Studiegids Wetenschap & Technologie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Studiegids Wetenschap & Technologie 2012-2013"

Transcriptie

1 Studiegids Wetenschap & Technologie Bacheloropleidingen: Biologie Chemie Biologie of chemie, optie biochemie en biotechnologie Fysica Informatica Wiskunde Doorstroomopties: Chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen Chemie doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen Fysica/wiskunde doorstroomoptie ingenieurswetenschappen Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd.

2 INFODAG 29 februari en 2 maart infodag BACHELOR- BEURS OPEN- LESWEEK Tijdens herfst- en krokusvakantie openlesweek Infodagen gemist? Extra infomomenten op 5 mei en 8 september

3 K.U.Leuven Ontdek jezelf. Begin bij de wereld. Studeren aan de universiteit, het voelt aan als een avontuur: spannend en ook een beetje onzeker. Maar ongerust hoef je niet te zijn. Op Kulak, de Kortrijkse campus van de K.U.Leuven laten we je niet aan je lot over. Wij geven je de ruimte en de middelen om zelf op ontdekking te gaan, maar bieden je tegelijkertijd een vertrouwde omgeving waar je altijd bij iemand terecht kunt. Enerzijds maak je deel uit van een grote universiteit in een brede Europese context. Anderzijds studeer en werk je in een hechte studentengroep, op een campus die overzichtelijk en gezellig wil blijven. Waarom begint de wereld aan Kulak? Heel simpel: Kulak heeft je heel wat te bieden! Op en rond de campus bruist het studentenleven. Er wordt gedebatteerd, gesport, georganiseerd, gefuifd,... En vooral: je kunt zelf snel initiatief nemen en inspraak hebben in de studenten - activiteiten. Daarvoor hoef je niet te wachten tot je laatstejaars bent. Op onze campus hangt een ongedwongen, persoonlijke sfeer. Professoren en assistenten zijn gemakkelijk aanspreekbaar. Je kunt na de les gerust met hen bij een koffie blijven napraten. Bovendien trek je automatisch op met medestudenten uit alle studierichtingen. Op die manier leer je het leven vanuit vele invalshoeken bekijken. En er is meer. Onze campus staat voor persoonlijk onderwijs. Persoonlijk, omdat de groepen klein zijn en omdat professoren en medewerkers er een punt van maken tussen de studenten te werken en te leven. Persoonlijk ook, omdat studie-inhoud en studietempo, indien nodig, aan de student aangepast worden. Je kunt altijd rekenen op advies en begeleiding, op remediëring van problemen of op heroriëntering. Dit alles resulteert in hoge slaagcijfers aan onze campus. Trek er dus op uit en sla je basiskamp op aan Kulak! Wij wensen je alvast een schitterend avontuur!

4

5 Studeren aan Kulak 4 Wetenschap & Technologie studeren 8 Opleidingen Wetenschap & Technologie 17 n Biologie 19 n Biologie of chemie optie biochemie & biotechnologie 25 n Chemie, doorstroomoptie bio-ingenieurs wetenschappen 31 n Chemie 37 n Chemie, doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen 43 n Fysica 49 n Informatica 55 n Wiskunde of fysica doorstroomoptie ingenieurswetenschappen 61 n Wiskunde 67 Vakken W&T Kulak 73 n Voorbeeld van een uurrooster 74 n Overzicht van alle vakken W&T in de eerste fase 78 3 Begeleiding op de campus 88 Studeren is meer dan studeren 91 Nuttige adressen en links 93

6 Studeren aan Kulak Je studies starten aan de universiteit betekent alvast een kennismaking met een heel nieuwe en eigen onderwijsstructuur en de daarbij horende terminologie. We maken je alvast wat wegwijs. Bachelor-master Aan de universiteit start je jouw studie met een academische bacheloropleiding. Deze studie omvat 180 studiepunten (dat is in principe drie jaar voltijdse studie). In tegenstelling tot een professionele bachelor aan de hogeschool, waar je echt voorbereid wordt op de arbeidsmarkt, volg je na je academische bachelor normaalgezien een masteropleiding. Heb je al een professioneel bachelordiploma, dan kun je ook naar sommige masteropleidingen overstappen. Je volgt een schakelprogramma als voorbereiding, waarna je kunt instappen in de master. 4 In de bacheloropleiding zul je kennis maken met de wetenschappelijke inzichten en denkkaders die in jouw studierichting centraal staan. In sommige richtingen zul je op een bepaald moment ook al een aantal keuzemogelijkheden krijgen: een bepaalde specialisatie, een bijkomende keuzerichting of een major-minor combinatie ; dit zorgt voor een meer individueel leertraject en een grotere flexibiliteit in doorstroming naar de masteropleidingen. Je diploma van academische bachelor verleent je rechtstreekse toegang tot minstens één masteropleiding (vrijwel altijd bestaande uit 120 studiepunten). Daarnaast kun je meestal ook nog aan andere masters beginnen, rechtstreeks of na een bepaald voorbereidings - programma. Centraal in de masteropleiding staat de masterproef (eindwerk). Je zult dus op meerdere momenten keuzes kunnen maken en een meer individuele leerweg afleggen. Kortrijk Van de opleidingen onderwijskunde, geneeskunde, biomedische wetenschappen, wiskunde, fysica, informatica, biologie (inclusief de optie biochemie en biotechnologie) en chemie (inclusief de optie biochemie en biotechnologie) kan je de volledige bachelor (180 studie - punten of 3 studiefasen) in Kortrijk afwerken. Andere opleidingen bieden 120 studiepunten (2 studiefasen) of 60 studiepunten (1 studiefase) aan op de campus waarna je je studie in Leuven verder zet voor de resterende studiepunten van de bachelor (en de aansluitende master).

7 Studiecontract Bij je inschrijving aan de K.U.Leuven (en Kulak) sluit je een contract. Je hebt de keuze uit een diploma contract (je wil een bachelordiploma behalen en volgt het onderwijs), een creditcontract (je wil slechts een creditbewijs halen voor 1 of meerdere afzonderlijke opleidingsonderdelen) en een examencontract (je wil een diploma of creditbewijzen halen en legt enkel examens af, maar volgt het onderwijs niet). 5 Wil je hierover graag meer informatie, surf dan naar Ken je deze onderwijstermen al? Elke opleiding in het hoger onderwijs is een geheel van opleidingsonderdelen (vakken). Het studieprogramma wordt in studiepunten uitgedrukt (en dus niet meer in jaren). Eén studiepunt of credit staat voor 25 à 30 uren studieactiviteit (colleges volgen, opdrachten uitvoeren, examens voorbereiden, ). Een pakket van 60 studiepunten komt in principe overeen met één jaar voltijdse studie. Een bacheloropleiding heeft een omvang van 180 studiepunten. Een masteropleiding heeft een omvang van 60 studiepunten of een veelvoud ervan.

8 Het leerkrediet Als student krijg je bij de start aan het hoger onderwijs een leerkrediet van 140 studiepunten toegewezen. Bij je inschrijving gaat het aantal studiepunten waarvoor je je inschrijft van je leerkrediet af. De studiepunten waarvoor je slaagt, krijg je terug. De studiepunten waarvoor je niet slaagt, verlies je. Omdat de overgang van secundair naar hoger onderwijs niet altijd even vlot verloopt, krijgt elke student bij het begin van de rit wat extra krediet. De eerste 60 studiepunten die je verwerft, worden dubbel teruggeteld bij je leerkrediet. Alle informatie omtrent de werking van het leerkrediet vind je op Diplomacontracten, creditbewijzen en toleranties 6 Als je slaagt voor een opleidingsonderdeel (dit wil zeggen ten minste 10 op 20 behaalt), krijg je een creditbewijs. Dat is in principe onbeperkt geldig. Je hebt per academiejaar twee examenkansen per opleidingsonderdeel. Je behaalt je diploma als je voor alle opleidingsonderdelen waaruit je studieprogramma bestaat een creditbewijs hebt behaald (of een vrijstelling hebt verkregen). Eventuele tekorten kunnen beperkt worden getolereerd (voor een programma van 180 studie - punten heb je bijvoorbeeld een tolerantiekrediet van 18 studiepunten). Je kunt een tolerantie inzetten indien jouw resultaat voor een opleidingsonderdeel niet lager is dan 8/20 en jouw studieefficiëntie ten minste 50 % bedraagt. Dit laatste wil zeggen dat je voor minstens de helft van je opgenomen studiepunten een creditbewijs verwerft. Voor meer informatie rond studieresultaten en tolerantiecriteria:

9 Een academiejaar in vogelvlucht Een academiejaar wordt aan onze campus opgesplitst in twee semesters, die beide afgesloten worden met een definitieve examenreeks. Het academiejaar start op maandag 24 september. Na de eerste 13 weken college- en studietijd volgt de kerstvakantie. Aansluitend op de kerstvakantie krijg je 1 week blok, gevolgd door 3 weken examens. Sommige examens zijn volledig mondeling, andere schriftelijk of onder de vorm van meerkeuzevragen. Voor sommige vakken is er permanente evaluatie doorheen het jaar op basis van opdrachten, taken of papers. Na een lesvrije week begin je aan het tweede semester, dat eveneens 13 weken telt. Tijdens dit semester kun je wel eventjes uitblazen tijdens de 2 weken paasvakantie. Na de 13 weken college volgen nu 2 weken blok, 3 weken examens en 1 week beraadslagingen. Dan wordt je studieresultaat vastgelegd en bekendgemaakt. Voor studenten die hun opleiding voleindigen valt dan ook de beslissing over het al dan niet geslaagd zijn. Indien je alle opleidingsonderdelen succesvol aflegt, kun je genieten van 11 weken zomervakantie. Anders start je na 6 weken je derde examenperiode WEKEN COLLEGE 2 WEKEN KERSTVAKANTIE 1 WEEK BLOKPERIODE 3 WEKEN EXAMENPERIODE 1 WEEK VERLOF 13 WEKEN COLLEGE (ONDERBROKEN DOOR 2 WEKEN PAASVAKANTIE) 2 WEKEN BLOKPERIODE 3 WEKEN EXAMENPERIODE 1 WEEK BERAADSLAGINGEN 11 WEKEN VAKANTIE OF NA 6 WEKEN: 3 e EXAMENPERIODE In het eerste jaar kun je je op de examens voorbereiden door in het eerste semester deel te nemen aan de proefexamens (of tussentijdse toetsen met een paar representatieve vragen). Dit is een vrij aanbod dat niet meetelt in de eindbeoordeling maar waardoor je snel in staat bent om te oordelen of je op een juist spoor zit.

10 Wetenschap & Technologie studeren Brede bachelors wetenschappen Haal je bachelordiploma te Kortrijk Biologie, chemie, optie biochemie en biotechnologie Fysica, informatica, wiskunde Sinds september 2011 worden aan Kulak volledige bacheloropleidingen wetenschappen (180 studiepunten) aangeboden. Studenten die een van deze bacheloropleidingen aanvangen zullen deze opleiding dus volledig kunnen doorlopen te Kortrijk om daarna rechtstreeks door te stromen naar een aansluitende masteropleiding aan een universiteit naar keuze. Structuur van de brede bachelors Deze brede bachelors combineren een aantal bijzondere sterktes waardoor ze een profiel krijgen dat uniek is in Vlaanderen, zelfs ten opzichte van de programma s te Leuven. 8 De persoonlijke aandacht en brede ondersteuning voor een efficiënte overgang van het secundair naar het universitair onderwijs is sinds decennia een gewaardeerd kenmerk van Kulak. Binnen onze bacheloropleidingen W&T wordt deze ondersteuning, voor wie er effectief nood aan heeft, nu nog verstevigd met een ingroeimodule. Dit kan een ietwat vroegere start betekenen, of het opnemen van een opleidingsonderdeel met focus op intensief begeleid oefenen gedurende het gehele academiejaar. Voor meer details zie pagina 12. FASE 3 FASE 2 FASE 1 Verplichte vakken (details vanaf pagina 17, +/-140 sp.) 60 studiepunten geen keuze 50 studiepunten + keuze profiel (deel 1) 30 studiepunten + keuze profiel (vervolg) + aanvullende keuze + OPTIONEEL: Ingroeimodule (zie pagina 12, max. 8 sp.) 1. Inleiding tot wiskunde en redeneren 2. Wiskunde en fysica: intens oefenen Keuze profiel (zie pagina 9, 15 sp.) Communicatie en vorming of Economie en management of + + Technologie Aanvullende keuze (zie pagina 9 en 10, 25 sp.) Studieverblijf buitenland of Projectstage of Coherente bundel zonder ingroei: met ingroeimodule: FASE 1 FASE 2 FASE 3

11 Uiteraard bevat elke bacheloropleiding een ruime en stevige academische vorming met in hoofdzaak vakken die aansluiten bij de gekozen bacheloropleiding. Je maakt er als student ook reeds kennis met eenvoudige onderzoeksopdrachten en je volgt daarnaast een aantal algemeen vormende vakken (dit alles is samen goed voor 142 tot 145 studiepunten). Een overzicht van de individuele programma s is te vinden vanaf pagina 17, uitleg bij de specifieke vakken vanaf pagina 73. Tijdens de 2e en 3e fase verruim je jouw programma met een profielkeuze (15-tal studiepunten). Hierbij kies je voor een van de profielen Communicatie en vorming, Economie en management of Technologie. Meer details over deze profielen vind je hieronder. Tijdens de laatste studiefase is er ten slotte een aanbod waarbij je kiest voor een inter - nationale ervaring of een projectstage in een onderzoeksomgeving of een bedrijf. Wie dat wenst kan ook opteren voor een coherente bundel ( minor ) vakken uit een tweede wetenschapsdiscipline. Details hierover vind je op pagina 10. De samenstelling van het programma is schematisch voorgesteld in de figuur op de vorige pagina. Is er voor jou een studietraject te Leuven dat je bijzonder aanspreekt, dan is overstappen naar Leuven voor de derde studiefase mogelijk, waar mogelijks specifieke minoren worden aangeboden in plaats van de profielkeuze. Profielkeuze De profielkeuze bestaat uit een vakkenpakket Communicatie en vorming (niet voor studenten informatica), Economie en management of Technologie dat gemeenschappelijk is voor veel studenten binnen de bachelor programma s W&T. Profiel communicatie en vorming SP Instructiepsychologie en technologie 5 Onderwijs in relatie tot samenleving en cultuur 5 1 vak naar keuze 5 De vakken in dit profiel leggen een link met de lerarenopleiding, die bij talrijke studenten wetenschappen belangstelling wegdraagt. Profiel economie en management SP Micro-economie 3 Managerial Economics 6 Productie en logistiek management 6 De vakken in dit profiel leggen een link met een meer bedrijfsgerichte interesse of professionalisering, eveneens bij talrijke studenten wetenschappen in de belangstelling. Profiel technologie SP Bachelor informatica, wiskunde - Informatieoverdracht en -verwerking 5 - Systeemtheorie en regeltechniek 6 - Lineaire programmering 6 Bachelor fysica - Materiaalkunde 3 - Informatieoverdracht en -verwerking 5 - Digitale elektronica en processoren 6 Bachelor biologie, chemie - Levensmiddelenchemie 5 - Fysische transportverschijnselen 5 - Milieu-epidemiologie: actueel en zinvol 3 De vakken in dit profiel leggen een link met meer technologische studies zoals ingenieurs - wetenschappen (in het geval van studenten fysica, informatica of wiskunde) of zoals bioingenieurswetenschappen (in het geval van studenten biologie en chemie). 9

12 Aanvullende keuze Naast het algemene gedeelte (ongeveer 142 studie punten) en de profielkeuze (15 studiepunten) is er tijdens de laatste fase van de opleiding nog ruimte voor een aan vullend gedeelte van 23 studiepunten. Naargelang de capaciteit, ambitie en interesse van de student kan dit gedeelte bestaan uit een projectstage (aansluitend bij het bachelor eindproject), een studie semester aan een buitenlandse instelling of een coherente bundel vakken uit een andere discipline. Dit laatste is de Kulak-variant van wat in de Leuvense programma s een minor noemt. Dergelijke ervaringen zijn ware blik -openers voor de wetenschappers van de toekomst, en plaatsen de eigen weten schapsdiscipline in een ruimer perspectief. Internationale ervaring W&T is bij uitstek een wetenschapsgebied waarin internationale samenwerking belangrijk en normaal is. Onze professoren en onderzoekers zijn allen betrokken in internationale samen - werkingen. Met de regelmaat van een klok ontvangen wij op Kulak buitenlandse onderzoekers voor korte of langere verblijven. Wij vinden het niet meer dan normaal dat onze studenten ook van dit internationale aspect tijdens hun opleiding kunnen proeven. Het is dan ook ons streefdoel om elke student reeds tijdens zijn bacheloropleiding op Kulak een internationale ervaring te laten opdoen. 10 Zo zal er een aanbod zijn om tijdens een studie verblijf een pakket vakken aan een buitenlandse instelling te volgen, goed voor een netto-inbreng van ongeveer 23 studiepunten in het eigen programma. Ook op de Kulak-campus zelf streven we naar een internationale ervaring voor elke student. Buitenlandse onderzoekers en/of gastdocenten kunnen bijvoorbeeld optreden als docent voor een meer specifiek vak in de eindfase van de bachelor. Projectstage In uitbreiding van het bacheloreindproject volgt de student een stage in een bedrijf met een onderzoekslabo of in een onderzoeksteam (te Leuven, te Kortrijk,...); deze stage wordt aangevuld met een aantal keuzevakken tot een geheel van 23 studiepunten. Coherente bundel uit een andere discipline (ook wel minor genoemd) Je kan er ook voor kiezen om je bachelor programma in de eindfase aan te vullen met een coherente bundel aan keuzevakken uit een tweede discipline, zodat je programma uiteindelijk optelt tot 180 studiepunten. Dit kan een bundel vakken uit een andere W&T-opleiding zijn, maar evenzeer een bundel vakken uit een opleiding die jouw persoonlijke voorkeur geniet zoals geschiedenis, rechten, letteren, economie enzovoort.

13 Onze doorstroomopties Start te Kortrijk, haal je diploma te Leuven Bio-ingenieurswetenschappen Farmaceutische wetenschappen Ingenieurswetenschappen (burgerlijk ingenieur) De toegenomen flexibiliteit van het bachelor-master-systeem en de hoge graad van gemeenschap - pelijkheid tussen de betrokken opleidingen, zeker in de beginfase, laten ons toe om naast de volledige bacheloropleidingen ook de eerste fase(n) aan te bieden van de opleidingen ingenieurs - wetenschappen (maximaal 120 studiepunten), bio-ingenieurs wetenschappen (120 studiepunten) en farmaceutische wetenschappen (60 studiepunten). Wie kiest voor één van deze opleidingen schrijft zich te Kortrijk in voor de opleiding wiskunde, of fysica met doorstroomoptie ingenieurswetenschappen, voor de opleiding chemie met doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen of doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen, en stroomt aansluitend door naar de desbetreffende opleidingen te Leuven. De overgang van Kortrijkse opleidingen met doorstroomopties naar de Leuvense vervolgopleiding is schematisch voorgesteld hieronder. Studenten in een doorstroomoptie behalen uiteindelijk een bachelordiploma te Leuven; zij kunnen de specifieke componenten van de studieprogramma s wetenschappen (ingroeitraject, internationale ervaring, projectstage, coherente bundel) niet opnemen binnen hun studieprogramma. 11 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Master Bachelor in de wiskunde of fysica doorstroomoptie ingenieurswetenschappen (geen architectuur) + + Keuzerichtingen Werktuigkunde Elektro techniek Computerwet. Bedrijfsbeheer Tech. levende syst. (120 sp.) Andere keuzerichtingen (90 sp.) Bachelor in de ingenieurswetenschappen (60 sp.) Bachelor in de ingenieurswetenschappen (90 sp.) Master in de ingenieurswetenschappen (120 sp.) Bachelor in de chemie doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen (120 sp.) Bachelor in de bio-ingenieurs - wetenschappen (60 sp.) Master in de bio-ingenieurswetenschappen (120 sp.) Bachelor in de chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen (60 sp.) Bachelor in de farmaceutische wetenschappen (120 sp.) Master in de farmaceutische wetenschappen (120 sp.) Campus Kortrijk Katholieke Universiteit Leuven schematische voorstelling overgang Kortrijkse opleidingen met doorstroomopties naar Leuvense vervolgopleidingen.

14 Jouw voorkennis minder aangepast? Dan is ingroeien misschien iets voor jou. We stellen vast dat studenten met verschillende vooropleidingen en studie-ervaringen belangstelling hebben voor universitaire studies wetenschappen, soms na een eerder minder aangepaste voorbereiding in het secundair onderwijs. Ook blijkt meermaals dat eerstejaars studenten problemen hebben met het aannemen van een goede studiehouding gebaseerd op een regelmatige inzet. We kunnen het niveau van de kernvakken in onze studietrajecten niet aanpassen. Daarom stellen we een service voor tijdens de eerste studiefase. De bacheloropleidingen W&T Kulak bevatten een groot gedeelte keuzevakken. Deze keuze vangt typisch aan vanaf de tweede studiefase en is het grootst in de derde studiefase. Een gedeelte van die keuzeruimte kun je inzetten voor meer ondersteuning bij de start van je studies: de ingroei-ondersteuning. Inderdaad, als je bereid bent onze intake-procedure mee te maken en een instaptoets af te leggen, kort na je inschrijving, heb je de mogelijkheid om tot maximum 8 studiepunten ondersteuning van de basisvakken weten schappen (i.h.b. wiskunde en fysica, en eventueel chemie) op te nemen, als onderdeel van je keuzeruimte. Deze ingroei-ondersteuning bestaat uit twee vakken, die je los van elkaar kan opnemen in je programma. Je kan kiezen voor het opnemen van beide of een van de volgende vakken: 12 Vakken ingroeimodule SEM SP Inleiding tot wiskunde en redeneren* 1 3 Wiskunde en Fysica: intensief oefenen** 1 & 2 5 Wiskunde, Fysica en Chemie: intensief oefenen** 1 5 * adviesprocedure te doorlopen ten laatste voor het begin van de start van dit vak ** adviesprocedure te doorlopen ten laatste voor de start van het academiejaar Deze module wordt facultatief en als service aangeboden met de bedoeling studenten die het nodig hebben extra te ondersteunen tijdens het begin van hun wetenschappelijke studies. Indien je deze module volgt heb je een aangepast vakkenpakket vanaf de eerste studiefase. Concreet nemen studenten wiskunde bijvoorbeeld het vak Algebraïsche structuren nog niet op tijdens het eerste studiejaar. Voor meer informatie over deze vakken en wie er voor in aanmerking komt, zie pagina 74 en 75. Je hebt toelating van de programmadirecteur nodig voor het opnemen van elk van deze vakken in je studieprogramma. De enige voor waarde voor deze toelating is het doorlopen van de adviesprocedure.

15 Adviesprocedure De adviesprocedure vindt plaats in de maand september plaats op Kulak en start met een schriftelijke toets van 9 u. tot u. Als je van plan bent studies W&T te starten, twijfel je misschien of je daarvoor de meest ideale vooropleiding hebt gehad, of je over een geschikte studieattitude beschikt. Om je hierover te kunnen informeren en adviseren, richt de groep W&T Kulak een adviesprocedure in tijdens de maand september voorafgaand aan het academiejaar. Deze adviesprocedure houdt een schriftelijke oriënterende toets in en een gesprek met een ervaren studiebegeleider, en resulteert in een vrijblijvend advies. De toets peilt naar redeneer vaardigheid, parate kennis en technische vaardigheden wiskunde. Op basis van de toets en het gesprek met de studiebegeleider zal een van de volgende adviezen geformuleerd worden: 1. Je profiel is uitstekend, en we achten het niet nodig dat je (de) vakken uit de ingroeimodule opneemt. 2. We zien geen echte nood om (de) vakken uit één ingroeimodule op te nemen, maar toch kan het nuttig zijn dat je door het verwerken van een of meerdere zelfstudiemodules uit de zomercursus je kennis opfrist. Bekijk hiervoor de sectie over de zomercursus. 3. We raden je aan om één of beide vakken uit de ingroeimodule op te nemen. (zie pagina 12) Dit advies zal dus zeker geen uitspraak doen over je slaagkansen. We hopen enkel te kunnen zeggen of je via de ingroeimodule of zelfstudie je slaagkansen kan vergroten. Bovendien betreft het louter een advies. Los hiervan kun je kiezen om de vakken uit de ingroeimodule al dan niet op te nemen. 13 Praktische informatie rond de adviesprocedure Verloop De adviesprocedure gaat door op Kulak en start met een schriftelijke toets van 9 u. tot u. Aansluitend, in de loop van de voor- of namiddag, volgt dan een gesprek met een studiebegeleider. Het studie-advies komt tot stand tijdens dit gesprek. Meer informatie: Of Stijn Rebry Stijn.Rebry@kuleuven-kulak.be Of Melina Ghesquiere Melina.Ghesquiere@kuleuven-kulak.be

16 Veel gestelde vragen over de ingroeimodule en adviesprocedure 1. Ik volg (een deel van) de ingroeimodule. Word ik in mijn keuzemogelijkheden beperkt in mijn opleiding? Antwoord: Je kunt nog steeds je bachelor diploma behalen met een programma van 180 studie - punten. Wil je echter een projectstage of een internationaal verblijf volgen in de laatste fase, dan zul je in totaal iets meer studiepunten moeten opnemen. 2. Ik volg een doorstroomoptie ingenieur, bio-ingenieur of farmacie. Kan ik de ingroeimodule opnemen? Antwoord: In deze opleidingen kunnen de vakken van de ingroeimodule niet gevolgd worden in de plaats van andere vakken. Wil je dus de ingroeimodule opnemen, dan moet je de studiepunten ervan toevoegen aan je studieprogramma en wordt er daaren boven geen vak doorgeschoven naar het tweede studiejaar. 3. Ik volgde geen intakeprocedure, of ik schreef pas laattijdig in. Kan ik de ingroeimodule opnemen? Antwoord: Je hebt steeds toelating van de programmadirecteur nodig. In dit geval zul je die niet krijgen. Zomercursussen wiskunde en chemie K.U.Leuven en Kulak bieden meerdere zelftesten en zelfstudiemodules aan voor studenten die studies aanvangen waarin wiskunde een sterke of dragende component vormt. De zelftesten kunnen je vertellen of het wenselijk is om de zelfstudiemodules te bestuderen. 14 Eind september worden zomercursussen wiskunde en chemie georganiseerd op Kulak. Elke student die inschrijft voor een opleiding aan de K.U.Leuven en/of Kulak wordt hierbij toegelaten. In tegen - stelling tot het vak Inleiding tot wiskunde en redeneren uit de ingroei module, zijn deze zomercursussen geen officiële opleidings onderdelen. Ze kennen geen evaluatie en zijn in die zin zeer vrijblijvend. De zomer cursussen zijn dus bedoeld als opfrissing, om met een vliegende start aan het academiejaar te beginnen, eerder dan om hiaten in de voor kennis op te lossen. Wie twijfelt of hij/zij baat heeft bij het volgen van de ingroeimodule, dan wel of het volstaat om de zomercursussen te volgen, willen we graag de adviesprocedure aanraden, pagina

17 Twin bachelor fysica-wiskunde of wiskunde-fysica Studenten die uitblinken in het eerste jaar wiskunde of fysica, kunnen beslissen om een dubbel bachelordiploma wiskunde en fysica te behalen. Hiervoor worden de verplichte vakken van de bachelor wiskunde en de bachelor fysica gecombineerd en dient er slechts één eindproject gemaakt te worden. Dit studiepakket bedraagt in totaal 210 studiepunten, wat overeenstemt met een maximale studieverlenging van één semester. Door het gespreid opnemen van een hoger pakket studie - punten kan je dit dubbel bachelordiploma eventueel sneller (bijvoorbeeld in 3 jaar) behalen.

18

19 Opleidingen Wetenschap & Technologie n Biologie 19 n Biologie of chemie optie biochemie en biotechnologie 25 n Chemie doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen 31 n Chemie 37 n Chemie doorstroomoptie farmaceutische wetenschappen 43 n Fysica 49 n Informatica 55 n Wiskunde of fysica doorstroomoptie ingenieurswetenschappen 61 n Wiskunde 67 17

20

21 Biologie n Wat is biologie? 20 n Wie ben jij? 20 n Het programma 21 n Aansluitende masteropleidingen 23 n Beroepsuitwegen BIOLOGIE

22 Wat is biologie? De biologie bestudeert levende wezens, zowel dieren met inbegrip van de mens als planten en micro-organismen. Zij onderzoekt aspecten als vorm en bouw (morfologie), voortplanting, evolutie en levensverrichtingen (genetica), gedrag (ethologie), classificatie van levende organismen (systematiek),... Daarbij gebruikt de biologie vele chemische en fysische methoden. Daarom is een goede basiskennis van chemie en fysica vereist. De kennis die de biologie verzamelt, leidt tot toepassingen bv. in de geneeskunde, in de biotechnologie of de farmaceutische wetenschappen. De opleiding omvat ook experimenteel onderzoek naar het functioneren van de organismen en naar relaties met het omgevende levensmilieu. Ecolab en studiemateriaal 20 In de richting biologie maak je reeds vanaf het eerste jaar kennis met planten, dieren en microorganismen, en dit zowel in het laboratorium als in de natuur zelf. Op de Kulak-campus zelf hebben biologen toegang tot een uniek terrein van 6 hectare dat als natuurgebied ingericht is en waar kennis gemaakt wordt met de diversiteit en ecologie van planten en ongewervelde dieren. Je vindt er bos, grasland, hagen, akkertjes en poelen. Alles hierover kun je vinden op de website natuur van Kulak Daar vind je ook duizenden foto s van flora en fauna van het campusterrein. Verder van huis worden excursies georganiseerd naar diverse natuurgebieden in Vlaanderen, Frankrijk en Nederland. Wie ben jij? Je interesses Ongetwijfeld ben je via onderwijs, media, natuur - verenigingen e.a. reeds geïnteresseerd geraakt in sommige of meerdere facetten van biologie. Je wil graag meer te weten komen over planten of dieren of ook over de zoveel andere en vreemde organismen die ons omringen. Misschien wil je graag hun gedrag bestuderen, hun inwendige structuren en functies, of hun afstamming en onderlinge samenhang. Je wil misschien een expert worden in ecologie of in de milieu proble - matiek. Misschien hou je van laboratoriumwerk en zou je graag wetenschappelijk onderzoek verrichten. Misschien ben je in aanleg een paleontoloog

23 Biologie zal dan aan je verwachting voldoen. Deze studierichting is zo ruim dat praktisch alle aspecten van het leven er aan bod komen. Je zal hieruit kunnen kiezen wat je het boeiendst vindt. Je vaardigheden en capaciteiten Als je biologie wilt studeren, verwacht men van jou ook een brede interesse voor andere exacte wetenschappen. Zowel in de opleiding als in het latere beroepsleven zijn er immers veel raakvlakken met vooral chemie, maar ook met fysica en wiskunde. Aandachtig kunnen observeren en je waar nemingen helder en nauwkeurig kunnen noteren en interpreteren, is belangrijk. Deze vaardigheden worden tijdens je opleiding aangeleerd of verder ontwikkeld. Men gaat je ook inleiden in wetenschappelijk onderzoek. Dit houdt inventiviteit in, nauwkeurig werk en een zekere handigheid. Zoals voor elke wetenschappelijke opleiding is er ook wat talent nodig: een goed geheugen, een analytische geest, kritische zin, creativiteit, maar ook motivatie, werkzin en doorzettingsvermogen. Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. De eerste fase is nagenoeg gemeenschappelijk. Vanaf de tweede fase kun je je vakkenpakket meer vrij en naar eigen smaak invullen. 21 BIOLOGIE Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP n Wiskunde 1 5 n Grondslagen van de chemie 1 8 n Bio-organische chemie* 1 6 n Biofysica 1 8 n Celbiologie 1 3 n Dierkundige biologie 2 6 n Plantkundige biologie 2 6 n Biochemie 2 6 n Geologie 2 6 n Wijsbegeerte 2 3 * Wie doorheen het jaar het vak Intensief oefenen van de ingroeimodule opneemt, neemt dit opleidingsonderdeel in de tweede studiefase, zie pagina 12.

24 Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP 22 n Statistiek en data-analyse 1 5 n Genetica 1 5 n Microbiologie 1 5 n Analytische biochemie 1 5 n Diversiteit van dieren 1 8 n Diversiteit van wieren, planten en schimmels 2 6 n Ecologie 2 8 n Geïntegreerd veldwerk biodiversiteit en ecologie 2 3 n Evolutiebiologie 2 4 n Wetenschapscommunicatie Keuze profiel deel 1 (zie pagina 9) Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP n Fysiologie van dieren 1 4 n Celfysiologie 1 4 n Moleculaire Biologie 1 5 n Natuurbehoud en -beheer 2 4 n Ontwikkelingsbiologie 2 5 n Ecologische stage en excursie 2 3 n Religie, zingeving en levensbeschouwing 2 3 n Bacheloreindproject 1 & Keuze profiel deel 2 (zie pagina 9) + Aanvullende keuze (zie pagina 9 en 10)

25 Aansluitende masteropleidingen n Master in de biologie (120 sp.) Je krijgt een gevorderde fundamenteel wetenschappelijke vorming waarbij je naast een theoretische training ook leert om zelfstandig multidisciplinair onderzoek uit te voeren. Je bestudeert levende organismen op verschillende organisatie niveaus, van cel tot ecosysteem. De masteropleiding laat de student toe naar eigen smaak te kiezen uit 4 kennisdomeinen nl. ecologie en natuur behoud, evolutiebiologie en diversiteit, integratieve fysiologie en moleculaire celbiologie. Telkens kun je kiezen voor een optie onderzoek, een optie onderwijs (waarbinnen het theoretisch gedeelte van de leraren - opleiding valt) en een optie professionalisering. Regelmatig volgen sommige studenten via een internationale uitwisselingsprogramma een gedeelte van hun masteropleiding aan een andere Europese universiteit. Andere masteropleidingen n n n n n Master in de biochemie & biotechnologie, mits optie biochemie & biotechnologie Master in molecular and cellular biophysics, mits optie biochemie & biotechnologie Master in de statistiek Master in de milieutechnologie en de milieuwetenschappen Master in de bio-informatica, mits passende coherente bundel (of minor) 23 Beroepsuitwegen BIOLOGIE Heel wat biologen komen terecht in een researchfunctie: aan de universiteit, in de onderzoeks - afdeling van bedrijven, in studiebureaus, in openbare instellingen (Nationale Plantentuin, Instituut voor Natuurbehoud, ministerie van Landbouw, ). Ook in de productie, de kwaliteitscontrole en de ontwikkeling van technologieën vinden biologen een functie. De sector van het leefmilieu en de groeiende aandacht hiervoor bieden nieuwe mogelijkheden. Als leerkracht of docent biologie heb je een belangrijke taak in de opleiding van jongeren, reeds in het secundair maar ook in het hoger onderwijs.

26

27 Biologie of chemie, optie biochemie & biotechnologie n Wat is biochemie & biotechnologie? 26 n Wie ben jij? 26 n Het programma 27 n Aansluitende masteropleidingen 29 n Beroepsuitwegen BIOLOGIE OF CHEMIE DOORSTROOMOPTIE BIOCHEMIE & BIOTECHNOLOGIE

28 Wat is biochemie & biotechnologie? In deze opleiding biochemie & biotechnologie bestudeer je de structuur, de reacties en de functie van biomoleculen, de structuur van de cel, de processen die er plaatsgrijpen, de celcyclus, de integratie tot organen en organismen. Je leert er de technieken beheersen die nodig zijn om biomoleculen te produceren, te analyseren en te manipuleren. De opleiding sluit onmiddellijk aan bij de meest recente ontwikkelingen in de bio-informatica, de computermodellering, en de genoom- en proteoom - analyse. Naast een grondige theoretische vorming krijg je ook een degelijke praktische opleiding zowel in het laboratorium als op de computer. Deze optie heeft in beide bachelors dezelfde finaliteit: je hebt rechtstreeks toegang tot de master biochemie & biotechnologie. In vergelijking met de bachelor biologie, legt het traject via bachelor chemie een grotere klemtoon op wiskundige vaardigheden en fysica, waar via de bachelor biologie een bredere basis aan biologievakken aan bod komt. Wie ben jij? 26 Je interesses Ben je geïnteresseerd in biologische fenomenen op moleculair niveau? Heb je belangstelling voor de creatie van nieuwe moleculen met biologische relevantie? Biochemie is een wetenschap die zich situeert op het grensgebied van de biologie, de chemie en de fysica. Je bent bijgevolg ook in al deze gebieden geïnteresseerd en je wilt deze wetenschappen met elkaar combineren. Je vaardigheden en capaciteiten Kies je voor een doorstroomoptie biochemie en biotechnologie, dan heb je een degelijke basis op vlak van natuurwetenschappen met inbegrip van wiskunde. Door de talrijke mogelijkheden om je in te werken in andere disciplines, is het van belang dat je een ruime wetenschappelijke interesse hebt. Vermits je graag in een labo werkt, zijn nauwkeurigheid, doorzettingsvermogen, handigheid en observatievermogen belangrijke eigenschappen van jou.

29 Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. De eerste fase is nagenoeg gemeenschappelijk. Vanaf de tweede fase kun je je vakkenpakket meer vrij en naar eigen smaak invullen. Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP VIA BACHELOR BIOLOGIE n Wiskunde 1 5 n Biofysica 1 8 n Dierkundige biologie** 2 6 n Plantkundige biologie** 2 6 VIA BACHELOR CHEMIE n Inleiding tot de hogere wiskunde 1 7 n Algemene natuurkunde: mechanica 1 6 n Algemene natuurkunde: elektromagnetisme 2 6 n Lineaire algebra 2 5 GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN n Celbiologie 1 3 n Bio-organische chemie* 1 6 n Grondslagen van de chemie 1 8 n Biochemie 2 6 n Geologie* 2 6 n Wijsbegeerte 2 3 n Veiligheid en laboratoriumpraktijk BIOLOGIE OF CHEMIE OPTIE BIOCHEMIE & BIOTECHNOLOGIE * Wie doorheen het jaar het vak Intensief oefenen van de ingroeimodule opneemt, neemt 1 van deze opleidingsonderdelen in de tweede studiefase, zie pagina 12. ** Deze vakken zijn ook gemeenschappelijk, maar komen binnen de bacheloropleiding chemie pas aan bod in de tweede fase.

30 Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP VIA BACHELOR BIOLOGIE n Genetica 1 5 n Microbiologie 1 5 n Analytische biochemie 1 5 n Diversiteit van wieren, schimmels en planten 2 6 n Straling en biofysica 2 10 VIA BACHELOR CHEMIE n Organische chemie 1 6 n Analytische basistechnieken 1 6 n Plantkundige biologie** 2 6 n Dierkundige biologie** 2 6 n Algemene natuurkunde: golven en optica 2 4 n Moleculaire architectuur GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN n Statistiek en data-analyse 1 5 n Moleculaire biologie 1 5 n Dynamische biochemie 1 5 n Geïntegreerd practicum 1 & 2 5 n Wetenschapscommunicatie Keuze profiel deel 1 (zie pagina 9) Vakken van de derde studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP VIA BACHELOR BIOLOGIE n Bio-Informatica en modellering 2 5 VIA BACHELOR CHEMIE n Metalen en katalyse 2 5 GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN n Chemische thermodynamica 1 5 n Spectroscopische technieken 2 5 n Immunologische biotechnologie 2 5 n Religie, zingeving en levensbeschouwing 2 3 n Bacheloreindproject 1 & Keuze profiel deel 2 (zie pagina 9) + Aanvullende keuze (zie pagina 9 en 10)

31 Aansluitende masteropleidingen n Master in de biochemie & biotechnologie (120 sp.) In deze masteropleiding, georganiseerd door de departementen biologie en chemie m.m.v. researchers in de Interdisciplinary Research Facility Life Sciences van Kulak (Labo Trombose-onderzoek), verdiep je je in de structuur, de functie en de interacties van biomoleculen, op moleculair, cellulair en fysiologisch niveau. Kies je voor een moleculaire oriëntatie, dan bestudeer je vooral methoden voor de studie van moleculaire interacties, structuurbepalende technieken en principes van moleculaire modellering. De cellulaire oriëntatie maakt je vertrouwd met moleculaire celbiologie en genetica, fluorescentiemicroscopietechnieken en gentechnologische technieken. Je kunt ook voor een fysiologische oriëntatie opteren, waar onder meer plantenfysiologie, endocriene fysiologie en neuronale biologie aan bod komen. Tegelijkertijd wordt de nadruk gelegd op het verwerven van algemene academische vaardigheden zoals wetenschappelijk analyseren, rapporteren en samenwerken in een onderzoeksteam. Binnen het masterprogramma kun je, desgewenst, een groot gedeelte van de lerarenopleiding volgen; andere keuzemogelijkheden zijn een optie onderzoek of een optie professionalisering. Andere masteropleidingen n n n n n n Master in de biologie mits bachelor biologie Master in de chemie mits bachelor chemie Master of Molecular & Cellular Biophysics Master in de milieutechnologie en de milieuwetenschappen Master in de bio-informatica (mits passende coherente bundel) Master in de biomedische wetenschappen, mits schakelprogramma Beroepsuitwegen Als master in de biochemie & biotechnologie kun je terecht in biotechnologische en farmaceutische bedrijven, onderzoeksinstellingen, openbare diensten of het onderwijs. Biochemici & biotechnologen gaan aan de slag in sectoren als de gezondheidssector (bv. ontwikkeling van antibiotica, groeihormonen, enzymen,...), de agrarische sector (bv. veredeling van gewassen, groeiregulatoren,...), de voedings- of levensmiddelensector (bv. fermentatie, suikers, bier,...), de energiesector (bv. bioconversie van afvalstoffen,...) en de milieusector (bv. recuperatie en recyclage van afval,...). 29 BIOLOGIE OF CHEMIE OPTIE BIOCHEMIE & BIOTECHNOLOGIE

32

33 Chemie, doorstroom optie bio-ingenieurs wetenschappen n Wat is bio-ingenieurs - wetenschappen? 34 n Wie ben jij? 35 n Het programma 35 n Aansluitende masteropleidingen 37 n Beroepsuitwegen CHEMIE, DOORSTROOMOPTIE BIO-INGENIEURS WETENSCHAPPEN

34 Wat is bio-ingenieurswetenschappen? Binnen het programma van de bachelor chemie kun je door het gepast kiezen van het vakkenpakket, bij het begin van de opleiding, een programma samenstellen dat je toelaat na 2 jaar door te stromen naar studies bio-ingenieurswetenschappen te Leuven. Wij noemen dit de doorstroomoptie bio-ingenieurswetenschappen. Het studieprogramma van die 4 semesters is volledig gemeenschappelijk; het bevat m.a.w. geen keuzevakken. Het laat toe daarna succesvol door te stromen in alle specialisatierichtingen van de bachelor bio-ingenieurswetenschappen aan de K.U.Leuven, die pas in de derde studiefase aanvangen. Er zijn in totaal 7 specialisatierichtingen in de bachelor bio-ingenieurswetenschappen, nl. biosysteemtechniek, landbouwkunde, land- en bosbeheer, katalytische technologie, cel- en gentechnologie, levensmiddelentechnologie en milieutechnologie. 32 Als bio-ingenieur ben je een ingenieur van de levende materie, ook word je wel eens een warme ingenieur genoemd. Vanuit je grondige kennis van de biologie, chemie, natuurkunde en wiskunde ontwikkel je toepassingen met de levende materie; bv. verbeteren van methodes om voedsel te produceren, te verwerken en op te slaan, oplossingen bedenken voor milieuproblemen, land- en bosbeheer,... Zo kan een bio-ingenieur de levenscyclus van planten, dieren en micro-organismen sturen of de levenskwaliteit van dieren verbeteren door beheersing van hun leefomgeving. Op het microscopisch niveau kan een bio-ingenieur zijn kennis van de werking van cellen en genen ook toepassen met het oog op de verbetering van planten, dieren en micro-organismen. Tot de vaardig heden van de bio-ingenieur behoren ook het optimaliseren van chemische processen, zowel van anorganische als organische aard. Dit kan gaan van grote bulkprocessen in fabrieken tot en met bewerkingen op de bouwstenen van het leven. Of voel je de behoefte om je kennis in te zetten voor het verbeteren van het lot van de derde wereld? Geen probleem, ook reeds aan de K.U.Leuven wordt er actief gewerkt om de problemen van landbouw in de tropen op te lossen. Bio-ingenieurs kunnen dan ook op diverse plaatsen aan de slag: in de voedingsindustrie, landbouw- en milieusector, overheidsdiensten, ontwikkelingssamenwerking, e.d.

35 Wie ben jij? Je interesses Ben je ingenieurtechnisch georiënteerd maar wil je tegelijkertijd ook biologische aspecten integreren in je studiedomein? Streef je naar het ontwikkelen van nieuwe technologieën? Je wilt later een duurzame, gezonde, welvarende samenleving uitbouwen waarin men respect heeft voor al wat leeft. Je krijgt een brede wetenschappelijke vorming, maar je bent ook geïnteresseerd in de ingenieursvakken. Je vaardigheden en capaciteiten In het zesde jaar volgde je best 6 uur wiskunde per week, in combinatie met fysica en chemie. Je kunt analytisch, synthetisch en probleem - oplossend denken of je wil je dat eigen maken. Inventiviteit, creativiteit, zelfwerkzaamheid en teamgeest zijn eigenschappen die men mag verwachten van een bekwame ingenieur. Het programma SEM: het opleidingsonderdeel wordt gedoceerd in het eerste (1), in het tweede (2) semester SP: 1 studiepunt staat voor een studietijd gelegen tussen 25 en 30 uren. Elk voltijds studiejaar heeft een studieomvang van ongeveer 60 studiepunten. De studiepunten per vak geven het relatieve gewicht van het vak binnen de opleidingsfase weer. Het studieprogramma toont voor elke fase (elk jaar) een aanbevolen modeltraject van ongeveer 60 studiepunten. Vakken van de eerste studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP n Inleiding tot de hogere wiskunde 1 7 n Algemene natuurkunde: mechanica 1 6 n Grondslagen van de chemie 1 6 n Bio-organische chemie 1 6 n Celbiologie 1 3 n Lineaire algebra 2 5 n Biochemie 2 6 n Statistiek 2 5 n Dierkundige biologie 2 5 n Plantkundige biologie 2 6 n Practicum ICT: technisch wetenschappelijk rekenen CHEMIE, DOORSTROOMOPTIE BIO-INGENIEURS WETENSCHAPPEN

36 Vakken van de tweede studiefase OPLEIDINGSONDERDEEL SEM SP n Differentiaalvergelijkingen 1 4 n Chemische thermodynamica 1 5 n Organische chemie 1 6 n Analytische basistechnieken 1 6 n Microbiologie 1 5 n Inleiding tot de economie 1 4 n Fysische transportverschijnselen 2 5 n Algemene natuurkunde: elektromagnetisme 2 6 n Statistische modellen en data-analyse 2 5 n Geologie 2 6 n Ecologie 2 4 n Projectwerk bio-ingenieurswetenschappen 2 3 n Wijsbegeerte 2 3 Derde studiefase te Leuven 34 De faculteit bio-ingenieurswetenschappen van de K.U.Leuven richt 7 specialisatierichtingen in voor haar bachelorstudenten. De keuze vangt aan vanaf het vijfde semester van de opleiding. De richtingen zijn: n Landbouwkunde n Land- en bosbeheer n Biosysteemtechniek n Milieutechnologie n Katalytische technologie n Levensmiddelentechnologie n Cel- en gentechnologie

37 Aansluitende masteropleidingen n Master in de bio-ingenieurswetenschappen (120 sp.) Binnen de master bio-ingenieurswetenschappen kies je uit 7 verschillende diplomarichtingen, die elk mogelijk zijn na elke specialisatierichting in de bacheloropleiding. In elk van deze masters kies je naast je hoofdspecialisatie (of major) ook nog een nevenspecialisatie (of minor). Deze combinatie vul je aan met een aantal vrij te kiezen keuzevakken en de masterproef. - Master in bio-ingenieurswetenschappen: landbouwkunde (120 sp.) Majors: gewasproductie, dierproductie - Master in bio-ingenieurswetenschappen: land- en bosbeheer (120 sp.) Majors: bodem en water, bos en natuur - Master in bio-ingenieurswetenschappen: biosysteemtechniek (120 sp.) Major biosysteemtechniek - Master in bio-ingenieurswetenschappen: katalytische technologie (120 sp.) Major katalytische technologie - Master in bio-ingenieurswetenschappen: levensmiddelentechnologie (120 sp.) Major levensmiddelentechnologie - Master in bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie (120 sp.) Major cel- en gentechnologie - Master in de bio-ingenieurswetenschappen: milieutechnologie (120 sp.) Major milieutechnologie 35 Andere masteropleidingen n n n n Master in de statistiek Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie Master in de bio-informatica Master in de aardobservatie Beroepsuitwegen n n n n Master of Food Technology Master of Molecular Biology Master of Water Resources Engineering Master of Tropical Natural Resources Management CHEMIE, DOORSTROOMOPTIE BIO-INGENIEURS WETENSCHAPPEN Als bio-ingenieur kom je in de meest uiteenlopende sectoren en in een waaier van functies terecht. Je vindt bio-ingenieurs o.a. in de chemische, de voedings- en de farmaceutische industrie. Daarnaast blijven ook landbouw en aanverwante industrieën een belangrijke afzetmarkt, zonder daarbij binnen de sector raadgevende ingenieurs in het landbeheer en andere domeinen te vergeten. Wat de overheidsdiensten betreft is er vraag naar ingenieurs die beleids- en controlefuncties kunnen uitoefenen binnen bovenvermelde sectoren en die beheersmatig en ontwerpgericht kunnen optreden in de groene materie. Heel wat bio-ingenieurs leggen zich verder toe op wetenschappelijk onderzoek (bv. via een doctoraat). Een aantal onder hen wordt leerkracht of docent natuurwetenschappen.

38

39 Chemie n Wat is chemie? 40 n Wie ben jij? 40 n Het programma 41 n Aansluitende masteropleidingen 43 n Beroepsuitwegen CHEMIE

40 Wat is chemie? Chemie is overal! Van de atomen en moleculen die ons lichaam opbouwen tot de chemiereuzen die mee bouwen aan onze dagelijkse levenskwaliteit. Er is ook een grote rol voor de chemie in tal van andere wetenschapsdisciplines en -toepassingen, denken we maar aan de fysica, de biologie, de farmacie, de milieutechnologie. Chemie, als wetenschap, bestudeert de bouw en de wissel - werkingen van alle materie, levende en niet-levende. Chemie biedt een enorme verscheidenheid aan studie- en onderzoeksmogelijkheden aan al wie wil doordringen in de fascinerende wereld van atomen en moleculen. Tijdens de opleiding als chemicus komen vele van deze brede raakvlakken tot uiting en kun je chemie met een andere wetenschap combineren door de keuze van minoren. Wie ben jij? Je interesses 38 Ben je gefascineerd door de microwereld van de atomen, moleculen en eiwitten? Vraag je je af hoe de materie is opgebouwd, wil je dit graag onderzoeken, nabootsen, verbeteren? Is het labo voor jou een bron van kennis en een uitdaging? De chemie is overal: in je lichaam, in de natuur, in onze voeding, in alle gebruiksvoorwerpen. Alles wat ons omringt is chemisch samengesteld en werkt volgens chemische reacties. Chemie is ook onmisbaar voor andere wetenschappen. Chemie op zich moet voor jou fascinerend en uitdagend zijn. Je wil begrijpen hoe alles in elkaar zit, je wil ontdekken wat je met moleculen kan doen of nagaan welke eigenschappen ze hebben en waarom. Je vaardigheden en capaciteiten Als je kiest voor chemie moet je willen doordringen tot de basis van de materie, in theorie en praktijk. Je bent iemand die graag inzichtelijk werkt en veel oog heeft voor processen. Een basiskennis van chemie is reeds mooi meegenomen, maar je vorming omvat best ook fysica en een degelijk pakket wiskunde. Je hebt oog voor detail en bent in staat om zeer methodisch en nauwkeurig te werk te gaan. Daarnaast heb je een zekere handigheid en ben je inderdaad ook bereid om met je handen te werken.

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie & Biotechnologie Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie en biotechnologie De opleiding Jouw profiel Een Een student student aan aan het het woord woord Studiebegeleiding@science

Nadere informatie

Studietrajectwijzer voor studenten Wetenschappen Campus Kortrijk. Studie-Cluster:

Studietrajectwijzer voor studenten Wetenschappen Campus Kortrijk. Studie-Cluster: Studietrajectwijzer voor studenten Wetenschappen Campus Kortrijk Studie-Cluster: Fysica (m.i.v. doorstroom ingenieurswetenschappen) (m.i.v. doorstroom ingenieurswetenschappen) Bijgaand schema, opgesteld

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Oriëntatiejaar Life Sciences

Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Joan Wellink (studieadviseur) Voor wie is het oriëntatiejaar? Wat is het oriëntatiejaar? Wat heb je nodig? Hoe en wat studeer je? Wat kun je er

Nadere informatie

Master in de biologie

Master in de biologie Master in de biologie Kennisdomeinen: ecologie en natuurbehoud evolutiebiologie en diversiteit integratieve fysiologie moleculaire celbiologie Faculteit Wetenschappen Rubik s Cube used by permission of

Nadere informatie

SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT

SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master. Het

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde?

Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? Hoe word je leraar aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica, informatica of wiskunde? FACULTEIT WETENSCHAPPEN SLO natuurwetenschappen, SLO wiskunde wet.kuleuven.be/studenten/slo Kies ik voor aardrijkskunde,

Nadere informatie

Informatiesessie Chemie studeren. KU Leuven

Informatiesessie Chemie studeren. KU Leuven Informatiesessie 2016-2017 Chemie studeren aan de Faculteit Wetenschappen KU Leuven Ununtrium, Ununpentium, Ununseptium, Ununoctium http://www.ptable.com/ http://www.rsc.org/chemistryworld/2016/01/new-elements-periodic-table-seventh-row-iupac

Nadere informatie

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst HOGER INSTITUUT VOOR WIJSBEGEERTE Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst Combineer filosofie met een andere opleiding (rechten, sociologie, psychologie, geschiedenis ) Beste (toekomstige)

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2018-2019 Schakelprogramma s UHasselt Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master.

Nadere informatie

Het hoger onderwijs verandert

Het hoger onderwijs verandert achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen LEUVEN t Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een

Nadere informatie

Bijlage bij POC PB NR

Bijlage bij POC PB NR Bijlage bij POC PB NR 20170518 Artikel 23 van het OER stelt dat Studenten die zich voor het eerst in een welbepaalde bacheloropleiding inschrijven bij de start van het academiejaar, moeten ofwel het volledige

Nadere informatie

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad...

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad... Studiegebied (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad... Techniek-wetenschappen STUDIEGEBIED CHEMIE Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting...

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico.

WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 25 3910 NEERPELT. Tel. +32 11 64 07 01 Fax +32 11 64 41 46. info@shn.be www.shn.be www.wico. STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD 0-0 WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.be www.shn.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel van het

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie Faculteit Technische Natuurwetenschappen Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie (art. 7.13 en 7.59 WHW) Inhoudsopgave Artikel

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Master in de ingenieurswetenschappen:

Master in de ingenieurswetenschappen: Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische technologie Faculteit Ingenieurswetenschappen De voorbije eeuw is de geneeskunde enorm geëvolueerd. De sterke technologische vooruitgang heeft hierbij

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Overzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen

Overzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Start to study Overzicht Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Hoe maak je een goede studiekeuze? Studiekeuze Neem je tijd! begin

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden &

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master.

Nadere informatie

Master in de biologie

Master in de biologie LEUVEN t Master in de biologie Kennisdomeinen: Ecologie, evolutie en conservatiebiologie Moleculaire biologie en fysiologie Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Faculteit

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen

Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Bachelor of Science in de biomedische wetenschappen (Kortrijk)

Nadere informatie

Milieuwetenschappen in Leiden

Milieuwetenschappen in Leiden Milieuwetenschappen in Leiden Combineer je opleiding met milieu en duurzaamheid leiden.edu.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Waarom milieu en duurzaamheid? Thema s als gezondheid, armoedebeschrijving,

Nadere informatie

Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen

Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen Lerarendag wetenschappen Lerarendag wetenschappen Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen fundamentele wetenschappen nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en onderwijs wetenschappers

Nadere informatie

Master of Science in de (bio-) ingenieurswetenschappen. Voor Bachelors of Masters industriële wetenschappen

Master of Science in de (bio-) ingenieurswetenschappen. Voor Bachelors of Masters industriële wetenschappen Master of Science in de (bio-) ingenieurswetenschappen Voor Bachelors of Masters industriële wetenschappen Inhoud Profielen Wetenschapper versus ingenieur Industrieel ingenieur versus burgerlijk ingenieur/bio-ingenieur

Nadere informatie

Status februari 2016

Status februari 2016 Status februari 2016 Bachelor of Science in de toegepaste economische wetenschappen Bachelor of Science in de toegepaste economische wetenschappen Kortrijk Bachelor of Science in de psychologie Bachelor

Nadere informatie

Bijlage bij POC PB NR

Bijlage bij POC PB NR Bijlage bij POC PB NR 20161020 Artikel 23 van het OER stelt dat Studenten die zich voor het eerst in een welbepaalde bacheloropleiding inschrijven bij de start van het academiejaar, moeten ofwel het volledige

Nadere informatie

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD

STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD STUDIERICHTINGEN DERDE GRAAD WICO Campus Sint-Hubertus Stationsstraat 5 90 NEERPELT Tel. + 6 07 0 Fax + 6 6 info@shn.wico.be www.shn.wico.be www.wico.be STUDEREN IN DE DERDE GRAAD VAN HET ASO Het doel

Nadere informatie

van professionele bachelor naar industrieel ingenieur

van professionele bachelor naar industrieel ingenieur van professionele bachelor naar industrieel ingenieur Greet Langie, Verderstudeerbeurs 24 februari 2017 2 Ervaringen van (ex) schakelstudenten Film: interviews met schakelstudenten 3 Wat wil je te weten

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Master in de biomedische wetenschappen

Master in de biomedische wetenschappen LEUVEN t Master in de biomedische wetenschappen Afstudeerrichting biomedisch basis- en translationeel onderzoek Afstudeerrichting management en communicatie in de biomedische wetenschappen Minor management

Nadere informatie

laboratoriumtechnologie

laboratoriumtechnologie Academiejaar 2015/2016 jobzekerheid bachelor biomedische laboratoriumtechnologie Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen bachelor biomedische laboratoriumtechnologie

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS STUDIEPROGRAMMA S VAN HET HOGER ONDERWIJS Je krijgt het studieprogramma van een opleiding (=studie) aan een universiteit en aan een hogeschool. In de tabellen zie je alle opleidingsonderdelen (= vakken,

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleidingen Bio-exact Natuurkunde en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt Schakelprogramma s UHasselt Beste PXL-student, Je hebt nu een professioneel bachelordiploma op zak. Al gedacht aan het behalen van een academische master? Dat kan! Via een schakelprogramma kan je doorstromen

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie Faculteit Technische Natuurwetenschappen Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie (art. 7.13 en 7.59 WHW) Inhoudsopgave Artikel

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek BRUSSEL t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook

Nadere informatie

Deze studenten zullen uiteindelijk afstuderen met een mengeling van vakken uit het oude en het nieuwe curriculum.

Deze studenten zullen uiteindelijk afstuderen met een mengeling van vakken uit het oude en het nieuwe curriculum. Verandering bachelor curriculum Biomedische wetenschappen Vanaf volgend academiejaar (2015-2016-) wordt een nieuw bachelorcurriculum ingevoerd. Hierbij worden een aantal bestaande vakken uit het curriculum

Nadere informatie

Handleiding voor het samenstellen van een individueel collegerooster

Handleiding voor het samenstellen van een individueel collegerooster Handleiding voor het samenstellen van een individueel collegerooster voor studenten van campus Brussel en campus Parnas Academiejaar 2014-2015 1. Waar vind ik de inhoud van mijn vakken? Kies in de programmagids

Nadere informatie

Verkeerskunde 2011-2012

Verkeerskunde 2011-2012 Verkeerskunde 2011-2012 Bachelor en master in de verkeerskunde Bachelor en master in de verkeerskunde BACHELOROPLEIDING MASTEROPLEIDING VOORKENNIS VOOR DE BACHELOROPLEIDING WERKMETHODEN EXAMENSPREIDING

Nadere informatie

Verder studer e n. Zoek de zeven verschillen: bachelor en master

Verder studer e n. Zoek de zeven verschillen: bachelor en master Verder studer e n Zoek de zeven verschillen: bachelor en master Alles over bachelors en masters Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Beleidsdomein Onderwijs Vorming www.hogeronderwijsregister.be Awel,

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleiding Bio-exact Studiejaar 2009-2010 Preambule In de onderwijs- en

Nadere informatie

Academiejaar 2013/2014. professionele. BIOchemie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2013/2014. professionele. BIOchemie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2013/2014 professionele bachelor CHEMIE BIOchemie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Professionele bachelor chemie BIOchemie Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool

Nadere informatie

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

BRUSSEL t. Master in het tolken. Faculteit Letteren BRUSSEL t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Talen en wetenschappen

Talen en wetenschappen Talen en Grieks- Industriële Latijn-moderne talen Latijn- Moderne talen-wiskunde Wetenschappen-wiskunde Techniek- Studieaanbod derde graad 1 Grieks Aardrijkskunde 1 2 Esthetica 1 0 Grieks 4 4 Biologie 2 1

Nadere informatie

INFODAG. Bio-ingenieurswetenschappen

INFODAG. Bio-ingenieurswetenschappen VERWELKOMING INFODAG Bio-ingenieurswetenschappen PROGRAMMA INFODAG 13h30: Verwelkoming 13h40: Opleiding bio-ingenieur 14h05: VLK - Studenten aan het woord 14h15: Infosessies met alumni: 1 e sessie: 14h15

Nadere informatie

STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014

STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014 STUDENT aan de Universiteit Hasselt 2013-2014 introductiedagen start academiejaar septembercursussen nuttige links INTRODUCTIEDAGEN www.uhasselt.be/introductiedagen In september, vóór de start van het

Nadere informatie

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd

Nadere informatie

Master in het vertalen

Master in het vertalen BRUSSEL t Master in het vertalen Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze!

Krijg je maar geen genoeg van talen? Ga dan in het tweede jaar voor de optie Latijn aangevuld met Grieks. Een wijze keuze! Lyceum Het Lyceum biedt binnen de scholengroep de eerste graad Algemeen Secundair Onderwijs aan. In het eerste jaar maak je de keuze voor de optie Latijn, Moderne of STEM. Deze drie opties zorgen voor

Nadere informatie

Hoe begeleidt u uw leerlingen in hun studiekeuze? Prof. Gert de Cooman Onderwijsdirecteur FEA

Hoe begeleidt u uw leerlingen in hun studiekeuze? Prof. Gert de Cooman Onderwijsdirecteur FEA Hoe begeleidt u uw leerlingen in hun studiekeuze? Prof. Gert de Cooman Onderwijsdirecteur FEA DE OPLEIDINGEN DRIE GROTE RICHTINGEN BURGERLIJK INGENIEUR BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT INDUSTRIEEL INGENIEUR

Nadere informatie

TSO. Chemie (istem) Derde graad

TSO. Chemie (istem) Derde graad TSO Chemie (istem) Derde graad Chemie (istem) LESSENTABEL Vak Type 5e jaar 6e jaar Katholieke godsdienst AV 2 2 Aardrijkskunde AV 1 1 Analytische chemie en labo TV 6 6 Biochemie en labo TV - 2 Chemische

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Programmawijzigingen Faculteit Sociale Wetenschappen 2014-2015 en overgangsmaatregelen

Programmawijzigingen Faculteit Sociale Wetenschappen 2014-2015 en overgangsmaatregelen BACHELOR IN DE COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN (180 SP) Opgelet: De gehele structuur van de bacheloropleiding is gewijzigd. Voortaan bestaat de opleiding uit drie modules, nl. Discipline, Methode en Ontplooiing,

Nadere informatie

Infosessie voor ouders. 1 juli 2019

Infosessie voor ouders. 1 juli 2019 Infosessie voor ouders 1 juli 2019 Programma Studeren aan de KULeuven door Koen Paes (dienst studentenbegeleiding) Studentenleven door Daphne Certyn (VTK) Wat na de ijkingstoets? door Koen Paes Vooraf

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Master in de biochemie en de biotechnologie

Master in de biochemie en de biotechnologie LEUVEN t Master in de biochemie en de biotechnologie + schakelprogramma Oriëntaties: moleculaire oriëntatie cellulaire oriëntatie fysiologische oriëntatie Rubik s Cube used by permission of Seven Towns

Nadere informatie

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties Opleidingscommissie Wiskunde (OCW) voorzitter Prof. A. Weiermann samenstellen van het opleidingsprogramma opstellen lessenroosters aanstellen lesgevers Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van

Nadere informatie

Master in de sterrenkunde. Faculteit Wetenschappen. Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com

Master in de sterrenkunde. Faculteit Wetenschappen. Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Master in de sterrenkunde Faculteit Wetenschappen Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Sterrenkunde, een uitdagende masteropleiding Bij de opleiding sterrenkunde aan de KU

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wetenschappen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die: sterk geïnteresseerd is in de verschillende wetenschappelijke disciplines: aardrijkskunde,

Nadere informatie

Specifieke leraren - opleiding economie

Specifieke leraren - opleiding economie COMBINEER MET BACHELOR / MASTER Specifieke leraren - opleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit

Nadere informatie

Science. De nieuwe bètabrede bacheloropleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen

Science. De nieuwe bètabrede bacheloropleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen Science De nieuwe bètabrede bacheloropleiding van de Radboud Universiteit Nijmegen Waarom een brede natuurwetenschappelijke opleiding? Je krijgt een brede natuurwetenschappelijke basis met vakken uit de

Nadere informatie

Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen

Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Leuven, KU Leuven en de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Leuven, dé studentenstad

Nadere informatie

UITVOERINGSREGELING. Technische Universiteit Delft

UITVOERINGSREGELING. Technische Universiteit Delft UITVOERINGSREGELING voor de bacheloropleiding Scheikundige Technologie en Bioprocestechnologie behorend bij de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleidingen Technische Natuurkunde, Scheikundige

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR 2015-2016. Bijlagen onderwijs-en examenreglement TECHNOLOGIECAMPUS GENT. www.odisee.be

ACADEMIEJAAR 2015-2016. Bijlagen onderwijs-en examenreglement TECHNOLOGIECAMPUS GENT. www.odisee.be ACADEMIEJAAR Bijlagen onderwijs-en examenreglement TECHNOLOGIECAMPUS GE www.odisee.be IOUD - PROFESSIONELE OPLEIDINGEN (GE) Biomedische laboratoriumtechnologie (dagonderwijs) Afstandsonderwijs is in afbouw;

Nadere informatie

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek

automatisering elektrotechniek biomedische technologie (elektromechanica) automatisatie biomedische technologie (elektromechanica) o elektrotechniek Curriculum master in de industriële wetenschappen in Elektromechanica afstudeerrichting automatisering Elektromechanica afstudeerrichting elektromechanica Elektromechanica afstudeerrichting biomedische

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:

Nadere informatie

Master in de seksuologie

Master in de seksuologie Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden

Nadere informatie

Waarom kiezen voor EHSAL?

Waarom kiezen voor EHSAL? Waarom kiezen voor EHSAL? EHSAL biedt je een diploma van academisch niveau via een bedrijfsgerichte opleiding. Het onderwijs bij EHSAL is praktijkgericht: vanaf het begin toets je je kennis en inzichten

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Je reisgids. De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006

Je reisgids. De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Je reisgids De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Met alles wat je moet weten over: je inschrijving en het studiegeld de samenstelling van je studieprogramma examens en beraadslaging begeleiding

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Industrieel ingenieur Sta je graag

Nadere informatie

Is nultolerantie een wenselijke maatregel? Zijn restricties binnen opo-clusters wenselijk? Zijn bijkomende randvoorwaarden aan de orde?

Is nultolerantie een wenselijke maatregel? Zijn restricties binnen opo-clusters wenselijk? Zijn bijkomende randvoorwaarden aan de orde? Discussienota Toleranties Status Vertrouwelijk Finaal document Document voor Redacteur RvB-lid Probleemstelling Algemeen Bureau, Algemene Vergadering Diede Michiels, Tom Merlevede, Kevin Seurs, Jasper

Nadere informatie

Leerkrediet 2011 2012

Leerkrediet 2011 2012 2011 WAT IS HET LEERKREDIET? Het leerkrediet trad in werking in 2008-2009. Dit betekent dat elke student bij zijn eerste inschrijving een rugzak met 140 meekrijgt. De student gebruikt bij zijn inschrijving

Nadere informatie

Halftijdse en minimale studiepakketten academiejaar Bijlage goedgekeurd op POC PB NR

Halftijdse en minimale studiepakketten academiejaar Bijlage goedgekeurd op POC PB NR Halftijdse en minimale studiepakketten academiejaar 2015-2016 Bijlage goedgekeurd op POC PB NR 20150527 Deze bijlage beschrijft de minimale inschrijvingspakketten voor startende studenten, zoals aangegeven

Nadere informatie

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes:

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes: ZER Informatica Resultaten programma-evaluatie Programma-evaluatie 5 enquêtes: - Overgang secundair onderwijs universiteit - Studenten die niet aan examens deelnamen / met hun opleiding stopten - Evaluatie

Nadere informatie

Master in de logopedische en audiologische wetenschappen

Master in de logopedische en audiologische wetenschappen Master in de logopedische en audiologische wetenschappen Faculteit Geneeskunde De masteropleiding logopedische en audiologische wetenschappen is vandaag meer dan ooit een noodzaak. Onze maatschappij is

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel gestelde vragen over de U-Talent Academie Veel leerlingen die overwegen om deel te nemen aan de U-Talent Academie hebben vragen over het programma, de selectie, de zwaarte van het programma. In dit

Nadere informatie

Master in de journalistiek

Master in de journalistiek ANTWERPEN t Master in de journalistiek Faculteit Sociale Wetenschappen Master in de journalistiek De master in de journalistiek vormt kritische journalisten die klaar zijn voor de arbeidsmarkt. De weloverwogen

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

VAKGROEP <... > ONDERZOEKSGROEP <... > NIET GESLAAGD VOOR TOELATINGSEXAMEN: WAT NU?

VAKGROEP <... > ONDERZOEKSGROEP <... > NIET GESLAAGD VOOR TOELATINGSEXAMEN: WAT NU? VAKGROEP ONDERZOEKSGROEP NIET GESLAAGD VOOR TOELATINGSEXAMEN: WAT NU? 1 DOELSTELLING Informeren over de verschillende opties in een duidelijke context, met oog voor alle voor- en nadelen

Nadere informatie

ANTWERPEN t. Master in het tolken. Faculteit Letteren

ANTWERPEN t. Master in het tolken. Faculteit Letteren ANTWERPEN t Master in het tolken Faculteit Letteren Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject verderzetten en verrijken, ook als je elders een

Nadere informatie

Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)?

Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Leerkrediet Informatie Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Diplomacontract: je volgt een opleiding met de bedoeling een diploma te behalen voor de volledige opleiding Creditcontract: je volgt

Nadere informatie

Bachelor Wiskunde. Studieloopbaanbegeleider bachelor: Kaat Zeeuwts Programmadirecteur: prof Wim Veys

Bachelor Wiskunde. Studieloopbaanbegeleider bachelor: Kaat Zeeuwts Programmadirecteur: prof Wim Veys Bachelor Wiskunde Infosessie academiejaar 2017-2018 1. Leerkrediet 2. Diplomaruimte 3. Studievoortgangsdossier 4. Einde dit academiejaar 5. Programmaboek 6. Start volgend academiejaar 7. Programma-Minorkeuze

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk.

ACADEMIEJAAR LEREN OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK. Graduaat in Maatschappelijk werk. ACADEMIEJAAR 2019-2020 OP SCHOOL ÉN OP DE WERKPLEK Graduaat in Maatschappelijk werk www.odisee.be Graduaat in Maatschappelijk werk Werk je graag met mensen, ook als ze kwetsbaar zijn? Wil je leren om ze

Nadere informatie

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties

Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van der Jeugt, secretaris Prof. H. Vernaeve opstellen examenroosters deliberaties, proclamaties Opleidingscommissie Wiskunde (OCW) voorzitter Prof. M. Van Daele samenstellen van het opleidingsprogramma opstellen lessenroosters aanstellen lesgevers Examencommissie wiskunde voorzitter Prof. J. Van

Nadere informatie