Inkomstenverrekening, terugvordering en beslissing op bezwaar Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen, Marktplein Centrum

Transcriptie

1 Rapport Gemeentelijke Ombudsman Inkomstenverrekening, terugvordering en beslissing op bezwaar Gemeente Amsterdam Dienst Werk en Inkomen, Marktplein Centrum 21 augustus 2006 RA Samenvatting Verzoeker heeft wisselende inkomsten uit arbeid en een aanvullende bijstandsuitkering. Zijn uitkering wordt opgeschort, de inkomsten worden onjuist verrekend, met de terugvordering loopt van alles mis en op de beslissing op zijn bezwaarschrift moet hij vijf maanden wachten. De Gemeentelijke Ombudsman toetst de handelingen van de dienst aan diverse behoorlijkheidsvereisten en vindt dat er onbehoorlijk is gehandeld. Bovendien verbindt hij als aanbeveling aan het rapport om over twee maanden de loonheffing niet van verzoeker terug te vorderen. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn onbehoorlijk. Aanbeveling De wethouder Werk en Inkomen wordt verzocht te bevorderen dat de Dienst Werk en Inkomen de loonheffing over de terugvordering van januari en februari 2003 niet aan verzoeker in rekening brengt.

2 Aantal pagina s: 2/10 Verzoek Het verzoek tot onderzoek is op 19 november 2003 op het spreekuur ingediend en betreft de gemeente Amsterdam, de Dienst Werk en Inkomen,, Marktplein Centrum, afdeling Handhaving en Dienstencentrum, Juridische Zaken. Het gevraagde onderzoek heeft betrekking op: de verrekening van inkomsten; de hoogte van een terugvordering; de beslissing op een bezwaarschrift Bevindingen achtergrond van het verzoek de verrekening van inkomsten Verzoeker heeft inkomsten uit arbeid en een aanvullende bijstandsuitkering. In juni 2002 zijn zijn inkomsten uit arbeid boven de voor hem geldende bijstandsnorm. Omdat het bedrag met de uitkering van augustus wordt verrekend, ontvangt verzoeker die maand geen uitkering. Hoewel zijn inkomsten in de daarop volgende maanden onder de bijstandsnorm liggen en hij de bedragen maandelijks op zijn inkomstenverklaring vermeldt, ontvangt hij vanaf dat moment geen aanvullende uitkering meer. Hij neemt hierover geregeld contact op met de dienst. De behandelaar zegt telkens toe dat hij zal nagaan welk bedrag verzoeker nog van de dienst tegemoet kan zien. Verzoeker maakt eind januari 2003 zelf een ruwe berekening voor de afspraak die hij uiteindelijk de volgende dag met de behandelaar heeft. Volgens de berekening van de behandelaar kan hij een bedrag van ongeveer 1000,- tegemoet zien. Een maand later ontvangt hij 974,82 van de dienst. Verzoeker deelt de behandelaar vervolgens mee zijn uitkering per 1 januari 2003 te willen beëindigen. Deze adviseert om de uitkering per 1 maart 2003 te beëindigen, zodat verzoeker over de maanden januari en februari ook nog van de zogenaamde 15%-regeling gebruik kan maken. Inkomstenverklaringen over januari en februari 2003 ontvangt verzoeker niet meer. Half mei ontvangt hij het beëindigingsbesluit. De brief bevat tevens de vordering over de periode 1 mei 2001 tot en met 31 december 2002; een specificatie ontbreekt. Verzoeker neemt telefonisch contact op met de dienst. Een medewerkster deelt hem mee dat er over januari en februari 2003 nog een verrekening moet plaatsvinden. Verzoeker vraagt naar de samenstelling van de vordering; desgevraagd stuurt de dienst de specificatie alsnog naar hem toe. Naar aanleiding hiervan neemt verzoeker weer contact met genoemde medewerkster op. De gang van zaken én de verrekening zijn hem niet duidelijk. Zijn zaak blijkt al bij de berekenaar te liggen, dus iets doen is volgens deze behandelaarster niet meer mogelijk. Als verzoeker het met de terugvordering niet eens is, moet hij maar bezwaar maken. de hoogte van een terugvordering Ten tijde van het schrijven van zijn bezwaarschrift begin juni 2003 ontvangt hij een nieuw besluit onder intrekking van het besluit van half mei; een nieuwe specificatie is bijgevoegd.

3 Aantal pagina s: 3/10 De periode van terugvordering is gewijzigd in 1 mei 2001 tot en met 28 februari 2003; over de periode tot en met 31 december 2002 wordt de loonheffing aan verzoeker doorberekend. Het vakantiegeld ad 50,37 zal met de vordering worden verrekend. In juni 2003 stort de dienst dit bedrag op verzoekers rekening. de beslissing op een bezwaarschrift Half juni 2003 dient verzoeker zijn bezwaarschrift in. Hij schetst de gang van zaken sinds juni 2002, het moment dat hij gedeeltelijk inkomsten uit arbeid verwierf. Hij vraagt onder meer naar het hem toekomende bedrag over de periode augustus 2002 tot en met december 2002, uitbetaling van de 15%-regeling over de laatste twee kwartalen van 2002 en betaling van het hem toekomende vakantiegeld vanaf juli Voorts vraagt hij naar zijn recht op de Plusvoorziening (die hij voor het laatst in 2000 heeft gekregen) en naar de uitstroompremie die de behandelaar hem heeft toegezegd maar op dat moment al bleek te zijn afgeschaft. Half november ontvangt verzoeker de beslissing op zijn bezwaarschrift. Erkend wordt dat verzoeker zijn inkomsten tijdig aan de dienst heeft doorgegeven, maar dat die niet op de juiste wijze zijn verrekend. Daarom heeft verzoeker ten onrechte te veel bijstand ontvangen en dat bedrag wordt teruggevorderd. Verzoekers bezwaar wordt ongegrond verklaard. Op zijn vragen en opmerkingen in het bezwaarschrift wordt in het geheel niet ingegaan. Omdat verzoeker zich met de gang van zaken niet kan verenigen, wendt hij zich tot de ombudsman. nadere ontwikkelingen De ombudsman verzoekt de afdeling Handhaving de invordering hangende het onderzoek op te schorten. De afdeling zegt dit toe. Van de afdeling CUUP (Coördinatie Unit Uitvoering Projecten, tegenwoordig: Dienstencentrum, afdeling Voorzieningen) verneemt de ombudsman desgevraagd dat verzoeker in juli 2003 de werkaanvaardingspremie over januari en februari 2003 heeft ontvangen, te weten een bedrag van 70,44 (15% van 469,62). reactie van de dienst Op het informatieverzoek van december 2003 ontvangt de ombudsman in maart 2005 een schriftelijke reactie. de verrekening van inkomsten Met de inkomstenverklaring van juni 2001 geeft betrokkene aan dat hij met ingang van 1 mei 2001 aan het werk is als oproepkracht bij een centrum voor ouderen. De inkomsten hieruit zijn wisselend en worden gewoonlijk de volgende maand door betrokkene opgegeven op de inkomstenverklaring en de maand daarop volgend gekort op de uitkering. Tot juni 2002 zijn de inkomsten inclusief de vakantietoeslag. Vanaf 1 juni 2002 zijn de inkomsten exclusief vakantietoeslag. Uit de inkomstenverklaring van juli 2002 blijkt, dat de inkomsten van juni 2002 boven de van toepassing zijnde bijstandsnorm zijn. Naar aanleiding hiervan wordt de uitkering met ingang van 1 augustus 2002 opgeschort. Verzoeker ontvangt hierover geen besluit.

4 Aantal pagina s: 4/10 Op 15 oktober 2002 nam verzoeker contact op tijdens het telefonisch spreekuur. Hij gaf aan geen specificaties en ook geen uitkering meer te ontvangen, ondanks het feit dat hij in juli en augustus 2002 inkomsten beneden de norm ontving. Ter bevestiging hiervan werden op 24 september 2002 van hem de salarisspecificaties van juli en augustus 2002 ontvangen. Vervolgens werden ook samen met de bijbehorende inkomstenverklaringen de salarisspecificaties van september 2002, oktober 2002, november 2002 en december 2002 ontvangen. Uit het uitkeringensysteem blijkt, dat in de maanden augustus 2002 tot en met december 2002 de uitkering is opgeschort en niet is uitbetaald. Als gevolg hiervan vond er over deze periode geen verrekening plaats. Om dit te herstellen is een herberekening over deze periode gemaakt. Aangezien een herberekening alleen met ingang van 1 januari van een jaar kan worden gemaakt, is de periode 1 januari 2001 tot en met 31 december 2002 gehanteerd. Over de periode augustus 2002 tot en met december 2002 is verzuimd uitkeringsspecificaties te versturen. Verder was de uitkering over de maand januari 2003 opgeschort; uitbetaling vond plaats in de maand februari 2003 onder verrekening van de inkomsten ad 446,26. De inkomsten van februari 2003 waren niet verrekend. Het is niet meer te achterhalen waarom voor januari 2003 en februari 2003 geen inkomstenverklaringen zijn verstuurd. Bij schrijven van 24 februari 2003 deelde verzoeker mee vanaf 1 maart 2003 geen uitkering meer te willen ontvangen, omdat hij in de komende tijd door middel van extra diensten inkomsten boven de bijstandsnorm zou gaan ontvangen. In dit schrijven verzoekt hij om uitbetaling van het vakantietegoed en toepassing van de 15% regeling over de laatste twee kwartalen van Ook verzoekt hij om informatie over de uittredingspremie. Het is de dienst niet bekend dat verzoeker op 1 januari 2003 de uitkering wilde beëindigen. Bij besluit van 31 maart 2003 werd de uitkering beëindigd en werd het beëindigingsonderzoek gestart. Overigens blijkt uit de rapportages niet dat er toezeggingen aan verzoeker zijn gedaan. Aan de betrokken medewerker, een rekenspecialist, is telefonisch gevraagd of hij toezeggingen gedaan heeft. Hij gaf aan in deze zaak juist geen toezeggingen gedaan te hebben, zeker niet met betrekking tot uitstroompremie. Mogelijk heeft hij verzoeker wel geadviseerd uit te zoeken of hij voor een dergelijke premie in aanmerking kwam. Toezeggingen kunnen overigens alleen gedaan worden door een daartoe bevoegde ambtenaar, zoals een senior medewerker dienstverlening. de hoogte van een terugvordering In de rapportage in het bijstandsdossier wordt vervolgens vermeld dat de sociale dienst wisselend de inkomsten exclusief en inclusief vakantietoeslag heeft gekort. Als gevolg hiervan heeft de inkomstenkorting niet correct plaatsgevonden. Om de juiste loonkorting te bepalen moest een herberekening gemaakt worden. Alle hiervoor noodzakelijke inkomstengegevens bleken in het bijstandsdossier aanwezig. Uit deze herberekening, die over de periode 1 januari 2001 tot en met 31 december 2002 gemaakt is, bleek dat een bedrag van 992,36 netto te veel aan bijstand was verstrekt. Omdat betrokkene de salarisspecificaties altijd tijdig had ingeleverd werd besloten de te veel genoten bijstand netto, dus zonder loonheffing, terug te vorderen. Bij besluit van 16 mei 2003 werd dit aan verzoeker meegedeeld. Het bijstandsdossier is vervolgens doorgestuurd naar de afdeling Handhaving ter afhandeling van het beëindigingsonderzoek.

5 Aantal pagina s: 5/10 Aan de hand van de door betrokkene overgelegde inkomstengegevens is vastgesteld dat de inkomstenkorting over de periode 1 januari 2003 tot en met 28 februari 2003 niet juist was en een herberekening hierover gemaakt moest worden. De afdeling Handhaving heeft alsnog over de periode 1 januari 2001 tot en met 28 februari 2003 een nieuwe herberekening gemaakt. Hieruit bleek dat naast de al bekende vordering van 992,36 over de maanden januari 2003 en februari 2003 een bedrag van netto 619,46 te veel aan bijstand was verstrekt. Op 3 juni 2003 is een besluit verstuurd over de vorderingen over periode 1 januari 2001 tot en met 28 februari Over de periode 1 januari 2001 tot en met 31 december 2002 was, in tegenstelling tot het besluit van 16 mei 2003, wel loonheffing berekend. Dit is inmiddels ongedaan gemaakt. Verzoeker heeft hierover bericht ontvangen. Uit het uitkeringensysteem blijkt verder dat in de maand juli 2003 aan verzoeker een premie gedeeltelijke werkaanvaarding is toegekend van 70,44. de beslissing op een bezwaarschrift Op 17 juni 2003 is verzoekers bezwaarschrift van 13 juni 2003 ontvangen. Uit het verslag van de hoorzitting van 14 oktober 2003, dat is meegestuurd met de beschikking op bezwaar van 11 november 2003, blijkt dat de Plusvoorziening en premie gedeeltelijke werkaanvaarding aan de orde zijn geweest. Tijdens de hoorzitting is verzoeker erop gewezen dat hij bij de afdeling CUUP deze premie kan aanvragen. Pas na beslissing op de aanvraag kan betrokkene bezwaar en beroep aantekenen. De berekening en toekenning premie gedeeltelijke werkaanvaarding werd geautomatiseerd uitgevoerd door de afdeling CUUP aan de hand van gegevens uit het uitkeringensysteem. Uit de gegevens van CUUP blijkt dat over de laatste twee kwartalen van 2002 geen premie aan verzoeker is uitbetaald, onder meer als gevolg van de opschorting van de uitkering. Er is wel een aanvraag bekend over het eerste kwartaal van De afdeling CUUP heeft niet de bevoegdheid om dit alsnog te berekenen of opnieuw te berekenen. Dit dient beoordeeld te worden door het Marktplein. In het informatieverzoek van december 2003 verzoekt de ombudsman de dienst na te gaan welk bedrag verzoeker nog tegoed zou hebben. In november 2005 bericht de dienst verzoeker dat hij nog recht heeft op 874,22. Verzoeker heeft in het jaar 2000 de Plusvoorziening ontvangen. Omdat hij als cliënt van de sociale dienst al langer dan drie jaar een bijstandsuitkering ontving, is hem in 2003 automatisch een aanvraagformulier voor de Plusvoorziening 2003 toegestuurd. Daarnaast zijn de cliënten van de sociale dienst via de Sociale Dienstpost en via media als AT5, de MUG en stedelijke weekbladen er op attent gemaakt tijdig een formulier aan te vragen en ingevuld terug te sturen ingeval zij geen formulier zouden hebben ontvangen. Het is de eigen verantwoordelijkheid van een cliënt om de aanvraag Plusvoorziening tijdig aan te vragen. Verzoeker heeft geen aanvraag Plusvoorziening 2003 ingediend. De Plusvoorziening kon tot 31 juli 2003 aangevraagd worden. Aanvragen die na deze datum zijn of worden ontvangen, worden niet in behandeling genomen. reacties op bevindingen Het resultaat van het onderzoek is als verslag van bevindingen naar verzoeker en naar de dienst gestuurd teneinde een nadere reactie mogelijk te maken.

6 Aantal pagina s: 6/10 Verzoeker voelt zich misleid wat betreft de uitkering over de maanden januari en februari Hij kan niet bewijzen dat de behandelaar hem overhaalde zijn uitkering pas per 1 maart te beëindigen, maar dat is wel de realiteit. Daardoor is hem de uitstroompremie ontnomen. Tussen juli en december 2002 was zijn uitkering opgeschort. Wellicht is dat de verklaring dat hij het aanvraagformulier voor de Plusvoorziening 2003 nooit heeft ontvangen, in tegenstelling tot de bewering van de dienst. Daarom heeft hij het formulier op zijn Marktplein gevraagd, maar daar werd hem verzekerd dat hij het formulier automatisch zou ontvangen als hij recht op de Plusvoorziening had. De dienst heeft geen wijzigingen of aanvullingen op het verslag van bevindingen. Op de vraag van de Gemeentelijke Ombudsman of verzoeker ervan mag uitgaan dat de vordering over de maanden januari en februari 2003 netto wordt teruggevorderd, antwoordt de dienst het volgende. Pas per 1 januari 2004 [noot ombudsman: invoering Wet Werk en Bijstand] kan het nieuwe beleid inzake het afzien van brutering van vorderingen worden toegepast. Dit betekent dat dit beleid slechts van toepassing is op terugvorderingsbesluiten van na 1 januari Dit kan zowel een primair besluit als een beslissing op bezwaar betreffen. In deze kwestie dateert het primaire terugvorderingsbesluit van 3 juni 2003 en de beslissing op bezwaar van 11 november Deze besluiten zijn destijds terecht genomen op basis van de toen geldende regelgeving. De dienst ziet geen reden om daarop in dit stadium alsnog terug te komen. Indien in afwijking van de beslissing op bezwaar alsnog van brutering van de vordering zou worden afgezien, zou er rechtsongelijkheid tussen cliënten onderling ontstaan. Behoorlijkheidsvereisten De ombudsman toetst de gedragingen en handelingen van gemeentelijke instanties aan zogenaamde behoorlijkheidsvereisten. In dit onderzoek is getoetst aan de vereisten van administratieve nauwkeurigheid, rechtszekerheid, actieve en adequate informatieverstrekking, actieve en adequate informatieverwerving, adequate organisatorische voorzieningen en voortvarendheid. Overwegingen De gedachte aan de Wet van Murphy dringt zich op: wat er mis kon gaan, ging ook mis. Er werden bijvoorbeeld inkomsten onjuist verrekend, er werd in een later stadium wisselend inclusief en exclusief vakantiegeld gekort, er werden geen uitkeringsspecificaties verstuurd, een uitkering werd opgeschort zonder besluit aan de cliënt, er werd - ondanks een toezegging om netto terug te vorderen in eerste instantie toch loonheffing berekend, de wettelijke behandelingstermijn van het bezwaarschrift werd overschreden en de reactie op het informatieverzoek van de ombudsman liet meer dan een jaar op zich wachten. Het is pijnlijk dat pogingen om aan de arbeidsmarkt deel te nemen parttime en/of met wisselende inkomsten - ontmoedigd worden doordat er bijna met een zekere voorspelbaarheid betalingsproblemen met de aanvullende uitkering ontstaan. Het gebeurt óók meer dan eens dat de dienst niet in staat is om een verrekening aan cliënten duidelijk te maken.

7 Aantal pagina s: 7/10 Zeker waar enerzijds op allerlei manieren wordt aangedrongen op het aanvaarden van werk, mogen mensen die zich daadwerkelijk inspannen om voor een deel zelf in hun bestaanskosten te voorzien door werkaanvaarding, daardoor niet in financiële problemen geraken. Gebeurt dat wel, zoals hier het geval was, dan voelen mensen zich gestraft voor hun inspanningen inkomsten uit arbeid te verwerven. de verrekening van inkomsten Het vereiste van administratieve nauwkeurigheid houdt in dat bestuursorganen secuur werken. Dit betekent onder meer dat slordigheden vermeden moeten worden, en dat verstrekte informatie adequaat verwerkt moet worden. De dienst erkent dat verzoekers uitkering gedurende vijf maanden werd opgeschort omdat gedurende één maand zijn inkomsten uit arbeid boven zijn bijstandsnorm lagen, over de opschorting geen besluit werd gestuurd, verzoeker gedurende enige maanden geen uitkeringsspecificaties ontving, er geen verrekening over die periode plaatsvond en hem gedurende twee maanden geen inkomstenverklaringen werden gestuurd. Aan het vereiste van administratieve nauwkeurigheid is dan ook niet voldaan. Het vereiste van rechtszekerheid omvat het vertrouwensbeginsel. Dit houdt in dat het bestuursorgaan gerechtvaardigde verwachtingen van burgers en organisaties jegens die overheid nakomt. De cliënt dient uit een oogpunt van rechtszekerheid immers te weten waar hij aan toe is en de dienst heeft, uit een oogpunt van doelmatige besteding van overheidsmiddelen, eveneens baat bij duidelijkheid. Dat het verrekenen ingewikkeld is, is een reden te meer om steeds zo snel mogelijk duidelijkheid te geven. Dit klemt te meer waar van de cliënten zelf terecht - verwacht wordt dat zij wijzigingen in hun situatie onmiddellijk aan de dienst doorgeven. De dienst moet er immers voor waken dat een uitkering wordt doorbetaald of dat een te hoog bedrag wordt betaald terwijl daarop geen recht bestaat. Nu de dienst pas in mei 2003 een besluit over de jaren 2001 en 2002 heeft gestuurd, is het rechtzekerheidsvereiste in het geding geweest. Het vereiste van actieve en adequate informatieverstrekking houdt in dat bestuursorganen burgers tijdig begrijpelijke, juiste en volledige informatie verstrekken. Dat geldt ook voor de manier waarop looninkomsten met de uitkering worden verrekend. De dienst heeft niet weersproken dat verzoeker zelf diverse malen met de dienst contact heeft opgenomen en dat een specificatie bij het beëindigingsbesluit van half mei 2003 ontbrak. Ondanks de toezending van die specificatie had verzoeker nog vragen over de gang van zaken en de verrekening. Het zou dan in de lijn der verwachting hebben gelegen dat verzoeker de benodigde uitleg had gekregen. In plaats daarvan werd hij verwezen naar de mogelijkheid om een bezwaarschrift in te dienen. De gang van zaken kan niet als actieve en adequate informatieverstrekking gekenschetst worden. Op het punt van toezeggingen aan verzoeker komt de zienswijze van verzoeker niet overeen met die van de dienst. Het is van belang hier te vermelden dat verzoekers de ombudsman geregeld laten weten dat toezeggingen om terug te bellen, dingen uit te zoeken of schriftelijk te bevestigen, niet worden nagekomen. Dit klemt te meer in omstandigheden, waarin burgers nadelige gevolgen ondervinden van haperingen bij de dienst waarvan zij afhankelijk zijn. De dienst kan niet meer nagaan of er toezeggingen zijn gedaan, maar gezien bovengenoemde signalen is het niet onwaarschijnlijk dat dat wel het geval was.

8 Aantal pagina s: 8/10 Daarbij komt nog de mededeling van de betreffende behandelaar dat hij verzoeker wellicht wel heeft geadviseerd om uit te zoeken of hij voor een premie in aanmerking kwam. Het is niet duidelijk waarom verzoeker dit zelf zou moeten nagaan. Het was juister geweest wanneer de behandelaar nu hij kennelijk niet zelf over de benodigde kennis beschikte - verzoekers recht was nagegaan en hem daarover tijdig en juist had geïnformeerd. De opmerking van de dienst dat toezeggingen alleen gedaan kunnen worden door een daartoe bevoegde ambtenaar zoals een senior medewerker dienstverlening, wekt verbazing. Uitgangspunt moet te allen tijde zijn dat de cliënt op toezeggingen van zijn behandelaar moet kunnen vertrouwen. Het standpunt van de dienst leidt ertoe dat de dienst cliënten zou moeten informeren over de functie van hun behandelaar, zodat de cliënt weet of zijn behandelaar wel bevoegd is toezeggingen te doen. Als de dienst daartoe niet genegen is en de cliënt dus niet op toezeggingen van zijn behandelaar mag vertrouwen, heeft dit tot gevolg dat de dienst telefoongesprekken, baliegesprekken, gesprekken in de spreekkamer etc. schriftelijk moeten bevestigen teneinde situaties als waarvan hier sprake was te voorkomen. de hoogte van een terugvordering Het vereiste van administratieve nauwkeurigheid houdt in dat bestuursorganen secuur werken. Dit betekent onder meer dat slordigheden vermeden moeten worden. In verzoekers geval werden inkomsten wisselend exclusief en inclusief vakantiegeld gekort, een inkomstenkorting niet juist berekend en, ondanks een toezegging om netto terug te vorderen, loonheffing berekend. Ook van deze punten erkent de dienst dat ze niet naar behoren zijn verlopen. Dit werd allemaal wel hersteld, maar van nauwgezetheid was geen sprake. Het vereiste van actieve en adequate informatieverwerving houdt in dat bestuursorganen bij de voorbereiding van hun handelingen de relevante informatie verwerven. Dat betreft ook gebeurtenissen rond een terugvordering. De dienst besloot in juni 2003 over de periode 1 januari 2001 tot en met 31 december 2002 geen loonheffing te berekenen, omdat, aldus de dienst, verzoeker zijn salarisspecificaties altijd tijdig had ingeleverd. Uit de opmerking dat netto terugvorderen alleen mogelijk is voor besluiten na 1 januari 2004 blijkt dus dat de dienst het dossier in deze zaak kennelijk niet goed heeft bestudeerd. De opmerking dat netto terugvorderen alleen mogelijk is voor besluiten na 1 januari 2004 snijdt dan ook geen hout. Het is niet duidelijk waarom er voor de maanden januari en februari 2003 andere regels zouden gelden, temeer daar de dienst erkent dat er in deze maanden geen inkomstenverklaringen zijn gestuurd, de inkomstenkorting onjuist was en de uitkering over januari was opgeschort. Het feit dat er begin juni 2003 een terugvorderingsbesluit is gestuurd, zodat verzoeker in theorie voldoende gelegenheid had om de vordering in hetzelfde jaar terug te betalen, doet hieraan niet af, zeker niet nu de behandeling van de beslissing op bezwaar de wettelijke toegestane termijn verre heeft overschreden. Al vaker heeft de ombudsman verklaard het niet juist te vinden dat de brutering op het bordje van de (ex)cliënt wordt gelegd, wanneer de oorzaak daarvan bij de dienst gezocht moet worden. Nu de oorzaak van de brutering bij de dienst ligt en er geen reden is om een andere beslissing te nemen dan voor de jaren 2001 en 2002 het geval was, ziet de ombudsman aanleiding een aanbeveling aan dit rapport te verbinden. Aan de vereisten van administratieve nauwkeurigheid en actieve en adequate informatieverwerving is niet voldaan.

9 Aantal pagina s: 9/10 de beslissing op een bezwaarschrift Het vereiste van voortvarendheid houdt in dat een bestuursorgaan slagvaardig en met voldoende snelheid optreedt. Dat brengt ook met zich mee dat de overheid zich aan de wetteljke termijnen behoort te houden. Op grond van de Algemene wet bestuursrecht geldt voor de afhandeling van een bezwaarschrift in beginsel een termijn van zes weken met de mogelijkheid van een verdaging voor de duur van maximaal vier weken. De totale behandeling had derhalve tien weken mogen bedragen. Verder uitstel is slechts mogelijk voor zover de indiener van het bezwaarschrift daarmee instemt. Vast staat dat verzoeker half juni 2003 zijn bezwaarschrift heeft ingediend en dat daarop vijf maanden later, half november 2003, is beslist. Daardoor heeft de dienst de wettelijke behandelingstermijn ver overschreden. Dat DWI de behandelingstermijnen bij bezwaarschriften regelmatig overschrijdt, was ook de uitkomst van een onderzoek dat in 2006 in opdracht van de Gemeentelijke Ombudsman werd uitgevoerd (publicatiedatum: 11 juli 2006). Uit de bevindingen kan worden afgeleid dat bij een wettelijke behandelingstermijn van zes weken zonder verder uitstel de beslissing eind juli zou zijn genomen. De hoorzitting zou dus ruim voor 31 juli, de uiterste indieningstermijn van de Plusvoorziening, hebben plaatsgevonden. Het zou betekend hebben dat verzoeker nog tijdig de Plusvoorziening had kunnen aanvragen. De verwijzing naar de eigen verantwoordelijkheid van verzoeker is in dit licht wrang te noemen. Ontegenzeggelijk is een cliënt uiteindelijk zelf verantwoordelijk. Het lijkt echter wel op afschuiven door een dienst die zelf kennelijk niet in staat is zijn formele verplichtingen jegens een cliënt voortvarend, tijdig en juist een uitkering verstrekken op het moment dat iemand daarop recht heeft na te komen. Het vereiste van adequate organisatorische voorzieningen houdt in dat bestuursorganen hun administratieve beheer en organisatorische functioneren inrichten op een wijze die behoorlijke dienstverlening aan burgers verzekert. Dat betekent onder meer dat de dienst voorzieningen moet treffen zodat een hapering in de uitkeringsverstrekking geen financiële gevolgen voor een cliënt heeft. In dit geval bleek de maanden durende opschorting ertoe te leiden dat verzoeker de premie gedeeltelijke werkaanvaarding zou mislopen. Andere bekende financiële gevolgen zijn bijvoorbeeld problemen met de huurtoeslag. In dit geval heeft verzoeker alleen door tussenkomst van de Gemeentelijke Ombudsman alsnog de hem toekomende premie ontvangen. Kennelijk kent het administratiesysteem van de dienst geen waarschuwing of bewakingssignaal dat bij een herstel in de uitkeringsverstrekking later alsnog gekeken wordt of iemand een bepaald recht heeft opgebouwd. Evenmin vindt er handmatig herstel plaats. Dat bevreemdt. Het kan immers niet zo zijn dat iemand door een fout van de dienst een voorziening misloopt en dan vervolgens op zijn eigen verantwoordelijkheid wordt gewezen om hiervoor alsnog in aanmerking te komen. Dit nog afgezien van verzoekers opmerking dat hij het formulier wel degelijk heeft gevraagd bij zijn Marktplein. Deze casus leert dat het soms hoe dan ook heel lang kan duren en buitengewoon lastig is om het toekomende recht te verkrijgen. Aan voornoemd vereiste is niet voldaan. Oordeel De onderzochte gedragingen zijn onbehoorlijk.

10 Aantal pagina s: 10/10 Aanbeveling De wethouder Werk en Inkomen wordt verzocht te bevorderen dat de Dienst Werk en Inkomen de loonheffing over de terugvordering van januari en februari 2003 niet aan verzoeker in rekening brengt.