FLEXIBEL PENSIOEN VRAGEN EN ANTWOORDEN VOOR DE GRAFIMEDIABRANCHE

Transcriptie

1 FLEXIBEL PENSIOEN 2013 VRAGEN EN ANTWOORDEN VOOR DE GRAFIMEDIABRANCHE

2 FLEXIBEL PENSIOEN VOOR DE GRAFIMEDIABRANCHE In deze brochure staan de belangrijkste regels van het pensioenreglement voor de grafimediabranche bij het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB). Aan de brochure zelf kunnen geen rechten worden ontleend. Voor de regeling gelden de statuten en reglementen en de uitvoeringsovereenkomst met het pensioenfonds. Die vindt u op de website In deze brochure hebben we met deelnemers/werknemers natuurlijk ook de deelneemsters/werkneemsters op het oog.

3 INHOUD 2 Voorwoord 5 Deelneming, waardeoverdracht en premie 11 Ouderdomspensioen 23 Partner- en wezenpensioen 28 Zelf kiezen en pensioensparen 35 Bijzondere situaties en uw pensioen 39 Beëindiging deelneming 41 Klachten en geschillen 43 Aanvragen van pensioen, meer informatie Bijlagen: 45 Bijlage 1: organisatie en bestuur van het pensioenfonds 48 Bijlage 2: veranderingen in uw omstandigheden en uw pensioen 49 Bijlage 3: lijst van afkortingen en links 50 Bijlage 4: verhoging AOW-leeftijd Omslag: Pensioen ABC Voor actuele pensioenontwikkelingen kunt u de website van uw pensioenfonds raadplegen: Via het beveiligde deel van deze site krijgt u toegang tot uw persoonlijke pensioengegevens en de planners w13 1

4 VOORWOORD Het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) voert de pensioenregeling van uw werkgever uit. De belangrijkste onderdelen van de pensioenregeling voor de grafimediabranche en reprografie komen in deze brochure aan bod. Pensioen, inkomen voor de tijd dat je niet meer werkt, dat is iets toch voor later. Moet ik me daar nu al mee bezighouden? Uw pensioenfonds adviseert deelnemers jaarlijks minimaal 15 minuten voor pensioen uit te trekken. Het uniform pensioenoverzicht dat u jaarlijks van ons ontvangt, leent zich daar het meest voor. U en uw eventuele partner komen daardoor later niet voor verrassingen te staan. Want ondanks dat het nog heel wat jaren kan duren voor u met pensioen gaat, moeten er in de tijd dat u voor pensioen spaart meestal wel zaken worden geregeld. Bijvoorbeeld als u elders al pensioen heeft opgebouwd. Of wanneer u ongehuwd samenwoont. Of omdat, gezien de persoonlijke omstandigheden, extra zekerheid voor de partner gewenst is. Of omdat u meer pensioen wilt opbouwen om een eerder opgelopen achterstand in te lopen. PGB maakt pensioen inzichtelijk Pensioen en alles er omheen is niet altijd even begrijpelijk. Dat geven wij graag toe. We hebben het daarom voor u gemakkelijker gemaakt. Zo heeft u via onze website direct toegang tot uw persoonlijke pensioengegevens. U kunt daar uw pensioen en dat van uw eventuele partner snel in kaart brengen. U ziet in één oogopslag wat u heeft gespaard en waar u later normaal gesproken op uitkomt. Inclusief het pensioen van de overheid (Anw of AOW). Wat te doen bij? Verder geven we in de brochure regelmatig aan wat u voor uw pensioen moet doen als uw persoonlijke omstandigheden veranderen. In bijlage 2 zijn alle situaties nog een keer op een rij gezet, voorzien van wat u kunt beslissen of doen. Bewaarexemplaar Als u wilt weten hoe het op onderdelen nu precies geregeld is, raadpleegt u deze brochure. We hebben er een bewaarexemplaar van gemaakt. Niet bedoeld om in één keer uit te lezen, maar handig om dit er op na te slaan als zich een vraag rond uw pensioen voordoet. Omdat het reglement niet voor iedereen gemakkelijk leesbaar is, zijn veelvoorkomende vragen verzameld. U 2

5 vindt ze in deze brochure terug, voorzien van een antwoord. Om lastige pensioenbegrippen kunnen we natuurlijk niet heen. Maar waar we ze gebruiken, proberen we ze ook uit te leggen. Vaak met een voorbeeld. Achter in de brochure vindt u een lijst met de meest gebruikte pensioen begrippen. Die kunt u er altijd even op naslaan. Heeft u na het lezen toch nog vragen, neemt u dan contact op met de afdeling Klantenservice ( ). Zij helpen u graag verder. Reacties op deze brochure zijn welkom. Uw opmerkingen vormen een waardevolle bijdrage aan een volgende uitgave. Naast deze brochure brengt PGB ook andere brochures, digitale nieuwsbrieven en een pensioenmagazine uit: PGB Pensioen Plus: informatie over de mogelijkheden om te sparen voor extra pensioen PGB Partnerpensioen Plus: informatie over extra zekerheid voor de partner Anw-Plusverzekering: informatie over aanvullende risicoverzekering voor de partner Waardeoverdracht van opgebouwde pensioenaanspraken: informatie bij de start of einde van de deelname bij het pensioenfonds Partnerpensioen voor ongehuwd samenwonenden: informatie over de voorwaarden Einde relatie en pensioen (vanaf 1 mei 1995): informatie over pensioen en scheiding Einde relatie en pensioen (vóór 1 mei 1995): informatie over pensioen en scheiding Pensioeninruil: informatie voor deelnemers geboren voor 1950 die hun VUT-uitkering willen aanvullen. Binnenkort met pensioen: informatie voor deelnemers die met pensioen gaan Ruud Degenhardt, bestuursvoorzitter PGB: Deze brochure is voor zowel jong als oud bestemd. Het pensioenpakket bevat verschillende onderdelen die ook voor jongeren van belang zijn. PGB Beeld: het pensioenmagazine van PGB, periodieke editie over actuele pensioenontwikkelingen PGB Bericht: periodieke digitale nieuwsbrief nadat u zich daarvoor heeft aangemeld op U kunt ze aanvragen of downloaden via de website. 3

6 DEELNEMING, WAARDEOVERDRACHT EN PREMIE 4

7 DEELNEMING, WAARDEOVERDRACHT EN PREMIE U neemt deel aan PGB als u op grond van uw functie onder een grafische cao of de cao voor de reprografie valt of als u (via uw werkgever) op vrijwillige basis verzekerd bent. Vanaf het moment dat u in dienst treedt bij uw werkgever spaart u automatisch voor uw pensioen. U kunt pensioen opbouwen tot het moment dat het pensioen standaard ingaat. Wat doet een pensioenfonds eigenlijk? Een pensioenfonds verzekert een compleet pensioenpakket voor werknemers van een bedrijf, branche of beroepsgroep tegen een zo laag mogelijke premie. Pensioen is eigenlijk uitgesteld loon voor de tijd dat u niet meer werkt. Als u overlijdt, ontvangen de eventueel achterblijvende partner en de kinderen een uitkering. Een pensioenfonds heeft de verplichting om de in het vooruitzicht gestelde pensioenen periodiek uit te betalen, ook op langere termijn. Het geld daarvoor komt uit de premies die werkgevers en werknemers gezamenlijk hebben betaald en uit de beleggingsopbrengsten. Daarnaast streeft PGB er naar ook de koopkracht zo veel mogelijk op peil houden. Als er voldoende geld in kas is, stijgen de pensioenen mee met de prijzen. Een verhoging kan alleen maar komen uit de extra beleggingsopbrengsten. PGB belegt de premie verspreid over aandelen, vastrentende waarden (zoals obligaties) en alternatieve beleggingen, waaronder grondstoffen en infrastruc tuur. Bij het beleggen van het pensioengeld weegt PGB zorgvuldig de risico s af tegen het rendement dat de beleggingen opleveren. Daarnaast kent PGB ook zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. De ondernemingen waarin het fonds belegt, moeten nationaal en internationaal recht naleven. Bedrijven die zich bezig houden met de productie van en handel in controversiële wapens zoals antipersoonsmijnen en clusterbommen zijn uitgesloten. Beleid en bestuur Het bestuur bepaalt het beleid van het fonds. Het bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties uit de branches waarvoor het fonds werkt. Het bestuur is verantwoordelijk voor de evenwichtige belangenbehartiging van bij het fonds aangesloten deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en werkgevers. Het bestuur is ook verant woor - delijk voor het behalen van de fondsdoelstellingen en de solide bedrijfsvoering die daarbij hoort. De bestuurders hebben een professionele achtergrond voor beleidsterreinen die voor pensioenfondsen belangrijk zijn, zoals strategisch/ 5

8 financieel risicomanagement en vermogensbeheer. De medezeggenschap van werknemers en pensioengerechtigden is geregeld via de Deelnemersraad. In bijlage 1 leest u meer over besturing van het pensioenfonds. Vanaf welk moment neem ik deel aan de pensioenregeling? U neemt deel aan de pensioenregeling zodra u in dienst treedt bij uw werkgever. Uw leeftijd maakt daarbij niet uit. Wie bepaalt de inhoud van mijn pensioenregeling? Over de inhoud van de pensioenregeling gaan sociale partners in uw sector. De werkgevers- en werknemersorganisaties in de grafimedia spreken bij cao de basispensioenregeling met elkaar af. Die geldt dan voor de hele sector. PGB is pensioenuitvoerder en voert uw pensioenregeling uit. Uw werkgever kan in aanvulling op de basispensioenregeling een extra pensioentoezegging doen. Als dat gebeurt, is dat in de pensioenovereenkomst tussen uw werkgever en u opgenomen. De pensioenovereenkomst is onderdeel van het arbeidscontract. Ik heb elders gewerkt en pensioen opgebouwd. Kan ik mijn pensioen meenemen? Ja, een werknemer die van baan verandert en daardoor deelnemer wordt in een andere pensioenregeling, kan zijn al opgebouwde pensioen meenemen. Pensioenfondsen hebben het dan over waardeoverdracht. Bij waardeoverdracht worden de bij ontslag meegekregen pensioenaanspraken omgerekend naar gelijkwaardige aanspraken in de pensioenregeling van de nieuwe werkgever. Het wettelijke recht daarop geldt voor werknemers die van baan veranderen en binnen zes maanden na opname in de nieuwe pensioenregeling waardeoverdracht aanvragen. Maar ook als niet aan deze voorwaarden is voldaan, kan waardeoverdracht mogelijk zijn als de andere pensioenuitvoerder daaraan meewerkt. Is het verstandig om het pensioen mee te nemen? Er zijn verschillende afwegingen mogelijk. Vergelijk de pensioenregeling Pensioenregelingen verschillen onderling nogal. Daarom is het belangrijk om direct bij het begin van de deelname de belangrijkste onderdelen van de pensioenregeling na te lopen en die te vergelijken met uw oude regeling. Wat is de leeftijd waarop u kunt stoppen met werken? Wat zijn de keuzemogelijkheden bij pensionering? Sluit dat aan bij uw planning? 6

9 Vergelijk de toeslagregeling Belangrijk is ook de toeslagregeling (vroeger aangeduid als indexatieregeling). Een toeslag is een verhoging van de opgebouwde pensioenen (vóór pensionering) en van de ingegane pensioenen (ná pensionering) met een door het bestuur vastgesteld percentage. U kunt bijvoorbeeld de toeslagregeling zelf, de kans op toeslagverlening en de verstrekte toeslagen in de afgelopen jaren vergelijken. Vergelijk de dekkingsgraad Of u vergelijkt de dekkingsgraad. De dekkingsgraad geeft de verhouding weer tussen het vermogen van een pensioenfonds en de verplichtingen (de waarde van alle nog uit te keren pensioenen). Naarmate de dekkingsgraad hoger is, neemt de kans op verhoging van uw pensioen toe en de kans op een korting van uw pensioen af. Een fonds met een hogere dekkingsgraad is dus aantrekkelijker. Toeslag pensioen Jaar Verstrekte toeslag: ,00% ,50% ,09% geen toeslag geen toeslag geen toeslag geen toeslag geen toeslag gemiste toeslag: 10,52% Informatie over de actuele dekkingsgraad en de in het verleden verstrekte en gemiste toeslagen vindt u op de website Ontwikkeling PGB-dekkingsgraad Hoe kan ik mijn pensioen meenemen? Nadat uw werkgever u heeft aangemeld, ontvangt u als nieuwe deelnemer pensioeninformatie. Daar zit ook een formulier bij waarop u kunt aangeven dat u uw pensioen wilt meenemen. 7

10 Als u uw pensioen wilt meenemen, stuur dan het pensioenstartformulier binnen zes maanden terug nadat u bent gaan deelnemen aan PGB. U ontvangt vervolgens een offerte waarin staat welk PGB-pensioen u ontvangt in ruil voor de door de oude pensioenuitvoerder opgegeven waarde. Als een waardeoverdracht voor u zinvol is, geeft u een schriftelijk akkoord. De overdracht gebeurt daarna. Kan ik bij indiensttreding nog meer regelen? Naast de waardeoverdracht kunnen er meer zaken zijn die u het beste meteen kunt regelen. Zo kunt u, als u ongehuwd samenwoont, uw partner voor partnerpensioen aanmelden. Mocht u onverwachts komen te overlijden, dan is uw partner verzekerd van partnerpensioen. Verder kunt u nagaan of de normale pensioenopbouw bij PGB toereikend is. Heeft u bijvoorbeeld eerder een achterstand in uw pensioenopbouw opgelopen? Heeft u te maken gehad met een echtscheiding? Het zijn vragen die u het beste direct bij de indiensttreding kunt beantwoorden. Wij helpen u daar graag bij. Ook dit kunt u op het pensioenstartformulier aangeven. Wat moet ik als werknemer voor de pensioenregeling betalen? Voor deelname aan de pensioenregeling betaalt u premie. In 2013 bedraagt de pensioenpremie voor de basisregeling 19,5%. U betaalt 7,75%, uw werkgever 11,75%. Als u met pensioen gaat, ontvangt u van de overheid AOW. Het pensioen van PGB is een aanvulling daarop. Daarom berekent het pensioenfonds de pensioenpremie niet over het gehele salaris, maar over een deel ervan. Dit deel wordt de pensioengrondslag genoemd. Een belangrijk pensioenbegrip. Pensioengrondslag De pensioengrondslag is het bruto pensioengevende salaris minus een drempelbedrag. Het drempelbedrag, ook wel franchise genoemd, is het deel van het salaris waarover geen premie wordt betaald, waarover ook geen pen - sioen wordt opgebouwd, maar waar straks de AOW van de overheid tegenover staat. De franchise wordt jaarlijks vastgesteld ( ,64 in 2013). Overigens geldt voor de vaststelling van de pensioengrondslag een maximum: in ,36. Daarboven wordt in de basisregeling geen premie betaald of pensioen opgebouwd. Dat is in de grafimediacao zo afgesproken. 8

11 Maakt het uit of ik als fulltimer of als parttimer werk? Als u fulltime werkt, gebruikt het pensioenfonds de volledige pensioengrondslag voor berekening van de premie. Als u in deeltijd werkt, is de verhouding tussen het aantal uren dat u werkt en het aantal uren van een fulltimer van belang. Dit percentage gebruikt het pensioenfonds om de hoogte van de franchise vast te stellen. Is het percentage bijvoorbeeld 50 dan is de helft van de franchise van toepassing. Uw premie en pensioenopbouw blijven op deze manier altijd in verhouding staan tot de tijd die u werkt. Ik betaal premie, maar waarvoor precies? U en uw (eventuele) nabestaanden zijn, doordat u premie betaalt, verzekerd van pensioen. Onderdelen van het pensioenpakket worden nu kort genoemd en verderop uitgebreider behandeld. Voor de deelnemer is verzekerd: - een ouderdomspensioen; - (gedeeltelijke) premievrije opbouw. In sommige gevallen hoeft u geen premie te betalen. U en uw (eventuele) nabestaanden zijn, doordat u premie betaalt, verzekerd van pensioen. Voor de nabestaanden is verzekerd: - partnerpensioen; - wezenpensioen. 9

12 VAN OUDERDOMSPENSIOEN TOT AANVRAGEN VAN PENSIOEN 10

13 OUDERDOMSPENSIOEN Iedereen die de AOW-leeftijd bereikt en in Nederland woont of heeft gewoond, heeft recht op AOW. Heeft u in het buitenland gewoond dan kan een korting van toepassing zijn op uw AOW. De AOW is afgeleid van het minimumloon en geldt als een basisinkomen. Via uw werkgever spaart u bij PGB voor een aanvulling. Deze aanvulling heet ouderdomspensioen. Uw pensioenregeling is gebaseerd op een middelloonsysteem. Het uiteindelijk te bereiken pensioen is een afspiegeling van het tijdens de loopbaan gemiddeld verdiende loon. Standaard wordt het pensioen vanaf de eerste van de maand waarin u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt levenslang uitgekeerd. Via uw werkgever spaart u bij PGB voor een aanvulling op de AOW Hoe spaar ik voor het ouderdomspensioen? Uw pensioenregeling is een opbouwregeling. U bouwt jaarlijks een deel van uw pensioen op volgens een vaste formule: in de basisregeling is dat 1,75% van de pensioengrondslag in een jaar. Het pensioen dat u zo spaart, wordt ook wel een pensioenaanspraak genoemd. Uw werkgever kan een hoger opbouwpercentage toezeggen. Uw pensioen wordt vervolgens vanaf een afgesproken leeftijd levenslang uitgekeerd 1. Die leeftijd wordt de pensioenrichtleeftijd genoemd. Wat is dat, de pensioenrichtleeftijd? Dat is de leeftijd die wordt aangehouden in de berekening van de jaarlijkse pensioenopbouw. De richtleeftijd was altijd 65 jaar. Met ingang van 2013 is die verhoogd naar 67 jaar. Bij de nieuwe opbouw vanaf 1 januari 2013 gaat het pensioenfonds ervan uit, dat het pensioen gemiddeld twee jaar korter hoeft te worden uitbetaald, dus vanaf 67 jaar tot overlijden. Het is één van de maatregelen die er voor moet zorgen dat het pensioensysteem in Nederland toekomstbestendiger wordt. Let op: het pensioen dat u heeft opgebouwd tot en met 31 december 2012 blijft een richtleeftijd houden van 65 jaar. Deze pensioenaanspraak verandert dus niet. 1.Dit wordt pensioen op basis van een uitkeringsovereenkomst genoemd. Er worden aan u uitkeringen toegezegd. Het type regeling staat altijd in de aanhef van het uniforme pensioenoverzicht dat u jaarlijks ontvangt 11

14 Kunnen de verschillende pensioenaanspraken bij elkaar worden opgeteld? Nee, dat kan niet zomaar. Ze verschillen in waarde. De pensioenopbouw wordt wel van jaar tot jaar bij elkaar opgeteld. Maar er wordt rekening gehouden met de pensioenrichtleeftijd. U krijgt dus een pensioenaanspraak vanaf 65 jaar en een pensioenaanspraak vanaf 67 jaar. Om het voor u overzichtelijk te houden, zal het pensioenfonds de aanspraken ook omrekenen naar één bedrag op de voor u geldende (voorlopige) pensioenleeftijd. Op pagina 33 is dit in een voorbeeld uitgewerkt. Middelloon Aan het einde van uw loopbaan heeft u een ouderdomspensioen op basis van het inkomen dat u gemiddeld heeft verdiend. Uw pensioenregeling wordt daarom ook wel een middelloonregeling genoemd. Voorbeeld 1: toelichting middelloonregeling In dit voorbeeld wordt uitgegaan van een gemiddeld verdiend brutosalaris van per jaar en een franchise van ,64 per jaar. De richtleeftijd stellen we op 67 jaar. De pensioengrondslag komt uit op ,64 = ,36. De pensioensituatie na 1 jaar en na 46 jaar wordt weergegeven. pensioengevend salaris (bruto) : ,00 franchise : ,64 pensioengrondslag : ,36 opbouwpercentage pensioen : 1,75% pensioenopbouw per jaar : 361,85 (1,75% x ,36) pensioen na 46 jaar : ,10 (46 x 361,85) Toelichting: bij ongewijzigde omstandigheden bedraagt het PGB-pensioen in dit voorbeeld na 46 jaar ,10 bruto per jaar. Dit recht wordt bij gelijkmatige omstandigheden op de financiële markten levenslang vanaf de pensioenleeftijd (1e van de maand waarin u recht krijgt op een AOW-uitkering) uitbetaald. Als de beleggingsopbrengsten gedurende langere tijd erg tegenvallen, kan het pensioen in het uiterste geval worden verlaagd. Naast dit pensioen van PGB ontvangt u de AOW van de overheid. Wanneer wordt uitgegaan van de enkele gehuwden-aow 2 van 9.596,52 per jaar, komt het pensioen uit op ,62. Dat is ongeveer 75% van het in dit voorbeeld gebruikte gemiddelde salaris. (Let op: niet van het laatstverdiende salaris dus.) 2. Als u getrouwd bent of samenwoont met iemand die AOW-gerechtigd is, heeft ieder recht op 50% van het minimumloon. Dit is het gehuwdenpensioen. Beide partners hebben zo bij elkaar opgeteld samen een AOW-pensioen van 100%. In dit voorbeeld wordt uitgegaan van de enkele gehuwden AOW, dus 50% van het minimumloon. 12

15 Hoe zit het met de opbouw van mijn pensioen als ik carrière maak? Naarmate u meer carrière maakt en doorgroeit, zal de uitkomst van uw pensioen in een percentage van het laatste loon lager zijn. U kunt bij PGB voor extra pensioen sparen. Voorbeeld 2: effect van carrière op pensioen In dit tweede voorbeeld wordt ervan uitgegaan dat de lonen en de prijzen niet stijgen. We gaan wel uit van een salarisverhoging als gevolg van promoties. De eerste 10 jaar wordt verdiend, daarna 10 jaar , vervolgens 10 jaar en ten slotte de laatste 16 jaar De pensioenuitkomst op 67 jaar ziet er dan als volgt uit: periode leeftijd salaris franchise grondslag opbouw per jaar opbouw over periode vanaf 2013 tot , ,36 186,85 (1,75 x ,36) 1.868,50 vanaf 2023 tot , ,36 274,35 (1,75 x ,36) 2.743,50 vanaf 2033 tot , ,36 361,85 (1,75 x ,36) 3.618,50 vanaf 2043 tot , ,36 449,35 (1,75 x ,36) 7.189,60 Totaal pensioen bij PGB: ,10 Toelichting: bij ongewijzigde omstandigheden bedraagt het PGB-pensioen in dit voorbeeld na 46 jaar ,10 bruto per jaar. Dit recht wordt bij gelijkmatige omstandigheden op de financiële markten levenslang vanaf de pensioendatum (1e van de maand waarin u recht krijgt op een AOW-uitkering) uitbetaald. Als de beleggingsopbrengsten gedurende langere tijd erg tegenvallen, kan het pensioen in het uiterste geval worden verlaagd. Naast dit pen sioen van PGB ontvangt de pensioengerechtigde de AOW van de overheid. Wanneer weer wordt uitgegaan van 9.596,52 per jaar, komt het PGBpensioen inclusief de AOW uit op ,62. Dat komt ongeveer overeen met 63% van het laatst verdiende salaris. De opbouw van pensioen was voor 1 januari 2006 lager dan nu het geval is. Krijg ik dat gecompenseerd? Met ingang van 1 januari 2006 is het pensioenopbouwpercentage in de basisregeling verhoogd van 1,55 naar 1,75. Deelnemers ontvangen over hun achterliggende grafische dienstjaren vanaf hun 22e tot 1 januari 2006 voorwaardelijk extra opbouw: per dienstjaar 0,20%. Deze pensioenaanspraken zijn dus nog niet opgebouwd. Dit kan in de komende periode tot 2021 gebeuren. 13

16 De voorwaarden voor toekenning van de extra pensioenrechten 3 zijn: de werknemer is op het moment van toekenning PGB-deelnemer, werkzaam in de grafimedia en was dat ook op 31 december 2005 en 1 januari 2006; het pensioenfonds beschikt over voldoende financiële middelen om de aanspraken te zijner tijd toe te kennen. Als dat op een later tijdstip niet het geval is, dan blijven wel de al toegekende rechten behouden. Betrokkenen bouwen met deze regeling zoveel extra pensioen op alsof ze gedurende hun gehele grafische diensttijd hebben deelgenomen aan de in 2006 vernieuwde pensioenregeling. De extra opbouw is desgewenst te gebruiken om in de toekomst (geheel of gedeeltelijk) eerder te stoppen met werken. Het pensioenfonds beoordeelt jaarlijks op verzoek van sociale partners of er geld is voor het toekennen van deze extra aanspraken over het verleden 4. Voor de regeling voorwaardelijk extra pensioen wordt in 2013 en 2014 geen premie betaald. Uit de bestaande pot kan nog één geboortejaar extra pensioen worden toegekend. De premie van 2% wordt tijdelijk ingezet voor het gewone pensioen. In 2014 overleggen werkgeversorganisaties en de vakbonden of (en zo ja onder welke voorwaarden) de regeling kan worden voortgezet. 3. De voorwaardelijke extra pensioenopbouw wordt berekend over de gemiddelde pensioengrondslag van 2003, 2004 en Voor parttimers wordt uitgegaan van het gemiddelde parttimepercentage over dezelfde periode. Eindigt een deelname voor pensionering of voor het moment van toekenning? Dan heeft men geen recht op dit extra pensioen. Gaat de deelnemer eerder met pensioen? Dan moeten de pensioenaanspraken al eerder zijn toegekend. Namelijk uiterlijk op het moment dat men met pensioen gaat. Het pensioen dat voor de deelnemer, als aan de voorwaarden is voldaan, zal worden ingekocht omdat in het verleden gedurende de dienstbetrekking(en) een of meer perioden zijn geweest waarin minder pensioen is opgebouwd dan op grond van de fiscale regelgeving mogelijk is, wordt pas opgebouwd op het moment dat en voor zover de toegezegde aanspraken zijn gefinancierd. Wanneer de deelname aan de pensioenregeling eindigt voordat deze aanspraken (volledig) zijn gefinancierd, heeft men alleen recht op het op dat moment gefinancierde en opgebouwde deel van deze pensioenaanspraken. Indien bij beëindiging van de deelname aan de pensioenregeling nog geen toegezegd pensioen over verstreken dienstjaren voor de deelnemer is ingekocht en opgebouwd, heeft de deelnemer dus ook geen recht op dit deel van de toezegging. Als aan de deelnemer is toegezegd dat pensioenaanspraken over verstreken dienstjaren worden ingekocht, dan moeten deze uiterlijk binnen vijftien jaren nadat de toezegging is gedaan, zijn gefinancierd. Wanneer de deelnemer binnen die vijftien jaar met pensioen zou gaan, moeten de in te kopen pensioenaanspraken al eerder zijn gefinancierd, namelijk uiterlijk op het moment van de pensionering. Een eenmaal gedane toezegging tot inkoop van aanspraken over het verleden kan in beginsel niet worden ingetrokken of gewijzigd.voorwaardelijke aanspraken op extra pensioen kunnen worden verlaagd in het geval de deelnemer geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. 4. Het voorwaardelijk extra pensioen is momenteel onvoorwaardelijk toegekend aan deelnemers die zijn geboren vóór

17 Hoe wordt het uiteindelijke pensioen berekend? Je hebt toch ook te maken met prijsstijgingen? PGB probeert ieder jaar uw pensioen of pensioenaanspraak/opgebouwd pensioen te verhogen met de prijsontwikkeling. Dit wordt toeslagverlening genoemd. Toeslagen worden voorwaardelijk gegeven. Er is dus geen recht op toeslagverlening en het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst toe - slagen kunnen worden gegeven. Er is geen geld voor gereserveerd of extra premie voor gevraagd. De toekomstige verhogingen van uw pensioen/ opgebouwd pensioen worden betaald uit het beleggingsrendement. Dat brengt met zich mee dat de pensioenen alleen dan kunnen worden aangepast als het bestuur vindt dat de financiële middelen van het fonds daarvoor toereikend zijn. Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen Voor het antwoord op de vraag of er voldoende geld is voor toeslagen toetst het bestuur jaarlijks de dekkingsgraad van het fonds aan een afgesproken richtlijn. Met deze Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen krijgt u inzicht in de mogelijke ontwikkeling van uw pensioen. Het bestuur kan afwijken van de richtlijn als de omstandigheden daar aanleiding toe geven. Bovendien is de richtlijn niet in beton gegoten. Onder invloed van financiële ontwikkelingen kan bijstelling nodig zijn. Hoe zit die richtlijn er nu uit? PGB heeft de ambitie om een pensioenregeling te verzorgen waarbij de pensioenrechten van deelnemers en pensioenontvangers, nu en in de toekomst, kunnen worden uitbetaald en waarbij de koopkracht zoveel mogelijk door middel van toeslagen op peil wordt gehouden. Bij de besluitvorming over de ontwikkeling van uw pensioen is de dekkingsgraad van het pensioenfonds belangrijk. De dekkingsgraad zegt iets over de financiële gezondheid van uw pensioenfonds. 15

18 Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen Bij een dekkingsgraad: onder 105% van 105% tot 115% van 115% tot 130% van 130% tot 140% van 140% tot 150% van 150% kan uw pensioen zich als volgt ontwikkelen: in het uiterste geval korting van pensioen compensatie van eventuele korting + geen toeslag gedeeltelijke toeslag over prijsinflatie van maximaal 4% 100% toeslag over prijsinflatie met maximum van 4% 100% toeslag over prijsinflatie zonder maximum 100% toeslag over prijsinflatie zonder maximum + inhaaltoeslag + loonindex Toelichting: Blijft het fonds in gebreke bij de realisering van een kortetermijnherstelplan of ligt de dekkingsgraad gedurende drie jaar onder de 105% dan kan het bestuur besluiten om de pensioenen te korten. De korting zal zodanig zijn dat het fonds weer voldoet aan de wettelijk vereiste dekkingsgraad van 105%. Bij een dekkingsgraad tussen de 105 en 115% wordt een eventuele korting ongedaan gemaakt voor zover het herstelplan dat toestaat. Tussen het moment van korten en het ongedaan maken ervan zit minimaal een jaar. Wanneer de pensioenen vaker zijn gekort, zal de korting die als eerste is doorgevoerd, als eerste weer worden gecompenseerd. Om voor compensatie van de korting in aanmerking te komen moet de (gewezen) deelnemer of de pensioengerechtigde zowel op het moment dat de korting werd doorgevoerd als op het moment van het ongedaan maken ervan bij het fonds ingeschreven zijn. Zolang de dekkingsgraad onder de 115% ligt, adviseert de richtlijn om de pensioenen niet te verhogen. Vanaf 115% tot 130% zou gedeeltelijke verhoging van de pensioenen mogelijk zijn en vanaf 130% volledige aanpassing met een maximum van 4,00%. Als de prijzen in een jaar met 2,00% stijgen, geeft de richtlijn bij een dekkingsgraad van 125% aan dat de pensioenen met 10/15 van 2,00% = 1,33% zouden kunnen stijgen. Wanneer de dekkingsgraad het niveau van 140% heeft bereikt, kan het bestuur besluiten tot volledige toeslagverlening waarbij het maximum wordt losgelaten. Indien de dekkingsgraad minimaal 12 maanden achtereen boven de 150% uitkomt, adviseert de richtlijn tot het inhalen van in het verleden gemiste verhogingen en/of tot aanpassing van het pensioen op basis van de CAO-loonstijging. Om voor inhaaltoeslag in aanmerking te komen moet de deelnemer of de pensioengerechtigde zowel op het moment dat de toeslag niet werd verleend als op het moment van inhalen bij het fonds ingeschreven zijn. De achterstand die als eerste is ontstaan, wordt ook als eerste weer ingehaald. Het recht op inhaaltoeslag vervalt 20 jaar na het ontstaan van de achterstand. Het gaat om achterstanden die zijn ontstaan na Door de inhaaltoeslag en de compensatie van een eventuele korting te geven over de waarde van de actuele aanspraken worden de aanspraken die ná het in te halen jaar zijn opgebouwd eveneens verhoogd. Wanneer het bestuur oordeelt dat er ruimte is om de opgebouwde aanspraken en pensioenuitkeringen geheel of gedeeltelijk aan te passen, wordt het consumentenprijsindexcijfer (cpi augustus alle huishoudens) van het Centraal Bureau voor de Statistiek gevolgd. Dat geeft de prijsontwikkeling weer over een jaar van een pakket goederen en diensten die huishoudens aanschaffen voor consumptie. De gemiddeld gewogen dekkingsgraad over de maanden juli, augustus en september wordt daarbij als referentie genomen om het advies voor toeslagverlening op te stellen. De dekkingsgraad van eind juli telt daarbij één keer mee, die van augustus twee keer en die van september drie keer. 16

19 Hoe hebben de pensioenen zich de laatste jaren ontwikkeld? De pensioenen van deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden hebben zich vanaf 2004 als volgt ontwikkeld: Ontwikkeling verstrekte toeslagen vanaf 2004 PGB heeft in de periode een gemiddeld rendement behaald van 6,7%. Het fonds heeft over die jaren ongeveer 84,6% van de prijsinflatie kunnen geven. Toelichting: De laatste jaren kunnen de pensioenen bij PGB de prijsontwikkeling niet volgen. Het totaal van de niet verstrekte toeslagen (=indexatie) bedraagt momenteel 10,52%. De gemiste toeslag op 1 januari 2005 (1,09%) is ingehaald op 1 januari Wanneer de finan - ciële situatie van het fonds het toelaat, kan het bestuur in de toekomst besluiten om gemiste toeslagen, alsnog, al dan niet volledig, toe te kennen. Het bestuur heeft de bevoegdheid om op grond van de financiële situatie van het fonds in het uiterste geval de pensioenen van deelnemers en pensioengerechtigden te korten. Tot nu toe heeft het fonds deze maatregel niet behoeven te nemen. Wat is de verwachting voor de komende jaren? Of en in welke mate uw pensioen de komende jaren zal meegroeien met de stijging van de prijzen kan niemand met zekerheid zeggen. PGB heeft als gevolg van de economische crisis, net zoals de meeste andere pensioenfondsen, te maken met een financieel tekort. Van een tekort is sprake als de waarde van de beleggingen (het vermogen) minder is dan de waarde van de pensioenen en de buffer voor algemene risico s en beleggingsrisico s (de verplichtingen). De toezichthouder De Nederlandsche Bank, vraagt in dat geval van pensioenfondsen dat zij een herstelplan opstellen, waarin staat hoe zij het tekort gaan inlopen. De minimum dekkingsgraad zou voor PGB ongeveer rond de 115% liggen. Over de maatregelen die het fonds in het herstelplan genomen heeft, leest u meer op de website. Ook de dekkingsgraad wordt daar maandelijks gepubliceerd. 17

20 PGB heeft berekeningen gemaakt om in te kunnen schatten in welke mate toeslagverlening de komende 15 jaar mogelijk zal zijn. De koopkrachtmeter laat dat zien. Uw pensioen bij PGB stijgt waarschijnlijk minder snel dan de prijzen. Daalt de dekkingsgraad dan neemt de verwachte koopkracht verder af. Stijgt de dekkingsgraad dan stijgt ook de verwachte koopkracht. KOOPKRACHTMETER: verwachte koopkracht van het pensioen (eind 2012) Bij een gelijkmatige ontwikkeling van de economie en op basis van het huidige financiële beleid komen de pensioenen bij PGB volgens de koopkrachtmeter over 15 jaar gemeten uit op ongeveer 91% van een volledig geïndexeerd pensioen. Deze berekening is gebaseerd op de dekkingsgraad van 31 december Een jaar eerder lag de verwachte koopkracht nog op circa 86%. De koopkrachtverwachting is verbeterd door de hogere premie die wordt gevraagd, de verschuiving van de pensioenrichtleeftijd van 65 jaar naar 67 voor de opbouw vanaf 2013 en de nieuwe rentemethode die gebruikt wordt om de pensioenverplichtingen te berekenen. Als de prijzen gemiddeld over die 15 jaar met 2% stijgen, verleent het fonds gemiddeld ongeveer 1,4% per jaar aan toeslag. Per jaar daalt de koopkracht in deze verwachting dus met 0,6%. De eerste jaren zal volgens de berekeningen geen of minder toeslag worden verleend. Daarna kan naar verwachting weer meer dan het verwachte gemiddelde aan toeslag worden verleend. Kan het opgebouwde pensioen ook worden verlaagd? PGB heeft de verplichting om het opgebouwde pensioen en de al toegekende toeslagen uit te keren. Alleen in zeer bijzondere omstandigheden kunnen opgebouwde aanspraken en ingegane pensioenuitkeringen worden verlaagd. PGB heeft de ambitie om de koopkracht van het pensioen zoveel mogelijk op peil te houden. Maar deze toekomstige toeslagverlening is afhankelijk van het geld dat het fonds verdient met zijn beleggingen. PGB moet daarvoor op de financiële markten risico aangaan. Daardoor kan het op langere termijn een beter rendement behalen dan alleen met sparen. Risico nemen betekent echter ook onzekerheid over de totale uitkomst van het pensioen (het pensioen en de eventueel verleende toeslag). 18

21 Normaal gesproken konden (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden bij PGB rekenen op een pensioen met toeslag. Zoals het er nu uitziet, houdt uw pensioen de prijsontwikkeling de komende jaren echter niet bij. Als het op de financiële markten meezit, kan een volledige toeslag worden verstrekt. Als het gedurende langere tijd erg meezit, wordt de toeslag die in het verleden niet is verstrekt, ingehaald. De oudste rechten eerst. In het gunstigste geval worden de pensioenen verhoogd op basis van de loonindex in plaats van de prijsindex. Als het op de financiële markten tegenzit, wordt de in het verleden gemiste toeslag niet ingehaald en krijgt men minder of geen toeslag. En als het gedurende langere tijd erg tegenzit, kan het pensioen in het uiterste geval ook worden verlaagd. De risicometer laat dat zien. RISICOMETER: kans op verlaging van het pensioen in 2014 De risicometer geeft de kans weer dat PGB moet besluiten de pensioenen in 2014 te verlagen. Die kans is met ongeveer 45% erg hoog. De kans op korting is zo sterk toegenomen omdat het fonds een jaar minder de tijd heeft om een dekkingsgraad van ongeveer 105% te bereiken. Eind 2013 moet het zover zijn. PGB heeft daar een passende set van financiële stuurmiddelen voor ingezet. Pensioenfondsen zijn echter in hoge mate afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. Eind 2012 bedroeg de dekkingsgraad 102,3%. Bij het berekenen van de kans op verlaging van het pensioen is van deze dekkingsgraad en het huidige financiële beleid uitgegaan. Als het op de financiële markten gedurende langere tijd erg tegenzit, kan uw pensioen in het uiterste geval worden verlaagd. PGB maakt daarbij geen onderscheid tussen deelnemers, gewezen deelnemers/partners of pensioengerechtigden. De kans op een korting die de meter laat zien, zegt niets over de omvang van de korting. Zo is de kans dat de pensioenen met meer dan 10% worden verlaagd, ongeveer 9%. Is er verschil tussen de pensioenopbouw van iemand die gehuwd is of alleenstaand? Nee, voor de opbouw van het pensioen maakt de burgerlijke staat niet uit. Iedereen bouwt evenveel pensioen op. Vlak voor uw pensioendatum kunt u uw pensioen wel afstemmen op uw persoonlijke omstandigheden. In het hoofdstuk Zelf kiezen leest u daar meer over. 19

22 Wat is de relatie tussen het PGB-pensioen en de AOW? Per de 1e van de maand waarin u recht krijgt op een AOW-uitkering, heeft u naast de AOW-uitkering ook recht op het PGB-ouderdomspensioen. Het AOW-pensioen vraagt u aan bij de Sociale Verzekeringsbank. Als alleenstaande heeft u recht op de AOW voor alleenstaanden (in 2013 bruto ,76 per jaar). Als u een relatie heeft, ontvangen beide partners zodra de AOW-gerechtigde leeftijd wordt bereikt de individuele AOW (in 2013 bruto 9.596,52 per jaar). Bent u vóór 1950 geboren en ouder dan uw partner dan komt u mogelijk in aanmerking voor een toeslag gedurende de tijd dat uw partner nog geen AOW ontvangt. De toeslag wordt gekort als uw partner een eigen inkomen heeft. De toeslag vervalt als u geboren bent in of na 1950 en een jongere partner heeft. Vanaf 2013 gaat de ingangsdatum van de AOW-uitkering stapsgewijs omhoog. Dat heeft de overheid zo besloten. De standaardingangsdatum van het PGB-pensioen schuift mee met de AOW-leeftijd. Dat betekent, dat als een deelnemer niets anders doorgeeft aan PGB, het fonds in 2013 zijn pensioen gaat uitbetalen vanaf 65 jaar en 1 maand, in 2014 vanaf 65 jaar en 2 maanden en in 2015 vanaf 65 jaar en 3 maanden. Het fonds heeft daarvoor gekozen omdat het voor de meeste deelnemers het gemakkelijkst zal zijn; de eerste AOW-uitkering wordt dan in dezelfde maand uitbetaald als het eerste PGB-pensioen. In bijlage 4 is het tijdschema met de verhoging van de AOW-leeftijd en de daaraan gekoppelde standaardingangsdatum van het PGB-pensioen opgenomen. Uw werkelijke pensioendatum bepaalt u zelf. In het hoofdstuk Zelf kiezen leest u daar meer over. Wat zijn de gevolgen van het Regeerakkoord? In het Regeerakkoord zijn voorstellen opgenomen over de toekomstige ontwikkeling van de AOW en aanvullende pensioenen zoals PGB die ook verzorgt. Het kabinet werkt deze afspraken verder uit en zet ze om in wetten. Daarna worden ze aangeboden aan de Tweede en Eerste Kamer en dan is bekend hoe de afspraken er definitief uitzien. Afspraken over de AOW De AOW-leeftijd wordt mogelijk sneller verhoogd. In bijlage 4 ziet u wanneer uw AOW ingaat als de huidige plannen doorgaan. 20

23 Afspraken over het aanvullend pensioen De aanvullende pensioenregelingen (zoals die van PGB) moeten toekomstbestendiger worden. Dat kan door de leeftijd waarop iemand pensioen krijgt te laten meestijgen met de (stijgende) levensverwachting. Hoe langer men (gemiddeld) leeft, hoe later men daardoor met pensioen gaat. Die maatregel is nu genomen. Daarnaast moet een balans worden gekozen tussen de risico s in de beleggingen en de mogelijkheid de pensioenen te verhogen met de prijsstijging. In de praktijk betekent dit dat pensioenfondsen moeten kiezen uit wèl meer zekerheid, maar nauwelijks toeslagverlening, òf meer kans op toeslagverlening maar ook meer risico. In dat laatste geval ontstaat ook een grotere kans op korting van de pensioenen. Werkgevers en werknemers en de besturen van pensioenfondsen gaan over deze afweging. Nieuwe wetgeving wordt verwacht in Wanneer gaat het ouderdomspensioen standaard in en wanneer wordt het beëindigd? Het ouderdomspensioen gaat standaard in op de eerste dag van de maand waarin u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt en eindigt op de laatste dag van de maand waarin u komt te overlijden. U kunt afwijken van de standaard pensioenleeftijd. Hoe word ik op de hoogte gehouden van de ontwikkeling van mijn pensioen? U ontvangt als deelnemer zolang u pensioen opbouwt, één keer per jaar een overzicht van uw pensioen. PGB stuurt het pensioenoverzicht naar uw huisadres. Het geeft een overzicht van het opgebouwde ouderdomspensioen en het verzekerde partnerpensioen. Het geeft ook een prognose van het te bereiken pensioen en informatie over de toeslagverlening. Het overzicht is uniform. Het wordt door alle pensioenuitvoerders gebruikt. Als u bij meerdere pensioenuitvoerders pensioen opbouwt of heeft opgebouwd, kunt u de bedragen uit de verschillende overzichten bij elkaar optellen. Digitale dienstverlening Via de beveiligde website heeft u elektronisch toegang tot uw pensioengegevens. U brengt er uw pensioen en dat van uw partner snel in kaart. Inclusief het pensioen van de overheid (Anw of AOW). Zo kunt u er uw persoonlijke pensioenmeter raadplegen. U kunt zich er verder aanmelden voor de digitale nieuwsbrief en u vindt er in uw persoonlijk pensioenarchief ook de digitaal bewaarde pensioenoverzichten. PGB wil het geprinte pensioenoverzicht op termijn vervangen door een digitaal exemplaar. 21

24 PERSOONLIJKE PENSIOENMETER Uw persoonlijke pensioenmeter kunt u raadplegen op De meter laat de stand van het te bereiken bruto pensioen bij PGB zien inclusief de AOW. Daarbij is ook rekening gehouden met uw burgerlijke staat. Weergegeven is het pensioen op uw standaardpensioenleeftijd in een percentage van het laatste bij ons bekende pensioengevende brutosalaris. Als u bij verschillende pensioenfondsen pensioen heeft opgebouwd, kunt u via een totaal overzicht van uw pensioensituatie zien. Overige informatie PGB houdt u verder via een pensioenmagazine en de website op de hoogte van actuele ontwikkelingen rond uw pensioen en het pensioenfonds. Tegen de tijd dat u met pensioen gaat, volgt een Pensioeninformatiedag. Tijdens zo n dag hoort u wat er zoal komt kijken bij pensionering. Het accent ligt op de keuzen die u kunt maken voor de uitbetaling van uw pensioen en op de fiscale gevolgen ervan. Bij pensionering ontvangt u een persoonlijk pensioenoverzicht. Alle voor u relevante keuzemogelijkheden staan daar in. De ervaring leert dat aanstaande gepensioneerden zo gemakkelijker een keuze kunnen maken. Met behulp van de pensioenplanner kunt u de variant samenstellen voor uw pensioenuitbetaling. 22

25 PARTNER- EN WEZENPENSIOEN Naast het ouderdomspensioen zijn in uw pensioenregeling ook partnerpensioen en wezenpensioen voor de nabestaanden meeverzekerd. Het partnerpensioen wordt na overlijden van de deelnemer levenslang uitgekeerd, het wezenpensioen tot een bepaalde leeftijd. Verzekerd voor dit partnerpensioen zijn deelnemers die gehuwd zijn, of die hun partnerschap bij de burgerlijke stand hebben laten registreren. Ook ongehuwd samenwonenden kunnen er voor in aanmerking komen. In dat geval moeten ze wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Voor wie geldt het partnerpensioen? Het partnerpensioen wordt alleen bij overlijden van de deelnemer uitgekeerd. PGB verzekert partnerpensioen voor gehuwden, deelnemers die hun partnerschap hebben laten registreren en voor ongehuwd samenwonenden. Als u gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, geeft de gemeente dit automatisch door aan het pensioenfonds. U hoeft dan verder niets te doen voor verzekering van het partnerpensioen. Ongehuwd samen - wonenden zijn niet automatisch verzekerd voor partnerpensioen. Woont u samen? Let op! Voor ongehuwd samenwonenden ligt de situatie anders. De gemeente licht het pensioenfonds niet in over samenwonenden. Als u ongehuwd samenwoont, moet u uw partner dus zelf aanmelden bij het pensioenfonds. Op verzoek sturen wij u een aanmeldingsformulier. De brochure Partnerpensioen voor ongehuwd samenwonenden kunt u raadplegen op de website van PGB. Die gaat in op de voorwaarden die gelden voor deze verzekering. U moet daarvoor een kopie van een samenlevingscontract meesturen. Zonder aanmelding en bevestiging van inschrijving kan het fonds geen partnerpensioen uitkeren bij overlijden. Ook bij beëindiging van een ongehuwde samenwoning moet u het fonds op de hoogte brengen. Anders loopt de dekking van het partnerpensioen voor de gewezen partner gewoon door. Wat ontvangt mijn partner als ik kom te overlijden? Hoeveel pensioen uw partner van PGB krijgt als u komt te overlijden, is niet eenvoudig te zeggen. Het maakt uit wanneer u overlijdt, hoe het partnerpensioen is verzekerd en welke uitruilkeuze u bij pensionering heeft gemaakt. In de basisregeling spaart u voor de helft van het partnerpensioen. De andere helft is slechts op risicobasis verzekerd. Dat wil zeggen: zolang er premie wordt betaald. U spaart dus niet alleen voor ouderdomspensioen maar ook voor een deel van het partnerpensioen. Tot 2006 werd 70% van het ouderdomspensioen voor partnerpensioen opgebouwd. Vanaf 2006 nog de helft daarvan. De risicopremie voor de andere helft wordt uitsluitend betaald in de tijd dat u nog niet gepensioneerd bent. 23

26 Overlijden vóór pensionering Als u nog pensioen opbouwt bij PGB en komt te overlijden, ontvangt de partner standaard 70% van het ouderdomspensioen dat u tot de eerste van de maand van uw AOW-gerechtigde leeftijd, bij leven had kunnen bereiken. De berekening van het pensioen dat u nog op had kunnen bouwen, wordt gebaseerd op het gemiddelde salaris van de laatste drie jaar voorafgaande aan het jaar van overlijden. Voorbeeld overlijden vóór pensionering Frank is 42 jaar als hij overlijdt. Zijn partner Sandra (37) blijft achter. Frank werkte op het moment van overlijden al 20 jaar in de grafimediabranche. Zijn salaris bedroeg , het opgebouwde ouderdomspensioen Wat kan Sandra aan partnerpensioen tegemoet zien? Er is een opgebouwd partnerpensioen en een op risicobasis verzekerd partnerpensioen. Het opgebouwde partnerpensioen bedraagt 35% van = per jaar. Het uit te keren risico partnerpensioen bedraagt 35% van = Bij elkaar opgeteld is dat per jaar. Het fonds gaat er verder van uit dat Frank bij leven nog 25 jaar pensioen had kunnen opbouwen tot zijn pensioendatum. Frank had nog aan pensioen kunnen sparen. Door de risicoverzekering, ontvangt Sandra nog 70% van = per jaar. In totaal keert PGB in dit voorbeeld aan Sandra levenslang per jaar uit. Als er kinderen zijn, wordt ook wezenpensioen uitgekeerd. Sandra kan ook recht hebben op een Anwuitkering van de overheid als er kinderen onder de 18 jaar worden verzorgd of als zij voor 45% of meer arbeidsongeschikt is. Als u eerder een andere relatie hebt gehad, kan het partnerpensioen lager uitvallen. Eén van de volgende vragen gaat daar over. Minder partnerpensioen komt ook voor als bij een waardeovername door PGB geen of minder partnerpensioen is meegekomen. Overlijden ná VUT of pensionering Als u met de VUT bent of al gepensioneerd en dan komt te overlijden, wordt het partnerpensioen berekend over alle jaren dat u bij PGB partnerpensioen heeft opgebouwd. Tot 1 januari 2006 bedroeg dat in de basisregeling 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen. Daarna de helft (35%) ervan. Bij VUT of pensionering krijgt u de keus voorgelegd om een deel van het ouderdomspensioen uit te ruilen voor een (hoger) partnerpensioen. Wie kiest voor herschikking van pensioen, kan desgewenst weer 70% van het ouderdomspensioen verzekeren voor partnerpensioen. 24

27 Daarnaast biedt het fonds aan werknemers de mogelijkheid om in plaats van 35% toch 70% van het ouderdomspensioen voor partnerpensioen te blijven opbouwen. De premie daarvoor bedraagt 1,75% van de pensioengrondslag. U leest daar meer over in het hoofdstuk Zelf kiezen. Voorbeeld overlijden na VUT of pensionering Martin is 70 jaar als hij overlijdt. Zijn partner Eva (69) blijft achter. Martins ouderdoms - pensioen bedroeg bruto per jaar. Aan partnerpensioen is (= 35% van ) opgebouwd. Martin heeft bij pensionering niet een stuk van zijn pensioen gebruikt om het partner pensioen te verhogen. Bij overlijden ontvangt Eva dus per jaar. Daarnaast ontvangt Eva de AOW voor alleenstaanden en eventueel het pensioen dat zij zelf heeft opgebouwd. In het geval dat Martin bij pensioneren wel zou hebben gekozen om een deel van zijn ouderdomspensioen uit te ruilen voor extra partnerpensioen, zou zijn ouderdomspensioen bijvoorbeeld zijn uitgekomen op Bij overlijden zou Eva dan levenslang ontvangen hebben. En wat bij een eerder vertrek bij uw werkgever? Na beëindiging van de deelname wordt na overlijden standaard alleen het opgebouwde partnerpensioen uitbetaald. Als u uw pensioen niet meeneemt naar een volgende pensioenuitvoerder maar bij PGB laat staan, wordt standaard een deel van het ouderdomspensioen uitgeruild voor extra partnerpensioen om toch uit te komen op 70%. U kunt voor een andere verdeling kiezen. Wanneer er na beëindiging van de deelname aan PGB sprake is van een loongerelateerde WW-uitkering, wordt na overlijden standaard 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen aan partnerpensioen uitbetaald. Waarom is gekozen voor een lagere opbouw van partnerpensioen? Het volledig meeverzekeren van het partnerpensioen (70%) gebeurde in de veronderstelling dat de partner bij overlijden van de deelnemer geen eigen pensioen had. Steeds vaker is dat echter wel het geval. Het aantal tweeverdieners stijgt en het aantal alleenverdieners daalt. Bij overlijden na pensionering ontvangt de achterblijvende partner naast de AOW voor alleenstaanden en het eigen ouderdomspensioen ook nog het partnerpensioen van PGB. In verhouding wordt dan relatief (te) veel partnerpensioen opgebouwd. Veel branches en bedrijven zijn er daarom toe overgegaan om het partnerpensioen geheel of gedeeltelijk op risicobasis te verzekeren. 25

28 Is ook partnerpensioen verzekerd als na pensionering een relatie wordt aangegaan? Als de deelnemer ná pensionering ongehuwd gaat samenwonen, trouwt of partnerschap laat registreren, heeft de partner geen recht op partnerpensioen. Krijgt een gewezen partner ook partnerpensioen? Als er bij huwelijk of scheiding niets anders is afgesproken, heeft een gewezen partner ook recht op een deel van het partnerpensioen. Het pensioenfonds heeft het dan over een bijzonder partnerpensioen. Bij het beëindigen van de relatie stelt het fonds vast hoeveel aan partnerpensioen is opgebouwd. Alleen op opgebouwde aanspraken berekent het fonds het bijzonder partnerpensioen. Na de scheiding of het verbreken van de samenwoning worden voor de gewezen partner geen aanspraken meer opgebouwd. Als de deelnemer ná pensionering trouwt of partnerschap laat registreren, heeft de partner geen recht op partnerpensioen. Als de deelnemer opnieuw een officiële relatie aangaat, komen de aanspraken van de eerste partner in mindering op het partnerpensioen van de nieuwe partner. Het hoofdstuk Bijzondere situaties en uw pensioen gaat uitgebreider in op de gevolgen van een scheiding voor het pensioen. Ontvangt de achterblijvende partner naast PGB-partnerpensioen ook nog een pensioen van de overheid? Naast het partnerpensioen van PGB kán voor een achterblijvende partner die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt, recht bestaan op een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw). Daarvoor moet de partner geboren zijn vóór 1950, arbeidsongeschikt zijn of kinderen onder de 18 jaar verzorgen. Als hij of zij aan één van deze voorwaarden voldoet, heeft de partner recht op een uitkering. Of die uitkering ook wordt uitbetaald, hangt af van het eigen inkomen van de partner. De deelnemer kan via PGB een verzekering afsluiten om een al te grote terugval in inkomen door het geheel of gedeeltelijk ontbreken van een nabestaandenpensioen van de overheid te voorkomen. In het hoofdstuk Zelf kiezen leest u daar meer over. Is uw partner, wanneer u overlijdt, de AOW-leeftijd al gepasseerd, dan bestaat recht op de AOW-uitkering voor alleenstaanden. De Sociale Verzekeringsbank betaalt zowel de Anw- als de AOW-uitkering uit. 26