NSC B2 Overhead lines. Voorbereidingsdagen 15&16 augustus

Transcriptie

1 NSC B2 Overhead lines Voorbereidingsdagen 15&16 augustus

2 Doelstelling NSC B2 Kennisdeling (inter)nationaal van onderwerpen met betrekking tot bovengrondse lijnverbindingen tussen netbeheerders, kennisbureaus, aannemers, normcommissies en onderwijsinstellingen.

3 NSC-B2 leden Eef Beukers - Stedin Anton Janssen - Alliander Jan de Jong - D&C engineering Bram Kasse - Delta infra Kees Koreman - TenneT TSO BV Rob Meijers - Liandon Toon Ross - Petersburg consultants Henk Sanders - TenneT TSO BV Han Stegeman - Tennet TSO BV Pleun Sint Nicolaas - Spie Jan Verloop - Spie Andries van der Wal - KEMA Nederland BV

4 Werkgroepen JWG B2/B3-27 Live Work. Deze werkgroep is in de afrondende fase. Verwachten is in Parijs de Technische Brochure af te ronden. WG B2-53 Management Guidelines for Outsourcing OHTL Technical Expertise. In Parijs vindt de eerste bijeenkomsten plaats. Samenwerking met SC C3 Invloed van elektrische energienetten op omgeving en milieu Instandhouding lijnverbindingen Inpassing van nieuwe lijnverbindingen Opwaarderen van bestaande lijnverbindingen

5 SC B2 Programma Parijs AUG Le Palais PS1 Improved utillisation of OHL Electrical optimisation of existing rights of way including new conducter technologies Conversion of AC lines to DC operation Line monitoring and dynamic line ratings methods PS2 - Condition and Assessment of OHL Operational data collection for asset management Diagnostics tools and methods for reliability and remaining life of line components assessment Mechanical dynamic behaviour, seismic risk and extreme weather conditions PS3 - Maintenance and Refurbishment of OHL Live line work, robots, drones Use of information systems, maintenance policy, efficiency of different methods and strategies Examples of refurbished lines

6 B2-101 Design of the kv Bipole III line in Manitoba, Canada Samenvatting KK Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Dit artikel beschrijft de ontwikkeling van een nieuwe DC lijn in Canada. Karakteristieke informatie + en kv DC, lengte 1380 km, inedrijfname De belangrijkste ontwerpkeuzes worden uitgebreid behandeld waarbij met name gelet wordt op kosten. In detail betreft het de selectie van geleider, betrouwbaarheidsniveau en speciale load cases. Daarnaast wordt het gebruik van PLS-CADD toegelicht bij het bepalen van de vervorming van de masten. Opvallend is dat uiteindelijk gekozen wordt voor Reliability level 2 en niet voor 3 ondanks het belang van de verbinding. Bij de kosten berekening worden de verliezen niet meegenomen. Nauwelijks. De toegepaste technieken kunnen ook bij AC lijnen worden toegepast. Omdat in Nederland Reliability Level 3 wordt voorgeschreven is de kosten analyse niet van belang. Leesavies: alleen voor deskundigen Nee Economische analyse van lijnfalen in relatie tot het betrouwbaarheidsniveau. Utilities en adviseurs

7 B2-102 Voltage uprating of Statnett's 300 kv transmission lines to 420 kv samenvatting: AW en AJ Statnett heeft onderzoek gedaan naar mogelijkheden van voltage upgrade van 300 kv lijnen naar 420 kv. Is in drie stappen gedaan: modelleren van bestaande lijn en inventariseren ontwerpdata, dan eerste voorstel voor upgrade dmv deterministische benadering, tenslotte fine tuning en detail engineering dmv probabilistische benadering Ja, het is een interessant voorbeeld van upgrade, al doen we in NL nauwelijks voltage upgrades Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wordt in projectverband al gedaan. Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? De probablistische benadering Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Moeten we als Nederland over dit onderwerp een bijdrage leveren aan het congres in Parijs? utilities nee

8

9 B2-103 Use of high termal limit conductors in the replacement of 220 kv overhead lines in the Tirolean Alps. samenvatting : PS Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? TIWAG - Netz heeft haar bestaande 220 kv net (leeftijd 50 jaar) als tijdelijke oplossing (geschikt gemaakt voor de komende jaar) d.m.v. hoge temperatuur geleiders, met als uitgangspunten het vermijden van mastverhogingen, mastaanpassingen, wijzigingen in de zeeg (doorhang) beperkte mogelijkheid om aan de verbinding te werken etc. Wellicht, dit hangt van de benodigde transporteisen op bestaande lijnen, de huidige situatie, en de toekomstvisie van TenneT t.a.v. opwaarderen van bestaande lijnen en/of nieuwbouw. is al opgepakt Het gebruik van hoge temperatuur geleiders Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Asset Management

10 samenvatting van de inhoud: RM B2-104; Introduction of high temperature low sag conductors to the Irish transmission grid (Ierland) In Ierland staat men voor een grote opwaardering van het 110kV en 220kV hoogspanningsnet. ca km hoogspanningscircuit moet 50% worden opgewaardeerd. Paper gaat over de introductie van een hoge temperatuur geleider met minder doorhang tbv opwaarderen van het bovengrondse hsnet. Er wordt ingegaan op de afweging van mogelijke type geleiders en de keuze voor de GAP-geleider wordt toegelicht. Daarnaast worden technische aspecten van de gekozen geleider en de testen op de geleider besproken. Aandacht is ook voor de specialistische montage en de benodigde armaturen voor de geleider. Paper is voorzien van een mooie uitgebreide lijst met documenten die kunnen worden gebruikt. Ja. Nederland staat ook voor de keuze om hs-lijnen te gaan upraten. Hiervoor moeten keuzes worden gemaakt, bijvoorbeeld nieuwe type geleiders. Dit paper kan helpen bij de beeldvorming waar rekening mee moet worden gehouden Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? afhankelijk van de behoefte van de netwerkbedrijven Het type geleider is in Nederland nog niet toegepast. Zowel de testen als montage zijn zondermeer nieuw. Netbeheerders met hslijnen, aannemerij, consultant- en engineeringsbedrijven.

11 samenvatting : AJ B2-105 Weather forecatsed thermal line rating model for the Netherlands (TenneT) Middels de geografische informatie over een lijn en de omliggende terreinruwheid enerzijds en anderzijds gedetailleerde windsnelheid, windrichting en temperatuur-gegevens kan de actuele belastbaarheid van bovengrondse geleiders bepaald worden als functie van de nominale capaciteit (30 C, 0.6 m/s, loodrecht). Deze methode wordt vervolgens gebruikt om weerscondities en actuele transportcapaciteit te voorspellen, zeg op dag basis. Het blijkt dat gedurende een groot deel van de tijd de actuele transportcapaciteit hoger ligt dan voorspeld. De auteurs zoomen in op het kleine deel van de tijd dat de transportcapaciteit lager is en geven twee voorbeelden, waarbij in één geval tijdens regenbuien kortstondig de capaciteit lager is en in het andere geval windstilte van middernacht tot ochtendgloren optrad. Implementatie in de bedrijfsvoering wordt voorbereid evenals nadere verbetering rond situaties waar de actuele transportcapaciteit lager is dan voorspeld. het is een nederlands paper! Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wordt al gedaan! Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Prakstische en voorspellende toepassing van dynmische transportcapaciteit, inclusief analyse van de resultaten. TenneT, RNBs met 50 kv-lijnen, consultants, bedrijfsvoerders, assetmanagers

12

13 samenvatting: AJ B2-106 Area-wide dynamic line ratings based on weather measurements (RWTH, TenneT GmbH, Amprion) Een paper vergelijkbaar met B2-105, maar, naar het schijnt, minder geavanceerd m.b.t de invloed van geografische informatie. De auteurs vergelijken de transportcapaciteit berekend op basis van data uit weerstations met die verkergen door directe temperatuurmeting aan de geleiders en bevel een veiligehidsmarge aan. Verder beschrijft het rapport de consequneties van daaderkelijke implementatie van dynamische transportcapaciteitbepaling: aanpassen beveiliging, dynamische verschijnslene, aanpassen schakelapparatuur en verbindingen, etc. Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Ja, past goed bij B2-105 Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? De toepassing op complete circuits. Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Moeten we als Nederland over dit onderwerp een bijdrage leveren aan het congres in Parijs? TenneT, consulatants, bedrijfsvoerders, assetmanagers Bijdrage via auteurs B2-105?

14 B2_107_2012 Prospective AC to DC Conversion of two parallel 287 kv Transmission Lines in the Western US Oude lijn, noodzaak voor vergroten van capaciteit. Na onderzoek bleek verandering van AC in DC enige optie te zijn voor capaciteitsvergroting. Voorwaarde was wel dat er geen extra milieugevolgen (geluid, elektrisch veld, veilige afstand) zouden ontstaan, geen grotere zakelijk recht strook en geen extra vergunningen. Er zijn meerdere opties en aspecten onderzocht; verschillende ophanging van fases, combinatie op 1 mast van 1 verbinding AC én 1 van DC, oppervlaktes van converterstations en kosten. samenvatting: HS Kan ik niet goed inschatten. Paper kent veel technische achtergrond en die heb ik niet. Het lijkt me verstandig at iemand anders dit paper ook leest en becommentarieerd.

15 samenvatting: AJ Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? B2-108 Radial and Longitudonal temperature Gradients in bare Stranded Conductors withhhigh Current Densities (USA, Spanje) De auteurs hebben conventionele geleiders en HTLS-geleiders onderzocht (high temperature low sag) en tonen aan dat bij 3 of 4 aluminium-lagen er een aanmerkelijk temperatuurverschil tussen binnenste en buitenste laag kan ontstaan bij hoge stroom-belasting, met name wanneer de mechanische trekspanning in de Al. lagen laag is. Zij schrijven over temeperatuurverschillen van 10 tot 30 C. Ook in de lengterichting van de geleiders kunnen er anmerkelijke temperatuurverschillen optreden, tussen verschillende vakken onderling, maar ook binnen een vlak. De bevindingen zijn gebaseerd op uitvoerige en speciale metingen in een laboratorium. Gelet op de toepassing van geleidesr me minstens drie lagen Al. En gelet op de tendesn geleiders zwaarder te belasten, moet dit onderwerp ook voor NL interessant zijn. geavanceerde metingen aan temperatuurverschillen. Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? TenneT, consultants, assetmanagers

16 samenvatting de: HSt B2-109; A study for electric environment characteristics in 154kV AC / 80 kv DC Hybrid Transmission line Nieuwe DC verbindingen; vanwege moeilijk inpassen van nieuwe lijnverbindingen en stations is de mogelijkheid onderzocht om bestaande AC - linverbindingen om te bouwen tot DC verbindingen of parallelbedrijf van AC en DC (Hybride). Een hybide lijn veroorzaakt beïnvloeding van de omgeving (E-velden, geluid, radio interference, MF) en beïnvloeding van de twee systemen onderling. Er is in een computermodel een studie gedaan naar o.a geleiderconfiguratie, klokgetalconfiguratie en spanningsniveau en een praktijktest in een bestaande lijnverbinding wordt nu voorbereid. Hiervoor is een bestaande 145kV 4-circuit lijnverbinding omgebouwd tot een hybride verbindingbestaande uit 7 km lijnverbinding en 1 km (supergeleidende) kabel. door de negatieve geleider/pole op onderste traverse te monteren geeft een positief effect op Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Moeten we als Nederland over dit onderwerp een bijdrage leveren aan het congres in Parijs? Mogelijk vanwege de discussie over DC verbindingen. Wellicht in combinatie met andere studiecommittees HVDC Hybridelijnverbing en supergeleidende kabel hoge temp geleideraccc. ingenieursbureu, netbeheerder norm E-velden 0,7kVdc/m

17

18 samenvatting: KK B2-204 Wet-Snow accretion on conductors: the Italian approach to reduce risks on existing OHL Dit artikel beschrijft de Italisaanse benadering bij wet-snow omstandigheden bij hoogspanningslijnen. Wet-snow komt in Italië regelmatig voor; met name in Noord Italië en heeft in het recente verleden geleid tot diverse langdurige onderbrekingen. De Italiaanse benadering kent twee aspecten: voorspelling van de wet-snow opbouw met behulp van een meteo systeem en passieve preventie door het toepassen van extra gewichten aan de geleiders. Bij de voorspellingsbenadering wordt gebruik gemaakt van re-dispatch om risico volle lijnen te ontzien voordat sneeuw opbouwt op de geleider. Bij de preventieve benadering wordt voorkomen dat de geleider gaat roteren onder de sneeuwcondities waardoor geen egale sneeuwopbouw op de volledige geleider plaats kan vinden. Er wordt een meetsysteem beschreven dat de positie en dikte van de geleider inclusief sneeuw, in real time kan meten. Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Nauwelijks. De wet-snow condities worden momenteel in Nederland niet meegenomen in het ontwerp van hoogspanningslijnen. De grote storing in november 2005 is hierdoor echter wel veroorzaakt. Nee. Het gebruik van meteo informatie om te voorspellen of wet-snow conditities op gaan treden binnen 72 uur. Wetenschap en engineeringsbureaus

19 samenvatting: TR Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Verwachte/voorgestelde bijdrage(n) in Parijs (zie tevens relevante vragen Special Reporter) B2-205, "On-Line Wireless PD Monitoring System for Contamination Detection on High Voltage Overhead Transmission Lines Insulators" De paper geeft een monitoring systeem waarmee de noodzaak inzichtelijk wordt gemaakt voor het reinigen van isolatie ter voorkoming van overslagen. Stromen over de isolatie genereren elektromagnetische pulsen en stroompjes in fasen en bliksemdraden. Het systeem is gebaseerd op meting van hoogfrequente stroompjes door overslagarmaturen aan een bliksemdraad waarbij geldt dat partiele ontladingen in isolatoren zichtbaar zijn in een parallelle geleiders zoals een bliksemdraad. Vervuilde isolatoren vormen in Nederland in het algemeen geen problemen, omdat talrijke regenbuien isolatoren voldoende reinigen. Niet nodig voor het onderbouwen van plannen voor het reinigen van isolatoren. De meetmethode is misschien toepasbaar om andere fenomenen, zoals 'coronaoverlast' en toestand van verbinders in kaart te brengen. Sensor voor hoogrequente signalen in geleidersystemen. Interessant voor wetenschap en utilities, leidt tot kennisontwikkeling, innovatie. Zijn met deze sensortechniek corona effecten meetbaar en eventuele verstoringen in stroomdoorvoeringen van bijvoorbeeld stroomverbinders?

20

21 samenvatting: RM/AW B2-206; Full scale tower and foundation tests help to identify reliability of existing lines and gives guidance of likely dynamic tower/foundation interaction behaviour (Australië). Paper beschrijft een aantal testen op twee gelijke te slopen masten uit een op te waarderen hoogspanningslijn. Van de ene mast wordt de fundatie getest, van de andere mast het mastlichaam met traverses en de impact op de fundaties. Er is een beschrijving van de uitgevoerde testen, de toegespaste belastingen en de resultaten. De testen zijn met name uitgevoerd om de betrouwbaarheid of de resterende levensduur van de hoogspanningsmasten in de hoogspanningslijn te kunnen vaststellen. Er zijn ook dynamische test gedaan: failure onstond bij 120% van de verwachte statische failure load voor de mast en 145% voor de fundering. In principe kan een dergelijk document helpen een beeld te vormen van de restlevensduur van een hoogspanningslijn. In Nederland worden dergelijke testen in het veld niet uitgevoerd. Omstandigheden (met name bodemgesteldheid) en toegepaste normen wijken af van Australië, dus niet 1 op 1 toe te passen. Wel goed te gebruiken als beeldvorming. Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Dit is afhankelijk van de behoefte van de netwerkbedrijven Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Niet echt. De toegepaste testen zijn in andere documentatie ook terug te vinden. Netbeheerders met hslijnen, aannemerij, consultant- en engineeringsbedrijven.

22

23 B2-207 Effect from downbursts on overhead lines; meteorological thunderstorm study - climatological, meteorological and CFD analysis Samenvatting: AW Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? nee In maart 2008 onttonden tijdens cycloon Emma in Oostenrijk downbursts, die leiden tot schade op heel specifieke plekken. Er is een studie gedaan die meteorologische aspecten heeft onderzocht, er is Computational Fluid Dynamics is gedaan en de verstekingsfactor (2 tot 2,3) in de downburst is vastgesteld. Het blijkt dat het terrein geen invloed heeft op de opgetreden schade. Beperkt. (Als we nog eens naar Vethuizen willen kijken ) Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Resultaten waren voor mij nieuwe inzichten. Misschien de normcommissie

24 B2_208_2012; Overhead lines Asset Management in the Belgian network Elia gebrukt het AM model en specifiek daaruit de risico matrix, om prioriteiten in onderhoud te stellen. Stuk beschrijft zeer globaal hoe data worden verzameld én hoe consequenties van falen worden bepaald. Elia verzameld al heel lang al deze data. Die worden nu in risico matrix gestopt. Op de ene as staan technische data, op de andere de consequenties voor de omgeving. Belangrijke conclusie is dat het op orde hebben van de data zeer belangrijk is. Samenvatting: HS Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Nee, ook wij (in elk geval TenneT, maar ik verwacht ook regionale netbedrijven) werken ook met AM model en met risico matrix. Voor TenneT is de aanbeveling dat data op orde moet zijn wellicht een open deur, maar we hebben de data nog niet op orde. Niet. Belangrijk is data op orde!!

25 B2-210, "The Classification Principle of Galloping Probability Distribution Map in North China Power System" Samenvatting: TR Beschrijving van een procedure met criteria voor het vaststellen van galloping statistieken dit belang is er voor Nederland en wordt overigens sinds jaar en dag onderkend. Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? In Nederland is/was een procedure beschikbaar. Echter mede door het in Nederland zeldzame fenomeen is de uitvoering volgens een vaste procedure lastig. Oppakken van dit onderwerp is zinvol tav beschikbaar maken van een procedure en ervoor zorgen dat deze 'overal' operationeel is.

26 Samenvatting: B2-211 Reliability of Transmission Towers under Extreme Wind and Ice Loading In deze bijdrage wordt de betrouwbaarheid van hoogspanningsmasten bepaald onder extreme wind en ijs condities. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de lognormale verdeling. Dit model wordt vervolgens getoetst aan drie gevallen waarbij masten faalden. Uit de analyses volgt dat het model redelijk goed presteert als de hele lijn wordt bekeken. Het model is echter niet accuraat genoeg om te bepalen of aan specifieke masten in een lijn maatregelen moeten worden genomen. De oorzaak hiervoor is het ontbreken van locale variaties in het model. De eindconclusie is dan ook dat in het algemeen voorspellingen kunnen worden gedaan dat 1 of meer masten zullen falen onder bepaalde extreme conditites maar dat het model niet geschikt is om te bepalen welke masten zullen falen. Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Ja. Ook in Nederland is vastgesteld dat de omgevingscondities grilliger worden met grotere uitschieters. Dit betekent dat ook in Nederland mogelijk masten gaan falen onder extreme wind en ijscondities zeker als in aanmerking wordt genomen dat het merendeel van de lijnen gebouwd is in de 60'er en 70'er jaren die voldoen aan de destijds geldende normen. Het systematisch toetsen van een theoretisch model aan een aantal praktijksituaties waarbij masten faalden. Specialisten. De studie is zeer theoretisch waarbij parameters worden getuned om tot goede resultaten te komen.

27 B2-212; On Modeling the dynamic respons of the 190m high TL Tower for the crossing of tombrets river in the amazon region Samenvatting: verslag van de dynamische analyses, wind loads voor een dubbelcircuit 500kV-lijnverbinding 1400 km door braziliaanse amazone gebied, met vaklengtes tot2000 meter, fundaties tot 10 meter en masten tot 190 m hoogte bij rivierkruizingen Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Nee wij kennen niet deze uitzonderlijke situaties zoals in Brazilie

28 samenvatting: RM B2-213; Corrosion charasteristics based on an investigation of sampled OHTL conductors and a probabilistic lifetime estimation method (Japan) In Japan neemt het aantal hslijnen met een leeftijd > jaar toe. Met name in de kustgebieden neemt het aantal voorvallen met corrosie in geleiders toe. Japan kent een diversiteit aan geleidertypes, daarbij komen gevette en niet gevette geleiders voor. Van de diverse types zijn uitgebreide onderzoeken gedaan. Impact van corrosie op geleider en kern wordt ook beschreven. De paper geeft een beeld van de ontwikkeling van corrosie in de diverse gebieden langs de kust. Op basis van de onderzoeken zijn documenten gemaakt die inzicht moeten geven in de ontwikleing van corrosie in de geleiders in een bepaald gebied. Hiermee kan tijdig worden ingegrepen. In Nederland wordt relatief weinig gedaan aan geleider onderzoek. Vaak gebeurt dit alleen na een calamiteit. Onderzoeken om beleid over het gebruik en onderhoud van geleiders gebeuren niet. Deze paper laat een aantal aspecten zien die interessant zijn. Voor Nederland gelden andere omstandigheden dus kunnen de resultaten niet 1 op 1 worden overgenomen. Het is wel interessant om een beeld te hebben van impact corrosie op geleiders. Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Dit is afhankelijk van de behoefte van de netwerkbedrijven Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Netbeheerders met hslijnen, aannemerij, consultant- en engineeringsbedrijven.

29 Samenvatting: Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? B2-214; Assessment of the condition of overhead line composite insulators (Diverse landen) Het gebruik van composite insulators (kunststof isolatoren) neemt wereldwijd toe. Er is echter nog weinig bekend over het gedrag van deze isolatoren in gebruikstoestand. Onderzoek hieraan kan in het veld onder spanning (Live Line Work) of in testlocaties. Cigré WGB2.21 werkt aan een document voor onderzoek aan de geleiders middels LLW. De ervaringen van diverse landen die LLW toepassen zijn benoemd, zowel testen/onderzoeken als resultaten. Document is voorzien van een uitgebreide bibliografie, waarin oa Randstad380 van TenneT wordt genoemd In Nederland zijn we tot op heden wat terughoudend geweest in toepassing van kunststof isolatoren. Door de introductie van de Wintrack masten van TenneT worden de isolatoren meer toegepast. De traditionele glasisolatoren worden al 50 jaar toegepast en zijn betrouwbaar. Kunststof is relatief nieuw met een moeizame start tgv slechte constructies en productie. Restlevensduur is ook moeilijk te bepalen ivm korte gebruik. Dit document en de toekomstige brochure van Cigré WG B2.21 kan helpen een beter beeld van de kunststof isolatore te krijgen. De toegepaste meetmethodes zijn in Nederland (nog) niet toepasbaar, omdat LLW in hoogspanning niet is toegestaan en dus ook niet wordt toegepast. De toegepaste methodes zijn deels nieuw Netbeheerders met hslijnen, consultant- en engineeringsbedrijven.

30 B2-302 Example of refurbishment of overhead lines 400 kv at Western Cape after major pollution event in February 2006 Beschrijving van onderzoek om te bepalen waar het kritische niveau van vervuiling ligt. Behelst een analyse van: vervuiling, bij verschillende types isolatoren, analyse van ouderdom van verschillende types isolatoren, verzamelen van statistieken van omgeving (zeetemperatuur, overslagen, aantal bush-fires), berekening via Insulator Selection Tool (IST) en toepassen van aanbevelingen IEC Al vele jaren worden deze vrschillende data verzameld. IST gebruikt deze data om statistisch de juiste isolator te bepalen. Conclusie is dat beste oplossing is om i.p.v. glas of porcelein over te stappen op siliconen waterafstotende rubber isolatoren. Samenvatting: HS Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Zie hierboven bij 4 Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? Mogelijk wel. Ook in Nederland kennen we zware vormen van vervuiling, met name langs kust (zout).vraag is of wij in Nederland het IST model kennen en het gebruik van siliconen waterafstotend rubber isolatoren. Als daar in Nederland nog geen kennis van is, dan zou daar nadere informatie van opgevraagd kunnen worden. Mogelijk het gebruik van rubber isolatoren en het toepassen van het IST model. In elk geval utilities, mogelijk ook industrie en test instituut.

31 Samenvatting: RM Moet Nederland dit onderwerp gaan oppakken? Wat zijn de innovatieve elementen in de paper? Voor wie is de paper in Nederland lezenswaardig? B2-303; Lattice tower corrosion inspection with UAV (Unmanned Aircraft Vehicles) (Frankrijk) In Frankrijk beheert RTE ca hsmasten, waarvan stuks ouder zijn dan 60 jaar. Corrosie van de vakwerkmasten is een probleem en door de grote aantallen masten zijn de conventionele inspectiemethodes (voetschouwen en klimmen) arbeidsintensief. Door het afnemen van geschikte mensen is men op zoek naar nieuwe methodes. Deze paper beschrijft de inzet van Unmanned Aircraft Vehicles (UAV) oa in Beschreven wordt het uitvoeren van een aantal testen door een viertal bedrijven. Aangegeven wordt waar rekening mee moet worden gehouden en wat de positieve kanten en beperkingen van gebruik UAV's zijn. Technische resultaten van de inspecties worden niet aangegeven. RTE wil verder met gebruik van UAV's. In Nederland wordt op beperkte schaal getest met UAV's. Praktische toepassing is er nog niet. De ontwikkeling is zonder meer interessant, omdat ook in Nederland de leeftijd van de gemiddelde hslijn richting of voorbij economische levensduur gaat en inzicht in restlevensduur gewenst is. Momenteel vindt inspectie nog steeds op de traditionele manier plaats. Het aantal beschikbare inspecteurs (lijnwerkers) staat in Nederland ook onder druk, dus alternatieven om te inspecteren zullen in de toekomst nodig zijn. Toepassing UAV is een optie. Zeker een interessante ontwikkeling die Nederland zou moeten volgen Innovatie zit hem in toepassing UAV Netbeheerders met hslijnen, service providers, consultant- en engineeringsbedrijven.

32

33 B-304, "Refurbishment of Transmission Lines Resulting in Improvement in Pollution Performance in Northern Region in India" Samenvatting : TR India kampt in toenemende mate met gevolgen van luchtverontreiniging, namelijk overslag van de isolatie van hoogspanningslijnen. De paper beschrijft maatregelen ter voorkoming van overslagen, namelijk het reinigen van isolatie van afgeschakelde lijnen en ingeschakelde lijnen (helicopter) en vervangen van glazen en ceramische isolatie door kunststof vanwege de hydrofobe eigenschap van kunststof. Nee, vervuilde isolatie komt niet (meer) voor ondermeer doordat de normale kruipweg in Nederland relatief groot is en vervuiling meer gecontroleerd is door wetten en regelgeving.

34