Bijzondere bijstand en nog wat andere zaken Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Bijzondere bijstand en nog wat andere zaken Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen 5 augustus 2009 RA Samenvatting Een vrouw ontvangt sinds januari 2005 bijzondere bijstand vanwege medische kosten. In 2008 laat de Dienst Werk en Inkomen (DWI) van de gemeente Amsterdam haar vanwege een heronderzoek opnieuw keuren door de GGD. Verzoekster is niet tevreden over de behandeling van haar daarop volgende aanvragen bijzondere bijstand. Ze dient een klacht in. Wanneer die ook niet naar haar tevredenheid wordt behandeld, stapt ze naar de Gemeentelijke Ombudsman. De ombudsman doet onderzoek naar de klachtbehandeling (de verplichting om papieren bankafschriften te verstrekken; het niet nakomen van een toezegging om een boeket bloemen te sturen) en de besluiten op aanvragen bijzondere bijstand (voor de eigen bijdrage thuiszorg, meerkosten schoenen en tandartskosten, medicijnen). Het resultaat van zijn onderzoek is dat DWI onbehoorlijk heeft gehandeld. Verder blijkt uit het onderzoek dat de dienst een medisch advies niet met het desbetreffende besluit meestuurt. Dat is voor de ombudsman aanleiding een aanbeveling aan het rapport te verbinden. Oordeel De onderzochte gedraging is onbehoorlijk

2 Pagina : 2/12 Aanbeveling De wethouder Werk en Inkomen wordt verzocht te bevorderen dat de Dienst Werk en Inkomen: 1. de bijzondere bijstand voor de meerkosten schoenen en tandartskosten opnieuw beoordeelt met inachtneming van hetgeen de Gemeentelijke Ombudsman hierover heeft overwogen; 2. de bijzondere bijstand voor de eigen bijdrage thuiszorg over 2007 en 2008 opnieuw beoordeelt met inachtneming van hetgeen de Gemeentelijke Ombudsman hierover heeft overwogen; 3. medische adviezen die dienen ter onderbouwing van een besluit als bijlage bij dit besluit aan de klant meestuurt.

3 Pagina : 3/12 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 9 februari 2009 op het spreekuur ingediend en betreft de gemeente Amsterdam, Dienst Werk en Inkomen, Werkplein Centrum/Oost.. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: - de gang van zaken bij het aanvragen van bijzondere bijstand 1. tandartskosten en meerkosten schoenen; 2. eigen bijdrage thuiszorg; 3. medicijnen; 4. bankafschriften; 5. boeket bloemen. Tijdens het onderzoek is ook navraag gedaan naar: 6. het medische advies. Bevindingen voorgeschiedenis 2005 Verzoekster ontvangt sinds januari 2005 structureel bijzondere bijstand vanwege medische kosten. Aangezien ze chronisch ziek is, valt ze ook onder de gemeentelijke Regeling voor chronisch zieken en gehandicapten Begin oktober 2007 besluit de Dienst Werk en Inkomen (DWI) op advies van de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst dat verzoekster bijzondere bijstand krijgt voor MBT schoenen Op 30 januari 2008 stuurt DWI haar een brief over diverse vergoedingen vanuit de bijzondere bijstand. De brief vermeldt onder meer dat zij de kosten van de medicijnen bij de ziektekostenverzekeraar moet declareren. De betalingsbewijzen moet ze voor DWI bewaren. De ziektekostenverzekeraar vergoedt de medicijnen tot een bepaald bedrag en wil het meerdere ondanks uitgebreide motivering niet betalen. Ook noemt de dienst in deze brief de eigen bijdrage thuiszorg als voorbeeld van kosten die kunnen worden vergoed. In april 2008 laat de Dienst Werk en Inkomen (DWI) haar vanwege een heronderzoek opnieuw keuren door de GGD. Deze dienst adviseert om voor bepaalde kosten bijzondere bijstand te verlenen. Het gaat onder meer om een maandelijkse vergoeding voor medicijnen, jaarlijks 100 voor meerkosten schoenen en een eenmalig bijdrage van 500 voor tandartskosten. De motivering voor de tandartskosten luidt dat verzoeksters gebit door de medicijnen en haar chronische ziekte snel achteruit is gegaan. Het advies sluit af met de opmerking dat een herbeoordeling vanwege de aard van de medische aandoening niet nodig is. In het hierop volgende besluit d.d. 29 april 2008 spreekt DWI alleen over de maandelijks toe te kennen kosten van onder meer de medicijnen. Wanneer verzoekster in november 2008 de jaarlijkse vergoeding meerkosten schoenen en de vergoeding van de tandartskosten nog niet heeft ontvangen, neemt ze telefonisch contact met de dienst op. Een medewerker vertelt haar dat zij vanwege het GGD-advies deze 1 MBT = Masai Barefoot Technology. Deze schoenen worden onder meer gebruikt door mensen met voet-, knie-, heup- of rugklachten en gewrichtsproblemen.

4 Pagina : 4/12 kosten niet expliciet hoeft aan te vragen. Verzoekster heeft intussen thuiszorg en vraagt of ze bijzondere bijstand voor de eigen bijdrage voor deze thuiszorg kan krijgen. De medewerker zegt dat die ook voor vergoeding in aanmerking komt. Verzoekster heeft nog diverse andere vragen. Op verzoek van de medewerker stelt verzoekster deze vragen op schrift. DWI antwoordt op 1 december 2008 dat de indicatie voor meerkosten schoenen en eigen bijdrage tandartskosten niet betekent dat zij hiervoor geen aanvraag hoeft in te dienen. Dit verbaast verzoekster gezien de eerder verstrekte telefonische informatie. Bij het (meegestuurde en te retourneren) aanvraagformulier moet ze diverse gegevens voegen: de factuur van de tandartskosten, aankoopbewijzen schoenen in 2007 en 2008, betalingsbewijzen eigen bijdrage thuiszorg en een bewijs per wanneer ze deze kosten maakt en ten slotte papieren giro- en bankafschriften van de laatste drie maanden (geen internetuitdraai, meldt de brief) Eind januari 2009 dient verzoekster aanvragen bijzondere bijstand in voor tandartskosten en meerkosten schoenen en voor de eigen bijdrage thuiszorg 2007 en Een paar dagen later stuurt DWI haar de besluiten; de aanvragen worden afgewezen. achtergrond van het verzoek 1. tandartskosten en meerkosten schoenen De aanvraag voor meerkosten schoenen en tandartskosten wordt afgewezen. Volgens het besluit heeft verzoekster de bijstand niet nodig, omdat ze voor vergoeding van deze kosten bij haar ziektekostenverzekeraar terecht kan. In het licht van het GGD-advies begrijpt verzoekster deze motivering niet. 2. eigen bijdrage thuiszorg Ook de aanvraag eigen bijdrage thuiszorg 2007 en 2008 wordt afgewezen. De motivering luidt dat de uitgaven al zijn gedaan voordat de bijstand werd aangevraagd. Meestal is het niet mogelijk om achteraf bijstand te geven; in verzoeksters situatie wordt geen uitzondering gemaakt. 3. medicijnen Verzoekster bestelt haar medicijnen iedere maand. DWI eist dat verzoekster met ingang van 1 januari 2008 maandelijks een schriftelijke bevestiging van haar ziektekostenverzekeraar overlegt dat de verzekeraar de medicijnen niet vergoedt of dat het maximaal te vergoeden bedrag reeds is bereikt. Pas daarna is DWI bereid de bijzondere bijstand te betalen. Verzoekster vindt deze gang van zaken omslachtig, tijdrovend en onnodig. Verder vergoedt DWI de kosten alleen wanneer verzoekster de medicijnen bij de apotheek bestelt. Verzoekster betreurt dat, want de medicijnen die Agis niet vergoedt, zijn via internet veel goedkoper te verkrijgen. 4. bankafschriften Aangezien ze internetbankiert, ontvangt ze geen papieren bankafschriften. Internetafschriften volstaan niet, zegt DWI, omdat het afschrift met creatief knippen en plakken kan worden aangepast. Er ontstaat dan een onjuist beeld over inkomen en vermogen van de klant. Dat haar bank aangeeft dat de internetafschriften rechtsgeldig zijn, doet hieraan niets af. Ze moet daarom de papieren afschriften bij de bank opvragen. De dienst adviseert haar de bank te vragen om opnieuw gratis bankafschriften te gaan verstrekken. 5. boeket bloemen Verzoekster is het met diverse aspecten niet eens en ze dient telefonisch een klacht in. DWI herhaalt wat haar al eerder is verteld over de tandartskosten en de meerkosten schoenen: het GGDadvies betekent niet dat ze deze kosten niet meer hoeft aan te vragen. Haar klantmanager heeft een aanvraag voor deze kosten indertijd niet bevorderd, omdat verzoekster hiervoor al eens eerder een

5 Pagina : 5/12 aanvraag had gedaan. Daarom is hij er vanuit gegaan dat ze, net als andere jaren, zelf een aanvraag zou indienen. Voor deze kosten wordt echter geen bijzondere bijstand meer verstrekt, nu de Zorgverzekeringswet als voorliggende voorziening geldt. DWI erkent dat verzoekster op dit punt niet tijdig, volledig en actief is geïnformeerd. Voor die onzorgvuldigheid biedt DWI excuses aan; de dienst zal haar een boeket bloemen sturen. Drie weken later heeft verzoekster die nog niet ontvangen. Verzoekster kan zich noch met het antwoord op haar klachten noch met de afwijzingen verenigen. Daarom wendt ze zich tot de Gemeentelijke Ombudsman. reactie van de Dienst Werk en Inkomen Naar aanleiding van verzoeksters relaas en enige specifieke vragen van de Gemeentelijke Ombudsman deelt de dienst het volgende aan de ombudsman mee. 1. tandartskosten en meerkosten schoenen Volgens de beleidsvoorschriften 2 kan de GGD ook op eigen initiatief aanbevelingen doen als het om medische kosten gaat. Dit impliceert dat deze aanbevelingen in het betreffende besluit dienen te worden opgenomen en dat hier niet apart een aanvraag voor hoeft te worden ingediend. De betreffende medewerker heeft ervoor gekozen een aanvraag niet te bevorderen, aangezien klant in voorgaande jaren altijd zelf een aanvraag voor meerkosten schoeisel indiende. De medewerker was van mening dat de klant zelf in staat zou zijn een aanvraag bijzondere bijstand in te dienen. Een andere overweging was dat tandartskosten, ondanks een positief advies van de GGD, niet voor bijstandsverlening in aanmerking komen. Gelet op de werkvoorschriften en het GGD-advies is dit onjuist en hadden deze kosten meegenomen moeten worden in het besluit. Het was dus zelfs onjuist als verzoekster destijds was geïnformeerd dat zij alsnog zelf diende aan te vragen. In het besluit van 4 oktober 2007 wordt wel bijzondere bijstand voor schoeisel toegekend. Destijds vermeldden de beleidsvoorschriften nog niet dat alleen kosten die in de basisverzekering zijn opgenomen noodzakelijk zijn. Kosten die buiten de basisverzekering worden gelaten, zijn echter uit het oogpunt van de volksgezondheid niet noodzakelijk. Jaarlijks wordt vastgesteld welke zorg noodzakelijk is en wat wordt vergoed uit de basisverzekering. De adviesaanvraag aan de GGD had betrekking op kosten die vallen onder de Regeling chronisch zieken en gehandicapten. Naast een advies hierover heeft de GGD op eigen initiatief- wat mogelijk is- een indicatie gegeven voor meerkosten schoenen en tandartskosten. Een advies voor vergoeding van kosten betekent echter niet automatisch dat deze ook worden toegekend, omdat DWI bepaalt of voor de kosten bijstand kan worden verstrekt. Tijdens de klachtafhandeling werd, na overleg met de afdeling beleid, duidelijk dat tandartskosten en meerkosten schoenen niet voor vergoeding in aanmerking komen. Aangezien deze kosten wel door de GGD werden geadviseerd, is het klachtenteam van mening dat de klant dan ook recht had op een besluit hierover. Aan het werkplein werd verzocht alsnog aan de klant een afwijzend besluit te sturen en hiermee de gebruikelijke rechtswegen van bezwaar en beroep voor de klant open te stellen. 2. eigen bijdrage thuiszorg Uitgangspunt is dat bijstand niet met terugwerkende kracht wordt verleend, maar vanaf de dag van de aanvraag. Alleen in bijzondere omstandigheden wordt hiervan afgeweken. Uit de rapportage behorende bij het besluit blijkt dat de klant de eigen bijdrage met terugwerkende kracht heeft aangevraagd. Hierbij heeft zij niet aangegeven dat er in haar geval sprake is van een bijzondere situatie waardoor zij niet eerder een aanvraag heeft kunnen doen. Het was bij DWI niet bekend dat de klant thuiszorg had. In de brief van 30 2 De uitvoering van de Wet Werk en Bijstand op gemeentelijk niveau heeft de Dienst Werk en Inkomen in zogenaamde beleidsvoorschriften vastgelegd (

6 Pagina : 6/12 januari 2008 zijn deze kosten slechts als voorbeeld genoemd. Uit het dossier kan de medewerker niet opmaken dat er eerder sprake was van een eigen bijdrage thuiszorg. Dit blijkt ook niet uit eerder door de klant overgelegde bankafschriften. In een brief van 1 december 2008 heeft DWI gevraagd om aanvullende gegevens en bewijsstukken waaronder een bewijs vanaf wanneer de klant deze kosten maakt. Dit is nodig om te kunnen vaststellen vanaf wanneer de aanvrager de kosten maakt en/of recht heeft op de bijzondere bijstand. Volgens de beleidsvoorschriften is het namelijk zo dat de wettelijke eigen bijdragen, zoals de eigen bijdrage voor thuiszorg, als bijzondere bijstand vergoed kunnen worden, als het totaal van de eigen bijdragen binnen een periode van 12 maanden boven de 50,- (de ondergrens) uit komt. 3. medicijnen Het is niet de bedoeling dat een klant maandelijks een schriftelijke bevestiging van de zorgverzekeraar overlegt en dat DWI pas daarna tot vergoeding overgaat. Dit is nergens zo verwoord en dit is ook niet de praktijk. Conform het besluit van 29 april 2008 ontvangt verzoekster maandelijks 150,- voor de meerkosten van medicatie. In de brief van 30 januari 2008 heeft de medewerker de klant verzocht de betalingsbewijzen van de medicijnen te bewaren en de cannabis via de apotheek te betrekken. Alleen op deze manier is het voor DWI mogelijk om te controleren en kan verzoekster haar medicijnen bij Agis declareren. Bij dit laatste moet worden opgemerkt dat de regelgeving soms verandert en medicijnen daardoor mogelijk wel vergoed zouden kunnen worden via de ziektekostenverzekeraar. Uit het advies van de GGD van april 2008 blijkt overigens dat de ziektekostenverzekeraar bepaalde medicijnen vergoedt tot een bedrag van 475,- per jaar. Voor de meerkosten wordt maandelijks een bedrag van 150,- verstrekt. 4. bankafschriften Uit de beleidsvoorschriften blijkt dat DWI alleen fysieke afschriften wil zien. Deze afschriften zijn gratis. Op het moment dat DWI deze beleidsvoorschriften formuleerde, verstrekte alleen de SNS-bank geen gratis bankafschriften meer. Aangezien DWI de klant niet op kosten wil jagen, is er uit oogpunt van klantvriendelijkheid een uitzondering gemaakt voor klanten die bij de SNS-bank internetbankieren: zij kunnen volstaan met het overleggen van een intemetbankafschrift. 5. boeket bloemen Door miscommunicatie tussen de dienst en de bloemenwinkel is er geen boeket bloemen bij de klant bezorgd. Dat is op 9 april 2009 alsnog gebeurd. 6. het medische advies In het kader van het onderzoek heeft de ombudsman de dienst vragen gesteld over het verstrekken van een medisch advies aan klanten. Daarover deelt de dienst het volgende mee. Het is niet gebruikelijk om een medisch advies, dat ten grondslag ligt aan een besluit, mee te sturen met het betreffende besluit. Op verzoek van de klant kan een kopie van het advies worden toegestuurd. In principe dient in het besluit te worden vermeld wat er is geadviseerd en een beslissing ten nadele van de klant moet goed worden onderbouwd en toegelicht. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoekster en naar de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken. De dienst kan zich in het verslag vinden. Verzoekster merkt in haar reactie op dat ze sinds 1995 bijzondere bijstand ontvangt.

7 Pagina : 7/12 Verder vertelt zij dat ze een PGB (persoonsgebonden budget) voor thuiszorg heeft. Pas in de loop van 2007, toen zij al thuiszorg had, werd duidelijk dat ook PGB-houders een eigen bijdrage moesten betalen. Het CAK 3 stuurde dus pas in de loop van 2007 een acceptgiro voor deze kosten. Het is dan ook niet aan haar te wijten dat ze de kosten heeft gemaakt vóór het indienen van de aanvraag. Haar overige opmerkingen leidden tot een enkele inhoudelijke aanpassing van het verslag. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan de vereisten van gelijkheid, rechtszekerheid, redelijkheid, motivering en actieve en adequate informatieverwerving. Overwegingen Het klachtelement (de gang van zaken bij het aanvragen van bijzondere bijstand) wordt uitgesplitst. Ieder onderdeel wordt hieronder apart besproken. 1. tandartskosten en meerkosten schoenen Het rechtszekerheidsvereiste omvat twee elementen: - gevolg geven aan rechterlijke uitspraken en beslissingen op bezwaar (rechtszekerheidsvereiste); - honoreren van gerechtvaardigde verwachtingen (vertrouwensbeginsel). Dit laatste houdt in dat het bestuursorgaan gerechtvaardigde verwachtingen van burgers en organisaties jegens die overheid nakomt (tenzij wet- of regelgeving zich daartegen verzetten). Dat brengt ook met zich mee dat burgers erop mogen rekenen dat de beleidsvoorschriften worden opgevolgd en dat aan deskundigenadviezen niet zonder meer wordt voorbij gegaan. Dat wil niet zeggen dat een positief advies automatisch toekenning betekent. DWI zal immers zijn eigen afweging moeten maken op grond van wet- en regelgeving. Het advies kan echter niet zo maar terzijde worden geschoven, óók niet als het gaat om een ongevraagd advies. Dat zou zeker wanneer het om een medisch advies van een deskundige instantie als de GGD gaat des te meer reden voor DWI moeten zijn om een gemotiveerd besluit te nemen. In de beleidsvoorschriften waarnaar DWI in zijn reactie aan de ombudsman verwijst, is dit ook opgenomen: alleen op zeer zwaarwegende gronden is afwijking van het medische advies mogelijk. Een beslissing ten nadele van de klant moet goed onderbouwd en toegelicht worden. Mede gezien de motivering van het advies en de mogelijkheid om in bijzondere gevallen wel bijzondere bijstand voor tandartskosten te verstrekken, had dat mogen worden verwacht. Wanneer DWI in de reactie aan de ombudsman stelt dat bijzondere bijstand voor tandartskosten niet mogelijk is, wordt dit dus gelogenstraft door de beleidsvoorschriften van de dienst. Afwijzing was in het licht van het medische advies ook daarom niet zonder meer mogelijk, maar had moeten leiden tot nader onderzoek door de dienst, uitmondend in een besluit. Terecht heeft het klachtenteam erop gewezen dat er alsnog een besluit moet worden genomen. Het bovenstaande geldt overigens ook voor de meerkosten schoenen. Verder is niet duidelijk waarom de dienst verzoekster een aanvraag laat indienen, wanneer kennelijk al bij voorbaat vaststaat dat de aanvraag vanwege de ziektekostenverzekering als voorliggende voorziening zal worden afgewezen. 3 Centraal Administratie Kantoor. Deze organisatie berekent en incasseert de eigen bijdragen voor Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wmo.

8 Pagina : 8/12 Onduidelijk daarbij is gebleven of verzoeksters ziektekostenverzekering de kosten geheel of ten dele dekt. In dat laatste geval zou de noodzaak van bijzondere bijstand alsnog beoordeeld moeten worden. Nu de dienst is voorbijgegaan aan een extern deskundigenadvies en de eigen beleidsvoorschriften, is het rechtszekerheidsvereiste geschonden. Dit is aanleiding voor de Gemeentelijke Ombudsman een aanbeveling aan het rapport te verbinden. 2. eigen bijdrage thuiszorg Het vereiste van actieve en adequate informatieverwerving houdt in dat bestuursorganen bij de voorbereiding van hun handelingen de relevante informatie verwerven. Dit is ook in artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht verankerd. Vast staat dat verzoekster met terugwerkende kracht bijzondere bijstand voor de eigen bijdrage heeft aangevraagd en dat zij de oorzaak van het met terugwerkende kracht aanvragen niet op het aanvraagformulier heeft vermeld. Het vereiste had dan met zich meegebracht dat de dienst daarnaar had gevraagd. Er kan zonder nader onderzoek niet worden volstaan met louter een formele afwijzing, zeker gezien verzoeksters medische situatie die bij de dienst bekend is. Het recht op bijzondere bijstand ontstaat door bijzondere omstandigheden. Juist die bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding zijn af te wijken van het uitgangspunt dat bijstand met terugwerkende kracht niet mogelijk is. Bij een nader onderzoek moet dus worden bekeken of er bijzondere omstandigheden zijn die terugwerkende kracht rechtvaardigen. Een belangrijk criterium is dan, of de noodzaak voor de bijstand kan worden vastgesteld. Dit criterium had de dienst bij een nader onderzoek naar toekenning met terugwerkende kracht moeten betrekken. Het medische advies had wellicht aanknopingspunten geboden bij het onderzoek naar de noodzaak. Daarbij komt ook dat verzoekster bij de aanvraag betalingsbewijzen van de eigen bijdrage thuiszorg moest voegen. Betalingsbewijzen zijn pas mogelijk, indien er is betaald. Dit wekt de indruk dat toekenning met terugwerkende kracht mogelijk is. Verder heeft verzoekster verklaard dat zij van het CAK pas in de loop van 2007 voor het eerst facturen voor de eigen bijdrage heeft ontvangen. Al met al had van de dienst een actievere houding mogen worden verwacht om de benodigde informatie te verwerven voor een inhoudelijk juist besluit. Nu dit niet is gebeurd, is aan het vereiste niet tegemoet gekomen. Het bovenstaande is aanleiding voor de Gemeentelijke Ombudsman een aanbeveling aan het rapport te verbinden. 3. medicijnen Het redelijkheidsvereiste houdt in dat het bestuursorgaan bij elk handelen (rechtshandelingen en feitelijke handelingen) alle relevante feiten en omstandigheden tegen elkaar afweegt. De uitkomst van die belangenafweging mag niet onredelijk zijn. Het gaat hier om de maandelijkse bevestigingen van de ziektekostenverzekeraar enerzijds en de verplichting om medicijnen via de apotheek te bestellen anderzijds. In haar reactie weerlegt de dienst gemotiveerd dat verzoekster verplicht is om maandelijks een bevestiging van de zorgverzekeraar te overleggen. Tevens geeft de dienst een verklaring voor het betrekken van de medicinale cannabis via de apotheek. Het is de ombudsman gebleken dat dit medicijn slechts door de Nederlandse overheid en via een apotheek mag worden geleverd. Dat betekent dat de dienst een afweging moest maken tussen enerzijds verzoeksters belang bij een goedkoper medicijn en anderzijds het belang dat een bestuursorgaan zich houdt aan internationale verdragen en (inter)nationale wet- en regelgeving. In dat licht bezien is het juist dat de dienst de kosten van het medicijn alleen vergoedt wanneer zij dat langs legale weg, te weten een apotheek, aanschaft. De dienst heeft een deugdelijke belangenafweging gemaakt en aan het redelijkheidsvereiste is voldaan.

9 Pagina : 9/12 Terzijde merkt de ombudsman op dat informatie over de achtergrond van deze eis verzoeksters onbegrip had kunnen wegnemen. 4. bankafschriften Het gelijkheidsvereiste houdt in dat gelijke gevallen gelijk worden behandeld en dat ongelijke gevallen ongelijk worden behandeld al naar gelang zij van elkaar verschillen. Dat zou in dit geval betekenen dat álle internetbankierende DWI-klanten óf wel óf niet papieren bankafschriften moeten overleggen. Het kan niet zo zijn dat aan een klant van bank A andere eisen worden gesteld dan aan een klant van bank B. Dit betekent dus dat er sprake is van ongelijkheid wanneer de keuze voor een bepaalde vorm van bankieren met zich meebrengt dat de desbetreffende klant niet hoeft te voldoen waaraan anderen die op dezelfde wijze bankieren wel moeten voldoen. In de beleidsvoorschriften is opgenomen dat alleen klanten van SNS een internetbankafschrift mogen overleggen (mits het gaat om internetbankieren) omdat deze bank als enige in dat geval geen papieren afschriften verstrekt. Verzoekster internetbankiert eveneens, maar niet bij SNS. Nu voor haar andere regels gelden dan voor SNS-internetbankierende klanten, is aan het gelijkheidsvereiste niet tegemoet gekomen. Overigens verstrekken meerdere banken aan internetbankierende rekeninghouders geen papieren bankafschriften meer, zo is de ombudsman uit eigen onderzoek gebleken. Daaronder bevindt zich ook de niet in de Beleidsvoorschriften genoemde ASN bank. Los hiervan heeft de dienst niet gemotiveerd waarom de klantvriendelijkheid jegens een bepaalde categorie klanten wel kan worden betoond en tegenover een andere categorie klanten niet, waar het enige onderscheid tussen die groepen bestaat uit de bank waar zij een rekening hebben. Overigens zijn er naar verluid ook klantmanagers die hun klanten uitnodigen op het Werkplein om daar in te loggen waarna klant en klantmanager gezamenlijk de rekening bekijken en er dus geen papieren afschriften nodig zijn. DWI heeft niet gereageerd op de vraag van de Gemeentelijke Ombudsman waarom dat in verzoeksters geval niet mogelijk was. 5. boeket bloemen Het rechtszekerheidsvereiste omvat twee normen: - gevolg geven aan rechterlijke uitspraken en beslissingen op bezwaar (rechtszekerheidsvereiste); - honoreren van gerechtvaardigde verwachtingen (vertrouwensbeginsel). Dit laatste houdt in dat het bestuursorgaan gerechtvaardigde verwachtingen van burgers en organisaties jegens die overheid nakomt (tenzij wet- of regelgeving zich daartegen verzetten). In dit geval had dat betekend dat verzoekster terstond de haar beloofde boeket bloemen had gekregen. Vast staat dat dit door een communicatiestoornis in eerste instantie niet is gebeurd. Helaas heeft de dienst kennelijk niet bewaakt of de bloemen ook inderdaad waren gestuurd. Dat is jammer omdat het adequaat nakomen van toezeggingen bijdraagt aan verzoeksters herstel van vertrouwen in de dienst. 6. het medische advies Het motiveringsvereiste houdt in dat de motivering op de individuele zaak is toegesneden, feitelijk juist is, logisch voortvloeit uit het overheidshandelen en kenbaar is. Dit kenbaarheidsvereiste is in artikel 3:49 van de Algemene wet bestuursrecht neergelegd. Ter motivering van een besluit of een onderdeel daarvan kan worden volstaan met een verwijzing naar een met het oog daarop uitgebracht advies, indien het advies zelf de motivering bevat en van het advies kennis is of wordt gegeven. Uit het antwoord van DWI aan de ombudsman blijkt dat adviezen niet standaard worden meegestuurd. Waarom dit niet het geval is, wordt niet duidelijk. Nu de klant wel op verzoek het advies kan krijgen, zijn er kennelijk geen inhoudelijke argumenten die zich tegen kennisneming door de klant verzetten. Er is dan ook geen reden om het advies niet meteen al bij het besluit mee te sturen. Dat voorkomt dat een klant actie

10 Pagina : 10/12 moet ondernemen om informatie over zichzelf te krijgen. Ook uit een oogpunt van dienstverlening verdient actieve verstrekking dus aanbeveling. Voorts betekent het dat de dienst kan volstaan met verwijzing naar adviezen. Daaruit blijkt dan niet alleen wat er is geadviseerd, maar ook op grond van welke gegevens dat is gebeurd en hoe de adviseur tot zijn conclusie is gekomen. Dergelijke informatie kan de klant de benodigde duidelijkheid geven die ertoe kan leiden dat hij geen bezwaar tegen een besluit zal maken. Is het advies positief, dan is kennisneming voor de klant evenzeer van belang in verband met mogelijk afwijzende besluiten in de toekomst, zoals hier het geval was. Nu DWI de adviezen niet standaard meestuurt, is dit aanleiding voor de ombudsman om een aanbeveling aan het rapport te verbinden. Oordeel De onderzochte gedraging is onbehoorlijk. Aanbeveling De wethouder Werk en Inkomen wordt verzocht te bevorderen dat de Dienst Werk en Inkomen: 1. de bijzondere bijstand voor de meerkosten schoenen en tandartskosten opnieuw beoordeelt met inachtneming van hetgeen de Gemeentelijke Ombudsman hierover heeft overwogen; 2. de bijzondere bijstand voor de eigen bijdrage thuiszorg over 2007 en 2008 opnieuw beoordeelt met inachtneming van hetgeen de Gemeentelijke Ombudsman hierover heeft overwogen; 3. medische adviezen die dienen ter onderbouwing van een besluit als bijlage bij dit besluit aan de klant meestuurt.

11 Pagina : 11/12 Regelgeving Beleidsvoorschriften Dienst Werk en Inkomen Internetbankieren Voor het verifiëren van saldogegevens van klanten die internetbankieren kan in principe niet worden volstaan met het internetbankafschrift. Met creatief knippen en plakken kan een internetbankafschrift namelijk gemakkelijk worden aangepast. Om er voor te zorgen dat er een juist beeld ontstaat over de inkomsten en het vermogen van de klant, moet klant gebruik maken van de gratis standaardvoorzieningen in de fysieke verstrekking van afschriften. Alleen als de bank geen gratis bankafschriften verstrekt, mag de klant een internetbankafschrift overleggen. Uit navraag blijkt dat Fortis 1 keer per 3 maanden een gratis bankafschrift verstrekt en dat de SNS-bank ophoudt met het verstrekken van gratis bankafschriften als de klant gaat internetbankieren. Dit betekent dat alleen klanten die bij de SNS internetbankieren een internetbankafschrift mogen overleggen. De Rabobank, ING-bank en SNS-bank (m.u.v. internetbankieren) verstrekken 1 keer per 2 weken gratis bankafschriften, de Postbank en ABN-AMRO 1 keer per 4 weken Het advies van GGD Let op: DWI doet een beroep op deskundigheid bij de GGD. Alleen op zeer zwaarwegende gronden wijk je af van het Medische advies. Een beslissing ten nadele van de klant moet je goed onderbouwen en toelichten in het besluit Tandartskosten en orthodontie Bijzondere bijstand voor tandartskosten is in de regel [cursivering ombudsman] niet mogelijk Vergoeding tandheelkundige kosten Een vergoeding voor tandartskosten zal zelden [cursivering ombudsman] nodig zijn. Alleen als er sprake is van zeer dringende redenen kan er bijstand worden verleend. De bijstand dient dan aan te sluiten bij de vergoedingen die de basisverzekering zou geven.. Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) De informatie hieronder is ontleend aan de website van BMC ( Het Bureau voor Medicinale Cannabis maakt deel uit van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het Bureau heeft het monopolie op de levering van medicinale cannabis aan apotheken en op de import en export. In Nederland (en de meeste andere landen) mogen geneesmiddelen alleen worden afgeleverd door apothekers (en apotheekhoudende huisartsen). Medicinale cannabis is een geneesmiddel. Dit geldt dus ook voor cannabis. Er is een verdrag van de Verenigde Naties (het Enkelvoudig Verdrag inzake verdovende middelen), dat ook door Nederland ondertekend is. Dit verdrag bepaalt dat een land het telen van cannabis alleen mag toestaan als er een nationaal bureau is dat de teelt reguleert én dat een monopolie op de groothandel heeft. Het bureau moet ook alle oogst van de telers opkopen. In Nederland is het Bureau voor Medicinale Cannabis het nationaal bureau. Om deze reden moet de teler van medicinale cannabis zijn oogst aan het BMC verkopen en verzorgt het BMC de verkoop aan apotheken. De levering van medicinale cannabis door anderen is niet toegestaan. Medicinale cannabis is een specialistisch product voor een beperkte groep mensen en dit betekent dat de vaste kosten voor de productie van medicinale cannabis relatief hoog zijn.

12 Pagina : 12/12 Algemene wet bestuursrecht Art. 3:2 Bij de voorbereiding van een besluit vergaart het bestuursorgaan de nodige kennis omtrent de relevante feiten en de af te wegen belangen. Art. 3:49 Ter motivering van een besluit of een onderdeel daarvan kan worden volstaan met een verwijzing naar een met het oog daarop uitgebracht advies indien het advies zelf de motivering bevat en van het advies kennis is of wordt gegeven.