Van statige werkplekken naar 185 hoogwaardige woningen

Transcriptie

1 TRANSFORMATIE MOLENWERF AMSTERDAM Van statige werkplekken naar 185 hoogwaardige woningen dertien jaar geleden gaven Stichting achmea dutch residential fund en Stichting pensioenfonds metalektro pme gezamenlijk Opdracht voor de bouw van een hoogwaardig kantorencomplex. de Opdracht resulteerde in vier markante kantoortorens waarin circa mensen een Statige werkplek met een hoog plafond, StijlvOlle raampartijen en een chique afwerking vonden. in 2011 StOnden de OOit zo ambitieus gebouwde torens er echter al verlaten bij. de zakelijke huurders waren grotendeels vertrokken, het complex had zijn gebruiksfunctie verloren. nadat OOk verkoop geen Optie bleek, besloten de beide Stichtingen de vier torens te laten transformeren naar 185 vrije SectOr huurwoningen met dezelfde vorstelijke ambiance als de kantoren in betere tijden kenden. een bijzondere Opdracht waar koopmans bouw, valstar SimOniS adviseurs installatietechniek, comfort partners en thermo actief benelux zich maar wat graag in vastbeten. 26 Nathan

2 foto linkerpagina: status van molenwerf te amsterdam in november 2013 ons duurzame project ChIQUE BOUWKEEt we ontmoeten onze gesprekspartners in een grote open ruimte met een prachtige hardhouten vloer, sierlijke lambrisering en een chique plafondafwerking. in de voormalige kantoorruimte, waar in het verleden waarschijnlijk gewichtige managementbeslissingen werden genomen, zien we bouwvakkers en projectleiders met helmen, koffiebekers en bouwtekeningen in de weer. aan de muren hangen planningen, over de stoelen liggen felgele jassen. zulke chique bouwketen zijn we nog niet eerder tegengekomen! we schuiven aan bij jurrian van roon, senior projectmanager bij installatieadviseur valstar Simonis, dick wonink, bedrijfsleider van comfort partners en dirk muller, directeur van thermo actief benelux, voor een gesprek over dit bijzondere transformatieproject. PROgRAmmA VAN EISEN in mei 2013 startte koopmans bouw het transformatietraject van het m 2 grote kantorencomplex. Samen met diverse vaste partijen, waaronder comfort partners, valstar Simonis en thermo actief benelux, wordt het proces momenteel in sneltreinvaart doorlopen. van roon: bij de start in mei 2013 kregen we te horen: hier heb je de sleutels, dit is de huidige status en hier heb je het boekwerk met onze voorwaarden. in de zomer van 2014 komen we de sleutels weer ophalen, de rest was voor ons. het boekwerk bleek een programma van eisen voor nieuwbouw dat niet optimaal aansloot op de bestaande situatie van het project. Op basis van de concrete actuele situatie en het uponor meerlagenleidingsysteem vormt de professionele Basis van het distributienet en de tapwaterinstallaties de wensen van de opdrachtgever ontwikkelde van roon een passend bestek voor het project. geen gedwongen huwelijken transformatieprojecten kenmerken zich door snelle bouwprocessen, zo legt van roon ons uit. we vonden het daarom belangrijk om één partij te hebben waar we het hele traject van opwekking tot de afleversets konden onderbrengen. thermo actief benelux is dat one stop shopping adres voor ons. ze leveren de leidingen, afleversets, wisselaars, naregeling en de montage daarvan. het is tegenwoordig steeds gebruikelijker dat niet de opdrachtgever, maar het bouwteam haar eigen optimale projectpartners kiest. van roon: je ziet in de hele Jurrian van roon, dirk muller en dick wonink in een van de woningen op de eerste verdieping Enervision 27

3 uponor pe-xa red, getackerd op de vloerisolatie, aangesloten op de komfort verdeler bouwsector dat er bijna geen gedwongen huwelijken meer zijn. de opdrachtgever geeft de architect de vrije hand om een installatieadviseur, een constructeur en een bouwfysisch adviseur te selecteren waar hij prettig mee kan samenwerken. aan de uitvoeringskant zie je hetzelfde; de aannemer van de bouwkundige werken kiest zijn installateurs. we zijn daardoor een mooi op elkaar ingespeeld team. SLOOP in mei reden de bobcats al door de eerste toren. wonink: koopmans bouw heeft het hele gebouw systematisch laten strippen. we zijn begonnen met toren a en vlak na de bouwvak geëindigd met toren d. van roon vult zijn bouwpartner aan: we hebben er bewust voor gekozen om vrijwel alles te strippen. met labelen bestaat er een kans op schade en maak je uiteindelijk hogere kosten. doordat we alles in één keer weghaalden, hebben we het bovendien op een milieuverantwoorde wijze kunnen splitsen en afvoeren. Ook alle binnenwanden hebben inmiddels het veld geruimd. deze voldeden qua geluidsisolatie niet aan de eisen van het bouwbesluit. handhaving VAN BEStAANDE WKO installatietechnisch had de opdrachtgever slechts één harde eis: de bestaande wko installatie moest intact blijven. de dertien jaar oude opstelling betrof een collectieve warmte en koudebron, welke in de zomer actief werd geladen en in de winter actief werd ontladen middels centrale luchtbehandelingskasten. in de nieuwe situatie wordt de wko uitsluitend ingezet voor de vloerkoeling en de voor verwarming van de luchtbehandeling. de installatie werd op deze veranderende vraag afgestemd. wonink: in de winter draaien we veel uren met de luchtbehandelingskasten, waardoor we genoeg koude in de bodem kunnen stoppen die we in de zomer weer kunnen inzetten voor verkoeling. doordat woningen een aanzienlijk lagere koudevraag hebben dan kantoren, hebben we de luchtbehandelingskasten teruggetoerd van m³ naar m³. ieder appartement wordt vervolgens voorzien van eigen volumestroomregelaars, zodat iedere bewoner zijn eigen gewenste luchthoeveelheid kan afstellen. twee KEtELhUIZEN in het aanvoerwater voor de vloerverwarming en de warmtapwaterbereiding wordt voorzien middels ketels die zich in de twee centrale ketelhuizen bevinden. de inhoud van het eerste ketelhuis wordt geheel vernieuwd omdat deze verbeterd rendement (vr) ketels en een warmtekrachtkoppeling (wkk) bevatte. de inhoud van het andere ketelhuis blijft de aankomende jaren intact. van roon vertelt hierover: ik heb berekend dat je nieuwe ketels met vier jaar wel zou hebben terugverdiend op gasverbruik, maar wat doe je met de dertien jaar oude ketels die we eruit slopen? die kunnen in dit project nog wel tien jaar mee, maar verkopen kun je ze niet meer. we hebben daarom besloten om ze te laten hangen en hebben de opdrachtgever geadviseerd om geld te reserveren voor de vervanging van de toestellen over een jaar of vijf. met een tevreden lach besluit hij: hergebruik is ook duurzaamheid, he? 28 Nathan

4 ons duurzame project ingefreesde uponor pe-xa red leidingen op de Begane grond twee DIStRIBUtIESYStEmEN het centraal door de ketels opgewekte hoge temperatuur aanvoerwater en het uit de collectieve wko afkomstige lage temperatuur aanvoer water wordt via twee separate distributiesystemen over de woningen verdeeld. de temperaturen uit de wko worden in de winter ingezet voor een comfortabele voorverwarming van de ventilatielucht en in de zomer voor een prettige verkoeling via de vloerverwarming. de hogere temperaturen uit de ketels worden in de woningen gebruikt voor de warmtapwaterbereiding en de vloerverwarming. zowel het distributienet als de tapwaterinstallaties worden uitgevoerd met het uponor meer lagenleidingsysteem en geïnstalleerd door het team van comfort partners. Enervision 29

5 componenten thermo actief BeneLuX 12 kilometer uponor meerlagenleiding 87 kilometer uponor pe-xa red 16 mm LeiDinG 185 StukS komfort 4000 VerDeLerS 185 StukS komfort 5600 ScHeiDinGSunitS 185 StukS DeLta maas compact 2.0 DiStriButie-unitS 185 StukS uponor DraaDLoZe naregeling 623 m 2 uponor renovis GipSpaneLS met hoog temperatuur distributiewater en levert warm tapwater aan de woning. het dubbele tegenstroomapparaat in de komfort scheidingsunits zorgt er bovendien voor dat het primaire circuit gescheiden blijft van het woningcircuit. hierdoor kan iedere woning tijdens het bouwproces afzonderlijk worden ingeregeld en wordt de totale leegloop van de installatie voorkomen in het geval dat deze ooit lek raakt. muller: het was een ontzettend leuke uitdaging om een oplossing te bedenken op basis van de bouwkundige maatvoeringen en de installatietechnische projecteigenschappen. doordat we het bord nu 185 keer prefab onder werkplaatscondities samenstellen, kunnen 185 PREFAB techniekborden het distributiewater uit de ketelhuizen wordt in de woningen gebruikt om het tapwater ter plaatse op te warmen tot de wettelijk voorgeschreven temperatuur van minimaal 55 c op het tappunt. hiermee wordt het gevaar op legionellabesmetting geminimaliseerd. de woninginstallatie die hiervoor verantwoordelijk is, werd ontwikkeld door thermo actief benelux. Omdat er seriematig gewerkt wordt, ontwierp het bedrijf een kant en klaar meterkastbord waarop alle installatiecomponenten prefab gemonteerd zijn. het meterkastbord met een delta maas compact 2.0 distributie unit, een expansievat, een komfort 5600 scheidingsunit met Optimiser regelaar, een komfort 4000 verdeler, een uponor draadloze naregeling en de door comfort partners geleverde energiemeter wordt vervolgens in het geheel door thermo actief benelux aangeleverd en in de meterkast van de woning geplaatst. de delta maas compact 2.0 distributie unit wordt gevoed we een topkwaliteit garanderen en wordt elke kast echt identiek. AFgIFtE VIA VLOER EN PLAFOND vrijwel het gehele project wordt door thermo actief benelux voorzien van uponor vloerverwarmingsleidingen. Op de begane grond worden de uponor pe Xa red leidingen gedeeltelijk in de betonvloer gefreesd en gedeeltelijk op bouwstaalnetten bevestigd. de verdiepingsvloeren zijn inmiddels voorzien van isolatie, waarop de uponor pe Xa red vloerverwarmingsleidingen worden getackerd. een klein deel van het project wordt uitgevoerd met plafondverwarming. van roon: met vloerverwarming gaan we de vloer natuurlijk wat ophogen, maar we wilden de liften en trappenhuizen niet aanpassen. rond de iets lager gelegen trappenhuizen en liften bestaat daarom een lichte helling om het niveauverschil uit te vlakken. Op sommige punten zit de lift installatie echter te dicht op de voordeur, waardoor de hellingshoek te groot zou worden. Op die punten zijn we uitgeweken naar plafondverwarming. Bevestiging uponor pe-xa red op Bouwstaalnetten op de Begane grond 30 Nathan

6 ons duurzame project het eerste meterkastbord met de door thermo actief Benelux ontwikkelde woninginstallatie OPtImAAL WOONCOmFORt de vloerverwarming, vloerkoeling en de doordachte woninginstallatie zorgen samen voor een optimaal wooncomfort in de luxe huurappartementen. de installatie kan per woonruimte naar wens worden ingesteld en warm tapwater is dankzij de delta distributie unit supersnel op temperatuur. doordat de woningen worden aangesloten op centrale luchtbehandelingskasten en ook de ketels zich centraal buiten de woningen bevinden, hebben huurders bovendien geen last van eventuele storende installatiegeluiden en hoeven zij ook voor periodiek onderhoud aan de ketels en de ventilatie installatie nooit thuis te blijven. de woningen die in 2014 betrokken worden voldoen hiermee stuk voor stuk aan de hoge wooneisen van nu. UItDAgINgEN IN transformatieprojecten als we onze gesprekspartners vragen naar de installatietechnische tips VOOR ENERVISION LEZERS afsluitend vragen we het enthousiaste bouwteam of zij wellicht tips voor andere enervision lezers hebben. hoe wordt een transformatieproject een succes? door ons erbij te halen, grapt wonink, waarna hij snel vervolgt: de truc is gewoon dat je het echt samen doet. als iedereen zijn eigen dingetje doet, dan vecht je elkaar de keet uit. een goede samenwerking tussen de aannemer, de adviseur en de installateur is belangrijk. van roon knikt instemmend en vult aan: Ook de voorbereiding is heel belangrijk, maar vervolgens moet je je samen wel flexibel kunnen opstellen, want wat er op de tekening staat is in renovatie niet altijd de werkelijkheid. en ook belangrijk is dat je als adviseur kennis van utiliteitsgebouwen moet hebben, want eigenlijk brengen we hier een stukje utiliteitstechniek in de woningbouw. dat is wel een verhaal apart! uitdagingen binnen het project, dan blijkt dat deze vooral te vinden zijn in de riolering en tapwaterleidingen. wonink: in een nieuwbouwwoning stort je de leidingen netjes in het beton en heb je nergens problemen Betrokkenen Bij Dit project mee, dan kun je de warmwaterleiding zo diagonaal naar de badkamer leggen, maar hier moet je alles in het plafond of langs de wanden leggen. daar kom je af en toe wat uitdagingen tegen, want warme en koude leidingen mogen elkaar vanwege legionella gevaar natuurlijk niet kruisen. daarnaast zijn ook de rioolleidingen hier allemaal opgebouwd, ook dat zijn we niet gewend in de nederlandse woningbouw. kow architecten koopmans Bouw VaLStar SimoniS comfort partners thermo actief BeneLuX Enervision 31