TB: daar kun je wat mee!

Transcriptie

1 Faculteit Techniek, Bestuur & Management TB Duurzaamheid TB: daar kun je wat mee! Nieuwsbrief over de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde Nr. 9 - oktober 2009 in Zuid Afrika Met Curius naar Bounty Island Leefbaarheid in wijken vergroten TB-studenten vallen in de prijzen De speurtocht naar knelpunten in een bedrijfssysteem Een dag uit het leven van... Wat is Technische Bestuurskunde? Duurzaamheid in Zuid Afrika De buitenlandervaring van Floor Hooijman Techniek & maatschappij Tijdens mijn zoektocht naar de juiste studie kwam ik er langzaam achter dat ik mijn bètakant wil combineren met werken met mensen, bijvoorbeeld door duurzame oplossingen te vinden voor maatschappelijke problemen. Ik specialiseerde me bij Technische Bestuurskunde in de energiesector, want daarmee dacht ik iets te kunnen doen in ontwikkelende landen. Om dat zeker te weten wilde ik een stage in het buitenland gaan doen en gelukkig was daar ruimte voor in de opleiding. Hoewel energie een hot item is geworden sinds ik TB studeer, is het niet gemakkelijk om zomaar in het buitenland in de energiesector te komen. Zeker niet in politiek onstabiele landen. De medewerkers van de sectie Energie en Industrie bij TB en andere medewerkers van de TU Delft hebben me heel goed geholpen met mijn zoektocht. Ik hoorde zo van de Council for Scientific and Industrial Research (CSIR), een soort TNO van Zuid Afrika. Na een paar mailtjes en telefoontjes mocht ik komen. De opdracht was nog vaag: een framework maken voor de sturing van de duurzaamheid van een groot industrieterrein in Zuid Afrika. Dus dat was nog spannend. Eenmaal aangekomen in Zuid Afrika kon ik wonen op de campus van het bedrijf. Het huis deelde ik met 12 collega s van over de hele wereld. Een grotere mix kun je niet bedenken. Van een streng moslim Maleisiër tot een losbol uit Duitsland en van een oudere wijze donkere professor, tot mijzelf. Alleen al van het wonen met deze mensen kon ik veel leren. De beveiligde woonplek was heerlijk, een soort botanische tuin met een zwembad en een eigen braai waar we vele avonden grote stukken vlees op klaarmaakten. Het onderzoek Zuid Afrika heeft gedurende de apartheid een technologie ontwikkeld waarmee van kolen vloeibare brandstoffen gemaakt kunnen worden. Hierdoor waren ze minder afhankelijk van de landen die Zuid Afrika boycotten in die tijd. Door de grote groei in de energievraag in Zuid Afrika wil dit bedrijf uitbreiden, net Waarom krijg jij deze nieuwsbrief? Jij krijgt deze nieuwsbrief, omdat je interesse hebt getoond in de opleiding Technische Bestuurskunde. Hiermee willen wij je graag regelmatig informeren over de opleiding en over het vakgebied. Wil je meer weten over een onderdeel van deze nieuwbrief of deze nieuwsbrief niet meer ontvangen, stuur dan een mailtje naar communicatie-tbm@tudelft.nl

2 als de nationale elektriciteitsproducent. Beide bedrijven gebruiken echter zeer veel water en kool. De uitbreiding van energieproductiecapaciteit en ontwikkeling van andere industrie heeft daardoor een grote impact op de duurzaamheid in Zuid Afrika. Niet alleen voor het milieu, maar ook voor de omwonenden en de groei van de economie. Naast een energietekort is er ook grote werkloosheid, waardoor milieu en gezondheid op de tweede plaats komen. Ik heb in kaart gebracht wat de duurzaamheid nu precies inhoudt en hoe het bereiken van een meer duurzame ontwikkeling in de energiesector gemeten kan worden. Daarnaast heb ik de voornaamste problemen onderzocht en hoe die zijn ontstaan. Omdat dat niet heel eenduidig is, heb ik dit gevalideerd met belanghebbenden. Het CSIR regelde de gesprekken voor me. Ik heb zo kunnen praten met instanties van verschillende niveaus, zoals lokale gemeentelijke instanties, het ministerie van water en bosbouw en natuurlijk het bedrijfsleven. De geïnterviewden waren geïnteresseerd en namen de tijd voor het beantwoorden van mijn vragen. Dat was eens wat anders dan het oplossen van een verzonnen casus. Vrije tijd Naast mijn stage heb ik ook veel kunnen doen in Zuid Afrika. Met rugby mocht ik een toernooi spelen in Port Elisabeth en voor mijn stage mocht ik een workshop Systems Dynamics doen in Stellenbosch. Daarnaast ben ik er zo veel mogelijk op uit geweest in de gevaarlijke stad Pretoria. Met de mensen die ik daarbij heb ontmoet ben ik in de kerstvakantie naar Lesotho gegaan. Een bizar land en het was extra tof om het land te zien samen met de mensen die er vandaan komen. In de armoedige of primitieve wijken met onverharde wegen produceren hun ouders wel al hun eigen energie met biomassa. Weer terug moest ik even wennen en mijn verslag was niet snel af. Toch is de opdrachtgever tevreden en mag ik terug komen voor het vervolg op mijn werk. Of ik dat ga doen weet ik nog niet. Ik wil namelijk ook nog werkervaring op doen in Zuid Amerika. Met Curius naar Bounty Island Afgelopen jaar was een jaar met ontzettend veel leuke activiteiten bij Curius. Van reisjes naar Londen, Dubai en Australië tot knusse foodfairs op de faculteit en niet te vergeten wilde themafeesten. Maar nu is het tijd voor nieuwe eerstejaars, die na hun keuze voor Technische Bestuurskunde, ook al deze mooie momenten kunnen gaan meemaken. Na zes jaar op je vertrouwde middelbare school te hebben doorgebracht, is het dan eindelijk zover. Het is tijd voor een nieuwe stap in je leven. Een nieuwe stad, nieuwe leerstof en vooral veel nieuwe studiegenoten. Veel onzekerheid ook, maar gelukkig komt daar met de WOEJ (Weekend Ontvangst Eerste Jaars) zeker verandering in. Bij aankomst is het enthousiasme van de eerstejaars en de mentoren overduidelijk zichtbaar. Er is een tandemfiets voor 8 personen geregeld, de mooiste pakjes zijn uit de kast gehaald en de TB-liederen vliegen om je oren. Elk jaar denken we dat de eerstejaars niet nog harder kunnen zingen, maar ook dit jaar werden we weer verrast door de ferme keeltjes. Iedereen was duidelijk helemaal klaar voor een spetterend weekend. Langs de fietsroute naar het kamp stonden wij, het 17e bestuur van Curius, klaar om de fietsgroepjes in de goede richting te sturen, een enkele keer helaas de verkeerde. Ook dit jaar was het kamphuis door de WOEJcommissie weer volledig omgetoverd, deze keer tot een waar Bounty Island. Aangekleed met de mooiste piratenaccessoires was het kamp klaar om de meer dan 100 enthousiaste eerstejaars te ontvangen. Het weekend bestaat altijd uit veel activiteiten. Met hindernisbanen, bierestafettes en uiteindelijk een spetterend feest. Dit alles brengt de nieuwe studenten dichter en dichter bij elkaar en draait het zelfs geregeld op een nieuw TBkoppel uit. s Avonds op weg naar de tent struikel je over menig stelletje. Maar juist de meest eenvoudige kennismakingsactiviteiten maken het weekend zo effectief, zoals het spelletje krantenslag. De spellen zorgen ervoor dag vrijwel iedereen elkaar kent. Wanneer je dus na het weekend op de faculteit komt denk je niet: Aan wie zal ik me eens voorstellen? Ook is snel de weg naar het Curius-hok gevonden. Je hoeft niet meer geleid te worden door de aroma s van de heerlijke koffie die op het Curius hok altijd klaar staat. Ook dit jaar belooft het weer een prachtig jaar te worden! En hopelijk pik jij wanneer je een meeloopdag hebt iets mee van als dat moois! Aarzel niet om ons - van het 17e bestuur - het hemd van het lijf te vragen over studeren op de faculteit en de activiteiten die er naast de studie te doen zijn bij Curius. Tot op het hok! Voor meer informatie over Curius ga je naar

3 Leefbaarheid in wijken vergroten Het bacheloreindproject van Koen Varga Welk onderzoek heb je gedaan? De laatste jaren is er veel te doen over probleemwijken. In deze wijken met goedkope oude huurwoningen en flats is veel criminaliteit, vandalisme, overlast etc. De oorzaak hiervan ligt volgens de overheid in de sociale samenstelling van de wijk. Daarom heeft de overheid, in samenwerking met onder andere woningcorporaties, een serie maatregelen voorgesteld die er voor moeten zorgen dat de sociale mix in de wijk meer divers wordt. In mijn project heb ik onderzocht of deze maatregelen ook daadwerkelijk zullen leiden tot een meer diverse bevolkingssamenstelling. Waarom dit onderwerp? Voor een domeinvak had ik al eens een paper geschreven over dit onderwerp. Dat vond ik erg interessant. Toen ik hoorde, dat ik met dit onderwerp mijn bacheloreindproject bij Ingenieursbureau Oranjewoud uit kon voeren, was de keus snel gemaakt. Het is natuurlijk erg leuk om al tijdens je studie bij een potentiële toekomstige werkgever te kunnen werken. Welke onderzoeksmethode heb je toegepast? Ik heb de bevindingen van een aantal onderzoeken op dit gebied gecombineerd in een System Dynamics model. Dat is een modelleervorm die gebaseerd is op differentiaalvergelijkingen. Deze onderzoeksmethode is zeer geschikt, omdat er erg veel variabelen zijn die invloed hebben op de leefbaarheid van een wijk. Zonder model zijn de gevolgen onoverzichtelijk en is het lastig om de uitwerking van bepaalde beslissingen te overzien. Wat waren je resultaten? In het model kun je een aantal variabelen, waarop je in de realiteit invloed kunt uitoefenen, veranderen. Zoals woningsloop en bouw en investeringen op allerlei gebieden. Het effect van deze maatregelen kun je terugzien in allerlei grafieken. Veel conclusies lagen voor de hand, maar niet allemaal. Zo bleken mensen die al in de wijk wonen totaal niet onder de indruk van de beeldvorming in de media, terwijl mensen van buiten dat wel zijn. Hoe kijk je terug op dit project? Ik vond het een zeer interessant project en het model is goed gelukt. Een nadeel was dat ik er erg veel tijd aan kwijt was. Het was leuk om te zien dat je door middel van een model beleidskeuzes goed kunt onderbouwen. TB-studenten vallen in de prijzen Door Victor den Bak Ben jij beter dan Microsoft? Dat is de naam van de jaarlijkse wedstrijd die internetbedrijf TamTam uit Delft voor Nederlandse studenten organiseert. De wedstrijd heeft onder Delftse studenten de afgelopen jaren steeds meer bekendheid. Dit jaar was de opdracht om een waardevolle maar tegelijkertijd nutteloze applicatie te ontwerpen. Robbert Weijers en Frank Pijnenborg (beide 4e-jaars TB studenten) hadden wel een idee: zij startten de website In Nederland krijg je als treinreiziger geld terug van de NS wanneer de treinen op jouw traject meer dan 30 minuten vertraagd zijn. Op de internetsite verzamelden Robbert en Frank vertraagde treinen en bekeken op welke trajecten de vertraging zou oplopen tot boven de 30 minuten. Ze publiceerden elk uur tientallen van deze treintrajecten. Studenten reizen natuurlijk met een OVjaarkaart en kunnen geld terug vragen door een kopie van hun OV te laten zien. Voorheen wist je natuurlijk niet welke trein vertraging had opgelopen. Door NStrakteert.nl kunnen studenten echter ook geld terug vragen als ze niet op een bepaald traject hebben gereisd. Dat is dus gemakkelijk geld verdienen! De applicatie was dus waardevol. Nadat de site was gelanceerd kreeg de site veel media-aandacht. O.a. Radio538 en de Volkskrant besteedden er aandacht aan en al snel werden de jongens gebeld door de NS. De site moest per direct offline, anders zou er een juridische trein gaan rijden. Een dergelijke reactie hadden de jongens al verwacht van de NS, hoewel er eigenlijk niets mis is met de website van de jongens. Ze maken namelijk gewoon gebruik van openbare gegevens. Toch besloten ze voor zekerheid te kiezen en de site aan te passen. Wanneer we de site niet hadden aangepast had de NS wel een andere manier gevonden om ons systeem dwars te zitten. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van de regeling. Dan was onze site helemaal nutteloos geworden. Bovendien zal in 2011 de OV-chipkaart ook in de trein worden ingevoerd en zoals je begrijpt heb je dan helemaal niks meer aan nstrakteert.nl. Robbert en Frank wonnen uiteindelijk de eerste prijs, te weten een cheque van 2500,-. De afgelopen jaren waren het altijd Informatica- of Industrieel Ontwerpenstudenten die met de prijzen aan de haal gingen. Ik vraag me af of er ooit eerder TB ers hebben meegedaan. Tijdens de finale, waar we tegen twee informaticateams streden, zag je duidelijk wat een TB er zo anders maakt. Het gaat namelijk niet alleen om de techniek, maar om het totaalplaatje. Als je jouw product niet kunt verkopen, heb je toch echt een probleem. Volgens de juryleden gaf onze presentatie de doorslag. Tja, ook dat leren we hier op TB.

4 De speurtocht naar knelpunten in een bedrijfssysteem Door Gwendolyn Kolfschoten Analyse van bedrijfssystemen Het is belangrijk dat processen en systemen in organisaties steeds verbeterd worden, en dat organisaties meegaan met ontwikkelingen en innovaties. Zeker in tijden van crisis is het heel belangrijk dat organisaties begrijpen welke factoren bepalend zijn voor de kwaliteit van wat ze doen en opleveren. Om hier inzicht in te krijgen leren we TB ingenieurs om bedrijfssystemen te analyseren. Een praktijkvoorbeeld Een groot ingenieursbureau ontwikkelt complete chemische fabrieken. Om nieuwe opdrachten te krijgen moeten ze concurreren met andere bureaus. Daarom moeten ze precies kunnen uitrekenen hoeveel zo n fabriek gaat kosten, en hoe lang de bouw zal duren. Daarbij is niet alleen van belang waar ze materialen inkopen, maar ook of ze bepaalde vergunning krijgen, en hoe de omgeving zal reageren. Hoe kun je er voor zorgen dat het bureau preciezer kan uitrekenen wat een fabriek gaat kosten? Het probleem visualiseren Om die vraag goed te kunnen beantwoorden moeten we eerst begrijpen hoe de organisatie nu een offerte opstelt. Wie zijn daar bij betrokken? Waar baseren ze hun berekeningen op? Welke alternatieven worden overwogen? Welke factoren nemen ze mee in hun berekening? Allemaal vragen die een analyse van het bedrijfssysteem vereisen. Natuurlijk is het vervolgens belangrijk om te controleren of we goed begrepen hebben hoe het systeem werkt. Dat doen we met behulp van modellen. Een model is een visualisering die laat zien hoe het bedrijfssysteem, de processen, de mensen die erbij betrokken zijn en de middelen die zij gebruiken met elkaar samenhangen. Het model helpt ons ook om knelpunten en verbeterpunten te vinden. Gevolgen voor de organisatie Als we begrijpen op welke punten het bedrijfssysteem verbeterd kan worden, dan gaan we nadenken over oplossingen. Zo n oplossing betekent vaak een verandering in de manier van werken. Veranderingen in organisaties zijn niet eenvoudig, ze hebben allerlei implicaties. Bijvoorbeeld dat werknemers meer training nodig hebben, of zelfs ander werk moeten doen. Het is dan ook belangrijk om al die implicaties in kaart te brengen, zodat de organisatie een weloverwogen advies krijgt, en een goede keuze kan maken tussen alternatieve oplossingen. Problemen uit de realiteit In het onderwijs over analyse van bedrijfssystemen werken we vaak met echte cases en als het kan met een echte opdrachtgever. Zo hebben studenten die een goed cijfer hadden hun ideeën ook daadwerkelijk aan de ondernemingsraad van een ziekenhuis mogen presenteren, en aan de managers van een trammaatschappij. Ook laten we studenten werken met vernieuwende technologie. We gebruiken smartboards voor het maken van modellen, en speciale software voor het brainstormen en evalueren van oplossingen. Op die manier leren we TB ingenieurs om op een weloverwogen manier verbeterpunten in bedrijfssystemen op te sporen, en daar goede oplossingen voor te bedenken. Gwendolyn Kolfschoten is Technisch Bestuurskundige. Ze geeft in het eerste jaar het vak Analyse van bedrijfssystemen. Ze doet onderzoek naar samenwerkingsprocessen in organisaties, en hoe je samenwerking met technologie kunt ondersteunen.

5 Een dag uit het leven van een TB studente Door Suzanne Vos Hoi! Ik ben Suzanne Ik ben 2e-jaars studente Technische Bestuurskunde en neem jullie mee op een willekeurige vrijdag. Elke dag is weer anders, maar zo krijg je een goed beeld van hoe studeren er aan toegaat in Delft. Vandaag is het vroeg op voor een lange en leuke dag. Hoe ziet de week eruit? In de bachelor heb je meestal vier vakken in de week, waaronder een project. Elke dag heb je wel een of meerdere colleges en soms een computerpracticum. Daarnaast heb je natuurlijk huiswerk zoals papers lezen, opdrachten maken en leren. Ik ga altijd met plezier naar de faculteit toe. De studie is erg afwisselend en interessant. Daarnaast is de sfeer ook goed. TB is niet zo massaal, je kent vrijwel iedereen uit jouw jaar. Het is ook altijd gezellig bij Curius, daar kun je altijd langs voor een babbeltje en een kopje koffie. 8:00 Een gezond ontbijtje. Ik hou ervan om goed te eten voordat ik de dag begin. Daarna op de fiets naar de universiteit. Kijk ook op Twitter Wil je meer van mijn ervaringen in Delft weten? Kijk dan even voor de inside scoops op twitter.com/suzannevos 8:45 De dag begint met twee uur college in de Aula. Het vak Bestuur en Recht vind ik erg interessant. 10:45 Terug naar TB voor een computerpracticum over differentiaalvergelijkingen. Zelfs met goede begeleiding blijft het pittig Even lunchen en bijkletsen op TB. De zon schijnt, dus zitten we lekker buiten op het terras. 15:30 Na het maken van huiswerk nog even wat bijverdienen. Ik werk als studentassistent en geef uitleg bij een 1e-jaars vak. 18:30 In Delft wonen er altijd wel studenten in de buurt. Vandaag kook ik wat voor de buurjongens die op bezoek komen. 23:00 s Avonds lekker uitgaan met vrienden. Dat kan in natuurljik in Delft, maar je kunt ook makkelijk het nachtnet van de NS nemen. 2:00 Eindelijk weer terug in mijn bedje. Gelukkig hoef ik morgen niet vroeg op. Een vriendin blijft gezellig logeren. Meeloopdagen Je vervolgstudie kiezen kan heel lastig zijn. Een goede keuze is heel belangrijk. Het is niet alleen belangrijk wat je leert, maar ook hoe je het leert. En sfeer en onderwijsmethoden kunnen sterk wisselen per opleiding. Open dagen geven je wel veel informatie over de inhoud en toekomstmogelijkheden van een studie, maar de sfeer proef je het beste door op een dag samen met een student(e) een aantal colleges te volgen. Doe daarom dit jaar een meeloopdag hier op TB. Stort jezelf een dagje in een wereld die totaal anders is dan op je middelbare school. Het kost je slechts een dag en het geeft je meer zekerheid in je studiekeuze. Op de volgende data zijn er meeloopdagen: 9, 16, 23 en 30 november 7 en 14 december Je kunt je aanmelden via de website: Vermeld in het opmerkingenveld je voorkeursdatum en twee alternatieven. Je krijgt van ons zo snel mogelijk bericht wanneer je langs kunt komen. Uitgave De nieuwsbrief verschijnt 4 maal per jaar digitaal. TU Delft Faculteit Techniek, Bestuur en Management Marketing & Communicatie Jaffalaan BX Delft communicatie-tbm@tudelft.nl

6 Wat is Technische Bestuurskunde? Beslis jij over de techniek van morgen? Kunnen we in Nederland de Olympische Spelen organiseren? Waar moeten deze dan gehouden worden? Hoe zorgen we ervoor dat het elektronisch patiëntendossier in Nederland geïntroduceerd kan worden? Hoe is het gesteld met de bereikbaarheid van onze Randstad? Hoe kunnen we de bereikbaarheid vergroten? Heb jij het in je om te beslissen over dit soort vraagstukken, die draaien om meer dan techniek alleen? Dan is TB echt iets voor jou! Hoe ziet de opleiding eruit?? De bacheloropleiding duurt drie jaar. In deze drie jaar leer je hoe je complexe vraagstukken met technische en organisatorisch-bestuurlijke componenten kunt analyseren. Om een probleem breed in kaart te kunnen brengen, krijg je tijdens de opleiding Technische Bestuurskunde vakken uit verschillende disciplines. Je volgt technische vakken, doet veel aan wiskunde en modelleren, maar krijgt ook te maken met recht, management en economie. Verder leer je hoe het openbaar bestuur en het bedrijfsleven in elkaar zitten en je houdt je bezig met technisch-bestuurskundige methoden en technieken voor probleemanalyse. Domeinen Bij Technische Bestuurskunde kun je kiezen uit vier specialisatierichtingen: de domeinen. Jouw specialisme hierbij is de bijzondere TB-aanpak van problemen met zowel technische als organisatorische, juridische en economische aspecten. Energie, Water en Industrie (EWI) Binnen dit domein houd je je bezig met complexe problemen binnen de energiesector, de watersector en de industriesector. Je bestudeert de elektriciteits- en gasinfrastructuur, waterleidingnet, en grote industriële netwerken van verschillende fabrieken die aan elkaar gekoppeld zijn. Voorbeelden van vraagstukken zijn de introductie van groene energie, de gevolgen van stroomstoringen en fabrieken die handelen in het recht om CO 2 uit te stoten. Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) Bij dit domein leer je wat je nodig hebt om ICT-diensten te ontwikkelen en hoe je ervoor kunt zorgen dat bedrijfsprocessen beter lopen. Door de snelle technologische ontwikkelingen worden steeds meer zaken elektronisch afgehandeld, waardoor ICT steeds belangrijker wordt. Voorbeelden van vraagstukken dit gebied zijn privacybescherming bij het gebruik van ICT of de beveiliging van luchthavens met behulp van irisidentificatie. Ruimte: Gebruik en Ontwikkeling (RGO) Deze specialisatie richt zich op (her)ontwikkelen van gebieden. We wonen en werken met velen op een kleine oppervlakte. Hoe gebruik je deze schaarse ruimte optimaal? Je leert over instrumenten en randvoorwaarden voor betrokken partijen om de ruimte kwalitatief hoogwaardig in te richten. Voorbeelden van vraagstukken die bij dit domein aan de orde komen zijn de ontwikkeling van duurzame woonwijken, stedelijke vernieuwing en ondergronds bouwen. Toelatingseisen VWO oude stijl Profiel N&T geeft rechtstreekse toelating Profiel N&G: Wiskunde B2 is niet verplicht om te worden toegelaten bij TB. Je wordt geacht de achterstand die je hebt met een NG-profiel, weg te werken tijdens je bachelor. Profiel C&M of E&M met Wiskunde B1,2 en Natuurkunde 1,2 VWO nieuwe stijl (vanaf september 2010) Profiel N&T geeft rechtstreekse toelating Profiel C&M, E&M en N&G met Wiskunde B & Natuurkunde Overige vakken zoals Wiskunde D, Economie en Management & Organisatie zijn een pré, maar niet verplicht. Transport, Infrastructuur en Logistiek (TIL) Bij dit domein leer je verschillende aspecten van internationaal en nationaal transport kennen: netwerken, ketens, lading, transportmiddelen en infrastructuur. Daarnaast verdiep je je in de analyse van transport- en logistieke systemen. Vraagstukken op dit gebied zijn bijvoorbeeld: de toekomst van de Rotterdamse haven, intelligente snelheids-begrenzers op auto s en vrachtwagens en de Hogesnelheidslijn.