CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA)"

Transcriptie

1 VU POSTGRADUATE SCHOOL OF ACCOUNTING & CONTROL OPLEIDING CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) AMERICAN CERTIFICATION FOR ACCOUNTANTS AND FINANCIAL PROFESSIONALS IN BUSINESS

2 INHOUDSOPGAVE 3 INLEIDING 5 INSTITUTE OF MANAGEMENT ACCOUNTANTS (IMA) 6 CMA-EXAMEN 7 EXAMENPROCEDURES 8 CURSUSSEN 9 LITERATUUR 9 STUDIEADVIES 10 PROGRAMMALEIDING EN CURATORIUM 10 DOCENTEN 12 TOELATINGSEISEN 12 KOSTEN 13 AANMELDING CURSUSSEN 13 VOORTGEZETTE EDUCATIE 15 DIPLOMA IFRS 15 INLICHTINGEN 16 BIJLAGE 1: CMA EXAMINATION CONTENT 18 BIJLAGE 2: LITERATUURLIJST CMA-OPLEIDING

3 INLEIDING In september 1991 is aan de Vrije Universiteit (VU) de opleiding tot Certified Management Accountant (CMA) begonnen. Ieder jaar volgen ruim 75 studenten deze opleiding. Vanaf januari 2015 is een nieuw CMA-programma van start gegaan. De CMA-opleiding is de Amerikaanse opleiding tot Certified Management Accountant. Het hoofdvak van deze opleiding is Management Accounting and Reporting. Belangrijke onderdelen van dit vak zijn: Planning & Control, Kostprijsberekeningen en Beslissingscalculaties. Andere belangrijke vakken zijn: Financial Reporting, Financial Statement Analysis, Corporate Finance, Risk Management en Internal Controls. De oudste en tevens grootste opleiding op financieeladministratief gebied in Amerika is de opleiding tot Certified Public Accountant (CPA). Het eerste examen werd in 1896 afgenomen. Het CPA-examen valt onder de verantwoording van het American Institute of Certified Public Accountants (AICPA). Deze organisatie heeft ruim leden. Het CPA-examen bestaat uit vier hoofdvakken: Auditing Financial Accounting and Reporting Regulation (Federal Taxation and Business Law) Business Environment and Concepts. Het CPA-programma richt zich vooral op certificerende accountants. Management Accounting krijgt nauwelijks aandacht (± 5% van het examen). Het CPA-diploma is daarom minder geschikt voor financiële functies binnen bedrijven. Dit was de reden om in 1972 het CMA-programma te starten. De opleiding is vooral bedoeld voor bedrijfseconomen en bedrijfskundigen (academici en HBO ers) die een diploma met internationaal aanzien op financieel-economisch gebied willen behalen. Ter voorbereiding op het CMA-examen worden aan de Vrije Universiteit cursussen gegeven. Dit examen wordt georganiseerd door het Amerikaanse Institute of Certified Management Accountants (ICMA). In deze brochure wordt uitgebreid ingegaan op het CMA-programma. Het programma valt onder verantwoordelijkheid van het Amerikaanse Institute of Management Accountants (IMA). Dit instituut komt hierna eerst aan de orde. Daarna wordt onder andere aandacht besteed aan: CMA-examen examenprocedures cursussen literatuur studieadvies programmaleiding en curatorium docenten toelatingseisen kosten aanmelding cursussen voortgezette educatie inlichtingen. 3

4 NEW YORK STOCK EXCHANGE (NYSE) MANY COMPANIES LISTED ON THE NYSE ACTIVELY SUPPORT IMA S CMA CERTIFICATION PROGRAM.

5 INSTITUTE OF MANAGEMENT ACCOUNTANTS (IMA) De Management Accountant of Controller vervult in een organisatie de financieel-economische functie. Deze functie wordt zowel in profit- als in nonprofitorganisaties uitgevoerd. Kern van de taak van de Management Accountant is het bewaken van de economische levensvatbaarheid van de organisatie. Hij vervult in bedrijfseconomisch opzicht een spilfunctie en is daarom nauw verbonden met het management van de organisatie. Het Amerikaanse Institute of Management Accountants (IMA) is opgericht in Deze organisatie heeft ruim leden en is daarmee de grootste organisatie van management accountants in Amerika (op één na de grootste van de wereld). Het IMA heeft als doelstelling het kennisniveau en professionalisme van management accountants te verhogen. Om dit te bereiken is onder andere het Institute of Certified Management Accountants (ICMA) opgericht. Dit instituut organiseert namens het IMA het CMA-examen. Voor deelname aan dit examen is het IMA-lidmaatschap vereist. De kosten van dit lidmaatschap bedragen $220 per jaar. De leden van het IMA ontvangen maandelijks het Amerikaanse blad Strategic Finance, een vooraanstaand financieel tijdschrift. In 1972 is de opleiding tot CMA gestart. Het Amerikaanse CMA-diploma wordt toegekend na het behalen van het CMA-examen en tenminste twee jaar praktijkervaring in een functie op financieel-economisch gebied. Er zijn ruim CMA s afgestudeerd. Ze zijn vooral werkzaam bij Amerikaanse bedrijven. Het Institute of Certified Management Accountants is verantwoordelijk voor het CMA-examen. Dit examen wordt afgenomen op diverse plaatsen in de Verenigde Staten en sinds 1991 ook in Nederland. Om het CMA-diploma te verkrijgen moet vooraf of binnen 7 jaar na het behalen van het CMA-examen 2 jaar praktijkervaring zijn opgedaan in een financieel-economische functie. Na het behalen van het CMA-examen moet elk jaar minimaal 30 uur aan voortgezette educatie worden besteed. Het CMA-programma wordt breed gedragen door het bedrijfsleven. Veel grote Amerikaanse bedrijven sponsoren dit programma. Hiertoe behoren o.a. 3M, Alcoa, AT&T, Bank of America, Boeing, Cargill, Caterpillar, HewlettPackard, Johnson & Johnson, Microsoft, Procter & Gamble, Verizon en Xerox. In Europa is de controllersfunctie na de Tweede Wereldoorlog een bekend verschijnsel geworden. Een opleiding tot controller is pas in de jaren tachtig tot stand gekomen in Neder land. In september 1986 is aan de Vrije Universiteit de postdoctorale controllersopleiding gestart voor academisch gevormde bedrijfseconomen. In de jaren negentig zijn ook andere universiteiten postdoctorale controllersopleidingen begonnen. Er zijn ruim controllers afgestudeerd. Deze controllers mogen zich Registercontroller noemen en de titel RC voeren. Het succes van deze opleiding bewijst dat duidelijk in een bestaande behoefte wordt voorzien. Nadere informatie over de controllersopleiding aan de VU kan verkregen worden bij het secretariaat van deze opleiding, telefoon (020) Uitgebreide en actuele informatie over het IMA en de opleiding tot CMA is te vinden op de website: onder het kopje CMA Certification. 5

6 CMA-EXAMEN Het hoofdvak van de CMA-opleiding is Management Accounting and Reporting. Belangrijke onderdelen van dit vak zijn: Planning & Control, Kostprijsberekeningen en Beslissingscalculaties. Andere belangrijke vakken zijn: Financial Reporting, Financial Statement Analysis, Corporate Finance, Risk Management en Internal Controls. Het CMA-examen bestaat vanaf 2010 uit twee onderdelen. Vanaf januari 2015 is een nieuw examenprogramma ingevoerd. De examenonderdelen zijn hieronder aangegeven; tussen haakjes is bij ieder onderdeel het percentage van de examenstof aangegeven. PART 1 CMA FINANCIAL REPORTING, PLANNING, PERFORMANCE AND CONTROL External Financial Reporting Decisions (15%) Planning, Budgeting and Forecasting (30%) Performance Management (20%) Cost Management (20%) Internal Controls (15%) PART 2 CMA FINANCIAL DECISION MAKING Financial Statement Analysis (25%) Corporate Finance (20%) Decision Analysis (20%) Risk Management (10%) Investment Decisions (15%) Professional Ethics (10%) De examens van de delen 1 en 2 worden via de computer afgenomen door middel van meerkeuzevragen (3 uur) en cases (1 uur). Deze delen kunnen in willekeurige volgorde worden afgelegd. Een nadere specificatie van het CMA-examen is opgenomen als bijlage 1. Een gedetailleerd overzicht van het examenprogramma is opgenomen op de website van het IMA, onder het kopje CMA Certification. 6 VOORTGEZETTE EDUCATIE Na het behalen van het CMA-examen moet elk jaar minimaal 30 uur aan voortgezette educatie worden besteed. In Nederland wordt deze educatie o.a. verzorgd door de IMA Chapter Amsterdam. De activiteiten van deze Chapter staan vermeld op de website van de CMA-opleiding. De door het IMA gestelde eisen ten aanzien van voortgezette educatie vindt u op de website van het IMA, onder het kopje CMA Certification. SLAGINGSPERCENTAGES De slagingspercentages van de examenonderdelen liggen sinds de jaren negentig in Nederland meestal tussen de 60% en 70%. Het gemiddelde slagingspercentage is wereldwijd 40% en in Amerika 50%. Financial analysis and decision support are central to management accounting practice, and the CMA focuses on these areas. DAVID BURRITT, CMA, CPA U.S. STEEL

7 EXAMENPROCEDURES ALGEMEEN Het CMA-examen wordt sinds 1 januari 1998 via de computer afgenomen. De tentamens van de delen 1 en 2 bestaan uit 100 meerkeuzevragen en twee cases. De meerkeuzevragen bepalen voor 75% het tentamenresultaat en de cases voor 25%. U moet tenminste 50% van de meerkeuzevragen goed beantwoord hebben om door te kunnen gaan met de twee cases. De examenonderdelen mogen in willekeurige volgorde worden afgelegd. Het resultaat van een examenonderdeel is voldoende als 72 procent van het maximaal aantal punten is behaald. De uitslag van een examen wordt zes weken na afloop van een testperiode gegeven door het ICMA. De twee onderdelen van het CMA-tentamen moeten binnen drie jaar na inschrijven bij het ICMA worden afgerond. Daarna vervallen de behaalde cijfers. Het CMAexamen wordt in het Engels afgenomen. Er zijn drie testperioden (test windows): januari/februari, mei/juni en september/ oktober. De verantwoordelijkheid voor het CMA-examen ligt bij het ICMA. COMPUTER-BASED TESTING ON DEMAND Vanaf 1 januari 1998 wordt het examen via de computer afgenomen. Na aanmelding bij het ICMA voor een examenonderdeel krijgt een kandidaat 2 maanden de tijd om in dit onderdeel examen te doen. Er kan gedurende deze maanden in principe op iedere dag tentamen worden gedaan. De tentamens worden afgenomen in één van de Prometric Testing Centers. In Europa zijn testcentra gevestigd in o.a. Amsterdam, Brussel, Berlijn, Frankfurt, Londen en Parijs. De examens zijn via de website van prometric te reserveren. Nadere informatie over de examenprocedures kunt u verkrijgen via de website van het IMA, onder het kopje CMA Certification. AANMELDING EXAMEN Om deel te mogen nemen aan het examen moet u lid zijn van het IMA. Het aanmeldingsformulier voor het IMA kunt u downloaden via de website van het IMA, onder het kopje CMA Certification. U kunt zich ook online aanmelden via deze website. Een kandidaat dient zich voor deelname aan een examenonderdeel op te geven bij het ICMA. Het is verstandig om de aanmelding van een tentamen via de website van het IMA te doen. At Microsoft, we look for a combination of solid accounting skills, the ability to think strategically, and strong business ethics. If someone is a CMA, we can be more comfortable that the person has mastered these aspects of the profession. BOB LAUX, CMA, CPA MICROSOFT CORPORATION Na het slagen voor de twee examenonderdelen kunt u het CMA-diploma aanvragen bij het ICMA. U moet dan ook een gewaarmerkte kopie van uw Engelstalige diploma opsturen. Het secretariaat van de CMA-opleiding kan uw diploma waarmerken. 7

8 CURSUSSEN Ter voorbereiding op het CMA-examen worden aan de Vrije Universiteit cursussen georganiseerd. Tijdens deze cursussen worden de hoofdlijnen van de examenstof behandeld. De cursussen worden als regel gegeven op woensdagavonden in de Agorazalen. De Agorazalen bevinden zich op de derde verdieping van het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit te Amsterdam. De cursussen worden in blokken van 15 weken van 2,5 college uren per week gegeven. In een cursusjaar worden voor alle examenonderdelen cursussen aangeboden. U kunt zowel in januari als in september met de opleiding beginnen. CURSUSSEN JANUARI - APRIL Half januari begint de cursus CMA Part 1: Financial Reporting, Planning, Performance and Control. Aan de orde komen de vakken Financial Reporting, Management Accounting en Internal Controls. Bij onvoldoende basiskennis op het gebied van Financial en Management Accounting wordt u aangeraden de basiscursus Accounting te volgen in januari en februari. PART 1 CMA FINANCIAL REPORTING, PLANNING, PERFORMANCE AND CONTROL Docenten: Elbert de With (Financial en Management Accounting), Frans Feldberg, Niels van Nieuw Amerongen en Urjan Claassen (Internal Controls). Collegedag en -tijd: woensdagavond: uur Duur: 15 weken in januari - april Na afloop van de cursus Part 1 CMA en na inschrijving voor het examen kan het examen voor dit onderdeel in de maanden januari/februari, mei/juni en september/oktober worden afgelegd via de computer (computer-based testing on demand). Het examen wordt afgelegd in het Prometric Testing Center in Amsterdam. CURSUSSEN SEPTEMBER - DECEMBER Begin september begint de cursus CMA Part 2: Financial 8 Cummins is a strong advocate for the CMA program, and there s a lot of encouragement within the company to get certified. I hadn t been with the company very long when I realized that taking the CMA would offer many advantages. KURT RIDDLE, CMA CUMMINS INC. Decision Making. Aan de orde komen de vakken Financial Statement Analysis, Corporate Finance, Risk Management en Accounting for Decision Making. Bij onvoldoende basiskennis op het gebied van Financial Decision Making wordt u aangeraden de basiscursus Financial Decision Making te volgen in september. PART 2 CMA FINANCIAL DECISION MAKING Docenten: Elbert de With (Financial Statement Analysis en Accounting for Decision Making), Urjan Claassen (Risk Management) en Peter Smidt (Corporate Finance). Collegedag en -tijd: woensdagavond: uur Duur: 15 weken in september - december Na afloop van de cursus Part 2 CMA en na inschrijving voor het examen kan het examen voor dit onderdeel in de maanden januari/februari, mei/juni en september/oktober worden afgelegd via de computer (computer-based testing on demand). Het examen wordt afgelegd in het Prometric Testing Center in Amsterdam. Om met succes de CMA-examens af te kunnen leggen, moet naast het volgen van de colleges iedere week ± 5 uur aan zelfstudie worden besteed. Examenvoorbereiding vergt per onderdeel ± 80 uur. De totale studielast (inclusief examenvoorbereiding) per examenonderdeel bedraagt voor bedrijfseconomen en bedrijfskundigen ± 200 uur.

9 LITERATUUR Voor het CMA-examen bestaat geen verplichte literatuurlijst. Er is wel een lijst met aanbevolen literatuur. Verder wordt een aantal vakpublicaties aanbevolen van de Financial Accounting Standards Board, het American Institute of Certified Public Accountants, de Securities and Exchange Commission en het Institute of Management Accountants. Naast deze aanbevolen literatuur en vakpublicaties zijn er review books van Gleim beschikbaar met de hoofdlijnen van de examenstof, inclusief examens en uitwerkingen van de afgelopen jaren. De door het ICMA aanbevolen lijst met literatuur en vakpublicaties is opgenomen op de website van het IMA, onder het kopje CMA Certification. Deze lijst is verwerkt in het studiemateriaal van Gleim. Dit materiaal wordt als uitgangspunt gebruikt bij de colleges. Daarnaast zijn twee toonaangevende Amerikaanse tekstboeken voorgeschreven. De verplichte literatuurlijst van de CMAopleiding van de VU is bijgevoegd als bijlage 2. STUDIEADVIES In het algemeen geldt dat bedrijfseconomen en bedrijfskundigen de CMA-opleiding in één jaar kunnen afronden. Zij kunnen zowel begin september als half januari met de opleiding beginnen. Voor afgestudeerden in andere richtingen is het verstandig om de basiscursussen te volgen. Het volgende studieschema (aanvang september) is aan te bevelen. 1e Semester: - Basiscursus Financial Decision Making - CMA Cursus Financial Decision Making 2e Semester: - Basiscursus Accounting - CMA Cursus Financial Reporting, Planning, Performance and Control I didn t really follow a traditional accounting path: I majored in management and economics in college As a manager, I ve encouraged many members of my staff to pursue their certification. I decided that it was time to lead by example and earned one myself. JULIE A. LAGACY, CMA CATERPILLAR INC. 9

10 PROGRAMMALEIDING EN CURATORIUM PROGRAMMALEIDING De programmaleiding van de CMA-opleiding berust bij Elbert de With. Hij is ook werkzaam als Hoofddocent Management Accounting en Financial Statement Analysis bij de Vrije Universiteit Amsterdam. CURATORIUM Het curatorium van de CMA-opleiding bestaat uit de volgende personen: Dhr. prof. dr. F.A. Roozen Hoogleraar Management Accounting & Control bij de Controllersopleiding van de Vrije Universiteit en voorzitter van deze opleiding Dhr. prof. dr. H.B.A. Steens RC MCM Deeltijd Hoogleraar Management Accounting & Control bij de Controllersopleiding van de Vrije Universiteit. Hij is ook als partner verbonden aan adviesgroep Financial Accounting Advisory Services van EY Mevr. drs. K. Smidt-van der Veer CFM CMA Hoofd Financiële Zaken bij Stichting Pink Ribbon Dhr. drs. H. Schong RC CMA Hoofd Business Control & Kwaliteit Divisie Uitkeren UWV DOCENTEN De docenten van de CMA-opleiding zijn werkzaam in de praktijk of bij de Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde van de Vrije Universiteit te Amsterdam. De docenten zijn: 10 Dhr. drs. Elbert de With Hoofddocent Management Accounting en Financial Statement Analysis bij de Vrije Universiteit Amsterdam Dhr. dr. Frans Feldberg Universitair hoofddocent Business Analytics and E-Business bij de Vrije Universiteit Amsterdam Dhr. dr. Niels van Nieuw Amerongen RA V&A, advies- en trainingsbureau gespecialiseerd in compliance en internal control Dhr. dr. Peter Smidt Director Deloitte Consulting Dhr. drs. Urjan Claassen RA RE CIA Partner bij Clascon, Expertise in Risicomanagement

11 NEW YORK TIMES SQUARE IMA HEADQUARTERS IS NEARBY THE CENTER OF NEW YORK.

12 TOELATINGSEISEN Voor toelating tot het CMA-examen dient de kandidaat minimaal in het bezit te zijn van een bachelor s degree van een geaccrediteerde universiteit. Uiteraard geeft ook een master s degree van een Nederlandse universiteit rechtstreeks toelating tot het examen. Ook afgestudeerden van Nederlandse hogescholen worden rechtstreeks toegelaten tot het examen. Het diploma van een hogeschool wordt als bachelor s degree gewaardeerd. De lijst van geaccepteerde universiteiten en hogescholen vindt u op de website van het IMA. Ook kandidaten met een registeraccountantsdiploma worden tot het examen toegelaten. Afgestudeerden van niet geaccepteerde universiteiten en hogescholen moeten hun diploma eerst laten beoordelen door een onafhankelijke organisatie. Zie voor meer informatie de website van de CMA-opleiding. Decision Making. Voor kandidaten met onvoldoende kennis op deze gebieden worden basiscursussen gegeven. In september wordt gedurende 5 avonden de basiscursus Financial Decision Making gegeven. In januari en februari wordt gedurende 5 avonden de basiscursus Accounting georganiseerd. De basiscursussen kunt u kosteloos volgen. Bij de aanvang van de cursussen wordt van de kandidaten een vrij grondige kennis verwacht op de gebieden Financial Accounting, Management Accounting en Financial KOSTEN De kosten vallen uiteen in IMA-lidmaatschap, examengeld, cursusgeld en literatuur. De basiscursussen Accounting en Financial Decision Making zijn gratis. De kosten van het IMA-lidmaatschap bedragen $ 220 per jaar. De eenmalige inschrijving bij het ICMA kost $ 240. Het examengeld bedraagt $ 380 per deel. Betalingen naar Amerika moeten per creditcard plaatsvinden. Bij de cursussen worden de review books van Gleim gebruikt. Per cursus wordt een bedrag in rekening gebracht van 100. Voor de opleiding zijn ook nog twee tekstboeken verplicht. De kosten bedragen ca. 75 per tekstboek. Deze kunnen worden aangeschaft bij de VU-boekhandel. De kosten van de cursussen bedragen per deel. Beide cursussen worden ieder cursusjaar georganiseerd. 2e Semester 1e Semester 12 CMA Part 1: Financial Reporting, Planning, Performance and Control CMA Part 2: Financial Decision Making Cursisten kunnen in aanmerking komen voor een beperkte beurs. Hiertoe moet u een verzoek indienen bij de programmaleider door middel van een ( inclusief CV). Het curatorium beslist over het verzoek.

13 AANMELDING CURSUSSEN Aanmelding voor deelname aan de cursussen van het eerste semester dient voor 1 september plaats te vinden. Voor de cursussen van het tweede semester is de uiterste aanmeldingsdatum 15 januari. De aanmeldingsformulieren voor de cursussen kunt u downloaden: Postgraduate School, CMA. De aanmeldingsformulieren (inclusief kopie paspoort) moeten worden opgestuurd naar: Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Postgraduate School CMA-opleiding De Boelelaan HV Amsterdam Of per naar: cma.feweb@vu.nl De inschrijving voor een cursus is definitief na de ontvangst van het inschrijvingsformulier. Eventuele afmelding dient schriftelijk te geschieden. Indien de afmelding voor de derde cursusweek wordt ontvangen, hoeft geen cursusgeld te worden betaald. Bij afmelding na de tweede cursusweek zal de helft van het cursusbedrag in rekening worden gebracht. De kosten van de review books moeten altijd worden betaald. N.B.: De aanmelding voor de cursussen staat los van de aanmelding voor het examen. Een kandidaat dient zich tijdig aan te melden bij het ICMA voor deelname aan het CMA-examen. VOORTGEZETTE EDUCATIE Na het behalen van het CMA-examen moet elk jaar minimaal 30 uur aan voortgezette educatie (Continuing Education) worden besteed. In Neder land wordt deze educatie o.a. verzorgd door de IMA Chapter Amsterdam. Deze Chapter organiseert o.a. een Annual Meeting en een aantal workshops. De activiteiten van deze Chapter worden vermeld op de website van de CMA-opleiding. belangrijk onderdeel van haar taak ziet de Postgraduate School het organiseren van korte cursussen voor permanente educatie. Deze cursussen kunnen worden gevolgd door Registercontrollers, Registeraccountants en Certified Management Accountants. Het programma van Executive Education is vermeld op de website van de Postgraduate School. Afgestudeerde CMA s kunnen meedoen aan het voortgezette educatie programma van de Postgraduate School van de VU. Dit programma valt onder Executive Education. Als Informatie over cursussen in het kader van Continuing Education is ook te verkrijgen op de website van het IMA, onder het kopje Learning Center. 13

14 THE IMA CHAPTER NEW YORK HAS THE LARGEST NUMBER OF CMA S. CHAPTER AMSTERDAM HAS MORE THAN 500 MEMBERS AND IS THE LARGEST CHAPTER OF EUROPE.

15 DIPLOMA IFRS In het kader van voortgezette educatie wordt elk najaar ook de cursus Diploma IFRS georganiseerd. Deze cursus bestaat uit twee delen. DEEL 1 IFRS HOOFDLIJNEN EN UPDATE IFRS Tijdens deze cursus worden de belangrijkste internationale standaarden en interpretaties in drie middagen op heldere wijze behandeld. Complexe regels worden met behulp van duidelijke voorbeelden geïllustreerd. Per onderwerp wordt aandacht besteed aan actuele ontwikkelingen: met welke nieuwe standaarden krijgen we de komende jaren te maken, wat gaat er veranderen? Dit deel van de cursus is vooral bedoeld voor accountants en controllers die meer over internationale verslaggevingsregels te weten willen komen. Daarnaast is dit deel voor enige jaren geleden afgestudeerde RA s, RC s en CMA s een goede update van bestaande IFRS kennis. DEEL 2 IFRS TOEPASSING IFRS Dit deel bestaat uit 5 maandagavonden van elk 2,5 uur. In dit deel worden uitgebreid voorbeelden en cases behandeld van belangrijke IFRS. Verder wordt nader ingegaan op de regels/ principes van IFRS. De voorbeelden en cases die aan de orde komen zijn in belangrijke mate ontleend aan recente examens. Deel 2 is vooral bedoeld voor accountants en controllers die willen oefenen met het in de praktijk brengen van IFRS. Deze cursus is ook een uitstekende voorbereiding voor het examen Diploma IFRS. Dit examen wordt jaarlijk afgenomen in juni en december in o.a. Amsterdam. Het examen wordt georganiseerd door de Association of Chartered Certified Accountants (ACCA). Voor het volgen van de volledige cursus aan de VU kunnen in total 24 PE-punten worden behaald. Het succesvol afleggen van het examen levert nogmaals 24 PEpunten op. Zie voor meer informatie over de cursus Diploma IFRS de website: vu.nl, Postgraduate School, Certified Management Accountant, Diploma IFRS. INLICHTINGEN Nadere informatie kan worden verkregen bij het CMA-secretariaat, telefoon: (020) , cma.feweb@vu.nl. Het secretariaat is geopend op maandag en woensdag. Uitgebreide en actuele informatie over de CMA-opleiding is te verkrijgen via internet: onder het kopje Postgraduate School onder het kopje CMA Certification 15

16 BIJLAGE 1: CMA EXAMINATION CONTENT The Content Specification Outlines presented below represent the body of knowledge that will be covered on the CMA examination. The outlines may be changed in the future when new subject matter becomes part of the common body of knowledge. Candidates for the CMA designation are required to take parts 1 and 2. There are two parts to the CMA exam, consisting of four hours each, which can be taken in any order. Each major topic within each examination part has been assigned a coverage level designating the depth and breadth of topic coverage, ranging from an introductory knowledge of a subject area (Level A) to a thorough understanding of and ability to apply the essentials of a subject area (Level C). LEVEL A: Requiring the skill levels of knowledge and comprehension. LEVEL B: Requiring the skill levels of knowledge, comprehension, application, and analysis. LEVEL C: Requiring all six skill levels: knowledge, comprehension, application, analysis, synthesis, and evaluation. 16 CONTENT SPECIFICATION OUTLINES (Effective January 1, 2015) The percentages below show the relative weight range given to each topic in each part. The level designations indicate the depth and breadth of topic coverage in each part. Detailed Content Specification Outlines and Learning Outcome Statements can be downloaded from the IMA website in the certification section. PART 1 CMA FINANCIAL REPORTING, PLANNING, PERFORMANCE AND CONTROL A. EXTERNAL FINANCIAL REPORTING DECISIONS (15%) (Levels A, B and C) Financial Statements, Asset Valuation, Valuation of Liabilities, Equity Transactions, Revenue Recognition, Income Measurement, Major Differences between U.S. GAAP and IFRS. B. PLANNING, BUDGETING AND FORECASTING (30%) (Levels A, B and C) Strategic Planning, Budgeting Concepts, Forecasting Techniques, Budgeting Methodologies, Annual Profit Plan and Supporting Schedules, Top-level Planning and Analysis. C. PERFORMANCE MANAGEMENT (20%) (Levels A, B and C) Cost and Variance Measures, Responsibility Centers and Reporting Segments, Performance Measures.

17 D. COST MANAGEMENT (20%) (Levels A, B and C) Measurement Concepts, Costing Systems, Overhead Costs, Supply Chain Management, Business Process Improvement. E. INTERNAL CONTROLS (15%) (Levels A, B and C) Governance, Risk and Compliance, Internal Auditing, Systems Controls and Security Measures. PART 2 CMA FINANCIAL DECISION MAKING A. FINANCIAL STATEMENT ANALYSIS (25%) (Levels A, B and C) Basic Financial Statement Analysis, Financial Ratios, Profitability Analysis, Special Issues. B. CORPORATE FINANCE (20%) (Levels A, B and C) Risk and Return, Long-term Financial Management, Raising Capital, Working Capital Management, Corporate Restructuring, International Finance. C. DECISION ANALYSIS (20%) (Levels A, B and C) Cost/Volume/Profit Analysis, Marginal Analysis, Pricing. D. RISK MANAGEMENT (10%) (Levels A, B and C) Types of Risk, Risk Identification and Assessment, Risk Mitigation Strategies and Managing Risk. E. INVESTMENT DECISIONS (15%) (Levels A, B and C) Capital Budgeting Process, Discounted Cash Flow Analysis, Payback and Discounted Payback, Risk Analysis in Capital Investment. F. PROFESSIONAL ETHICS (10%) (Levels A, B and C) Ethical Considerations for Management Accounting and Financial Management Professionals, Ethical Considerations for the organization. I believe it s very important that people demonstrate mastery of a subject by earning an objective signal or sign that they have achieved a certain level of competency. That s why the CMA is such an excellent certification: It shows mastery of a very broad range of subjects. DR. WANDA A. WALLACE, CMA, CPA, CIA 17

18 BIJLAGE 2: LITERATUURLIJST CMA-OPLEIDING Door het ICMA is een lijst opgesteld met aanbevolen literatuur en vakpublicaties ter voorbereiding op het CMA-examen. U kunt deze lijst vinden op de website van het IMA, onder het kopje CMA Certification. De tekstboeken van onderstaande literatuurlijst zijn verkrijgbaar bij de VU-boekhandel. Deze boekhandel bevindt zich in het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit. EERSTE SEMESTER BASISCURSUS FINANCIAL DECISION MAKING Elbert de With, Dictaat Basiscursus Financial Decision Making, Vrije Universiteit, Amsterdam, september PART 2 CMA: FINANCIAL DECISION MAKING Irvin N. Gleim, CMA Review Books, Volume 2: Financial Decision Making, 17th Edition, Gainesville, Florida, Charles T. Horngren, Skrikant M. Datar and Madhav V. Rajan, Cost Accounting: A Managerial Emphasis, 15th Edition, Pearson Education, Upper Saddle River, New Jersey, Richard A. Brealey, Stewart C. Myers and Franklin Allen, Principles of Corporate Finance, 11th Edition, Mc Graw-Hill, New York, New York, TWEEDE SEMESTER BASISCURSUS ACCOUNTING Elbert de With, Dictaat Basiscursus Accounting, Vrije Universiteit, Amsterdam, januari PART 1 CMA: FINANCIAL REPORTING, PLANNING, PERFORMANCE AND CONTROL Irvin N. Gleim, CMA Review Books, Volume 1: Financial Reporting, Planning, Performance and Control, 17th Edition, Gainesville, Florida, Charles T. Horngren, Skrikant M. Datar and Madhav V. Rajan, Cost Accounting: A Managerial Emphasis, 15th Edition, Pearson Education, Upper Saddle River, New Jersey, 2014.

19 COLOFON TEKST Vrije Universiteit, Amsterdam FOTOGRAFIE Crocodile Stock OPMAAK Room for ID s, Nieuwegein DRUK NPN Drukkers, Breda

20 WIL JE MEER WETEN? Nadere inlichtingen zijn op maandag en woensdag te verkrijgen bij: CMA-secretariaat Telefoon (020) > Postgraduate School VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Postgraduate School CMA-opleiding De Boelelaan HV Amsterdam Telefoon (020) INSTITUTE OF MANAGEMENT ACCOUNTANTS 10 Paragon Drive, Montvale New Jersey > Certification

CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA)

CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) 02 CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) Ben jij een financiële professional die niet stil wil staan? Wil jij je ontwikkelen in je baan en als persoon? En je talenten

Nadere informatie

Suriname College of Accountancy

Suriname College of Accountancy College of Accountancy ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant Wat is ACCA De Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) is opgericht in 1904 en is de beroepsorganisatie voor Chartered

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

CFA-Chartered Financial Analyst

CFA-Chartered Financial Analyst CFA-Chartered Financial Analyst www.cfavu.com Chartered Financial Analyst. VU School of Finance & Risk Management. 1 xxx Inhoud CFA studeren aan de VU............. 3 Regulering en erkenning.............

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

& control. opleiding

& control. opleiding VU post- GRADUATE school of accounting & control opleiding Controlling (RC/EMFC) De VU-opleiding tot Executive Master of Finance and Control (RC) Allround Controller bedrijfseconomisch geweten en adviseur

Nadere informatie

VU-CFA PROGRAMMA IS VERDER KIJKEN

VU-CFA PROGRAMMA  IS VERDER KIJKEN VU-CFA PROGRAMMA WWW.CFAVU.COM IS VERDER KIJKEN VU-CFA PROGRAMMA (CHARTERED FINANCIAL ANALYST) TIJDSTIP STARTDATUM Locatie colleges Crash Course Examens Wekelijks, dinsdag of woensdag van 19:00 tot 22:00

Nadere informatie

CONTROLLING (RC/EMFC)

CONTROLLING (RC/EMFC) VU POST- GRADUATE SCHOOL OF ACCOUNTING OPLEIDING CONTROLLING (RC/EMFC) DE VU-OPLEIDING TOT EXECUTIVE MASTER OF FINANCE AND CONTROL (RC) ALLROUND CONTROLLER BEDRIJFSECONOMISCH GEWETEN EN ADVISEUR Je richt

Nadere informatie

Suriname College of Accountancy

Suriname College of Accountancy ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant Wat is ACCA De Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) is opgericht in 1904 en is de beroepsorganisatie voor Chartered Certified Accountants

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

Institute of Management. Accountants (IMA) Organisatie, research, onderwijs en chapters. Opleiding. 1. Institute of Management.

Institute of Management. Accountants (IMA) Organisatie, research, onderwijs en chapters. Opleiding. 1. Institute of Management. Institute of Management Accountants (IMA) Organisatie, research, onderwijs en chapters Drs. E. de With 1 Programmaleider postdoctorale opleidingen tot Certified Management Accountant (CMA) en Certified

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

OER/TER ADDENDA ( )

OER/TER ADDENDA ( ) OER/TER ADDENDA (21-11-2017) Regarding: Teaching and Examination Regulations Master s degree programmes The new text: p. 170 Programme: Executive Master of Finance and Control/EMFC Year: 2 sem course title

Nadere informatie

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM 5 maart 2014 De Beukenhof Terweeweg 2-4 2341 CR Oegstgeest 071-517 31 88 Security Intelligence Bijeenkomst Corporate IAM On the Internet,

Nadere informatie

de volgende vakken b) the student has completed the MSc Economics with at least the courses...

de volgende vakken b) the student has completed the MSc Economics with at least the courses... OER/TER Errata (25-04-2018) Betreft/regarding: Onderwijs- en Examenregeling masterprogramma s 2017- Artikel 4.5.2 (p.105)/article 4.5.2 (p111) b) de student heeft de opleiding MSc Economics programme afgerond

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant

ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant Wat is ACCA De Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) is opgericht in 1904 en is de beroepsorganisatie voor Chartered Certified Accountants

Nadere informatie

Executive Academy. Permanente Educatie voor Professionals. Permanente Educatie voor Professionals

Executive Academy. Permanente Educatie voor Professionals. Permanente Educatie voor Professionals Executive Academy Permanente Educatie voor Professionals Permanente Educatie voor Professionals Wat is de Executive Academy? De Executive Academy is een samenwerking tussen de Amsterdam Business School

Nadere informatie

KPMG PROVADA University 5 juni 2018

KPMG PROVADA University 5 juni 2018 IFRS 16 voor de vastgoedsector Ben u er klaar voor? KPMG PROVADA University 5 juni 2018 The concept of IFRS 16 2 IFRS 16 Impact on a lessee s financial statements Balance Sheet IAS 17 (Current Standard)

Nadere informatie

Vrije Universiteit Amsterdam. Vrije Universiteit Amsterdam School of Business and Economics De Boelelaan HV Amsterdam. Financial Management

Vrije Universiteit Amsterdam. Vrije Universiteit Amsterdam School of Business and Economics De Boelelaan HV Amsterdam. Financial Management Basisgegevens Naam instelling(en) Vrije Universiteit Amsterdam Contactgegevens Vrije Universiteit Amsterdam School of Business and Economics De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam Naam opleiding Financial

Nadere informatie

Financiële basiskennis stelt in staat om de juiste vragen te stellen en betere beslissingen te nemen op vlak van o.a.:

Financiële basiskennis stelt in staat om de juiste vragen te stellen en betere beslissingen te nemen op vlak van o.a.: Prof. Luc Keuleneer Stelling: Financiële basiskennis stelt in staat om de juiste vragen te stellen en betere beslissingen te nemen op vlak van o.a.: Ontstaan en bestrijding bankencrisis Financieel risicomanagement

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Cursusjaar 2015-2016 Versie september 2015 2015 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA

Nadere informatie

Suriname College of Accountancy

Suriname College of Accountancy ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant Wat is ACCA De Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) is opgericht in 1904 en is de beroepsorganisatie voor Chartered Certified Accountants

Nadere informatie

ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant

ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant Wat is ACCA De Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) is opgericht in 1904 en is de beroepsorganisatie voor Chartered Certified Accountants

Nadere informatie

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Universiteit

Nadere informatie

TREASURY MANAGEMENT POSTGRADUATE PROGRAMMA. is verder kijken

TREASURY MANAGEMENT POSTGRADUATE PROGRAMMA. is verder kijken TREASURY MANAGEMENT POSTGRADUATE PROGRAMMA is verder kijken inhoud H1 H2 H3 H4 Postgraduate programma TREASURY MANAGEMENT Ontdek postgraduate programma treasury management/p05 Aansluiten op ontwikkelingen

Nadere informatie

TREASURY MANAGEMENT POSTGRADUATE PROGRAMMA. is verder kijken

TREASURY MANAGEMENT POSTGRADUATE PROGRAMMA. is verder kijken TREASURY MANAGEMENT POSTGRADUATE PROGRAMMA is verder kijken inhoud H1 H2 H3 H4 Postgraduate programma TREASURY MANAGEMENT Ontdek postgraduate programma treasury management/p03 Aansluiten op ontwikkelingen

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL School of Business and Economics STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Cursusjaar 2018-2019 2018 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA EN DOORSTROOMEISEN 2/6 Contents 1. Inleiding...

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit I would like to enroll at a university. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. I want to apply for course. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor

Nadere informatie

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals.

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals. het Zijlstra Center for Public Control, Governance and Leadership www.hetzijlstracenter.nl Big data in de publieke sector Leergang voor ervaren public controllers en professionals Big data in de publieke

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Certified ISO Risk Management Professional

Certified ISO Risk Management Professional Certified ISO 31000 Risk Management Professional informatie over de driedaagse training inclusief examen organisatie MdP Management, Consulting & Training website email mobiel KvK www.mdpmct.com info@mdpmct.com

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 7-1 3 8 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het College van beroep van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus.

Immigratie Studeren. Studeren - Universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven. Verklaren dat u graag wilt inschrijven voor een cursus. - Universiteit Ik zou mij graag inschrijven in een universiteit. Aangeven dat u zich wilt inschrijven I would like to enroll at a university. Ik zou mij graag inschrijven voor. Verklaren dat u graag wilt

Nadere informatie

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL

STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL School of Business and Economics STUDIEGIDS PREMASTERPROGRAMMA ACCOUNTING & CONTROL Collegejaar 2017-2018 Versie september 2017 2017 Vrije Universiteit, Amsterdam PREMASTERPROGRAMMA EN DOORSTROOMEISEN

Nadere informatie

Overgangsregeling bachelor Economie en bedrijfseconomie 2013-2014 mei 2013

Overgangsregeling bachelor Economie en bedrijfseconomie 2013-2014 mei 2013 Overgangsregeling bachelor Economie en bedrijfseconomie 2013-2014 mei 2013 Met ingang van collegejaar 2013-2014 wordt voor alle jaren van de bacheloropleiding Economie en bedrijfseconomie een nieuw curriculum

Nadere informatie

masterclasses november 2012

masterclasses november 2012 masterclasses november 2012 Finance Netwerk; grondlegger van de Masterclasses In 2005 introduceerde Finance Netwerk het concept Masterclasses. Kleine groepen van maximaal 10 professionals die, op de mooiste

Nadere informatie

theorie praktijk certificering Certified ISO Risk Management Professional informatie over de training MdP Management, Consulting & Training

theorie praktijk certificering Certified ISO Risk Management Professional informatie over de training MdP Management, Consulting & Training theorie praktijk certificering MdP Management, Consulting & Training informatie over de training Certified ISO 31000 Risk Management Professional 2017.08.06 Certified ISO 31000 Risk Management Professional

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 3 2 1 8 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van XXX, appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen, verweerder 1. Ontstaan en loop

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Controlling & Accounting De cursus Controlling & Accounting duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Van: Hoogendoorn, Ilona (NL Rotterdam) [mailto:ihoogendoorn@deloitte.nl] Namens Wiersma, Reinder (NL Rotterdam)

Van: Hoogendoorn, Ilona (NL Rotterdam) [mailto:ihoogendoorn@deloitte.nl] Namens Wiersma, Reinder (NL Rotterdam) A.van Beerendonk Van: Griffie Verzonden: dinsdag 1 december 2015 13:17 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: Cursus van BBV naar Vpb 18 januari 2016 Bijlagen: image013.wmz Digitale leeszaal Van: Hoogendoorn,

Nadere informatie

U I T S P R A A K 1 3-0 7 0

U I T S P R A A K 1 3-0 7 0 U I T S P R A A K 1 3-0 7 0 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van XXX, appellante tegen het Bestuur van de Faculteit der Sociale Wetenschappen, verweerder

Nadere informatie

het Zijlstra Center for Public Control and Governance

het Zijlstra Center for Public Control and Governance Aedes en het Zijlstra Center bieden u aan: - Een op woningcorporaties toegesneden Leergang voor Controllers - Waarin alle relevante en actuele beleidsvelden en aspecten van het vak van controller aan de

Nadere informatie

Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels)

Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Staten-Generaal Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Subject: Sustainable Flemish SDI Nature: Mobilising, Steering Organisers:

Nadere informatie

Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel

Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel Gebruik dit formulier voor de omschrijving van elk opleidingsonderdeel dat nog moet ingevoerd worden of dat grondig aangepast wordt. Gebruik voor een

Nadere informatie

Post-hbo-opleiding IT-based-auditing 2015-2016

Post-hbo-opleiding IT-based-auditing 2015-2016 Post-hbo-opleiding IT-based-auditing 2015-2016 Instituut Werken en Leren Postbus 5171, 6802 ED Arnhem Ruitenberglaan 31, 6826 CC Arnhem T (026) 369 13 09, F (026) 369 13 69 I www.han.nl/finance E info.finance@han.nl

Nadere informatie

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control

Premaster Accounting and Control Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Accounting and Control Premaster Accounting and Control I The pre-master programme consists of 30 ECTS (5 courses of 6ECTS each) and runs for half a year (February till July). The pre-master programme is only to be taken by

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 6-1 2 5 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Sociale

Nadere informatie

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT

Nadere informatie

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond.

Opgave 2 Geef een korte uitleg van elk van de volgende concepten: De Yield-to-Maturity of a coupon bond. Opgaven in Nederlands. Alle opgaven hebben gelijk gewicht. Opgave 1 Gegeven is een kasstroom x = (x 0, x 1,, x n ). Veronderstel dat de contante waarde van deze kasstroom gegeven wordt door P. De bijbehorende

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

EUR REGISTER NIET-INITIEEL ONDERWIJS ZONDER NVAO-ACCREDITATIE PER 20 MAART 2019

EUR REGISTER NIET-INITIEEL ONDERWIJS ZONDER NVAO-ACCREDITATIE PER 20 MAART 2019 EUR REGISTER NIET-INITIEEL ONDERWIJS ZONDER NVAO-ACCREDITATIE PER 20 MAART 2019 Naam programma Aanbieder Faculteit Studielast Te behalen certificaat of diploma Periode Contactgegevens Opmerkingen Postgraduate

Nadere informatie

Registercontroller Executive Master of Finance and Control

Registercontroller Executive Master of Finance and Control www.esaa.nl Erasmus School of Accounting & Assurance 2019 2020 Post-Master Opleiding tot Registercontroller Eecutive Master of Finance and Control Erasmus University Rotterdam Make it happen. Welkom 2

Nadere informatie

Certified ISO Risk Management Professional

Certified ISO Risk Management Professional Certified ISO 31000 Risk Management Professional informatie over de driedaagse training inclusief examen organisatie MdP Management, Consulting & Training website email mobiel KvK www.mdpmct.com info@mdpmct.com

Nadere informatie

Women Leadership Event

Women Leadership Event Women Leadership Event Waar en wanneer? Datum Donderdag 7 maart 2019 Tijd 15:30-20:00 uur (ontvangst om 15.00 uur) Locatie Vrije Universiteit Amsterdam, Auditorium De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam

Nadere informatie

OPLEIDINGSSPECIFIEKE EISEN AAN DE VOLGORDE VAN DE CURSUSSEN

OPLEIDINGSSPECIFIEKE EISEN AAN DE VOLGORDE VAN DE CURSUSSEN OPLEIDINGSSPECIFIEKE EISEN AAN DE VOLGORDE VAN DE CURSUSSEN NB. Voor de volledige pre-masterprogramma s, zie OER Master Opleidingsspecifiek Pre-master Business Administration Max. 30 EC uit het pre-masterprogramma

Nadere informatie

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course.

Immigration Studying. Studying - University. Stating that you want to enroll. Stating that you want to apply for a course. - University I would like to enroll at a university. Stating that you want to enroll I want to apply for course. Stating that you want to apply for a course an undergraduate a postgraduate a PhD a full-time

Nadere informatie

U I T S P R A A K 1 5-1 2 0

U I T S P R A A K 1 5-1 2 0 U I T S P R A A K 1 5-1 2 0 van het College van beroep voor de examens van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het bestuur van de Faculteit Campus Den Haag, verweerder

Nadere informatie

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting:

VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV. Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, en te wijzigen als volgt: Toelichting: VOORSTEL TOT STATUTENWIJZIGING UNIQURE NV Voorgesteld wordt om de artikelen 7.7.1, 8.6.1, 9.1.2 en 9.1.3 te wijzigen als volgt: Huidige tekst: 7.7.1. Het Bestuur, zomede twee (2) gezamenlijk handelende

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

Postgraduate opleiding Public Auditing. het Zijlstra Center for Public Control and Governance

Postgraduate opleiding Public Auditing. het Zijlstra Center for Public Control and Governance het Zijlstra Center for Public Control and Governance De postgraduate opleiding tot Public Auditor van het Zijlstra Center (VU) richt zich specifiek op het auditing proces in de publieke sector. Deze academische

Nadere informatie

INBURGERING 2015 / 16

INBURGERING 2015 / 16 INBURGERING 2015 / 16 JAMILAA (18) HAD NOOIT GEDACHT DAT ZIJ DE NEDERLANDSE TAAL ZO SNEL ONDER DE KNIE ZOU HEBBEN. INBURGEREN? BEREID U VOOR! WIE ALS BUITENLANDER GEEN PASPOORT HEEFT VAN EEN LAND UIT DE

Nadere informatie

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals SIS. finance

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals SIS. finance FINANCE consulting interim management professionals over sis... duurzame relaties met onze opdrachtgevers gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. Finance is een middelgroot

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Interim Senior Controller Drs. RA RC

Curriculum Vitae. Interim Senior Controller Drs. RA RC Curriculum Vitae Interim Senior Controller Drs. RA RC Delfin Finance Contactpersoon: Mark Simons Telefoonnummer: 06-52376775 E- mail: m.simons@delfin.eu Algemeen Kandidaatnummer K159 Aantal jaren ervaring

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo

CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo BEOORDEEL DEZE LEZING VIA DE MIE2018 APP! Geef direct na deze lezing jouw beoordeling. Zoek de lezing op via Programma

Nadere informatie

Opleidingen tot AA, RA, RC of SPD hebben een hoog aanzien in Nederland. Helaas is de bekendheid van de opleidingen en de titulatuur in het buitenland

Opleidingen tot AA, RA, RC of SPD hebben een hoog aanzien in Nederland. Helaas is de bekendheid van de opleidingen en de titulatuur in het buitenland INTERN ATIONAAL I have been doing a lot of self-study for my ACCA papers, however enrolling with BPP Business School NL has been incomparable. I recommend BPP Business School NL to every ACCA student in

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Bacheloropleiding

Hoofdstuk 2 Bacheloropleiding Hoofdstuk 2 Bacheloropleiding In dit hoofdstuk geven we een overzicht van het curriculum van de bacheloropleiding, en beschrijven we hoe het studieschema er in het studiejaar 2018-2019 uitziet. Daarna

Nadere informatie

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance FINANCE consulting interim management professionals duurzame relaties met onze opdrachtgevers, gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. OVER FINANCE Finance is een middelgroot

Nadere informatie

BABOK meets BiSL. Marcel Schaar, IIBA Dutch Chapter Mark Smalley, ASL BiSL Foundation Jan de Vries, ASL BiSL Foundation. Kennissessie, 19 januari 2016

BABOK meets BiSL. Marcel Schaar, IIBA Dutch Chapter Mark Smalley, ASL BiSL Foundation Jan de Vries, ASL BiSL Foundation. Kennissessie, 19 januari 2016 BABOK meets BiSL Kennissessie, 19 januari 2016 Marcel Schaar, IIBA Dutch Chapter Mark Smalley, ASL BiSL Foundation Jan de Vries, ASL BiSL Foundation 1 Agenda 1. Presentatie white paper hoofdlijnen 2. Intro

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examination 2DL04 Friday 16 november 2007, hours.

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Examination 2DL04 Friday 16 november 2007, hours. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Examination 2DL04 Friday 16 november 2007, 14.00-17.00 hours. De uitwerkingen van de opgaven dienen duidelijk geformuleerd en overzichtelijk

Nadere informatie

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 NCP contactdag, 19 april 2016 Thamar Zijlstra, Dick Hortensius NEN Milieu en Maatschappij Agenda Achtergrond NPR 9036

Nadere informatie

IT-based auditing. Post-hbo opleiding

IT-based auditing. Post-hbo opleiding Post-hbo opleiding IT-based auditing Als (theoretisch) afgestudeerd accountant kunt u zich met de post-hbo-opleiding IT-based auditing bekwamen in het toepassen van IT-audit technieken gericht op de financial

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

Brochure Continual Service Improvement

Brochure Continual Service Improvement Brochure Continual Service Improvement Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de Technische

Nadere informatie

Vrije Universiteit Amsterdam. School of Business and Economics De Boelelaan HV Amsterdam. Transport and Supply Chain Management

Vrije Universiteit Amsterdam. School of Business and Economics De Boelelaan HV Amsterdam. Transport and Supply Chain Management Basisgegevens Naam instelling(en) Vrije Universiteit Amsterdam Contactgegevens Vrije Universiteit Amsterdam School of Business and Economics De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Nieuwsbrief NRGD. Editie 11 Newsletter NRGD. Edition 11. pagina 1 van 5. http://nieuwsbrieven.nrgd.nl/newsletter/email/47

Nieuwsbrief NRGD. Editie 11 Newsletter NRGD. Edition 11. pagina 1 van 5. http://nieuwsbrieven.nrgd.nl/newsletter/email/47 pagina 1 van 5 Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie Nieuwsbrief NRGD Editie 11 Newsletter NRGD Edition 11 17 MAART 2010 Het register is nu opengesteld! Het Nederlands Register

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 5-0 8 7 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen bestuur van de Faculteit der Geesteswetenschappen, verweerder 1. Ontstaan en loop van het geding

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

CompTIA opleidingen. voor beginnende systeembeheerders

CompTIA opleidingen. voor beginnende systeembeheerders CompTIA opleidingen voor beginnende systeembeheerders Algemene Informatie Compu Act Opleidingen Compu Act Opleidingen onderscheidt zich op het gebied van kwaliteit, prijsniveau en aanbod. Op onze vestigingen

Nadere informatie

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published

Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education. Published Cambridge Assessment International Education Cambridge International General Certificate of Secondary Education DUTCH 055/02 Paper 2 Reading MARK SCHEME Maximum Mark: 45 Published This mark scheme is published

Nadere informatie

Risk & Requirements Based Testing

Risk & Requirements Based Testing Risk & Requirements Based Testing Tycho Schmidt PreSales Consultant, HP 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The information contained herein is subject to change without notice Agenda Introductie

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Faase, P.B. CONTROLLERS NIEUWSBRIEF, SEPTEMBER 2018

Faase, P.B. CONTROLLERS NIEUWSBRIEF, SEPTEMBER 2018 Faase, P.B. From: SBE Postgraduate Controllersopleiding Sent: dinsdag 11 september 2018 18:31 To: SBE Postgraduate Controllersopleiding Subject: Controllers Nieuwsbrief september 2018 CONTROLLERS NIEUWSBRIEF,

Nadere informatie

Programma voor Commissarissen en Toezichthouders

Programma voor Commissarissen en Toezichthouders www.esaa.nl/governance Erasmus Governance Institute Erasmus School of Accounting & Assurance Programma voor Commissarissen en Toezichthouders Erasmus University Rotterdam Make it happen. Raad en daad Bestuurders

Nadere informatie

Young Captains Program

Young Captains Program Young Captains Young Captains Program Een duik in de noodzakelijke competenties voor een toekomstige Board Room positie exclusief voor kandidaten van de Young Captain Award Juni 2016 Voor wie - Kandidaten

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Finance II (E_BK2_FIN2) Corporate Finance (E_EBE2_CF) Corporate Finance (E_EBE2_CF) Corporate Finance in Emerging Economies (E_IBA2_CFEE)

Finance II (E_BK2_FIN2) Corporate Finance (E_EBE2_CF) Corporate Finance (E_EBE2_CF) Corporate Finance in Emerging Economies (E_IBA2_CFEE) MSc Accounting and Control Toelatingseisen 2017 2018 tot Masteropleidingen SBE 2018 2019 Accounting II (E_BK2_ACC2) Accounting II (E_EBE2_ACC2) Accounting II (E_EBE2_ACC2) Accounting in Multi National

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 7-0 6 7 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen het Bestuur van de Faculteit der Wiskunde

Nadere informatie

Examenreglement Opleidingen/ Examination Regulations

Examenreglement Opleidingen/ Examination Regulations Examenreglement Opleidingen/ Examination Regulations Wilde Wijze Vrouw, Klara Adalena August 2015 For English translation of our Examination rules, please scroll down. Please note that the Dutch version

Nadere informatie

Code Course Programme Transition rule Code Replacement course Accounting 1: Financial International Business and Economics

Code Course Programme Transition rule Code Replacement course Accounting 1: Financial International Business and Economics Code Course Programme Transition rule Code Replacement course Accounting : Financial 44060 or (34060) Accounting voor BE 3409 Accounting 30J03 of (30J03) Accounting for IBA 345 30B05 3408 Accounting :

Nadere informatie

U I T S P R A A K

U I T S P R A A K U I T S P R A A K 1 7-1 5 7 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam] te Hilversum, appellante tegen het Bestuur van de Faculteit

Nadere informatie