Actie! 5 Logistics. 1 Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit? 7

Transcriptie

1

2

3 Inhoud Actie! 5 Logistics Wat is logistiek? Is er overal evenveel logistieke activiteit? Hoe is een logistieke keten opgebouwd? Hoe komen afgewerkte goederen tot bij de consument? Wat is productielogistiek? Wat is retourlogistiek? Wie werkt er in de logistieke sector? 62 2 Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek? Waarom is rekenen belangrijk in de logistieke sector? Waarom zijn lengtematen belangrijk in de logistieke sector? Waarom zijn gewichtsmaten belangrijk in de logistieke sector? Waarom zijn oppervlaktematen belangrijk in de logistieke sector? Wanneer gebruik je inhoudsmaten in de logistieke sector? 91 3 Hoe komen goederen toe in een magazijn? Welke rol spelen magazijnen in een logistieke keten? Wat moet je doen bij goederenontvangst? Met welk document meldt de chauffeur zich aan? Welke voorzieningen en hulpmiddelen heb je ter beschikking bij goederenontvangst? Hoe moet je veilig lossen? Mag iedereen alle hulpmiddelen gebruiken? Welke controles moet je uitvoeren vooraleer je goederen kan opslaan? Hoe is een magazijn ingedeeld? Hoe moet je goederen op een juiste manier opslaan? Hoe bereid je goederen voor om weg te zetten? Hoe verdeel je de goederen over het magazijn? Welke opslagmiddelen zijn er? Hoe breng je goederen op de juiste manier naar de juiste plaats? Hoe moet je goederen verzamelen in een magazijn? Hoe krijg je instructies om goederen te verzamelen? Welke weg moet een orderpicker afleggen om goederen te verzamelen? Wat als machines de goederen voor jou verzamelen? Hoe maak je goederen klaar voor verlading? Welke handelingen moet je uitvoeren om goederen verzendklaar te maken? Hoe zorg je ervoor dat de goederen niet beschadigd raken tijdens het transport? Mag een vrachtwagen vertrekken zonder documenten? 234 INHOUD 3

4 7 Hoe kan slim laden veel probemen verhelpen? Waar moet je op letten als je een vracht laadt? Moet ik altijd alles met de hand laden? Hoe moet je op een veilige manier werken binnen een logistieke omgeving? Hoe moet je veilig werken met machines en hulpmiddelen? Hoe weet je hoe je goederen juist moet behandelen? Hoe moet je jezelf en je collega s beschermen? Zijn er speciale regels voor voeding in de logistiek? Hoe moet je de voorraadadministratie bijwerken? Waarom is het belangrijk om te weten over hoeveel voorraad je beschikt? Waarom zijn er verschillende soorten voorraad? Kan je de voorraadadministratie doen zonder softwarepakket? 290 INHOUD 4

5 Woord vooraf Welkom in de wereld van de Logistiek! Je hebt gekozen voor de optie Logistiek. Dat is een prima keuze! Er staan je heel wat boeiende lesuren te wachten. Het boek dat je nu in handen hebt, hoort bij het vak Logistiek. Je kan de pagina s uit dit boek herkennen aan de gele strook aan de zijkant. Je hebt misschien ook nog een boek voor het vak Office of Kantoor. Hier hebben de pagina s een groene strook. Of zit jij in de richting Retail of Verkoop? Dan hebben de pagina s uit jouw boek een oranje strook. Zo zie je meteen welke pagina s uit welk boek komen. Dat is handig als je bijvoorbeeld de boeken uit elkaar wilt halen en in mappen bijeen wilt steken. Je zal zien dat alle titels van de hoofdstukken en verschillende onderdelen telkens een vraag zijn. We noemen dit een onderzoeksvraag. Op deze vraag vind jij doorheen het hoofdstuk het antwoord. Dit doe je door opdrachten te maken. Die opdrachten zijn per hoofdstuk of onderdeel steeds volgens een vaste structuur ingedeeld. Elk hoofdstuk begint met een overzicht van wat je zal leren in het hoofdstuk of onderdeel. Je leest hier ook welke ICT-vaardigheden je nodig zal hebben. Daarna krijg je soms het deeltje Wat voorafging. Hierin blik je kort terug op de vorige hoofdstukken. Dit deeltje komt niet bij elk hoofdstuk aan bod. Dan krijg je het deeltje Op verkenning. Hierin maak je voor het eerst kennis met wat je verderop in het hoofdstuk allemaal zal leren. Het is een kennismaking met de leerstof. Daarna volgt het deeltje Op verder onderzoek. Hier ga je de leerstof echt onderzoeken. Je komt nu alles te weten om voor jezelf de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. Als je dit achter de rug hebt, krijg je nog eens een samenvatting van de leerstof in Te onthouden. Hier vind je alles wat echt belangrijk is nog eens netjes op een rijtje. In het laatste deeltje, En nu: oefenen!, krijg je de kans om dat wat je leerde nog eens goed in te oefenen, zodat je alles zeker kent en alles zeker kan! In het vijfde jaar ga je ook veel zaken leren op een echte werkplek, dus via werkplekleren. Op het einde van elk hoofdstuk of onderdeel krijg je daarom oefeningen die je op de werkplek moet maken. In deze oefeningen verwerk je wat je geleerd hebt in het hoofdstuk. WOORD VOORAF 5

6 We zeiden al dat je alle leerstof aangeboden krijgt via opdrachten. En bij deze opdrachten staan er soms icoontjes. Deze icoontjes betekenen dat je een computer nodig hebt. Maar wel steeds om een andere reden! Als je dit icoon ziet, weet je dat er ICT aan bod komt. Je zal dus een kantoorprogramma moeten gebruiken. Neem je boek Actie! ICT-integratie al maar bij de hand! Want hierin krijg je de vaardigheden uitgelegd die je nodig hebt om de ICT-opdracht op te lossen. Dit icoon betekent dat je op het internet zal moeten surfen. Heel vaak ga je eerst naar de methodesite en daar staat dan een link, een tekst, een document voor jou klaar. In dit icoon herken je een tv-scherm. Je gaat dus een filmfragment bekijken! Dit filmfragment staat op de methodesite. Dit icoon betekent dat er een geluidsfragment bij de opdracht hoort. Net als de filmpjes staat dit fragment ook op de methodesite. Je hebt nu alles in handen om er een geslaagd schooljaar van te maken. Veel succes! De auteurs WOORD VOORAF 6

7 Hoofdstuk 1 Hoofdstuk Wat is logistiek? Na dit deel kan je... een omschrijving geven van het begrip logistiek; uitleggen waarom we niet zonder logistiek kunnen. OP VERKENNING Je hebt voor logistiek gekozen: proficiat met je keuze! Blijkbaar ben je de vorige jaren al geprikkeld door logistiek en wil je die boeiende verkenningstocht verderzetten. De logistieke sector is blij met je keuze en hoopt je binnenkort te verwelkomen als nieuwe medewerker. In de tweede graad heb je al heel wat geleerd over logistiek. Je weet hier waarschijnlijk nog heel wat van. Opdracht 1 Vul de volgende mindmap aan met basisbegrippen uit de logistiek die je nog kent. De volgende vragen zetten je op weg. Probeer hier specifieke begrippen aan te koppelen. Wie werkt er in de logistiek? Welke documenten zijn belangrijk? Welke transportmiddelen zijn er? Hoe worden goederen opgeslagen? LOGISTIEK 7

8 Hoofdstuk 1 In de tweede graad heb je vooral geleerd hoe je als verkoopmedewerker met logistiek moet omgaan. Je gaat je kijk op logistiek nu wat verruimen en hopelijk een echte logistieke medewerker worden. Opdracht 2 De vraag naar goede medewerkers in de logistieke sector is de laatste jaren sterk toegenomen. Maar eigenlijk heeft logistiek altijd al bestaan. We zetten de grote stappen van de logistiek door de eeuwen heen even op een rij. Bekijk de afbeeldingen en bespreek klassikaal de geschiedenis van de logistiek. Noteer hieronder enkele kernwoorden in verband met de evolutie van logistiek. OP VERDER ONDERZOEK Je weet nu dat logistiek eigenlijk altijd al bestaan heeft en dat het zal blijven bestaan. Tijd om er verder mee aan de slag te gaan en het begrip logistiek iets concreter te maken. Opdracht 3 De onderstaande afbeeldingen hebben allemaal met logistiek te maken. Wat zie je gebeuren in de foto s? Bespreek dit klassikaal en noteer daarna naast de foto s wat jullie besproken hebben. 8

9 Afbeelding Verklaring Hoofdstuk 1 9

10 Hoofdstuk 1 Afbeelding Verklaring 10

11 Opdracht 4 Na deze opdrachten zou je al terug moeten weten wat logistiek inhoudt. Probeer klassikaal tot een verklaring van het begrip logistiek te komen en aan te geven waarom we niet zonder logistiek kunnen. Je kan hierbij vertrekken van enkele definities op het internet, maar het is belangrijk om deze in je eigen woorden om te zetten. Hoofdstuk 1 TE ONTHOUDEN Logistiek is de planning, de organisatie, de uitvoering en de beheersing van de goederenstroom, en de daarbij behorende documentenstroom (bestelbon, transportdocumenten, voorraadkaarten, factuur ): vanaf inkoop, via productie, opslag en distributie; van leverancier naar klant, of in het geval van retouren van klant naar leverancier; met als doel tegemoet te komen aan de eisen van de markt tegen minimale kost. Kort gezegd: logistiek is het ter beschikking stellen van de juiste goederen, op de juiste plaats, op het juiste moment en dit tegen de minimale kostprijs. EN NU: OEFENEN! Opdracht 5 Je hebt het al begrepen, je kan niet leven zonder logistiek. Geef bij de onderstaande situaties aan wat er misloopt op het vlak van logistiek. Het concert van Lady Gaga in Parijs gaat niet door. Door de sneeuw geraakt het materiaal van Lady Gaga niet op tijd op de bestemming. Het materiaal zou met de vrachtwagen naar Parijs worden gebracht, maar door het vrachtwagenverbod op de Franse wegen lukt dat niet. Mijn 28 vrachtwagens staan al meer dan 26 uur stil op bevel van de Franse overheid, zegt Lady Gaga op Twitter. Twee werknemers zijn gearresteerd omdat ze probeerden toch nog in Parijs te geraken, zodat we konden optreden. Ik heb nog gevraagd of ik een eenvoudige versie van de show kon brengen, maar zonder elektriciteitsof geluidsinstallatie is dat niet mogelijk. Alles staat stil. Het spijt me. Ik ben kwaad en verdrietig. Bron: 19 december

12 Hoofdstuk 1 Toen Microsoft zijn nieuwe spelconsole op de markt bracht, bleek die een schot in de roos te zijn. De nieuwe console was zelfs zo n groot succes dat veel handelaars voor de lancering een reservatielijst hadden gemaakt. Het grote succes was ook toe te schrijven aan de lanceringsdatum, vlak voor sinterklaas en dus ook vlak voor de feestdagen. Omdat de handelaars hun reservatielijst niet tijdig aan de fabrikant hadden meegedeeld, waren op de ochtend van de lancering al de beschikbare consoles meteen uitverkocht. Microsoft is dus snel een grote hoeveelheid consoles beginnen te produceren. Spijtig genoeg duurt het productieproces wel even. Pas weken later, lang na de feestdagen, kwam de nieuwe lading aan in de winkels. Intussen had iedereen al iets anders gekocht, waardoor de vraag veel kleiner was. Gevolg: een te grote stock waardoor Microsoft zijn prijs drastisch heeft moeten laten zakken. Bron: 12

13 1.2 Is er overal evenveel logistieke activiteit? Hoofdstuk 1 Na dit deel kan je... toelichten waarom logistiek belangrijk is in Vlaanderen, Europa en de wereld; toelichten waarom Vlaanderen een belangrijke logistieke regio is; de verschillende transportmogelijkheden toelichten; het begrip multimodaal vervoer toelichten; toelichten wat de gevolgen zijn van logistiek in Vlaanderen. OP VERKENNING Uit de opdracht over de geschiedenis van de logistiek weet je al dat logistiek sterk groeide ten tijde van oorlogen. Uiteraard zijn er nog tal van andere redenen waarom logistiek zo sterk is kunnen groeien. Opdracht 1 Zoek, vertrekkend vanuit de volgende afbeeldingen, naar redenen waarom er zo veel internationale handel is. Opdracht 2 De wereldhandel zorgt ervoor dat jij nu veel meer keuze hebt dan ooit tevoren. Geef vijf producten die jij nu zonder problemen kan aankopen, maar die in België niet altijd te koop zijn geweest. Hoe komt het dat je deze producten nu wel kan kopen? 13

14 Hoofdstuk 1 Producten reizen de hele wereld rond, maar het is belangrijk dat ze ook nog een goede kwaliteit hebben als ze in ons land aankomen. Waardoor is dit mogelijk? OP VERDER ONDERZOEK Wanneer je de volgende opdrachten maakt, zal je een antwoord vinden op de vraag waarom en hoe goederen reizen over de hele wereld. Opdracht 3 Surf via de methodesite naar de website van het Agentschap Buitenlandse Handel, kies voor Statistieken en vervolgens voor Buitenlandse handel van België. Je opent hierbij de volledige nota van het afgelopen jaar. Vul op basis van deze gegevens de onderstaande tabellen in. Import en export van België Continent % van totale export % van totale import Europese Unie Andere Europese landen Afrika Amerika Azië Oceanië Andere Top vijf van de belangrijkste klanten en leveranciers Klanten Leveranciers Top vijf van de ingevoerde en uitgevoerde producten Invoer Uitvoer 14

15 Opdracht 4 Uiteraard is logistiek niet overal ter wereld even belangrijk. In bepaalde regio s zijn er heel weinig logistieke activiteiten, terwijl op andere plaatsen alle logistieke handelingen lijken samen te komen. Binnen Europa spreekt men soms van de blauwe banaan. Hoofdstuk 1 Omcirkel de juiste woorden in de volgende tekst door naar de afbeelding te kijken. De blauwe banaan is een concept dat duidt op een dunbevolkte/ dichtbevolkte regio van Europa. Het is een gebied dat loopt van Manchester en Londen in het Verenigd Koninkrijk over België en West-Duitsland tot Milaan in Noord-Italië. In dit gebied wonen ongeveer 90 tot 100 miljoen mensen. Dat betekent dat er veel/weinig consumptie is op een relatief beperkte oppervlakte. Voor de distributie en productie van goederen is deze as van regio s niet/wel interessant omdat het een centrale plaats in Europa combineert met een goed afzetgebied. Met de uitbreiding van de Europese Unie in westelijke/oostelijke richting zal de blauwe banaan misschien van vorm veranderen. Doordat landen zoals Polen, Tsjechië en Slowakije ook een centrale ligging hebben binnen de nieuwe grenzen, verschuift de logistieke as meer naar het oosten/westen. Naar: Ook al verdwijnen de laatste jaren vele productiebedrijven naar goedkopere loonlanden, de consumptie en de verdeling van de goederen blijven hier in de EU. Wat kan je zeggen over de ligging van België binnen de blauwe banaan? Opdracht 5 Bekijk via de methodesite het filmpje over logistiek in Vlaanderen. Maak tijdens het filmpje nota s zodat je nadien via een mindmap kan aangeven waarom logistiek en Vlaanderen zo goed bij elkaar horen. Stel een mindmap op over de troeven van Vlaanderen. Maak deze mindmap via een ICTtoepassing en voeg deze toe aan je cursus. Je slaat je oplossing uiteraard ook op. Maak hiervoor een map Logistiek 5 aan, en geef het bestand de naam Mindmap logistiek Vlaanderen, gevolgd door je eigen naam. 15

16 Hoofdstuk 1 Opdracht 6 Als je een lading goederen van punt A naar punt B wilt brengen, kan je dit op verschillende manieren doen. Je keuze zal mee bepaald worden door de ligging van je vertrekplaats en je eindbestemming. Welke vervoermiddelen ken je? Binnen de logistiek gebruikt men vaak het woord vervoersmodi voor vervoermiddelen. Als je moet kiezen op welke manier je je goederen gaat vervoeren, moet je rekening houden met een aantal kenmerken. Koppel de kenmerken aan de juiste uitleg. Als je een woord niet begrijpt, zoek het dan op of vraag hulp aan je leerkracht. A Snelheid 1 Dit wordt vaak uitgedrukt per tonmeter. Het hangt af van de afstand, de snelheid, het gewicht van de goederen, laad- en loskosten en administratieve kosten. B Toegankelijkheid 2 Hoe vaak kan het transportmiddel ingezet worden? C Timing 3 Is er risico op beschadiging of kunnen de goederen verloren gaan? D Bruikbaarheid 4 Hoeveel tijd is er nodig om goederen van afzender naar bestemmeling te brengen? E Verscheidenheid 5 Is het transportmiddel het meest geschikt voor het betreffende product? F Frequentie 6 Kan het transportmiddel elke locatie bereiken? G Risico van beschadiging 7 Kunnen er verschillende goederen met verschillende afmetingen en gewichten mee vervoerd worden? H Kosten 8 Is er kans op vertraging door onvoorziene omstandigheden? A B C D E F G H Opdracht 7 Gebruik je mindmap en de tekst Vlaanderen als logistieke topregio op de methodesite om de volgende vragen op te lossen. Wat is multimodaal vervoer? Wat zijn gateways? Welke hebben we in Vlaanderen? 16

17 E403 Hoofdstuk 1 Het is niet alleen belangrijk om gateways te hebben. Ze moeten ook verbonden zijn met de rest van Europa. Hoe gebeurt dit in Vlaanderen? Opdracht 8 Duid de belangrijke gateways van Vlaanderen uit de vorige opdracht aan op de onderstaande kaart. Markeer de luchthavens met een groene bol op de kaart. Markeer de zeehavens met een blauwe bol op de kaart. B Wegennet Rotterdam Vlissingen Bergen op Zoom Rotterdam Utrecht Tilburg autosnelweg gescheiden rijbaan hoofdweg Europese autosnelweg nationale autosnelweg ringweg Nieuwpoort De Panne Calais Eurotunnel Oostende Veurne Diksmuide Ieper Poperinge E40 A10 Brugge Roeselare Kortrijk A19 Knokke-Heist Zeebrugge Torhout Rijsel Parijs Rijsel Rijsel Duinkerke Parijs E40 Tielt Deinze R8 Waregem Mouscron E403 E42 Maldegem Eeklo Aalter Tournai E17 Oudenaarde Ronse E429 E42 Terneuzen Vlissingen Zelzate St.-Niklaas Lokeren R4 R4 Gent Ath Ninove Willebroek Dendermonde Soignies Aalst Halle Antwerpen Temse Vilvoorde La Louvière Namen Spa Valenciennes Opdracht 9 Bergen Charleroi Malmédy Parijs Binche Durbuy Je hebt net ontdekt dat een wereld zonder logistiek niet meer mogelijk is. Logistiek zorgt ervoor Maubeuge Dinant dat jouw leven heel wat makkelijker wordt. Maar loopt alles echt op wieltjes? Marche-en-Famenne Philippeville Lees de volgende krantenkoppen. Vink de positieve verhalen aan. E19 R4 E40 R5 E17 E19 E34 R0 A12 R3 A12 R2 R1 Brussel A54 Nivelles R9 R0 Lier E19 R6 E19 Mechelen Zaventem Waver E42 Herentals Leuven E411 Turnhout Aarschot Mol Geel Tienen E42 E34 E313 Diest E411 E314 St.-Truiden E40 Huy Lommel Beringen Waremme Eindhoven Genk Hasselt E313 Tongeren R7 Bree Maaseik E314 Aken Maastricht Venlo Maastricht Luik E25 Venlo Eindhoven Venlo E40 Verviers E42 Aken Keulen Eupen Frankfurt Antwerpse haven werft fors aan Couvin Chimay Bastogne Neufchâteau Bouillon Als iedereen in de wereld leefde als de Belgen, dan hadden Sedan we drie Charleville-Mézières planeten nodig. Dat blijkt uit onze ecologische voetafdruk. E411 E411 E25 Aarlen Luxemburg Bij sportkledingfabrikant Nike worden er in het verdeelcentrum van Laakdal 150 mensen aangenomen. Virton Longwy Metz Megatrucks veroorzaken meer onveiligheid op de Vlaamse wegen Al 400 Europese distributiecentra vestigden zich in Vlaanderen dankzij de combinatie van centrale ligging en hoogopgeleide, productieve arbeidskrachten Luchthavenlawaai jaagt bloeddruk van bewoners de hoogte in Investeren in de logistieke sector is werken aan de economische toekomst van Limburg Naast een hoge uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt transport luchtvervuiling en ongevallen 17

18 Hoofdstuk 1 Opdracht 10 Wat kan je afleiden uit de volgende infografieken? CO 2 -uitstoot per sector Bron: Cijfers met vaart, European Commision Transport and Mobility, Statistical pocketbook 2012, cijfers Bron: Cijfers met vaart, december Federaal Planbureau, Opdracht 11 Wat betekent deze foto volgens jou? De CO 2 -uitstoot die je in de vorige opdracht bestudeerde is een belangrijke maatstaf voor het meten van de ecologische voetafdruk. 18

19 Zoek op het internet een definitie van de ecologische voetafdruk. Hoofdstuk 1 Ook bedrijven berekenen hun ecologische voetafdruk en denken na over de gevolgen van logistiek, transport en productie voor het leefmilieu. In dit kader spreekt men meer en meer over groene logistiek. Groene logistiek betekent dat in de hele logistieke keten meer schone en zuinige processen en technieken gebruikt worden. Die zorgen voor meer efficiëntie, minder kosten, minder brandstofverbruik en een lagere CO 2 -uitstoot. Bron: Bekijk de volgende krantenkoppen met foto s en leg het verband met groene logistiek. Zoek eventueel extra info op het internet. Colruyt biedt alleen nog (super)geconcentreerde wasmiddelen aan Bron foto: Colruyt plaatst zonnepanelen op alle nieuwe winkels In Hasselt is het eerste stadsdistributiecentrum in Vlaanderen geopend 19

20 Hoofdstuk 1 TE ONTHOUDEN Door de toenemende mogelijkheden op technisch en logistiek vlak, is de wereldhandel nog nooit zo intens geweest als vandaag. De ligging van België binnen Europa is uitstekend om aan logistiek te doen. België en Vlaanderen als logistieke regio beschikken over een aantal specifieke voordelen. De redenen hiervoor kunnen we in drie grote groepen indelen: een goede ligging; goede infrastructuur; goed personeel. De hoeveelheid aan logistieke activiteiten in Vlaanderen heeft zowel positieve als negatieve effecten. Positieve effecten: werkgelegenheid; uitdaging voor de toekomst. Negatieve effecten: druk op milieu; druk op omgeving. EN NU: OEFENEN! Opdracht 12 Geef bij de volgende artikelen aan waar ze tegenwoordig gemaakt worden: in België en/of in Europa en/of in de rest van de wereld. Geef er telkens een woordje uitleg bij. Je mag hiervoor informatie opzoeken op het internet. 20

21 Hoofdstuk 1 Opdracht 13 Maak een lijstje van tien producten die je niet kan missen, en probeer te achterhalen vanwaar deze producten komen. Opdracht 14 Surf via de methodesite naar de website van de binnenvaart. Kies daar voor Waterwegen en dan voor Interactieve kaart van Vlaamse waterwegen. Geef drie bevaarbare waterwegen die het dichtst bij je woonplaats liggen. 21

22 Hoofdstuk 1 Opdracht 15 Verdeel de klas in vier groepen. Elke groep is vertegenwoordiger van een transportmiddel (weg, spoor, lucht, water). Maak een presentatie van jouw transportmiddel waarin je de voordelen en de nadelen van jouw transportmiddel duidelijk maakt. Vul na de presentaties de volgende tabel klassikaal aan. VERVOERSMODUS Voordeel Nadeel Weg Spoor Water Lucht Opdracht 16 Lees het volgende artikel en los nadien de vragen op. Antwerpen wil nu ook voedsel per trein naar China krijgen Het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) onderzoekt hoe geconditioneerd vervoer (dat is vervoer voor speciale producten) over lange afstand per spoor mogelijk kan worden gemaakt. De technieken die nu worden ingezet, volstaan immers niet om bijvoorbeeld voeding, gekoelde geneesmiddelen of verwarmde chemicaliën over lange spoortrajecten te kunnen vervoeren. 22

23 Sinds eind 2011 bestaat er een goederenspoorverbinding tussen de haven van Antwerpen en het Chinese Chongqing, de grootste stad ter wereld. Het vervoer over dit spoortraject van tienduizend kilometer duurt een tweetal weken korter dan het vervoer over de maritieme route, en het is ook een stuk goedkoper dan luchtvracht. Maar zaken als gekoelde geneesmiddelen, kunnen op dit moment nog niet via het spoor vervoerd worden. Daar wil het VIL met het project Transpharma Express verandering in brengen. Bron: 25 oktober Hoofdstuk 1 Wat is geconditioneerd vervoer? Waarom is er een spoortraject gekomen tussen de haven van Antwerpen en Chongqing? Opdracht 17 a Kijk op de methodesite naar het filmpje over de volle vrachtwagens van Colruyt. Bespreek in de klas deze strategie van Colruyt door gebruik te maken van de volgende kernbegrippen: kostenbesparend; beter voor het milieu; optimale retourritten. Noteer hieronder het resultaat van het klasgesprek. b Kijk nu op de methodesite naar het filmpje over hybride trekkers en noteer hieronder de vier grote voordelen ervan. 23

24 Hoofdstuk 1 Opdracht 18 Door deze cursus heen zal je het bedrijf H.Essers van naderbij bekijken. Wat kan je afleiden uit de volgende afbeelding? Zoek via de website van H.Essers naar de laatste nieuwe vestigingen van het bedrijf en duid deze aan op de kaart. 24

25 1.3 Hoe is een logistieke keten opgebouwd? Hoofdstuk 1 Na dit deel kan je... het begrip logistieke keten toelichten; de verschillende soorten stromen in de logistieke keten toelichten; de vier O s in een logistieke keten plaatsen; aantonen dat de logistieke keten pas werkt als er ook informatie doorstroomt; de logistieke keten van een product opstellen. OP VERKENNING Het begrip logistiek is ondertussen terug opgefrist. In de tweede graad hebben we ook gesproken over de logistieke keten. Hoog tijd om dit begrip te herhalen. Wat weet je zelf nog over de logistieke keten? Kan je een logistieke keten opstellen voor een alledaags product? Opdracht 1 Bewijs je kennis door de logistieke keten op te stellen van een product naar keuze. Maak deze opdracht op een apart blad, liefst via een ICT-toepassing, en steek deze bij je cursus. Op het einde van dit onderdeel zou je zelf moeten kunnen nagaan of je de logistieke keten juist hebt opgesteld. Hoi Jamil! Alles oké? Ben je het schoolleven ook alweer gewoon? Hey Julie! Tof om je nog eens te horen. Na twee maanden vakantie was het wel wat wennen. Maar de nieuwe richting logistiek lijkt mij wel wat. Ik heb tijdens de vakantie twee weken gewerkt in het distributiecentrum van Torfs. Dat was iets voor jou geweest Al die schoenen en handtassen En uiteraard weet ik nu al heel wat van logistiek. Dat was inderdaad iets voor mij geweest. Ik ben op het einde van de vakantie nog nieuwe Nike sportschoenen gaan kopen bij Torfs. Door de nieuwe webwinkel is het nu nog makkelijker om je keuze te maken. Om zeker te zijn heb ik mijn schoenen laten afleveren in een Torfs-winkel, zodat ik ze daar toch nog eens kan passen. Niets zo vervelend als sporten met schoenen die niet passen. Je hebt zeker niet alleen maar sportschoenen gekocht??? Nee, inderdaad Julie, ik ga terug aan de slag. We hebben net een opdracht gekregen om de logistieke keten op te stellen van een product. Je hebt mij de juiste inspiratie gegeven: jouw sportschoenen 25

26 Hoofdstuk 1 OP VERDER ONDERZOEK Hoe is de logistieke keten van sportschoenen opgebouwd? Als je klaar bent met de volgende opdrachten moet je hier een antwoord op kunnen geven. Opdracht 2 Welke grote stappen moet je in de logistieke keten van de sportschoen van Julie terugvinden? Zet de volgende stukken tekst in de juiste volgorde en vorm zo een logistieke keten. Dit doe je door in de linkerkolom telkens een cijfer te noteren van 1 tot 9. Als je hulp nodig hebt, kan je de tekst over het distributiecentrum van Torfs lezen op de methodesite. Om synthetisch rubber te maken moet er aardolie naar de rubberfabriek gebracht worden. Nike zamelt op steeds meer plaatsen over de hele wereld gebruikte sportschoenen in, en dat is niet voor niets. Die schoenen volgen de omgekeerde weg om gerecycleerd te worden. Als je Nike-goederen koopt, is de kans groot dat die per binnenschip van Rotterdam naar Laakdal zijn vervoerd. In het distributiecentrum in Temse vertrekken elke morgen om 7 uur de vrachtwagens naar de winkels. Om een schoen te maken hebben ze in de fabrieken van Nike onder andere synthetisch rubber nodig. De productie van de echte schoen gebeurt in landen zoals China, Vietnam, Thailand Nike vervoert jaarlijks meer dan containers vanuit het Verre Oosten naar de haven van Rotterdam. Julie koopt haar schoenen in de Torfs-winkel in Antwerpen. Het Nike European Logistics Center te Laakdal en Herentals is het distributiecentrum van sportkleding en sportschoenen voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA). De schoenen voor Torfs passeren hier ook en gaan vanuit Laakdal naar het distributiecentrum van Torfs in Temse. 26

27 Opdracht 3 Stel de vorige opdracht schematisch voor met algemene termen door het schema in te vullen. Hoofdstuk 1 grondstof A grondstof B grondstof C grondstof A grondstof B grondstof C logistiek grondstof A grondstof B grondstof C onderdeel A onderdeel B onderdeel C productie Nike afgewerkte schoen naar Europa distributiecentrum Nike distributiecentrum Torfs logistiek lokale winkel Torfs consument 27

28 Hoofdstuk 1 Opdracht 4 Bekijk via de methodesite de film over het distributiecentrum van Nike in Laakdal. Omschrijf de verschillende stappen die in de film aan bod komen. Vaak worden de handelingen op de goederen uit een logistieke keten voorgesteld aan de hand van de vier O s. Kan je deze afleiden uit het voorbeeld? Denk je dat deze vier O s enkel bij Nike van toepassing zijn? Opdracht 5 Geef vier voorbeelden van informatiestromen in de keten van de schoen. Je kan deze voorbeelden vinden in de tekst van Torfs op de methodesite. Opmerking: wanneer de informatiestroom via een softwaregestuurd programma verloopt, spreken we van realtime informatie. Welke evolutie heeft zich volgens jou de laatste jaren afgespeeld bij de informatiedoorstroming? 28

29 Ook in de logistiek moeten verschillende partijen beloond worden voor hun werk en geld verdienen. Geef vier voorbeelden van geldstromen in de logistieke keten. Dit doe je door de vraag wie betaalt wie? te beantwoorden. Hoofdstuk 1 Opdracht 6 Vul het schema van opdracht 3 verder aan: duid de stappen aan die met productielogistiek te maken hebben (plaats er een accolade naast); duid de stappen aan die met distributielogistiek te maken hebben (plaats er een accolade naast); duid met stippellijnen de retourlogistiek bij Nike aan; geef met blauwe lijnen de goederenstromen weer; geef met groene lijnen de informatiestromen weer; geef met rode lijnen de geldstromen weer. TE ONTHOUDEN In de logistieke keten of supply chain wordt de goederenstroom beheerst vanaf de grondstoffen tot aan het afgeleverde product (tot bij de klant). De logistieke keten kan dus in drie fasen onderverdeeld worden: productielogistiek: van grondstof tot afgewerkt product; distributielogistiek: van afgewerkt product tot bij de klant; retourlogistiek: van bij de klant naar recyclage en verwerking. De goederendoorstroming in de logistieke keten wordt in sommige kringen ook wel aangeduid als de vier O s, waarbij geduid wordt op de volgorde die goederen afleggen vanaf het moment dat ze een magazijn binnenkomen, tot op het moment dat ze hetzelfde magazijn weer verlaten. De vier O s staan voor: ontvangen, opslaan, orderpicken, opsturen. Naast de goederenstroom zijn er talloze informatie- en geldstromen mogelijk. Deze zijn verspreid over de hele keten. 29

30 Hoofdstuk 1 Bij een goed supply chain management moeten de schakels van de vier O s onderling voldoende informatie leveren, zodat de goederenstroom goed op gang komt en op gang blijft, én zodat de geldstroom een logisch gevolg is van de goederen- en informatiestroom. De meeste van deze informatie- en geldstromen verlopen tegenwoordig realtime. Schematisch geeft dit het volgende overzicht: Fysieke distributie Informatiestroom Productielogistiek Distributielogistiek Leverancier grondstoffen of halfafgewerkte goederen Productieplanning Voorraad eindproduct Groothandel Kleinhandel Consument Retourlogistiek Bron schema: NEA op basis van Van Goor. EN NU: OEFENEN! Opdracht 7 Elke dag levert de postbode mooi op tijd de krant af bij jou thuis. Of je haalt in de dagbladhandel een exemplaar van je favoriete tijdschrift Maar wist je dat er achter het lezen van kranten en tijdschriften zo veel meer schuilgaat? Want hoe wordt die krant gemaakt? En hoe geraakt die tot bij ons? Hebben we daar logistiek voor nodig? Vandaag kunnen we kranten en tijdschriften lezen via het internet. Vaste computers, maar ook tabloids nemen dan een stukje van het logistieke proces over. In het onderstaande artikel wordt deze nieuwe tendens beschreven. Deutsche Post bezorgt kranten en bladen via mobiele app Kleinere uitgevers verliezen vanaf oktober 2011 een kostenpost: de fysieke distributie. Deutsche Post brengt dan namelijk een app uit voor tabletcomputers die dat overbodig maakt. Bron: 14 juni Vertel in eigen woorden wat er precies bedoeld wordt in dit artikel. 30