Basisbouwblokken maken het datacenter. De impact van overheidsregulering. Freonvrij koelen van datacenters. management. energievoorziening.

Transcriptie

1 In samenwerkingen met datacenterworks september 2009 management Basisbouwblokken maken het datacenter energievoorziening De impact van overheidsregulering koeling Freonvrij koelen van datacenters en verder cloud computing verkent grenzen datacenter migratietraject naar 40g en 100g telecity s strategie voor energie-efficiëntie hitec pioniert met dieselroterende ups-systemen

2

3 in dit nummer datacenterworks In dit nummer praktijk 04 uitbesteden, of niet? Hoezo Green IT? Green IT heeft bij mij altijd een gevoel van chronische vermoeidheid opgeroepen. Want met die term proberen hardwarefabrikanten toch al jaren hun nieuwe, maar niet minder energie slurpende spulletjes aan de man te brengen? Met als resultaat dat de energierekening alleen maar hoger wordt. Onder andere Intel en Microsoft concludeerden onlangs, na een uitgebreid onderzoek, dat de jaarlijkse facilitaire kosten om IT-apparatuur te voeden en te koelen in sommige gevallen gelijk zijn aan de jaarlijkse kosten van de apparatuur zelf. Het stroomverbruik per duizend dollar aan servers zal bovendien blijven groeien, zo wordt gewaarschuwd in het rapport Assessing Trends over Time in Performance, Costs and Energy Use for Servers. Deze ontwikkeling legt een enorme druk op de meeste bedrijven die intern datacenters huisvesten en die het ontwerp, de constructie en operationele procedures nog niet hebben aangepast aan deze nieuwe realiteit. Volgens het rapport wordt er nog veel te weinig aandacht besteed aan de werkelijke totale kosten van het datacenter. En toch heb ik het idee dat die houding momenteel aan het veranderen is. Green IT raakt steeds verder op de achtergrond en maakt plaats voor een nieuwe zakelijkheid die wordt aangeduid met de gortdroge, maar overduidelijke term energie-efficiëntie. Een nieuwe server mag best meer energie slurpen, als het rendement verhoudingsgewijs maar hoger is. Een goed voorbeeld van de nieuwe zakelijkheid is de MeerJarenAfspraak energie-efficiëntie. Ict-bedrijven die de MJA onderschrijven zeggen toe zich in te spannen om jaarlijks hun energie-efficiëntie te verbeteren met 2 %. Meer over de MJA voor de ict in het volgende nummer van DatacenterWorks. Ook zullen we dan een bezoek brengen aan het gloednieuwe Gyro DC-II van Gyrocenter in Amsterdam. Dit datacenter draait volledig op windenergie en heeft een EUE (energy usage effectiveness) van 1,28 over een heel jaar. Gyro DC-II valt daarmee net onder de 1,3 die door de gemeente Amsterdam wordt voorgeschreven. In dit nummer kijken we hoe het TelecityGroup is gelukt in zijn vierde datacenter in Amsterdam een efficiëntie van 1,28 te halen. Wij zijn het verst in Amsterdam, verzekert datacentertechnologist Pim Steman. Ook werpen we in dit nummer een blik op het Britse Carbon reduction commitment-plan en zien we wat de invloed is van overheidsregulering op het datacenter. Het belooft een moeilijke oefening te worden de CO 2 -uitstoot te reduceren en tegelijkertijd expansie en groei te realiseren, stelt Harry Forbes van Nexans. Een ding is zeker: ik ben helemaal over mijn vermoeidheid heen. Ferry Waterkamp ferry@datacenterworks.nl management 08 cloud computing verkent grenzen datacenter 26 basisbouwblokken maken het datacenter 38 slim datacenters beheren met virtualisatie bekabeling 11 datacenters centraal tijdens jubileumfeest bicsi 31 migratietraject naar 40g en 100g energievoorziening 14 de volgende fase in energie-efficiëntie datacenters 16 telecity s strategie voor energie-efficiëntie 20 de impact van overheidsregulering 22 hitec pioniert met dieselroterende ups-systemen 41 bedrijfszekere pdu van schleifenbauer koeling 35 freonvrij koelen van datacenters en verder 40 it room infra 42 productnieuws 45 bicsi 46 column 3

4 Praktijk Henk Groenendijk is freelance journalist. Rekencentra worden voor een deel servicecentra. 4

5 datacenterworks Rekencentra hoger onderwijs staan op kruispunt Uitbesteden of niet? de rekencentra in het hoger onderwijs zowel it-dienstverleners als exploitanten van soms omvangrijke datacenters staan op een kruispunt. kunnen ze, gegeven de toenemende complexiteit van it en de schaarse interne middelen, alles zelf blijven doen of gaan ook zij uitbesteden of voor een deel de cloud in? datacenterworks sprak met andres steijaert, adviseur bij surfnet, dat het hoger onderwijs dagelijks met raad en daad bijstaat op it-gebied. Een jaar of twintig geleden zochten universitaire instellingen de samenwerking om op die manier datanetwerken te kunnen ontwikkelen en exploiteren. Ze richtten daartoe de Samenwerkende Universitaire Reken Faciliteiten op, kortweg Surf. De afkorting is inmiddels een eigen leven gaan leiden in Surffoundation, Surfnet en ga zo maar door en ook Surfnet heeft zich ontwikkeld tot een veelzijdig adviseur van het hoger onderwijs, inclusief hbo-instellingen en academische ziekenhuizen. Surfnet verkent nieuwe technologieën, fungeert als vraagbundelaar ten opzichte van de leveranciers en exploiteert een van de snelste internetwerken ter wereld, Surfnet6. Surfnet werkt inmiddels voor ongeveer 160 instellingen, die ruim 1 miljoen gebruikers vertegenwoordigen. Onlangs organiseerde Surfnet voor de achterban een seminar over ontwikkelingen in de datacenterwereld. Andres Steijaert, adviseur bij Surf, sprak er over het datacenter van de toekomst. Wat was de aanleiding voor dit seminar en in het bijzonder jouw presentatie? We zien dat de primaire processen binnen het hoger onderwijs en onderzoek afhankelijker van IT zijn geworden. Gebruikers worden tegelijkertijd IT-vaardiger, terwijl de technologie complexer wordt. Nu hebben onze leden bepaald geen gebrek aan expertise in het rekencentrum, maar de interne resources zijn wel schaars. Het aanbod van producten en diensten van buitenaf groeit daarentegen sterk. Al met al wordt uitbesteden voor de rekencentra in het hoger onderwijs steeds meer een optie. Werkplekbeheer bijvoorbeeld deden instellingen altijd zelf. Nu is het een overweging dit uit te besteden wanneer het een commodity is. Nu meer diensten worden uitbesteed, zie je bij de rekencentra langzaam een ontwikkeling in de richting van dienstverlening aan de gebruikers. Ze worden voor een deel servicecentra. Outsourcing is blijkbaar een trend. De vraag is dan wat de rekencentra in huis houdt en wat ze uitbesteedt? We hebben een professionalisering gezien van de dienstverlening op het gebied van storage en back-up, speciaal voor het hoger onderwijs. Inmiddels zijn er op dit terrein veel aanbieders actief. Verder maken instellingen als het om continuïteit gaat wel gebruik van elkaars dataruimten, om backupservers te kunnen plaatsen. Momenteel staat cloud computing in het middelpunt van de belangstelling. Er loopt een project, waarbij twee groepen instellingen samen met Surfnet en Google, respectievelijk Microsoft, ervaring opdoen met online applicaties. Het is een optie om commoditydiensten in de cloud te brengen, waarbij vooral aan wordt gedacht, zodat de rekencentra tijd en energie overhouden voor de vormen van IT-dienstverlening die specifiek zijn voor hoger onderwijs en onderzoek. Maar dan is de volgende vraag: wat mag in de cloud en wat niet? We denken dat de techniek bij cloud computing niet zo n issue is, maar bepaalde andere aspecten wel. Hoe zit het bijvoorbeeld met security, met de privacy van de gebruikers en mogelijk aan hen gerichte reclame-uitingen? Uiteraard speelt servicelevelmanagement ook een rol: wat mag je van de leverancier verwachten? Het meest complexe vraagstuk is de kwestie welke onderdelen van een toepassing de cloud in kunnen en welke beter in huis kunnen blijven. Wetgeving kan bijvoorbeeld vereisen dat je als opdrachtgever altijd informatie uit de logfiles kunt tonen. En kan dat, als die files zich in het datacenter van de 5

6 Praktijk aanbieder bevinden? Nog belangrijker is de discussie over het gebruikersbeheer. Instellingen in het hoger onderwijs willen dat absoluut in huis houden. Ze willen zelf kunnen bepalen wie toegang krijgt tot applicaties en onderwijs- en onderzoeksgegevens. Er wordt nu in projectverband bekeken hoe we grote aanbieders kunnen aansluiten op de bestaande single sign-on-implementatie, Surffederatie, om zo cloud computing op eigen condities mogelijk te maken. Surfnet heeft onlangs een onderzoek gehouden naar datacentrumcontinuïteit in het hoger onderwijs. Dat kwam ook ter sprake op het Surf-seminar. Uit het onderzoek bleek dat aan continuïteit een hoge prioriteit wordt gegeven. Is dit zo n issue in het hoger onderwijs? Ik denk dat er in dit opzicht nauwelijks verschil is met het bedrijfsleven. Wel moet je bedenken dat de gemiddelde organisatie in het hoger onderwijs een divers landschap beheert, dat veel pluriformer is dan wat een gemiddeld bedrijf in huis heeft. Toch zijn er nog wel stappen te zetten, zoals het dubbel uitvoeren van netwerkaansluitingen, iets waar diverse instellingen nu aan werken. Verder wordt naar virtualisatie gekeken. Een van de knelpunten in het hoger onderwijs is het gebrek aan fysieke resources en computerruimten. Het gaat om het gebrek aan redundante vierkante meters. Sommige instellingen hebben maar één campus. Hoe kun je dan je uitwijk goed regelen? Uitruil kan helpen, zoals ik al zei, het gebruikmaken van elkaars serverruimten, of de samenwerking zoeken met een extern uitwijkcentrum van een grote datacenteraanbieder. Sommige steden beschikken over een lokale glasvezelring, wat een goede basis voor samenwerking biedt. De aanbeveling van Surfnet aan de rekencentra van de onderwijsinstellingen, zo bleek uit je presentatie op het seminar, is op te schuiven in de richting van de klant. Op de onderste lagen van het gemiddelde informatiesysteem fysieke locatie, elektriciteit, netwerk, servers en besturingssystemen zou concurrentie met de markt bijna geen haalbare kaart meer zijn. Zijn de rekencentra eraan toe om de commodity los te laten en zich meer bezig te houden met specifieke diensten en natuurlijk applicaties? Niet elk centrum zal eraan toe zijn, maar de centra zijn wel allemaal professioneel ze bedienen al jaren grote aantallen gebruikers. Per centrum verschilt de verhouding tussen maatwerk en beheer ook sterk. Er is ook verschil in de mate van centralisatie. Sterk gecentraliseerd zijn, is een voordeel wanneer het op outsourcing aankomt, maar anderzijds kan een meer decentrale organisatie het makkelij- surfnet Surfnet maakt samenwerking in het hoger onderwijs en onderzoek mogelijk. Via een netwerkinfrastructuur, Surfnet6, zijn 160 instellingen in het hoger onderwijs en onderzoek met elkaar verbonden. Studenten, docenten, onderzoekers en netwerkbeheerders maken van dit netwerk gebruik. Om veilig toegang te kunnen bieden tot allerlei diensten op dat netwerk, ontwikkelt Surfnet authenticatie- en autorisatiediensten. Om samenwerken over de grenzen van instellingen heen biedt Surfnet innovatieve omgevingen, zoals Surfgroepen, een uitgebreide samenwerkingsomgeving, waarbinnen docenten, onderzoekers en studenten data uitwisselen, online overleggen en mediabestanden delen. Door de pioniersrol ontwikkelt Surfnet tevens kennis over en ervaring met nieuwe technologieën. Een actueel voorbeeld hiervan is onderzoek naar de mogelijkheid leveranciers van cloud-computingdiensten aan te sluiten op Surffederatie, de single sign-onimplementatie van Surfnet. Enkele andere diensten van Surfnet zijn Surfcontact, voor videoconferencing, en Surfmedia, voor het gebruik van video en audio in het onderwijs. Vaak in het nieuws waren de zogenoemde lichtpaden, die Surfnet op zijn netwerk realiseert, rechtstreekse optische dataverbindingen over glasvezel met een gegarandeerde bandbreedte en beveiliging. Meer informatie: De presentatie van Andres Steijaert is te vinden via 6

7 datacenterworks ker maken het contact met de klant of de werkvloer goed te houden, te weten wat er speelt. In het hoger onderwijs is dat nog niet zo eenvoudig, gegeven de diversiteit aan typen gebruikers. Hoe de afweging ook wordt gemaakt, elk van de centra onderkent in elk geval het belang van gedachtenvorming over outsourcing, of je er nu voor kiest of niet. En wanneer je ervoor kiest, in welke mate je dan tot uitbesteding overgaat. Hoe zien de rekencentra in het hoger onderwijs eruit in, zeg, 2020? Outsourcing zal doorzetten, denken de meeste betrokkenen. Dat zal alleen renderend kunnen bij commodity-voorzieningen. Een aanzienlijk deel van de IT-diensten en -voorzieningen in het hoger onderwijs zal altijd zeer specifiek zijn. De conclusie is dat er dus een hybride omgeving zal ontstaan. utrechtse ervaringen Het Academisch Computer Centrum van de Universiteit van Utrecht besteedde in 1999 onder meer het operationeel IT-beheer en het datacenter uit aan Capgemini. Dit en volgend jaar zal het beheer van de infrastructuur terugkomen bij het ICT Service Centrum van de universiteit, als onderdeel van een meer omvangrijke insourcingsoperatie. In een presentatie op een eerder dit jaar door Surfnet georganiseerd seminar noemde CIO Ineke Molenaars een hele reeks positieve en negatieve ervaringen met outsourcing. We kunnen hier, aan de hand van de ervaringen van de Utrechtse universiteit, wel stellen dat een universitaire omgeving bijzondere eisen stelt aan de infrastructuur: de gewenste openheid voor het onderwijs versus de vereiste beslotenheid ten bate van het onderzoek. Het passend beheren van een dergelijke infrastructuur vraagt ook in het datacenter om kennis van onderwijs- en onderzoeksprocessen. De presentatie van Ineke Molenaars is te vinden via advertentie All IT Rooms is een computerruimte System Integrator. Wij ontwerpen en bouwen nieuwe computerruimtes maar ook de herinrichting, verbouwing of verhuizing van uw huidige computerruimte is bij ons in goede handen. Onze dienstverlening op een rij: Consultancy Ontwerp Project management Realisatie Service Lange Kleiweg 50B 2288 GK Rijswijk Tel A5 adv def.indd :05:47

8 Management Andy Ingram is vicepresident product marketing & business development van de Data Center Business Group van Juniper Networks. Cloud computing verkent grenzen van het datacenter Netwerkontwerp moet platter en eenvoudiger datacenternetwerken bevinden zich in het epicentrum van grote technologische en economische veranderingen. een nieuwe trend als cloud computing verkent de grenzen van de huidige netwerken. cloud computing betekent voor datacenters meer dataverkeer en -opslag, en veeleisender software. de manier waarop bedrijven tegenwoordig hun netwerkmigraties plannen, bepaalt de kostenstructuur, capaciteit en schaalbaarheid van netwerken voor de komende jaren. de kenmerken van een netwerk bepalen in grote mate het concurrentievoordeel of -nadeel voor een bedrijf. Cloud-computingdatacenters zijn fabrieken die diensten voor netwerken ontwikkelen en leveren. Zij doen dit voor klanten, partners, medewerkers en beheerders. De techniek bepaalt wat ze kunnen doen, maar de markt wat ze moeten doen. Bijvoorbeeld betere diensten leveren tegen lagere kosten of de continuïteit van diensten garanderen ondanks een explosieve datagroei. Nieuwe technieken maken het mogelijk verwerking en opslag van gegevens in datacenters te virtualiseren, de infrastructuur te centraliseren en de capaciteit radicaal en direct te schalen. Tegelijkertijd hebben bedrijven en consumenten behoefte aan meer, rijkere en snellere content en diensten. En die diensten moeten snel beschikbaar zijn op elk apparaat en elke locatie. Cloud computing kan het antwoord zijn op al deze veranderde eisen. Maar datacenters kunnen deze diensten alleen leveren als ze de problemen overwinnen, die integraal deel uitmaken van de huidige generatie netwerken. netwerkcomplexiteit De huidige datacenternetwerken zijn te kostbaar en te complex geworden om de cloud-computingdroom te verwezenlijken. Een paar uitzonderingen daargelaten, natuurlijk. De meeste beheerders van datacenternetwerken zullen de volgende ontwikkelingen wel herkennen: nieuwe applicatiearchitecturen: in het oude client-serverapplicatiemodel beperkte het applicatieverkeer zich van server naar client. Dit model is echter ongeschikt om op te schalen naar tienduizenden, laat staat miljoenen gebruikers. De huidige servicegerichte en andere 8 Andy Ingram.

9 datacenterworks 1&1, Dirk-Thomas Meffert web 2.0-architecturen spreiden het dataverkeer over verschillende gespecialiseerde servers, wat weer nieuwe eisen stelt aan het netwerk. nieuwe content: nu alles, van cursussen tot en met telefoongesprekken, is gedigitaliseerd, moeten datacenters een explosief groeiend volume aan steeds rijkere content opslaan en verplaatsen. En elke innovatie genereert meer vraag. nieuwe apparaten: de exponentiële groei van draagbare en draadloze apparaten en alle extra server- en opslagcapaciteit die nodig is deze te bedienen, leveren meer netwerkverkeer op en complexere netwerkverbindingen. Pogingen om deze ontwikkelingen voor te blijven, bieden slechts een korte verlichting en zouden weleens kunnen bijdragen aan een grotere netwerkcomplexiteit. Een voorbeeld hiervan is meer netwerkhardware: de standaard snelle oplossing voor capaciteitsgebrek. Maar nieuwe hardware verhoogt juist de complexiteit doordat meer verbindingen en dataverkeer zorgen voor meer vertraging en kosten. single purpose -netwerken: datacenters richten vaak voor speciale doelen gespecialiseerde netwerken in. Ethernet transporteert data, glasvezel SAN s verbinden opslagmedia met servers, en netwerken met een lage vertraging, zoals Infiniband, regelen de communicatie binnen de server. Maar een gefragmenteerd netwerk maakt virtualisatie en het alledaagse netwerkverkeer lastiger. concentratie van capaciteit en beheer: het samenvoegen van infrastructuur in beheerde externe of bedrijfsdatacenters verbetert de inzet, efficiëntie en beheersing ervan. En het verbetert de prestaties, beschikbaarheid en beveiliging. virtualisatie: een manier om diverse middelen, zoals het netwerk, servers, dataopslag, in een datacenter op te delen in verschillende logische eenheden of partities. Verschillende gebruiksgroepen kunnen gescheiden van elkaar gebruikmaken van deze logische opdeling. Deze gebruiksgroepen maken simultaan gebruik van een en dezelfde fysieke infrastructuur, maar zijn toch volledig gescheiden van elkaar alsof elke gebruiksgroep zijn eigen infrastructuur heeft. Dit biedt veel voordelen, zoals een verbeterd rendement op het benutten van de hardware en het snel kunnen inspelen op de alsmaar wijzigende behoeften van gebruiksgroepen. Een eigenschap van virtualisatie is het snel kunnen opzetten van nieuwe virtuele omgevingen zonder dat nieuwe hardware hoeft te worden aangeschaft, en de daarmee gepaard gaande hoge kosten. De hierboven geschetste problemen zijn niet uniek voor datacenternetwerken. Maar de symptomen komen het eerst aan de oppervlakte in de meest veeleisende omgevingen, zoals een datacenter. Maar zelfs bedrijven die geen cloud-computingdiensten leveren, maar wel vertrouwen op de technologiecomponenten, krijgen ermee te maken. naar een eenvoudiger, rendabeler netwerk Symptomen van de blijvende problemen in datacenters zijn over belaste switches, wildgroei en de vele lagen apparatuur, wat ertoe heeft bijgedragen dat het hedendaagse datacenter een complex geheel is geworden. De meeste netwerken zijn oorspronkelijk ontworpen voor een De huidige datacenternetwerken zijn te kostbaar en te complex geworden om de cloud-computingdroom te verwezenlijken. 9

10 Management beperkte doorstroom en poortbezetting van switches en routers. Bovendien zijn ze ontwikkeld voor een beperkte verkeersintensiteit van client-serverapplicaties. Het wordt daarom tijd de datacenterinfrastructuur anders te ontwerpen. Een ideaal center heeft een centraal netwerk met virtuele partities. Daarnaast beschikt zo n datacenter over één grote logische switch die maximale beschikbaarheid waarborgt, een grote capaciteit heeft en data overal in het datacenter brengt met een minimum aan vertraging, en die tevens vrij van congestie is. Slechts weinige van de huidige datacenternetwerken benaderen dit ideaal. Maar de meeste datacenters kunnen hun infrastructuur vereenvoudigen. Nieuwe technieken stellen ontwerpers in staat netwerken minder complex te maken en de TCO (total cost of ownership) te verlagen. Dit gebeurt door switchlagen samen te voegen, het aantal verbindingen te verminderen en de beveiligingsinfrastructuur te consolideren. Ook kan een datacenter het netwerkbesturingssysteem van de diverse netwerk- en security-componenten standaardiseren om het beheer van de complete netwerkinfrastructuur te vereenvoudigen. Een dergelijke upgrade zorgt meteen voor een grotere capaciteit en schaalbaarheid voor toekomstige groei. Zelfs als een datacenter zich niet stort op de markt van gevirtualiseerde, netwerkintensieve cloud-computingdiensten, zijn deze stappen aan te raden. Naast meer capaciteit levert een datacenterupgrade ook meer omzet op. Door het aantal switches terug te brengen, bespaart een netwerkbeheerder al kosten. Als eenmaal de netwerklaag is gereorganiseerd, blijkt dat er op veel meer aspecten financieel voordeel is te behalen. Door een efficiënt ontwerp kan de netwerkinfrastructuur toe met minder hardware. Dit bespaart ruimte, energie, koeling en menskracht. Plattere netwerken maken centralisatie, consolidatie en virtualisatie van beveiligingsapparatuur mogelijk. Hierdoor kunnen functiespecifieke apparaten, zoals SSL-, VPN-, NAT- en andere apparaten, worden vervangen door geïntegreerde oplossingen. Samenvoeging van beveiligingsdiensten vermindert de kosten en maakt netwerken eenvoudiger, efficiënter en veiliger om te beheren. De mate van efficiëntie van het netwerkbeheer bepaalt de besparingen. Het terugbrengen van het aantal verschillende apparaten vereenvoudigt het beheer. Interfaces die op standaarden zijn gebaseerd, vergroten de efficiëntie van professioneel personeel. Een standaard network-operatingsysteem voor netwerk- en security-componenten en standaardbeheerinterfaces ondersteunen bovendien de automatisering van routinematige beheerhandelingen, wat wederom bijdraagt aan de efficiëntie van het beheerpersoneel. prestaties van vereenvoudigde netwerken Geconsolideerde netwerkstructuren vragen niet alleen om minder beheerkosten, ze geven ook betere prestaties. Elke switch en elk apparaat waar een datapakketje doorheen gaat, dragen bij aan de vertraging van die data. Door switchlagen te elimineren vermindert de vertraging over het gehele afgelegde traject. Geconsolideerde netwerken laten daarom moderne applicaties beter functioneren. Applicaties gebaseerd op SOA (service-oriented architectures) bijvoorbeeld, profiteren van datacenternetwerken die al het server-naar-serververkeer kunnen afhandelen, dat 10 ze genereren. Netwerken met een lage vertraging en hoge capaciteit zijn bijzonder belangrijk voor elk bedrijf dat meer wil virtualiseren. Flexibele virtualisatie zou al in de eerste fasen van een netwerkmigratie aan de orde moeten komen. Voor bedrijven is het essentieel dat ze hiermee bij de planning al rekening houden. betere business De focus van de meeste datacenters ligt op kosten en prestaties als ze op zoek zijn naar de voordelen van nieuwe computertechniek, opslag en softwaretechniek. Maar de voordelen van een sneller, eenvoudiger, flexibeler en minder kostbaar fundament gaan verder dan de muren van het datacenter. Ook bedrijven die het datacenter ondersteunt, profiteren van de operationele verbeteringen. Een sterk schaalbaar datacenternetwerk maakt het makkelijker serveren opslagcapaciteit samen te voegen. Dit levert een effectievere verdeling van de belasting op en een betere benuttingsgraad. Het vereenvoudigt de datastroom en vermindert de tijd die nodig is om nieuwe diensten of verbeteringstrajecten te introduceren. Met andere woorden: het levert diensten op met een betere kwaliteit, die sneller worden geleverd tegen lagere kosten. Of uw organisatie nu een compleet cloud-computingpakket wil aanbieden, of meer wil halen uit virtualisatie, netwerkopslag en nieuwe application delivery-modellen, kijk eerst goed naar de netwerkeisen. Een platter, eenvoudiger netwerkontwerp betaalt zich snel terug en stelt een datacenter in staat zich snel aan te passen aan toekomstige uitdagingen. advertentie OP ZOEK NAAR ONAFHANKELIJK ADVIES BIJ DE BOUW & INRICHTING VAN UW DATACENTER? Neem dan contact op met de specialisten van Merpa B.V. op tel. nr of mail naar info@merpa.nl

11 Bekabeling datacenterworks Bicsi European Conference 2009 Dublin Datacenters centraal tijdens jubileumfeest de nederlandse praktijkrichtlijn (npr) voor het bouwen en inrichten van computerruimtes en datacenters staat volop in de belangstelling. de informatiedag die op 16 april werd gehouden in het auditorium van het instituut defensie leergangen in rijswijk was met zo n 120 deelnemers dan ook een succes te noemen. Huib van der Heijden (RCDD) is manager, trainer en trainingsontwikkelaar bij Kannegieter College Na een jaar afwezigheid was dit jaar het City West Hotel in Dublin weer het toneel van de Bicsi European Conference. Zo n 350 Europese en Amerikaanse professionals, onder wie veel RCDD s, uit de netwerkindustrie, waren in Dublin bijeengekomen om te luisteren naar en te discussiëren over veranderingen en nieuwe ontwikkelingen. Een mooi toepasselijk cadeautje, want Bicsi vierde de tiende verjaardag van de Europese afdeling van Bicsi en tevens het 25-jarig bestaan van de RCDD (Registered Communication Distribution Designer). Datacenters speelden een hoofdrol tijdens deze conferentie. Er waren diverse presentaties over uiteenlopende onderwerpen. Veel aandacht was er voor het energiegebruik, of liever het terugdringen ervan, en het efficiënter omgaan met de beschikbare middelen. Een datacenter beheren is een vak apart. En zoals vaak bij nieuwe technieken en nieuwe ontwikkelingen zijn veel eigenaren en beheerders op zoek naar goede beheermethoden voor deze nieuwe omgevingen. Zo werd tijdens de conferentie een tipje van de sluier opgelicht van een training speciaal voor het beheer van datacenters. Deze training wordt dit najaar ook in Nederland verzorgd. Microsoft liet ons haar visie op datacenters zien: een modulaire, mobiele installatie gebaseerd op geconditioneerde zeecontainers met (server)apparatuur. Deze opzet maakt het mogelijk snel en flexibel een datacenter op te bouwen, uit te breiden, aan te passen en zonodig te verplaatsen, bijvoorbeeld vanwege een calamiteit. shielded of unshielded Ook dit jaar stond de discussie shielded of unshielded weer op het programma. Een terugkerend, bijna traditioneel, onderwerp, dat de gemoederen flink bezighoudt. Vooral enkele Amerikaanse sprekers deden erg hun best te bewijzen dat afscherming geen noodzaak is; ook niet voor de nieuwste concepten. Helaas waren ze niet compleet in hun argumentatie. Zo ging een van de sprekers ervan uit dat de laagfrequente elektrische installatie in gebouwen de belangrijkste en enige oorzaak van verstoring is en dat een folieafscherming dus niet zinvol is, tenzij de folie 1 mm dik is of zelfs dikker. De spreker ging wel erg gemakkelijk aan het feit voorbij, hij noemde het niet en verwees er ook niet naar, dat er wel degelijk hoogfrequente signalen in kantoren zijn. Denk daarbij aan HF-verlichting, 11 11

12 Bekabeling Tijdens de conferentie liet Bicsi iets meer doorschemeren over de nieuw te ontwikkelen standaard voor datacenters. draadloze communicatienetwerken en alle draadloze pda s, die we met ons mee het kantoor in sjouwen. Zijn uitgangspunt kon dan ook na de presentatie, tijdens de vragenronde, rekenen op de nodige kritiek. De spreker pareerde deze kritiek opvallend met de uitspraak: Er is geen goede of slechte manier van bekabelen. Het maakt niet uit of je kiest voor afscherming of geen afscherming, als je het maar goed doet. Een dergelijke opmerkelijke uitspraak was vijf jaar geleden waarschijnlijk nooit gedaan. Na afloop van deze presentatie werd hierover nog stevig gediscussieerd. Vooral de kleuring van de presentatie en de onvolledigheid ervan stoorden de deelnemers. Iedereen had gehoopt op een meer technisch inhoudelijke presentatie, die niet wordt vertroebeld door politieke belangen. Hopelijk neemt Bicsi de kritiek ter harte en gaat ze voor de volgende conferentie op zoek naar een werkelijk onafhankelijke spreker, die de werkelijke voors en tegens op een objectieve manier met elkaar vergelijkt. Uit de discussies achteraf blijkt ook dat de markt hier behoefte aan heeft. 10gbase-t De laatste ethernet-variant voor twisted-pairbekabeling, 10GBase-T, is dit voorjaar al veel in het nieuws geweest. Nu er ook werkelijk producten op de markt komen, is het tijd deze te testen met verschillende soorten bekabeling. Er zijn producten op de markt, die 10 Gb-ethernet over twisted-pairbekabeling mogelijk maken. Dankzij deze ontwikkeling zijn er weer vele nieuwe toepassingen. De aanleg van een twisted-pairbekabelingsysteem voor deze snelheden wordt wel steeds kritischer. Voor de aanleg van deze bekabelingsinfrastructuren moet de installateur beschikken over goed opgeleide technici, die niet alleen weten wat ze doen, maar ook begrijpen waarom ze het doen. datacenterstandaarden Tijdens de conferentie liet Bicsi iets meer doorschemeren over de nieuw te ontwikkelen standaard voor datacenters. Naast de bekende standaarden, ISO/IEC 24764, Cenelec EN en de Amerikaanse TIA 942, hoopt Bicsi eind 2009 haar standaard voor datacenters te hebben afgerond. De Ansi/Bicsi-002, zo gaat de standaard heten, omvat veel meer dan een verzameling van standaarden, richtlijnen en best practises voor datacenters. De standaard gaat verder dan alleen netwerkbekabeling en netwerkapparatuur. De nieuw te ontwikkelen standaard van Bicsi zal uit maar liefst 21 hoofdstukken bestaan, die een breed scala aan werkgebieden beschrijven. De standaard voorziet in best practices en zal een aanvulling zijn op de ISO/IEC-, Cenelec- en TIA-standaarden voor datacenters. De standaard zal vooral een ontwerpstandaard worden, waarin installatievereisten en richtlijnen worden gegeven om het ontwerp te realiseren. Met de opzet van de standaard is getracht te voorkomen dat delen van andere standaarden en andere bestaande richtlijnen worden opgenomen in deze standaard. Eerder zal, waar nodig, verwezen worden naar deze standaarden en richtlijnen. De Ansi/Bicsi-002 wordt geschreven voor een brede groep ITS-professionals (information transport systems) die zich dagelijks bezighouden met ontwerpen, adviseren, beheren en beveiligen (zowel informatie als fysiek) van datacenters. Tevens wil de standaard andere professionals aanspreken, zoals bouwers, facilitair managers en (technische) medewerkers van facilitaire diensten. nieuwe en vernieuwde opleidingen De RCDD-titel is een titel voor technische ontwerpers, die jaren ervaring hebben met het ontwerpen van netwerkbekabelingsystemen, actieve netwerkinfrastructuren. Voor niet-techneuten, met ruime ervaring 12

13 datacenterworks op het gebied van ITS (communicatie-infrastructuren in de breedste zin van het woord) bestaat er nu ook een mogelijkheid zich te kunnen onderscheiden. Bicsi heeft hiervoor de opleiding tot Registered Information Transport Professional, kortweg RITP, in het leven geroepen. De status RITP is, net als RCDD, beperkt geldig. De houder van de titel moet, door aantoonbare continue scholing, zijn of haar kennis upto-date houden. Alleen door het constant onderhouden van de eigen kennis kan de RITP-titel om de drie jaar worden verlengd. Ook de RCDD-opleiding gaat ingrijpend veranderen. Naast de theoretische kennis, wordt de praktische kennis meer getoetst. RCDD s houden uiteraard hun status. De RCDD-opleiding, zoals we m nu kennen, stopt op 31 maart Tot die tijd hebben studenten de kans hun RCDD-diploma te halen, op basis van de TDMM-versie 11. Eind dit jaar komt de TDMM-versie 12 uit, die de basis gaat vormen voor de RCDD-opleiding nieuwe stijl. Verder gaat Bicsi meer aandacht besteden aan de installers en technicians. Ook zij kunnen in de toekomst studiepunten (CEC s) halen voor continuering van hun behaalde status. bicsi cares Overal waar Bicsi haar tenten opslaat voor een conferentie, zamelt zij gelden in voor een lokaal goed doel. Dit jaar viel de beurt aan het Ierse Barretstown Castle. Deze, door Paul Newman opgerichte, organisatie heeft tot doel kinderen met een ernstige ziekte, hun tijd in het ziekenhuis dragelijker te maken, door vakantiekampen te organiseren. Aan de directeur van Barretstown Castle in Ierland werd aan het einde van de conferentie een cheque ter waarde van euro overhandigd. Bicsi kan terugkijken op een geslaagde tiende European Conference. Volgend jaar zal de Bicsi European Conference haar elfde editie meemaken. De tijd en locatie van dit evenement zijn nog niet definitief. Er gaan echter geruchten dat de conferentie volgend jaar juni in Edinburgh zal plaatshebben. Hopelijk kunnen we dan weer rekenen op veel deelnemers en interessante presentaties en discussies. advertentie Klimaatbeheersing in datacentra zonder Freon? Kijk op of bel HET KAN

14 Praktijk De volgende fase in energie-efficiëntie datacenters Hogere temperaturen en ketensamenwerking Hans Vandam is freelance journalist het was een enorme uitdaging: transformeer een bestaande life-omgeving in een datacenter met maximale energie-efficiëntie. toch is het easynet gelukt met het energy center op schiphol-rijk dat sinds oktober 2008 in gebruik is. easynet wist de co 2 -uitstoot met ton per jaar te verlagen, wat overeenkomt met de uitstoot van 191 standaardhuishoudens. toch is dit volgens ben timmer, datacenter & facilities manager bij easynet, slechts het begin. hij pleit voor verregaande samenwerking tussen datacenters, energie-, hard- en softwareleveranciers en het bedrijfsleven om de co 2 -uitstoot terug te dringen. Een groot gedeelte van de energie-efficiëntie in het Energy Center van Easynet, onderdeel van British Sky Broadcasting, komt voor rekening van intelligente freecoolingtechnologie. Hierbij maakt Easynet gebruik van lage buitentemperaturen om de apparatuur te koelen. De bestaande koelinstallaties zijn hergebruikt en gecombineerd met freecooling. Daarnaast is het center voorzien van efficiënte koelers en warme- en koudestraten. Met vier generators (N+1), waarvan er drie continu draaien, kan het datacenter 66 uur blijven draaien nadat de stroom is uitgevallen. meerjarenafspraak Timmer pleit voor meer openheid in de markt over manieren om de energie-efficiëntie verder te vergroten. Tenslotte zijn we allemaal de hele maatschappij dus gebaat bij energie-efficiëntie en een lagere CO 2 -uitstoot. Bovendien kunnen we dit alleen bereiken als verschillende schakels optimaal samenwerken. Vanuit deze gedachte heeft Easynet de intentie zich aan te sluiten bij de meerjarenafspraak (MJA). Dit is een overeenkomst tussen de overheid, ict-gebruikers en -leveranciers (waaronder IBM, HP, Microsoft en Easynet) en instanties als Telecity en Sara over een effectievere en efficiëntere energie-inzet. Een van de afspraken is dat in de periode 2005 tot 2020 een gemiddelde verbetering op dit gebied van 30 procent moet worden gerealiseerd. Een van de manieren waar - op Easynet hier een bijdrage aan wil leveren, is door hogere datacentertemperaturen. Momenteel wordt de temperatuur in enkele delen van ons datacenter nog op 21 C gehouden, meer dan de helft van het datacenter is, in overleg met de betrokken klanten, al naar 26 C gebracht. Tegenwoordig geven hardwareleveranciers aan dat ook bij 26 of 27 C de werking van de huidige generatie apparatuur is gewaarborgd. Vooral in de warmere zomermaanden scheelt dit enorm op het energiegebruik voor koeling en uiteraard op de kosten daarvan. Door de huidige kwaliteit van de servers en andere datacenterapparatuur is het overkoelen van datacenters volstrekt onnodig geworden, stelt Timmer. bewustwording De vraag is echter of de markt al klaar is om de temperaturen in datacenters te laten stijgen. Easynet ziet in dit bewustwordings- 14

15 datacenterworks Door de huidige kwaliteit van de servers en andere datacenterapparatuur is het overkoelen van datacenters volstrekt onnodig geworden. proces een belangrijke rol weggelegd voor datacenters. Neem managed hosting, verklaart Timmer. Hierin neemt een bedrijf vanuit het datacenter alle hostingactiviteiten van een klant uit handen. Het betreffende bedrijf monitort de werking van de apparatuur en sluit SLA s af voor de continuïteit en beschikbaarheid. De klant vertrouwt erop dat zijn applicaties blijven draaien en dat de data veilig zijn. Dan doet het er in principe niet toe wat de temperatuur is in een datacenter; als de boel maar blijft draaien. Hij plaatst wel een kanttekening bij de vraag wie de verantwoordelijkheid heeft als de temperatuur een graad of vijf, zes stijgt. Het datacenter alleen kan die verantwoordelijkheid niet voor 100 procent op zich nemen. Hardwareleveranciers moeten ook hun steentje bijdragen door bijvoorbeeld de garantievoorwaarden voor hun hardware aan te passen, zodat apparatuur ook bij hogere temperaturen onder de garantie blijft vallen. Ook softwarebouwers moeten hun producten effectiever maken. Waarom is het nodig dat bij het opstarten van een pc alle applicaties worden geladen? Je kunt ook alleen de basisapplicaties opstarten. Zeker bij wereldwijd gebruikte besturingssystemen scheelt dit elke minuut enorm veel energie. samenwerken Ook voor wat betreft de verwerking van stroom zijn er verbeteringen mogelijk. Een energieleverancier levert stroom in wisselspanning aan. Deze wordt in een datacenter omgezet in gelijkspanning voor de ups. Hierbij gaat ongeveer 30 % van de energie verloren. Vervolgens wordt de stroom weer omgezet in wisselspanning om de servers te kunnen aansturen. Dit kost weer enkele tientallen procenten. De server zet op zijn beurt de stroom in wisselspanning weer om in gelijkspanning. Eeuwig zonde natuurlijk, zegt Timmer. De markt zou moeten kijken welke van deze omzetprocessen zijn te voorkomen. Er bestaan al servers met DC-voeding. Waarom wordt dit niet de standaard? Daarover moeten we met zijn allen afspraken maken. Techniek is tegenwoordig zo goed doorontwikkeld dat nog meer energie-efficiëntie en CO 2 -reductie mogelijk zijn. Er zijn eigenlijk geen zwarte gaten meer, zegt Timmer. Alle elementen zijn aanwezig, maar we moeten techniek slim inzetten. Datacenters spelen daarin weliswaar een belangrijke rol, wat blijkt uit zaken als freecooling. Maar alleen kunnen we het niet, want wij hebben geen invloed op het energiegebruik van apparatuur. Of op de energie die verloren gaat bij omzetting. Het is tijd dat we stoppen met naar elkaar te wijzen en het gewoon gaan doen. Daarvoor is het essentieel dat we samenwerken binnen de sector en afspraken maken. 15

16 Energievoorziening Geen modellen, maar energie meten Telecity s strategie voor energie-efficiëntie 16 Datacenter van Telecity op het Amstel Business Park in Amsterdam.

17 datacenterworks In de datacenters van TelecityGroup in Nederland wordt het stroomverbruik op rackniveau gemeten. Het klantbewustzijn is de laatste vier jaar sterk gegroeid en wij willen onze SLA s nakomen. Dan moet je niet met modellen werken, maar het werkelijke verbruik kennen. En dat is een investeringskeuze vooraf. Achteraf kun je dat nauwelijks nog realiseren, zegt Alexandra Schless, algemeen directeur TelecityGroup Nederland. Wie, als het rekencentrum eenmaal is gebouwd, alsnog op rackniveau het stroomverbruik wil meten, zal er niet aan ontkomen de infrastructuur aan te passen en voor een bepaalde tijd plat te moeten gaan. Klanten willen dat niet; geen moment. Daarom moet je van tevoren die investeringsbeslissing nemen, stelt Schless. Je kunt je ook verlaten op modellen die er bestaan om het verbruik te meten. Het probleem is dan wel dat je altijd met gemiddelden werkt, zegt Slchless, en wij willen precies weten wat een klant heeft verbruikt. En de klant wil dat zelf ook weten. Toen wij in 1999 begonnen, maakte zich niemand daar druk om, maar dat is wel degelijk veranderd. Ook Pim Steman, datacentertechnologist bij TelecityGroup, heeft het niet zo op theoretische modellen. Allereerst zijn er tal van modellen. Maar zelfs de kleinste zaken als het merk en type van een pomp of de manier waarop koelleidingen fysiek door een pand lopen, hebben invloed op de werkelijk benodigde energie. Hij legt uit dat zijn bedrijf nog een belang heeft bij het precies weten welke energie de klanten gebruiken. Wij kunnen niet meer vermogen verkopen dan wij beschikbaar hebben. Als een vliegtuig meer stoelen verkoopt dan er werkelijk zijn, gaat het toch de lucht in. Er blijven wat mensen achter op het vliegveld, maar het vliegt. Als wij meer vermogen verkopen dan wij hebben, trekken de ups en het niet en ligt de hele boel plat; dan kan niemand nog draaien. Als het een vliegtuig was, bleef het dus aan de grond staan en kon niemand reizen. Daarom moeten wij heel goed in de gaten houden hoeveel een klant werkelijk verbruikt. Als hij honderd heeft gereserveerd en hij verbruikt maar zestig, dan is de verleiding groot die veertig aan een ander te verkopen, maar dat kan niet, want misschien gaat hij daarna wel honderd gebruiken. Ook op technisch niveau is het van belang goed in de gaten te houden wat het verbruik is, omdat het nodig is fasegelijkheid te hebben over de verschillende rijen. Bij een rekencentrum met zichzelf als klant, bijvoorbeeld een bank, is dit eenvoudiger te beheersen, maar wij hebben heel veel klanten. En dan is het een heel gesleutel de fasegelijkheid voor elkaar te krijgen; elke dag, elke week opnieuw. Dat kan alleen als je alles monitort, vertelt Steman. standaard Telecity gebruikt de Power utilization efficiency index om aan te geven hoe efficiënt het energiegebruik van het rekencentrum is. Dat hangt namelijk niet alleen af van het energiegebruik in de kasten, maar voor een belangrijk deel ook van de koeling die nodig is de zaak draaiende te houden en het stroomverbruik van de totale infrastructuur. In het jongste paradepaardje van de onderneming (het vierde rekencentrum in Amsterdam; het Amstel Business Park) ligt die index op een schamele Steman popelt om uit te leggen hoe het komt dat dit cijfer zo laag is. Maar niet nadat Schless heeft verteld dat dit nieuwe rekencentrum in nauw overleg met de gemeente Amsterdam is ontwikkeld, die zich liet adviseren door Energiecentrum Nederland. Wij waren destijds de eerste die een nieuw datacentrum gingen bouwen, vertelt zij. En de gemeente wil het energieverbruik Teus Molenaar is freelance journalist in een recent onderzoek hebben analisten van gartner aangetoond dat it-activiteiten verantwoordelijk zijn voor 2 % van de wereldwijde uitstoot van co 2. dat is te vergelijken met de co 2 -productie van de luchtvaartindustrie. bij co 2 -uitstoot denken we meestal aan transport, zware industrie en stroomopwekking. uit recente activiteiten op het gebied van milieuproblematiek is echter gebleken dat it en it-producten op verschillende gebieden van grote invloed zijn. op welke terreinen is een groenere aanpak van it mogelijk? 17

18 Energievoorziening zo laag mogelijk hebben net als wij. Die 1,28 is later de standaard geworden waaraan nieuwe rekencentra in Amsterdam minstens moeten voldoen. Die doelmatigheid is volgens Steman onder andere te danken aan het feit dat bij de bouw ervoor is gekozen de koude gang onderdeel te laten zijn van het pand. Als je dan heen en weer loopt in het gebouw en dat gebeurt natuurlijk regelmatig door klanten dan verstoor je het systeem met koude gangen niet. Dat gebeurt wel als je een afgesloten koude gang maakt door dakjes boven de kasten. Elke keer dat je in de gang moet zijn, verstoor je het systeem wel. Het klinkt heel triviaal, maar wij hebben een kleine dertigduizend bezoekers per jaar. Bij ons maakt het niet uit wat ze doen in die koude gang; die blijft gewoon op temperatuur. Dat betaalt zich terug. Overigens doet Telecity voor zijn buitenlandse klanten meestal zelf het technisch support. zes power cells Omdat TelecityGroup het rekencentrum aanbiedt aan derden, kan het bedrijf ook niet uit de voeten met de standaardtypen kast met een dakje erboven, zoals leveranciers als APC in hun catalogus hebben staan. Onze klanten bepalen zelf welk type kasten ze plaatsen. Die kasten kunnen verschillen van elkaar in hoogte en breedte. Daarom hebben wij zelf een koude gang ontwikkeld die onderdeel uitmaakt van het gebouw. De wanden van de koude gang zijn flexibel en er kunnen dus verschillende typen kast worden geplaatst, zegt Schless. Uit efficiëntieoverwegingen krijgen klanten in het datacenter op het Amstel Business Park stroom vanuit zes zogenoemde energiefeeds (transformator, ups met batterijen en generator). Elk rekencentrum heeft, uit redundancy-overwegingen, een dubbele feed. Alles wordt dan gevoed met de A-feed, terwijl de B-feed eigenlijk staat te wachten tot A uitvalt en hij het kan overnemen. B draait dan op laag vermogen; zeg: 20 %. En daar kunnen vooral transformatoren erg slecht tegen, verduidelijkt Steman. Ook de ups en generator draaien erg inefficiënt op laag vermogen. Dus die hele keten is niet doelmatig. Wij hebben zes feeds. Dus als er één wegvalt, wordt het vermogen van die ene feed verdeeld over de andere vijf. Die draaien normaal al allemaal op ongeveer 50 %; dus dat is efficiënt. Bovendien verleng je de levensduur van de transformator en generator. Volgens mij zijn wij de enige die zes power cells gebruiken, zegt Schless. Steman beaamt dat. Ik heb veel rekencentra gezien; ook in Amerika. En die draaien allemaal op twee feeds. De huidige generatoren kunnen niet meer leveren dan bij toeren, 50 Hz. Dat komt neer op 2,3 MVA. Als je dan toch meer ver- advertentie Dynamisch in techniek pim steman, datacenter technologist bij telecitygroup: Wij willen een zuiver cijfer hebben, zodat je de rekencentra onderling ook kunt vergelijken. HIG IT & Communicatie is uw turnkey partner voor Datacenters en Computerruimtes. Zowel voor bestaand als nieuw. Onze dienstverlening bestaat uit: Consultancy Engineering/Projectmanagement Bouwkundig Power/Noodstroom Koeling Security Bekabeling Inrichting Onderhoud/Service Bezoek ons 5 november op IT Room Infra 2009! Postbus AE Reeuwijk Tel: Fax:

19 advertentie mogen wilt hebben, kun je hen synchroon parallel laten lopen. Waarbij synchroon de zwakste schakel is, aldus Steman. Dat is een kastje met heel veel elektronica die de generatoren op elkaar moet afstemmen. Andere datacentra hebben er vaak last van dat die synchronisatie niet goed loopt. Het duurt te lang, ze kunnen elkaar niet vinden, het wordt te heet; dat soort zaken. Dus dat wilden we niet en toen zijn we gaan nadenken hoe we dan wel aan voldoende vermogen kunnen komen. En zo zijn we op die zes zelfstandige feeds gekomen. Heel simpel eigenlijk. Als het hele datacenter vol zit, voldoen vijf feeds aan de energiebehoefte. Het Amstel Business Park beschikt dus over een reservekrachtbron die gewoon meedraait in de energieverdeling. ideeën uitwisselen Bij de toerekening van het energiegebruik aan de klanten, neemt TelecityGroup de energie voor het kantoor (verlichting, kopieermachine enzovoorts) niet mee. Wij willen een zuiver cijfer hebben, zodat je de rekencentra onderling ook kunt vergelijken. Want wij blijven steeds op zoek naar mogelijkheden om de efficiëntie te verhogen, stelt Steman. Schless vertelt dat TelecityGroup dit jaar een Energy savings program heeft ingevoerd. Daarin dagen de verschillende vestigingen van het internationaal opererende bedrijf elkaar uit met goede oplossingen te komen, gekoppeld aan reële doelstellingen. De sitemanagers komen regelmatig bij elkaar om ideeën uit te wisselen. Daarbij kijken ze vooral naar de infrastructuur in de bestaande datacenters, want daar valt de meeste winst te halen. We kijken nu bijvoorbeeld of je in bestaande rekencentra toch warme en koude gangen kunt realiseren. Elk kwartaal moeten we aan het hoofdkantoor in Engeland rapporteren waarmee we op dit vlak bezig zijn. En dat moeten we met cijfers kunnen onderbouwen, dus ook daarvoor is het nodig het werkelijke verbruik te meten. Als eerste neutrale datacenter hebben wij ook de Code of Conduct van de Europese Unie ondertekend. muurtjes onder de vloer Op de vraag welke trucs Steman van zijn collega s heeft geleerd, zegt hij stellig: Wij zijn het verst in Amsterdam. Toch gaan Schless en hij niet op hun lauweren rusten. Wij zijn nu aan het bekijken of we het gangenstelsel dat we op de vloer hebben ook kunnen voortzetten onder de verhoogde vloer. Want nu stroomt de koude lucht onder de hele vloer door, terwijl dat helemaal niet nodig is. We zouden dus gedeelten onder de vloer moeten dichtmaken, vertelt Steman. Maar dat is niet eenvoudig, want volgens ECN zijn de luchtstromen onder de vloer niet te berekenen. Daarom moet je het echt uitproberen om na te gaan welke effecten je krijgt als je muurtjes onder de vloer plaatst. Dat doen we nu bij ons rekencentrum aan de Kruislaan. En die gegevens wisselen we dan weer uit met onze internationale collega s. Schless haakt hierop in door aan te geven dat dit uitproberen wel zorgvuldig gebeurt. Wij werken alleen met bestaande technieken, zodat onze klanten geen enkel risico lopen, benadrukt zij. Maar we zoeken wel naar nieuwe, nuttige toepassingen door bestaande technieken slim te combineren. alexandra schless, algemeen directeur telecitygroup nederland: wij willen precies weten wat een klant heeft verbruikt. En de klant wil dat zelf ook weten. Compertius B.V. Joop Geesinkweg AZ, Amsterdam, The Netherlands T +31 (0) F: +31 (0) E info@compertius.nl Website: Connecting your datacenter to your business critical platforms 19

20 Energievoorziening CO 2 -reductie in datacenters De impact van overheidsregulering Harry Forbes (info.ncs@nexans.com) is chief technology officer bij Nexans Cabling Solutions en elektrotechnisch ingenieur regulering om de co 2 -uitstoot te verminderen, neemt alsmaar toe. in dit artikel een voorbeeld vanuit het verenigd koninkrijk, net als nederland een land met veel datacenters. harry forbes van nexans cabling solutions geeft een beknopt overzicht van het britse carbon reduction commitment-plan, wat de gevolgen ervan zullen zijn voor het bedrijfsleven en hoe een efficiënter energiegebruik kan worden gerealiseerd door veranderingen door te voeren in de ictinfrastructuur. Het 100 m-bereik van 10GBase-T laat toe dat servers in clustercomputing over het datacenter Dit artikel is eerder verschenen in WireIN, juli/augustus kunnen worden verspreid. 20