RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE KORENBLOEM

Transcriptie

1 RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE KORENBLOEM Plaats : Oirschot BRIN-nummer : 07GY Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 15 april 2010 Rapport vastgesteld te Eindhoven op 23 juni 2010

2

3 Inhoud 1 Onderzoek 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusie 11 Bijlage 13 pagina 3 van 14

4

5 1 Onderzoek Op 15 april 2010 heeft de inspectie Basisschool De Korenbloem bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij conform de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Daarnaast zijn enkele verplichtingen van de school in het kader van de naleving van wet- en regelgeving gecontroleerd, waaronder de onderwijstijd. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Indien tijdens het onderzoek echter blijkt dat er mogelijk sprake is van zwakke of zeer zwakke onderwijskwaliteit, dan zet de inspectie het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek, na overleg met het bevoegd gezag, om in een kwaliteitsonderzoek. In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op Basisschool De Korenbloem naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. Onderzoeksopzet Deze rapportage over het onderzoek is gebaseerd op: Een beperkte set indicatoren uit het Toezichtkader po/vo 2009 van de inspectie. Het toezichtkader is te vinden op Analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de locatiedirecteur en de intern begeleider zijn gevoerd. Daarbij was de clusterdirecteur aanwezig. pagina 5 van 14

6

7 2 Bevindingen De bijlage van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat op basisschool De Korenbloem de kwaliteit van het onderwijs voor de meeste onderzochte indicatoren op orde is. Het betreft hier met name de aspecten opbrengsten, (een onderdeel van) de leerlingenzorg namelijk de zorgstructuur en kwaliteitszorg. Een aantal onderdelen van de leerlingenzorg en een enkel onderdeel van de kwaliteitszorg verdienen nog de noodzakelijke ontwikkeling. Opbrengsten Om de resultaten aan het einde van de basisschool te kunnen beoordelen heeft de inspectie gebruik gemaakt van de opbrengsten op de Eindtoets Basisonderwijs. De eindopbrengsten liggen zowel in 2008, 2009 en 2010 op het verwachte niveau (notitie: Analyse en waarderingen van opbrengsten, februari 2010). Bij de laatste eindopbrengsten heeft de inspectie voor één leerling gecorrigeerd. De tussentijdse resultaten in het schooljaar zijn eveneens voldoende. Het betreft de resultaten op de landelijk genormeerde toetsen voor technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en voor begrijpend lezen in groep 6. De school heeft een genormeerde toets in gebruik om de sociale competenties te meten. Op basis van de genormeerde resultaten van de leerlingen in groep 8 liggen de resultaten op het verwachte niveau. De inspectie heeft indicator 1.4 (leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden) nog niet kunnen beoordelen. Sinds begin 2010 werkt de school voor leerlingen met een individuele leerlijn met een ontwikkelingsperspectief, dat voor de gehele schoolloopbaanperiode geldt. Deze gaan vergezeld met een vooraf vastgesteld eindniveau, dat expliciet uitgewerkt is in beoogde tussenresultaten en het bijbehorend (plannend) aanbod. Bovendien houdt de school ook beredeneerd rekening met belemmerende en bevorderende factoren. Op het moment van het inspectiebezoek zijn de tussenevaluaties nog niet gemaakt. Uit de beschikbare zorgdocumenten is daarom nu nog niet op te maken of deze leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen. Zorgstructuur De school volgt de cognitieve ontwikkeling van haar leerlingen met een leerlingvolgsysteem voor de groepen 2 tot en met 8. In groep 1 maakt de school gebruik van een observatiesysteem om de ontwikkeling van de leerlingen te volgen. Daarnaast observeren leraren de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun leerlingen met een niet landelijk genormeerd observatie-instrument. In groep 8 hanteert de school voor het volgen van de sociale competenties een gestandaardiseerde en landelijk genormeerde toets. De interne begeleiding is in handen van een nieuw benoemd en betrokken intern begeleider. Zij geeft (verder) vorm en inhoud aan de huidige kwaliteitseisen van de zorg en begeleiding. Verder werkt de school pas recent met een nieuw digitaal systeem voor het invoeren (en interpreteren) van de toetsresultaten. pagina 7 van 14

8 In het schoolspecifieke zorgplan is de interne zorgstructuur vastgelegd in zorgniveaus en zijn procedures vastgelegd, zoals het dyslexieprotocol. Dit protocol heeft al een vaste plaats gekregen in het begeleiden van leerlingen met een dyslexieverklaring. Het aantal leerlingen bedraagt nu ongeveer een half procent van de totale leerlingenpopulatie. In de structuur vindt de uitvoering van het eerste en tweede zorgniveau plaats in de groepen en voor leerlingen met een leerachterstand (D- en E-leerlingen) is de afspraak dat de zorg vastgelegd wordt met een individueel handelingsplan. Voor het uitvoeren van de zorgniveaus drie en vier, zijn handelingsplannen en of begeleidingsplannen (ambulante begeleiding) aanwezig. Aan de hand van een formulier vullen leraren het laatste en voorlaatste signaleringsgegeven van hun leerlingen in om die te bespreken met de intern begeleider. Verder vermeldt dit formulier ook of een leerling een handelingsplan heeft. De inspectie heeft met de school van gedachten gewisseld om de informatiewaarde van dit (zinvolle) formulier te verhogen door het aangeven of de beoogde doelen van het handelingsplan zijn bereikt. De vervolgactie van de leraar sluit daar vervolgens nauw op aan. Tevens kan zo'n groepsbesprekingsformulier inzicht bieden in het zorgprofiel van de groep, waarop de leraar zijn/haar onderwijsarrangementen kan afstemmen op de onderwijsbehoeften van de leerling. De school zet een eerste stap op weg naar de 1-zorgroute. Zo is tijdens een recente studiedag aandacht besteed aan het groepsplan, in het licht van de ontwikkelingen binnen het passend onderwijs. De school richt zich nu bij deze ontwikkeling op het rekenonderwijs. In deze ontwikkeling is de leraar de eerst verantwoordelijke voor het geven van de juiste zorg aan de leerling. Dit eigenaarschap is in ontwikkeling en zal zeker, nu de (remediale) hulp vooral in de groep plaatsvindt, een plek in de zorgstructuur krijgen onder aansturing van de intern begeleider. Deze ib'er studeert binnenkort af op de groepsbesprekingen en het werken met groepsplannen (de eerste twee fasen van de 1-zorgroute). Daarmee heeft de school extra expertise in huis. Kwaliteitszorg Met het evalueren van de opbrengsten en van het onderwijsleerproces (aan de hand van een kwaliteitskaart), het plannen van de verbeteractiviteiten en het borgen van de kwaliteit van het onderwijsleerproces, komt de kwaliteitszorg expliciet tot uiting. Uit de onderbouwing van de trendanalyses en dwarsdoorsnedes en de geplande verbeteractiviteiten in het schoolontwikkelplan, blijkt dat de school inzicht heeft in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. De inspectie merkt daarbij ook op, dat de mate van transparantie en integraliteit beter kan. Nu zijn de "bewijsstukken" veelal nog losse onderdelen en zijn ze op verschillende plekken te vinden. Centraal in het beeld van de kwaliteitszorg zijn de (eerste) trendanalyses, dwarsdoorsnedes en analyseoverzichten van bijvoorbeeld de lees- en rekenresultaten. Ook trekt de school conclusies uit de laatste eindopbrengsten en evalueert ze tijdens een studiedag haar schoolontwikkelplan. Op basis van de conclusies onderneemt de school (verdere) actie. Zo heeft de school flink geïnvesteerd in het verbeteren van de kwaliteit van haar technisch leesonderwijs. Onder meer door de groepsbezoeken krijgen de directeur en de ib'er zicht op de borging en/of realiseren van de beoogde kwaliteit van bijvoorbeeld het (voortgezet) technisch leesonderwijs en of het gebruik van een ingevoerde methode. pagina 8 van 14

9 Aspecten van het onderwijsleerproces evalueert de school aan de hand van een gestandaardiseerde kwaliteitskaart. Het meten van bijvoorbeeld het pedagogisch klimaat wordt vervolgens vastgelegd in conclusies. Vervolgens onderneemt de school op grond van de conclusies de nodige acties. Ook de leerlingenzorg is geëvalueerd aan de hand van de beschikbare kwaliteitscriteria. Als recente schoolontwikkeling is het aanbod (bijvoorbeeld voor taal en begrijpend lezen) gepland en besproken. Alhoewel deze indicator (evalueren van onderwijsleerprocessen) tot een voldoende oordeel leidt, merkt de inspectie op dat ook hier de transparantie en onderlinge samenhang, van de binnen vier jaar geëvalueerde processen van leren en onderwijzen, verhoogd kan worden. Verbeterpunten voor de onderwijskwaliteit Naast deze positief beoordeelde aspecten, vraagt de inspectie aandacht voor enkele onderdelen waarvan de kwaliteit verbetering behoeft. Het betreft hier met name de onderdelen van zorg en begeleiding en een onderdeel van de kwaliteitszorg. De planmatige uitvoering van de leerlingenzorg op basis van de hulpvraag van de leerling en het meten van effecten, verdienen nog de noodzakelijke ontwikkeling. De kern van de leerlingenzorg begint bij de analyse van de hulpvraag van de leerling (wat heeft het kind nodig). Vervolgens leidt deze analyse ertoe dat alle leerlingen die dat nodig hebben, daadwerkelijk en tijdig op planmatige wijze zorg krijgen. Tijdens het inspectiebezoek zijn weliswaar hulpplannen van recente datum aanwezig, maar bij nadere beschouwing blijkt de hulpvraag nog te algemeen vastgelegd te zijn. Het vermelden van een D- of E-niveau biedt onvoldoende zicht op de deelvaardigheden waar het kind op uitvalt. De globale manier van vastleggen geeft zodoende weinig gerichte sturing aan het pedagogisch/(ortho)didactisch handelen van de leraar (hoe breng ik het kind naar het gewenste leerdoel). Ondanks de vele aanwezige handelingsplanningen en de verrichte inspanning, blijkt bij nader onderzoek naar de planmatige uitvoering van de hulp, dat de geplande en de geboden hulp niet altijd is vastgelegd. Zo is de informatie over de uitgevoerde zorg nauwelijks traceerbaar in de leerlingdossiers en of in logboeken of afgesloten lesplanning. Ook de afgesloten handelingsplannen geven nu nog beperkt zicht op de vraag of de bereikte resultaten in overeenstemming zijn met de doelen die aanvankelijk werden gesteld. Bij bijvoorbeeld het uitblijven van leerrendement is het aan de leraar om na te gaan welke factoren daar aan bij gedragen hebben: was het doel gesteld, is de leerstof (in de vorige groep) aangeboden, is de leertijd goed benut, sloot de aanpak van de leraar aan bij de hulpvraag van de leerling? Nu blijft de evaluatie van de zorg nog achter. Het verantwoorden van de gerealiseerde onderwijskwaliteit aan alle ouders. De informatie in de huidige schoolgids beperkt zich tot een opsomming van de beleidsresultaten van het afgelopen schooljaar, de resultaten van de eindopbrengsten en de uitstroom naar het voortgezet onderwijs. Deze evaluatie geeft echter geen volledig beeld van de huidige kwaliteit van het onderwijs en mist conclusies op basis van de beoogde veranderdoelen en eigen kwaliteitseisen. De school informeert ouders op een algemene ouderavond over haar schoolontwikkelplan. Op het einde van het schooljaar nodigt de school de ouders uit en presenteert ze wat bereikt is in het afgelopen schooljaar of gepland gaat worden. Uitkomsten van de evaluaties worden gerapporteerd aan het bevoegd gezag en aan de leden van de medezeggenschapsraad (mr). Doordat de verantwoording alleen aan de mr-leden geschiedt, is dit niet toereikend en is deze indicator daarom nog onvoldoende. Naleving pagina 9 van 14

10 Er is een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids en het zorgplan geconstateerd. De volgende onderdelen ontbreken: de schoolgids bevat een passage over de resultaten van de veranderingsdoelen; in het zorgplan zijn procedures beschreven voor het onderzoek van leerlingen in verband met de plaatsing van leerlingen op een speciale school voor basisonderwijs. Het beleid van de inspectie is deze tekortkomingen op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator(en) over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bevoegd gezag afgesproken dat in de volgende versie van deze schooldocumenten de ontbrekende onderdelen zijn opgenomen. pagina 10 van 14

11 3 Conclusie De inspectie concludeert dat de onderwijskwaliteit op basisschool De Korenbloem op een aantal van de onderzochte onderdelen op orde zijn en dat bepaalde onderdelen voor verbetering vatbaar zijn. De inspectie handhaaft vooralsnog het reeds toegekende basisarrangement. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. pagina 11 van 14

12

13 Bijlage Overzicht indicatoren en bevindingen. Met de scores 1 tot en met 5 wordt tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren op de school zijn gerealiseerd: 1 slecht; 2 onvoldoende; 3 voldoende; 4 goed; 5 niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten). Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. (De nummering van de indicatoren verwijst naar de nummering van de volledige set indicatoren uit het Toezichtkader po/vo Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, zijn gemarkeerd met een asterisk*.) Het kwaliteitsprofiel van Basisschool De Korenbloem Tabel 4.1 Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Tabel 4.2 Kwaliteitsaspect 7a: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. pagina 13 van 14

14 Tabel 4.3 Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Tabel 4.4 Kwaliteitsaspect 9: De school heeft een systeem voor kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Tabel 4.5 Wet- en regelgeving ja nee N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 12). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 19). N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). pagina 14 van 14