TB daar kun je wat mee!

Transcriptie

1 TB daar kun je wat mee! Nieuwsbrief over de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde Nr. 5 - oktober 2008 In deze nieuwsbrief: Denderend Dubai Studeren in Finland Modelleren en simuleren Serious gaming tijdens open dagen Emissiehandel misbruikt voor winst Een spetterend jaar voor Curius Studenten aan het woord Denderend Dubai De buitenlandervaring van Chokri Mousaoui Dubai is één van de 7 staten van de Verenigde Arabische Emiraten. Met een omvang van circa km 2 is Dubai te vergelijken met de provincie Zuid Holland. Maar Dubai is hot. En niet zo n beetje ook! Dubai is zich ontzettend aan het profileren op het wereldtoneel. En dit doet ze op alle fronten. De skyline, de geweldige luchthaven en de enorme winkelcentra trekken jaarlijks ontzettend veel toeristen, maar ook zakenlieden. Met een economische groei van meer dan 16% per jaar presteert het beter dan China. Eén van de doelstellingen van de Emiraten is om als een soort economisch en logistiek centrum te dienen tussen Afrika, Azië en Europa. Dit betekent dat ze grote mainports aan het bouwen zijn in de vorm van grote vliegvelden en zeehavens. Daarmee hopen ze miljoenen nieuwe zakenlieden en expats (mensen die voor langere tijd vanwege hun werk in het buitenland gaan wonen) aan te trekken die zich zullen vestigen in Dubai. Deze mensen moeten wel allemaal ergens wonen. Dus de vraag was: gaan we huizen bouwen in de woestijn, of gaan we vastgoed bouwen in het water? Het laatste natuurlijk! En laten we dat ook meteen goed doen, moeten ze hebben gedacht, want de Palmeilanden zijn een feit. Bij de landwinningprojecten in Dubai, die de grootste zijn ter wereld, zijn veel Nederlandse ingenieursbedrijven betrokken. Laat ik nou een student Technische Bestuurskunde zijn die op zoek is naar een leerzame maar o zo gave stageplek! Tijdens een half jaar studeren in China heb ik contact opgenomen met Van Oord. Of ik langs kon komen voor een meeloopstage in december In no time was het geregeld en ben ik vanuit Beijing meteen doorgevlogen naar Dubai. Van Oord is een Nederlandse dredging contractor (mooi woord voor baggeraar) die gespecialiseerd is in landwinning. Zij zijn bijvoorbeeld ook betrokken bij de aanleg van de Tweede Maasvlakte bij de Rotterdamse haven. Het kwam goed uit dat ik hier terecht kon, want in mijn bachelorproject heb ik onderzoek gedaan Twijfel jij nog over je studie? Wat is Technische Bestuurskunde? Waarom krijg jij deze nieuwsbrief? Jij krijgt deze nieuwsbrief, omdat je interesse hebt getoond in de opleiding Technische Bestuurskunde. Hiermee willen wij je graag regelmatig informeren over de opleiding en over het vakgebied. Wil je meer weten over een onderdeel van deze nieuwbrief of deze nieuwsbrief niet meer ontvangen, stuur dan een mailtje naar c o m m u n i c a t i e _ t b t u d e l f t. n l

2 naar het opspuiten van een kunstmatig eiland voor de Nederlandse kust en welke problemen dit met zich mee zou brengen. Dit eiland moest weerstand kunnen bieden tegen overstromingen, maar ook als windmolenpark dienen of zelfs als luchthaven in zee. Van Oord is een wereldspeler op dit gebied, dus ik was bij hen aan het goede adres. Zij konden mij haarfijn uitleggen wat allemaal bij landwinning komt kijken. Van Oord heeft Palm Jumeirah, gebouwd en is bezig met het bouwen van Palm Deira. Ikzelf mocht meekijken met het Palm Deira project, wat het grootste palmeiland wordt. Van twee kanten is begonnen met bouwen van dit eiland. Namelijk het storten van steen en zand vanaf de kust en het opspuiten van land vanaf het uiterste puntje van de palm, het zogenoemde crown island. Ik ben onder andere mee geweest op een sleephopper (baggerboot), die op het uiterste puntje van de palm is begonnen met het opspuiten van land. Vanaf dit verste punt van Palm Deira, is zo naar de kust toe gewerkt. Daarnaast heb ik meegeholpen met landmetingen die vanaf de kust op het nieuwe gecreëerde deel zijn uitgevoerd. Deze metingen zijn belangrijk om te kijken in hoeverre de net aangelegde grond nog verder verzakt. Zo heb ik een beter zicht kunnen krijgen hoe landwinning in zijn werk gaat en welke problemen het met zich meebrengt. Onlangs is door Dubai een nieuw landwinningproject bekend gemaakt, genaamd The Universe. De eilanden van dit project zullen de vorm krijgen van de zon, de maan en andere planeten. Dikke kans dat Van Oord ook hieraan mee gaat werken, dus werk zat! Tijdens mijn stage bij Van Oord in Dubai heb ik deel kunnen maken van een uniek project, waar de hele wereld over praat. Ik raad iedereen aan om stage te lopen in het buitenland. Als je dat in Dubai wilt doen, kun je dat het beste tussen oktober en februari doen. De temperaturen in de lente en zomer kunnen oplopen tot wel 40 graden en dan is Dubai wel echt letterlijk hot. Maar aan de andere kant; als je vreest een zonnesteek op te lopen, dan ga je toch gewoon een potje snowboarden in de grootste overdekte skibaan ter wereld. Waar? In Dubai natuurlijk! Studeren in Finland De buitenlandervaring van Martti van Blijswijk Halverwege m n 2e jaar TB begon ik met het idee te spelen om een tijdje naar het buitenland te gaan. Hoewel er op onze faculteit interessante minoren werden aangeboden, realiseerde ik me al snel dat dit een geweldige mogelijkheid zou zijn om eens iets geheel anders te doen. Niet alleen qua studie, maar ook wat betreft omgeving en ervaringen. Zo ben ik in Finland terechtgekomen, bij de Technische Universiteit van Lappeenranta. Dat lijkt misschien geen voor de hand liggende keuze: de herfst is de meest donkere en deprimerende periode van het jaar met dagen die steeds korter worden, vaak zonder sneeuw die de donkere wereld nog enigszins kan verlichten met haar heldere, witte kleur. Nee, voor het klimaat heb ik het niet gedaan. Mijn belangrijkste reden was de taal. Ik spreek een aardig woordje Fins, maar heb dat nooit kunnen perfectioneren, omdat ik de taal simpelweg nergens kon gebruiken. Achteraf is hier overigens niet zoveel van terechtgekomen, want mijn studie was helemaal in het Engels en als er buitenlandse studenten aanwezig waren was Engels ook de voertaal. De keuze voor de TU van Lappeenranta had te maken met het studieprogramma dat ze daar aanboden. International business and technology management leek mij handig later in het bedrijfsleven. De eerste week in Lappeenranta was vooral bedoeld om je mede-uitwisselingsstudenten en de universiteit te leren kennen. Iedereen werd aan een mentor gekoppeld; vaak iemand die zelf ook in het buitenland had gestudeerd. Als buitenlandse studenten konden we bovendien meedoen aan de lokale ontvangstweek voor nieuwe studenten, die op dat moment toevallig bezig was. Tijdens die eerste week leerde je praktisch iedereen kennen en hoewel je na drie mensen vaak al vergeten was waar de eerste vandaan kwam, wat hij of zij studeerde en hoelang z n verblijf in Finland zou duren, ging iedereen vrolijk door met het stellen van precies dezelfde vragen aan wie hij maar tegenkwam. Naast studeren doe je tijdens een uitwisseling in Finland natuurlijk nog veel meer. Om kou en donker te compenseren staan in Finland namelijk sauna s dat is één sauna op nog geen drie inwoners! Uiteraard vind je ze ook in alle studentenhuizen. Een échte sauna-ervaring kun je beleven door een weekend een zomerhuisje te huren aan een van de vele meren. Hoewel de wa- Minors Vanaf het collegejaar is in de opleiding Technische Bestuurskunde een halfjaar aan minorruimte opgenomen. Het idee hierachter is dat studenten deze minorruimte zelf invullen met een vakkenpakket naar keuze. Je bepaalt dus zelf wat je in dat halfjaar studeert. Je kunt je bijvoorbeeld verder verdiepen in een bepaald TB-onderwerp, of juist verbreden op andere gebieden. Het leuke hiervan is dat je niet op de faculteit hoeft te blijven: je kunt ook op een andere faculteit of universiteit gaan studeren. Het is mogelijk om zelf een minor samen te stellen, waar ook ter wereld! tertemperatuur in de zomer kan oplopen tot boven de 25 graden, is in de herfst wel enige moed vereist om van dik 80 graden in een meer te springen waar de temperatuur 70 graden lager ligt... Verder liggen prachtige steden als St. Petersburg, Tallinn, Helsinki en Stockholm binnen enkele uren bereik en kun je ook de kerstman bezoeken in Lapland! Ik denk dat ik voor alle buitenlandse studenten in Lappeenranta spreek als ik zeg dat ik een geweldige tijd heb gehad. Ik iedereen aanraden om tijdens je studie naar het buitenland te gaan, waar ook ter wereld. De minorruimte op TB biedt daar een uitstekende mogelijkheid voor!

3 Modelleren en simuleren Door Alexander Verbraeck Eén van de belangrijke onderdelen van het onderwijs bij Technische Bestuurskunde is het leren maken van modellen. In het eerste jaar besteden we veel aandacht aan het maken van modellen op papier. Deze modellen maken een afbeelding van een complexe situatie uit de praktijk in een of meer schema s. Dergelijke schema s kunnen helpen om een eerste indruk te krijgen van de probleemsituatie, en om een eerste analyse van het probleem te maken. Omdat een complex Als je op TBM komt studeren krijg je in ieder geval les van Alexander Verbraeck. Hij geeft in het tweede jaar het vak Discrete modellen. Hij staat internationaal bekend als expert op het gebied van modelleren. probleem veel verschillende eigenschappen bevat, leer je een groot aantal technieken voor modelleren, die elk een andere invalshoek belichten. In veel gevallen willen we naast het maken van een model op papier, ook kunnen rekenen aan het probleem. Berekeningen kunnen helpen om het probleem beter te begrijpen, en worden daarnaast gebruikt om het effect van mogelijke oplossingen te kunnen bepalen. Op dat moment kunnen we gebruik maken van simulatie. Bij simulatie bouwen we een model in de computer, met behulp van speciale programmatuur. In het tweede jaar leer je onder meer werken met het programma Arena, waarin je zo n computermodel kunt bouwen, en gemakkelijk een animatie kan maken. Een animatie is een afbeelding waarin alle bewegingen en veranderingen zo realistisch mogelijk zichtbaar worden gemaakt, en waarmee je als het ware een filmpje kunt zien van het model dat je hebt gebouwd. van simulatie. Als onderdeel van een stage of extern project voeren studenten allerlei projecten uit, waarbij gedetailleerde modellen worden gemaakt van complexe situaties. De modellen helpen besluitvormers om hun beslissingen te onderbouwen, en worden daarnaast gebruikt om Aan het eind van het tweede jaar voeren alle studenten bij Technische Bestuurskunde in groepjes twee projecten uit, waarbij een complex probleem opgelost moet worden met behulp van een simulatiemodel. In deze projecten hebben studenten de afgelopen jaren verschillende grote problemen gemodelleerd, zoals de reorganisatie van een ziekenhuis, fabricage met behulp van robots in een fabriek (zie plaatjes), en het bepalen van de beste routes voor vrachtwagens die beton vervoeren naar bouwlocaties. Ook verderop in de studie wordt veel gebruik gemaakt aan allerlei betrokkenen uitleg te geven over de effecten van mogelijke oplossingen. Studenten gebruiken hun modellen voor het ondersteunen van vraagstukken in allerlei organisaties in binnen- en buitenland, zoals Schiphol, KLM, de Rotterdamse haven, Heineken, TNT Post, en Rijkswaterstaat, maar ook ministeries, gemeentes, en grote adviesbureaus. In elk van deze projecten laten studenten Technische Bestuurskunde hun meerwaarde zien met behulp van modellering en simulatie. Serious gaming tijdens de open dagen Door Paul Hoekstra Technische Bestuurskunde kent diverse onderwijsvormen in de studie. De meest voorkomende zijn hoorcolleges, werkcolleges en projecten. Er wordt bij de studie steeds meer gebruik gemaakt van moderne leermiddelen. Voorbeelden hiervan zijn de SMART-boards en serious games. SMART-boards zijn grote interactieve plasmaschermen die gekoppeld zijn aan computers. Echter is het geen gewoon scherm, maar een groot touchscreen. Je kunt door het scherm aan te raken woorden schrijven of schema s wijzigen. Het grote voordeel is dat je interactief bezig kunt zijn binnen een projectgroep. Er zit namelijk niet één iemand achter de computer maar je kunt met 5 a 6 man rond een scherm staan en continue dingen wijzigen. Het brainstormen gaat op deze manier veel interactiever en het wordt nog een stuk leuker ook! Het eindproduct stuur je naar een docent of naar je groepsleden om het later te gebruiken. De serious games gaan nog veel verder. Dit zijn als het ware computerspellen waarin je spelenderwijs dingen gaat ontdekken en leren. Een voorbeeld van een dergelijk spel is Cyberdam. Dit is een spel waar iedereen in het tweede jaar van de studie aan deelneemt. In dit spel dat je gedurende 6 weken met ongeveer 15 medestudenten speelt ga je proberen de verpauperde stad Cyberdam op te knappen. Het gaat er voornamelijk om ervaring te krijgen in het werken met diverse actoren (belanghebbenden die een rol spelen in het probleem). Deze lopen uiteen van medewerkers van Prorail tot bewonersverenigingen en diverse ambtenaren. Omdat alle verschillende actoren verschillende doelstellingen hebben is het moeilijk om tot een oplossing te komen. De kern van deze game is daarom het onderhandelen en het met elkaar eens worden over de oplossing en de uitvoering. Het voordeel van theorie via een serious game in praktijk brengen is, dat je kunt leren door dingen zelf te ervaren. Het loopt misschien uit op een volledige chaos. Gedurende de serious games krijg je natuurlijk wel ondersteuning van een docent. Ben je geïnteresseerd in dit soort vormen van onderwijs en benieuwd hoe je hiermee in aanraking komt bij de studie Technische Bestuurskunde, kom dan eens langs op het gamelab op TBM tijdens de open dagen van de TU Delft!

4 Emissiehandel misbruikt voor winst Het bacheloreindproject van Catherine Barney Waarom dit onderwerp? Toen de tijd kwam dat ik aan mijn bachelorproject moest beginnen, heb ik lang gezocht naar een onderwerp. Uiteindelijk heb ik gekozen voor CO 2 - emissiehandel in de elektriciteitsproductiesector in Nederland. Ik koos voor dit onderwerp omdat emissiehandel een relatief nieuw onderwerp is, dat in de media veel aandacht heeft en goed aansluit bij mijn studie en mijn specialisatierichting: Energie, Water en Industrie. Wat heb je onderzocht? Iedereen kent wel het Kyoto Protocol, waarin is vastgelegd dat elk land de CO 2 -uitstoot moet verminderen. Voor Nederland betekent dit protocol een vermindering van 6%. De grote vraag is hoe dit bereikt kan worden, als Nederland alleen maar groeit. Het antwoord op deze vraag is gekomen met de introductie van emissiehandel in Door de emissiehandel moeten alle industrieën in de EU voor elke ton CO 2 die zij uitstoten een emissierecht hebben. In mijn onderzoek heb ik gekeken naar het effect van emissiehandel op het gedrag van de elektriciteitsproducenten in Nederland. Iedere producent krijgt op basis van zijn historische emissies gratis emissierechten toegewezen door de overheid. Als dit niet voldoende is kan de producent rechten kopen op de Europese emissiehandelsmarkt. Deze extra kosten moeten een stimulans zijn voor de producent om te investeren in technologieën die minder CO 2 uitstoten, en waarmee de producent dus minder emissierechten hoeft te kopen. Dit klinkt als een waterdicht plan. Het gewenste effect (vermindering van de uitstoot van CO 2 ) blijkt echter niet bereikt te worden. De producenten rekenen de kosten van CO 2 moeiteloos door aan de consumenten, terwijl zij het merendeel van de rechten gratis krijgen van de overheid. Dit fenomeen staat bekend als windfall profits : winsten die je krijgt zonder dat je er ook maar iets voor doet. Op zich is dit niet erg, maar de producenten gebruiken dit geld niet om te investeren in nieuwe technologieën die minder CO 2 uitstoten, maar om hun eigen schatkist te spekken. Om te onderzoeken wat de overheid kan doen om de producenten te stimuleren om wel te investeren, en geen windfall profits meer te maken, heb ik een Agent Based Model gemaakt: een simulatiemodel dat de acties en reacties van alle partijen nabootst. Hierin worden gedragsregels gemodelleerd, en op basis hiervan kun je dan zien hoe de producent reageert op bijvoorbeeld een boete: gaat hij nu wel minder CO 2 uitstoten? Wat zijn de resultaten? Uit mijn model bleek dat de overheid voorzichtig om moet gaan met de elektriciteitssector. De hele Nederlandse bevolking is afhankelijk van de elektriciteitsproducenten voor stroom. Sommige beleidsopties die ik gemodelleerd heb, blijken te werken, maar met mijn onderzoek heb ik geen kant en klare oplossing kunnen vinden om windfall profits te elimineren, en de CO 2 -uitstoot te verminderen. Maar ik verwacht als 3e-jaars TB-student ook niet zo n groot, complex en wereldwijd spelend fenomeen op te lossen. Het bachelorproject is niet bedoeld om baanbrekende resultaten te krijgen, maar als een leerproces, en dat was het zeker! Hoe kijk je terug op het project? Wat ik zo leuk vond aan mijn project is, dat ik veel van de kennis en vaardigheden kon toepassen die ik heb geleerd in drie jaar TB. Tijdens de studie leer je om te gaan met onzekerheden, veroorzaakt door de acties en interacties van betrokkenen. Met mijn bachelorproject heb ik deze acties en interacties kunnen nabootsen met een computermodel. Het bachelorproject is het eerste project dat je volledig zelfstandig uitvoert, en je bent zelf volledig verantwoordelijk voor het resultaat. Aan het begin is dat nog wel even schrikken, maar als het eenmaal af is kun je trots terugkijken op je eerste eigen onderzoek; een voorproefje van het werk dat je gaat doen na de studie. Een spetterend jaar voor Curius Door Frank Pijnenborg De vakantie is achter de rug de medailles van de spelen zijn weer binnen. Tijd voor een nieuw collegejaar, en uiteraard heel veel nieuwe enthousiaste eerstejaars studenten. Zou het weer net zo n topjaar worden voor Curius en de faculteit als het afgelopen jaar? Vorig jaar heeft onze studievereniging namelijk haar 3e lustrum gevierd. Met prachtige activiteiten hebben we samen met onze 1000 leden mooie momenten grote groep heeft de Europese Unie in Brussel aangedaan en als afsluiter is de EK-wedstrijd Nederland-Italie in Bern bezocht met 87 Curioten. Activiteiten bij Curius worden georganiseerd vóór en dóór studenten. Zo n 90 mensen zijn actief in commissies en zetten zo samen met het bestuur uiteenlopende activiteiten neer. Dit loopt van excursies tot workshops, van reisjes tot sportieve activiteiten, lezingen of borrels: bij Curius kan eigenlijk alles. Ieder jaar nemen 6 TB-studenten plaats in het bestuur van onze studievereniging. Dat betekent dat ze zich een jaar lang alleen maar bezig houden met onze studenten. Is er genoeg te beleven, krijgen we hoogwaardig onderwijs en weten bedrijven af van het bestaan van TB ers? De aftrap van het nieuwe jaar is in ieder geval alweer genomen. Dit deden we samen met onze nieuwe studenten tijdens het WOEJ weekend, dit staat voor Weekend Ontvangst Eerste Jaars. Nog nooit hadden we zoveel deelnemers! Meer dan 100 eerstejaars kwamen dit weekend voorafgaand aan de centrale ontvangstweek van Delft samen, om een heerlijk weekend met zijn allen te beleven. De WOEJ-commissie, die uit 6 enthousiaste eerstejaars bestaat, had een geweldig programma in elkaar gedraaid. Al snel kennen alle TB ers op zijn minst elkaars gezicht en in de loop van het weekend zijn zelfs de eerste TB-koppeltjes ontstaan. Maandagochtend vertrokken we dan: weg van het WOEJ weekend, en enthousiast de OWee (ontvangstweek TU Delft) in. Traditiegetrouw gaat dit samen met veel gedans en gezang, waar TB ers uiteraard al snel de boventoon voeren. We hebben niet voor niets zo n verbaal talent! De eerste collegeweek was de voorpagina van de universiteitskrant dan ook weer helemaal gevuld met zingende en springende TBstudenten. Dit móet wel een top jaar worden! Mocht je nog eens mee doen aan een meeloopdag of een open dag, dan zul je ons ook tegenkomen. De koffie staat trouwens altijd klaar op ons Curiushok. Dus kom vooral langs, en misschien mogen we je zelfs als Technische Bestuurskundige student verwelkomen! beleefd. Met een gala op de pier in Scheveningen, een carrièredag met veel alumni (Technisch Bestuurskundigen die al zijn afgestudeerd) en een heuse wereldrecordpoging, hebben we deze feestelijke gelegenheid groots gevierd. Afgelopen jaar is Curius ook heel internationaal bezig geweest. Naast de studiereis naar Hong Kong, Maleisië en Singapore gingen onze tweedejaars naar Milaan terwijl de masterstudenten naar Londen en Dortmund zijn afgereisd. De eerstejaars hebben een bezoek aan Antwerpen gebracht, een

5 Waarom heb jij voor TB gekozen? Carla Technische Bestuurskunde is naast een hele goede ook een heel erg gezellige studie! Vorig jaar heb ik voor deze studie gekozen op basis van mijn interesses en favoriete schoolvakken en ben erg blij met deze keuze. Het leukst vind ik om aan projecten te werken. Tijdens deze projecten kom je in aanraking met echte (vooral technische) problemen, waarop je de vakken toepast die je net hebt gehad. Verder organiseert de studievereniging leuke bedrijfsuitjes naar bijvoorbeeld Schiphol en gezellige activiteiten zoals een EK-voetbaltrip naar Bern. Als je dus een breed interessegebied hebt is Technische Bestuurskunde ook de studie voor jou! Emrullah Ik doe TB omdat de afwisseling van de vakken zeer groot is. De combinatie van economie, techniek, recht, projectmanagement en bestuur maakt je sterk. Je leert het verband leggen tussen techniek en management. Met deze kennis weet je in welke richting je wel en niet de oplossing unt zoeken. Daarmee voorkom je al veel problemen voordat ze ontstaan. Deze kennis kun je in elke sector toepassen, wat betekend dat je later overal aan de slag kunt. Mij lijkt het leuk om bij een bank of verzekeraar te gaan werken. Niet als technicus zoals je zou denken van een TUstudent, maar om strategische analyses te maken en projectgroepen aan te sturen. Daarom vond ik het ook heel leuk dat de risk manager van Nationale Nederlanden hier een lezing heeft gelezen. Cecile Naast inhoud is sfeer ook heel belangrijk. De omvang van het aantal studenten maakt dat je vrijwel iedereen kent en je goed op je gemak voelt. Ook kun je veel makkelijker een docent aanspreken. Eén van de leukste dingen hier is studievereniging Curius. Zij organiseren veel leerzame uitjes om bijvoorbeeld op Schiphol achter de schermen te kijken. Dit jaar was er ook een minorbarbeque om studenten te spreken die vorig jaar een minor gedaan hebben. Zo kan je mede op basis van hun ervaringen een goede minor uit te kiezen. Er staat ook altijd koffie klaar en in de pauzes is het altijd vol met studenten die lekker met elkaar bijkletsen. Je kunt ook zelf actief zijn bij Curius in een commissie. Zo kun je een feest of activiteit organiseren of het jaarboek maken. Mark Toen mij gevraagd te beschrijven waarom ik voor TB gekozen heb, hoefde ik niet lang na te denken over de inhoud. TB staat voor mij bijna synoniem voor uitdaging. Door de brede insteek in de vakken valt overal wat nieuws te ontdekken. Door projecten wordt je geprikkeld, misschien onbewust, om je ook in de wat minder interessante stof te verdiepen. Overigens is het niet alleen het lesprogramma dat TB uitdagend maakt. De faculteit stimuleert je om extra activiteiten te ontplooien, bijvoorbeeld de opleidingscommissie, de studentenraad van TB en studievereniging Curius. TB is een zeer aantrekkelijke studie voor wievan een uitdaging houdt! Tim Op dit moment ben ik 4e-jaars student en ben net begonnen aan mijn master. Mijn interesse is erg breed en vooral technologie en innovatie kunnen mij bijzonder boeien. Ik houd ervan om met mensen om te gaan. Daar krijg je tijdens de opleiding en later in het echt veel mee te maken. Aan het presenteren, interviewen en onderhandelen wordt gelukkig voldoende aandacht besteed. Daarnaast vind ik het fantastisch om met technologie bezig te zijn zonder alles zelf te hoeven ontwikkelen. Twijfel jij nog over je studie? Je vervolgstudie kiezen kan heel lastig zijn. Een goede keuze is heel belangrijk. Het is niet alleen belangrijk wat je leert, maar ook hoe je het leert. En sfeer en onderwijsmethoden kunnen sterk wisselen per opleiding. Open dagen geven je wel veel informatie over de inhoud en toekomstmogelijkheden van een studie, maar de sfeer proef je het beste door op een dag samen met een student(e) een aantal colleges te volgen. Een meeloopdag geeft je een veel beter beeld van de studie, vooral waar het gaat om sfeer, onderwijsvorm en moeilijkheidsgraad. Doe daarom komend schooljaar een meeloopdag hier op TB. Stort jezelf een dagje in een wereld die totaal anders is dan op je middelbare school. Het kost je een dag, maar het geeft je meer zekerheid in je studiekeuze. Wil jij ook een dagje meelopen? Op de volgende donderdagen ben je welkom: 6, 13, 20 en 27 november en 18 december 2008 Je kunt je aanmelden door te mailen naar met: je naam- en adresgegevens je telefoonnummer je voorkeursdatum en twee alternatieven man of vrouw geboortedatum 5 of 6 vwo en je profiel Proefstuderen Je hebt een open dag en een meeloopdag achter de rug, maar weet je nog steeds niet helemaal zeker of TB bij jou past? Heb je nog twijfels over de inhoud of de moeilijkheidsgraad? Dan is Proefstuderen voor jou de oplossing. Elk jaar bieden we 5- of 6-vwo-ers de mogelijkheid om een dag te komen proefstuderen. Je doet dan alvast studie-ervaring op, je maakt kennis met het studentenleven en je ervaart de sfeer op een universiteit. In een hoor- en werkcollege leer je om een actueel vraagstuk te analyseren en op te lossen zoals studenten bij TB dit dagelijks doen Zit je in 5 of 6-vwo, meld dan aan je decaan dat je bij de TU Delft wilt gaan proefstuderen. Je bent welkom op 22 of 27 janauari. Kijk op voor meer informatie en het aanmeldingsformulier. Colofon Uitgave: TU Delft Faculteit Techniek, Bestuur en Management Marketing & Communicatie Jaffalaan BX Delft communicatie_tbm@tudelft.nl

6 Wat is Technische Bestuurskunde? Beslis jij over de techniek van morgen? Kunnen we in Nederland de Olympische Spelen organiseren? Waar moeten deze dan gehouden worden? Hoe zorgen we ervoor dat het elektronisch patiëntendossier in Nederland geïntroduceerd kan worden? Hoe is het gesteld met de bereikbaarheid van onze Randstad? Hoe kunnen we de bereikbaarheid vergroten? Heb jij het in je om te beslissen over dit soort vraagstukken, die draaien om meer dan techniek alleen? Dan is TB echt iets voor jou! Domeinen Bij Technische Bestuurskunde kun je kiezen uit vier specialisatierichtingen: de domeinen. Jouw specialisme hierbij is de speciale TB-aanpak van problemen met zowel technische als organisatorische, juridische en economische aspecten. Domein Ruimte: Gebruik en Ontwikkeling (RGO) Deze specialisatie richt zich op (her)ontwikkelen van gebieden. We wonen en werken met velen op een kleine oppervlakte. Hoe gebruik je deze schaarse ruimte optimaal? Je leert over instrumenten en randvoorwaarden voor betrokken partijen om de ruimte kwalitatief hoogwaardig in te richten. Voorbeelden van vraagstukken die bij dit domein aan de orde komen, zijn de ontwikkeling van duurzame woonwijken, stedelijke vernieuwing, de trend naar multifunctioneel ruimtegebruik en ondergronds bouwen. Domein Transport, Infrastructuur en Logistiek (TIL) Bij dit domein leer je verschillende aspecten van internationaal en nationaal transport kennen: netwerken, ketens, lading, transportmiddelen en infrastructuur. Daarnaast verdiep je je in de analyse van transport- en logistieke systemen. Vraagstukken op dit gebied zijn bijvoorbeeld: de aanleg van nieuwe bedrijvenparken, de toekomst van de Rotterdamse haven, intelligente snelheidsbegrenzers op auto s en vrachtwagens, de uitbreiding van Schiphol, de Hogesnelheidslijn, de Betuwelijn en de Zuiderzeespoorlijn. Domein Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) Bij dit domein leer je wat je nodig hebt om ICTdiensten te ontwikkelen en hoe je ervoor kunt zorgen dat bedrijfsprocessen beter lopen. Door de snelle technologische ontwikkelingen worden steeds meer zaken elektronisch afgehandeld, waardoor ICT steeds belangrijker wordt. Voorbeelden van vraagstukken dit gebied zijn het gebruik van ICT voor de bagageafhandeling op Schiphol, privacybescherming, of de beveiliging van luchthavens met behulp van irisidentificatie. Domein Energie, Water en Industrie (EWI) Binnen dit domein houd je je bezig met complexe problemen binnen de energiesector, de watersector en de industriesector. Je bestudeert de elektriciteits- en gasinfrastructuur, waterleidingnet, en grote industriële netwerken van verschillende fabrieken die aan elkaar gekoppeld zijn. Voorbeelden van vraagstukken zijn de introductie van groene energie, de liberalisering van de energiemarkt, de gevolgen van stroomstoringen en fabrieken die handelen in het recht om CO 2 -gassen uit te stoten. Hoe ziet de opleiding eruit?? De bachelor duurt drie jaar. In deze drie jaar leer je hoe je complexe vraagstukken met technische en organisatorisch-bestuurlijke componenten kunt analyseren. Om een probleem breed in kaart te kunnen brengen, krijg je tijdens de opleiding Technische Bestuurskunde vakken uit verschillende disciplines. Je volgt technische vakken, doet veel aan wiskunde en modelleren, maar krijgt ook te maken met recht, management en economie. Verder leer je hoe het openbaar bestuur en het bedrijfsleven in elkaar zitten en je houdt je bezig met technisch-bestuurskundige methoden en technieken voor probleemanalyse. Toelatingseisen voor TB VWO oude stijl Profiel N&T geeft rechtstreekse toelating Profiel N&G: Wiskunde B2 is niet verplicht om te worden toegelaten bij TB. Je wordt geacht de achterstand die je hebt met een NG-profiel, weg te werken tijdens je bachelor. Profiel E&M aangevuld met Wiskunde B1,2 en Natuurkunde 1,2 Profiel C&M aangevuld met Wiskunde B1,2 en Natuurkunde 1,2 Overige vakken in je pakket (zoals Economie) zijn een pré, maar niet noodzakelijk VWO nieuwe stijl (vanaf september 2010) Profiel N&T geeft rechtstreekse toelating Profiel N&G met Wiskunde B & Natuurkunde Profiel E&M met Wiskunde B & Natuurkunde Profiel C&M met Wiskunde B & Natuurkunde Wiskunde D, Economie en Management & Organisatie zijn dus niet verplicht.