun positie, waardoor de mogelijkheid om in beroep te gaan tegen besluiten van de ACM wordt beperkt. 10 MVA-grens Een ander belangrijk aandachtspunt in het wetsvoorstel is de zogenaamde 10 MVA-grens. Artikel 27, tweede lid, onder d, van de huidige Elektriciteitswet luidt: iedere afnemer recht heeft te worden aangesloten op het dichtstbijzijnde punt in het net met een bij zijn aansluiting behorend spanningsniveau, met dien verstande dat een afnemer die een aansluiting op het net wenst met een aansluitwaarde groter dan 10 MVA, wordt aangesloten op het dichtstbijzijnde punt in het net waar voldoende netcapaciteit beschikbaar is. Voor alle aansluitingen onder de 10 MVA betekent dit dat alleen het spanningsniveau relevant is, maar niet of er op het dichtstbijzijnde punt in het net ook daadwerkelijk voldoende netcapaciteit beschikbaar is. Is deze capaciteit op dit dichtstbijzijnde punt niet beschikbaar (het net is vol ), dan kan de netbeheerder op een verder gelegen punt in het net aansluiten waar wel voldoende capaciteit beschikbaar is, of het net verzwaren. Deze extra kosten mogen echter niet doorberekend worden aan de aangeslotene. De rekening is gebaseerd op de aansluiting op het dichtstbijzijnde punt met een bij de aansluiting behorend spanningsniveau. De extra kosten die de netbeheerder moet maken, worden gesocialiseerd. In een eerdere versie van het wetsvoorstel bleek dit belangrijke artikel geschrapt te zijn. Inmiddels is een vergelijkbare tekst opnieuw in het wetsvoorstel ingevoegd, nadat PAWEX dit nadrukkelijk aan de orde heeft gesteld. Andere activiteiten PAWEX is in 2014, naast bovenstaande dossiers, op verschillende manieren actief geweest. Hierbij valt onder meer te denken aan: Inbreng in formele en informele GEN-overleggen over diverse voorstellen voor codewijzigingen; Overleg met de ACM, netbeheerders en overige representatieve organisaties over diverse onderwerpen; Actieve deelname aan de diverse commissies binnen NWEA; Wetgevingsagenda STROOM; Overleg met RECS. PAWEX Jaarverslag /10

8 4. De Vereniging Opgesteld vermogen In 2014 is de productie van windenergie op land opnieuw gestegen. Het opgestelde vermogen is (netto) met 274 MW gestegen tot bijna MW aan het eind van PAWEX heeft bijna 300 leden die bij elkaar circa 30% van deze capaciteit in bezit hebben. PAWEX kent tot op heden alleen leden met eigen opgesteld vermogen. In 2015 zullen we verkennen of het donateurschap van partijen die zelf geen eigen vermogen hebben, maar de missie en visie van PAWEX onderschrijven, een haalbare en wenselijke optie is. 5. Vooruitblik 2015 In 2015 zal PAWEX zich blijven inzetten voor een aantal onderwerpen die steeds onze aandacht blijven vragen, zoals: Aansluitvoorwaarden en tarieven; Wetgevingsagenda STROOM; Congestiemanagement. Daarnaast zullen we ons gaan bezighouden met een aantal andere zaken, zoals: Opschaling van windenergie op land, inclusief participatie en draagvlak; Inpassing van windparken in het elektriciteitsnet; Het toekomstige marktmodel; De ontwikkeling van slimme netten; Meerdere energieleveranciers op één aansluiting; De markt voor Garanties van Oorsprong. Uiteraard zullen we ons ook bezighouden met andere kwesties waarmee onze leden geconfronteerd worden en die zich lenen voor een branchebrede aanpak. Ook zal PAWEX doorgaan op de ingeslagen weg naar professionalisering en zich nog nadrukkelijker positioneren om de belangen van haar leden nog beter te kunnen behartigen. Een belangrijk onderdeel daarvan is het intensiveren van de communicatie naar de leden: hier zullen we in 2015 een belangrijke stap in gaan zetten. Het is van groot belang dat de leden met hun vragen en ideeën terecht kunnen bij PAWEX. Een verbeterde website en een digitale nieuwsbrief zullen onderdeel zijn van deze nieuwe communicatiestrategie. PAWEX Jaarverslag /10

9 6. Bijlage: taakomschrijving PAWEX Als vereniging behartigt PAWEX de belangen van particuliere windturbine-exploitanten. Eén van de bestaansredenen van PAWEX als zelfstandige vereniging is dat zij een representatieve organisatie is zoals genoemd in Gaswet en de Elektriciteitswet Van een representatieve organisatie is sprake als een organisatie voorziet in een specifieke belangenbehartiging, een groep van behoorlijke omvang vertegenwoordigt en landelijk opereert. Voorbeelden van representatieve organisaties zijn VEMW, Energie Nederland, COGEN en dus ook PAWEX. De gezamenlijke netbeheerders zijn op grond van artikel 33 van de Elektriciteitswet verplicht met PAWEX en de andere representatieve organisaties te overleggen over voorstellen die tot doel hebben de voorwaarden en tarieven die de netbeheerders hanteren voor gebruikers van de elektriciteitsnetten, te wijzigen. Ook worden PAWEX en de andere representatieve organisaties geconsulteerd door de toezichthouder ACM over de methode en rekenfactoren voor de tariefsregulering. Daarnaast staat voor PAWEX als representatieve organisatie altijd bezwaar en beroep open tegen alle besluiten van de ACM. PAWEX kan dan naar het College van beroep voor het bedrijfsleven (CBB) stappen. De voorstellen van netbeheerders, de ACM of andere partijen worden besproken in het Gebruikersplatform Elektriciteits- en Gastransportnetten (GEN). Het GEN komt een aantal keer per jaar bijeen en tijdens dit overleg worden concrete voorstellen besproken. Het gaat dan om aanpassingen in de verschillende codes, zoals de Informatiecode elektriciteit en gas, de Technische codes elektriciteit of de Tarievencode elektriciteit. De Informatiecode beschrijft de rollen en verantwoordelijkheden van marktpartijen bij het vastleggen, uitwisselen, gebruiken of bewaren van administratieve gegevens. De Technische Codes beschrijven hoe netbeheerders zich tegenover hun aangeslotenen moeten gedragen, bijvoorbeeld als het gaat over de werking van de netten en de technische voorwaarden waaraan installaties moeten voldoen. In de Tarievencode is vastgelegd hoe de kosten van het elektriciteitsnetwerk worden verdeeld over de tarieven voor de afnemers. Bij de beoordeling van de voorstellen kijkt PAWEX naar de consequenties daarvan voor haar leden. In sommige gevallen komt PAWEX er met de ACM of netbeheerders niet uit en dan kan PAWEX naar het College van beroep voor het bedrijfsleven (CBB) stappen. Als representatieve organisatie: neemt PAWEX deel aan het wettelijk overleg met de gezamenlijke netbeheerders (verenigd in Netbeheer Nederland) en een representatief deel van de ondernemingen, die zich bezighouden met het transporteren, leveren of meten van energie (verenigd in NEDU). Dit overleg is gestructureerd in het Gebruikersplatform Elektriciteit- en Gastransportnetten (GEN). Dit overleg gaat over de (wijziging van) voorwaarden en tariefstructuren, die netbeheerders hanteren jegens aangeslotenen op de door hen beheerde netten. wordt PAWEX geconsulteerd door de toezichthouder ACM over voorgenomen wijzigingen van de voorwaarden en tariefstructuren, die netbeheerders hanteren jegens de aangeslotenen op de door hen beheerde netten; wordt PAWEX geconsulteerd door de toezichthouder ACM over de methode en rekenfactoren voor de tariefregulering; voert PAWEX, indien daar goede argumenten voor zijn, bezwaar- en beroepsprocedures tegen besluiten van de ACM, die ongunstig zijn voor windturbine-exploitanten; overlegt PAWEX met de Minister van Economische Zaken over voorgenomen wijzigingen van de voor de gebruikers van de elektriciteitsnetten relevante wet- en regelgeving; PAWEX Jaarverslag /10

10 brengt PAWEX haar standpunt ten aanzien van de tweejaarlijks door de netbeheerders op te stellen en door de ACM goed te keuren Kwaliteits- en Capaciteitsplannen naar voren. Daarnaast neemt PAWEX ook deel aan het overleg betreffende de (grensoverschrijdende) handel in certificaten (RECS) en volgt PAWEX de ontwikkelingen op het gebied van Intelligente Netten. PAWEX Jaarverslag /10