indesign theorie Adobe CS5

Transcriptie

1 indesign theorie Adobe CS5

2 1 WERKRUIMTE De werkruimte van Indesign lijkt sterk op die van Photoshop en Illustrator. Je zal je hier dus snel thuis voelen! Documentenbalk Regelpaneel Toepassingsbalk Menubalk Liniaal Document Plakbord Gereedschappen Deelvensters Documentenbalk: Regelpaneel: Menubalk: Toepassingsbalk: Liniaal Document: Plakbord: Deelvenster: Gereedschappen: naam van het document. Je kan het venster hier sluiten. instellingen van het geactiveerde gereedschap menukeuzen snelle toegang via pictogrammen tot bv bridge documentwerkruimte, waar je tijdelijk iets kunt "parkeren" paneel met instellingen, bv pagina's werktools, net zoals in Photoshop 2

3 2 EEN NIEUW DOCUMENT AANMAKEN Kies voor Bestand > Nieuw > Document (of Toetsencombinatie Ctrl + N) Intentie Wil je een document ontwerpen dat bedoeld is om op het internet te plaatsen, kies dan voor Web in plaats van Afdrukken Aantal Pagina's Eerste paginanummer het paginanummer waarmee het document moet beginnen Pagina s naast elkaar In AI noemden we dit spread. Dit is een linker en een rechter pagina die samenhoren, zoals de twee pagina s die je ziet wanneer je een boek of tijdschrift openslaat Stramientekstkader Hiermee wordt een leeg tekstkader geplaatst op de standaardstramienpagina van het document. Dit kader heeft de kolom- en marge-eigenschappen die zijn opgegeven in het dialoogvenster Nieuw document. Papierformaat: Bedenk dat bij het bepalen van het formaat, we uitgaan van het afgewerkte (gesneden formaat). Aflopende elementen worden over de documentrand geplaatst (3 à 5mm). 3

4 Staand of liggend Binnen een document kunnen we staande en liggende documenten mengen. Kolommen Met Kolommen stellen we het aantal kolommen in voor het eerste stramien en de ruimte tussen de kolommen. Marges De marges zijn waarden gemeten vanaf de papierrand en bepalen de zetspiegel binnen de bladspiegel. Meer opties Met deze knop worden de afloopwaarden verborgen of weergegeven. Afloopgebied of Bleed Foto s, kleurvlakken of zelfs tekst die tot aan de rand van het drukwerk worden gedrukt, worden in de praktijk tot over de documentrand gemonteerd zodat men na het schoonsnijden van het drukwerk een mooie rechte zijde krijgt. De afstand dat de elementen over de documentrand worden gedrukt noemt men de afloop. Bij aflopende elementen worden deze waarden op 3 à 5 mm ingesteld. Witruimte rond de pagina of Slug Dit is eveneens een ruimte rond het document die gebruikt wordt om extra technische informatie te plaatsen. Deze informatie wordt na druk eveneens weggesneden. 4

5 Goed om weten 1. Bestand > Nieuw > Document / Boek / Bibliotheek Een BOEK is een venster van waaruit we verschillende documenten (bv. hoofdstukken) koppelen tot een boek. Een BIBLIOTHEEK is een venster waarin we opgemaakte onderdelen (bv. publiciteit, logo s) onderbrengen om elders opnieuw in te voegen 2. Documentinstellingen achteraf nog aanpassen kan: Als er een document is aangemaakt kan het formaat nog aangepast worden onder het Bestand > Documentinstellingen. De instellingen gelden voor gans het document. 3. Marges en Kolommen achteraf nog aanpassen kan: Om de marges en de kolom-indeling aan te passen doen we dit: Menu Lay-out > Marges en kolommen 5

6 3 BASISOEFENINGEN 3.1 Basisoefening kaders Probeer in het Plakbord (witte ruimte naast het document) eens volgende werkgereedschappen uit. pengereedschap potlood lijn met eindpunt rechthoekkader ovaalkader veelhoekkader met vulling cirkel ster vierkant met slagschaduw Tekstkader: Rechthoekkader: Rechthoek: hier komt tekst in hier komt een illustratie in (bv een afbeelding) is een vorm (standaard met lijn en slagschaduw) Deze kaderdefinitie kan je achteraf nog wijzigen via Object > Inhoud 6

7 3.2 Basisoefening kaders: Masker 1 Maak een nieuwe enkelzijdige A4-pagina, staand. Marges rondom op 20mm. Bestand > Nieuw > Document 2 Maak een afgeronde rechthoek: B=13 cm, H=16 cm, afronding 0,4 cm (regelpaneel of Object > Hoekopties), 10% zwarte vulling, 8 pnt zwarte boord, centreren: x 105, y 140, geen slagschaduw, 7

8 3 Driehoek: (neus) tekengereedschap veelhoek B=2cm, H=5 cm, rode vulling, 4 pnt zwarte boord, center 105, Sterren: (ogen) tekengereedschap veelhoek B=4cm, H= 4cm, 10-hoek, 70% ster, gele vulling, 2 pnt zwarte boord, center 70, 110. Dupliceer deze ster: menu Bewerken > Dupliceren center 140, Kleine cirkels: (irissen) tekengereedschap ovaal + shift diameter 5, magenta vulling, 1 pnt zwarte boord, center 70, 110. Dupliceer deze cirkel (menu Bewerken > Dupliceer), center 140, Ovaal of Ellips: (mond) B=9cm, H=2,5cm, blauwe vulling, 6 pnt zwarte boord, center 105, Cirkel op Ovaal: diameter 15 mm, zwarte vulling, geen lijn, center 105, ste lijn linksboven: (haar) 2 cm lang, 1 pnt zwart, center 50, 70. 8

9 9 Andere lijnen menu Bewerken Stap en herhaal: aantal 10, H=10, V=0. 10 Linkse en rechtse onregelmatige veelhoeken: (oren) B=2cm, H=10cm, groene vulling, 2 pnt zwarte boord. Gebruik hulplijnen: horiz mm; vert 40 van de linker en rechterboord van het blad. Menu Object > Paden > Pad openen Nu kan je met de Direct Selecteren Pijl de hoekjes verplaatsen. Dupliceer: of via het Regelpaneel of via menu Object > Transformeren > 180 Roteren 11 Linkse en rechtse rechthoeken: B=1cm, H=3,5cm, zwarte vulling, 1 pnt zwarte lijn, centers: 30, 125 en 180,

10 10

11 4 BASISOEFENING TEKST 4.1 Afscheid van een vriend 1 Maak een nieuw enkelzijdig A4-document aan 2 Plaats een tekstkader in de linker bovenhoek B: 90 mm - H: 175 mm 3 Plaats de tekst (Bestand > Plaatsen): Afscheid van een vriend.doc 4 Wijzig de tekengrootte van de volledige tekst (=Ctrl+A) naar 12 pt en de regelafstand naar 14 pt 5 De titel komt in Bold 14 pt, cyaankleurig (Deelvenster Stalen) 6 Lijn de eerste, vierde en zevende alinea links uit 7 Lijn de tweede en vijfde alinea rechts uit 8 Centreer de derde, zesde en achtste alinea 11

12 9 Trek rechts van de tekst (X: 115 mm) met het lijngereedschap een lijn van 3 pt van de bovenkant van de tekst tot de onderkant van de tekst. Gebruik hiervoor hulplijnen! De lijn komt in het cyaan 10 Bekijk de voorvertoning: toepassingsbalk > Schermmodus 11 Wijzig de de paginagrootte: ipv een A4 moet het een A5 worden: Bestand > Documentinstelling 12 Sla het document op in het indesignformaat (.indd) Bestand > Opslaan als Afscheid van een vriend Alles is voorgoed gedaan Als jij er klaar voor bent k Heb aan je zijde gestaan Mijn God, ik heb je graag gekend Ik blijf nu hier jij gaat naar daar En daar is niet zover van hier We spreken af, ik weet niet waar En daar ontmoeten we elkaar Zonder jou tikt de klok even snel Maar de tijden veranderen wel Dus ik neem afscheid, jij moet nu gaan Weet dat je in m n hart altijd blijft voortbestaan Slaap zacht, je hebt het verdiend Je vocht tot aan je laatste zucht En ga, ga nu m n vriend En droom voor eeuwig opgelucht Net zoals vroeger kom je wel terecht Ik weet je vindt een thuis heel gauw En ik herhaal wat jij me ooit hebt gezegd In m n hart blijf ik je trouw Zonder jou... En ik weet ik zou dankbaar moeten zijn Maar precies daarom doet het zo n pijn Zonder jou... 12

13 5 BASISOEFENING AFBEELDINGEN PLAATSEN 5.1 Les parfums Rosine 1 Maak een nieuw enkelzijdig document aan met volgende afmetingen: B 180 mm x H 180 mm. Marges rondom 20 mm en 3 mm Afloopgebied. 2 Trek een rechthoekkader over het gehele document (gebruik de Aflooplijn) Vul het kader met een kleur: activeer de kleurenkiezer in het regelpaneel: C 10 % M 40 % Y30 % K 0 % Voeg het CMYK-staal toe aan het palet. 3 Plaats binnen de marges 9 afbeeldingskaders (= rechthoekkaders). y Teken een rechthoekkader van 44 mm bij 44 mm menu Bewerken >Stappen en Herhalen Aantal = 2 Verticaal = 0 Horizontaal = 2 13

14 y Om de volgende 2 rijen te maken: menu Bewerken > Stappen en Herhalen Aantal = 2 Verticaal = 49 Horizontaal = 0 4 We plaatsen de eerste afbeelding: y Klik op het eerste vierkantje y Plaats de foto 1rosedete.tif : menu Bestand > Plaatsen of Ctrl + D Waarschijnlijk zie je nu enkel een gekleurd vlak: de foto is op zijn ware grootte ingevoegd! Wil je zien hoe groot de foto echt is, klik dan even met het Directselecteren gereedschap (Witte Pijl) op de foto. Het bruine kader toont de afmetingen. Je kan met het handje de foto verschuiven in het Afbeeldingskader... Wil je de foto volledig zien, hou dan (met witte pijl) de linkermuisknop ingedrukt op de foto. De witte pijl wordt nu een zwarte driehoek: beweeg even en je ziet de foto volledig (zwarte driehoek is nu wit geworden). 5 Foto aanpassen aan Afbeeldingskader: mogelijkheden menu Object > Aanpassen Kies voor Kader proportioneel vullen 14

15 6 Plaats dezelfde foto in het tweede afbeeldingskader Kies nu bij Object > Aanpassen of in het regelpaneel voor Inhoud proportioneel aanpassen 7 Plaats dezelfde foto in het derde afbeeldingskader Kies nu bij Object > Aanpassen of in het regelpaneel voor Inhoud aan kader aanpassen 8 Plaats dezelfde foto in het vijfde afbeeldingskader Verklein tot 75%: let op: eerst dubbelklikken op de foto, anders verklein je ook de afbeeldingskader! Schuif de foto zo dat de dop van het flesje centraal komt te staan. Eventueel kan je eerst op Inhoud centreren klikken. 9 Plaats dezelfde foto in het zesde afbeeldingskader Schuif de foto zo dat het touwtje de afbeelding vult let op: eerst dubbelklikken op de foto, anders verplaats je ook de afbeeldingskader! Het kan ook met de Direct Selecteren pijl (de witte pijl) 10 Plaats dezelfde foto in het zevende afbeeldingskader Verklein de foto naar 50 % en plaats de linker onderhoek in de linkeronderhoek van het afbeeldingskader (zodat de rozen zichtbaar zijn) let op: eerst dubbelklikken op de foto, anders verklein je ook de afbeeldingskader! 11 Kopieer de foto uit het 7de afbeeldingskader (eerst aanklikken!), plak die in de negende afbeeldingskader (kader eerst aanklikken!) en spiegel die horizontaal (menu Object > Transformeren > Horizontaal spiegelen) 12 Plaats dezelfde foto in het achtste afbeeldingskader Kies nu bij menu Object > Aanpassen voor Inhoud centreren. Schuif de foto zo dat de R op het flesje in de rechterbovenhoek komt te staan. 13 Plaats dezelfde foto in het vierde afbeeldingskader. Kies zelf een invulling. 14 Plaats rond elke afbeeldingskader een witte rand van 1 pt 15 Plaats de tekst Les Parfums Rosine. Kies een lettertype dat overeenkomt met de R van op het flesje (bv Brush of Edwardin) De lettercontouren plaatsen we in het zwart. De lettervulling in het wit. Goed om weten je kan de inhoud van een kader ook verplaatsen met de Inhoudgrijper (dubbel rondje). Met Esc keer je terug naar het Selectiegereedschap 15

16 16

17 6 BASISOEFENING STRAMIEN 6.1 Wat is een stramien? Wat zijn Stramienpagina s? Een Stramienpagina of basispagina is een hulppagina bij het opmaken van brochures, tijdschriften, boeken. Alle objecten, teksten, beelden, vlakken, logo s, paginanummering, kop- en voetteksten, in een stramien staan automatisch op alle pagina s waarop dat stramien is toegepast.. Een stramien is te vergelijken met een achtergrond die je snel op een reeks pagina s kan toepassen. Stramienitems op documentpagina s zijn te herkennen aan een gestippelde rand. De wijzigingen die je in het stramien aanbrengt, worden automatisch op alle betrokken pagina s doorgevoerd. We bereiken de stramienpagina s door dubbel te klikken op de naam van het stramien in het bovenste deel van het Pagina s-palet. De stramien elementen die we op een documentpagina aantreffen zijn vergrendeld. Dit wil zeggen dat we ze niet kunnen selecteren, verplaatsen of aanpassen. Wil je de Stramien elementen toch losmaken: 1. Ga naar het Stramien zoals hier boven beschreven 2. Blijf je binnen het document, gebruik dan de toetscombinatie Ctrl + Shift en klik op een Object van de stramienpagina. Dit Object wordt nu ontgrendeld en je kan het toch bewerken. Het komt boven de andere elementen te liggen. Het Object is nog wel gelinkt aan het stramien. A. Paginapictogrammen B. Pagina met stramien A toegepast C. Geselecteerde spread 17

18 6.2 Paginanummering 1 )) Maak een nieuw A4-document aan van 5 blz (pagina s naast elkaar) )) Open het A-Stramien: dubbelklik op het A-stramien in het palet Pagina s. De stramienpagina opent. Bemerk dat er twee pagina s naast elkaar staan, een linker- en een rechterpagina. De paarse rand toont de marges. )) Plaats op de linker bladzijde onderaan een cirkel van ongeveer 25 mm. Dat doe je door in het Gereedschappenpalet op ovaalkader of ovaal te klikken en dan met de linker muisknop + shift een cirkel te tekenen (slepen) in het document (net zoals in Illustrator of Photoshop!). De cirkel moet geen rand (lijn) hebben. Geef de cirkel een vulling: cyaan (kleuren vind je in de Werkbalk, of in het Palet Stalen. )) Maak een tekstvakje. Dat doe je door in het gereedschappenpalet op de T te klikken en dan met de linker muisknop een rechthoekje te tekenen (slepen) in het document. Als je de muisknop loslaat, verschijnt een tekstinvoegpositie in het kader en kan je je tekst typen.. )) Plaats hierin een paginanummer: menu Tekst > Speciaal teken invoegen > Markeringen > Huidig paginanummer. Let op: er verschijnt in het tekstvak géén nummer maar de naam van het stramien: hier is dit de letter A. Dit speciale teken wordt op de documentpagina s automatisch vervangen door het juiste paginanummer. Pas eventueel het lettertype en de lettergrootte aan, bv Myriad Pro, 20pt, bold. )) Verplaats het tekstvak met het paginanummer boven op het centrum van de cirkel. )) Groepeer beide (cirkel én tekstvak): beide aanklikken met de shift-toets ga naar menu Object > Groeperen. Deze opdracht was niet noodzakelijk maar maakt de volgende handeling misschien makkelijker... )) Kopieer deze cirkel-paginanummer (= met de alt-toets) en plaats die op de rechterpagina in de rechter onderhoek. ) ) Wijzig de vulkleur van de cirkel naar magenta (= cirkel aanklikken met de selectiepijl en in de werkbalk of het palet Stalen de kleur kiezen). 18

19 We bekijken nu het resultaat: )) Klik in het palet Pagina s op pagina 1 van het document. ) ) Sla het document op in het indesignformaat Bestand > Opslaan als eventuele naam: Paginanummers1 19

20 6.3 Paginanummering 2 )) Open het document Paginanummers1 )) Ga via het Palet Pagina s naar het A-stramien en klik er dubbel op. Nu werken we weer in het stramien en niet in het document! )) Trek boven in het document een Tekskader van 1 cm hoogte over de ganse breedte van het document. )) Klik het tekstkader aan met de Selectiepijl. Geef de kader een kleurvulling naar keuze. )) Typ in het kadervolgende tekst: CVO Sint-Godelieve ) ) Plaats de tekst in Myriad Pro, 20pt, semibold Italic, Kleine Kapitalen en centreer (horizontaal). 20

21 )) Via de menu Object > Opties Tekstkader kan je de tekst ook vertikaal centreren of uitvullen: uitlijnen = midden. )) Zorg dat het de volledige hoogte van de tekstpagina inneemt. )) Draai het tekstkader nu 90 linksom. )) Kopieer deze tekstkader (= met de alt-toets) en plaats die op de rechterpagina (180 draaien) )) Wijzig de vulkleur naar eigen smaak (= tekstkader aanklikken met de selectiepijl en in de werkbalk de kleurenkiezer activeren). )) Wijzig de tekst naar: )) Plaats op de eerste stramienpagina rechtsonderaan een tekstkader van 1 cm op 1cm. )) Wijzig het lettertype naar Myriad Pro, bold, 20pt )) Plaats in dit tekstkader het huidige paginanummer. menu Tekst > Speciaal teken invoegen > Markeringen > Huidig paginanummer )) Kopieer dit tekstkader en plaats het op de tweede stramienpagina links onderaan )) Sla het document op onder de naam Paginanummers2. ) ) Dubbelklik in het Palet Pagina s op de Documentpagina 1 en bekijk het resultaat 21

22 We gaan even terug naar het deelvenster (= Palet) Pagina s Het stramien wordt nu op alle pagina s toegepast, maar het is niet gebruikelijk dit te doen voor de eerste pagina. De eerste pagina is veelal de titelpagina... Dus we gaan het stramien op pagina 1 verwijderen. )) Sleep met ingedrukte linkermuisknop het stramien [Geen] (dat mag de tekst of het icoontje zijn) bovenop het icoon van pagina 1 en laat los. ) ) Resultaat: de letter A is verdwenen bovenop de documentpagina 1 22

23 23

24 6.4 visitekaartje Bombardier 1 Maak een nieuw document aan (menu Bestand > Nieuw) met volgende afmetingen: B 86 mm x H 54 mm boven- en ondermarge 4 mm marge links en rechts 6 mm afloop rondom 2 mm geen pagina s naast mekaar (spread) STRAMIEN 2 Zorg ervoor dat je op het Stramien werkt: dubbelklik in het Palet Pagina s op het Stramien A 3 Plaats een horizontale hulplijn op 15 mm en een op 45 mm. De verticale hulplijn staat op 35 mm. Hulplijnen sleep je uit het liniaal (net zoals in Illustrator) 4 Vergrendel de hulplijnen (Weergave > Rasters en hulplijnen > Hulplijnen vergrendelen). De hulplijnen zijn nu enkel in dit document vergrendeld. In dit stramien plaatsen we nu alle elementen die terugkomen op elk visitekaartje van een werknemer van het bedrijf: naam bedrijf, adres bedrijf, logo. 5 Plaats in vak 4 een tekstkader met de naam van het bedrijf: y BOMBARDIER: y Transportation: 12 pt Arial Bold hoofdletters 12 pt Arial Bold 15 klein kapitaal 24

25 6 Plaats daaronder (op de onderste hulplijn) het tekstkader met vermelding van het adres: zie oplossing 8 pt Arial verticaal onderaan uitgelijnd (menu Object > opties Tekstkader > Uitlijnen: onder) 7 Trek nog een horizontaal hulplijntje tot boven op de tekst van het adres. 8 Maak binnen de hulplijntjes met het rechthoekkadergereedschap een vierkant (shift) aan om straks het logo in te plaatsen. 9 Plaats het logo in de geselecteerde rechthoekkader: Bestand > Plaatsen Open het bestand Bombardier Logo.jpg Het lijkt alsof er niets gebeurd is: de afbeelding is zoveel groter dan de afbeeldingskader, waardoor we enkel de linker bovenhoek van de afbeelding zien en die is hier toevallig wit. Om de afbeelding in het kader te laten passen, klikken we in het regelpaneel op inhoud proportioneel aanpassen Nu zien we de afbeelding wel! 10 In de linker bovenhoek maken we een tekstkader waar later de naam en de functie van de werknemer komt. Kies voor Arial - 10 pt - Bold. 1ste lijn: Hier komt straks de Naam Druk op Enter en kies voor Arial - 10 pt - Italic 2de lijn: Hier komt straks de functie DOCUMENT 11 Klik met de rechter muisknop in het palet Pagina s op document pagina 1: kies voor Pagina s invoegen Maak zoveel nieuwe pagina s aan als je verschillende visitekaartjes nodig hebt. 25

26 12 Dubbelklik in het palet Pagina s op het document pagina 1 13 Maak op enkele pagina s visitekaartjes voor verschillende fictieve werknemers, met vermelding van hun naam (1ste lijn) en functie (2de lijn). 14 Om het vergrendeld tekstkader (want dit komt uit het Stramien) te kunnen openen moet je Ctrl +Shift +Klikken 15 Sla het document op in het indesignformaat 26

27 7 SYNTHESE OEFENINGEN STRAMIEN 7.1 Visitekaartje CVO 1 Maak een nieuw document aan met volgende afmetingen: B 110 mm x H 55 mm en waarbij alle marges 5 mm bedragen STRAMIEN 2 In het stramien (deelvenster Pagina s) dien je y 2 horizontale hulplijnen aan te brengen : eentje op 40mm en eentje in het midden: vul in de regelbalk 55/2 in: het programma zal de berekening voor jou maken (de hoogte was 55; gedeelt door 2 = midden) y 1 vertikale hulplijn in het midden (110/2) 3 Teken 4 rechthoekkaders en kleur deze in volgens onderstaande kleurmenging: Deze rechthoeken mogen groter zijn dan het document: volg de lijnen van het afloopgebied. Zo zijn we zeker dat alles netjes ingekleurd zal zijn na het drukken en na het snijden van de visitekaartjes... y rechthoek links-boven CMYK y rechthoek links onder CMYK y rechthoek rechts-boven CMYK y rechthoek rechts-onder CMYK Opgelet: Object > Schikken > naar achtergrond (er komt nog een tekstvak boven) 27

28 4 Maak in het deelvenster Pagina s > Lagen een nieuwe laag (2) aan 5 Plaats links, tussen de hulplijntjes, 5 rechthoekige afbeeldingskaders: hoogte = tussen de hulplijntjes breedte = 50/5=10 mm (of 11 mm, zie opm) Teken het eerste afbeeldingskader en gebruik voor de volgende vier het menu Bewerken > Stap en herhaal: aantal = 4x; horizontale verschuiving = 10 mm (of 11 mm, zie opm) en sluit af met OK. opm: Wie het mooier zou vinden dat de afbeeldingen de linker kant raken (ipv de linker marge) moet afbeeldingskaders van 11mm breed gebruiken! 6 We plaatsen nu de 5 afbeeldingen in de afbeeldingskaders. Foto s plaatsen= Bestand > Plaatsen Foto s aanpassen aan kader= Object > Aanpassen > Kader proportioneel vullen of Inhoud aan kader aanpassen 7 Maak in het deelvenster Pagina s > Lagen een nieuwe laag (3) aan: 8 Vak rechts boven: Sleep tussen de hulplijn en de marges een tekstvak. Plaats dit in Arial (regular) 9,5 pt regelafstand 11. Kies in de menu Object > Opties tekstkader > Uitvullen = onder Inzetafstand = 1 mm 28

29 Breng volgende gegevens aan CVO Godelieve Nieuwstraat Brugge info@cvosg.be 9 Vak links boven: Kopieer het vorige tekstvak naar links boven. Wis de tekst en vervang door Voornaam NAAM Functie (italic) 10 Maak op een willekeurige plaats een nieuw tekstvak van 55 mm lengte. De tekst komt in Arial 36pt. Typ hierin de naam van school: godelieve Draai het tekstvak 90 (regelpaneel: 90 rechtsom roteren) en plaats het tegen de rechtermarge. DOCUMENT 11 Schakel via het deelvenster Pagina s naar Document > Pagina 1 12 Maak vervolgens voor verschillende personen geïndividualiseerde visitekaartjes op pag 1, 2, Via Ctrl+Shift kan je het linker tekstvak vrijmaken en de namen en functies invullen. In het deelvenster Pagina s klik je met de rechtermuisknop op Pagina 1 en kies je voor Pagina s invoegen 29

30 30

31 7.2 persoonlijk visitekaartje Ontwerp volledig zelfstandig een persoonlijk visitekaartje, waarbij je achteraf de mogelijkheid hebt om voor de andere collega s of gezinsleden, op basis van hetzelfde stramien, visitekaartjes te maken. Het visitekaartje kan voor het werk bedoeld zijn of privé. Eventueel kan er een thema aan gekoppeld worden (logo, hobby, interesses, foto, ) Voorbeelden: zie document Naamkaartjes in Indesign.doc GILVE PALTO BADMINTONCLUB Elke vrijdagavond van 20u30 tot 22u in de Sportzaal Sint-Lodewijkscollege 31

32 8 SYNTHESE OEFENINGEN TEKST 8.1 Paul Van Ostaijen - Verzamelde gedichten 1 Maak een nieuw document aan: formaat A5 spread (pagina s naast mekaar) staand bovenmarge en ondermarge 15 mm marge binnen-buiten 20 mm 2 Ga naar het deelvenster Stramien (palet of deelvenster Pagina s > A-stramien) en klik met de rechter muisknop het A-stramien 3 Kies voor Stramienopties voor A-Stramien 4 Wijzig de naam van het A-stramien naar G-gedichten 5 Maak horizontale hulplijnen op 20 mm en 40 mm in het stramien G: 6 Maak volgende voorzieningen in het G-Stramien Hoofdtitel: tekstkader met hoogte 5 mm, onderkant uitgelijnd op hulplijn van 20 mm tekst: Arial, klein kapitaal, 12 pt, gecentreerd (horizontaal en verticaal!) tekst = Paul Van Ostayen - VERZAMELDE GEDICHTEN achtergrond tekstkader: CMYK voorzie een basislijnraster vertrekkend op 40 mm, met een toename van 7,5 mm aanmaken: menu bewerken voorkeuren rasters 32

33 zichtbaar maken: menu weergave rasters en hulplijnen basisraster weergeven Ondertitel tekstkader (B 70 x H 20) lettertype: Arial black 18 pt uitlijning links onderaan, telkens op 2 mm van de rand menu Object > Opties Tekstkader > Verticaal uitvullen > Uitlijnen = onder > Inzet-afstand > Onder en Links: 2 mm kleur tekstkader: CMYK kleur tekstvulling: CMYK (zelfde als tekstkader stramien) kleur tekstlijn: zwart Maak nog een laatste rechthoek: rechts van de tekstkader: vulkleur CMYK We selecteren alle gegevens van de linker stramienpagina (selectiekader trekken) en we kopieren (of verslepen) deze en we plakken ze op de rechter stramienpagina. 33

34 8 We hebben in het totaal 3 pagina s nodig: deelvenster Pagina s > rechts klikken op documentpagina 1 > Pagina s invoegen >2 > OK 9 Schakel in het deelvenster Pagina s over van het Stramien G naar documentpagina 1 10 Typ de titels: (Ctrl + Shift + klik in tekstkader) pagina 1 Bar pagina 2 De bedreigde stad pagina 3 Holle haven 11 Maak zo goed mogelijk onderstaande gedichten grafisch na let hierbij op lettertypen, lettergrootte, uitlijning, tekstverloop, letterspatiëring, reduceer het aantal tekstkaders tot een minimum 34

35 35

36 HANDIG OM WETEN Tekstopmaak Tekenkenmerken regel we in: menu Tekst Het deelvenster Teken (Crtl + T) Het Besturingpalet: klik op het A -symbool Lettertype en Stijl. Indesign laat geen stijlvarianten toe als het lettertype niet geïnstalleerd is. elk lettertype kan verschillende stijlen hebben: compressed condensed regular italic semibold semibold italic bold bold italic black black italic Corps en Regelafstand Interlinie of regelafstand.: de afstand tussen twee basislijnen. Per tekstkader kunnen we aangeven op welke hoogte de eerste tekstregel in het kader moet beginnen. (Object > Opties Tekstkader > Opties basislijn) Standaard is de regelafstand 120 % van de lettergrootte. Dit is wijzigbaar in het Palet Alinea > Opties > Uitvullen Professioneel werkt men beter met een vaste regelafstand. Kies onder de Voorkeuren >Tekst: Regelafstand op gans alinea toepassen". Dit werkt beter. We kunnen zelf de hoogte van een letter bepalen. De letterbreedte staat in een verantwoorde verhouding tot de letterhoogte. 1 punt = 0,0352 cm = 1/72 inch 6 pt = 0,21 cm 10 pt = 0,35 cm 12 pt = 0,42 cm 72 pt = 2,54 cm = 1 inch In Indesign kan je in plaats van Punten ook kiezen voor volgende maatsystemen: Millimeter mm Pica (Amerikaans) 1 pica = 12 punten Cicero (Europees) 1 cicero = 12 punten Deze maatstelsels kunnen we ook in de linialen gebruiken. 36

37 Letterparen gelijkstellen of Kerning Metrisch: op basis van letterbreedte Optisch: automatisch: op basis van het letterbeeld (mooier) Plaats de cursor tussen twee (hoofdletters) en regel optisch het wit. Spatiëren De ruimte tussen twee letters. Bij een geselecteerde tekstblok wit tussen de letters toevoegen of weghalen (minimaal -30). Dit is handig om tekst te herschikken en eventueel tekstregels uit te sparen. Zo kunnen we de tekens op een pagina dichter bij elkaar brengen (pagina wordt donkerder!) of verder uit elkaar zetten. Afspatiëren is witruimte weghalen, aanspatiëren is witruimte toevoegen. Bij hoge puntwaarden ontstaat er dikswijls witruimte bij bepaalde lettercombinaties (Vi, Ve, Va, Wi, We, Wa). Geeft een mooi effect bij cursief. Ga tot max Lettervervorming: Een teken verticaal of horizontaal schalen (verbreden of versmallen). Let op: vervorming van het teken! Een teken laten hellen. Een teken ten opzichte van de basislijn verschuiven (bv bij een logo) Basislijn verschuiven Verschuif de basislijn naar boven (+) naar beneden (-) Gebruik dit enkel in speciale situaties! Taalkeuze Kies de taal juiste taal om goede splitsing en spelling te bekomen. Handig opties onder het Tekstmenu Het invoegen van Glyphs of tekens, Speciale tekens, Spatie s en afbrekingen Hoofdletters omzetten naar kleine letters Vullen van tekstkaders met plaatsaanduidingstekst Ligaturen om letterparen als fi fl compact te zetten Opties voor onderstrepen waar men kleur afstand en lijndikte kan regelen... 37

38 Tekst selecteren Oversleep de tekst Dubbel klik om een woord te selecteren 3 x klik = regel of alinea (zie Bewerken / Voorkeuren / Tekst) Plaats de tekstcursor, hou de shift ingedrukt en loop over de tekst of klik op een andere plaats. De tekst wordt geselecteerd tussen de twee cursor posities Spring tot het einde of begin van een regel met de Home en End toets Spring naar het begin of het einde van een tekst met Home + Ctrl en End + Ctrl Selecteer alles Ctrl + A Tekstopmaak Soorten lettertypen Proportioneel lettertype: Niet-proportioneel lettertype: Schreefletters Schreefloze letters True Type Fonts (.ttf) Open Type Fonts elke letter heeft zijn eigen breedte bv. Times New Roman, Arial i w elke letter neemt evenveel plaats in bv. Courier i = w opm: cijfers hebben altijd allemaal dezelfde breedte letters voorzien van kleine horizontale en verticale schreefjes sierlijk, vlot leesbaar, persoonlijk, voor langere teksten bv. Serifa BT, Garamond letters sec, zonder enig krulletje of versiering maakt een zakelijke indruk bv. Arial, MS Sans Serif dit zijn scalable fonts, die er op het scherm en op papier precies hetzelfde uitzien. worden omwille van de vele mogelijkheden in de grafische industrie gebruikt Letterfamilie Het palet Besturing biedt nog enkele extra mogelijkheden: kapitalen KAPITALEN kleine kapitalen Kleine Kapitalen superscript superscript subscript subscript onderstrepen onderstrepen doorhalen doorhalen Opmerkingen Achter de meeste lettertypen gaat een filosofie schuil... De eerste indruk van een geprint document en de leesbaarheid ervan worden vooral bepaald door het gebruikte lettertype. Gebruik niet teveel verschillende lettertypes in één document. Beter is hetzelfde lettertype te gebruiken met een verschillende puntgrootte en/of opmaak (tekenstijl, de puntgrootte, aard van de onderstreping, de kleur, eventuele effecten De tekenafstand en de positie kunnen gewijzigd worden. 38

39 Alinea De instellingen uit het palet Alinea hebben invloed op de volledige alinea. (Het is voldoende met de cursor in de alinea te staan, selecteren hoeft niet.) Uitlijning Acht verschillende mogelijkheden: links uitlijnen centreren rechts uitlijnen uitvullen (laatste regel gewoon) uitvullen (laatste regel gecentreerd) uitvullen (laatste regen ook) weg van de rug (uitlijning op linkerpagina) naar de rug (uitijning op rechterpagina) Inspringen en witruimte vanaf links vanaf rechts eerste regel voor de alinea na de alinea Initialen hoogte initiaal in aantal regels het aantal tekens die als initiaal gebruikt moeten worden Afbreken Per alinea kunnen we afbreken aan of uit plaatsen. Voor de splitsingen wordt gebruik gemaakt van het woordenboek (taal!). Woordafbreking kan je aanpassen via Alinea > Opties > Woordafbreking bij -na na eerste 3 letters zelf -de voor laatste 2 woorden met hoofdletters niet afbreken woorden afbreken in kolommen laatste woord niet afbreken Zelf een woord afbreken: Tekst > Speciaal teken invoegen > Afbreekstreepjes en streepjes > Zacht afbreekstreepje Een vast afbreekstreepje is niet splitsbaar. Bv in bankrekeningnrs. 39

40 8.2 Tekst toevoegen aan een document HANDIG OM WETEN We weten natuurlijk al hoe we tekst in een tekstkader (of langs een pad) kunnen typen! Maar we kunnen ook tekst gemaakt met een tekstverwerker, bv Word, importeren in Indesign. Dat kan door het document te openen via de menu Bestand > Plaatsen of Ctrl + D De eenvoudigste manier is misschien wel om eerst zelf een tekstkader te slepen en dan met het Tekstgereedschap in dit getekende kader te klikken. Je ziet dan de cursor knipperen in het tekstkader. Nu kan je hier tekst plaatsen. Enkel tekstkader selecteren kon ook. Indien je geen tekstkader hebt geselecteerd wanneer je Bestand > Plaatsen kiest, zie je een "geladen" cursor met een klein stukje van de te plaatsen tekst. Je hebt nu volgende opties om te tekst te plaatsen: Manueel tekst importeren: Bestand / Plaatsen én klik in de linker bovenhoek van het tekstkader. Voegt per keer aan één kader tekst toe. Is er meer tekst dan de tekstkader kan bevatten, dan gaat de rest van de tekst "in overloop" en verschijnt er rechtsonder een rood kruisje. Automatische import Hou de shift ingedrukt bij het klikken: de tekst wordt volledig geplaatst, er worden zo nodig extra pagina s aangemaakt. Halfautomatische import Hou de Alt ingedrukt bij het klikken: de tekst vult één kolom, het vervolg van de tekst blijft actief onder de muis. Tekstkaders verbinden en verbindingen verbreken Selecteer een tekstkader met de volle pijl. Je merkt behalve de 8 ankerpunten (om het kader aan te passen) een vierkantje linksboven en één rechtsonder. Door hierin te klikken met de pijl haal je de tekst op en kan je deze op een andere plaats neer- zetten. Er ontstaat dan een ketting tussen de twee tekstkaders. Deze ketting kan zichtbaar gemaakt worden onder het Weergavemenu > Extra > Tekstverbindingen weergeven. Een leeg vierkant linksboven staat voor eerste kader in de ketting. Een leeg vierkant rechtsonder geeft aan dat de tekst niet verder loopt. Een blauw pijltje geeft aan dat de tekst gekoppeld is aan een vorig of volgend kader. Een rood plusteken rechtsonder geeft aan dat een gedeelte tekst nog niet helemaal geplaatst is. A Inpoort van de tekst B Uitpoort die koppeling met volgend tekstkader aangeeft C Verbonden tekst D Inpoort die verbonden tekst uit vorig kader aangeeft E Uitpoort die overlopende tekst aangeeft 40

41 Oefening )) Open het Document Tekst toevoegen.indd )) Verbind de drie tekstkaders van de tweede rij met mekaar: klik op de Uitpoort van tekstvak 4 en klik links boven in tekstvak 5, klik op de Uitpoort van tekstvak 5 en klik tenslotte links boven in tekstvak 6. Nu zijn deze drie tekstkaders aan elkaar gelinkt. )) Klik in de menu Weergave op Extra s > Tekstverbindingen weergeven. )) Selecteer het eerste tekstkader. )) Importeer hier het document Tekst plaatsen.docx via Bestand > Plaatsen Resultaat: Het worddocument verschijnt in het tekstkader. De uitpoort vertoont overloop (symbool = rood kruis) )) We doen dit ongedaan door 2x op Bewerken > Ongedaan maken (of Ctrl + Z) te klikken en we herbeginnen maar nu zorgen we er voor dat er geen enkel tekstkader geselecteerd is. )) Importeer hier het document Tekst plaatsen.docx via Bestand > Plaatsen Nu staat de tekst niet vanzelf in het tekstkader maar hangt aan de muis vast! )) Klik in de linker bovenhoek van het eerste tekstkader. Resultaat: idem als hierboven. )) Klik 2x met de Selectiepijl op de overloop (uitpoort) van tekstvak 1. De pijl neemt nu de tekst uit de overloop op! )) Klik linksboven in het tweede tekstvak. Resultaat: het tweede tekstvak vult zich met de vervolgtekst. Er werd automatisch een verbinding tussen de twee tekstvakken gemaakt. Maar er is nog steeds overloop. )) Herhaal deze stap: klik op de overloop van tekstvak 2 en klik links boven in tekstvak drie. Resultaat: het derde tekstvak vult en we zien in de uitpoort geen overloop meer. De tweede rij heeft wel al tekstverbindingen! )) Importeer hier het document Tekst plaatsen.docx via Bestand > Plaatsen Resultaat: Het worddocument doorheen de het tekstkaders. De derde rij heeft heeft nog geen tekstverbindingen )) Zorg ervoor dat er geen enkel kader geselecteerd is. )) Importeer hier het document Tekst plaatsen.docx via Bestand > Plaatsen )) De tekst hangt vast aan de muis. Shift + klik in het tekstvak 7 Resultaat: De tekst vloeit in het kader en de overloop blijft aan de muis hangen. )) Klik nu in tekstvak 8... )) Herhaal dit tot de muis geen tekst meer bevat. 41

42 8.3 Dat is architectuur 1 Maak een nieuw document aan met volgende afmetingen: y B 244 mm - H 297 mm staand y spread y 3 pagina s y boven- en ondermarge 15 mm binnen- en buitenmarge 20 mm. STRAMIEN: 2 wijzig de naam van het stramien naar: T - Tekst 3 We willen graag een document met 6 kolommen. y In de buitenste kolommen (telkens 55 mm breed) komen afbeeldingen. y In de resterende 4 kolommen komt er een doorlopende tekst (tussenmarge 5 mm). 4 Linker stramienpagina: y Maak een eerste verticale hulplijn om de linker kolom aan te duiden: X = mm. De eerste kolom bevindt zich dus nu tussen de linker marge en het eerste hulplijntje op 75 mm. y De tweede verticale hulplijn komt 5 mm verder (=ruimte tussen de kolommen). y Verplaats het Nulpunt van het lineaal naar de rechter pagina in de rechter bovenhoek van de marge. y Derde verticale hulplijn komt op X = -55 mm (rechter stramienpagina) y Vierde verticale hulplijn komt op X = -60 mm (rechter stramienpagina) Om het nulpunt te verplaatsen sleep je van het snijpunt van de horizontale en verticale liniaal naar de positie op de layout waar je het nieuwe nulpunt wilt instellen. Zie afbeelding hierboven. Het nulpunt terug in de standaard positie plaatsen: dubbelklik op het snijpunt van de horizontale en verticale liniaal. 42

43 5 Plaats het lineaal terug op de standaardwaarden. 6 Op 50 mm voorzie je een horizontale hulplijn. 7 Maak een tekstvak (titel): x = 80 y = 15 b = 388 h = 35 8 Maak een tekstvak (tekst) x = 80 y = 50 b = 144 h = 232 (linker pagina) 9 Maak een tekstvak (tekst) x = 264 y = 50 b = 144 h = 232 (rechter pagina) 10 Beide tekstvakken worden in twee kolommen (Menu Object > Opties tekstkader) verdeeld. De tussenruimte is 5 mm 11 Voorzie pagina s 2 en 3 van het Stramien T - tekst 12 Pagina 1 is gebaseerd op het Stramien Geen 43

44 TEKSTPAGINA S (pag. 2 en 3) 13 Ga via het deelvenster Pagina s naar document pagina 2 en 3 14 Plaats in de 4 (middenste) tekstkolommen de tekst Le Corbusier.doc de tekst moet natuurlijk doorlopen: eerst tekstverbinden maken en dan de tekst importeren via Bestand > Plaatsen 15 Opmaak tekst: verplaats de titel naar het bovenste tekstvak (lege alinea s opruimen!) plaats de volledige tekst in lettertype Arial 12pt de titels staan vetjes voor en na de 5 genummerde titels komt er 12pt vrij elke alinea begint met een initiaal over een hoogte van 2 regels de volledige tekst wordt uitgelijnd zwevende regels (weduwen en wezen! - vraag uitleg aan je leerkracht) dienen vermeden te worden. 16 Plaats de titel boven het artikel (Showcard Gothic 72pt Kleine kapitalen) 1927: alleen tekstcontour (Vulling en Lijn wisselen) Corrigeer de fouten in de titel 17 Plaats tot slot de 4 illustraties in de randkolommen en voorzie ze van een gepast onderschrift. 44

45 VOORPAGINA (pag. 1) 18 Maak de onderstaande voorpagina zo goed mogelijk na kleur achtergrond: CMYK (op een aparte laag) Bestand > Plaatsen > Dat is architectuur.docx kleur grijs lettertype (Redactie): CMYK kleur oranje lettertype: RGB (Sleutelteksten uit de twintigste eeuw 010) lettertype Impact, lettergrootte tekst: 48 pt lettergrootte Dat : 300 pt, verbreed (afspatiëring) met 20 lettergroote is architectuur : 72 pt; verbreed met 20 Redactie en namen verbreed met versmald met Alle tekst wordt op 12 mm van de linker en van de bovenrand van het blad geplaatst. (Object > Opties tekstkader > Inzetafstand > rondom 12 mm) FINISHING TOUCH 20 Voor een spellingscontrole uit Bewerken > Spelling > Spellingscontrole 21 Maak een pdf-bestand aan van dit document Bestand > Exporteren > Opslaan als > Adobe pdf afdrukken 45

46 9 SYNTHESE OEFENINGEN TEKST EN AFBEELDINGEN 9.1 Artikelfiche Disney DVD s 1 Maak een nieuw document aan, bestaande uit 7 pagina s y A5 y landscape (liggend) y spread (pagina s naast mekaar STRAMIEN 2 Voorzie boven- en ondermarge op 15 mm, binnenmarge op 20 mm en de buitenmarge op 10 mm. 3 Maak op het stramien verticale hulplijnen aan op en 320 mm een horizontale hulplijn over de hele spread op 30 mm. 4 Voorzie op elke pagina een afbeeldingskader (voor de omslagfoto van de DVD) x = 10 y = 15 B = 80 mm H= 118 mm Kopieer dit naar het rechterstramien (Alt + Slepen) 5 Rechtsboven komt de titel van de film: x = 100 y = 15 B = 90 mm H= 15 mm tekst wordt rechts uitgelijnd en in Arial 30 pt geplaatst Kopieer dit tekstvak naar het rechterstramien (Alt + Slepen) 6 Doorlopende tekst (beschrijving van het hoofdpersonage) x = 100 y = 30 B = 90 mm H= 103 mm Deze tekst wordt uitgevuld en in 2 kolommen geplaatst Kopieer dit naar het rechterstramien (Alt + Slepen) 46

47 DOCUMENT 7 Maak een afbeeldingskader (cirkel) van 4 cm en plaats die tussen de twee tekstkolommen (Laat je leiden door de groene lijntjes) 8 Terwijl dit afbeeldingskader actief is, open je het Palet Tekstomloop: menu Venster > Tekstomloop Kies voor Tekst om objectvorm en laat rondom 2 mm vrij 9 Kopieer dit naar de rechter stramien pagina 10 Pagina 1 krijgt het stramien Geen : 11 Ga naar documentpagina 2 12 Plaats de foto s in de voorziene ruimten (Inhoud aan kader aanpassen of Kader proportioneel vullen) 13 Portret: werkwijze plaats de juiste foto (menu Bestand Plaatsen of Ctrl+D) ga met de muis naar de middencirkel: muis wordt een handje: met ingedrukte linker muisknop kan je nu de afbeelding verschuiven in de afbeeldingscirkel klik met de witte pijl op de afbeelding en de formaatblokjes worden zichtbaar. Pas eventueel de fotogrootte aan, zodat het portret vlotjes in de cirkel past 14 Plaats de worddocumenten in de grote tekstvakken: Toy Story 1, Toy Story 2, Een Luizenleven, Monsters en Co en Finding Nemo Tekstvak ontsluiten: Ctrl + Shift + Klik Bestand > Plaatsen of Ctrl + D 15 Knip de titel uit de teksten en plak die in de titeltekstbalk: Let op: het titeltekstvak moet je eerst ontsluiten met Ctrl + Shift + Klik Plakken doe je best via Bewerken - Plakken zonder opmaak Verwijder de overbodige lege alinea s: die kan je zichtbaar maken via menu Tekst > Verborgen tekens weergeven. Misschien moet je Afbreken aanvinken in het regelpaneel 47

48 48

49 9.2 De beste Oorlogfilms 1 Maak een nieuw document aan, bestaande uit 3 pagina s y A5 y landscape (liggend) y spread (pagina s naast mekaar) y standaard marges STRAMIEN 2 We activeren in het deelvenster Pagina s de linker stramienpagina 3 We verdelen de linkerstramienpagina in twee gelijke delen: Dat kan via de menu Layout > Hulplijnen maken Nu slepen we met de tool Rechthoek twee kaders over de linker stramienpagina de 1ste rechthoek van de linker stramienpagina krijgt als vulling , geen lijnkleur de 2de rechthoek van de linker stramienpagina krijgt als vulling , geen lijnkleur we doen het omgekeerde voor de rechterstramienpagina (tip: sleep een kopie) 49

50 4 We maken in het deelvenster Lagen een nieuwe laag aan (laag 2) en klik er op om ze activeren. (De aanduidingskleur is nu rood) 5 We herverdelen de stramienpagina in 4 kolommen en twee rijen met telkens 4 mm tussenruimte Gebruik hiervoor opnieuw de menu Layout > Hulplijnen gebruiken Vink de optie bestaande liniaalhulplijnen verwijderen aan 6 Maak in vak 2 van de linkerstramienpagina een tekstvak y lettertype Calibri - bold y 24 pt y Rechts uitlijnen y Verticaal uitvullen: onder (Object > Opties tekstkader) y Letterkleur: y Typ volgende tekst: Titel y Kopieer dit tekstvak naar de rechter stramienpagina, vak 7 7 Maak in vak 3 van de linker stramienpagina een tekstvak y lettertype Calibri - bold y 24 pt y Letterkleur: y Typ volgende tekst: Titel y Kopieer dit tekstvak naar de rechter stramienpagina, vak 6 50

51 8 Linker stramienpagina, tweede rij Maak in vak 1 en 2 een tekstvak en maak een tekstverbinding! y Hierin komt het lettertype Calibri - Regular y 12 pt y Uitvullen met laatste regel links uitgelijnd 51

52 9 Doe het zelfde voor vak 3 en 4 van de tweede rij 10 Kopieer deze rij naar de rechter stramienpagina Opm: In plaats van 2 tekstvakken met tekstverbinding te maken, hadden we ook 1 groot tekstvak met 2 kolommen kunnen maken! 11 Maak een nieuwe laag (laag 3 -groen) en klik er op om ze te activeren 12 Maak van vak 1 (linker stramienpagina, rij 1, kolom 1) een afbeeldingsvak. (tool Rechthoekkader) Doe hetzelfde met vak 4 Doe hetzelfde op de tweede stramienpagina (kopiëren en slepen?). DOCUMENT 13 Plaats de afbeelding Band of brothers : Bestand > Plaatsen Ctrl + Shift + Klik in afbeeldingskader 1 Inhoud aan kader aanpassen 14 Plaats de tekst Band of brothers Ctrl + Shift + Klik in het tekstvak Titel (rij 1 kolom 2) Bestand > Plaatsen > Band of Brothers.doc klik op Openen Knip de titel uit het geplaatste worddoc Ctrl + Shift + Klikken in het juiste tekstvak (rij 1, kolom 3) selecteer het woord Titel en plak via Bewerken > Plakken zonder opmaak Verwijder de overbodige alinea bovenaan het tekstvak (rij 2 kolom 1) 15 Herhaal deze stappen tot elke afbeelding met bijhorende tekst geplaatst is. 16 Bekijk het eindresultaat in Voorvertoning en sla het op. 52

53 53

54 9.3 Digitale Waakhond 1 Maak een nieuw document aan, bestaande uit 1 pagina A5 landscape (liggend) enkel (geen pagina s naast mekaar) standaard marges afloopgebied rondom 0,5 cm 2 Via de menu Bestand > Plaatsen activeren we de afbeelding Camera. De afbeelding hangt nu vast aan de muis (omdat we geen afbeeldingkader gemaakt hebben). Ga met de muis naar de linker bovenhoek van de pagina (in het afloopgebied) en klik Positioneer de afbeelding en verklein die tot 75 % (in het regelpaneel) 3 Sleep een rechthoekkader over de rest van het document (gebruik de overlooplijnen). Zet de lijnvulling uit. 4 We maken een verloop: Open het deelvenster Stalen > Opties Klik op Nieuw verloopstaal Klik op het Stoppertje in de Verloopbalk Kies CMYK als Stopkleur eerste kleur: eindkleur: noem dit verloopstaal: Camera Sluit af met OK Het nieuwe verloop is automatisch toegevoegd aan het deelvenster Stalen 54

55 5 We passen het verloopstaal toe: Selecteer de rechthoekkader (klik op de buitenlijn) Klik in het deelvenster Stalen op het verloop Camera en sleep dit verloop in de rechthoekkader Goed om weten een verloop wordt aangemaakt via het deelvenster (palet) Stalen! een verloop kan je toepassen op een vlak, een lijn, een tekst, een tekstomlijning en een tekstvak een verloop loopt in eerste instantie van links naar rechts. Je kan de richting omdraaien maar je kan ook graden ingeven via het deelvenster Verloop. Na elke verandering moet je het verloop opnieuw slepen naar het object 6 Maak een nieuwe laag aan 7 Maak in de rechterbovenhoek een tekstvak aan: B 80 - H 40 - draaiïngshoek 10 geen lijnvulling kadervulling lettertype Snap ICT - regular - 30 pt letterkleur wit tekst = Digitale waakhonden 8 Open het document Digi waakhond.odt en kopieer de eerste zin 9 Klik in het document op een willekeurige plaats en plak de tekst 10 Wijzig de tekst: Myriad Pro, 20 pt, semibold haal de letterkleur uit de afbeelding: selecteer de tekst en klik met het pipet in de afbeelding wijzig de tekstkader naar B 50 en H 27 sleep de tekstkader naar de linker kant, op halve hoogte (Y = ongeveer 57 mm) 11 Kopieer de tweede zin uit het document Digi waakhond.odt en plak die op een willekeurige plaats in het document 12 Wijzig de tekst: Myriad Pro, 16 pt, semibold gebruik de zelfde letterkleur van de vorige tekst wijzig de tekstkader naar B 62 en H 40 sleep de tekstkader naar de rechter onderkant 13 Bekijk het document in Voorvertoning 14 Plaats het eindresultaat eventueel op je stick (Bestand > Opslaan als) Tip: Tip Waarom maakten we een nieuwe laag aan (stap 6 - Tekstvakken)? Op een volgende nieuwe laag kunnen we nu eventueel dezelfde tekst in een andere taal aanbieden. Of een andere reclame slogan. Of een andere lay-out... binnen hetzelfde document. 55

56 56

57 10 OPSLAAN ALS PDF Het aanleveren van een document aan de drukker gaat makkelijker als PDF-bestand. PDF heeft als voordeel dat je maar één bestand levert in plaats van alles losse beelden, lettertypen en InDesignbestanden. Bovendien wordt een PDF-bestand op een slimme manier opgeslagen, zodat het een minder groot bestand wordt Soorten PDF: er bestaan verschillende soorten PDF, maar meestal weet je niet wat is wat? Overleg met je drukker! Weet je (nog) niet waar je drukwerk wordt gedrukt, kies dan PDF/X-1a als instelling (en geef deze een afloop rodom van 5 mm. Wil je zelf het document printen, kies dan voor Afdrukken met Hoge kwaliteit 10.2 Exporteren als PDF Kies de menu Bestand > Exporteren of Ctrl + E en kies onder in het dialoogvenster bij opslaa als voor: Adobe PDF afdrukken. Geef een naam en plaats op voor de te exporteren PDF (bv Computer > USB-stick) Klik op Opslaan. Nu opent er een dialoogvenster Tabblad Algemeen: (afbeelding op volgende pagina) Bovenaan in het dialoogvenster kiezen we bij Voorinstelling Adobe PDF voor drukker: PDF/X-1a 2001 zelf printen: Hoge kwaliteit We wijzigen enkel nog de instelling PDF na exporteren weergeven: vinkje aan. Nu zal de gemaakte PDF na het opslaan openen en kunnen we controleren of alles naar wens is. (Dit kan natuurlijk enkele seconden duren.) Bereik: als je slecht enkele pagina s van je document wil overzetten naar PDF (bv enkel hoofdstuk 1) Spread: hier wordt 1 spread (dubbele pagina) op 1 pagina afgedrukt 57

58 Tabblad Compressie: laten we ongewijzigd Tabblad Tekens en afloop De meeste drukkers willen niet dat je drukkermarkeringen toevoegd. Ze doen dat liever zelf. Afloopinstellingen: heb je in het document afloopmarges gebruikt, dan moet je deze optie aanzetten. Tabblad Uitvoer: wordt de PDF alleen op het beeldscherm bekeken, dan zetten we een vinkje bij Overdrukken simuleren en kiezen we recht boven bij Compatibiliteit voor Acrobat 4 PDF 1.3 Tabblad Beveiliging: hier kan je eventueel een wachtwoord invoeren (kan niet bij de standaardinstelling) Alle instellingen die je aangepast hebt, kan je opslaan bij Voorinstelling opslaan. 58

59 11 STIJLEN 11.1 Oefening Google 1 Maak een nieuw document aan, bestaande uit 3 pagina s A4 staand, naast mekaar standaard marges 2 Maak in het A-stramien zes rechthoekkaders (volledige hoogte van het document) Teken een eerste rechthoek: H 297 mm - B 70 mm Bewerken >Stappen en herhalen = aantal: 5 kolommen - horizontaal 70 mm 3 Vul de 1ste en de 4de kader met YMCK Vul de 2de en de 6de kader met YMCK Vul de 3de kader met YMCK Vul de 5de kader met YMCK Verloopdoezelaar Selecteer de eerste kader Activeer het gereedschap Verloopdoezelaar Trek een vertikale lijn van de bovenste marge naar de onderste marge Herhaal deze handelingen voor de volgende 5 kaders 59

60 6 Wijzig de marges: Lay-out > Marges en kolommen: Marges binnen en buiten: 10 mm (slotje!) 7 Maak een tekstkader vanaf de linker- en ondermarge van H 195 mm en B 55 mm (X 10mm - Y 90 mm) 8 Via stappen en herhalen maken we nog 2 tekstkaders (horizontaal 67,5 mm) en we verbinden die 60

61 9 Selecteer de eerste drie tekstvakken (shift) en kopieer deze (alt) naar de rechter spread pagina 10 Verbind de tekstvakken van de linker pagina met die van de rechter pagina. Controleer via Extra s > Tekstverbindingen weergeven 11 Plaats in dit tekstvak het document Google : plaats een vinkje bij import opties tonen Plaats in het dialoogvenster Importopties Microsoft Word een vinkje bij Opmaak = Stijlen en opmaak uit tekst en tabellen verwijderen klik op Ok 61

62 12 Selecteer de volledig tekst (Ctrl + A) en wijzig het lettertype naar Arial, regular, 12pt, uitvullen 13 Om makkelijker in de tekst te kunnen werken, kiezen we in de menu Tekst voor Verborgen tekens tonen. en zoomniveau (minstens) Sla het document nu al op! (Voorzichtigheid is de moeder van...) 15 Titel Knip de eerste zin weg (titel) en plak hem boven de tekst. Sleep de titel naar zijn juiste plaats en vergroot het tekstvak tot 2 kolommen. Wijzig de puntgrootte naar bold 16 pt 16 Klik in de eerste alinea en kies voor ruimte na 6 pt (=2,1 mm) 17 Deze wijziging willen we bij elke alinea aanbrengen. Daarom gaan we die handeling automatiseren: we maken een Alineastijl aan Klik in het deelvenster Alineastijlen op Nieuwe stijl aanmaken. Zo, de nieuwe alineastijl is aangemaakt en noemt Alineastijl 1. Deze alineastijl bevat alle opmaakkenmerken van de alinea waarin de cursor stond bij het aanmaken! De details van de stijl kan je bekijken en aanpassen: klik met de rechter muisknop op de Stijl en kies voor Stijl bewerken. 62

63 In het venster Opties kan je de stijl volledig naar je hand zetten 18 Wijzig de naam van Alineastijl 1 naar Witruimte na en sluit af met OK. 19 Pas deze stijl toe op alinea 2, 3 en Maak de eerste titel op: (1. Zoeken op bestandstype) 3pt witruimte voor, 6 pt witruimte na, bold, Kleine Kapitalen 21 Maak hiervan een nieuwe alineastijl en noem die Titel 1 22 Pas die toe op alle volgende 5 titels 23 Maak bovenaan in het document 3 afbeeldingskaders (rechthoekkader) naast elkaar van B 140 en H Plaats in het eerste kader: google logo.jpg 25 Plaats in het tweede kader: google gmail.jpg 26 Plaats in het derde kader: google youtube.jpg 63

64 27 Sla het document nogmaals op. 28 De tekst na punt 5, vanaf Nog twee handige tools moet doorschuiven naar de volgende kolom: druk op het toetsenbord op de rechter Enter-toets (bij de cijfers). (Deze toets heeft in indesign dus een andere functie!!!) 29 De titel van de laatste kolom (Nog 2 handige tools) krijgt ook opmaakstijl Titel 2 30 Bekijk het document in voorvertoning 31 Sla het document definitief op. 32 Sla het document op als PDF: Bestand > Exporteren > Adobe PDF afdrukken > Opslaan Tabblad Algemeen: Voorinstelling: Afdrukken met hoge kwaliteit extra optie: Miniaturen op pagina insluiten Tabblad Tekens: Alle drukkersmarkeringen aanvinken Eporteren >OK Bekijk het resultaat Tip: De Enter-toets (op het numerieke deel van het toetsenbord) zorgt ervoor dat de tekst springt naar de volgende kolom of pagina. 64

65 6 trucjes om efficiënter te zoeken met Google Welke website vereer jij dagelijks met de meeste bezoekjes? Wat is je homepage? Veel kans dat het antwoord Google is. Maar haal jij wel het maximum uit deze krachtige zoekmotor? Wie iets wil opzoeken op internet, grijpt daarvoor bijna instinctmatig naar Google. De site is dan ook niet meer weg te denken uit ons professionele en persoonlijke leven. Als je iets zoekt via Google, dan kan je dat net zo goed zo efficiënt mogelijk doen. Niets zo ergerlijk namelijk als door duizenden zoekresultaten te moet waden. Dankzij deze handige trucjes kan je preciezer zoeken en word je gegarandeerd een Google-grootmeester. 1. Zoeken op bestandstype Als je geen webpagina s zoekt, maar bestanden, maak Google dan duidelijk naar welke bestandstypes je op zoek bent. Als je bijvoorbeeld financiële data zoekt, dan is de kans groot dat die informatie in een Excel-bestand terug te vinden is. Typ dus: zoekterm filetype:xls Als resultaat zal je enkel Microsoft Excel Spreadsheets te zien krijgen. Wil je bijvoorbeeld een folder of een jaarrapport vinden, probeer dan eens te zoeken op filtype:pdf. De extensies van Microsoft Office-programma s zijn het meest courant om op te zoeken. 2. Zoeken op een specifieke site Soms heb je ergens een artikel gelezen op een bepaalde site, maar vind je het niet onmiddellijk meer terug. Dan kan je eventueel de zoekfunctie van die site gebruiken, maar als die er niet is, of niet naar behoren functioneert, kan Google je uit de nood helpen. Typ: zoekterm site:sitewaaropjewilzoeken. be Je kan ook je zoekopdracht beperken tot een bepaald domein zoals org, be of com. Belastingen site:be geeft bijvoorbeeld enkel zoekresultaten over belastingen die op Belgische sites te vinden zijn. 3. Zoeken in de cache Ben je op zoek naar een artikel dat van een site gewist is, dan kan je proberen om het toch nog terug te vinden door te zoeken in de cache van die site. Je zoekt dan niet op de site zelf, maar op een gearchiveerde kopie die wordt bijgehouden op de servers van Google. Typ cache: Op deze manier kan je ook ongemerkt websites bezoeken; je laat namelijk geen cookies of andere sporen na. 4. Zoeken op een woord in de titel of de url van een pagina Als een bepaald woord voorkomt in de titel of in de url van een pagina, dan is de kans groot dat die pagina ook effectief dat woord als hoofdonderwerp zal hebben en dat de tekst er dus niet slechts zijdelings over zal gaan. Typ: allintitle:zoekterm of inurl:zoekterm 5. Zoeken naar gelijkaardige sites Heb je een interessante site gevonden en wil je weten of er nog iets van die strekking bestaat? Gebruik dan de zoekoptie related. Typ: related: 6. de betekenis van een bepaald woord opzoeken Wil je een exacte definitie van een bepaald woord? Gebruik dan de optie define. Typ: define:zoekterm nog twee handige tools Google beschikt ook over een ingebouwde rekenmachine en over een convertor voor munteenheden, maten en gewichten. Niet iets om je zoekopdrachten efficiënter te laten verlopen dus, maar wel bijzonder handig. De rekenmachine Typ de bewerking die je wil uitvoeren in het zoekvak, gevolgd door een gelijkheidsteken. Bijvoorbeeld: optellen en aftrekken: = vermenigvuldigen: 54 * 33 = delen: 759/3 = vierkantwortel trekken: sqrt(333) = machtsverheffing: (4+18)^3 = Google berekent ook vlot de sinus, cosinus of tangens van een hoek en diverse andere wiskundige bewerkingen. De convertor Typ bijvoorbeeld: 15 billion dollars in euro 12 pounds in kilograms 1500 yards in kilometers Bron: openforum.org 65

66 11.2 CAD/CAM 1 Maak één A4 document (geen spread), bestaande uit 3 kolommen, tussenruimte 5 mm. Marges B 50, O 18, L&R 10 mm 2 Haal de tekst CAD-CAM op en plaats die in de kolommen. 3 De titels komen in Arial Bold, Kapitalen, rood, witruimte na 2 mm. Doe enkel de eerste titel! Plaats onder de titels een rode alinealijn van 1 pt (Alinea > opties > Alinealijnen) en verschuif deze 2 mm 4 Ondertitels: (doe enkel de eerste ondertitel) y Arial, y italic, y 8 pt, y 2 mm wit boven 66

67 5 Elke alinea: y staat in Arial, 8 pt y springt links 11 mm in y afbreken uit 6 De cijfers: y selecteer een getal y Arial, 24 pt y regelafstand verkleinen tot cijfer in de tekst erboven (ondertitel) staat y basislijn verschuiven (tot cijfer terug op uitgangspositie staat) y cijfer rechts uitlijnen; rechts uitlijnen wijzigen in 50 (= rechterkantlijn opschuiven naar links) (alternatief: maak van het cijfer een initiaal) 7 Auteurvermelding: y TimesNewRoman, y 8 pt, y italic, y inspr links 11 mm, y 2 mm wit boven, 3 mm wit onder 8 Stijlen maken: y maak voor de verschillende alinea onderdelen een stijl en pas ze toe op de rest van de tekst y plaats de cursor in het juiste alinea onderdeel open het palet alineastijlen maak een nieuwe stijl aan geef deze een naam en eventueel een sneltoets 9 Zorg voor een evenwichtige bladspiegel (zie resultaat: gebruik witruitme voor) 67

68 CAD/CAM Belteinka en de Apple Macintosh In de textielververij van de firma 4 Belteinka uit Oudenaarde werd onlangs ruimte gemaakt voor een netwerk van Apple Macintosh computers en numerieke terminals. Dit netwerk wordt ingeschakeld in de produktieopvolging en ook het voorraadbeheer zal binnen afzienbare tijd met dit systeem gevoerd worden. Vera Lodewijckx DESKTOP PRODUCTIVITY Halt: verboden toegang! Aanvankelijk werden de Apple 6 Macintosh personal computers bij S.W.I.F.T. getolereerd. Langzaam maar zeker kregen ze erkenning en vervolgens werden ze opgenomen in het systeem voor informatieuitwisseling bij S.W.I.F.T. Martine Jones NETWORKING & COMMUNI- CATIONS De Macintosh in een internetwerk De apple Macintosh computers 8 die op de UCL staan, verhogen de produktiviteit aan zienlijk: ze maken het beheer en de communicatie eenvoudiger en moedigen de gebruikers aan tot het uitwisselen van gegevens. Martine Jones HYPERCARD Heldendicht... De apple Macintosh-configuraties 10 bij Tractebel Energy Engineering vertegenwoordigen een belangrijke eerste etappe bij de invoering van een dynamische Executive Information System met een persoonlijk tintje. Martine Jones ELECTRONIC PUBLISHING CAP haalt krantekoppen In de afgelopen jaren introduceerden 12 een groot aantal kranten technieken voor copmuterondersteund publiceren (CAP) om hun look en hun produktiviteit te verbteren. Een van de talrijke illustraties van d!e evolutie La Libre Culture, een bijlage van La Libre Belgique. Martine Jones CAD/CAM Bravo...Macintosh Een tijdsbesparing van 70 uur bij het 21 ontwerpen van een plan voor een bottellijn: dat lijkt veel, maar toch is dit het geval bij B.I.C. sinds de heer Bertau een Apple Macintosh IIci computer en MacBravo heeft gekocht. Martine Jones ELECTRONIC PUBLISHING Colors United De informatisering in de lay-outwereld 22 is niet meer te stuiten. Maar een ontwerper moet toch al verschillende miljoenen investeren om zelf de kleurenfoto s op een professionele manier te kunnen verwerken. MACMAN Jansen & Janssen De Macintosh laat je nooit in de kou staan Twee jonge Belgen worden 24 uitgenodigd door Australiæ om in de wateren van de Zuidpool Wetenschappelijk onderzoek te verrichten. Hun kennis en hun Macintosh Portable computer zijn hun metgezellen. Paul De Groeve, Karel Vereertbrugghen DESKTOP PRODUCTIVITY MacKrediet Sinds enkele jaren groeit het aantal 26 Apple Macintosh computers gestaag op verschillende afdelingen van het Gemeentekrediet. Zo werden op de afdelingen MIS en ALM zeer geavanceerde hulpmiddelen ontworpen voor het financieel beheer. Martine Jones. NEWSLINE Allerlei nieuwtjes De Apple Macintosh computer vind je 27 op de meest uiteenlopende plaatsen: in een boekhandel, bij een gitarist, bij een oenoloog, en natuurlijk ook op Flanders Technology International! DESKTOP PRODUCTIVITY Apple-Papa-Tango De spuitgasten van Tienen gaan het 30 vuur te lijf, redden levens en helpen anderen in nood. Maar hun job brengt ook een hoop papierwerk met zich mee. AbiFire pakt de volledige administratie van het branndweerkorps aan. Resultaat: meer tijd voor het echte werk. Jansen & Janssen APPLE INFO Nieuwe produkten Apple Computer lanceert een nieuwe 30 en verbeterende CD-ROM-speler, de AppleCD SC Plus, alsook het Apple 21 -kleurenscherm, een ware streling voor het oog. Lea Winkeler 68

69 12 TABELLEN WEETJES Tabellen worden altijd opgebouwd in een tekstkader Alle handelingen in een tabel worden met het tekstgereedschap uitgevoerd De celhoogte wordt aangepast aan het volume tekst als de celhoogte niet op Exact staat Met de return-toets maakt men een nieuw alinea in de cel Met de tab-toets verspringt men naar een volgende cel Een Tab in de laatste cel levert een nieuwe rij op Plaats de cursur boven een Kolom om de volledige Kolom te selecteren Plaats de cursur links naast een Rij om de volledige Rij te selecteren Plaats de cursur op de linker bovenhoek om de volledige tabel te selecteren Neem een kolom of rijscheidingslijn om de positie te veranderen. De andere rijen of kolommen behouden hun hoogte of breedte Neem een kolom of rijscheidingslijn met de Shift ingedrukt om de positie te veranderen. Alleen de verplaatste scheidingslijn wordt verplaatst Met de cursor pijltjes kan je ook door een tabel lopen. Bekijk het document: "Tabel voorbeeld" 69

70 12.1 Leonardo Da Vinci 1 Maak een nieuw document aan met volgende afmetingen: y A4 liggend y boven- en ondermarge 20 mm links 33 mm rechts 20 mm y overvloei en witruimte 0 mm 2 Maak met het Tekst-gereedschap een kader over de volledige bladspiegel 3 Voeg een Tabel in (menu Tabel > Tabel invoegen) van 4 rijen en 3 kolommen 4 Selecteer de bovenste rij en kies menu Tabel > Cellen samenvoegen (kan ook in het Besturingspalet) 5 Geef deze (titel-)cel een kleur naar keuze via de Stalen en pas de Tint aan naar 20 % 6 Typ volgende tekst Leonardo da Vinci en maak de tekst op. Zoek een zwierig lettertype (bv. Monotype corsiva - 25 pt - pas op: dit lettertype staat niet alfabetisch, zoek het onder de C ). Centreer horizontaal en verticaal (!). 7 Selecteer de (titel-)cel en plaats de rijhoogte op exact 12 mm. 8 Plaats in cel A2 (1 ste cel op de 2 de rij) afbeelding Leonardo_img_portret.jpg. 9 Maak de celhoogte exact 70 mm. Centreer de afbeelding horizontaal en verticaal: doe dit via het Besturingspalet OF Tabel > Celopties > Tekst > Verticaal uitvullen > Gecentreerd 10 Ga via Tab naar cel B2. Plaats de tekst leonardo_inleiding.txt. Maak de tekst op, en zorg ervoor dat de tekst in het tekstkader past. 11 Plaats in cel C2 de afbeelding leonardo_img_leda.jpg. Opmaak zoals cel A2 12 Cel A3 afbeelding: leonardo_img_leda-en-zwaan.jpg opmaak idem 13 Cel B3 tekst: leonardo_uitvinder.rtf 14 Cel C3 afbeelding: leonardo_img_vitruvische.jpg (opgelet!) 15 Voeg een pagina toe aan het document (Palet Pagina > Opties > Pagina s invoegen) 16 Selecteer de 4 de rij en voeg de cellen samen. Geef de rij een kleur (Stalen) en plaats de Tint op 20 %. Rijhoogte: 12 mm. Centreer de tekst H en V Voeg volgende tekst toe: S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Citadelpark, B-9000 Gent T: +32 (0) F: +32 (0) E: museum.smak@gent.be 70

71 17 Selecteer deze rij opnieuw en kies menu Tabel > Rijen omzetten > naar voettekst Resultaat : Wanneer de tabel groter wordt dan 1 pagina, zal deze rij automatisch verschijnen op de volgende pagina( s), onderaan in de tabel als voettekst! 18 Selecteer de eerste rij en kies menu Tabel > Rijen omzetten > naar koptekst 19 Sta met de cursor in een gewone cel. Voeg 2 rijen toe aan de tabel (menu Tabel > Invoegen > Rij invoegen). Opgelet: De extra aangemaakte rijen staan in overloop (rood kruisje onderaan) want we zijn vergeten een tekstkader te slepen op de tweede pagina. Oplossing: klik met de muis op de overloop en klik dan links boven in de tweede pagina (muissymbool: ketting) 20 Cel A6 afbeelding: leonardo_img_uitvindingen.jpg Cel B6 tekst: leonardo_monalisa.txt Cel C6 afbeelding: leonardo_img_oldmen.jpg Cel A7 afbeelding: leonardo_img_schets.jpg Cel B7 tekst: leonardo_vliegmachines.doc Cel C7 afbeelding: leonardo_vite_aerea.jpg 21 Plaats alle tabelrandlijnen in 2 pt Tabel > Tabelopties > Tabelinstelling > Tabelrand : 2 pt 22 Sla op als PDF - afdrukken met hoge kwaliteit - geen miniaturen - geen drukkersmarkeringen. 71

72 72

73 12.2 Exceltabel 1 Maak een nieuw document aan met volgende afmetingen: 1 pagina A4 liggend 1 kolom BO 20 mm links 33 mm rechts 20 mm 2 Maak met het Tekstgereedschap een kader binnen de marges en plaats oefentabel.xls. Vink toon import opties aan. Opmaak Tabel: kies niet-opgemaakt tabel 3 Voeg de cellen van de eerste rij samen (Tabel > Cellen samenvoegen) 4 Converteer de eerste rij naar koptekst (Tabel > Rijen omzetten > naar koptekst) 5 De eerste rij moet exact 12 mm hoog zijn 6 De tekst van de eerste rij moet horizontaal en verticaal gecentreerd zijn 7 De buitenste rand (Tabelopties), de eerste en de laatste rij (Celopties) komen in 2 pt, type dun-dik 8 De tweede kolom wordt rechts uitgelijnd 9 Vul de koptekst op met een willekeurige kleur. Voeg deze kleur toe aan het palet Stalen. (zie volgende pag) 10 Maak op basis van dit staal een Verloop aan (Palet Stalen - Opties - Nieuw verloop). 11 Gebruik dit verloop voor de tweede rij 12 en voor de laatste rij (draai hier het verloop om). 13 De tabel is 75 mm breed. 14 De tweede rij is exact 12 mm hoog en de laatste 14 mm. Centreer. 73

74 74

75 12.3 Synthese-oefening: visitekaartje dermatoloog 1 Maak een nieuw document aan met volgende afmetingen: B 150 mm x H 50 mm - liggend 1 pagina marges 3 mm 2 Teken 2 horizontale hulplijnen op 27 mm en 35 mm 3 Teken 1 vertikale hulplijn in het midden van het blad 4 Noem deze laag achtergrond 5 Maak 3 nieuwe lagen aan met de respectievelijke namen: hoofding, tekst en tabel. 6 Laag achtergrond : de zone tussen de 2 horizontale hulplijnen komt in het rood (RGB 190, 40,0) Sla dit kleur op in het palet Stalen en noem het kaartje rood 7 Laag hoofding : de tekst Dr. Annelies Stockvrouw : lettertype Arial 14pt, bold, palet Stalen: kaartje rood de tekst moet net de rode rand raken de tekst Dermatoloog : lettertype Arial 14pt, bold, kleur roze (RGB 217, 170, 196) Sla dit kleur op in het palet Stalen en noem het kaartje roze de l (dermatoloog) moet op dezelfde hoogte van het punt (Dr.) staan de tekst consultaties - lasertherapie - allergologie puva : lettertype Arial, 6pt, kleur: palet Stalen: kaartje roze 8 Laag tekst : de tekst onderaan het visitekaartje (adres kliniek, zie voorbeeld) en rond de tabel: Arial, 6pt 9 Laag tabel : maak op het linkergedeelte van het visitekaartje een tabel voor de uurregelingen van zowel de afspraken en de vrije raadplegingen (zie voorbeeld) )) probeer zelf de tabel te maken, met enkel het resultaat (volgende pagina) als voorbeeld 75

76 Tabel = laag Tabel eerst tekstvak maken! Tabel > tabel Invoegen: 8 rijen (waarom?) en 3 kolommen Selecteer de volledige tabel en wijzig de rijhoogte naar exact 4 mm Positioneer de tabel: twee rijen moeten onderaan de rode band komen Plaats de tekst in de tabel: Arial 4pt, bold Alle tekst staat horizontaal gecentreerd De tekst in de tweede en derde kolom staat ook vertikaal gecentreerd De eerste kolom wordt 8 mm breed, de andere 19 mm Alle tabellijnen worden 0,25 mm dik, zwart, volle lijn De lijnen van de 7 rij verdwijnen De lijnen van de 5de en 6de rij komen in het roze (palet Stalen) Positioneer de tekst (laag Tekst) op afspraak ma 8u di vrije raadpleging wo do vr za do Dr. Annelies Stockvrouw Dermatoloog Sint-Rembert algemeen ziekenhuis St.-Rembertlaan Torhout consultaties - lasertherapie - allergologie - puva dienst huidziekten tel

77 13 TABS Met tabs plaats je tekst op bepaalde horizontale locaties. Standaard staat er een tabteken om de 1,27 cm (halve inch). Dat wordt in het liniaal weergegeven door een klein streepje bovenop het liniaal. Tabs gelden voor de gehele alinea. De eerste tab die je instelt, verwijdert alle tabstops links daarvan. Met volgende tabs die je instelt, worden alle tabs tussen de ingestelde tabs verwijderd Overzicht van het dialoogvenster Tabs Het dialoogvenster Tabs vind je onder: Menu Tekst - Tabs A B E C G D F A. Tabuitlijningsknoppen (Linkse, centrerende, rechtse, decimale tab) B. Tabpositie (kan je zelf invullen) C. Vak Opvulteken (kan je zelf invullen) D. Vak Uitlijnen op (kan je zelf invullen) E. Tabliniaal F. Boven kader plaatsen G. Standaardtab aanduiding 13.2 Tabs instellen Je kan linkse, gecentreerde, rechtse en decimale tabs (A) en tabs met een speciaal teken instellen (C). Als je een tab met een speciaal teken instelt, kan je de tab op elk gewenst teken uitlijnen, zoals een dubbele punt of een dollarteken (D). 1 Selecteer de alinea of de groep alinea s waarop je de tabs wil toepassen. 2 Menu Tekst > Tabs 3 Klik op het magneetpictogram (F) in het dialoogvenster Tabs. Het dialoogvenster Tabs wordt aan de bovenzijde van de kolom met de geselecteerde tekst of de invoegpositie gekoppeld. 4 Klik voor de eerste tab op een tabuitlijningsknop (links, rechts, gecentreerd of decimaal) in het dialoogvenster Tabs (A) om in te stellen hoe de tekst moet worden uitgelijnd. 5 Ga op een van de volgende manieren te werk: Klik op de tabliniaal (E) om een nieuwe tab te plaatsen. Typ een positie in het X vak (B) en druk op Enter of Return. Met de Pijl-omhoog of Pijl-omlaag kan je de tabwaarde met telkens 1 punt te verhogen of te verlagen. 77

78 6 Herhaal de stappen 3 en 4 voor volgende tabs met een andere uitlijning. Tip Als je een tabteken wilt invoegen in een tabel, kies je Tekst > Speciaal teken invoegen > Overig > Tab. Tekens opgeven voor decimale tabs Je gebruikt decimale tabs als je tekst wilt uitlijnen met een door jouw opgegeven teken, zoals een punt of een euroteken. 1. Maak of selecteer een decimale tab op de tabliniaal in het deelvenster Tabs. 2. Typ in het vak Uitlijnen op het teken waarop u wilt uitlijnen. Je kan elk gewenst teken typen of plakken. Zorg ervoor dat de alinea s die je uitlijnt, dit teken bevatten. Opvultekens toevoegen Een opvulteken is een herhaald patroon van tekens, bijvoorbeeld een reeks punten of streepjes, tussen een tabstop en de de tekst die daarop volgt. 1. Selecteer een tabstop op de liniaal in het deelvenster Tabs. 2. Typ een patroon van maximaal acht tekens in het vak Opvulteken en druk op Enter. De opgegeven tekens worden over de breedte van de tab ingevoegd. 3. Om het font of andere opmaakkenmerken van het vulteken te wijzigen, selecteer je het tabteken in het tekstkader en kiest u de gewenste opmaak in het deelvenster Teken of het menu Tekst. 78

79 13.3 Oefening 1 - Tabs in indesign 1 Open het document Oefening 1 - Tabs in indesign 2 De tabs zijn bij het typen van de tekst al aangebracht! Die kan je, indien nodig, zichtbaar maken via Tekst > Verborgen tekens weergeven 3 Selecteer de eerste zin 4 Open het dialoogvenster Tabs (Menu Tekst > Tabs) 5 Plaats op het liniaal een rechtse tab op 8 cm (controleer in het X vak) en een In midden uitgelijnde tab op 12 cm 6 Selecteer de rest van de tekst ( Nederlands pond tot en met 0,01 ) 7 Plaats een rechtse tab op 8 cm en punt als Vulteken Plaats een decimale tab op 12 cm. 79

80 13.4 Oefening 2 OGO Bestudeer eerst de oplossing. Bedenk al hoe jij het zou aanpakken... 1 Maak een nieuw document aan: A5 - Liggend - 1 pagina - geen marges - afloop 3 mm 2 Plaats links de afbeelding Ogo - sparkling. De afbeelding moet maar half tot 3/4de zichtbaar zijn. 3 Alle tekstkaders krijgen rondom een inzetafstand van 3 mm (Object - Opties tekstkader - inzetafstand) 4 Het eerste tekstkader komt rechtsboven en is ongeveer even hoog als de dop van de fles (afbeelding - gebruik eventueel een hulplijntje) 5 Plaats de tekst: Ogo. txt 6 Slechts de eerste doorlopende tekst is nodig voor het eerste tekstkader. Laat de rest gewoon onzichtbaar staan in overloop. 7 Alle tekst komt in Calibri 10 pt 8 Tweede tekstvak: Kopieer het eerste tekstvak en plaats deze in het midden onderaan (bovenkant tekstvak = onderkant letters OGO op afbeelding; gebruik eventueel een hulplijntje) 9 Wis de reeds gebruikte tekst. 10 Plaats de rest van de tekst (Ctrl + A) in Calibri 8 pt, met uitzondering van het eerste woord kenmerken 11 Na kenmerken 2 mm wit vrijlaten 12 Plaats tabs in de tekst 13 Selecteer de tekst en plaats via Tekst > Tabs een linkse tab op 13 mm. 14 De laatste lijn moet verkeerd om inspringen!!! 15 Derde tekstvak: Rechter onderaan: kopieer het vorige tekstvak en wis de reeds gebruikte tekst 16 De eerste zin (wateranalyse) komt in 10 pt en 2 mm witruimte na 17 Er mag in de opsomming slechts 1 tabteken staan 18 Plaats via Tekst > Tabs > decimale tab op 47 mm 19 Klik met het Pipet op de merknaam OGO (afbeelding) om de kleur op te nemen. Het derde tekstkader wordt opgevuld met deze kleur. Deze kleur wordt bij de Stalen toegevoegd en krijgt de naam OGO. 20 De buitenlijn van tekstvak 2 krijgt ook deze kleur OGO 21 De titel wateranalyse komt in het wit 22 In de middenste vrije ruimte typ je OGO in Calibri 144pt. 80

81 23 Maak een nieuw verloop (palet Stalen > Opties > Nieuw verloop): van de kleur OGO naar Cyaan 24 Pas dit toe op de tekst OGO : Selecteer het woord OGO Klik in het regelpaneel op T-vulling Kies nieuw kleurverloop Draai het verloop om Trek een richtlijn van boven naar onderen op de geselecteerde tekst 81

82 14 PADEN 14.1 Kellog s 1 Wijzig volgende instelling: Weergave > weergaveprestaties > hoge kwaliteit 2 Maak 1 nieuw alleenstaand document formaat B 160 mm - H 130 mm, marge B en O 12 mm, L en R 5 mm 3 Laag Sierlijnen Maak boven én onder een sierlijn (tekstvak is misschien het makkelijkste) H 5 mm rode opvulling (Stalen). 4 Typ in de onderste sierlijn Met Kellogg s begint de dag goed. Centreer deze tekst verticaal, Arial 8pt, wit, 2mm vd rechtermarge 5 Laag Tekst Advertentie Plaats de tekst Kellogg s.txt 6 Laag grote K Plaats de afbeelding grijze K.ai De bovenkant en onderkant van de afbeelding moeten in de sierlijn staan (Control + Shift + Kaderslepen) 7 De advertentietekst moet het pad van de afbeelding volgen: Klik de afbeelding aan menu Venster > Tekstomloop > Tekst om objectvorm Type: randen zoeken 8 Indien nodig, tekstkader opschuiven naar rechts. Pas de tekst aan tot alles netjes in het tekstkader past (Arial 9pt?) 9 Eventueel de ankerpunten van de afbeelding bewerken (witte pijl) 82

83 10 Laag kleine K Plaats de tweede afbeelding kellogg s.tif rechts onder (blijf 2 mm van de rechter rand) 11 De advertentietekst mag niet door deze afbeelding lopen: Venster >Tekstomloop > Tekst om selectiekader (of Object > Opties tekstkader > Tekstomloop negeren) Misschien moet de pt grootte van de advertentie weer aangepast worden (8,8 pt) 12 Wijzig de kleur van kellogg s.tif naar rood (palet) :met witte pijl selecteren Opm.:.eps = onveranderbaar.tiff = veranderbaar 13 Laag: achtergrond Geef een achtergrondkleur aan het volledige document: kader maken > stalen > kleur kiezen > tint 25 %. Object > schikking > naar achtergrond (OF Palet > Lagen > laag naar onderaan slepen) 14 De tweede afbeelding (Kellogg s) van dezelfde achtergrondskleur voorzien: kaderkleurvulling aanklikken > Staal Rood > tint 25 % (OF: aanklikken > object > uitknippad > opties > type = randen zoeken > inclusief binnenranden > tolerantie: 1) 15 Laag Pit Plaats links boven een tekstkader: Geef pit aan je toekomst. Om de tekstomloop met de grote K uit de weg te gaan, moet je eerst naar Object > 83

84 Opties Tekstkader > Tekstomloop negeren. Misschien moet je hetzelfde doen met de onderste slogan Met Kellog s Sla het document op 84

85 14.2 BRUG 1 Maak een nieuw document aan: 1 - A4 - staand marges: B en O 20 mm, links 33 mm, rechts 20 mm, overvloei 0 mm 2 Plaats (enkel klikken in de pagina) de afbeelding brug.jpg exact in het midden van de marges. Gebruik hiervoor eventueel hulplijnen : menu Lay-out > Hulplijnen maken > Marges. 3 Trek een cirkel rond de afbeelding (plaats de cursor in het midden van de afbeelding en sleep de cirkel + shift + alt of versleep nadien de cirkel boven de afbeelding). 4 Maak de cirkel iets groter dan de afbeelding, lijn = 0 pt. 5 Typ in een tekstvak in de werkzone (klembord) volgende tekst in Verdana 12 pt: BRIDGE OVER TROUBLED WATER Paul Simon & Art Garfunkel 1970 Columbia [ORIGINAL RECORDING REMASTERED] 6 Kopieer deze tekst en klik op de cirkel 7 Selecteer het Padtekstgereedschap 8 Ga met de muis op het bovenste gedeelte van de cirkel staan. Er verschijnt een klein +teken naast de tekstcursor (naast de I) Klik en plak nu de tekst. 9 Maak de tekst zo op dat de tekst zich volledig rond de cirkel bevindt. Vervolledig de tekst met een teken tussen het begin en het einde van de tekst (menu Tekst > Speciaal teken invoegen > Afbreekstreepjes en streepjes > Em-streepje) of gebruik hier een ornament (menu Tekst > Glyphs). Vergroot eventueel, vetjes, naar eigen smaak. De titel moet netjes bovenaan staan! Tip Met de (zwarte) selectiepijl kan je het begin en het eindpunt van de tekst verplaatsen! 10 Groepeer de objecten: alles selecteren > Menu Object > Groeperen 11 Sla het document op (pdf - afdrukken) 85

86 BRIDGE OVER TROUBLED WATER Paul Simon & Art Garfunkel 1970 Columbia [ORIGINEL RECORDING REMASTERD] 86

87 14.3 VIS Mogelijkheid 1: vanuit Indesign 1 Open een nieuw enkelvoudig, liggend A4 document 2 Noem deze eerste laag in dit document schets 3 Plaats de afbeeling vis schets.jpg tegen de linkermarge en verklein de afbeelding (schalen) tot 75 % 4 Vergrendel de laag schets 5 Teken op een nieuwe laag ( vis ), met het pengereedschap, de schets na Tip: Neem bij elk gesloten onderdeel van de tekening een nieuwe laag 6 Geef een kleurverloop Mogelijkheid 2: vanuit Illustrator (meer mogelijkheden) Verder in Indesign 1 Open het programma Adobe Illustrator 2 Open een nieuw liggend A4 document 3 Plaats de afbeelding vis schets. jpg als sjabloon 4 Teken op een nieuwe laag ( vis ) met het pengereedschap, de schets na Tip: Neem bij elk gesloten onderdeel van de tekening een nieuwe laag Tip: Gebruik het penseel krijtkrabbel 5 Geef een kleurverloop 6 Sla het document op en open het in Adobe Indesign (of versleep!) 7 Teken naast de afbeelding 12 golvende lijnen met het Tekstpadgereedschap (menu Bewerken > Stappen herhalen > Horizontaal 11x > Verspr 1 cm) en plaats hier het gedicht vis gedicht.doc. 8 Maak de tekst op (bv. lettertype Australian Sunrise, 20 pt) 9 Maak de tekening op (bv. 15 % roteren) 10 Geef op een aparte laag een aangepaste achtergrondskleur 87

88 14.4 LOGO 1 Maak een nieuw document aan: 1 pag - A4 - liggend marges: b 5 mm en o 10 mm, links en rechts 15 mm, overvloei 0 mm 2 Plaats Logo schets.psd in het midden van het document (bovenrand = bovenmarge) 3 Benoem deze laag (1) Schets en vergrendel 4 Maak een nieuwe laag aan en noem deze Logo 5 Overtrek met het pengereedschap in de laag logo de schets 6 Binnenkant van de O moet leeg worden: eerst de binnenste cirkel van de O = menu Object > Schikken > naar voren dan de buitenste cirkel van de O = menu Object > Schikken > naar achteren Beide selecteren Object > Pathfinder > Aftrekken 7 Het logo moet herkenbaar zijn: we gebruiken een spotkleur. Kleur aan stalen toevoegen: klik op Opties en dan op Nieuwe staalkleur wijzig de kleurmodus naar Pantone Process Coated kies Pantone DS 1-1 C. zet de lijndikte op 0 pt. 8 Schakel de zichtbaarheid van de laag schets uit 9 Sleep de letter O dichter bij de V (CVO) 10 Groepeer de 3 letters tot 1 vorm (menu Object > Groeperen) 11 Dupliceer deze vorm en pas de tint aan naar 50 % (Dekking 50 %). Positioneer beide vormen ten opzichte van elkaar zodat er een schaduweffect ontstaat. Groepeer beide objecten 12 Maak een nieuwe laag en noem deze naam 13 Maak een tekstbox en typ GODELIEVE. Lettertype adobe caslon pro. 88

89 Maak de letters zo groot (pt) dat ze de volledige breedte opvullen. Pas de letterafstand zo aan dat de letters bijna tegen elkaar komen. 14 Teken een rechthoek met lijndikte 0 pt. Deze rechthoek wordt gebruikt om de tekst te positioneren tov de vorm. Vul de rechthoek op met een vrij te kiezen kleur (in het voorbeeld: C47 M29 Y100 K3). Voeg deze kleur toe aan het palet Stalen 15 Selecteer nu de tekst en gebruik voor de tekst dezelfde kleur als voor de rechthoek (zie palet Stalen). 16 Selecteer de tekstbox en maak contouren (menu Tekst > Contouren maken). 17 Selecteer de rechthoek en breng deze naar voor. 18 Met het direct selecteergereedschap (witte pijl) selecteer je zowel de tekst als de rechthoek. Kies de menu Object > Pathfinder > Overlappen uitsluiten. Nu zouden de letters uit de rechthoek gesneden moeten zijn! 19 Selecteer de CVO-vorm en breng deze naar voor (eventueel door de lagen te wisselen) 89

90 15 LIJNEN 15.1 DTP 1 Maak een nieuw enkelzijdig document 180x267 mm: zetspiegel (marges) rondom 15 mm; afloop rondom 2 mm; witruimte rondom 20 mm 2 probeer deze oefening te maken zonder de verdere uitleg te lezen! 3 titel in Showcard Gothic, gecentreerd 4 maak 1 tekstkader (35-25 mm) met lijndikte 1 mm dupliceer dit kader: bovenste kader in het wit, onderste kader in het grijs tekst Verdana 12, tekst H en V centreren; groeperen ; 5 stappen en herhalen (3 x 40 en 6 x 35) 6 plaats de lijnen (lijndikte 2mm) (soms met lijnpunten) 90

91 15.2 FACTUUR 1 Maak een nieuw document: enkelzijdig A4; marges rondom 10 mm 2 Hulplijnen vertikaal op 30, 135, 160 mm hulplijnen horizontaal op 37, 82, 90, 100, 240, 250, 260 mm 3 Plaats het logo links boven 4 Maak de factuur zoals in voorbeeld VERRECAS gebr Zandtiende assebroek NEEM HET VAN ONS AAN WIJ ZIJN AANNEMERS KLANTNUMMER BTW nr KLANT FACTUUR NR DATUM AANTAL OMSCHRIJVING EENH PRIJS BEDRAG BTW TOT. BTW BTW VERVALDATUM TE BETALEN H.R. Brugge BTW BE Reg. Nr KBC

92 16 FRAMES 16.1 RECLAME VOLKSWAGEN 1 Maak een nieuw document aan met volgende afmetingen: B 400 x H297 liggend 1 pagina boven- en ondermarge 11mm linker- en rechter marge 10mm 2 Verdeel de zone tussen de marges in vierkantjes (Rechthoekkaders) van 30mm met een tussenzone van 5mm. Teken een eerste vierkant van 30 mm menu Bewerken > Stap en herhalen: Raster aanvinken 8 Rijen; 11 Kolommen Verticaal 35mm; Horizontaal 35 mm 3 Achtergrond: Selecteer de eerste 9 kolommen en 8 rijen. menu Object > Paden > Samengesteld pad maken Plaats de afbeelding achterzetels.jpg. Inhoud aan kader aanpassen 4 De transparantiegraad van de achtergrond bedraagt 60% 5 Selecteer 12 afbeeldingkaders (6x2) (vanaf de 5de rij, 6de kolom). Bovenop de reeds gebruikte afbeeldingskaders moeten er nieuwe gemaakt worden (zie resultaat) waarmee je opnieuw een samengesteld pad moet creëren. Plaats de afbeelding passat profiel.jpg Kader proportioneel vullen Foto in kader verplaatsen! 6 Plaats nieuwe afbeeldingkaders voor volgende respectievelijke foto s autoradio.jpg motor.jpg stuur.jpg interieur.jpg wiel.jpg elektrische ramen.jpg volkswagen.jpg airbag.jpg boordcomputer.jpg 7 Maak een tekstvak (zie resultaat) Voeg de tekst De Passat Variant toe aan de collage Lettertype Arial Bold - Klein kapitaal Lettergrootte 48pt Reeksspatiëring Maak een tekstvak (zie resultaat) Voeg de tekst Volkswagen toe aan de collage Lettertype Arial Bold - Klein kapitaal Lettergrootte 34pt Reeksspatiëring Plaats de tekst beschrijving.doc toe aan de collage Lettertype Arial 92

93 de P Variant. De P as sat s s a at Va ria n s co m fo r sp o rtie f ss Pa e e n ex clusief. D t De Passat Variant ta be l, a Volkswagen Genereus en krachtig. Elegant en sportief. Atletisch tot in het kleinste detail. Het unieke, strakke design van de Passat Variant overtuigt in alle opzichten. In het buitengewoon ruime en luxueuze interieur wordt elke rit een bijzondere ervaring. De Passat Variant is dan ook pure klasse. 11 ian 10 tv ar De nieuwe speciale serie van Passat verdient een grote onderscheiding. Want hij zit vol weldoordachte opties: verchroomde sierlijsten rond de vensters, keuze in buitenkleuren, snelheidsregelaar, elektronische klimaatregeling, boordcomputer, perimetrisch en volumetrisch alarm, en nog veel meer. Lettergrootte uitlijning 14pt uitvullen met laatste regel links Nog meer auto in een auto: De Passat Variant. De Passat Variant is comfortabel, sportief en exclusief. De Passat Variant Teken met de Pen een pad (willekeurig volgens eigen creativiteit), waar je vervolgens volgende tekst op aanbrengt in lettergrootte 18 pt, en waar je vervolgens een effect aan koppelt. Exporteer het bestand als een pdf-file ti 93 No g m ee r a ut o:

94 17 AFFICHE 1 Maak een nieuw document: 1 enkelzijdige A3; standaard marges 2 Maak via het Menu Lay-out > hulplijnen maken > 7 rijen 4 kolommen 3 Maak de tekstkaders Volgorde Tekstoverloop: zie voorbeeld 4 Plaat in tekstvak 1 het document affiche.doc 5 Verdeel de tekst met de entertoets! 6 Opmaak: Plaats de titels in pt 14, de gewone tekst in pt 11. Specialiteiten worden door bold geaccentueerd. Centreer alle tekst verticaal en horizontaal 7 Maak het middenvenster op: zie voorbeeld 94

95 18 HERHALINGSOEFENINGEN 18.1 ED FRANK HERHALINGSOEFENING LETTERTYPEN EN STIJLEN 1 Maak één A4, staand. Marges: Rondom 12,7 mm 2 Maak zo goed mogelijk het voorbeeld na. Gebruikte lettertypes: Giddyup Std Goudy Stout Blackadder ITC Jokerman Australian Sunrise (eventueel te downloaden!) 95

96 18.2 TITELBLAD 1 We maken een titelpagina voor (bijvoorbeeld) deze cursus: maak één A4, bestaande uit 1 aparte pagina (geen spread) marges boven: 80 mm onder: 47 mm ( ) links: 40 mm rechts: 40 mm Afloop rondom: 5 mm 2 Laag afbeelding Plaats een afbeelding naar keuze (zoek op het internet, bv Hier werd sunflower3.jpg gebruikt De afbeelding komt binnen de marges (l en r 40 mm, boven 80, hoogte 170) Inhoud aan kader aanpassen of Kader proportioneel vullen. 3 Laag tekst Tekst onder foto: maak een tekstkader, even breed als de foto. Object > Opties tekstkader > Tabblad opties basislijn > regelafstand: 8 mm Kies een lettertype (bv Ravi - 22 pt) letterkleur: via pipet uit afbeelding halen. 4 Linker tekst: tekstkader begint aan de onderkant van de tekst onder de foto en loopt tot bovenkant foto Een gewone tekstkader maken Lettertype Ravie Tekst typen Opmaaktechnieken. Kader roteren en juiste positie geven Kader vergroten met ctrl + shift + sleep: slepen tot tekst juiste grootte heeft. Indien nodig: Object > Aanpassen > Kader aan tekst aanpassen of: Tekst sterk uitvullen Kleur: via pipet uit de afbeelding halen (omzetten naar RGB en toevoegen aan Stalen) 5 Rechter tekst: idem (indien spatie in tekst: Tekst > Spatie(s) invoegen > Vaste Spatie) 6 Laag naam Tekst boven foto We maken bovenaan een afbeeldingsvak. Omdat we werken tegen de bovenkant van het document, gebruiken we de overloopzone. Teken een afbeeldingsvak dat even breed is als de afbeelding: van 40 tot 170 mm x = 40 y = -5 (aflopend) H = 55 ( aflopend) 96

97 In dit kader slepen we een verticale lijn (shift): lijndikte 1 pt, x=40 y=-5 L=55 mm Bewerken > Stappen herhalen: aantal letters van je naam +3 =? Voor mij is dat 20 letters + 3 (= spatie voor, spatie tussen en lege ruimte achteraan) = 23 Horizontale verschuiving: = 130/? (Voor mij 130/23) (130 = breedte kader) Verticale verschuiving: 0 mm Maak tussen verticale lijn 2 en 3 een tekstvak. Bewerken > Stappen herhalen =?-3 (voor mij is dat 23-3 of 20) De juiste verschuiving staat nog ingevuld! Typ letter per letter in de verschillende tekstvakken (afsluiten met enter toets return) enter = kolomeinde return = alinea-einde lettertype Ravie, kleur: zie toegevoegde kleur bij Stalen 7 Laag achtergrond : Palet Stalen > Nieuw Kleurenstaal: kies met het Pipet een kleur die je kan gebruiken als achtergrondskleur. Noem het achtergrond Palet Lagen > Nieuw Sleep een vak over de volledige pagina + overloop. Geef een vulkleur (pipet > kleur aanduiden > lagen/nieuw) Vergrendel laag 1 (achtergrond) 8 Extra mogelijkheid: maak een nieuw vak over de bovenste tekst (jouw naam) en kleur deze bv. wit. 97

98 98

99 18.3 BROCHURE 1 Maak een nieuw document: 5 pagina s naast elkaar - A4 - staand marges boven: 32 mm onder: 21,9 mm binnen: 17 mm buiten: 24 mm Afloop rondom: 2 mm 4 kolommen met een tussenruimte van 5 mm Pagina 2 (linker pagina spread) 2 Tekstvak 1 tekstvak: x 60,5 mm B 125,5 mm y 55,5 mm H 45 mm tekst: Myriad Pro - Condensed grootte 13 pt interlinie 24 pt uitvullen, laatste regel links uitlijnen op basisraster (begin = 0 mm) 3 Tekstvak 2 Hoofdtitel tekstvak: x 24 mm B 169 mm y 104 mm H 26 mm tekst: Myriad Pro - Regular grootte 60 pt interlinie 72 mm Kapitalen tekstkleur: Stalen Zwart - tint 50% 4 Tekstvak 3 Ondertitel tekstvak: x 67,5 mm B 125 mm y 130 mm H 16 mm tekst: Myriad Pro - Regular grootte 20 pt interlinie 24 pt tekstkleur: Stalen Zwart - tint 50% Kapitalen rechts uitlijnen 99

100 5 Kolom x4 tekstvak: x 24 B 38,5 y 172 mm H 103 mm tekst: Myriad Pro - Condensed grootte 9 pt interlinie 12 pt tekstkleur is zwart uitlijnen op basisraster tekstverbindingen maken 6 Kopieer deze 4 kolommen en sleep ze naar de volgende pagina bovenaan maar de hoogte mag maar 95,5 mm meer zijn Teksverbinding met kolom 4 op vorige pagina makken 7 Maak een nieuwe laag: Afbeeldingen 8 Afbeeldingen x4 (bovenop de eerste 4 kolommen) breedte: kolom (38,5 mm) hoogte: 26, mm hoekopties: rond, 5 mm (menu Object > Hoekopties) Voor de eerste afbeelding: x 24 mm y 144 mm 9 Kopieer deze afbeeldingskader naar de andere drie kolommen (zelfde hoogte) 10 Grote afbeelding x 227 mm B 169 mm y 144 mm H 131 mm hoekopties: rond, 5 mm 100

101 11 Nieuwe laag: Achtergrond 12 Grote achtergrond doortrekken in bleed B 424 mm H 169 mm x -2mm y 130 mm opvulkleur: C 0 - M 8 - Y 20 - K 0 Eventueel laag naar onderen brengen 13 Achtergrond bovenaan over de breedte van de pagina 3x met pen-gereedschap een pad (vorm) tekenen opvulkleur: variaties van C 0 - M 8 - Y 20 - K 0 De 3 afbeeldingskaders samen selecteren, Deelvenster Effecten > overvloeimodus Vermenigvuldigen Pagina 4 14 Plaats de afbeeldingen 15 Plaats in de tekstvakken plaatsaanduidingstekst menu Tekst > Vullen met plaatsaanduidingstekst 16 Bekijk het resultaat in Voorvertoning 17 Sla het document op