FLEXIBEL PENSIOEN VOOR DE GRAFIMEDIA: VRAGEN EN ANTWOORDEN

Transcriptie

1 FLEXIBEL PENSIOEN VOOR DE GRAFIMEDIA: VRAGEN EN ANTWOORDEN APRIL 2011

2 INHOUD In deze brochure worden de belangrijkste regels van het pensioenreglement van het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven samen gevat. Aan de brochure zelf kunnen geen rechten worden ontleend. Voor de regeling gelden dan de statuten en reglementen en de uitvoeringsovereenkomst met het pensioenfonds. De statuten en reglementen vindt u op de website In deze brochure hebben we met deelnemers/ werknemers natuurlijk ook de deelneemsters/werkneemsters op het oog. april 2011

3 Voorwoord Over deelneming, waardeoverdracht en premie Over het ouderdomspensioen, partner- en wezenpensioen Over het partner- en wezenpensioen Zelf kiezen en pensioensparen Bijzondere situaties en beëindiging deelneming Over klachten en geschillen, aanvragen van pensioen en meer informatie Bijlagen: Bijlage I: over de organisatie en het bestuur van het pensioenfonds Bijlage II: richtlijn besluitvorming toeslagverlening Bijlage III: uw pensioen bij vervroeging of uitstel Bijlage IV: pensioencommunicatie door PGB Bijlage V: veranderingen in uw omstandigheden en uw pensioen Bijlage VI: lijst van afkortingen en links Omslag: Pensioen ABC In de loop van 2011 komt uw pensioenfonds met een eigen website Via het beveiligde deel mijnpgbpensioen.nl krijgt u toegang tot uw persoonlijke pensioengegevens en de planners. Totdat deze website er is, wordt u nog doorgelinked naar de vertrouwde gecombineerde website van de grafimediafondsen w11

4 VOORWOORD Voor u ligt de brochure over de grafimediapensioenregeling van het Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB). Pensioen, inkomen voor de tijd dat je niet meer werkt, dat is toch iets voor later. Moet ik me daar nu al mee bezighouden? Uw pensioenfonds adviseert deelnemers om jaarlijks minimaal 15 minuten voor pensioen uit te trekken. Het uniform pensioenoverzicht dat u jaarlijks van ons ontvangt, leent zich daar het meest voor. U en uw eventuele partner komen daardoor later niet voor verrassingen te staan. Want ondanks dat het nog heel wat jaren kan duren voor u met pensioen gaat, moet er in de tijd dat u voor pensioen spaart meestal wel een aantal zaken worden geregeld. Bijvoorbeeld als u elders al pensioen heeft opgebouwd. Of wanneer u ongehuwd samenwoont. Of omdat, gezien de persoonlijke omstandigheden, extra zekerheid voor de partner gewenst is. Of omdat u meer pensioen wilt opbouwen om een eerder opgelopen achterstand in te lopen. PGB maakt pensioen inzichtelijk Pensioen en alles eromheen is niet altijd even begrijpelijk. Dat geven wij graag toe. We hebben het daarom voor u gemakkelijker gemaakt. Zo heeft u via de website direct toegang tot uw persoonlijke pensioengegevens. U kunt daar uw pensioen en dat van uw eventuele partner snel in kaart brengen. U ziet in één oogopslag wat u heeft gespaard en waar u later op uitkomt. Inclusief het pensioen van de overheid (Anw of AOW). Wat te doen bij? Verder geven we in de brochure regelmatig aan wat u voor uw pensioen moet doen als uw persoonlijke omstandigheden veranderen. In bijlage V zijn alle situaties nog een keer op een rij gezet, voorzien van een korte samenvatting van de mogelijke beslissing of actie. Bewaarexemplaar Als u wilt weten hoe het op onderdelen nu precies geregeld is, raadpleegt u deze brochure. We hebben er een bewaarexemplaar van gemaakt. Niet bedoeld om in één keer uit te lezen, maar handig om erop na te slaan als zich een vraag rond uw pensioen voordoet. Omdat het reglement niet voor iedereen gemakkelijk leesbaar is, zijn veelvoorkomende vragen verzameld. U vindt ze in deze brochure terug, voorzien van een antwoord. Met de ingewikkeldheid van de pensioenregeling valt het trouwens best mee. Om pensioenbegrippen kunnen we natuurlijk niet heen. Maar als ze gebruikt worden, worden ze uitgelegd. 2

5 Vaak met een voorbeeld. Achter in de brochure vindt u een lijst met de meest gebruikte pensioen begrippen. Die kunt u er altijd even op naslaan. Heeft u na het lezen toch nog vragen, neemt u dan contact op met de afdeling Klantenservice (020) Zij helpen u graag verder. Reacties op deze brochure zijn welkom. Uw opmerkingen vormen een waardevolle bijdrage aan een volgende uitgave. Naast deze brochure heeft PGB meer brochures uitgebracht. Zoals: PGB-Pensioen Plus: informatie over pensioensparen en extra pensioenopbouw voor de deelnemer PGB-Partnerpensioen Plus: informatie over extra zekerheid voor de partner Anw-Plus-verzekering: informatie over aanvullende risicoverzekering voor de partner Waardeoverdracht van opgebouwde pensioenaanspraken: informatie bij entree Partnerpensioen voor ongehuwd samenwonenden: informatie over de voorwaarden Einde relatie en pensioen (vanaf 1 mei 1995): informatie over pensioen en scheiding Einde relatie en pensioen (vóór 1 mei 1995): informatie over pensioen en scheiding Binnenkort pensioen: informatie voor deelnemers die met pensioen gaan Pensioeninruil: informatie voor deelnemers geboren voor 1950 die hun VUT-uitkering willen aanvullen. U kunt ze aanvragen of downloaden via de website. Ruud Degenhardt, bestuursvoorzitter PGB: Deze brochure is voor zowel jong als oud bestemd. Het pensioenpakket bevat verschillende onderdelen die ook voor jongeren van belang zijn. 3

6 1DEELNEMING, WAARDEOVERDRACHT EN PREMIE

7 OVER DEELNEMING, WAARDEOVERDRACHT EN PREMIE U neemt deel aan PGB als u op grond van uw functie onder een grafische cao valt of als u (via uw werkgever) op vrijwillige basis verzekerd bent. Vanaf het moment dat u in dienst treedt bij uw werkgever spaart u automatisch voor uw pensioen. U kunt pensioen opbouwen tot 65 jaar. Wat doet een pensioenfonds eigenlijk? Een pensioenfonds verzekert voor werknemers van een bedrijf, branche of beroepsgroep een compleet pensioenpakket tegen een zo laag mogelijke premie. Pensioen is eigenlijk uitgesteld loon voor de tijd dat u niet meer werkt. En als u overlijdt, ontvangen de achterblijvende partner en de kinderen een uitkering. Een pensioenfonds heeft de verplichting om de in het vooruitzicht gestelde pensioenen periodiek uit te betalen, ook op langere termijn. Daarnaast wil PGB, als het financieel mogelijk is, ook de koopkracht op peil houden. De premie die werkgevers en werknemers voor deelname aan de pensioenregeling gezamenlijk betalen, wordt onder aanvaardbare risico s verspreid belegd over aandelen, vastrentende waarden (zoals obligaties) en alternatieve beleggingen waaronder vastgoed en infrastructuur. Met de afgedragen premie en de beleggingsopbrengsten worden de pensioenen betaald. Verantwoord beleggen Naast het behalen van een zo hoog en zo stabiel mogelijk rendement, heeft het fonds ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid in wat voor bedrijven en fondsen wordt belegd. Bij maatschappelijk verantwoorde beleggingen worden niet alleen de financiële aspecten bij bedrijven geanalyseerd, maar wordt ook rekening gehouden met het sociale beleid, de kwaliteit van het bestuur en de manier waarop bedrijven omgaan met het milieu. Bij de beleggingen wordt daarom als richtlijn meegegeven dat ondernemingen waarin wordt belegd nationaal en internationaal recht moeten naleven. Verder belegt PGB niet in bedrijven die zich bezighouden met de productie van en handel in controversiële wapens zoals antipersoonsmijnen, clusterbommen en chemische en biologische wapens. Nucleaire wapens zijn in het huidige uitsluitingenbeleid van het fonds niet opgenomen. Het fonds volgt in deze de lijn van de nationale wetgeving en internationale verdragen. Kernwapens worden daarin vooralsnog als noodzakelijke middelen gezien om de stabiliteit en de vrede te kunnen handhaven. PGB wil met zijn beleggingen bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van milieu en samenleving. Ieder kwartaal worden de beleggingen gescreend. Bedrijven die niet voldoen aan de richtlijnen worden verwijderd uit de portefeuille. PGB evalueert periodiek zijn beleggingsbeleid en de uitvoering van het uitsluitingsbeleid. Het bestuur staat open voor de dialoog met zijn deelnemers en de maatschappij. De ontwikkelingen kunnen aanleiding zijn om het verantwoord beleggingsbeleid bij te stellen. 5

8 Beleid en bestuur Het beleid van het fonds wordt bepaald door een bestuur dat bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties uit de branches waar het fonds voor werkt. De medezeggenschap van werknemers en pensioengerechtigden is geregeld via de Deelnemersraad. In bijlage I leest u meer over besturing van het pensioenfonds. PGB en uitvoeringsorganisatie De administratie, communicatie en het vermogensbeheer doet het fonds niet zelf. Dat is ondergebracht bij een uitvoeringsorganisatie. Vanaf welk moment neem ik deel aan de pensioenregeling? U neemt deel aan de pensioenregeling zodra u in dienst treedt bij uw werkgever. Uw leeftijd maakt daarbij niet uit. Ik heb elders gewerkt en pensioen opgebouwd. Kan ik mijn pensioen meenemen? Ja, een werknemer die van baan verandert en daardoor deelnemer wordt in een andere pensioen regeling kan zijn al opgebouwde pensioen meenemen. Pensioenfondsen hebben het dan over waardeoverdracht. Bij een overdracht blijft de waarde van uw pensioen gelijk. Het wettelijke recht daarop geldt voor werk - nemers die van baan veranderen en binnen zes maanden na opname in de nieuwe pensioenregeling waardeoverdracht aanvragen. Maar ook als niet aan deze voorwaarden wordt voldaan, is waardeoverdracht mogelijk als de andere pensioenuitvoerder bereid is mee te werken. Toeslag pensioen jaar verstrekte toeslag: ,00% ,50% ,09% geen toeslag geen toeslag geen toeslag gemiste toeslag: 5,65% Is het verstandig om het pensioen mee te nemen? In het algemeen doet u er goed aan om het pensioen mee te nemen. U houdt daardoor beter zicht op uw totale pensioensituatie. Er zijn echter verschillende overwegingen mogelijk. Vergelijk de pensioenregeling Pensioenregelingen verschillen onderling nogal. Daarom is het belangrijk om direct bij het begin van de deelname de belangrijkste onderdelen na te lopen en die te vergelijken met uw oude regeling. Wat is de leeftijd waarop u kunt stoppen met werken? Wat zijn de keuzemogelijkheden bij pensionering? Sluit dat aan bij uw planning? Vergelijk de toeslagregeling Belangrijk is ook de toeslagregeling (vroeger aangeduid als indexatieregeling). U kunt bijvoorbeeld de toeslagregeling zelf, de kans op toeslagverlening en de verstrekte toeslagen in de afgelopen jaren vergelijken. 6

9 Vergelijk de dekkingsgraad Of u vergelijkt de dekkingsgraad. De dekkingsgraad geeft de verhouding weer tussen het vermogen van een pensioenfonds en de waarde van de pensioenen. Naarmate de dekkingsgraad hoger is, neemt de kans op verhoging van uw pensioen in de regel toe. Een fonds met een hogere dekkingsgraad is dus aantrekkelijker. Informatie over de actuele dekkingsgraad en de in het verleden verstrekte toeslagen vindt u op de website. Ontwikkeling PGB-dekkingsgraad Hoe kan ik mijn pensioen meenemen? Nadat uw werkgever u heeft aangemeld, ontvangt u als nieuwe deelnemer pensioeninformatie. Daar zit ook een formulier bij waarop aangegeven kan worden dat u uw pensioen wilt meenemen. Als u uw pensioen wilt meenemen, stuur dan het pensioenstartformulier binnen zes maanden terug nadat u bent gaan deelnemen aan PGB. U ontvangt vervolgens een offerte waarin wordt aangegeven welk PGB-pensioen u ontvangt in ruil voor de overgenomen waarde. Als een waardeoverdracht voor u zinvol is, geeft u een schriftelijk akkoord af. De overdracht vindt daarna plaats. Kan ik bij indiensttreding nog meer regelen? Naast de waardeoverdracht kunnen er meer zaken zijn die u het beste meteen kunt regelen. Zo kunt u, als u ongehuwd samenwoont, uw partner voor partnerpensioen aanmelden. Mocht u onverwachts komen te overlijden, dan is uw partner verzekerd van partnerpensioen. Verder kunt u nagaan of de normale 7

10 pensioenopbouw bij PGB voor u en uw partner toereikend is. Heeft u bijvoorbeeld eerder een achterstand in uw pensioenopbouw opgelopen? Heeft u te maken gehad met een echtscheiding? Het zijn vragen die u het beste direct bij de indiensttreding kunt beantwoorden. Wij helpen u daar graag bij. Ook dit kunt u op het pensioenstartformulier aangeven. Wat moet ik als werknemer voor de pensioenregeling betalen? Voor deelname aan de pensioenregeling betaalt u premie. In 2011bedraagt de pensioenpremie voor de basisregeling 19,5%. U betaalt 7,75%, uw werkgever 11,75%. Pensioenpremie wordt niet over het hele salaris betaald maar over een deel ervan. Dit deel wordt de pensioengrondslag genoemd. Een belangrijk pensioenbegrip. Pensioengrondslag De pensioengrondslag is het bruto pensioengevende salaris minus een drempelbedrag. Het drempelbedrag ook wel franchise genoemd is het deel van het salaris waarover geen premie wordt betaald en waarover ook geen pensioen wordt opgebouwd. In plaats van pensioenopbouw over de franchise ontvangt u later de AOW van de overheid. De franchise wordt jaarlijks door het bestuur vastgesteld ( ,33 in 2011). Overigens wordt voor de vaststelling van de pensioengrondslag rekening gehouden met een maximumloon. In 2011 is dat maximumloon ,68 zodat de maximumgrondslag , ,33 = ,35 bedraagt. Daarboven wordt in de basisregeling geen premie betaald of pen sioen opgebouwd. Dat is in de grafimediacao zo afgesproken. Maakt het uit of ik als fulltimer of als parttimer werk? Als u fulltime werkt, gebruikt het pensioenfonds de volledige pensioengrondslag voor berekening van de premie. Als u in deeltijd werkt, is de verhouding tussen het aantal uren dat u werkt en het aantal uren dat een fulltimer bij uw werkgever werkt van belang. Dit percentage of werktijdfactor gebruikt het pensioenfonds om de hoogte van de franchise vast te stellen. Is het percentage bijvoorbeeld 50 dan is de helft van de franchise van toepassing. Uw premie en pensioenopbouw blijven op deze manier altijd in ver houding staan tot de tijd die u werkt. 1. Het brutosalaris is het salaris waarop nog geen belastingen en premies in mindering zijn gebracht. Uw toeslagen als vakantietoeslag, overwerkvergoeding, ploegendiensttoeslag etc. zitten hierin.. 8

11 Ik betaal premie, maar waarvoor precies? U en uw (eventuele) nabestaanden zijn, doordat u premie betaalt, verzekerd van pensioen. Onderdelen van het pensioenpakket worden nu even genoemd en verderop uitgebreider behandeld. Voor de deelnemer is verzekerd: een ouderdomspensioen; (gedeeltelijke) premievrije opbouw. In sommige gevallen hoeft u geen premie te betalen. U en uw (eventuele) nabestaanden zijn, doordat u premie betaalt, verzekerd van pensioen. Voor de nabestaanden is verzekerd: partnerpensioen; wezenpensioen. 9

12 2 HET OUDERDOMS- PENSIOEN, PARTNER- EN WEZENPENSIOEN

13 OVER HET OUDERDOMSPENSIOEN Iedere Nederlander krijgt vanaf zijn 65e AOW. De hoogte hiervan hangt af van uw persoonlijke omstandigheden. Heeft u in het buitenland gewoond dan kan er een korting worden toegepast op uw AOW. De AOW wordt afgeleid van het minimumloon en kan gezien worden als een basisinkomen. Via uw werkgever spaart u bij PGB voor een aanvulling. Deze aanvulling wordt het ouderdomspensioen ge - noemd. Uw pensioenregeling is gebaseerd op een middelloonsysteem. Het uiteindelijk te bereiken pensioen is een afspiegeling van het tijdens de loopbaan gemiddeld verdiende loon. Standaard wordt het pensioen vanaf 65 jaar levenslang uitgekeerd. Hoe spaar ik voor het ouderdomspensioen? Uw pensioenregeling is een opbouwregeling. U bouwt jaarlijks een deel van uw pensioen op volgens een vaste formule: in de basisregeling is dat 1,75% van de pensioengrondslag in een jaar. Het pensioen dat u zo spaart, wordt ook wel een pensioenaanspraak genoemd. Dit recht op pensioen wordt vervolgens vanaf het 65e jaar levenslang uitgekeerd 2. Uw werkgever kan in zijn pensioenregeling een hoger opbouwpercentage toezeggen. Hoe hoger het percentage des te meer pensioen bouwt u op. Via uw werkgever spaart u bij PGB voor een aanvulling op de AOW. De jaarlijkse opbouw wordt vervolgens steeds bij elkaar opgeteld. Aan het einde van uw loopbaan heeft u dan een ouderdomspensioen op basis van het inkomen dat u gemiddeld heeft verdiend. Uw pensioenregeling wordt daarom ook wel een middelloonregeling genoemd. Voorbeeld 1 In dit voorbeeld wordt uitgegaan van een gemiddeld verdiend brutosalaris van per jaar en een franchise van per jaar. De pensioengrondslag komt daardoor uit op = De pensioensituatie na 1 jaar en na 44 jaar wordt weergegeven. pensioengevend salaris (bruto) franchise pensioengrondslag opbouwpercentage pensioen 1,75% pensioenopbouw per jaar 367,99 (1,75% x ) pensioen na 44 jaar ,56 (44 x 367,99) Toelichting: bij ongewijzigde omstandigheden bedraagt het PGB-pensioen in dit voorbeeld na 44 jaar ,56 bruto per jaar. Dit recht wordt bij gelijkmatige omstandig heden op de financiële markten levenslang vanaf 65 jaar uitbetaald. Als de beleggingsopbrengsten gedurende langere tijd erg tegenvallen, kan het pensioen in het uiterste geval worden verlaagd. Naast dit pensioen van PGB ontvangt u de AOW van de overheid. Wanneer wordt uitgegaan van de enkele gehuwden-aow van 9.425,64 per jaar, komt het pensioen uit op ,20. Dat is ongeveer 73% van het in dit voorbeeld gebruikte gemiddelde salaris. (Let op: niet van het laatstverdiende salaris dus.) 2. Dit wordt pensioen op basis van een uitkeringsovereenkomst genoemd. Er worden aan u uitkeringen toegezegd. Het type regeling staat altijd in de aanhef van het uniforme pensioenoverzicht dat u jaarlijks ontvangt. 11

14 Hoe zit het met de opbouw van mijn pensioen als ik carrière maak? Naarmate u meer carrière maakt en doorgroeit, zal de uitkomst van uw pen - sioen in een percentage van het laatste loon lager zijn. U kunt bij PGB voor extra pensioen sparen. Voorbeeld 2 In dit tweede voorbeeld wordt ervan uitgegaan dat de lonen en de prijzen niet stijgen. We gaan wel uit van een salarisverhoging als gevolg van promoties. De eerste 10 jaar wordt verdiend, daarna 10 jaar , vervolgens 10 jaar en ten slotte de laatste 14 jaar De pensioenuitkomst op 65 jaar ziet er dan als volgt uit: Periode vanaf Leeftijd Salaris Franchise Grondslag Opbouw per jaar Opbouw in in in in over periode 2011 tot ,99 (1,75% x ) 1.929, tot ,49 (1,75% x ) 2.804, tot ,99 (1,75% x ) 3.679, tot ,49 (1,75% x ) 6.376,86 Totaal pensioen bij PGB ,56 Toelichting: bij ongewijzigde omstandigheden bedraagt het PGB-pensioen in dit voorbeeld na 44 jaar ,56 bruto per jaar. Dit recht wordt bij gelijkmatige omstandigheden op de financiële markten levenslang vanaf 65 jaar uitbetaald. Als de beleg - gingsopbrengsten gedurende langere tijd erg tegenvallen, kan het pensioen in het uiterste geval worden verlaagd. Naast dit pensioen van PGB ontvangt de pensioengerechtigde de AOW van de overheid. Wanneer weer wordt uitgegaan van 9.425,64 per jaar, komt het PGB-pensioen inclusief de AOW uit op ,20. Dat is ongeveer 60% van het laatste salaris. De opbouw van pensioen was voor 1 januari 2006 lager dan nu het geval is. Krijg ik dat gecompenseerd? Met ingang van 1 januari 2006 is het pensioenopbouwpercentage in de vernieuwde basisregeling verhoogd van 1,55 naar 1,75. Deelnemers ontvangen over hun achterliggende grafische dienstjaren vanaf hun 22e tot 1 januari 2006 voorwaardelijk extra opbouw: per dienstjaar 0,20%. Deze pensioenaanspraken zijn dus nog niet opgebouwd. Dit kan in de komende periode tot 2021 gebeuren. De voorwaarden voor toekenning van de extra pensioenrechten 3 zijn: de werknemer is op het moment van toekenning PGB-deelnemer, werkzaam in de grafimedia en was dat ook op 31 december 2005 en 1 januari 2006; 3. De voorwaardelijke extra pensioenopbouw wordt berekend over de gemiddelde pensioengrondslag van 2003, 2004 en Voor parttimers wordt uitgegaan van het gemiddelde parttimepercentage over dezelfde periode. 12

15 het pensioenfonds beschikt over voldoende financiële middelen om de aanspraken te zijner tijd toe te kennen. Als dat niet het geval is, dan blijven de al toegekende rechten behouden. Met de opbouw over de achterliggende diensttijd wordt zoveel extra pensioen opgebouwd alsof gedurende de gehele grafische diensttijd is deelgenomen aan de vernieuwde pensioenregeling. De extra opbouw kan desgewenst worden gebruikt om in de toekomst geheel of gedeeltelijk eerder te kunnen stoppen met werken. Het beleid van het pensioenfonds is erop gericht om per jaar te beoordelen of er middelen vrijgemaakt kunnen worden voor het toekennen van extra aanspraken over het verleden 4. Hoe wordt het uiteindelijke pensioen berekend? Je hebt toch ook te maken met prijsstijgingen? Het gaat dan om de vraag in hoeverre uw pensioen meegroeit met de prijsstijging in Nederland. Pensioenfondsen noemen de jaarlijkse verhoging van pensioenen toeslagverlening. Tot voor kort werd hiervoor het begrip indexatie gebruikt. PGB probeert ieder jaar uw pensioen te verhogen met de prijsontwikkeling. Dit wordt toeslagverlening genoemd. Toeslagen worden voorwaardelijk gegeven. Er is dus geen recht op toeslagverlening en het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst toeslagen kunnen worden gegeven. Er is geen geld voor gereserveerd of extra premie voor gevraagd. De toekomstige verhogingen van uw pensioen worden betaald uit het beleggingsrendement. Dat brengt met zich mee dat de pensioenen alleen dan kunnen worden aangepast als het bestuur vindt dat de financiële middelen van het fonds daarvoor toereikend zijn. Richtlijn toeslagverlening Voor het antwoord op de vraag of er voldoende financiële middelen voor toeslagverlening zijn, toetst het bestuur jaarlijks de dekkingsgraad 5 van het fonds aan een afgesproken richtlijn. Met de Richtlijn Besluitvorming Toeslagverlening krijgt u als deelnemer inzicht in de mogelijke ontwikkeling van de toeslagverlening. De richtlijn is opgenomen als bijlage II. Het bestuur kan afwijken van het advies van de richtlijn als de omstandigheden daar aanleiding toe geven. Bovendien is de richtlijn niet in beton gegoten. Onder invloed van financiële ontwikkelingen kan bijstelling nodig zijn. Pensioenfondsen noemen de jaarlijkse verhoging van pensioen toeslagverlening. 4. Het voorwaardelijk extra pensioen is momenteel onvoorwaardelijk toegekend aan deelnemers die zijn geboren vóór De dekkingsgraad van een pensioenfonds is de verhouding tussen het vermogen van het fonds en de aanspraken van (gewezen) deelnemers en uitkeringen van pensioengerechtigden. Onder deelnemers vallen de werknemers die bij PGB pensioen opbouwen. Gewezen deelnemers zijn werknemers voor wie de pensioenopbouw is beëindigd, maar waarvan het pensioen niet is overgedragen aan een andere pensioenverzekeraar. Pensioengerechtigden zijn oud-deelnemers of hun nabestaanden die een pensioen van PGB ontvangen. Het kan dan gaan om ouderdomspensioen, partnerpensioen of wezenpensioen. 13

16 Ambitie PGB: waardevast pensioen Het leven wordt steeds duurder. PGB streeft ernaar om uw pensioen daarom waardevast (100% van de prijsinflatie) te houden. Het financiële beleid van het fonds is zo ingericht dat een dekkingsgraad bereikt zou kunnen worden, waarop naar verwachting volledige toeslagverlening mogelijk is. De streefdekkingsgraad bedraagt 150%. Voor iedere voor pensioen uit te keren euro is dan 1,50 in kas. Dat geld is nodig om beleggingsrisico s op te kunnen vangen en om de pensioenen op peil te kunnen houden. Wanneer het bestuur oordeelt dat er ruimte is om de opgebouwde aanspraken en pensioenuitkeringen geheel of gedeeltelijk aan te passen, wordt het consumentenprijsindexcijfer (cpi augustus alle huishoudens) van het Centraal Bureau voor de Statistiek gevolgd. Dat geeft de prijsontwikkeling weer van een pakket goederen en diensten die huishoudens aanschaffen voor consumptie. Beleid inhaaltoeslag Als de dekkingsgraad minimaal 12 maanden achtereen boven de 150% uitkomt, adviseert de richtlijn tot het inhalen van in het verleden gemiste verhogingen en/of tot aanpassing van het pensioen op basis van de cao-loonstijging. Om voor inhaaltoeslag in aanmerking te komen, moet de deelnemer, de gewezen deelnemer of de pensioengerechtigde, zowel op het moment dat de toeslag niet werd verleend als op het moment van inhalen, bij het fonds ingeschreven zijn. Het recht op inhaaltoeslag vervalt 20 jaar na het ontstaan van de achterstand. Het gaat om achterstanden die zijn ontstaan na Welke toeslagen heeft het fonds de laatste jaren verleend? Het fonds heeft na 2003 de volgende toeslagen verstrekt: verstrekte niet-verstrekte verstrekte toeslag toeslag inhaaltoeslag ,04% ,09% ,00% 0,55% ,50% 0,30% ,00% 1,09% ,00% ,30% ,50% Toelichting: Het totaal van de niet verstrekte toeslagen is bedraagt momenteel 5,65% (0,55% + 0,30% + 3,00% + 0,30% + 1,50%). De gemiste toeslag op 1 januari 2005 (1,09%) is ingehaald op 1 januari

17 Wat is de toeslagverwachting voor de komende jaren? Of en in welke mate uw pensioen de komende jaren zal meegroeien met de stijging van de prijzen kan niemand met zekerheid zeggen. PGB heeft als gevolg van de economische crisis, net zoals de meeste andere pensioenfondsen, te maken met een financieel tekort. Van een tekort is sprake als de waarde van de beleggingen (het vermogen) minder is dan de waarde van de pensioenen en de buffer voor algemene risico s en beleggingsrisico s (de verplichtingen). De toezichthouder De Nederlandsche Bank, vraagt in dat geval van pensioenfondsen dat zij een herstelplan opstellen waarin wordt aangegeven hoe zij denken het tekort weer in te lopen. De minimumdekkingsgraad zou voor PGB ongeveer 120% moeten zijn. Over de maatregelen die het fonds in het herstelplan genomen heeft, leest u meer op de website. Ook de dekkingsgraad wordt daar maandelijks gepubliceerd. Het fonds heeft berekeningen gemaakt om in te kunnen schatten in welke mate toeslagverlening de komende 15 jaar mogelijk zou kunnen zijn. Bij een gelijkmatige economische ontwikkeling zou u op basis van de financiële positie van het fonds van eind 2009 de dekkingsgraad bedroeg toen ongeveer 111% na 15 jaar kunnen uitkomen op ongeveer 92% van een volledig geïndexeerd pensioen. Uw pensioen bij PGB stijgt dus waarschijnlijk minder snel dan de prijzen. Bij een pessimistisch scenario zou u een pensioenresultaat tegemoet kunnen zien van ongeveer 56%. Als de dekkingsgraad verandert, wijzigt ook de kans op toeslagverlening. Kan het opgebouwde pensioen ook worden verlaagd? PGB heeft de verplichting om uw opgebouwde pensioen en de al toegekende toeslagen uit te keren. Alleen in zeer bijzondere omstandigheden kunnen opgebouwde aanspraken en ingegane pensioenuitkeringen worden verlaagd. PGB heeft de ambitie om de koopkracht van het pensioen op peil te houden, maar deze toekomstige toeslagverlening is afhankelijk van de middelen van het fonds. Om de verplichting tot uitbetalen en de toeslagambitie te kunnen realiseren, moeten de beleggingsopbrengsten op de lange termijn en binnen verantwoorde risico s worden geoptimaliseerd. PGB moet daarvoor met haar beleggingen op de financiële markten risico aangaan. Het fonds kan door de solidariteit tussen generaties beleggingsrisico nemen. Risico s gaan wij aan in het belang van de (gewezen) deelnemers en de pensioengerechtigden. Risico nemen betekent echter ook onzekerheid over de totale uitkomst van het pen - sioen (het pensioen en de eventueel verleende toeslag). Normaal gesproken kunnen (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden bij PGB rekenen op een pensioen met toeslag. Zoals het er nu uitziet houdt uw pensioen de prijsontwikkeling de komende jaren echter niet volledig bij. Als het op de financiële markten meezit, wordt de toeslag die in het verleden niet is verstrekt, ingehaald. De oudste rechten eerst. Als het erg meezit, worden de 15

18 pensioenen verhoogd op basis van de grafimedialoonindex in plaats van de prijsindex. Als het op de financiële markten tegenzit, wordt de in het verleden gemiste toeslag niet ingehaald en krijgt men minder of geen toeslag. En als het erg tegenzit, kan het pensioen in het uiterste geval ook worden verlaagd. Is er verschil tussen de pensioenopbouw van iemand die gehuwd is of alleenstaand? Nee, voor de opbouw van het pensioen maakt de burgerlijke staat niet uit. Iedereen bouwt evenveel pensioen op. Vlak voor uw pensioendatum kunt u uw pensioen wel afstemmen op uw persoonlijke omstandigheden. In het hoofdstuk Zelf kiezen leest u daar meer over. PGB heeft in de periode een gemiddeld rendement behaald van 6,8%. Het fonds heeft over die jaren ruim 90% van de prijsinflatie kunnen geven. Wat is de relatie tussen het PGB-pensioen en de AOW? Zodra u 65 jaar wordt, heeft u naast het PGB-ouderdomspensioen ook recht op een AOW-uitkering. Het AOW-pensioen vraagt u aan bij de Sociale Verzekeringsbank. Als alleenstaande heeft u recht op de AOW voor alleenstaanden (in 2011 bruto ,08 per jaar). Als u een relatie heeft, ontvangen beide partners zodra de leeftijd van 65 wordt bereikt de individuele AOW (in 2011 bruto 9.425,64 per jaar). Bent u vóór 1950 geboren en ouder dan uw partner dan komt u in aanmerking voor een toeslag gedurende de tijd dat uw partner nog geen 65 is. De toeslag wordt gekort als uw partner een eigen inkomen heeft. AOW-gat en de oplossing bij PGB Als u geboren bent in of na 1950 en een jongere partner heeft, mist u op het moment van pensionering (zolang de partner nog geen 65 is) een deel van de AOW. Dat scheelt ruim 700 bruto per maand. De overheid heeft deze maatregelen alvast aangekondigd zodat u als dat nodig is tijdig voorzieningen kunt treffen. Bij PGB kunt u hiervoor extra pensioen opbouwen. Neem contact op met de afdeling Klantenservice ( ) als u hier meer over wilt weten. Wanneer gaat het ouderdomspensioen standaard in en wanneer wordt het beëindigd? Het ouderdomspensioen gaat standaard in op de eerste dag van de maand waarin u 65 wordt en eindigt op de laatste dag van de maand waarin u komt te overlijden. U kunt afwijken van de standaardleeftijd. In het hoofdstuk Zelf kiezen leest u daar meer over. 16

19 Hoe word ik op de hoogte gehouden van de ontwikkeling van mijn pensioen? U ontvangt als deelnemer zolang u pensioen opbouwt, één keer per jaar een overzicht van uw pen sioen. Het pensioenoverzicht wordt meestal in de zomermaanden naar uw huisadres verstuurd. Het geeft een overzicht van het opgebouwde ouderdomspensioen en het opgebouwde en verzekerde par tnerpensioen. Daarnaast wordt een prognose gegeven van het te bereiken pensioen op 65 jaar en informatie verstrekt over de toeslagverlening. Het overzicht is uniform. Het wordt door alle pensioenuitvoerders gebruikt. Als u bij meerdere pensioenuitvoerders pensioen opbouwt of heeft opgebouwd, kunt u de bedragen uit de verschillende overzichten bij elkaar optellen. Digitale dienstverlening Via de beveiligde website mijnpgbpensioen.nl heeft u elektronisch toegang tot uw pensioengegevens. U brengt er uw pensioen en dat van uw partner snel in kaart. Inclusief het pensioen van de overheid (Anw of AOW). U kunt zich er verder aanmelden voor de elektronische nieuwsbrief en u vindt er in uw persoonlijk pensioenarchief ook de digitaal bewaarde pensioenoverzichten. PGB wil uit kosten- en milieuoverwegingen het geprinte pensioenoverzicht op termijn vervangen door een digitaal exemplaar. Overige informatie U wordt verder via een pensioenmagazine en de website op de hoogte gehouden van actuele ontwikkelingen rond uw pensioen en het pensioenfonds. En tegen de tijd dat u met pensioen gaat, wordt u uitgenodigd voor het bijwonen van een Pensioeninformatiedag. Tijdens zo n dag wordt met u en leeftijdsgenoten uit de branche doorgenomen wat er zoal komt kijken bij pensionering. Het accent ligt op de keuzemogelijkheden die u heeft bij de uitbetaling van uw pensioen en de fiscale gevolgen ervan. Bij pensionering wordt verder voor u een persoonlijk pensioenoverzicht samengesteld. Alle voor u relevante keuzemogelijkheden worden daarin op basis van het te bereiken pensioen uitgewerkt. De ervaring leert dat aanstaande pensioenontvangers zo gemakkelijker tot hun keuze kunnen komen. Met behulp van de pensioenplanner kunt u uw pensioenuitbetalingsvariant samenstellen. 17

20 3 HET PARTNER- EN WEZENPENSIOEN

21 OVER HET PARTNER- EN WEZENPENSIOEN Naast het ouderdomspensioen worden in uw pensioenregeling ook partnerpensioen en wezenpensioen voor de nabestaanden meeverzekerd. Het partnerpensioen wordt bij overlijden van de deelnemer levenslang uitgekeerd, het wezenpensioen tot een bepaalde leeftijd. Verzekerd voor dit partnerpensioen zijn deelnemers die gehuwd zijn of die hun partnerschap bij de burgerlijke stand hebben laten regis - treren. Ook ongehuwd samenwonenden kunnen er voor in aanmerking komen. In dat geval moet wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Voor wie geldt het partnerpensioen? Het partnerpensioen wordt alleen bij overlijden van de deelnemer uitgekeerd. PGB verzekert partnerpensioen voor gehuwden, deelnemers die hun partnerschap hebben laten registreren en voor ongehuwd samenwonenden. Als u gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan, geeft de gemeente dit automatisch door aan het pensioenfonds. U hoeft dan verder niets te doen voor verzekering van het partnerpensioen. Ongehuwd samenwonenden zijn niet automatisch verzekerd voor partnerpensioen. Woont u samen? Let op! Voor ongehuwd samenwonenden ligt de situatie anders. Het pensioenfonds wordt door de gemeente niet geïnformeerd over samenwonenden. Als u ongehuwd samenwoont, moet u uw partner dus zelf aanmelden bij het pensioenfonds. Op verzoek sturen wij u een aanmeldingsformulier en de brochure Partnerpensioen voor ongehuwd samenwonenden. Hierin wordt ingegaan op de voorwaarden die gelden voor deze verzekering. Zo wordt u onder meer gevraagd om een kopie van een samenlevingscontract mee te sturen. Zonder aanmelding en bevestiging van inschrijving kan het fonds geen partnerpensioen uitkeren bij overlijden. Ook bij beëindiging van een ongehuwde samenwoning moet het fonds op de hoogte worden gebracht. Anders loopt de opbouw van het partnerpensioen voor de gewezen partner gewoon door. Wat ontvangt mijn partner als ik kom te overlijden? Hoeveel pensioen uw partner van PGB krijgt als u komt te overlijden, is niet eenvoudig te zeggen. Het maakt uit wanneer u overlijdt, hoe het partnerpensioen is verzekerd en welke uitruilkeuze u bij pensionering heeft gemaakt. In de basisregeling is het partnerpensioen bij PGB voor de helft op opbouwbasis en voor de andere helft op risicobasis verzekerd. U spaart dus niet alleen voor ouderdomspensioen maar ook voor partnerpensioen. Tot 2006 werd 70% van het ouderdomspensioen voor partnerpensioen opgebouwd. Vanaf 2006 de helft daarvan. De risicopremie wordt betaald voor de verzekering van pensioen bij overlijden vóór pensionering. 19

22 Overlijden vóór pensionering Als u nog pensioen opbouwt bij PGB en komt te overlijden, ontvangt de partner standaard 70% van het ouderdomspensioen dat u op 65 jaar bij leven had kunnen bereiken. De berekening van het pensioen dat u nog op had kunnen bouwen, wordt gebaseerd op het gemiddelde salaris van de laatste drie jaar voorafgaande aan het jaar van overlijden. Voorbeeld Frank is 40 jaar als hij overlijdt. Zijn partner Sandra (31) blijft achter. Frank werkte op het moment van overlijden al 20 jaar in de grafimediabranche. Zijn salaris bedroeg , het opgebouwde ouderdomspensioen Wat kan Sandra aan partnerpensioen tegemoet zien? Er is een opgebouwd partnerpensioen en een op risicobasis verzekerd partnerpensioen. Het opgebouwde partnerpensioen bedraagt 35% van = per jaar. Het uit te keren risico partnerpensioen bedraagt 35% van = Bij elkaar opgeteld is dat per jaar. Het fonds gaat er verder vanuit dat Frank bij leven nog 25 jaar pensioen had kunnen opbouwen tot zijn 65e jaar. Frank had nog aan pensioen kunnen sparen. Door de risicoverzekering, ontvangt Sandra nog 70% van = per jaar. In totaal keert PGB in dit voorbeeld aan Sandra levenslang per jaar uit. Als er kinderen zijn, wordt ook wezenpensioen uitgekeerd. Sandra kan ook recht hebben op een Anw-uitkering van de overheid als er kinderen onder de 18 jaar worden verzorgd of als zij voor 45% of meer arbeidsongeschikt is. Als u eerder een andere relatie bent aangegaan, kan het partnerpensioen lager uitvallen. In één van de volgende vragen wordt daarop ingegaan. Minder partnerpensioen wordt ook uitgekeerd wanneer bij een waardeovername door PGB geen of minder partnerpensioen is meegekomen. Overlijden ná VUT of pensionering Als u met de VUT bent of gepensioneerd en komt te overlijden, wordt het partnerpensioen berekend over alle jaren dat u bij PGB partnerpensioen heeft opgebouwd. Tot 1 januari 2006 bedroeg dat in de basisregeling 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen. Daarna de helft (35%) ervan. Bij VUT of pensionering krijgt u de keus voorgelegd om een deel van het ouderdomspensioen uit te ruilen voor een (meer) partnerpensioen. Wie kiest voor herschikking van pensioen, kan desgewenst weer 70% van het ouderdomspensioen verzekeren voor partnerpensioen. Daarnaast biedt het fonds aan werknemers de mogelijkheid om in plaats van 35% toch 70% van het ouderdomspensioen voor partnerpensioen te blijven opbouwen. De premie daarvoor bedraagt 1,5% van de pensioengrondslag. U leest daar meer over in het hoofdstuk Zelf kiezen. 20

23 Voorbeeld Martin is 67 jaar als hij overlijdt. Zijn partner Eva (65) blijft achter. Martins ouderdomspensioen bedroeg bruto per jaar. Aan partnerpensioen is (= 35% van ) opgebouwd. Martin heeft bij pensionering niet een stuk van zijn pensioen gebruikt om het partnerpensioen te verhogen. Bij overlijden ontvangt Eva dus per jaar. Daarnaast ontvangt Eva (vanaf 65 jaar) de AOW voor alleenstaanden en eventueel het pensioen dat zij zelf heeft opgebouwd. In het geval dat Martin bij pensioneren wel zou hebben gekozen om een deel van zijn ouderdomspensioen uit te ruilen voor extra partnerpensioen, zou zijn ouderdomspensioen bijvoorbeeld zijn uitgekomen op Bij overlijden zou Eva dan levenslang ontvangen hebben. En wat bij vertrek uit de branche? Na beëindiging van de deelname wordt bij overlijden standaard alleen het opgebouwde partnerpensioen uitbetaald. Als u uw pensioen niet meeneemt naar een volgende pensioenuitvoerder maar bij PGB laat staan, kunt u een deel van het ouderdomspensioen uitruilen voor extra partnerpensioen om uit te komen op 70%. Als dit voor u van belang is, neemt u dan direct na beëindiging van het dienstverband contact op met het pensioenfonds. Wanneer er na beëindiging van de deelname bij PGB sprake is van een loongerelateerde WW-uitkering, wordt bij overlijden standaard 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen aan partnerpensioen uitbetaald. Waarom is gekozen voor een lagere opbouw van partnerpensioen? Het volledig meeverzekeren van het partnerpensioen (70%) gebeurde in de veronderstelling dat de partner bij overlijden van de deelnemer geen eigen pensioen had. Steeds vaker is dat echter wel het geval. Het aantal tweeverdieners stijgt en het aantal alleenverdieners daalt. Bij overlijden na pensionering ontvangt de achterblijvende partner vanaf het 65e jaar naast de AOW voor alleenstaanden en het eigen ouderdomspensioen ook nog het partnerpensioen van PGB. In verhouding wordt dan relatief (te) veel partnerpensioen opgebouwd. Veel branches en bedrijven zijn er daarom toe overgegaan om het partnerpensioen geheel of gedeeltelijk op risicobasis te verzekeren. Bij vertrek uit de branche kan uitruil van ouderdomspensioen plaatsvinden voor extra partnerpensioen. Neem dan contact op met PGB. Is ook partnerpensioen verzekerd als na pensionering een relatie wordt aangegaan? Als de deelnemer ná pensionering trouwt of partnerschap laat registreren, heeft de partner geen recht op partnerpensioen. Krijgt een gewezen partner ook partnerpensioen? Als er bij huwelijk of scheiding niets anders is afgesproken, heeft een gewezen partner ook recht op een deel van het partnerpensioen. Het pensioenfonds 21

24 heeft het dan over een bijzonder partnerpensioen. Bij het beëindigen van de relatie wordt vastgesteld hoeveel aan partnerpensioen is opgebouwd. Alleen op die opgebouwde aanspraken wordt het bijzonder partnerpensioen gebaseerd. Na de scheiding of het verbreken van de samenwoning worden voor de gewezen partner geen aanspraken meer opgebouwd. Als de deelnemer ná pensionering trouwt of partnerschap laat registreren, heeft de partner geen recht op partnerpensioen. Als de deelnemer opnieuw een officiële relatie aangaat, worden de aanspraken van de eerste partner in mindering gebracht op het partnerpensioen van de nieuwe partner. In Bijzondere situaties en uw pensioen wordt uitgebreider ingegaan op de gevolgen van een scheiding voor het pensioen. Ontvangt de achterblijvende partner naast PGB-partnerpensioen ook nog een pensioen van de overheid? Naast het partnerpensioen van PGB kán voor een achterblijvende partner die jonger is dan 65 jaar, recht bestaan op een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw). Er bestaat recht op een uitkering als de partner geboren is vóór 1950, arbeidsongeschikt is of als kinderen onder de 18 jaar worden verzorgd. Als aan één van deze voorwaarden wordt voldaan, heeft de partner recht op een uitkering. Of die uitkering ook wordt uitbetaald, hangt af van het eigen inkomen van de partner. Om een al te grote terugval aan inkomen te voorkomen, kan het geheel of gedeeltelijk ontbreken van het wettelijk nabestaandenpensioen via PGB worden verzekerd. In het hoofdstuk Zelf kiezen leest u daar meer over. Is uw partner, wanneer u overlijdt, 65 jaar of ouder, dan bestaat recht op de AOW-uitkering voor alleenstaanden. De Sociale Verzekeringsbank betaalt zowel de Anw- als de AOW-uitkering uit. Wanneer gaat het PGB-partnerpensioen precies in en wanneer stopt het? Bij overlijden vóór pensionering gaat het partnerpensioen in de maand van overlijden in. Bij overlijden ná pensionering in de maand volgend op de maand van overlijden. De uitkering stopt na de maand waarin de partner overlijdt. Er is dus sprake van een levenslange uitkering. Komen de kinderen van de overleden deelnemer in aanmerking voor een wezenpensioen? Ja. In principe komen alle kinderen voor wie in het levensonderhoud werd voorzien in aanmerking voor een wezenpensioen. Er wordt wel een leeftijdsgrens gehanteerd. Het wezenpensioen wordt uitgekeerd tot de 18e verjaardag. Voor studerenden is de grens verlegd naar de 27e verjaardag. Aan hen wordt 22

25 wezenpensioen uitgekeerd zolang er aanspraak is op studiefinanciering of er een lening kan worden afgesloten bij de instantie die de studiefinanciering uitbetaalt. Hoe hoog is het wezenpensioen? Het wezenpensioen bedraagt 14% van het ouderdomspensioen. Het wezenpensioen wordt verdubbeld als beide ouders zijn overleden. Het PGB keert maximaal voor vijf kinderen pensioen uit. Zijn er meer kinderen, dan wordt het beschikbare geld over de kinderen verdeeld. Wanneer gaat het wezenpensioen precies in en wanneer stopt het? Wanneer de deelnemer overlijdt, gaat het pensioen in. De maand waarin men 18 wordt, wordt nog uitbetaald. Voor studerenden wordt de maand waarin men 27 wordt nog uitbetaald. Hoe moet het partner- en wezenpensioen worden aangevraagd? Als de achterblijvende partner in Nederland woont, informeert de gemeente het pensioenfonds over het overlijden. Het fonds stuurt de aanvraagformulieren voor het partner- en/of wezenpensioen in dat geval zo snel mogelijk toe. Woont u in het buitenland? Dan moet de partner het fonds zelf op de hoogte brengen van het overlijden. Het aanvraagformulier wordt dan direct toegestuurd. In principe komen alle kinderen voor wie in het levens - onderhoud werd voorzien in aanmerking voor een wezenpensioen. 23

26 4 ZELF KIEZEN EN PENSIOENSPAREN

27 ZELF KIEZEN EN PENSIOENSPAREN De pensioenregeling biedt diverse mogelijkheden om het pensioen af te stemmen op de persoonlijke omstandigheden. Kiezen kan tijdens de periode dat u pensioen opbouwt en vlak voor het moment waarop u geheel of gedeeltelijk met pensioen gaat. Welke keuzemogelijkheden zijn er in de tijd dat ik werk? U kunt ervoor kiezen om méér pensioen op te bouwen dan in de basisregeling het geval is. Dat kan bijvoorbeeld nodig zijn omdat: u als gevolg van allerlei oorzaken geen volledig pensioen haalt. Als u uitkomt op minder dan 40 pensioenjaren, kan er sprake zijn van een onvolledig pen - sioen. u te maken heeft met een echtscheiding of een verbroken geregistreerd partnerschap. Bij het verbreken van de relatie wordt het pensioen dat is opgebouwd tijdens de huwelijkse periode de periode van geregistreerd partnerschap in principe verdeeld. Voor de deelnemer blijft dan minder pensioen over tenzij anders is afgesproken. uw pensioenregeling een maximum pensioengevend salaris kent (in ,68). Let op: over het meerdere bouwt u in de basisregeling bij PGB geen pensioen op. u op grond van uw leeftijd te maken krijgt met het AOW-hiaat. Als u geboren bent in of na 1950 en een jongere partner heeft, mist u op het moment van pensionering, zolang de partner nog geen 65 is, een deel van de AOW. u aan het einde van de loopbaan een forse salarisstijging doormaakt. u eerder wilt stoppen met werken dan de standaardleeftijd van 65 jaar. Heeft u te maken met een pensioentekort? Kijk op de website ww.mijnpgbpensioen.nl of bel Extra ouderdomspensioen In deze en vergelijkbare situaties kunt u tegen een achterstand in uw pensioen aanlopen. U kunt bij PGB uw pensioen aanvullen door middel van pensioen - sparen. In de brochure PGB Pensioen Plus leest u er meer over. Partnerpensioen Plus In de basisregeling is de opbouw van het partnerpensioen met ingang van 2006 verlaagd: van 70% van het ouderdomspensioen naar 35%. Het partnerpensioen bij overlijden ná pensionering wordt daardoor lager. Als uw partner niet werkt of in deeltijd werkt, kunt u extra opbouw overwegen. U verzekert dan het ontstane verschil in de opbouw van het partnerpensioen bij. U komt voor uw partner dan weer uit op de 70% in plaats van 35% van het ouderdomspensioen. De premie bedraagt 1,5% van de pensioengrondslag. Anw-hiaat Er is nog een andere mogelijkheid om te zorgen voor uw partner indien u zou komen te overlijden voordat uw partner 65 jaar wordt: met de Anw-Plus verzekering (verzekering op risicobasis). Deze verzekering kan gezien worden als 25

28 een vangnet voor de achterblijvende partner die geen recht of slechts gedeeltelijk recht heeft op een wettelijk nabestaandenpensioen van de overheid. Het verlies van een stuk sociale zekerheid dat door de invoering van de Anw is ontstaan, kan met de Anw-Plus-verzekering eenvoudig worden opgevangen. Als er niets extra s geregeld is, zullen veel nabestaanden een grote stap terug moeten doen. Vaak bent u voor een paar euro per maand al verzekerd voor een op de persoonlijke omstandigheden afgestemde jaarlijkse uitkering bij overlijden. Als u extra ouderdoms- of nabestaandenpensioen wilt verzekeren, zijn daarvoor binnen de fiscaal toegestane grenzen bij het PGB goede mogelijkheden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Klantenservice ( ) of de website raadplegen. Anw-Plus verzekering, vangnet voor de achterblijvende partner. En hoe zit het met de keuzemogelijkheden vlak voor pensioneren? Tegen de tijd dat u met pensioen gaat, ontvangt u een uitgebreid pensioenoverzicht waarin alle van belang zijnde keuzemogelijkheden zijn uitgewerkt. Dat maakt het kiezen een stuk eenvoudiger. Voor de uitbetaling van uw pensioenuitkering kunt u naast het standaard pensioen vanaf 65 jaar kiezen uit een aantal varianten. Standaardpensioen Wie kiest voor het standaardpensioen krijgt vanaf het 65e jaar levenslang hetzelfde pensioen. Het ouderdomspensioen volgt verder de voorwaardelijke toeslag regeling van PGB. Bij overlijden ontvangt de partner het opgebouwde partnerpensioen (tot 1 januari % van het opgebouwde ouderdomspensioen vanaf 1 januari %). Vervroegd pensioen 6 U kunt in uw pensioenregeling in grote mate zelf bepalen wanneer u stopt met werken. De standaardleeftijd waarop u met pensioen kunt, is 65 jaar. U kunt het pensioen eerder in laten gaan. Dat wordt vervroegd pensioen genoemd. De pensioenleeftijd mag liggen tussen 55 en 65 jaar. Wanneer u besluit om af te wijken van de standaardleeftijd van 65 jaar, wordt de uitkering herrekend. Naarmate u eerder stopt, zal de uitkering lager zijn. Ten eerste omdat het pensioen langer wordt uitgekeerd en ten tweede omdat het aantal jaren dat u pensioen opbouwt, daalt. Vervroegd pensioen is voor deelnemers die niet meer gebruik kunnen maken van de Vut een alternatief om eerder te kunnen stoppen met werken. Wie eerder met pensioen wil, moet het dienstverband bij de werkgever wel geheel of gedeeltelijk beëindigen. 6. Als u geboren bent voor 1950 kunt u ook gebruikmaken van de mogelijkheid van pensioeninruil. U kunt dan een deel van het pensioen eerder opnemen om de VUT-uitkering, als u daar gezien uw leeftijd voor in aanmerking komt, aan te vullen. Maximaal 20% van het opgebouwde pensioen kan worden ingeruild. Een deel van het levenslange pensioen vanaf 65 jaar wordt dan omgezet in een tijdelijke uitkering. Die uitkering loopt dan vanaf het door u gewenste moment tot de maand waarin u met pensioen gaat. Of pensioeninruil voor u aantrekkelijk is, is erg afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden en uw financiële situatie. PGB heeft over pensioeninruil een aparte brochure uitgebracht. U vindt de brochure op de website. 26

29 Tijdelijk ouderdomspensioen Omdat u voor het 65e jaar nog geen AOW ontvangt, biedt PGB de mogelijkheid om uw pensioen daarvoor in te zetten. Bij deze keuze wordt een deel van het levenslange ouderdomspensioen omgezet in een tijdelijk ouderdomspensioen (een TOP-pensioen). Die uitkering loopt dan vanaf het door u gewenste moment tot de maand waarin u de AOW krijgt. De deelnemer kan maximaal twee keer het AOW-bedrag voor een gehuwde voor tijdelijk ouderdomspensioen inzetten. Verder geldt dat maximaal 50% van het oorspronkelijke pensioenrecht voor vervroeging en/of TOP-pensioen kan worden gebruikt. Deeltijdpensioen Eerder stoppen met werken kan in deeltijd. De deelnemer blijft dan in overleg met de werkgever gedeeltelijk in loondienst, bouwt op grond daarvan pensioen op en gaat voor een deel met pensioen. De standaardleeftijd waarop u met pensioen kunt, is 65 jaar. Het is mogelijk om het pensioen eerder in te laten gaan. Uitgesteld pensioen Uitstellen van de pensioendatum kan ook. Het pensioen kan geheel of gedeeltelijk worden uitgesteld. Uitstel van de pensioendatum is alleen mogelijk als de dienstbetrekking blijft bestaan. Een deelnemer kan in overleg met de werkgever de pensioendatum tot uiterlijk het 70e jaar uitstellen. Wie langer doorwerkt, ontvangt een hogere uitkering. Het fonds hoeft het pensioen immers gedurende kortere tijd uit te betalen. Het pensioen gaat in zodra de grens van 100% van het laatstverdiende loon is bereikt. Na het 65e jaar wordt er geen pensioen meer opgebouwd. Een deelnemer kan in overleg met de werkgever de pensioendatum tot uiterlijk het 70e jaar uitstellen. In bijlage III zijn de percentages weergegeven waarmee uw pensioen wordt verhoogd of verlaagd als u kiest voor uitstel of vervroeging van uw pensioen. Uitruil van partnerpensioen voor extra ouderdomspensioen U kunt kiezen voor extra ouderdomspensioen in plaats van het partnerpensioen. Als u (en uw partner) afzien van het recht op partnerpensioen, ontvangt u in ruil daarvoor extra ouderdomspensioen. Het pensioenfonds biedt deze keuzemogelijkheid kostenneutraal aan. Het uit te ruilen pensioen wordt minder als een gewezen partner recht heeft op een deel van het partnerpensioen. Alleenstaanden zullen altijd kiezen voor extra pensioen. Voor deelnemers met een partner ligt dat anders. Als voor uitruil gekozen wordt, ontvangt de partner bij overlijden van de deelnemer immers geen PGB-partnerpensioen meer. Als het partnerpensioen waarvan afstand wordt gedaan hoger is dan 132,30 per maand, is een afstandsverklaring partnerpensioen nodig. Die vindt u op de website. De kosten voor het legaliseren van deze verklaring bij de notaris komen voor rekening van de deelnemer. 27