Institute of Management. Accountants (IMA) Organisatie, research, onderwijs en chapters. Opleiding. 1. Institute of Management.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Institute of Management. Accountants (IMA) Organisatie, research, onderwijs en chapters. Opleiding. 1. Institute of Management."

Transcriptie

1 Institute of Management Accountants (IMA) Organisatie, research, onderwijs en chapters Drs. E. de With 1 Programmaleider postdoctorale opleidingen tot Certified Management Accountant (CMA) en Certified Financial Manager (CFM) aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en hoofddocent Management Accounting en Financial Accounting bij deze opleidingen Op 10 juni 2004 is de eerste Annual Meeting gehouden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam van de IMA Chapter Amsterdam, de eerste en enige IMA-chapter in Europa. Deze chapter organiseert diverse activiteiten o.a. in samenwerking met het Controllers Instituut. Het Amerikaanse IMA is de grootste organisatie op het gebied van financieel management ter wereld en loopt voorop in de verspreiding van kennis en praktijktoepassingen van nieuwe concepten, methoden en technieken op het gebied van financieel management. Om lezers van MCA inzicht te geven in het IMA en zijn activiteiten is dit artikel geschreven. In paragraaf 1 wordt aandacht besteed aan het IMA en zijn belangrijkste activiteiten. Daarna wordt in paragraaf 2 uitgebreid ingegaan op een Amerikaans praktijkonderzoek naar de functie-inhoud van management accountants. De resultaten van dit onderzoek vormen mede de basis voor het nieuwe examenprogramma dat per 1 juli 2004 in werking is getreden voor de opleiding tot Certified Management Accountant (CMA) en Certified Financial Manager (CFM). In paragraaf 3 wordt ingegaan op de nieuwe CMA/CFM-opleiding. Daarna wordt in paragraaf 4 aandacht besteed aan de vorig jaar opgerichte chapter Amsterdam, waarbij met name aandacht wordt besteed aan de activiteiten in Paragraaf 5 bevat aanbevelingen voor het Controllers Instituut. Het artikel eindigt in paragraaf 6 met samenvatting en conclusies. 1. Institute of Management Accountants (IMA) 1955 in de National Association of Accountants (NAA). Vervolgens werd in 1991 de naam veranderd in Institute of Management Accountants (IMA). Het hoofdkwartier van het IMA is gevestigd in Montvale, New Jersey, VS. Momenteel is het IMA met ruim leden de grootste organisatie van management accountants ter wereld. Het aantal internationale leden is ruim zesduizend, afkomstig uit 119 verschillende landen. Bijna vierhonderd leden komen uit Nederland. Het IMA heeft als doelstelling het verhogen van het kennisniveau en de professionaliteit van management accountants. Bij dit streven staan de visie en missie van het IMA centraal. De visie luidt als volgt: Global leadership in education, certification, and practice of accounting, finance, and information management. De missie luidt als volgt: Provide to members personal and professional development opportunities in management accounting, financial management and information management through education and association with business professionals and certification in management accounting and financial management. De missie leidde onder andere tot de oprichting van het Institute of Certified Management Accountants (ICMA). Dit instituut organiseert namens het IMA het CMA/CFMexamen. Begin 2004 waren ruim CMA/CFMdiploma s uitgereikt. CMA s en CFM s zijn vooral werkzaam bij Amerikaanse bedrijven. Het CMA/CFM-programma wordt breed ondersteund door het bedrijfsleven. Ruim 125 bedrijven sponsoren het programma, onder andere Anheuser Busch, Apple Computer, AT&T, Boeing, DaimlerChrysler, Dow Chemical, Dupont, IBM, Johnson & Johnson en Procter & Gamble. Het CMA/CFM-programma wordt gezien als de belangrijkste activiteit van het IMA en is vooral van belang voor jonge finance professionals die opereren in een internationale omgeving (zie paragraaf 3). 1.1 Organisatie In 1919 werd de National Association of Cost Accountants opgericht. De naam van deze organisatie veranderde in 1 Aagtje Dijkman, student-assistant bij deze opleidingen, heeft een waardevolle bijdrage geleverd aan dit artikel. 28

2 MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 2005 Om een beeld te geven van het gemiddelde IMA-lid wordt hierna informatie gegeven over de uitkomsten van het meest recente onderzoek onder IMA-leden (Strategic Finance, juni 2004). Eind 2003 is een enquête gehouden via een aselecte steekproef onder 4834 IMA-leden. Er werden 1809 ingevulde enquêtes (37%) retour ontvangen, waarvan 1670 bruikbaar (35%). Zie tabel 1 voor de belangrijkste onderzoeksresultaten. 1.2 Commissies Binnen het IMA zijn diverse commissies actief om het IMA-standpunt ten aanzien van diverse onderwerpen naar buiten te brengen. Een belangrijke commissie is de Financial Reporting Committee (FRC). Deze commissie analyseert en geeft commentaar op recente ontwikkelingen op het gebied van externe verslaggeving. Zij geeft met name commentaar op ontwerpvoorstellen van de Financial Accounting Standards Board (FASB), International Accounting Standards Board (IASB) en de Securities and Exchange Commission (SEC). De commissie brengt bij deze instituties met name praktische problemen naar voren van bepaalde voorstellen. Ook heeft het IMA indirect (via de Financial Accounting Foundation) invloed op de benoeming van leden van de FASB. 1.3 Voortgezette educatie De gedragscode van het IMA stelt eisen op vier punten: vakbekwaamheid; vertrouwelijkheid; integriteit; objectiviteit. Om aan deze gedragscode te voldoen moeten afgestudeerde CMA s en CFM s jaarlijks ten minste dertig uur aan voortgezette educatie besteden. Deze eis wordt ieder jaar CMA s en CFM s moeten jaarlijks ten minste 30 uur aan voortgezette educatie besteden Tabel door middel van een steekproef onder de leden gecontroleerd. Afgestudeerden in de steekproef moeten schriftelijk aantonen dat zij aan de eis van dertig uur hebben voldaan. De voortgezette educatie-eis wordt in belangrijke mate behaald door het bijwonen van het jaarlijkse congres en het meedoen aan de activiteiten van de chapter waarvan men lid is. Het laatste congres van het IMA is gehouden van 26 juni tot en met 30 juni 2004 in Chicago. Voor het bijwonen van dit congres krijgt men dertig Continuing Professional Education (CPE) points. Op dit congres werden in de ochtend plenaire zittingen gehouden en in de middag werden er verschillende onderwerpen in kleinere groepen behandeld. Enkele voorbeelden van middagsessies zijn: managing customer profitability en beyond budgeting. Overigens worden de meeste voortgezette educatieactiviteiten door de chapters georganiseerd (zie paragraaf 4). 1.4 Publicaties De belangrijkste publicaties van het IMA zijn: Strategic Finance; Management Accounting Quarterly; Statements on Management Accounting; Research Studies Strategic Finance Strategic Finance is het vlaggenschip van het IMA. In de maandelijkse uitgave van dit vakblad wordt vooral ingegaan op praktijken en trends op het gebied van accounting, finance en information management. Deze artikelen zijn met name nuttig voor CFO s en controllers om hun professionaliteit verder te verbeteren Management Accounting Quarterly Dit blad is volledig online en bevat min of meer dezelfde onderwerpen als Strategic Finance. Echter, er wordt veel dieper ingegaan op de verschillende onderwerpen. Belangrijke onderwerpen zijn ABC/ABM, target costing, methods of calculating stock options en techniques to improve accounting and finance education Statements on Management Accounting 2 De Statements worden gepubliceerd door het Amerikaanse Institute of Management Accounting. Navolging daarvan is niet verplicht, maar ze kunnen wel uiterst nuttig zijn bij de inrichting van het management-accountingsysteem. Het zijn derhalve praktische guidelines op het gebied van management accounting. In Canada worden ook Management Accounting Guidelines gepubliceerd. Deze vallen onder de verantwoording van het Canadese CMA. Bij sommige projecten (bijvoorbeeld de 1. Onderzoeksresultaten median age female 33% 31% 32% 32% 30% 31% male 67% 69% 68% 68% 70% 69% degrees bachelor 98% 98% 98% 99% 98% 98% advanced 49% 43% 43% 43% 42% 41% years of experience current position current employer in field , ,5 14,5 2 De belangrijkste Statements zijn opgenomen in het Nederlandse Handboek Management Accounting (Kluwer). 29

3 richtlijn over de invoering van activity based costing) werken de Amerikanen en Canadezen samen. Belangrijke gepubliceerde statements zijn: Implementing actuality-based costing; Developing comprehensive performance indicators; Effective benchmarking; Value chain analysis for assessing competitive advantage; Measuring and managing shareholder value creation; Implementing activity-based management; Implementing target costing; Understanding and implementing internet e-commerce; Evaluating controllership effectiveness; Redesigning the finance function; Implementing shared services centers Research Studies Het IMA was in het begin van de vorige eeuw (ca. 1920) een van de eerste organisaties die onderzoek uitvoerde op het gebied van management accounting. Er zijn in de loop van de tijd meer dan 250 studies uitgevoerd. In verband met de vitale rol van de IMA-research werd in 1994 een aparte eenheid opgericht: Foundation for Applied Research (FAR). De missie van de FAR is het (laten) doen van accounting en financieel managementresearch dat kan worden toegepast in de huidige en toekomstige business praktijk. In dit verband kan het onderzoek van Robert Cooper begin jaren negentig naar kostenmanagement in Japan worden genoemd. Dit onderzoek is door de FAR medegefinancierd. De belangrijkste publicaties van dit onderzoek zijn: Cooper, R. (1995), When lean enterprises collide; Cooper, R. & Slagmulder, R. (1997), Target costing and value engineering; Cooper, R. & Slagmulder, R. (1999), Supply chain development for the lean enterprise. Het huidige researchprogramma staat op de website. De belangrijkste onderzoeksgebieden zijn: alternatieve cost accounting systems; capacity management; capital budgeting; customer valuation; value based management; enterprise risk management. Waarschijnlijk zijn de resultaten van de IMA-onderzoeken naar de inhoud van de controllersfunctie het interessantst voor de lezers van MCA. Het IMA heeft in 1995 en 1999 praktijkonderzoeken laten verrichten onder zijn leden, naar de inhoud van de controllersfunctie binnen Amerikaanse bedrijven. De belangrijkste resultaten van het onderzoek uit 1999 worden hierna weergegeven. 2. Veranderende rol van de controller: een praktijkstudie 3 De rol van de management accountant is de afgelopen tien à vijftien jaar in veel bedrijven drastisch gewijzigd, mede als gevolg van ontwikkelingen in de informatietechnologie. De management accountant heeft zich ontwikkeld van boekhouder (bean counter) tot gewaardeerd business partner. Uit vakpublicaties blijkt dat bij Nederlandse ondernemingen zich een soortgelijke ontwikkeling heeft voorgedaan. De veranderingen in de rol van de management accountant zijn voor het laatst vastgesteld in een Amerikaans praktijkonderzoek uit De titel van dit onderzoek luidt: Counting more, counting less: transformations in the management accounting profession. Het onderzoek geeft een momentopname weer van de actuele functie-inhoud van de management accountant in de VS, hoe het beroep is veranderd en waar het naar toegaat. Het praktijkonderzoek uit 1999 is gebaseerd op telefonische interviews met driehonderd ervaren management accountants. Ook zijn bij vijf toonaangevende bedrijven persoonlijke interviews gehouden. Het onderzoek richt zich vooral op de management accounting-functie en biedt inzicht in de veranderingen die deze functie heeft ondergaan in Amerikaanse bedrijven. Het praktijkonderzoek legt de transformatie vast van boekhouder tot business partner. Steeds meer management accountants besteden het grootste gedeelte van hun tijd aan bedrijfsanalyses. 2.1 Verbeterd imago De rol van de management accountant is de afgelopen jaren drastisch gewijzigd Vergeleken met het vorige praktijkonderzoek uit 1995 laten de resultaten van het nieuwe onderzoek een voortdurende en toenemende verandering in het werk van management accountants zien, in hun rol in de organisatie en in de waarde die zij toevoegen bij het nemen van beslissingen. Management accountants worden binnen organisaties steeds meer gevraagd voor hun advies, expertise en betrokkenheid. 2.2 Toename communicatie met andere functies In 1995 zei 48% te werken in interdisciplinaire teams. In 1999 is dit toegenomen tot 56%. Tegenwoordig besteden management accountants meer tijd aan communicatie met medewerkers in hun bedrijf dan vijf jaar geleden. 3 Russel, K.A., G.H. Siegel, C.S.B. Kulesza, Management Accounting Quarterly, Fall

4 MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 2005 Over het algemeen zijn de respondenten het erover eens dat goede interpersoonlijke eigenschappen essentieel zijn voor succes. 2.3 Verandering in werkplek Traditioneel werkten management accountants binnen stafafdelingen. Echter, 20% van de respondenten meldt dat ten minste de helft van de management accountants in hun bedrijf verplaatst is van de centraal gelegen accounting afdeling naar de operationele afdelingen, waar zij deel uitmaken van interdisciplinaire teams. Zij zijn actief betrokken bij beslissingen. In grotere bedrijven geeft 45% van de respondenten aan dat ten minste de helft nu deel uitmaakt van de operationele afdelingen. 2.4 Definitie management accountants Wanneer gevraagd wordt naar een term die een beschrijving geeft van hun werk, antwoordt 39% finance, 33% zegt accounting en 28% gebruikt een andere term. Finance lijkt een meer volledige en acceptabele term om de gevarieerde activiteiten te beschrijven die de respondenten uitvoeren. De meest algemene redenen om de term finance te gebruiken, hebben te maken met de positieve associatie hiervan en met de negatieve associatie van accounting. Interessant genoeg gebruikte geen van de respondenten de term management accountant om zichzelf te beschrijven. Ze noemen zich vaak financial manager en wel om de volgende redenen: finance kijkt vooruit, terwijl accounting terugblikt; finance is meer all-inclusive dan accounting; accounting heeft betrekking op debit en credit; accountants zijn number crunchers. Management accountants noemen zich steeds vaker financial manager 2.5 Eigenschappen voor succes Management De deelnemers aan het onderzoek werden gevraagd om aan te geven welke kennis, eigenschappen en talenten management accountants nodig hebben om succes te bereiken. Deze informatie is met name waardevol voor huidige studenten bedrijfseconomie en bedrijfskunde. De volgende punten werden genoemd: communicatieve vaardigheden (mondeling, schriftelijk); in een team kunnen werken; analytische vaardigheden; gedegen kennis en begrip van hoe een bedrijf functioneert; gedegen kennis en begrip van accounting. 2.6 Toekomst De respondenten melden een verschuiving in de afgelopen vijf jaar van traditionele accountingwerkzaamheden naar nieuwe, meer waardevolle activiteiten. De belangrijkste nieuwe activiteiten zijn strategische planning en procesverbetering. Vergeleken met vijf jaar geleden, besteden respondenten meer tijd aan de volgende activiteiten: interne adviezen; strategische planning; procesverbeteringen; computersystemen en -activiteiten; financiële en economische analyses; managen van de accounting/finance functie. Wanneer de respondenten drie jaar vooruit kijken, verwachten ze nog meer tijd te besteden aan dezelfde werkzaamheden. Vergeleken met vijf jaar geleden zeggen respondenten minder tijd te besteden aan traditionele activiteiten zoals accountingsystemen, financiële rapportages, budgettering, fiscale verslaggeving en consolidaties. 2.7 Veranderingen in de financiële functie Bijna alle respondenten denken dat de veranderingen in hun werk veroorzaakt worden door veranderingen in de financiële functie. De voornaamste veranderingen omvatten: partner (adviseur) in managementbeslissingen; finance brengt meer aspecten van business met zich mee; meer planning/strategie; meer gecomputeriseerde technologie; meer betrokken bij team building/beslissingen nemen; meer betrokken bij het beoordelen van bedrijfseffectiviteit. Figuur 1 geeft de ontwikkeling van de management accountant-functie duidelijk weer. Bijna alle respondenten geloven ook dat de huidige trend richting business partner zal doorzetten. Accountant Focus Strategic Tactical Operational 1990 Traditional Transition Advanced Management Accountant Tools Figuur 1. Ontwikkeling van de management accountant-functie. 2000/5 31

5 2.8 Consequenties voor accounting onderwijs Het accounting onderwijs op universiteiten in de VS is nog vaak gericht op traditionele onderwerpen (financial accounting, auditing, accounting information systems, tax accounting). De hiervoor genoemde belangrijke onderwerpen, bijvoorbeeld strategische planning en decision analyses, worden nauwelijks onderwezen in de meeste accounting programma s. Om aan de behoeften van de bedrijven beter tegemoet te komen is het noodzakelijk dat docenten aan universiteiten een actueel inzicht hebben in de werkzaamheden van een modern bedrijf. Deze actuele inzichten, die zijn verworven met het praktijkonderzoek, dienen verwerkt te worden in onderwijsprogramma s. Op basis van de resultaten van het in deze paragraaf besproken onderzoek en van praktijkwaarnemingen begin 21ste eeuw is het programma van het CMA/CFM-programma per 1 juli 2004 drastisch gewijzigd (zie paragraaf 3). Het CMA/CFMprogramma is per 1 juli 2004 drastisch gewijzigd 3. CMA/CFM-opleiding Het eerste CMA-examen werd in de VS afgenomen in Het examen bestond uit vijf onderdelen en werd schriftelijk afgenomen in juni en december van elk kalenderjaar. In 1991 is het aantal vakken teruggebracht tot vier. Vanaf januari 1998 wordt het examen per computer afgenomen en bestaat ieder onderdeel uit 110 meerkeuzevragen. Het examen kan worden afgelegd in testcentra in de VS en diverse landen buiten de VS, waaronder Nederland. Ongeveer 25% van de examenkandidaten betreft buitenlandse kandidaten. In 1998 is in Amerika het CFM-programma geïntroduceerd. Het belang van corporate finance bleek te zijn toegenomen en controllers kregen steeds vaker met financieringsvraagstukken te maken. Het vakgebied corporate finance heeft een sterke invloed op financial accounting, bijvoorbeeld bij het verwerken van derivaten en optieregelingen. Ook heeft corporate finance invloed op management accounting, bijvoorbeeld bij de economic value added-problematiek. Het is mogelijk om na het behalen van het CMA-diploma het CFM-examen af te leggen. Na het succesvol afleggen van het CFM-examenonderdeel (Corporate Financial Management) krijgt men ook het CFM-diploma. Het IMA in de VS adviseert kandidaten om beide programma s te doen (dual certification). Vanaf 1 juli 2004 geldt een nieuw CMA-examen. 4 Het hoofdvak van het CMA-examen is management accounting (part 2). Het CMA-examen bestaat uit vier onderdelen en is volgens onderstaand schema opgebouwd: Part 1: Business Analysis micro economics; macro economics; global business environment; internal controls; quantitative methods; financial statement analysis. Part 2: Management accounting and Reporting budget preparation; cost management; performance measurement; information management; external financial reporting. Part 3: Strategic Management strategic planning; strategic marketing; corporate finance; decision analysis; investment decisions. Part 4: Business Applications all topics form parts 1, 2 and 3, plus: organization management; organization communication; behavioral issues of management accounting; ethical considerations. De onderdelen 1, 2 en 3 worden door middel van meerkeuzevragen via de computer getoetst. Deel 4 mag pas worden afgelegd als de eerste drie onderdelen zijn behaald. Deel 4 wordt getoetst door middel van circa vijf op de praktijk georiënteerde cases. Op de website van het IMA staat een uitgebreide content specification outline. Deze outline geeft in twintig pagina s nauwkeurig aan welke onderwerpen op het examen aan de orde komen. Vanaf 1 juli 2005 wordt ook een nieuw CFM-programma ingevoerd. Bij dit programma staat strategic financial management centraal. De belangrijkste onderwerpen zijn: risk management, corporate governance, capital management and analysis, raising capital en investing capital. Deze onderwerpen worden via de computer getoetst door middel van meerkeuzevragen (deel 1 CFM) en praktijkcases (deel 2 CFM) 4 De meeste management accountants in de VS zijn (nog steeds) afgestudeerd als accountant. In april 2004 is het nieuwe programma voor Certified Public Accountant (CPA) ingevoerd. Het CPA-examen wordt ook per computer afgenomen met meerkeuzevragen en cases. Ook de inhoud is geactualiseerd. Jaarlijks doen circa kandidaten CPA-examen. Zie voor meer informatie 32

6 MCA Tijdschrift voor Organisaties in Control 2005 Uit het meest recente jaarverslag van het IMA (Strategic Finance, maart 2004) komen de gegevens in tabel 2. Het CMA/CFM-programma wordt ondersteund door een netwerk van circa driehonderd Amerikaanse universiteiten. In Nederland wordt het CMA/CFM-programma aangeboden aan de Vrije Universiteit, waar jaarlijks ongeveer negentig cursisten het programma volgen. 4. IMA Chapter Amsterdam In de VS bestaan ruim 150 actieve chapters. Deze chapters vormen de ruggengraat van het IMA. Afgestudeerde CMA ers en CFM ers nemen deel aan voortgezette educatieactiviteiten van de chapters en zien deze ook als middel om te netwerken. Bijna iedere grote stad heeft een chapter; sommige chapters hebben duizenden leden. Buiten de VS zijn zeven actieve chapters, zes in Azië en één in Europa. In 2001 is het idee van een Amsterdamse IMA Chapter geboren en werd de kleine oprichtingscommissie gevormd. Het IMA heeft in februari 2003 de chapter formeel vastgelegd als officiële chapter van het IMA. De lancering van de eerste Europese chapter vond plaats tijdens een symposium dat op 8 mei 2003 aan de Vrije Universiteit georganiseerd werd. Tijdens dit symposium is met name ingegaan op de veranderende rol van de controller bij bedrijven. Bijna iedere grote stad in de VS heeft een chapter; sommige hebben duizenden leden Het IMA Chapter Amsterdam heeft bijna vierhonderd leden. Het belangrijkste doel van de chapter is om cursussen en seminars en dergelijke aan te bieden voor de afgestudeerde CMA ers en CFM ers, zodat zij aan hun voortgezette educatieverplichting kunnen voldoen. Hierbij wordt nauw samengewerkt met het Controllers Instituut. De chapter heeft de volgende belangrijke activiteiten. Strategic finance workshops De chapter Amsterdam organiseert vanaf 2004 circa acht workshops Strategic finance per jaar. De workshops worden als regel gegeven door afgestudeerde CMA ers en CFM ers bij Nederlandse bedrijven en hebben betrekking op actuele onderwerpen op het gebied van financieel management. Deze onderwerpen worden voor een belangrijk deel ontleend aan het vakblad Strategic Finance. Onderwerpen van de workshops zijn: management buy out s, pensioenproblematiek, planning en control van merken, management control bij Heijmans, project management en strategy maps. Dit laatste onderwerp staat centraal in het nieuwste boek van Kaplan & Norton en is ook behandeld in Strategic Finance (februari 2004). Annual meeting Op 10 juni 2004 werd de jaarlijkse annual meeting van de chapter georganiseerd. Het onderwerp was: Management en control van allianties in de praktijk. Er werd o.a. ingegaan op de praktijkervaringen van KLM en P&O Nedlloyd. Volgend jaar wordt een bijeenkomst georganiseerd met als thema: Performance management. Cursussen Controllers Instituut Het Controllers Instituut (CI) organiseert in het voorjaar en najaar ongeveer tien cursussen. Deze cursussen worden ook aangeboden aan de leden van de chapter Amsterdam. In het najaar van 2004 zijn onder andere de volgende cursussen georganiseerd: internationale standaarden, strategisch kostenmanagement, internal auditing en activity based budgeting. 5. Aanbevelingen voor het Controllers Instituut Het Controllers Instituut (CI) is eind 1994 opgericht met als doelstelling de bevordering van de kwaliteit van de beroepsuitoefening in financieel-economische functies. Het aantal leden bedraagt ruim 6000 en bestaat uit ongeveer 30% RC s en 70% RA s. Als belangrijk onderdeel van zijn taak ziet het Controllers Instituut het organiseren van ongeveer twintig korte cursussen voor permanente educatie. Deze cursussen hebben vooral betrekking op het vakgebied management accounting en control. Ook organiseert het CI jaarlijks in juni een Financial Executive Programme, een door deelnemers hoog gewaardeerde cursus, en in november een jaarcongres (waaraan in dit nummer de nodige aandacht wordt besteed). MCA is het officiële communicatiemiddel van het CI; het is een wetenschappelijk georiënteerd vaktijdschrift. De website vervult in toenemende mate het communicatiekanaal ten aanzien van actueel nieuws en evenementen. Uit het voorgaande blijkt dat het CI de afgelopen jaren veel heeft bereikt. Zijn er voor het CI nog lessen te trekken uit de ervaringen van het Amerikaanse IMA? Tabel CMA certified first-time applicants CFM certified first-time applicants

7 Wellicht is een eerste les de voortgezette educatie. Bij het IMA moet jaarlijks ten minste dertig uur aan cursussen worden gelopen op de voor de controller relevante vakgebieden. Gezien de statuten van de VRC zou ook in Nederland verplichte voortgezette educatie wel noodzakelijk zijn. In deze statuten staat het volgende onder het kopje vakbekwaamheid: De controller is verantwoordelijk voor het handhaven van een voldoende niveau van zijn vaktechnische kennis en vaardigheden. Vervolgens wordt als toelichting bij deze gedragsregels aangegeven dat de controller op de hoogte moet blijven van de ontwikkelingen op de voor zijn functie relevante gebieden zoals administratieve organisatie, administratieve automatisering, bedrijfseconomie, recht, belastingen, financiering en externe berichtgeving. Echter, er is geen gekwantificeerde verplichting genoemd, uitsluitend een uit de gedragscode voorvloeiende kwalitatieve verplichting. Dit laatste laat zich evenwel moeilijk controleren. Een tweede les zou de inhoud van het onderwijsprogramma van de controllersopleidingen kunnen zijn. Het IMA heeft een zeer gedetailleerd overzicht opgesteld van het CMA/CFM-onderwijsprogramma. Dit is mede gebaseerd op praktijkonderzoek naar de inhoud van de controllersfunctie. Het CI zou in Nederland praktijkonderzoek kunnen doen en op basis daarvan aanbevelingen kunnen doen welke elementen in het onderwijsprogramma van de controllersopleidingen gewenst zijn. Binnen het Controlers Instituut vond nauwelijks onderzoek plaats Een derde les betreft research. Al sinds 1919 heeft het IMA-research op het programma staan. Dit betreft vooral toegepast onderzoek op het gebied van financieel management en wordt meestal uitgevoerd door onderzoekers van o.a. toonaangevende universiteiten. Tot enkele jaren geleden vond er binnen het CI nauwelijks onderzoek plaats. Sinds 2003 is daar verandering in gekomen door het bevorderen en ondersteunen van onderzoek naar de rol en het werkterrein van de CFO/controller/financieel manager, in samenwerking met diverse Nederlandse universiteiten. Een laatste punt betreft de naamgeving. Sinds 1919 zijn er verschillende namen gehanteerd voor management accountants/controllers in de VS. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in de naam Institute of Management Accountants. Met deze naam is men nog steeds niet erg gelukkig omdat de term management accounting vaak een te saai imago oplevert. Zo blijkt uit eerder behandeld praktijkonderzoek dat geen enkele respondent zich management accountant noemt om zich te beschrijven; ze geven vaak de voorkeur aan de naam financial manager. Ook het lijfblad van het IMA heeft nog niet zo lang geleden een andere naam gekregen: Strategic Finance in plaats van Management Accounting. In dit kader kan er ook nog gewezen worden op het feit dat de Amerikaanse organisatie voor CFO s en treasurers al in 1961 de naam van haar organisatie heeft gewijzigd van Controllers Institute in Financial Executive Institute. Voor het Nederlandse CI zou wellicht de volgende naam beter zijn: Netherlands Institute of Financial Executives (NIFE). 6. Samenvatting en conclusies Het Amerikaanse IMA is de grootste organisatie op het gebied van financieel management. Zijn activiteiten zijn met name gericht op onderwijs (o.a. CMA/CFM-programma, voortgezette educatie), research en publicaties (o.a. Strategic Finance). Uit IMA-onderzoek blijkt dat de rol van de controller de afgelopen tien à vijftien jaar drastisch is gewijzigd. De controller is veranderd van scorekeeper/beamcounter tot financial manager (business partner). Deze veranderende rol heeft ertoe geleid dat het CMA/CFM-programma per 1 juli 2004 is aangepast. Het in 1994 opgerichte CI heeft de afgelopen tien jaar veel bereikt, en kan op basis van de Amerikaanse ervaringen verbeteringen aanbrengen voor de toekomst. In dit kader kan met name worden gedacht aan de Amerikaanse ervaringen ten aanzien van voortgezette educatie, inhoudseisen ten aanzien van opleidingen en research. Ook zou op grond van Amerikaanse ervaringen verstandig zijn om de saaie naam Controllers Instituut te vervangen door een meer dynamisch klinkende naam, bijvoorbeeld The Netherlands Institute of Financial Executives. Zie voor uitgebreide informatie over het IMA en zijn activiteiten MCA 34

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals. SIS finance FINANCE consulting interim management professionals duurzame relaties met onze opdrachtgevers, gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. OVER FINANCE Finance is een middelgroot

Nadere informatie

Maak de sprong naar de opleiding tot registercontroller. business in control

Maak de sprong naar de opleiding tot registercontroller. business in control Alleen de top biedt het perspectief Maak de sprong naar de opleiding tot registercontroller business in control De registercontroller als business partner voor het management De functie van controller

Nadere informatie

Overgangsregels 2014-2015. Page 1

Overgangsregels 2014-2015. Page 1 Inhoudsopgave MSc Accounting MSc Econometrics and Mathematical Economics MSc Economomics MSc Finance MSc Fiscale economie MSc Information Management MSc International Management MSc International Business

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Controlling & Accounting De cursus Controlling & Accounting duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA)

CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) VU POSTGRADUATE SCHOOL OF ACCOUNTING & CONTROL OPLEIDING CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) AMERICAN CERTIFICATION FOR ACCOUNTANTS AND FINANCIAL PROFESSIONALS IN BUSINESS INHOUDSOPGAVE 3 INLEIDING 5

Nadere informatie

DE CONTROLLERSFUNCTIE IN NEDERLAND ENKELE UITKOMSTEN VAN EEN ENQUÊTEONDERZOEK

DE CONTROLLERSFUNCTIE IN NEDERLAND ENKELE UITKOMSTEN VAN EEN ENQUÊTEONDERZOEK Ontwikkeling financiële functie: DE CONTROLLERSFUNCTIE IN NEDERLAND ENKELE UITKOMSTEN VAN EEN ENQUÊTEONDERZOEK In zowel het academisch veld als in de beroepspraktijk is er veel aandacht voor de activiteiten

Nadere informatie

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals SIS. finance

SIS FINANCE. voor professionals door professionals. consulting. interim management. finance professionals SIS. finance FINANCE consulting interim management professionals over sis... duurzame relaties met onze opdrachtgevers gebaseerd op kennis van zaken, commitment en oplossingsgerichtheid. Finance is een middelgroot

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregeling 2011 Vanwege afbouw van de Bacheloropleiding E&I wordt het Bachelor-2 niet meer aangeboden. Ouderejaars studenten E&I

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregeling 2013 Vanwege afbouw van de Bacheloropleiding E&I wordt er onderwijs meer aangeboden. Ook worden tentamens en hertentamens

Nadere informatie

Perspectief in Public Controlling

Perspectief in Public Controlling Perspectief in Public Controlling De controller in een dynamische omgeving Dr. Tjerk Budding en dr. Martijn Schoute @ZijlstraCenter / #VanEgtenlezing2016 1 De public controller is een coördinerende functie

Nadere informatie

Transformeer naar een data gedreven organisatie. Strategy & Big Data Analytics Leadership

Transformeer naar een data gedreven organisatie. Strategy & Big Data Analytics Leadership Transformeer naar een data gedreven organisatie Strategy & Big Data Analytics Leadership Details Cursusduur 4 dagen Datum en locatie 2, 3, 13, 14 november 2017 - Tilburg Tijd 09:00-18:00, 09:00-16:30,

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

EUR REGISTER NIET-INITIEEL ONDERWIJS ZONDER NVAO-ACCREDITATIE PER 20 MAART 2019

EUR REGISTER NIET-INITIEEL ONDERWIJS ZONDER NVAO-ACCREDITATIE PER 20 MAART 2019 EUR REGISTER NIET-INITIEEL ONDERWIJS ZONDER NVAO-ACCREDITATIE PER 20 MAART 2019 Naam programma Aanbieder Faculteit Studielast Te behalen certificaat of diploma Periode Contactgegevens Opmerkingen Postgraduate

Nadere informatie

CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA)

CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) 02 CERTIFIED MANAGEMENT ACCOUNTANT (CMA) Ben jij een financiële professional die niet stil wil staan? Wil jij je ontwikkelen in je baan en als persoon? En je talenten

Nadere informatie

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers The European professional practice qualification for public service leaders Inschrijving vóór 1 juli 2016 = 10% korting op inschrijvingskosten

Nadere informatie

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006

Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregelingen Bachelor Economie en Informatica - vanaf 2006 Overgangsregeling 2010 Ouderejaars studenten E&I kunnen in het studiejaar 2010/2011 verder studeren in hun bachelorprogramma, evenwel met

Nadere informatie

Jaarvergadering Accountants in business en Kick off Ethiek

Jaarvergadering Accountants in business en Kick off Ethiek Jaarvergadering Accountants in business en Kick off Ethiek 19 april 2011 Agenda 18.00 uur Opening door Gabriël van de Luitgaarden - voorzitter ledengroep AIB Introductie Fusie NIVRA NOvAA Samenwerkingsverband

Nadere informatie

Lijst EW-TEW-HIR ( 13-14)

Lijst EW-TEW-HIR ( 13-14) Lijst EW-TEW-HIR ( 13-14) Beste studenten, Hier de lijst van boeken en cursussen die in het tweede semester zullen worden aangeboden door de VEK. Ook het handige boek Schrijven van verslag tot eindwerk

Nadere informatie

NEVI INKOOPDAG 2012. Inkoop verandert! Verandert u mee? www.nevi-inkoopdag.nl

NEVI INKOOPDAG 2012. Inkoop verandert! Verandert u mee? www.nevi-inkoopdag.nl NEVI INKOOPDAG 2012 Inkoop verandert! Verandert u mee? Welkom Bijna 300 deelnemers!! Sinds 2008 niet meer zo druk geweest! INKOOP VERANDERT! VERANDERT U MEE? Corporate Social Responsibility Sustainable

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Inkoopmanagement & Procurement De cursus Inkoopmanagement & Procurement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Business & IT Alignment deel 1

Business & IT Alignment deel 1 Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd

Nadere informatie

Strong Controllership

Strong Controllership Strong Controllership Als ik gemekker wil, koop ik wel een geit Hoe verandert onze functie? Welke competenties zijn er nodig op ons vakgebied gezien de veranderende context? Wat betekent dit voor de inrichting

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus IT & Process Management De cursus IT & Process Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals.

Big data in de publieke sector. Leergang voor ervaren public controllers en professionals. het Zijlstra Center for Public Control, Governance and Leadership www.hetzijlstracenter.nl Big data in de publieke sector Leergang voor ervaren public controllers en professionals Big data in de publieke

Nadere informatie

Executive Academy. Permanente Educatie voor Professionals. Permanente Educatie voor Professionals

Executive Academy. Permanente Educatie voor Professionals. Permanente Educatie voor Professionals Executive Academy Permanente Educatie voor Professionals Permanente Educatie voor Professionals Wat is de Executive Academy? De Executive Academy is een samenwerking tussen de Amsterdam Business School

Nadere informatie

& control. opleiding

& control. opleiding VU post- GRADUATE school of accounting & control opleiding Controlling (RC/EMFC) De VU-opleiding tot Executive Master of Finance and Control (RC) Allround Controller bedrijfseconomisch geweten en adviseur

Nadere informatie

Young Captains Program

Young Captains Program Young Captains Young Captains Program Een duik in de noodzakelijke competenties voor een toekomstige Board Room positie exclusief voor kandidaten van de Young Captain Award Juni 2016 Voor wie - Kandidaten

Nadere informatie

CONTROLLING (RC/EMFC)

CONTROLLING (RC/EMFC) VU POST- GRADUATE SCHOOL OF ACCOUNTING OPLEIDING CONTROLLING (RC/EMFC) DE VU-OPLEIDING TOT EXECUTIVE MASTER OF FINANCE AND CONTROL (RC) ALLROUND CONTROLLER BEDRIJFSECONOMISCH GEWETEN EN ADVISEUR Je richt

Nadere informatie

Overgangsregeling

Overgangsregeling Inhoudsopgave BSc Bedrijfseconomie BSc Econometrie en Operationele Research BSc Economie BSc Economie & Bedrijfseconomie BSc Economie & Informatica BSc Fiscale Economie BSc International Business Administration

Nadere informatie

Bent u een partner voor de finance executive? Toon uw kennis en expertise op CFO.nl #1 nieuws- en kennisplatform voor CFO s en Financieel Directeuren

Bent u een partner voor de finance executive? Toon uw kennis en expertise op CFO.nl #1 nieuws- en kennisplatform voor CFO s en Financieel Directeuren Bent u een partner voor de finance executive? Toon uw kennis en expertise op CFO.nl #1 nieuws- en kennisplatform voor CFO s en Financieel Directeuren CFO.nl CFO Community: het #1 platform voor finance

Nadere informatie

WAT ZEGT 10 JAAR RECRUITMENTDATA OVER DE REGISTER CONTROLLER?

WAT ZEGT 10 JAAR RECRUITMENTDATA OVER DE REGISTER CONTROLLER? WAT ZEGT 10 JAAR RECRUITMENTDATA OVER DE REGISTER CONTROLLER? Introductie De opleiding tot Register Controller bereidt ambitieuze finance professionals voor op een strategische finance positie: business

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Lean- & Proces Management De cursus Lean & Process Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

OER/TER ADDENDA ( )

OER/TER ADDENDA ( ) OER/TER ADDENDA (21-11-2017) Regarding: Teaching and Examination Regulations Master s degree programmes The new text: p. 170 Programme: Executive Master of Finance and Control/EMFC Year: 2 sem course title

Nadere informatie

Overgangsregeling bachelor Economie en bedrijfseconomie 2013-2014 mei 2013

Overgangsregeling bachelor Economie en bedrijfseconomie 2013-2014 mei 2013 Overgangsregeling bachelor Economie en bedrijfseconomie 2013-2014 mei 2013 Met ingang van collegejaar 2013-2014 wordt voor alle jaren van de bacheloropleiding Economie en bedrijfseconomie een nieuw curriculum

Nadere informatie

De veranderende rol van de controller. Bijeenkomst FAMO / EICPC/ JS Consultancy / VU Vrijdag 22 juni Programma

De veranderende rol van de controller. Bijeenkomst FAMO / EICPC/ JS Consultancy / VU Vrijdag 22 juni Programma De veranderende rol van de controller Bijeenkomst FAMO / EICPC/ JS Consultancy / VU Vrijdag 22 juni 2018 Programma 14.00 Opening door Astrid van de Klift, voorzitter FAMO 14.10 Introductie door Tjerk Budding

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Masterclass Plan van Aanpak Schrijven De Masterclass Plan van Aanpak Schrijven duurt 1 dag en omvat 2 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Brochure Managing Across the Lifecycle

Brochure Managing Across the Lifecycle Brochure Managing Across the Lifecycle Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de Technische

Nadere informatie

Finance & Control. (Bedrijfseconomie)

Finance & Control. (Bedrijfseconomie) Finance & Control (Bedrijfseconomie) PROGRAMMA FINANCE & CONTROL Avans Hogeschool en Academie voor Algemeen en Financieel Management Opbouw opleiding Finance & Control (voorheen Bedrijfseconomie) Manier

Nadere informatie

Kwalificatie en certificatie van informatiebeveiligers

Kwalificatie en certificatie van informatiebeveiligers Kwalificatie en certificatie van informatiebeveiligers Marcel Spruit Fred van Noord Opleidingenmarkt, 24 mei 2011 Onderzoek Onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een (inter)nationaal kwalificatie-

Nadere informatie

Overgangsregels 2016-2017

Overgangsregels 2016-2017 Overgangsregels 2016-2017 Code Vak Programma Overgangsregel Vervangend vak Code Sem. / blok Opmerkingen BSc Econometrics and Operational Research 35B606 Modeling in Practice (6 ects) EOR Dit vak zal vanaf

Nadere informatie

NIVE Opleidingen HOFAM (QC) Dé praktijkgerichte controllersopleiding tot Business Controller.

NIVE Opleidingen HOFAM (QC) Dé praktijkgerichte controllersopleiding tot Business Controller. NIVE Opleidingen HOFAM (QC) Dé praktijkgerichte controllersopleiding tot Business Controller 1 HOFAM Dé praktijkgerichte opleiding tot Business Controller (QC) De controllersfunctie brengt veel verantwoordelijkheden

Nadere informatie

CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1

CobiT. Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 CobiT Drs. Rob M.J. Christiaanse RA PI themabijeenkomst Utrecht 29 juni 2005 9/2/2005 1 Control objectives for information and related Technology Lezenswaardig: 1. CobiT, Opkomst, ondergang en opleving

Nadere informatie

MASTERCLASS ADVANCED FINANCE & CONTROL

MASTERCLASS ADVANCED FINANCE & CONTROL MASTERCLASS ADVANCED FINANCE & CONTROL LEER JOUW BEDRIJFSVOERING IN GOEDE BANEN TE LEIDEN NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING Je wilt jouw kennis en vaardigheden op het gebied van financieel management

Nadere informatie

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE 1 Boeiend en verrijkend. Ook verschillend van invalshoeken en belangen Het was mijn doel om van de ervaringen van anderen te leren en dat is geslaagd De rondetafelsessies

Nadere informatie

Overstapregelingen HBO Bachelor SPD Bedrijfsadministratie per 1 september 2017 Tevens van toepassing op de opleidingen:

Overstapregelingen HBO Bachelor SPD Bedrijfsadministratie per 1 september 2017 Tevens van toepassing op de opleidingen: 1 Overstapregelingen HBO Bachelor SPD Bedrijfsadministratie per 1 september 2017 Tevens van toepassing op de opleidingen: Praktijkdiploma Assistent Controller HBO Associate Degree Financieel Management

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Product Management De cursus Product Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties in Utrecht.

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering 5 april 2012

Algemene Ledenvergadering 5 april 2012 Jaarplan 2013 Algemene Ledenvergadering 5 april 2012 Commissie Vaktechniek 1 Doel van de commissie De commissie Vaktechniek heeft tot doel de leden en het bestuur van IIA Nederland te ondersteunen op het

Nadere informatie

4-DAAGSE ACCOUNTANCY & CONTROLLING

4-DAAGSE ACCOUNTANCY & CONTROLLING 4-DAAGSE ACCOUNTANCY & CONTROLLING VERGROOT JE KENNIS EN KUNDE IN 4 DAGEN NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING In een reeks van 4 afzonderlijke dagdelen verspreid over het hele jaar verbinden we samen

Nadere informatie

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE.

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE. BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE. 1 De rondetafel sessies vind ik echt een toegevoegde waarde hebben Rondetafels geven toch de meeste interactie en diepgang Het was een goede bijeenkomst waar ik

Nadere informatie

Brochure Operational Support & Analysis

Brochure Operational Support & Analysis Brochure Operational Support & Analysis Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de

Nadere informatie

de volgende vakken b) the student has completed the MSc Economics with at least the courses...

de volgende vakken b) the student has completed the MSc Economics with at least the courses... OER/TER Errata (25-04-2018) Betreft/regarding: Onderwijs- en Examenregeling masterprogramma s 2017- Artikel 4.5.2 (p.105)/article 4.5.2 (p111) b) de student heeft de opleiding MSc Economics programme afgerond

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies Voorstellen herziene Corporate Governance Code De voorstelllen voor de nieuwe corporate governance code Compliance versus impact Zeist, 8 juni 2016 Commissie Peters

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Business Development & Leiderschap De cursus Business Development & Leiderschap duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van

Nadere informatie

Faase, P.B. CONTROLLERS NIEUWSBRIEF, SEPTEMBER 2018

Faase, P.B. CONTROLLERS NIEUWSBRIEF, SEPTEMBER 2018 Faase, P.B. From: SBE Postgraduate Controllersopleiding Sent: dinsdag 11 september 2018 18:31 To: SBE Postgraduate Controllersopleiding Subject: Controllers Nieuwsbrief september 2018 CONTROLLERS NIEUWSBRIEF,

Nadere informatie

PART-TIME MASTER OF SCIENCE IN MANAGEMENT

PART-TIME MASTER OF SCIENCE IN MANAGEMENT PART-TIME MASTER OF SCIENCE IN MANAGEMENT NYENRODE. A REWARD FOR LIFE WAAROM NYENRODE? VOOR HET BEDRIJFSLEVEN, DOOR HET BEDRIJFSLEVEN SINDS 1946 Nyenrode is opgericht in 1946 door (de voorlopers van) grote

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Merkstrategie & Reputatie De cursus Merkstrategie & Reputatie Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor

Masteropleidingen aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen na een economische professionele bachelor Masteropleidingen aan de na een economische professionele bachelor Prof. dr. Katrien Antonio Programmadirecteur Masters FEB Leuven Prof. dr. Tom Verbeke Docent Handelswetenschappen / Business Administration

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Theoretische Fundament 5. Module Praktijkproject 5. Rooster 6. Opleidingskosten 6

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Theoretische Fundament 5. Module Praktijkproject 5. Rooster 6. Opleidingskosten 6 1 Inhoudsopgave Inleiding 4 Programma 5 Module Theoretische Fundament 5 Module Praktijkproject 5 Rooster 6 Opleidingskosten 6 Netherlands Business Academy Postbus 6546 4802 HM Breda T. +31 (0)76-82 005

Nadere informatie

Future of the Financial Industry

Future of the Financial Industry Future of the Financial Industry Herman Dijkhuizen 22 June 2012 0 FS environment Regulatory & political pressure and economic and euro crisis 1 Developments in the sector Deleveraging, regulation and too

Nadere informatie

Impact of BEPS disruptions on TCF / TRM / Tax Strategy

Impact of BEPS disruptions on TCF / TRM / Tax Strategy Impact of BEPS disruptions on TCF / TRM / Tax Strategy Be prepared for the future Herman Huidink & Hans de Jong TCF / TRM Basics (I) Werkstromen Tax Tax risk management & control Tax reporting & compliance

Nadere informatie

Trends en ontwikkelingen in de financiële functie (I)

Trends en ontwikkelingen in de financiële functie (I) PERSOONLIJK FUNCTIONEREN Visie op financiële functie van de toekomst Dr. André A. de Waal MBA, zelfstandig adviseur en associate professor strategic management Maastricht School of Management (andredewaal@planet.nl).

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Bedrijfsovername & Bedrijfsoverdracht De cursus Bedrijfsovername & Bedrijfsoverdracht duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een

Nadere informatie

VITP 15 april 2013 WORKSHOP INTEGRITEIT PENSIOENFONDSEN!

VITP 15 april 2013 WORKSHOP INTEGRITEIT PENSIOENFONDSEN! "Het verlies van vertrouwen in het financiële systeem bij het grote publiek is meer dan alleen een probleem van de financiële sector; het is een maatschappelijk probleem" - John G. Taft WORKSHOP INTEGRITEIT

Nadere informatie

Boekenlijst 1e master TEW

Boekenlijst 1e master TEW Vak Professor Cursusmateriaal Keuze/verplicht Plichtvakken Strategisch management Cassiman B. Tekstbundel Ekonomika verplicht Majoren Major 1: International Business, Strategie en innovatie International

Nadere informatie

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6

Code Course name block Ects International Organizations Advanced Project management * Cross Cultural HRM 3 6 Global management of Social Issues Interesting courses Global Management of Social Issues 410129 International Organizations 1 6 410130 Advanced Project management * 3 6 410133 Cross Cultural HRM 3 6 410134

Nadere informatie

In deze brochure vind je alles over de cursus. Corporate Finance. Breng je financiële functie naar een hoger niveau

In deze brochure vind je alles over de cursus. Corporate Finance. Breng je financiële functie naar een hoger niveau In deze brochure vind je alles over de cursus Corporate Finance Breng je financiële functie naar een hoger niveau Cursus Gevorderde kennis en vaardigheden voor het nemen van financierings- en investeringsbeslissingen

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Interim Business Controller RC

Curriculum Vitae. Interim Business Controller RC Curriculum Vitae Interim Business Controller RC Delfin Finance Contactpersoon: Mark Simons Telefoonnummer: +31 (0)6 523 76 775 E-mail: m.simons@delfin.eu Algemeen Kandidaat Ervaring Samenvatting CVK83

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Agile & Scrum Projectmanagement De cursus Agile & Scrum Projectmanagement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

Shared Service Centers en BPO. 4e Jaarcongres Controlling. 24 april 2008 Hans Neijzen

Shared Service Centers en BPO. 4e Jaarcongres Controlling. 24 april 2008 Hans Neijzen 1 Shared Service Centers en BPO 4e Jaarcongres Controlling 24 april 2008 Hans Neijzen 3 Omschrijving sessie In theorie kan de financiële functie een hogere waarde toevoegen door financiële processen onder

Nadere informatie

De controller als choice architect. Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics

De controller als choice architect. Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics De controller als choice architect Prof. dr. Victor Maas Hoogleraar Management Accounting & Control Erasmus School of Economics Wat doet een controller? Hoofd administratie Boekhoudsysteem/grootboek/accountingregels

Nadere informatie

masterclasses november 2012

masterclasses november 2012 masterclasses november 2012 Finance Netwerk; grondlegger van de Masterclasses In 2005 introduceerde Finance Netwerk het concept Masterclasses. Kleine groepen van maximaal 10 professionals die, op de mooiste

Nadere informatie

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development BiZZdesign Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools Research & Development 1 Profile CV Joost Niehof Name Grade Nationality Residence Role Joost

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Leiderschap bij Transities De cursus Leiderschap bij Transities duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties.

Nadere informatie

Managen van digitale competenties (e-skills) 2017 Paul P.M. Willockx MSc. AGENDA

Managen van digitale competenties (e-skills) 2017 Paul P.M. Willockx MSc.  AGENDA Managen van digitale competenties (e-skills) 2017 Paul P.M. Willockx MSc. www.ict-mastery.eu AGENDA e-skills / e-competenties ICT spraakverwarring e-cf raamwerk Kwaliteitsraamwerk I(v) Benutting van e-cf

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Human Resource Analytics De cursus Human Resource Analytics duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Interim Senior Controller Drs. RA RC

Curriculum Vitae. Interim Senior Controller Drs. RA RC Curriculum Vitae Interim Senior Controller Drs. RA RC Delfin Finance Contactpersoon: Mark Simons Telefoonnummer: 06-52376775 E- mail: m.simons@delfin.eu Algemeen Kandidaatnummer K159 Aantal jaren ervaring

Nadere informatie

Eerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law

Eerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law Eerste jaars Bachelor 50950 Economie en Bedrijfseconomie Voltijd 543 50950 International Bachelor Economics and Business Economics Voltijd 277 50950 International Premaster Economics and Business Economics

Nadere informatie

Code Course Programme Transition rule Code Replacement course Accounting 1: Financial International Business and Economics

Code Course Programme Transition rule Code Replacement course Accounting 1: Financial International Business and Economics Code Course Programme Transition rule Code Replacement course Accounting : Financial 44060 or (34060) Accounting voor BE 3409 Accounting 30J03 of (30J03) Accounting for IBA 345 30B05 3408 Accounting :

Nadere informatie

BluefieldFinance. BluefieldFinance. Toegevoegde waarde vanuit inhoud

BluefieldFinance. BluefieldFinance. Toegevoegde waarde vanuit inhoud Toegevoegde waarde vanuit inhoud De Organisatie 1 De Organisatie Bluefield Finance is als onderdeel van Bluefield Partners in 2007 opgericht door 2 ervaren financials met een uitgebreide expertise in business-

Nadere informatie

het Zijlstra Center for Public Control and Governance

het Zijlstra Center for Public Control and Governance Aedes en het Zijlstra Center bieden u aan: - Een op woningcorporaties toegesneden Leergang voor Controllers - Waarin alle relevante en actuele beleidsvelden en aspecten van het vak van controller aan de

Nadere informatie

Jaarvergadering. 27 april 2010

Jaarvergadering. 27 april 2010 Jaarvergadering 27 april 2010 Agenda Introductie Fusie NIVRA-NOvAA Finad en de NIVRA debatcyclus Blaffen of bijten 2009 Keurslijf of maatpak? 2010 Signalen aan verzekeraars 2010 Internationale netwerken

Nadere informatie

NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks

NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting. 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Waardecreatie, Integrated Thinking en Integrated Reporting 17 januari 2017 Paul Hurks NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Eccles at al. NBA Wat is IR? Welke informatie is voor

Nadere informatie

GOED BESTUUR VANUIT DRIE PERSPECTIEVEN

GOED BESTUUR VANUIT DRIE PERSPECTIEVEN NVZD najaarscongres 25 november 2015, Nyenrode Business Universiteit, Breukelen GOED BESTUUR VANUIT DRIE PERSPECTIEVEN Naar permanente leiderschapsontwikkeling Ambitie De NVZD wil met dit congres onderstrepen

Nadere informatie

Strategic Decisions Monitor Februari 2016 Trends in Customer Service

Strategic Decisions Monitor Februari 2016 Trends in Customer Service Strategic Decisions Monitor Februari 2016 Trends in Customer Service In samenwerking met KIRC 2016 Niets uit deze publicatie mag geheel of gedeeltelijk op enigerlei schriftelijke, elektronische of andere

Nadere informatie

Hoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever <> begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo

Hoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever <> begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo Hoe cashflow te interpreteren. Volgens de lesgever begin liquiditeit einde liquiditeit hoewel alle reporting modellen wel zo zijn opgemaakt (ook onder IFRS) IAS 7 maakt gebruik van cashstroom tabellen,

Nadere informatie

Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik

Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik Stef Weijers, Lector Logistiek en Allianties, HAN 31 januari 2013 Anno 2012 In Logistiek is 15% van de bedrijven wel

Nadere informatie

Meet the global leader with the personal touch

Meet the global leader with the personal touch Meet the global leader with the personal touch Wereldwijd toonaangevend op het gebied van werving & selectie Sinds Michael Page in 1976 in Londen werd opgericht, heeft zij zich ontwikkeld tot een toonaangevende

Nadere informatie

FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE

FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE FINANCE & CONTROL - BEDRIJFSECONOMIE 2018-2019 PROGRAMMA Jouw profiel Na je opleiding: beroepen Opbouw studiejaren Studieprogramma Studievereniging BE Adam Verschil financiële opleidingen Wat biedt F&C?

Nadere informatie

Projectplan normcommissie Human Resource Management

Projectplan normcommissie Human Resource Management Projectplan normcommissie Human Resource Management Introductie In het vakgebied Arbeid en HRM zijn zowel op nationaal als internationaal niveau een aantal grote trends en verschuivingen zichtbaar. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree

Basisgegevens. Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Nieuwe opleiding. Nieuw Ad programma. Nieuwe hbo master. Nieuwe joint degree Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Contactgegevens Universiteit

Nadere informatie

Suriname College of Accountancy

Suriname College of Accountancy College of Accountancy ACCA s Opleiding tot Chartered Certified Accountant Wat is ACCA De Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) is opgericht in 1904 en is de beroepsorganisatie voor Chartered

Nadere informatie

Externe verslaggeving

Externe verslaggeving In deze brochure vind je alles over de cursus Externe verslaggeving Leer anticiperen of proactief adviseren rond aankomende wijzigingen in (inter)nationale externe verslaggeving Cursus Ontwikkelingen die

Nadere informatie

Brochure Service Strategy

Brochure Service Strategy Brochure Service Strategy Over Pink Elephant Bedrijfshistorie Pink Elephant is een Nederlandse IT onderneming die rond 1980 is ontstaan als bijverdienste van een drietal studenten aan de Technische Universiteit

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Verandermanagement & Leadership De cursus Verandermanagement & Leadership duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Master in de Handelswetenschappen *

Master in de Handelswetenschappen * 2017-2018 Master in de Handelswetenschappen * Accountancy, Financiering en Fiscaliteit Marketing Management Ondernemerschap en Management Supply Chain Management * De masteropleiding Handelswetenschappen

Nadere informatie