Faculteit Wijsbegeerte

Transcriptie

1 1 Faculteit Wijsbegeerte Rijksuniversiteit Groningen Filosofisch Instituut Oude Boteringestraat GL Groningen telefoon 31 (0) fax 31 (0) errata en aanvullingen op de studiegids: Studiegids

2 2 Hoofdstuk Inhoudsopgave redactie: Trijnie Hekman Arnold Veenkamp

3 Inhoudsopgave Faculteit Wijsbegeerte... 1 Studiegids Inhoudsopgave... 3 Voorwoord Algemene inlichtingen De Faculteit Wijsbegeerte Wegwijzer Indeling studiejaar Bestuur en organisatie Bureau van de faculteit / Voorzieningen Bibliotheek Toelating tot de opleidingen Colloquium doctum Aanmelding en inschrijving Open Colleges Studiefinanciering Het Studenten Service Centrum Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie De Universiteitskrant (UK) STUFF Studenten Platform voor Actief Meedenken (SPAM) Alumnivereniging Alfi Studentassistentschappen Vakgroepen Vakgroepen, Algemeen Vakgroep Ethiek (E) Vakgroep Geschiedenis van de Filosofie (GF) Vakgroep Praktische Filosofie (PF) Vakgroep Theoretische Filosofie (TF) Onderwijs, Algemeen Overzicht van de opleidingen Regeling Voertaal Colleges Regelingen inzake het schrijven van papers Herkansingen Judicium regeling Algemene regels voor het onderwijs Elektronische leeromgeving Tentamenbewijzen Verkoop van readers Studentenstatuut Studielastmodel Studiekosten Studiebegeleiding Evaluatie van het onderwijs door studenten Klachten Facultaire computerfaciliteiten Fonds voor vernieuwende initiatieven in het onderwijs (VIO) Fonds voor incidentele activiteiten van studenten (IAS) Studeren in het buitenland

4 4 Hoofdstuk Inhoudsopgave 3.20 Het Theo Kuipers stipendium Filosofie als Minor, bijvak, keuzevak Programma s Minor Bacheloropleiding Wijsbegeerte Algemeen Vrij onderwijsprogramma Propedeuse Rooster propedeuse (voltijds) Het propedeutisch examen Bindend studieadvies Postpropedeuse, algemeen Tweede jaar Niveau 2 vakken Niveau 3 keuzevakken Schema tweede jaar Derde jaar Overzicht derdejaars colleges Niveau 3 keuzevakken Schema derde jaar Vrij onderwijsprogramma Minor Bachelorscriptie Bachelorexamen Bacheloropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Algemene inleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Het programma van de bacheloropleiding WveW Deeltijdstudie Aanmelding en inschrijving Deeltijdstudie Bacheloropleiding Wijsbegeerte Deeltijd Bachelor Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Opleidingen na de Bachelor Masteropleiding Wijsbegeerte Algemeen Varianten Overzicht mastercolleges Stage Masterscriptie en examen Het getuigschrift Masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Algemene inleiding Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied Programma master Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Masteropleiding Filosofie en Educatie Overzicht van het programma Graduate School Philosophy Research Master Philosophy Admission Programme overview Programme details First Year:

5 Second Year: PhD Programme Philosophy Deeltijdstudie Deeltijdstudie Masteropleiding Wijsbegeerte Deeltijd Masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied Deeltijdstudie Researchmaster Philosophy Onderwijs- en Examenregeling en de Regels en Richtlijnen van de Examencommissie Studieonderdelen Studieonderdelen 5

6 6 Hoofdstuk Inhoudsopgave

7 Voorwoord 7 Voorwoord In deze studiegids van de Faculteit Wijsbegeerte willen we zowel de studenten als de docenten op de hoogte brengen van de opbouw van de bachelor- en masteropleidingen, de gang van zaken binnen de faculteit, rechten en plichten, etc. Nieuw in is de invoering van het bindend studieadvies. Als eerstejaars student moet je nu minimaal 40 EC halen, en binnen 2 jaar je propedeuse om door te mogen studeren. De informatie over het bindend studieadvies staat in deze studiegids (vanaf pagina 64). Hoe de regels omtrent het bindend studieadvies precies zijn, is te lezen in het Onderwijs en Examenreglement (OER) voor de Bacheloropleiding Wijsbegeerte. Dit reglement, en de OERen van de andere opleidingen zijn dit jaar niet opgenomen in deze studiegids, maar zijn op de website van de faculteit te downloaden: onderwijsenexamenregelingenbama/index De hele studiegids is ook te downloaden vanaf de website van de Faculteit Wijsbegeerte ( Hier zijn ook eventuele wijzigingen, aanvullingen en errata te vinden. Veel aanvullende informatie is ook te vinden op de elektronische leeromgeving van de Rijksuniversiteit Groningen, en op de digitale onderwijscatalogus van de Rijksuniversiteit Groningen. Arnold Veenkamp Onderwijscoördinator

8 8 Hoofdstuk Inhoudsopgave

9 1.1 De Faculteit Wijsbegeerte 9 1 Algemene inlichtingen 1.1 De Faculteit Wijsbegeerte Aan de Faculteit Wijsbegeerte in Groningen wordt filosofie bedreven in nauwe samenhang met ontwikkelingen in de vakwetenschappen, in de cultuur en in de samenleving. Filosofie is in Groningen in hoge mate toepassingsgericht, zonder dat de fundamentele filosofische vragen uit het oog worden verloren. In termen van onderzoek profileert de faculteit zich door nadruk op interdisciplinaire en empirische filosofie. Dit impliceert oriëntatie op samenwerking met andere disciplines en onderzoeksvelden, alsmede oriëntatie op de interactie tussen systematische theorievorming en empirisch onderzoek. Het facultaire onderzoek is daarom institutioneel en inhoudelijk ingebed in interdisciplinaire onderzoekscholen. In termen van onderwijs vertaalt dit facultaire profiel zich in een brede educatieve missie, waarin een gedegen culturele en wetenschappelijke vorming centraal staat. Zulk een missie vereist een breed onderwijsaanbod - zowel voor filosofie-studenten als voor studenten uit andere faculteiten. De faculteit verzorgt de volgende opleidingen: 1. Bacheloropleiding Wijsbegeerte (voltijds 3 jaar, ook in deeltijdse vorm) 2. Masteropleiding Wijsbegeerte (voltijds 1 jaar, ook in deeltijdse vorm) 3. Bacheloropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied (combinatiestudie, voltijds 3 jaar, ook in deeltijdse vorm) 4. Masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied (combinatiestudie, voltijds 2 jaar, ook in deeltijdse vorm) 5. Researchmaster Philosophy (voltijds 2 jaar, ook in deeltijdse vorm) 6. Masteropleiding Filosofie en Educatie (master inclusief lerarenopleiding, voltijds 2 jaar, ook in deeltijdse vorm). De faculteit kent vier vakgroepen (basiseenheden van onderwijs en onderzoek): Geschiedenis van de Filosofie Praktische Filosofie Ethiek Theoretische Filosofie Behalve het onderwijs aan studenten van haar eigen opleidingen verzorgt de faculteit ook nog onderwijs voor studenten van andere faculteiten (De minor Filosofie, onderwijsdienstverlening) en aan andere belangstellenden ( Open Colleges ). 1.1 Wegwijzer Adres van de Faculteit Wijsbegeerte Filosofisch Instituut Oude Boteringestraat 52

10 10 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen 9712 GL Groningen Openingstijden voor studenten maandag t/m vrijdag van tot u. Openingstijden voor medewerkers maandag t/m vrijdag van tot u. Zaterdag en zondag van tot u. Openingstijden bibliotheek maandag t/m vrijdag tot u. (met uitzondering van de collegevrije weken, dan is de bibliotheek op vrijdag geopend tot u.) Telefoon Fax Internet Collegerooster Het collegerooster staat op de website van de Faculteit Wijsbegeerte (zie en wordt enkele keren per jaar geactualiseerd.

11 1.2 Indeling studiejaar Indeling studiejaar e semester (6 september 4 februari) 1 e kwartaal 2 e kwartaal SEPTEMBER OKTOBER NOVEMBER DECEMBER JANUARI FEB ma di wo do vr e semester (7 februari 1 juli) 3 e kwartaal 4 e kwartaal FEBRUARI MAART APRIL MEI JUNI JULI ma di wo do vr De tweede-, derde- en vierdejaars vakken duren 10 of 11 weken, een half semester. De eerstejaars vakken zijn ingedeeld volgens een afwijkend schema. Vakantie- en feestdagen zijn vet en onderstreept. De woensdagen zijn collegevrij. Op zaterdagen, zon- en feestdagen en op Goede Vrijdag is de faculteit gesloten. Vakanties en andere collegevrije dagen: Kerstvakantie: maandag 20 december 2010 t/m vrijdag 31 december 2010 Paasreces: 22 april t/m 25 april 2011 Meivakantie: 2 mei t/m 6 mei 2011 Hemelvaartsdag 2 juni 2011 Pinksteren: 13 juni 2011 Uitreiking van de propedeutische en bachelordiploma s - in 2010: vrijdag 24 september - in 2011 : vrijdag 25 februari

12 12 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen 1.3 Bestuur en organisatie Actuele informatie over wie lid zijn van de diverse commissies is te vinden op de facultaire website. Faculteitsbestuur (FB) Het faculteitsbestuur is het hoogste besluitvormende orgaan van de faculteit voor onderwijs, onderzoek en middelen (personeel, financiën en gebouw + inventaris) Het College van Bestuur van de RUG benoemt de drie leden van het bestuur. Het bestuur is in het studiejaar als volgt samengesteld: Prof. dr. M.R.M. ter Hark, decaan en portefeuillehouder onderwijs Prof. dr. M.V.B.P.M. van Hees, vice-decaan en portefeuillehouder onderzoek.. Drs. J.E.M.B. Janssen, directeur bedrijfsvoering. De vergaderingen van het bestuur worden bijgewoond door een student, met adviserende stem. Deze wordt aangewezen door de studentleden van de faculteitsraad en heeft een zittingstermijn van een jaar. De directeur bedrijfsvoering is tevens secretaris van het bestuur. Faculteitsraad (FR) De faculteitsraad bespreekt ten minste vier maal per jaar met het bestuur de algemene gang van zaken in de faculteit en kan over alle facultaire aangelegenheden aan het bestuur voorstellen doen en standpunten kenbaar maken. Tevens heeft zij instemmingsrecht voor de vaststelling van tenminste het faculteitsreglement en de onderwijs- en examenregelingen (met uitzondering van enkele in de wet genoemde onderwerpen). De personeelsgeleding van de raad heeft daarnaast adviesrecht over de wijze van toepassing van de arbeidsvoorwaarden en het algemeen personeelsbeleid van de faculteit, het financiële beleid van de faculteit voor zover dit rechtspositionele gevolgen heeft, de organisatie van de faculteit en het facultaire arbo- en milieubeleid. De raad bestaat uit 10 leden; 5 gekozen door en uit het personeel (zittingstermijn: 2 jaar), 5 door en uit de studentengeleding (zittingstermijn: 1 jaar). Vakgroepen De faculteit kent de volgende vakgroepen: Ethiek (E) Geschiedenis van de filosofie (GF) Praktische filosofie (PF) Theoretische filosofie (TF) Gegevens over de leden, over het onderzoek, het onderwijs en andere activiteiten van de vakgroepen zijn opgenomen onder Vakgroepen en Onderwijs. Opleidingscommissie (OC) Er is één opleidingscommissie voor alle master- en bacheloropleidingen van de Faculteit Wijsbegeerte, met uitzondering van de researchmaster en er is een opleidingscommissie voor de Graduate School of Philosophy. In deze commissie is ook de researchmaster vertegenwoordigd. De opleidingscommissies beoordelen de kwaliteit van het onderwijs en kunnen adviezen uitbrengen aan docenten, aan de vakgroepen en aan het bestuur. De commissies bestaan uit studenten (zittingstermijn: 1 jaar) en leden van het wetenschappelijk personeel (zittingstermijn: 3 jaar). Bij de op-

13 1.4 Bureau van de faculteit / Voorzieningen 13 leidingscommissie van de Graduate School of Philosophy bestaat de studentgeleding uit studenten uit de researchmaster en uit de promotiestudenten. Het bestuur benoemt de leden van de opleidingscommissies op voordracht van respectievelijk de studentenfractie in de faculteitsraad en de vakgroepen. Examencommissie De examencommissie is formeel belast met het afnemen van de examens en de organisatie en coördinatie van de tentamens. Er is één examencommissie voor alle opleidingen van de Faculteit Wijsbegeerte gezamenlijk. De commissie bestaat uit een hoogleraar en twee leden van de wetenschappelijke staf. De commissie is tevens verantwoordelijk voor het behandelen van fraude bij examens en tentamens volgens de Regels en Richtlijnen van de Examencommissie, die op de facultaire wensite te vinden zijn. Secretaris van de Examencommissie is dr. J.A. van Laar, examiners.admissions@rug.nl Toelatingscommissie De toelatingscommissie is belast met de toelating tot de masteropleidingen. De commissie heeft dezelfde samenstelling als de examencommissie. Bibliotheekcommissie De bibliotheekcommissie adviseert het bestuur en de bibliothecaris t.a.v. het algemene bibliotheekbeleid. Alle vakgroepen zijn er vertegenwoordigd. Voor de dagelijkse gang van zaken is de bibliothecaris verantwoordelijk. Overige commissies De actuele samenstelling van bovenvermelde en andere commissies kan geraadpleegd worden op de facultaire website onder Faculteit. Faculteitsreglement Het faculteitsreglement dient ter nadere regeling van het bestuur en de inrichting van de faculteit. Een exemplaar van het reglement is ter inzage op de administratie. 1.4 Bureau van de faculteit / Voorzieningen De Faculteit Wijsbegeerte is elke werkdag geopend van uur, behoudens de eerder in deze gids genoemde dagen (zie Jaarindeling ). Conciërge: Gyan Otto, kamer 0021, tel De conciërge draagt tevens zorg voor repro-werkzaamheden. In verband met de planning van kopieerwerk dient men afspraken te maken met de conciërge. Studenten kunnen studiemateriaal dat raadpleegbaar in de bibliotheek aanwezig is, maar niet uitgeleend kan worden, kopiëren met behulp van het kopieerapparaat dat in de bibliotheek staat. Er zijn voor studenten geen andere kopieerfaciliteiten op de faculteit aanwezig. Secretariaat: Anita Willems, tel , kamer Het secretariaat is geopend: maandag t/m vrijdag en uur.

14 14 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen Syllabi-verkoop: Gyan Otto, kamer 0021, tel Openingstijden: van maandag t/m vrijdag, ICT frontoffice: Hauke de Vries, kamer 0005, tel De frontoffice medewerker is er voor staf en studenten. Wend je tot hem als je pc niet goed werkt, als zich opstartproblemen voordoen en als je je wachtwoord kwijt bent. Openingstijden: van maandag t/m vrijdag, uur. Onderwijsadministratie: Trijnie Hekman, kamer 0019, tel Op de onderwijsadministratie worden o.a. de tentamenresultaten geregistreerd en beheerd. Voor het afstuderen dienen studenten tijdig een afspraak te maken i.v.m. de planning van de scriptiebespreking en het examen. Studieadviseur voor alle opleidingen: Katherine Gardiner, kamer 0015/0115, tel / Katherine Gardiner werkt op maandag, dinsdagmiddag, woensdag en vrijdagochtend. Spreekuur: op afspraak. Studieadviseur voor alle de propedeuse: Betsy Pier, kamer 0015/0115, tel / Betsy Pier werkt op dinsdagochtend, donderdag en vrijdagmiddag. Open spreekuur: vrijdagmiddag van tot uur, verder op afspraak. De studieadviseur geeft informatie en adviezen over toelating, inschrijving, studiemogelijkheden en -planning, hoofd- en bijvakkeuzen, hulpverlenende instanties e.d.. Voor afspraken mail: Fil-Study-Advisor@rug.nl Onderwijscoördinator / Beleidsmedewerker onderzoek: Arnold Veenkamp, kamer 115, tel Arnold Veenkamp zorgt ervoor dat alle zaken rondom het onderwijs en het onderzoek (zoals regelgeving, kwaliteitszorg, verslaglegging, studiegids) goed verlopen. International Officer: Katherine Gardiner, kamer 0015, tel / Aanspreekpunt voor studenten die een tijdje in het buitenland willen studeren en voor studenten uit het buitenland die in Groningen willen studeren. PhD Co-ordinator, Katherine Gardiner, kamer 0015, tel / Coördinator website en Nestor: F.C. Moorrees, kamer 0019, tel Directeur bedrijfsvoering: Jorine Janssen, kamer 0003, tel / Personeelsconsulente: Mw. E.M. Hamstra-de Boer, tel Bibliotheek Adres: Faculteit Wijsbegeerte, Oude Boteringestraat 52, 9712 GL Groningen, kamer 0007 Telefoon: Openingstijden: De bibliotheek is op maandag t/m vrijdag geopend van uur. In de zomerperiode en rond de Kerstdagen is de bibliotheek enige tijd gesloten.

15 1.5 Bibliotheek 15 De bibliotheek maakt deel uit van de Bibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen en vormt een organisatorische combinatie met de bibliotheek Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap. Personeel: Vakbibliothecaris: dr. Jacob van Sluis Teamleider: drs. Frouke Veenstra-Vis Bibliotheekmedewerkers: Joleen Ankersmit, Henk Gies, drs. Janny Moesker Collectie De bibliotheek heeft een collectie van ca banden. De collectie bestaat uit naslagwerken (encyclopedieën, woordenboeken, bibliografieën), monografieën en artikelenbundels. Uiteraard zijn er op de centrale Universiteitsbibliotheek en in de andere vakbibliotheken ook filosofieboeken aanwezig. Catalogi Catalogus Rijksuniversiteit Groningen: De collectie is toegankelijk via de OPC (Online Publieks Catalogus). In deze computercatalogus kan men m.b.v. verschillende zoekstrategieën zoeken naar titels van boeken en tijdschrifttitels. De OPC is te benaderen via de website van de Faculteit Wijsbegeerte ( Men kiest voor Catalogi & Bestanden en vervolgens voor Catalogus RUG. In de bibliotheek staan drie pc s waarmee men in de catalogus kan zoeken. Studenten kunnen de catalogus natuurlijk ook benaderen via de pc s in de computerruimte van de faculteit. Overige functies OPC: - Aanvragen van boeken in het magazijn van de UB staan opgesteld. De aangevraagde boeken zijn dan na 30 minuten bij het uitleenbureau af te halen. Ze blijven maximaal 4 dagen voor u klaar liggen). - Verlenging uitleentermijn van geleende boeken. Verlengen kan overigens ook telefonisch: ofwel via de bibliotheek Wijsbegeerte (tel ) ofwel via het uitleenbureau van de UB ( ). - Reserveren. Met behulp van de leenfunctie van de OPC kunt u via de OPC een boek reserveren, u ontvangt schriftelijk bericht zodra het gereserveerde boek is ingeleverd. Overige catalogi: Het is ook mogelijk om te zoeken in de catalogi van andere universiteitsbibliotheken in Nederland, namelijk in de NCC (Nederlande Centrale Catalogus; voor boeken + tijdschriftartikelen) en in de OLC (On Line Contents; voor tijdschriftabonnementen + titels van artikelen). Door te zoeken in PICARTA zoekt men tegelijkertijd in de NCC en in OLC. Men kan dan in een oogopslag zien of en in welke bibliotheek een bepaald boek of tijdschrift aanwezig is. Met behulp van een IBLaccount kan men vanuit PICARTA, de NCC, en OLC aanvragen doen voor boeken die niet in een bibliotheek van de RUG aanwezig zijn. Voor meer uitleg over deze mogelijkheid zie hieronder bij: Interbibliothecair Leenverkeer. Let op: onder het kopje Catalogi & Bestanden staan niet alleen de overige catalogi maar ook de elektronische tijdschriften en elektronische bestanden waar de RUG toegang tot heeft vermeld. Door deze aan te klikken heeft men direct toegang tot beide elektronische collecties.

16 16 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen Lenen: Lenerspas: Lenen is uitsluitend mogelijk op vertoon van een geldige lenerspas/ collegekaart. Studenten kunnen maximaal 30 boeken lenen, medewerkers 60. Voor studenten die werken aan hun doctoraalscriptie of voor aio s die langdurig een groot aantal boeken willen lenen, bestaat de mogelijkheid om zich voor een beperkte periode aan te melden als maximale lener. Registratie als maximale lener kan worden aangevraagd bij het bibliotheekpersoneel. Boeken: De uitleentermijn voor boeken is vier weken. Uitgeleende boeken kunnen bij alle andere RUG-bibliotheken worden ingeleverd. De lener is verantwoordelijk voor het geleende boek en moet bij zoekraken of beschadiging een identiek exemplaar ter vervanging leveren, of vervangingskosten betalen. In de boeken mag niet gestreept of geschreven worden. Boeken met een rode stip op de rug zijn niet uitleenbaar. Het betreft hier meestal naslagwerken of moeilijk te vervangen werken; deze kunnen alleen in de bibliotheek en de studiezaal geraadpleegd worden. Tijdschriften: De lopende jaargangen staan in de tijdschriftenkasten in de studiezaal. De gebonden jaargangen staan alfabetisch in de kast. Zowel lopende als gebonden jaargangen van tijdschriften worden niet uitgeleend. Overigens neemt het aantal gedrukte abonnementen snel af: in toenemende mate zijn tijdschriften alleen nog in digitale vorm toegankelijk, ofwel via de OPC ofwel via de optie Elektronische tijdschriften. Boetesysteem: De lener is zelf verantwoordelijk voor het tijdig verlengen van de uitleentermijn van geleende boeken. Bij niet op tijd verlengen ontvangt men een eerste rappel van 0,50 per boek met een maximum van 7,50. Na het versturen van het tweede rappel van 1,- dan wel van een derde rappel van 2,- bent u van verdere dienstverlening uitgesloten tot alle rappelkosten volledig zijn betaald. Studenten en medewerkers ontvangen (hierbij wordt een marge van 4 tot 10 dagen gehanteerd ) voorafgaand aan het verlopen van de uitleentermijn van door hen geleende boeken een aankondiging dat de uitleentermijn binnenkort verstrijkt. Hierbij geldt wel dat dergelijke berichten en dit geldt ook voor overige mededelingen zoals rappels en reserveringsberichten alleen naar het officiële studentadres (.@student.rug.nl) dan wel naar het officiële werkadres (.@rug.nl) wordt verzonden. Overigens blijft elke lener altijd zelf verantwoordelijk voor het tijdig verlengen van geleende werken. De vooraankondiging is een service. Mocht deze berichtgeving onverhoopt niet verzonden kunnen worden dan blijft de lener altijd zelf verantwoordelijk voor het tijdig verlengen van de geleende publicaties. Voor eventuele overige leners geldt dat zij hun adres aan de balie kunnen laten invoeren in het uitleensysteem. Werkcollegekast: de verplichte literatuur voor de propedeusecolleges staat ter inzage in de werkcollegekast. Deze boeken worden niet uitgeleend. De verplichte literatuur van de overige colleges die binnen de faculteit Wijsbegeerte worden verzorgd, staat, voor zover beschikbaar, ook in deze kast. De literatuur staat per semester per plank opgesteld. Ook deze boeken zijn alleen ter inzage.

17 1.5 Bibliotheek 17 Syllabi / mappen: In de kast naast de werkcollegekast liggen de syllabi ter inzage die in het lopend én het voorgaande collegejaar zijn gebruikt tijdens colleges binnen de faculteit. Studieplaatsen: in de bibliotheek zijn diverse studieplaatsen. Daar kan het niet uitleenbare materiaal worden geraadpleegd en bestudeerd. Kopiëren Voor het kopiëren uit niet-uitleenbaar materiaal kan gebruik worden gemaakt van de kopieermachine in de bibliotheek. Kopieerkaartjes zijn te koop bij de balie in de bibliotheek. Interbibliothecair leenverkeer (IBL): Wanneer een door u gewenste titel niet aanwezig is in de collecties van de RUG kunt u een IBL-aanvraag indienen. Om aanvragen te kunnen indienen moet u over een IBL-account beschikken. IBL voor studenten: Studenten kunnen een IBL-account openen bij het uitleenbureau van de centrale UB: men stort dan een bepaald bedrag op een deposito waarmee later de te betalen kosten worden vereffend. De hoogte van het bedrag stemt men af op het aantal aanvragen dat men in een toekomstige periode denkt te gaan indienen. Bij beëindiging van het IBL-account wordt het restant terugbetaald. Een RuGstudent betaalt 1,50 per boek voor het lenen van een boek (zowel binnen als buiten de RuG). De prijs voor het aanvragen van tijdschriftartikelen bedraagt 1,50 per artikel van 1-10 pagina s en 0,15 extra per pagina daarna. De kosten van een aanvraag van een boek uit een buitenlandse bibliotheek bedragen 6,00. Voor kopieën van documenten uit het buitenland betalen studenten 0,60 per kopie met een minimum van 6,00 per aanvraag (1-10 pagina s). IBL voor medewerkers: Medewerkers kunnen een IBL-account openen bij de eigen faculteitsbibliotheek. Zij kunnen gratis boeken uit andere RUG-bibliotheken naar de eigen faculteitsbibliotheek laten komen. Een medewerker betaalt 6 per boek dat uit een andere dan een RUG-bibliotheek wordt geleend. De prijs van tijdschriftartikelen uit zowel RUG-bibliotheken als uit andere bibliotheken in Nederland bedraagt voor medewerkers 0,60 per pagina met een minimum van 6 per artikel. Voor overige informatie over het IBL wordt verwezen naar de bibliotheekwebsite: (Algemene informatie Lenen Lenen en kopieën uit andere bibliotheken) Elektronische bestanden en tijdschriften Via de website van de bibliotheek (catalogi en bestanden, elektronische bestanden, elektronische tijdschriften) kan een groot aantal bestanden en full-text tijdschriften worden geraadpleegd. Deze bestanden en tijdschriften zijn wereldwijd toegankelijk voor studenten en medewerkers van de RuG via de ProxyServer waarop men kan inloggen met het student- of personeelsaccount. Aanwinsten: Per kwartaal wordt een aanwinstenlijst gemaakt. Deze lijst wordt op de webpagina van de bibliotheek geplaatst. Een gedrukt exemplaar van de aanwinstenlijst ligt ter inzage in de bibliotheek.

18 18 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen Bibliotheekcommissie: De bibliotheekcommissie adviseert het bestuur en de bibliothecaris t.a.v. het algemene bibliotheekbeleid. Alle vakgroepen zijn er met een lid in vertegenwoordigd. 1.6 Toelating tot de opleidingen Toegang tot de Bacheloropleiding Wijsbegeerte is mogelijk op grond van een VWO-diploma (ook oude stijl ), ongeacht het profiel of vakkenpakket; een propedeutisch HBO-diploma. Wie geen van deze diploma s bezit en 21 jaar of ouder is, kan via een colloquium doctum worden toegelaten (zie hieronder). Inschrijving voor de Bacheloropleiding Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied is mogelijk na het behalen van het propedeutisch diploma in het betreffende wetenschapsgebied. Toegang tot de masteropleiding Wijsbegeerte is mogelijk met een bachelordiploma in de Wijsbegeerte of een (naar het oordeel van de examencommissie) gelijkwaardig getuigschrift. Ook een bachelordiploma in de Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied geeft toegang. Toegang tot de masteropleiding Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied is mogelijk met een bachelordiploma in de Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied of een (naar het oordeel van de examencommissie) gelijkwaardig getuigschrift. Om toegelaten te worden tot de Researchmaster Philosophy is een toelatingsbewijs nodig. Er is een speciale toelatingscommissie. Er zijn toelatingsvereisten onder andere met betrekking tot de vooropleiding (inhoud, niveau, gemiddeld cijfer) en de beheersing van de Engelse taal.wat de vooropleiding betreft wordt een bachelor Wijsbegeerte vereist of een bachelor Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied, of een (Nederlandse of buitenlandse) opleiding die daarmee gelijk gesteld kan worden. In de laatste twee gevallen kunnen aanvullende eisen worden gesteld. Omdat de opleiding in het Engels verzorgd wordt, moeten non-native speakers van die taal een TOEFL-toets of IELTS-toets of een daaraan gelijkwaardige toets afleggen. De masteropleiding Filosofie en Educatie is een tweejarige opleiding, inclusief een lerarenopleiding waarin een eerstegraads onderwijsbevoegdheid voor het vak Filosofie (HAVO, VWO) kan worden behaald. Na de bachelor Wijsbegeerte kun je zonder aanvullende eisen een Master Filosofie en Educatie te volgen. Studenten met een bachelor Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied moeten eerst aan aanvullende eisen voldoen. Zij moeten tenminste alle drie de tweedejaars blokken hebben afgerond.

19 1.7 Colloquium doctum Colloquium doctum Voor het colloquium doctum (universitair toelatingsexamen) dient men zich eerst aan te melden via een formulier van University Student Desk van de Rijksuniversiteit Groningen. Bezoekadres: Academiegebouw, 1 e verdieping, gebouw Bij de aanvraag moet worden ingesloten: een officieel geboortebewijs of een uittreksel uit het persoonsregister, kopieën van behaalde diploma s en cijferlijsten en een beschrijving van de levensloop (curriculum vitae) Een colloquium doctum dat elders is afgelegd, geeft niet automatisch toegang tot de opleiding van je keuze in Groningen. Om op basis van het colloquium doctum toegelaten te worden bij de Faculteit Wijsbegeerte heb je een deelcertificaat VWO of staatsexamen VWO nodig van de volgende vakken: Nederlands Engels - de minimale score (90) op de TOEFL (Test of English as a Foreign Language) geldt hier ook als certificaat en naar keuze: Wiskunde of Geschiedenis Om staatsexamen te doen, dien je je vóór 1 januari aan te melden! Als je nog vragen hebt, kun je contact opnemen met de studieadviseur. 1.8 Aanmelding en inschrijving Wie vanaf de propedeuse met de filosofiestudie wil beginnen en nog niet als student staat ingeschreven, dient zich eerst aan te melden bij Voor vragen over studielink kunnen (aspirant)studenten bellen met de Helpdesk Studielink Voor vragen over de opleidingskeuze kan men contact opnemen met de University Student Desk van het Studenten Service Centrum; kijk op de website Na aanmelding wordt automatisch een inschrijvingspakket van de Rijksuniversiteit Groningen toegezonden. De inschrijving vindt plaats tussen 1 juni en 31 augustus. Een inschrijving na 1 september is mogelijk per de eerste van een volgende maand hiervoor contact opnemen met het University Student Desk van het Studenten Service Centrum. De collegegeldtarieven voor het studiejaar staan o.a. in het Studentenstatuut, te raadplegen op > rechtspositie > studentenstatuut 1.9 Open Colleges Wie zich niet aan de universiteit als student of extraneus wil inschrijven en als belangstellende een of meer cursussen wil volgen kan zich inschrijven als contracttoehoorder. De kosten hiervoor bedragen aan de Faculteit Wijsbegeerte 25,- per EC (European Credit points). Een contracttoehoorder die ook een toets wil afleggen betaalt bij inschrijving voor een cursus 35,- per EC. Een gemiddeld college heeft een omvang van 5 EC. Voor contracttoehoorders is de brochure Open Colleges verkrijgbaar bij de administratie van de faculteit, of te downloaden op de facultaire website. Hoewel aan de inschrijving als contracttoehoorder geen vooropleidingseisen

20 20 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen worden gesteld, wordt er van uit gegaan dat contracttoehoorders een VWO-niveau bezitten Studiefinanciering Hieronder staan slechts enkele hoofdlijnen van studiefinanciering. Voor details raadplege men de door het Studenten Service Centrum of de Informatie Beheer Groep (IBG) uitgegeven brochures. Studiefinanciering wordt verstrekt in de vorm van een prestatiebeurs voor de cursusduur en van een lening voor een periode van 3 jaar na de cursusduur. Als je binnen 10 jaar je diploma haalt, wordt de lening omgezet in een gift. Het wetenschappelijk onderwijs blijft in principe gericht op het behalen van een mastergetuigschrift. Studenten krijgen echter een extra mogelijkheid om op aanvraag de prestatiebeurs na het behalen van het bachelorgetuigschrift om te laten zetten in een gift. Wie in het eerste studiejaar stopt met de studie vóór 1 februari, hoeft de basisbeurs niet terug te betalen, maar mag tot het eind van dat studiejaar niet opnieuw een prestatiebeurs aanvragen. Voor studenten Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied geldt dat zij een vijfde jaar studiefinanciering kunnen krijgen. Dit kan alleen als de student niet om een andere reden al langer dan vier jaar studiefinanciering krijgt. Bovendien gaat dit pas in als de student is ingeschreven in de master. (Voor de bachelor Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied wordt dus géén extra studiefinanciering toegekend.) Alleen studenten die het diploma Wijsbegeerte van een bepaald wetenschapsgebied behalen (binnen tien jaar) krijgen het vijfde jaar studiefinanciering omgezet in een gift. Punten kwijt? Meld op tijd! Loop je door bijzondere omstandigheden studievertraging op, meld dat dan onmiddellijk bij de studieadviseur. Je krijgt dan een formulier waarop precies staat wat je verder moet doen. Alleen als je je binnen uiterlijk een maand na het ontstaan van de vertraging hebt gemeld kun je in aanmerking komen voor financiële compensatie van het afstudeerfonds van de universiteit. Je bent er als student zelf verantwoordelijk voor dat je je vertraging op tijd en bij de juiste instantie meldt. Zorg er dus zelf voor dat je goed op de hoogte bent van de regeling afstudeerfonds. Meer informatie vind je bij de Un iversity Student Desk, op de website van de RUG ( en in het studentenstatuut. Nadere inlichtingen over studiefinanciering: de studieadviseur de University Student Desk, Academiegebouw, 1 e verdieping, gebouw 1112, tel I ( ). Servicekantoor Informatie Beheer Groep, Kemkensberg 4, uur, tel

21 1.11 Het Studenten Service Centrum Het Studenten Service Centrum Studenten kunnen bij het Studenten Service Centrum (SSC) terecht met alle begeleidingsvragen waarop het antwoord van de opleiding niet toereikend is of kan zijn. Hierbij kun je denken aan trainingen, cursussen en workshops op het gebied van studievaardigheden, gesprekken met een studentenpsycholoog of met een studentendecaan. Onze studentendecanen zijn gespecialiseerd in financiële kwesties, in- en uitschrijvingsvraagstukken, loting en selectie, studiekeuzeproblemen, studeren met een functiebeperking en bezwaar- en beroepsprocedures. Bij een studievertraging door bijzondere omstandigheden van meer dan 15 ECTS is een afspraak met een studentendecaan van groot belang voor je recht op afstudeerondersteuning. Meld direct, dat werkt perfect! Meer hierover vind je op: Onze studentenpsychologen bieden hulp bij problemen op het gebied van studeren, het omgaan met anderen, relatie met ouders, beslissingen nemen, spanningen en angsten, depressiviteit en gebrek aan assertiviteit. De hulp bestaat doorgaans uit een (korte) serie individuele gesprekken. Er zijn ook vormen van hulp in groepsverband, zoals een assertiviteitstraining of een kortdurende groepstherapie. Het SSC heeft een ruim aanbod aan trainingen, curssussen en workshops op het gebied van succesvol studeren en persoonlijke ontwikkeling. Daarbij kun je denken het ontwikkelen van je academische schrijfvaardigheid, hoe je effectief kunt studeren en hoe je om kunt gaan met faalangst of studiestress. Meer informatie over ons aanbod vind je op: Voor vragen over deze of andere onderwerpen kun je ook de kennisbank raadplegen en via de contactbutton een mail sturen. Kijk voor de contactgegevens en openingstijden van het SSC op: Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie Bezoekadres: de Zernikeborg, Nettelbosje 1 (Zernikecomplex) Postadres: Postbus 11044, 9700 CA, Groningen Telefoon: (050) secretariaat-cit@rug.nl Internet: Het Donald Smits Centrum voor Informatie Technologie (CIT) is de centrale ICTorganisatie die de ontwikkeling en het beheer van de ICT-voorzieningen van de universiteit verzorgt. Internet: Studenten hebben via het computernetwerk van de RUG toegang tot één van de meest geavanceerde netwerken ter wereld met filevrije verbindingen naar de belangrijkste Nederlandse, Europese en trans-atlantische netwerken. Studenten kunnen daar op meerdere manieren gebruik van maken, bijvoorbeeld via een pc in een computerzaal op de faculteit of in de Universiteitsbibliotheek.

22 22 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen Daarnaast is het ook mogelijk om met de eigen pc thuis of op de universiteit toegang te krijgen tot het universiteitsnetwerk. Meer informatie hierover is te vinden op Servicedesk: De Servicedesk is het aanspreekpunt bij het gebruik van de universitaire ICT-voorzieningen en bestaat uit verschillende balies verspreid over de universiteit. Ook is er een centrale Servicedesk ( ). Voor meer informatie kijk op Software: Studenten kunnen tegen gereduceerd tarief software kopen bij de webwinkel SURFSPOT. Via de website kun je de software bestellen die dan wordt thuisbezorgd. Kijk voor het actuele aanbod op Computercursussen: Het CIT verzorgt computercursussen voor studenten en medewerkers van de RUG. Het cursusaanbod omvat zowel cursussen voor beginners als gevorderden, zoals SPSS. Voor de cursus Programmeren in C/C++ kun je bovendien studiepunten krijgen. Actuele cursusinformatie wordt verder wekelijks vermeld in de UK-mededelingenrubriek Centrum voor Informatie Technologie. Meer informatie en inschrijven: Informatiebulletin Pictogram: Het CIT geeft samen met de Universiteitsbibliotheek iedere twee maanden het magazine Pictogram uit. Hierin staan allerlei artikelen, mededelingen en tips op ICT-gebied. Meer informatie en aanmelden voor een gratis abonnement: De Universiteitskrant (UK) De faculteit maakt gebruik van diverse manieren om officiële mededelingen te doen aan studenten: - via de universiteitskrant (UK) - via de startpagina van filosofiestudenten in Nestor - via (RUGmail) De faculteit gaat er van uit dat studenten regelmatig gebruik maken van deze media STUFF Studievereniging Faculteit Filosofie STUFF is de faculteitsvereniging van filosofie en organiseert tal van activiteiten voor haar leden. De vereniging bestaat uit enthousiaste en actieve studenten die samen van alles organiseren en ondernemen. STUFF is bedoeld voor iedereen die Wijsbegeerte of Wijsbegeerte van een bepaald Wetenschapsgebied studeert. De vereniging is opgericht om het contact te bevorderen tussen studenten onderling en tussen studenten en de staf van de faculteit. Docenten, aio s en stafleden dragen over het algemeen ook een steentje bij door te helpen bij activiteiten, door leuke stukjes te schrijven voor het faculteitsblad en de almanak en vaak zijn er ook een aantal docenten aanwezig op de activiteiten.

23 1.15 Studenten Platform voor Actief Meedenken (SPAM) 23 De maandelijkse borrel van STUFF biedt jou de kans om je medestudenten én docenten op een andere manier te leren kennen dan in de collegezaal. Bovendien zijn er allerlei mogelijkheden om zelf actief mee te doen met de vereniging. Dit kan door in een van de commissies te gaan. Commissies zijn in feite de handen en voeten van de vereniging en organiseren alles wat er gebeurt, zoals borrels, feesten, lezingen, het verenigingsblad Qualia, de almanak, filosofische filmavonden, een liftwedstrijd, lasergamen, picknicken, etcetera. Bovendien is er, als je zelf een leuk idee hebt, altijd een mogelijkheid om dit binnen STUFF te realiseren! Lidmaatschap van STUFF kost slechts 10 Euro per jaar. Als je lid bent kun je bovendien al je studieboeken via STUFF bestellen met maar liefst 10% korting. Alleen vanwege deze korting kan het lidmaatschap van STUFF al uit! Wil je meer weten? Neem dan eens een kijkje op onze eigen hippe homepage: of kom naar een van onze borrels! 1.15 Studenten Platform voor Actief Meedenken (SPAM) Studenten kunnen in diverse organen van de faculteit hun invloed doen gelden. Ze zijn vertegenwoordigd in het faculteitsbestuur, de opleidingscommissie, het onderwijsplatform en de faculteitsraad. Het faculteitsbestuur is verantwoordelijk voor het onderwijs en onderzoek van de faculteit. Het bestuur laat zich bijstaan door een student met een adviserende stem. De opleidingscommissie voorziet het bestuur gevraagd en ongevraagd van advies over onderwijszaken. Deze commissie bestaat uit een evenredige vertegenwoordiging van studenten en docenten. De faculteitsraad heeft instemmings- dan wel adviesrecht met betrekking tot het door het bestuur gevoerde beleid. De raad heeft tien leden: vijf studentenen vijf personeelsleden. De studenten die in deze organen zitting hebben, vormen samen het Studenten Platform voor Actief Meedenken. vergadert iedere vier weken. Tijdens deze vergaderingen worden de lopende kwesties besproken en worden de doelen op elkaar afgestemd. Op deze manier kunnen de mogelijkheden voor studentinspraak optimaal worden benut. Het SPAM zorgt tevens voor het voordragen van nieuwe studentleden voor de genoemde gremia. Als je interesse hebt in een functie als studentvertegenwoordiger, neem dan vooral contact op met het SPAM: De vergaderingen zijn openbaar, dus je bent van harte welkom om deze te bezoeken Alumnivereniging Alfi De Vereniging van Afgestudeerden aan de Faculteit Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen, Alfi, is opgericht in december Alle afgestudeerden van de

24 24 Hoofdstuk 1 Algemene inlichtingen Faculteit kunnen lid en de ouderjaars kunnen aspirant-lid worden van deze vereniging. De Vereniging stelt zich ten doel: het onderhouden en versterken van de band tussen haar leden onderling en tussen haar leden en de Rijksuniversiteit Groningen; het behartigen van de maatschappelijke belangen van haar leden; het bevorderen van de wetenschappelijke belangstelling van haar leden. Faciliteiten: De Vereniging heeft samen met het bestuur van de Faculteit enkele faciliteiten gecreëerd voor (pas) afgestudeerden. Afgestudeerden kunnen gedurende één jaar na het afstuderen incidenteel colleges volgen aan de Faculteit, dit na aanmelding bij de studieadviseur (k.e.gardiner@rug.nl). De Faculteit stelt eenmaal per maand ruimte beschikbaar voor het dispuut en voor de leesgroep van de Vereniging. Filosofische publicaties van de leden van Alfi kunnen op de facultaire internetruimte van Alfi worden geplaatst. Qualia: Alfileden kunnen, met een gecombineerde donor-/lidmaatschap van zowel STUFF (de studentenvereniging filosofie) als Alfi het filosofie studentenblad Qualia ontvangen. Daarin wordt een rubriek van Alfi verwerkt Dispuut : Alfi kent vanaf de oprichting een dispuut. De leden van het dispuut komen elke derde maandagavond van de maand bijeen in de faculteitskamer van Letteren en Wijsbegeerte in het Academiegebouw, om te discussiëren over een filosofisch onderwerp dat door één van de leden wordt ingeleid. Afgestudeerden en bijna afgestudeerden kunnen meedoen aan deze discussieavonden. Leesgroep:Alfi organiseert in samenwerking met STUFF en de GSW, Groninger Stichting voor Wijsbegeerte, een leesgroep voor afgestudeerden, studenten en donateurs. Tijdens de bijeenkomsten wordt, doorgaans onder leiding van een promovendus, gediscussieerd over interessante filosofische teksten die in verband staan met zijn/haar promotie-onderwerp. De leesgroep komt gemiddeld één keer per maand bijeen. Algemene Ledenvergadering: Één keer per jaar wordt een Algemene Ledenvergadering georganiseerd, gevolgd door een lunch en een lezing. Lustrumbundels: Ter gelegenheid van het eerste lustrum is in 2003 de lustrumbundel Stokpaardjes uitgebracht, en ter gelegenheid van het tweede lustrum in 2008 de bundel 'Alfi, Wijsgerige Miniaturen'. Contributie en aanmelding: De jaarlijkse contributie bedraagt 14,- per jaar om lid te worden van Alfi, 10,- per jaar om donateur te worden van STUFF, de studievereniging van de Faculteit, en 20,- per jaar om gecombineerde lid en donateur te worden. Wie de combinatie bedrag betaald, krijgt ook een exemplaar van Qualia, het kwartaalblad van STUFF. Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij de secretaris Katherine Gardiner, adres: k.e.gardiner@rug.nl.

25 1.17 Studentassistentschappen Studentassistentschappen Voor propedeuse hoor- en wercolleges, wordt een beroep gedaan op assistentie van bij voorkeur (research)master studenten. De werving van van studentassistenten geschiedt via Nestor. Docenten die studentassistenten inzetten bij hun colleges plaatsen de advertentie op Nestor tijdig vóór aanvang van het college, zodat de assistent voldoende tijd krijgt om zich op het college voor te bereiden. Studentassistenten worden ingezet voor de begeleiding van werkgroepen, het gereed maken van een syllabus, het nakijken van door studenten ingeleverde opdrachten en het surveilleren bij tentamens. Een volledig studentassistentschap omvat 160 uren werk. Honorering geschiedt in geld en EC s. De EC voor het studentassistentschap worden zonder cijfer toegekend na een positieve beoordeling door de verantwoordelijke docent, op basis van een door de studentassistent ingeleverd verslag. Bij de administratie kan een exemplaar worden afgehaald van het Statuut studentassistenten voor het onderwijs. Dit bevat als bijlage de Regeling studiepunten/credit points studentassistenteenheden. Het statuut staat ook op de facultaire website.

26 26 Hoofdstuk 2 Vakgroepen 2 Vakgroepen 2.1 Vakgroepen, Algemeen Vakgroepen zijn eenheden van onderwijs en onderzoek binnen de faculteit. Een vakgroep bestaat uit één of meer hoogleraren, een aantal universitaire hoofddocenten en docenten, promovendi (aio s) en postdocs. De Faculteit Wijsbegeerte kent 4 vakgroepen: De vakgroep Ethiek (E) De vakgroep Geschiedenis van de filosofie (GF) De vakgroep Praktische filosofie (PF) De vakgroep Theoretische filosofie (TF) 2.2 Vakgroep Ethiek (E) MEDEWERKERS Dr. B.P. de Bruin Prof. dr. M.V.B.P.M. van Hees Dr. F.A. Hindriks Prof. mr. dr. A.R. Mackor Dr. M. Pauly Dr. O. Roy J.P. Timmerman, MA UD Ethiek HGL Ethiek en Politieke Theorie UD Ethiek Bijzonder HGL Professionele Ethiek vanwege de stichting Socrates bij de Faculteiten der Wijsbegeerte en der Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap; tevens UHD Rechtsfilosofie bij de Faculteit der Rechtsgeleerdheid Postdoc Common Knowledge and Shared Commitments Postdoc Common Knowledge and Shared Commitments AIO Voorzitter van de vakgroep is Prof.dr. M.V.B.P.M. van Hees, tel Secretaris: J.P.Timmerman MA, tel THEMATIEK Wat maakt een leven tot een goed leven of een handeling tot een moreel juiste? Wat is het verschil tussen deugden en plichten? Is geluk het grootste goed of is bijvoorbeeld vrijheid belangrijker? Zijn normen aangeboren of culturele artefacten? Waarom zouden we ons aan morele regels moeten houden? Hebben dieren rechten en zo ja, welke? Dit zijn enkele voorbeelden van vragen die in de ethiek worden bestudeerd. In de normatieve ethiek staan morele normsystemen centraal en hun relatie met ethische kernbegrippen als plicht, nut, deugd en zorg. Traditionele stelsels zoals de Kantiaanse ethiek en het utilitarisme staan hier in de belangstelling naast recente ontwikkelingen zoals zorgethiek. Het gaat daarbij niet alleen om normatieve vragen die be-

27 2.2 Vakgroep Ethiek (E) 27 trekking hebben op het handelen van individuen maar ook om vragen over bijvoorbeeld de rechtvaardigheid van politieke instituties. De meta-ethiek onderzoekt de status van morele uitspraken: Is een objectieve moraal mogelijk? Zijn normen cultureel bepaalde artefacten dan wel producten van evolutie? In de toegepaste ethiek houdt men zich bezig met ethische vragen die opkomen in een specifieke maatsschappelijke context. Voorbeelden van toegepaste ethiek zijn bedrijfsethiek, medische ethiek en dierenethiek. ONDERWIJS Het onderwijs van de vakgroep Ethiek geeft in de eerste twee jaar een zo volledig mogelijk overzicht van de verschillende ethische theorieën, disciplines, en methoden. In de cursus Ethiek uit de propedeuse komen de belangrijke normatieve stelsels uitgebreid aan bod. In het tweede jaar staat morele psychologie en de toegepaste ethiek centraal. Vervolgens wordt in het derde jaar gedetailleerder ingegaan op enkele centrale thema uit de ethiek zoals de vraag wat een goed leven is en de relatie tussen vrijheid en verantwoordelijkheid. In de (research)master vindt een verdere verdieping plaats van thema s die centraal staan in het onderzoek van de vakgroep, zoals morele psychologie en de analyse van vrijheid. ONDERZOEK Wat het onderzoek betreft, maakt de vakgroep Ethiek deel uit van het overkoepelende programma van het Groningen Institute for Philosophy (GRIPH) en participeren de onderzoekers via het GRIPH in de landelijke Onderzoekschool Ethiek. Het NWO/VENI project Recognition and Republicanism ( ) bestudeert de relaties tussen republikeinse vrijheid, (groeps)erkenning en vrijheid van meningsuiting. In het NWO/VENI project Normativity in Action staat de formulering van een nieuwe theorie van morele verantwoordelijkheid centraal. Tenslotte analyseert, in het kader van het NWO/Omstreden Democratie-programma, het project Common Knowledge and Shared Commitments de analyse van democratische deliberatieprocessen. Een empirisch onderzoek naar wijkveiligheid in Nederlandse gemeenten vormt hier een onderdeel van. ACTIVITEITEN De vakgroep Ethiek organiseert onderzoeksworkshops en expert meetings met binnen- en buitenlandse collega s. In een maandelijks bijeenkomende werkgroep, de Grundlegung, wordt work in progress van de vakgroepsleden besproken. PERSONALIA Boudewijn de Bruin (1974) studeerde (na een vooropleiding compositie in Enschede) wiskunde en wijsbegeerte in Amsterdam, Berkeley en Harvard en promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over het gebruik van de wiskundige speltheorie in de sociale wetenschappen. Zijn onderzoeksinteresses zijn onder meer: vrijheid, erkenning, Wittgenstein, wetenschapsfilosofie (wiskunde, sociale wetenschappen), sociale ontologie, logica en kenleer. De Bruin verricht onderzoek naar republikeinse vrijheid, (groeps)erkenning, en vrijheid van meningsuiting in het kader van een NWO/VENI project over 'Recognition and Republicanism'. Martin van Hees (1964) is hoogleraar Ethiek en Politieke Theorie. Hij studeerde filosofie en politicologie in Rotterdam, werkte daarna in Nijmegen en Enschede en is vanaf 1998 aan de faculteit verbonden. In zijn onderzoek richt hij zich vooral op nor-