Provinciale Staten. Provincie Zeeland FEZ-1 81 Agenda nr: Vergadering GS: Nr: Beveren, C. van.

Transcriptie

1 Provinciale Staten Provincie Zeeland Gedeputeerde belast met behandeling: Onderwerp: Beveren, C. van Beleggingen Provincie Zeeland Vergadering PS: Nr: FEZ-1 81 Agenda nr: Vergadering GS: Nr: lA01 -FEZ VOORSTEL Aan de Provinciale Staten van Zeeland env vatting: Er is een aantal ontwikkelingen dat consequenties heeft voor de treasuryfunctie binnen de Provincie Zeeland. Deze ontwikkelingen hebben betrekking op wijziging van de "Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (afgekort Ruddo)" en de ontstane situatie rondom Fonds Nazorg Stortplaatsen Provincie Zeeland waardoor sinds circa oktober 2008 alleen belegd wordt bij de Nederlandse zogenaamde triple AAA-banken. Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor het huidige "Besluit Financieringsstatuut" en de wijze waarop nu de overtollige liquide middelen van de Provincie Zeeland worden belegd. Wat willen we bereiken? Wij willen met de liquide middelen van de provincie binnen de (strengere) wettelijke regels een optimaal rendement halen. Met het voldoen aan de wettelijke regels worden risico's sterk beperkt. Waaraan kunnen we zien of alles bereikt is? In de jaarrekening of bij tussentijdse rapportages wordt ingegaan op het behaalde rendement op de liquide middelen. Bij de accountantsverklaring wordt aangegeven of voldaan is aan de wettelijk gestelde eisen. Wat doen we daarvoor? In de GS vergadering van 22 november 2005 en de PS vergadering van 17 februari 2006 zijn de gewijzigde "Financiële Verordening" en het gewijzigde "Besluit Financieringsstatuut" vastgesteld. In de financiële verordening is bepaald dat Gedeputeerde Staten uitvoeringsregels vastleggen in een financieringsstatuut. Om snel te kunnen handelen en daarmee een optimaal rendement mogelijk te maken is het noodzakelijk bepaalde uitvoeringsregels in dit financieringsstatuut op te nemen in plaats van vastlegging in de financiële verordening. Mede naar aanleiding van de kredietcrisis heeft de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties in oktober 2008 een werkgroep, samengesteld uit vertegenwoordigers van Rijk en medeoverheden, ingesteld. Deze Werkgroep "Uitzetten van middelen door decentrale overheden" heeft in haar rapportage onder andere een aantal wijzigingen in de regelgeving omtrent het uitzetten van middelen voorgesteld. Hiertoe is de "Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden" aangepast. De belangrijkste wijzigingen betreffen de volgende punten: 1 Openbare lichamen zetten, al dan niet tegen waardepapieren, slechts gelden uit bij en gaan slechts verbintenissen met betrekking tot financiële derivaten aan met financiële ondernemingen die: gevestigd zijn in een lidstaat die ten minste beschikt over een AA-rating afgegeven door ten minste twee ratingbureaus; en

2 Beleggingen Provincie Zeeland voor henzelf of voor de door hen uitgegeven waardepapieren kunnen aantonen dat ze ten minste over een AA-minusrating beschikken, afgegeven door ten minste twee ratingbureaus. 2. Indien de gelden worden uitgezet of de verbintenissen met betrekking tot financiële derivaten worden aangegaan voor een periode van minder dan drie maanden, tonen deze financiële ondernemingen aan dat ze,in afwijking van het eerste lid, onderdeel b, voor henzelf of voor de door hen uitgegeven waardepapieren ten minste over een A-rating, afgegeven door ten minste twee ratingbureaus beschikken. Bovenstaande wijziging betekent een verzwaring van de aan de banken gestelde eisen. In de "Financiële Verordening Provincie Zeeland 2009" opgenomen dat de Provincie de regels, zoals vastgelegd in de Wet FIDO, de bijbehorende "Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden" (RUDDO) en de "Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden", in acht neemt. De gewijzigde inhoud van de "Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden" is dus van toepassing. In de toelichting op de "Financiële Verordening Provincie Zeeland 2009" wordt in artikel 11 een aantal regels vastgelegd die in acht wordt genomen. Omdat de huidige regels niet limitatief en daarmee niet volledig zijn, wordt hierbij voorgesteld de toelichting op de "Financiële Verordening Provincie Zeeland 2009" betreffende artikel 11 meer generiek te beschrijven: Artikel 11 Financierings- en treasuryfunctie De financierings- en treasuryfunctie is een belangrijk onderdeel van het middelenbeheer. Gezien de operationele kwetsbaarheid van deze functie bevat arfikel 21 6 lid 2c van de Provinciewet het expliciete voorschrifi dat deze verordening een bepaling over de financieringsfunctie bevat, waarmee de regels in acht worden genomen die zijn vastgelegd in de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) en de regelgeving die op deze Wet FIDO is gebaseerd (gedelegeerde regelgeving). a) Als gevolg van de wijziging van de regelgeving binnen de Wet Fido dienen de uitvoeringsregels, ten aanzien van het uitvoeren van de financierings- en treasuryfunctie, beoordeeld te worden. Deze uitvoeringsregels zijn vastgelegd in het "Besluit Financieringsstatuut" en zijn sinds eind 2005 inhoudelijk niet meer gewijzigd. Het "Besluit Financieringsstatuut" is compleet herzien en het nieuwe "Besluit Financieringsstatuut 2010" wordt hierbij voorgelegd ter vaststelling. b) De uitvoeringsregels zoals vastgelegd in het nieuwe "Besluit Financieringsstatuut 2010", bijgevoegd als bijlage 1, vast te stellen en vervolgens Provinciale Staten verzoeken tot vaststelling. Tot op heden worden de uitvoeringsregels vastgesteld door Gedeputeerde Staten, op grond van gewijzigde regels moet Provinciale Staten deze uitvoeringsregels vaststellen. Naast bovengenoemde wetgeving is de belangrijkste aanvullende provinciale uitvoeringsregel dat van het totaal aan belegde middelen niet meer dan 50% bij eenzelfde marktpartij worden geplaatst. Naar aanleiding van de ontstane situatie bij het Nazorgfonds, worden de overtollige liquide middelen van de Provincie Zeeland sinds ca. oktober 2008 alleen belegd bij de Nederlandse zgn. triple AAA-banken (BNG, Rabobank en Nederlandse Waterschapsbank). Wellicht ten overvloede wordt hierbij opgemerkt dat er een directe relatie bestaat tussen risico en (verwacht) rendement. Inperking van het risico betekent lager rendement. Meer zekerheid middels het beleggen bij alleen Nederlandse triple AAA-banken betekent dus minder renteopbrengsten. Daarnaast hebben Triple AAA-banken te maken met overliquiditeit. Dit heeft een (nog) lagere renteopbrengst tot gevolg. Naast de ontwikkeling met betrekking tot het Nazorgfonds en de gewijzigde inhoud van de regeling uitzetting en derivaten decentrale overheden (RUDDO) is er sinds de tweede helft van 2009 een ontwikkeling gaande van de mogelijkheid tot schatkistbankieren decentrale overheden. De beslissing over schtkistbankieren is aan een volgend kabinet. Schatkistbankieren is controversieel verklaard. Als het nieuwe kabinet een besluit neemt over schatkistbankieren wordt bekeken welke invloed dit heeft voor de Provincie. Eventuele aanpassingen worden dan in het Besluit Financieringsstatuut aangepast en opnieuw aan u voorgelegd. Wat mag het kosten? Door het wijzigen van de regelgeving in de Wet FIDO en de bepalingen in het geactualiseerde Besluit Financieringsstatuut is het mogelijk het rendement van de beleggingen, uitgaande van een bepaald risicoprofiel, te optimaliseren. Gezien de huidige hoeveelheid liquide middelen die op korte termijn zijn belegd (E 72 mln.) en Statenvoorstel beleggingen FEZ 181 (zonder voorblad) 2

3 Onderwerp: Beleggingen Provincie Zeeland de planning van de liquiditeiten zal het effect op de renteopbrengsten op de korte termijn klein zijn. Maar als op de lange duur de financiële markten zich herstellen zal het effect groter worden. Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerp-besluit. gedeputeerde staten, Karla Peijs, voorzitter, Viek Verdult, secretaris. De staten der provincie Zeeland, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van , nr AOI-FEZ; besluiten: vaststellen van de wijziging in de toelichting op de Financiële Verordening en het Besluit Financieringsstatuut Statenvoorstel beleggingen FEZ 181 (zonder voorblad) 3

4 Besluit Financieringsstatuut van Provincie Zeeland

5 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT PROVINCIE ZEELAND INHOUDSOPGAVE: 1. Inleiding Begrippenkader Treasurybeleid Treasurybeheer Risicobeheer betreffende financiering en uitzettingen Financiering en uitzettingen Kasbeheer Administratieve organisatie Geldleningen Verantwoordelijkheden Informatievoorziening Slotbepalingen... 9 BIJLAGE 1: DEFINITIES BIJLAGE 2: RATINGS... 12

6 I BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND 1. Inleiding In het "Besluit Financieringsstatuut" (hierna: statuut) stellen Gedeputeerde Staten van Zeeland regels vast conform het bepaalde in de "Financiële Verordening Provincie Zeeland 2009" betreffende de uitvoering van taken en bevoegdheden, de verantwoordingsrelaties en de bijbehorende informatievoorziening met betrekking tot de financierings- en treasuryfunctie (artikel 11 lid 1). Het statuut heeft tot doel in overeenstemming met de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO) en afgeleide regelgeving de bestuurlijke kaders aan te geven van Provinciale Staten van Zeeland, waarbinnen het College van Gedeputeerde Staten de financiële vermogenswaarden, financiële geldstromen, financiële posities en de hieraan verbonden risico's kan besturen en beheersen. Het statuut maakt de doelstellingen van het treasurybeleid en -beheer en de uitgangspunten, die daaraan ten grondslag liggen, duidelijk. In het statuut moeten de vier elementen: - sturen - beheersen - verantwoorden - toezicht houden in hun samenhang een effectieve en efficiënte inzet van middelen, alsmede duidelijkheid en transparantie garanderen. In de provinciale context kunnen de hiervoor genoemde vier elementen als volgt nader worden aangegeven: Sturen Het proces waarbij het college van Gedeputeerde Staten richting geeft aan het realiseren van de (beleids)doelstellingen voor de treasuryfunctie die Provinciale Staten hebben vastgesteld. Beheersen Betreft het stelsel van maatregelen, systemen en processen waardoor het college zorg draagt voor het blijvend realiseren van de vastgestelde treasurydoelen. Verantwoorden Houdt in dat het college rekenschap aflegt over de uitkomsten van de opgelegde taken en over het gebruik van de gedelegeerde bevoegdheden daarvoor. Toezicht houden De controlerende activiteit die Provinciale Staten uitvoeren om de resultaten van het treasurybeleid te kunnen beoordelen. Het statuut geeft de beleidsmatige infrastructuur voor het uitoefenen van de treasuryfunctie en heeft als oogmerk: de transparantie van het besluitvormingsproces te verbeteren; het democratische verantwoordingsproces te versterken; de kwaliteit van de uitvoering van de treasuryfunctie te verhogen; Het statuut is een dynamisch document waarbij regelmatig moet worden gecontroleerd of de inhoud nog aansluit bij de omstandigheden. Bij sterk veranderde omstandigheden kan het statuut aanpassingen vereisen.

7 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT PROVINCIE ZEELAND 2. Begrippenkader Treasuryfunctie De functie omvat alle activiteiten die zich richten op het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's. Treasurybeleid Het treasurybeleid bestaat uit de uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten, de organisatorische en administratieve kaders en de informatievoorziening en de administratieve organisatie ter uitvoering van de treasuryfunctie. Treasurybeheer Het treasurybeheer is de (be1eids)uitvoering van de treasuryfunctie, binnen de kaders van het statuut. Vermogensmarkt Het opnemen of uitzetten van gelden gebeurt op de vermogensmarkt. De vermogensmarkt is onderverdeeld in de geldmarkt en kapitaalmarkt. Geldmarkt De geldmarkt is de handel in leningen met een rentetypische looptijd van één dag tot één jaar De ECB -de Europese Centrale Bank - is degene die het geld in omloop op de geldmarkt beheert en het monetaire beleid beïnvloedt door haar tarievenbeleid. Kapitaalmarkt De kapitaalmarkt is de markt in leningen met een rentetypische looptijd vanaf één jaar. De prijzen op de kapitaalmarkt ontstaan door vraag en aanbod. 3. Treasurybeleid Het treasurybeleid is gericht op het realiseren van de volgende doelstellingen: a) Verkrijgen en handhaven van toegang tot de vermogensmarkten. b) Het zorgdragen voor de tijdige beschikbaarheid van de benodigde middelen. C) Het beheersen van financiële risico's. d) Het minimaliseren van de kosten en het optimaliseren van het rendement van de beschikbare liquiditeiten binnen de in dit statuut opgenomen limieten en richtlijnen. Met betrekking tot het treasurybeleid gelden de volgende uitgangspunten aangaande het risicoprofiel van de provincie: 1. Het uitgangspunt van de provincie ten aanzien van financiële risico's is defensief en risicomijdend. Bankachtige activiteiten, zoals het aantrekken en tegelijkertijd uitzetten van middelen met als doel het genereren van inkomen, wordt niet tot de publieke taak van de provincie gerekend; 2. De langetermijnrisico's zullen in ieder geval begrensd worden door de renterisiconorm, zoals die is opgenomen in de Wet FIDO; 3. De kortetermijnrisico's zullen in ieder geval begrensd worden door de kasgeldlimiet, zoals die is opgenomen in de Wet FIDO;

8 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT PROVINCIE ZEELAND 4. Treasurybeheer De activiteiten op het gebied van de treasuryfunctie bestaat uit drie aandachtsgebieden: 1. Risicobeheer 2. Financiering en uitzettingen 3. Kasbeheer 4.1. Risicobeheer betreffende financiering en uitzettingen Risicobeheer is een belangrijk onderdeel binnen de treasuryfunctie. Onder risicobeheer wordt verstaan inzicht krijgen in de omvang van het risico,de gevolgen van dat risico afwegen en indien nodig beheersmaatregelen treffen. Als gevolg van haar kernactiviteiten loopt de Provincie de onderstaande risico's: 1. Renterisico 2. Kredietrisico 3. Koersrisico 4. Valutarisico Deze financiële risico's zullen als volgt worden beheerst. Renterisico Renterisico wordt gedefinieerd als het gevaar van ongewenste veranderingen van (financiële) resultaten van de provincie als gevolg van rentefluctuaties. Omdat renteontwikkelingen niet geheel voorspelbaar zijn, kunnen renterisico's nooit volledig worden uitgesloten. Om de renterisico's te kunnen beheersen en reduceren tot aanvaardbare proporties worden de volgende richtlijnen toegepast. - Renterisico's op de netto vlottende schuld zijn begrensd tot de normen van de kasgeldlimiet van de Wet Fido; de kasgeldlimiet wordt berekend als een percentage (7%) van het totaal aan lasten van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. De kasgeldlimiet stelt grenzen aan het aangaan van korte leningen en wordt niet overschreden conform de Wet Fido; - Renterisico's op de vaste schuld zijn begrensd tot de normen van de renterisiconorm van de Wet Fido. Het doel van de renterisiconorm is het beheersen van de renterisico's op de vaste schuld (schuld met een rentetypische looptijd van één jaar of langer) door het aanbrengen van spreiding in de looptijden in de leningenportefeuille. De renterisiconorm wordt berekend door een vastgesteld percentage (20%) te vermenigvuldigen met het begrotingstotaal; - Bij het uitzetten en aantrekken van gelden wordt gestreefd naar een stabiel rentelastenniveau. Tevens wordt gestreefd naar een zodanige samenstelling van de financiële portefeuille dat met zekere regelmaat leningen c.q. uitzettingen vervallen. Deze vervallende gelden kunnen dan voor heruitzettingen c.q. herfinancieringen of investeringen worden gebruikt; - Afstemming op de liquiditeitsplanning beoogt bedragen slechts te lenen c.q. uit te zetten gedurende de periode dat zij daadwerkelijk nodig respectievelijk beschikbaar zijn. Nieuwe uitzettingen (aantrekkingen) worden afgestemd op de bestaande financiële positie de liquiditeitsplanning en de rentevisie; - Door spreiding aan te brengen in de rentetypische looptijd van uitzettingen, wordt de invloed van een rentedaling op de renteresultaten gespreid over meerdere jaren. Deze spreiding is slechts mogelijk indien uit de liquiditeitsplanning blijkt dat middelen gedurende een langere periode beschikbaar zijn. De Provincie streeft naar spreiding in de rentetypische looptijd van leningen en uitzettingen waarbij de rentetypische looptijd en het renteniveau van de betreffende leningen en uitzettingen wordt afgestemd op de actuele rentestand. Ter minimalisering van rentekosten c.q. optimalisering van rentebaten zijn de volgende maatregelen genomen: - De provincie heeft een rentevisie. De visie wordt minimaal bij het opstellen van de begroting, de rondes budgetbewaking en rekening getoetst aan de werkelijke renteontwikkelingen. - De looptijd en de rentevastheid van de nieuwe opnames c.q. uitzettingen worden afgestemd op de actuele rentestand: bij een hoge rentestand is het aantrekkelijk de looptijd van de opname en de periode van de rentevastheid zo beperkt mogelijk te houden (omgekeerd voor uitzettingen); bij een lage rentestand zijn opnames met een lange looptijd enlof met een lange periode van rentefixatie aantrekkelijk (omgekeerd voor uitzettingen);

9 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND - Bij een verwachte rentestijging wordt voor een korte termijn uitzetting gekozen, omdat deze op de vervaldatum immers herbelegd kan worden tegen een hogere rente (omgekeerd voor opname); - Bij een verwachte rentedaling wordt voor een lange termijn uitzetting gekozen, omdat deze op de vervaldatum immers herbelegd moet worden tegen een lagere rente (omgekeerd voor opname); - Leningen met een relatief hoge rente worden in tijden van lage rente vervroegd afgelost, waarna deze worden vervangen door leningen met een lagere rente. Vervroegde aflossing vindt plaats, indien de te betalen boeterente lager is dan de contante waarde van het verschil tussen de contractrente en de op dat moment geldende (lagere) marktrente voor de resterende looptijd. Kredietrisico Het kredietrisico heeft betrekking op de mogelijkheid dat een tegenpartij, waarbij uitzettingen uitstaan, failliet gaat waardoor de hoofdsom verloren gaat. Richtliinen: - Het uitzetten van liquide middelen vindt uitsluitend plaats bij financiële ondernemingen die gevestigd zijn in een lidstaat die ten minste beschikt over een AA- rating afgegeven door minimaal twee van de erkende ratingbureaus (Standard & Poor's, Moody's en Fitch). Het uitzetten van liquide middelen vindt uitsluitend plaats bij financiële ondernemingen, of de door hen uitgegeven waardepapieren, met minimaal AA- rating voor een periode langer dan 3 maanden en een A- rating voor een periode korter dan 3 maanden afgegeven door minimaal twee van de erkende ratingbureaus. Voor een definitie van deze ratings wordt verwezen naar bijlage 2; - Indien de rating van een geldnemer daalt beneden de door de provincie gestelde kredietwaardigheideisen zal onderzocht moeten worden op welke termijn de afgesloten overeenkomst kan worden beëindigd en tegen welke kosten, bijvoorbeeld een boete. Er zal een afweging door Gedeputeerde Staten worden gemaakt van het risico dat men loopt qua tegenpartij en de kosten; - In verband met spreiding van het debiteurenrisico mag van het totaal aan belegde middelen, niet meer dan 50% bij één financiële onderneming worden geplaatst. Koersrisico Het koersrisico is het risico dat de uitzettingen in waarde verminderen door ongunstige koers c.q. renteontwikkelingen. Richtlijnen om koersrisico's te vermijden: - Uitzettingen cq. beleggingen vinden alleen plaats in producten waarvan de hoofdsom aan het einde van de looptijd gegarandeerd is; - Uitzettingen cq. beleggingen vinden alleen plaats in vastrentende waarden; - Er wordt uitsluitend belegd in beleggingsproducten die door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties conform de Wet Fido zijn toegestaan. Valutarisico Overeenkomsten voor het aangaan van leningen, het uitzetten van middelen of het verlenen van garanties luiden in euro. Daarmee worden valutarisico's voor de Provincie uitgesloten Financiering en uitzettingen Het uitzettenlaantrekken van gelden op de geld- en kapitaalmarkt is gebaseerd op de informatie uit de liquiditeitsplanning, rentevisie, analyse beleggingsportefeuille en financieringparagraaf. Bij het uitvoeren van geldmarkttransacties gelden de volgende richtlijnen: - Om de marktconformiteit van financieringen en uitzettingen te waarborgen vraagt de provincie minimaal 3 concurrerende offertes op. Hiermee wordt bereikt dat de provincie een beter beeld heeft van de op dat moment marktconforme tarieven en voorwaarden op de financiële markten en kan op basis daarvan een afgewogen keuze worden gemaakt. Beoordeeld worden de marktconforme condities qua looptijd, stortingsdatum, rentepercentage, aflossingsschema, tussentijdse renteaanpassing en vervroegde aflossing. - Het aantrekken van middelen is slechts toegestaan indien de provincie met structurele financieringstekorten wordt geconfronteerd, dit concrete financiële voordelen oplevert ten opzichte

10 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND van het vervroegd verkopen van rentedragende schuldtitels en het aantrekken van gelden niet tot structurele overschotten leidt. - Het uitzetten van middelen vindt uitsluitend plaats uit overtollige en direct beschikbare liquiditeiten. - Het voeren van een actief risicobeheer (zie 4.1) Kasbeheer Ten aanzien van kasbeheer is treasury gebonden aan de volgende richtlijnen onderverdeeld naar: 1. Geldstromenbeheer: e) Afstemming van in- en uitgaande geldstromen. 9 Het betalingsverkeer wordt voor zover mogelijk geconcentreerd bij 1 bank. 2. Relatiebeheer: a) Bankrelaties en bancaire condities worden minimaal éénmaal per 5 jaar beoordeeld. 3. Debiteuren- en crediteurenbeheer: a) Het debiteuren- en crediteurenbeleid wordt uitgevoerd en periodiek geëvalueerd. b) De provincie kiest voor de meest goedkope en efficiënte manier van het innen van de vorderingen en voor het voldoen aan verplichtingen. 5. Administratieve organisatie De treasuryfunctie wordt centraal uitgevoerd binnen de afdeling Financieel Economische Zaken (hierna: FEZ). Ter beperking van de risico's die samenhangen met de systematiek van processen, procedures, werkinstructies, controles en de informatie (tijdigheid, betrouwbaarheid, volledigheid en bruikbaarheid) zijn de volgende maatregelen genomen: a) Treasuryprocessen zijn eenduidig schematisch vastgelegd. b) Om een correcte wijze van interne controle zeker te stellen worden transacties door een ondersteunende medewerker financiën en bedrijfsvoering, niet zijnde de treasurymanager, administratief vastgelegd in het financiële informatiesysteem. C) Iedere transactie wordt door respectievelijk de treasurymanager en hoofd afdeling FEZ geautoriseerd. d) Tegenpartijen dienen bevestigingen van iedere transactie te versturen. e) De wijze van informatievastlegging en -productie is vastgelegd. f) De functie van Hoofd afdeling FEZ is onverenigbaar met die van de treasurymanager. Tevens zijn door de provincie alle maatregelen getroffen die noodzakelijk zijn voor het (doen) uitvoeren van een effectieve externe controle. Minimaal één keer per jaar controleert de accountant in het kader van de jaarrekening de rechtmatigheid van de uitvoering van de treasuryfunctie. 6. Geldleningen Ten aanzien van het aangaan en verstrekken van geldleningen zijn de volgende richtlijnen van toepassing: 1. De provincie kan conform de wet FIDO een geldlening slechts aangaan en verstrekken indien de geldlening voldoet aan de daarvoor bij algemene maatregel van bestuur gestelde regels. 2. Het, ten gunste van personeel of politieke ambtsdragers van openbare lichamen, sluiten van contracten betreffende hypothecaire leningen (of garanties op de verstrekking van hypothecaire leningen door andere financiële instellingen) is niet toegestaan. Uitzondering op deze richtlijn zijn geldleningen die zijn verstrekt voor de inwerkingtreding van de wet FIDO en dit besluit, zoals hypothecaire geldleningen aan personeel en leningen verstrekt via het Zeeuws Studiefonds. 3. De hoofdsom van de betreffende lening is niet onderhevig aan enige vorm van indexatie.

11 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND Het garanderen van geldleningen, voortvloeiende uit conversie van in het verleden door de Provincie Zeeland gegarandeerde geldleningen, kan alleen onder de voorwaarden dat: a) De betreffende instelling aan kan tonen dat de lening niet door het Waarborgfonds voor de Zorgsector kan worden gewaarborgd. b) Nieuwe schuld niet meer bedraagt dan de restantschuld van de vroegere geldlening. C) De looptijd van de nieuwe geldlening niet langer is dan de resterende termijnen van de vroegere geldlening. d) De voorwaarden waaronder de vroegere geldlening werd gegarandeerd worden meegenomen naar de nieuwe geldlening. e) De leningsvoorwaarden niet in strijd zijn met wettelijke voorschriften. 7. Verantwoordelijkheden De verantwoordelijkheden betreffende de treasuryfunctie zijn als volgt vastgesteld: 1. Provinciale Staten zijn verantwoordelijk voor het vaststellen en controleren van de treasurykaders. 2. Gedeputeerde staten zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid en rapportage hierover aan Provinciale Staten, keuze van de huisbankier, beslissingen inzake financieringen en uitzettingen voor de periode van langer dan 1 jaar en het aangaan en verstrekken van geldleningen. 3. Hoofd afdeling FEZ is belast met: het rapporteren aan Gedeputeerde staten over de uitvoering van de treasuryfunctie; beslissingen inzake financieringen en uitzettingen voor de periode van maximaal 1 jaar; het opstellen van administratieve richtlijnen op het gebied van treasury; het vastleggen van de beschrijving van de procedure tot het aantrekken van geldmiddelen en het uitzetten van overtollige middelen en beslissingen inzake het aanhouden van decentrale chartale geldkassen. 4. De treasurymanager is belast met het beheer van de (decentrale) geldmiddelen en het doen van voorstellen en uitvoeren van treasurytransacties. 5. De budgethouders zijn belast met het tijdig aanleveren van betrouwbare operationele informatie over toekomstige geldstromen aan de treasurymanager. 6. De accountant is belast met de controle naar de rechtmatigheid van de uitvoering van de treasuryfunctie. 7. De treasurycommissie bestaat uit de volgende functionarissen van de afdeling Financiële Economische Zaken: Hoofd Afdeling FEZ, Financieel beleidsadviseur en Treasurymanager. De financieel beleidsadviseur en de treasurymanager advisen inzake beleggingen en financiering voor de periode van maximaal 1 jaar. Het Hoofd afdeling FEZ neemt de beslissingen inzake beleggingen en financiering voor de periode van maximaal 1 jaar (zie 7.3.). De gemandateerde verantwoordelijkheden worden vastgelegd in de actualisering van het "Mandaatbesluit Gedeputeerde Staten".

12 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND 8. Informatievoorziening De informatievoorziening met betrekking tot de treasuryfunctie is als volgt vastgesteld: 1. Gedeputeerde staten informeren de provinciale staten minimaal via begroting en jaarrekening inzake de treasury, waarbij minimaal de volgende informatie wordt verstrekt: a) Omvang kasgeldlimiet. b) Renterisico. C) Kredietrisico's. d) Financieringspositie lange termijn. e) Leningenportefeuille opgenomen gelden. 9 Leningenportefeuille uitstaande gelden. 2. Gedeputeerde staten informeren de toezichthouder conform de wettelijke voorschriften die zijn vastgelegd in de "Uitvoeringsregeling Financiering decentrale overheden". 3. De treasurymanager informeert Gedeputeerde Staten minimaal éénmaal per kwartaal (per 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober) via een overzicht van de belegde enlof aangetrokken middelen gespecificeerd naar debiteur, bedrag, rentepercentage, soort belegging enlof financieringsvorm en looptijd. 4. De treasurycommissie doet verslaglegging van haar treasuryoverleg betreffende (beslissingen inzake) beleggingen en financiering voor de periode van maximaal 1 jaar. 5. De treasurymanager informeert de gedeputeerde, portefeuillehouder Financiën, en het Hoofd afdeling FEZ maandelijks via een overzicht van de belegde enlof aangetrokken middelen gespecificeerd naar debiteur, bedrag, rentepercentage, soort belegging enlof financieringsvorm en looptijd. 9. Slotbepalingen 1. Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari Dit besluit wordt aangehaald als "Besluit Financieringsstatuut 2010".

13 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND BIJLAGE 1 : DEFINITIES Administratieve Organisatie De A0 van een organisatie bestaat uit een stelsel van afspraken, regelingen, processen, instructies over de besturing, beheersing en uitvoering van bedrijfsprocessen, en dient tevens voor het afleggen van verantwoording. Financiële onderneming Ondernemingen die kredietinstelling mogen uitoefenen, die beleggingsdiensten mogen verlenen, die beleggingsinstellingen mogen beheren of rechten van deelneming beleggingsmaatschappijen mogen aanbieden of die het bedrijf van verzekeraar mogen uitoefenen. Geldstromenbeheer Alle activiteiten die nodig zijn om liquiditeiten te transfereren zowel binnen de organisatie zelf als tussen de organisatie en derden (betalingsverkeer). Kasgeldlimiet Een maximum bedrag op basis van de Wet Fido ter grootte van een percentage van het totaal van de jaarbegroting van de Provincie bij aanvang van het jaar. Koersrisico Risico dat gelopen wordt bij bijvoorbeeld aandelen, obligaties en onderhandse leningen wanneer bij verkoop van deze producten blijkt dat de marktwaarde minder is dan de aankoopwaarde. Kredietrisico Financiële ondernemingen hebben een waardering variërend van extreem kredietwaardig tot twijfelachtig. Bij ondernemingen met een twijfelachtige waardering is de kans aanwezig dat de Provincie haar uitgezette geld kwijt raakt of dat deze middelen in waarde dalen. Lidstaat Staat die lid is van de Europese Unie of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Unie. Liquiditeitsplanning Een gestructureerd overzicht van de toekomstige inkomsten en uitgaven ingedeeld naar aard en tijdseenheid. Rating De inschatting van de kans op eventuele wanbetalingen bij toekomstige rente- en aflossingsbetalingen op schuldpapier. Renterisico Het gevaar van ongewenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de Provincie door rentewijzigingen. Renterisiconorm Een bij de aanvang van enig jaar op basis van de Wet Fido gefixeerd percentage van het totaal van de vaste schuld van de Provincie dat bij de realisatie niet mag worden overschreden. Rentetypische looptijd Het tijdsinterval gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de voorwaarden van de geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare, constante rentevergoeding. Rentevisie Toekomstvefwachting over de renteontwikkeling.

14 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT PROVINCIE ZEELAND Tegenpartij De financiële onderneming waarmee een transactie wordt gesloten. Treasuryfunctie De treasuryfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's. Uitzetting Het tijdelijk toevertrouwen van liquiditeiten aan derden tegen vooraf overeengekomen condities en bedingen.

15 BESLUIT FINANCIERINGSSTATUUT 2010 PROVINCIE ZEELAND BIJLAGE 2: RATINGS Hieronder een overzicht van de ratings die voldoen aan de eisen die vastgelegd zijn in 4.1 Overzicht Moody's Aaa Aa A Baa Ba B Caa Ca C nvt lange termijn (> 1 jaar) Standard&Poor's AAA AA A BBB B B B CCC CC C D ratings Fitch AAA AA A BBB BB B CCC CC C D Kwalificatie kredietwaardigheid Extreem kredietwaardig. Zeer kredietwaardig. Veiligheidsmarge echter niet zo hoog als bij de AAA-categorie Zeer kredietwaardig. Er zijn echter factoren aanwezig waardoor afbetaling in de toekomst enig gevaar loopt. Kredietwaardig, maar gevoelig voor slechte economische tijding. Speculatief, matige bescherming van afbetaling mogelijk. Heeft momenteel capaciteit voor rente en aflossing, maar is gevoelig voor faillissement. Enige bescherming voor investeerders is aanwezig, maar grote risico's onzekerheid aanwezig. Zeer speculatief, meestal achtergestelde schuld aanwezig. Rentebetalingen zijn reeds gestopt. Failliet. Overzicht korte termijn (> 1 jaar) ratings Moody's Standard&Poor's Fitch P-l A-l + IA-l F1 P-2 P-3 NP A-2 A-3 B C D F2 F3 B RD D Kwalificatie kredietwaardigheid Capaciteit voor rente en aflossing is extreem respectievelijk zeer groot. Voldoende capaciteit voor tijdige betaling aanwezig. Echter niet zo groot als in de bovenste categorie. Adequate capaciteit voor tijdige betalingen aanwezig. Echter kwetsbaar indien de omstandigheden tegenzitten. Speculatief. Capaciteit voor tijdige betalingen is zeer twijfelachtig. Reeds of binnenkort failliet.