In deze dienst zal klinken de cantate Wär Gott nicht mit uns diese Zeit BWV 14 van J.S.Bach.

Transcriptie

1 - 2 - ZONDAG 31 JANUARI Sexagesima- Voorganger: ds. Rienk Lanooy Ouderling van dienst: André Meijster Zondagskind: Henk Tijmen Feijen Organist: Geerten van de Wetering Dirigent: Jos Vermunt m.m.v. Residentie Kamerkoor Residentie Bachorkest Caroline Stam, sopraan Arco Mandemaker, tenor Marc Pantus, bas In deze dienst zal klinken de cantate Wär Gott nicht mit uns diese Zeit BWV 14 van J.S.Bach. In de tijd na kerstmis (Epifanie) wordt er in de Kloosterkerk een serie diensten gehouden met het thema: Vrijheid en/of gehoorzaamheid. Vrijheid wordt in de westerse wereld als een groot goed gezien. Gingen er vorig jaar rond deze tijd niet massa s mensen de straat op om te demonstreren voor de vrijheid van meningsuiting? Maar hoe vrij waren al die mensen? Hoe vrij zijn wij? Wat is vrijheid? Volgens de bijbel wordt vrijheid gevonden in verbondenheid met de Eeuwige. Bij de kinderdiensten: zie pagina In de Apostelkapel staat een kaarsentafel. U kunt daar een kaars aansteken voor iets wat u bezig houdt, of voor iemand die in uw gedachten leeft. Bij de ingang zijn knielkussens beschikbaar Na de dienst is er gelegenheid in de Wandelruimte een kopje koffie te drinken. Voor de kinderen is er limonade. Ook kunt u boeken lenen bij de boekentafel in de Wandelruimte Agenda, informatie en een toelichting bij de cantate vindt u achterin de liturgie. U wordt verzocht het geluid van uw mobiele telefoon uit te zetten Het is niet toegestaan tijdens de dienst te fotograferen.

2 ORGELSPEL -verstilling BEGROETING STILTE -de kaarsen worden aangestoken- BEMOEDIGING V: On-ze hulp is in de naam van de Heer, G: die he - mel en aar - de ge-maakt heeft V : die trouw houdt tot in eeu - wig - heid, G: en niet laat va ren de wer-ken van zijn han - den. INTROÍTUS: Psalm 116: 1, 3 en 6 Tekst : Muus Jacobse Melodie : Genève gemeente gaat staan

3 - 4-6 Hoe zal ik naar geloften, toen gedaan, nu danken voor de redding van mijn leven? Ik heb de kelk van s Heren heil geheven en noem voor heel het volk zijn grote naam. -gemeente knielt of gaat zitten- GEBED OM ONTFERMING Na het ".zo bidden wij U" van de voorganger antwoordt de gemeente met: Heer ont-ferm u, Chris - tus ont-ferm u, Heer ont - ferm u V.: God schenke ons vergeving, bevrijding, vertrouwen en hernieuwde toewijding, door Jezus Christus, onze Heer. G: A - - men. -gemeente gaat staan- LOFLIED: LB 304 Tekst : Henk Jongerius Melodie : Johann Crüger Lobet den Herren alle, die ihn ehren

4 - 5-2 Zing van de Zoon, het licht voor onze ogen, bron van geluk voor wie Hem wil geloven: luister naar Hem het woord van alzo hoge: houd Hem in ere! 3 Zing van de Geest, de adem van het leven, duurzame kracht die mensen wordt gegeven. Waar wij ook gaan, wij hebben niets te vrezen: houd Hem in ere! -gemeente gaat zitten, de kinderen verlaten de dienst en gaan naar hun eigen ruimten- GEBEDSGROET V: De Heer zij met u G: Ook met u zij de Heer GEBED V.. door Jezus Christus onze Heer G: A men.

5 SCHRIFTLEZING: Psalm LIED : LB 542 tekst :Henk Jongerius melodie : Este s Psalter Het volk van God was veertig jaar een mensenleven lang op weg naar het beloofde land, het land van Kanaän. 3 Heer, geef ons moed en doe ons gaan uw weg door de woestijn en laat uw Zoon een laaiend vuur, een nieuwe Mozes zijn. 4 Eer aan de Vader en de Zoon en aan heilige Geest, God, die al voor de eerste mens belofte zijt geweest. PREEK

6 - 7 - CANTATE BWV 14 Wär Gott nicht mit uns diese Zeit Was God nu niet met ons geweest Wär Gott nicht mit uns diese Zeit, So soll Israel sagen, Wär Gott nicht mit uns diese Zeit, Wir hätten müssen verzagen. Die so ein armes Häuflein sind, Veracht von so viel Menschenkind, Die an uns setzen alle. Unsre Stärke heiβt zu schwach, Unserm Feind zu widerstehen. Stünd uns nicht der Höchste bei, Würd uns ihre Tyrannei Bald bis an das Leben gehen. Koraal Was God nu niet met ons geweest, zo moet Israël zeggen, was God nu niet met ons geweest, wij zouden de moed hebben verloren, wij, armzalige mensjes, veracht door zo velen, die zich tegen ons keren. Aria (A) Onze kracht is te zwak om onze vijand te weerstaan. Wanneer de Allerhoogste ons niet bij zou staan, dan zou hun tirannie ons spoedig naar het leven staan. Ja, hätt es Gott nur zugegeben, Wir wären längst nicht mehr am Leben, Sie rissen uns aus Rachgier hin, So zornig ist auf uns ihr Sinn. Es hätt uns ihre Wut Wie eine wilde Flut Und als beschäumte Wasser überschwemmet, und niemand hätte die Gewalt gehemmet. Recitatief (T) Ja, had God ons opgegeven, dan waren we allang niet meer in leven, uit wraak sleurden zij ons mee, zo kwaad zijn zij op ons. Hun woede zou ons als een wilde vloed met schuimend water overstroomd hebben, en niemand zou het geweld tegen hebben kunnen houden. Gott, bei deinem starken Schützen Sind wir vor den Feinden frei. Wenn sie sich als wilde Wellen Uns aus Grimm entgegenstellen, Stehn uns deine Hände bei. Gott Lob und Dank, der nicht zugab, Daβ ihr Schlund uns möcht fangen. Wie ein Vogel des Stricks kömmt ab, Ist unsre Seel entgangen: Strick ist entzwei, und wir sind frei; Des Herren Name steht uns bei, Des Gottes Himmels und Erden. Aria (B) God, onder uw krachtige bescherming zijn wij vrij voor de vijanden. Wanneer zij als wilde golven uit boosheid op ons af komen, zijn daar uw veilige handen. Koraal Geprezen zij God die niet toestond dat hun muil ons heeft gegrepen. Zoals een vogel aan de strik ontkomt, is onze ziel ontsnapt: De strik is kapot en wij zijn vrij; de naam van de Heer staat ons bij, van de God van hemel en aarde. (Zie psalm 124)

7 - 8 - GEBEDSINTENTIES -gemeente knielt of blijft zitten- GEBEDEN STIL GEBED - GEBED DES HEREN Onze Vader die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij onze schuldenaars vergeven. En leid ons niet in verzoeking maar verlos ons van den boze. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen. INZAMELING VAN DE GAVEN ONDER ORGELSPEL De eerste collecte (rode zak) dient ter bestrijding van de kosten van pastoraat en eredienst. (Rekening Huishouding Kloosterkerk : NL29INGB ) De diaconale collecte (groene zak) is voor Kloosterkerk Wereldwijd, het Nederlands Ugandees Wezenproject. Dankzij het NUW konden afgelopen jaar 205 aids-weeskinderen naar de basisschool en 22 naar een ambachtsschool. De kosten per kind per jaar zijn ongeveer 100. Het NUW zal zich in 2016 m.b.t. de ambachtsschool met name richten op duurzame investeringen ter vergroting van de diversiteit van de opleidingen. Met betrekking tot het basisonderwijs zal het NUW doorgaan met het verstrekken van schoolmaterialen, een goede lunch, gezondheidszorg en extra zorg en aandacht voor deze kwetsbare groep kinderen. (Rekening Diaconie Kloosterkerk: NL89INGB ) De deurcollecte is voor de kosten van het uitvoeren van de Bachcantate. Wij vragen aan ieder van u - als richtlijn - een bijdrage van 7,50 per persoon. U kunt uw bijdrage ook overmaken naar de hieronder vermelde girorekening. Om de cantatediensten in stand te kunnen houden zijn bovendien jaarlijkse bijdragen welkom én nodig. U kunt ook deze bijdrage overmaken. Het rekeningnummer is: NL60INGB t.n.v. van de Stichting Cantatediensten Kloosterkerk. (Naast de deurcollecte bij de uitgang bestaat ook de mogelijkheid om aldaar d.m.v. een pinbetaling uw bijdrage te geven). Wanneer uw telefoon op stil staat, is het geen bezwaar als u. hem tijdens de collecte gebruikt om geld over te maken op het desbetreffende bankrekeningnummer

8 de kinderen komen terug in de kerk, de gemeente blijft zitten tot zij bij hun ouders zijn- SLOTLIED (staande gezongen) : LB 908: 1, 5 en 6 Tekst : Johann Scheffler Ich will dich lieben, meine Stärke Melodie : Johann Balthasar König? Vertaling : Ad den Besten 5 Hoe moet ik, hemelzon, U danken voor t licht dat Gij mij hebt gebracht? Gij hebt mijn ziel, die arme, kranke, voorgoed genezen van de nacht. Gij kuste met uw gouden mond, o zon, mijn ziel gezond. 6 Blijf, Heer, mij met uw gunst genegen, dat ik niet weer verdwalen zal; houd Gij mijn voeten op uw wegen, dan brengen zij mij niet ten val. O licht, dat op mijn leven viel, verlicht mij lijf en ziel.

9 ZEGEN G. A - - men, a - - men, a - - men. ORGELSPEL: Wilt u a.u.b. deze liturgie mee (naar huis) nemen. Indien u de tekst van de preek wilt ontvangen kunt u deze over enkele dagen downloaden van de website: Overigens kunt u de complete dienst de komende zes weken (nog eens) beluisteren en desgewenst downloaden via Wilt u een gesprek met de voorganger van vandaag naar aanleiding van de dienst, dan kunt u hem bellen of een sturen. Zie daarvoor de contactgegevens op de achterzijde van de liturgie. AGENDA dinsdag 2 februari woensdag 3 februari donderdag 4 februari zondag 6 februari u u u u u u u Theologie en theater met acteur Aus Greidanus sr (zie toelichting) Ochtendbijbelgroep Pauzeconcert door Ensemble Kokako: Anja van Dooren (klarinet),alwin de Vries (fluit) en Josje Lodder (piano) Vesper Kring ABC van de christelijke traditie Prof.dr. P.J.J.van Geest lezing over Augustinus ds. Margreet Klokke Bij de kinderdiensten: Een leven zonder angst, naar school kunnen gaan, zorg en liefde krijgen van je ouders, eten op tafel, een dak boven je hoofd, zeggen wat je wilt zeggen... Voor veel kinderen iets gewoons gelukkig! Leven in vrijheid is iets om blij mee te zijn, om zuinig op te zijn. Daarom hebben we afgesproken dat ieder mens het recht heeft op leven in vrijheid. Ook in de bijbel staan verhalen van mensen die verlangden naar vrijheid. Kom je mee kijken naar hoe zij voor hun vrijheid opkwamen?

10 Tot en met 31 januari spelen de kinderen uit groep 1 t/m 4 met de verhalen van Godly Play over de gelijkenissen. Zij komen dan niet terug in de dienst maar kunnen door hun ouders na de dienst worden opgehaald bij de Godly Play ruimte. Deze zondag krijgen de kinderen (groep 5-8) in de kinderdiensten uitleg over de cantate Wär Gott nicht mit uns diese Zeit. Daarna komen zij terug in de kerk en maken op de voorste banken de uitvoering van de cantate mee. Vandaag deel 3/3 van de serie Serious Quest, onder leiding van de jeugdpastor Thera Roosenbrand; 'Overeenkomsten in godsdiensten; wie is de grote verleider en wie de verlosser Dit is voor tieners van jaar. We starten om 10u in de kleine bestuurskamer. THEOLOGIE EN THEATER met acteur Aus Greidanus Centraal thema In de te bespreken toneelstukken zal worden nagegaan op welke wijze de kerk het theater heeft beïnvloed. Zo in het geloof de zoektocht centraal staat wie de mens is in verhouding tot God en de ander, zo gebeurt dat ook in het theater. Kernwaarden van het christelijk geloof, zoals naastenliefde en vergeving, geven betekenis aan wie de mens is. Ook in toneelstukken staat vaak de zoektocht centraal, wie de mens is en wordt de mens opgeroepen het goede - of het kwade - te doen. Zoals In de bijbel de betekenis van het menselijk leven wordt uiteengezet, zo vormen ook veel toneelstukken een spiegel van het menselijk bestaan. Het leven is vaak een schouwtoneel - een maskerade en het gaat erom de mens een spiegel voor te houden, die leidt tot ontmaskering. Zo kunnen bijbel en theater een antwoord geven op wie de mens in de kern is en de mens ruimte bieden onder een open hemel te leven. Aan de hand van teksten uit toneelstukken zal een aantal thema s worden besproken, die door de eeuwen heen mensen hebben geïnspireerd. Thema s, die ten grondslag liggen aan het leven. Fundamentele thema s blijkbaar, want zij keren in al hun variëteit telkens terug. Niet alleen op de planken, maar ook vanaf de kansel wordt de mens van toen en nu een spiegel voorgehouden, opdat hij bewuster nadenkt over de keuzes, die hij maakt. De toneelstukken worden besproken door de acteur Aus Greidanus. De theologische verbinding met teksten uit de bijbel wordt gelegd door één van de predikanten van de Kloosterkerk. 2 februari e eeuw: Shakespeare - Hamlet Ontmaskering van de zoekende mens.zijn of niet zijn: Wat is de mens? Een dier, meer niet, zegt Hamlet Maar ook wat een meesterwerk is de mens, hoe edel van geest, hoe onbegrensd aan mogelijkheden, maar toch, wat is de kwintessens van stof? Een vraag, waar Shakespeare met name in de monologen van Hamlet vlijmscherp een antwoord op geeft, laverend tussen moraal en geloof.

11 De avonden hebben een interactief karakter met een inspirerende dialoog tussen kerk en theater en ook tussen het publiek en de presentatoren. Locatie: Kloosterkerk. Toegang: 5 per persoon. TOELICHTING BIJ DE CANTATE Wär Gott nicht mit uns diese Zeit BWV 14 Het eerste en laatste deel van deze cantate uit 1735 zijn gebaseerd op de strofen 1 en 3 van de door Luther gedichte psalm 124 (uit 1524). In de overige cantatedelen verwijst de tekst slechts gedeeltelijk naar deze psalm. In het openingskoor maakt Bach gebruik van de in cantates ongebruikelijke motetvorm: een van oorsprong belangrijke meerstemmige vorm van vocale muziek op geestelijke tekst, die haar hoogtepunt heeft in de renaissance. De vier koorstemmen worden versterkt door een strijkersgroep, waardoor het orkest geen zelfstandige functie heeft. Uitzondering hierop vormen de blazers (hobo s en corne par force ), die aan het einde van iedere vocale frase een gedeelte spelen van een koraal. Iedere inzet van een koorstem (b.v. do-re-mi) wordt gevolgd door een andere koorsteminzet in de tegenbeweging (do-ti-la). In de aria voor sopraan, strijkorkest, corno di caccia (vandaag gespeeld door een trompet) en basso continuo wordt de kracht van de allerhoogste bezongen. Een kracht die ons steunt in het weerstaan van de vijand: een hoge noot op Stärke, een lage op schwach, een lange noot op widerstehen, snelle coloratuurnootjes op Leben. In het tenorrecitatief worden de eventuele gevolgen genoemd van als God ons niet zou hebben bijgestaan. Een bijna wilde continuobeweging onderstreept Rachgier, Wut, wilde Flut en die Gewalt. De bas-aria met twee hobo s en continuo heeft een A-B-A-tekstschema, waarbij de wilde, hoge golven in het B-gedeelte door middel van grote toonsafstanden (oktaaf) door de solist muzikaal worden uitgebeeld. Koor en orkest besluiten deze cantate (Bachkenner Alfred Dürr schrijft: das zu den spätesten originalen Kirchenkantaten Bachs gehört ) met een koraal, waarin de dankbaarheid jegens God bezongen wordt.

12 - 13 -