Beleggen in vastgoed: de vastgoedbevak en de vastgoedcertificaten

Transcriptie

1 Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar Beleggen in vastgoed: de vastgoedbevak en de vastgoedcertificaten Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend door Katrijn Dossche (studentennr ) (major: sociaal en economisch recht) Promotor: Prof. dr. P. Beghin Commissaris: Prof. dr. I. Van De Woesteyne

2

3 Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar Beleggen in vastgoed: de vastgoedbevak en de vastgoedcertificaten Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend door Katrijn Dossche (studentennr ) (major: sociaal en economisch recht) Promotor: Prof. dr. P. Beghin Commissaris: Prof. dr. I. Van De Woesteyne

4 I. INLEIDING... 7 II. DE VASTGOEDBEVAK Historiek en wetgevend kader Inleiding: de bevak algemeen A. Omschrijving B. Vast kapitaal C. Een openbare instelling voor collectieve belegging Instelling voor collectieve belegging naar Belgisch recht a. Categorieën van instellingen voor collectieve belegging b. Categorieën van toegelaten beleggingen Openbaar D. Rechten van deelneming E. Een openbaar aanbod F. Risicospreiding De Vastgoedbevak I. Kenmerken A. Begrip Definitie Vastgoed Vast kapitaal Gereglementeerde markt B. Inschrijving Vergunning als vastgoedbevak a. Vergunningsvoorwaarden i. Formele kenmerken ii. Maatschappelijk kapitaal iii. Duur iv. Organisatie v. Bestuur vi. Toezicht vii. Minimum beleggingsbudget viii. Onafhankelijke deskundigen b. Procedure Aanvaarding van de statuten Aanvaarding van de bewaarder... 30

5 C. Werking Organen a. De promotor b. De bewaarder c. De raad van bestuur of zaakvoerder d. De algemene vergadering e. De onafhankelijke deskundige f. De commissaris-revisor i. Taak ii. Plaatsvervangende commissarissen iii. Benoeming iv. Tuchtprocedure v. Ontslag Voorkoming van belangenconflicten Vergoedingen, provisies en kosten Beheer a. Een passende beheerstructuur i. Beheertaken ii. Passende beleidsstructuur iii. Passende interne controle iv. Passende onafhankelijke compliancefunctie v. Passende risicobeheerfunctie b. Hoe wordt deze passende beheerstructuur gerealiseerd? i. In eigen beheer of via een lastgeving- of aannemingovereenkomst ii. In eigen beheer of via aanstelling van een beheervennootschap Uitoefening van de stemrechten verbonden aan de beheerde effecten D. Uitgifte, verkoop en verhandeling van de aandelen Dividendgerechtigde aandelen Openbare uitgifte Uitgifte tegen inbreng in geld of tegen inbreng in natura Het prospectus Verplichting tot afdoende initiële free-float E. Toezicht F. Beleggingsbeleid Risicospreiding Hoe wordt de risicospreiding gerealiseerd? De vastgoedcertificaten Leasing... 65

6 G. Verbodsbepalingen Algemeen Specifieke verbodsbepalingen a. Bouwpromotor b. Kredietverstrekking en borgstelling c. De totale schuldenlast d. Hypotheek of andere zekerheden en waarborgen H. Resultaatverwerking I. De voor- en nadelen van de vastgoedbevak II. Fiscaal regime A. In hoofde van de vastgoedbevak Directe belastingen: de vennootschapsbelasting a. De belastbare grondslag b. Tarief c. De roerende voorheffing i. Algemeen ii. Vrijstellingen van de roerende voorheffing iii. Verrekenbaarheid van de roerende voorheffing d. De onroerende voorheffing e. De fusie, splitsing of met fusie gelijkgestelde verrichtingen waaraan de vastgoedbevak deelneemt f. De erkenning van een bestaande vastgoedvennootschap als vastgoedbevak g. Dubbelbelastingverdragen Indirecte belastingen a. Registratierechten b. BTW Jaarlijkse taks op de collectieve beleggingsinstellingen Nieuw: de institutionele dochterbevak van een publieke vastgoedbevak B. In hoofde van de aandeelhouders Directe belastingen: de personenbelasting a. Roerende voorheffing op dividenden i. Geen vrijstelling van roerende voorheffing voor spaarders niet-inwoners ii. Vrijstelling van roerende voorheffing voor dividenden van een woningbouwvastgoedbevak b. Meerwaarden c. Inbreng in kapitaal Indirecte belastingen: successierechten Taks op de beursverrichtingen... 84

7 III. DE VASTGOEDCERTIFICATEN I. Kenmerken A. Ontstaan en begrip B. Het certificeringproces C. Emissietechnieken D. Publieke of private emissies Publiek Privaat E. Soorten vastgoedcertificaten Huurcertificaten Leasingcertificaten Uitbatingcertificaten F. De voor- en nadelen van vastgoedcertificaten Voordelen Nadelen II. Fiscaal regime A. De directe belasting: inkomstenbelastingen Drie soorten bedragen De inkomstenbelasting in hoofde van de emitterende vennootschap a. De terugbetaling van het initieel geïnvesteerde kapitaal b. Het aandeel in de huurgelden/exploitatiesaldo c. Het aandeel in de realisatiewaarde van het onroerend goed De inkomstenbelasting in hoofde van de certificaathouder a. De terugbetaling van het initieel geïnvesteerde kapitaal b. Het aandeel in de huurgelden/exploitatiesaldo c. Het aandeel in de realisatiewaarde van het onroerend goed De problematiek inzake de verzaking aan de roerende voorheffing Tussentijdse verhandeling van het vastgoedcertificaat B. De indirecte belasting: het schenkingsrecht III. Voorbeeld van een vastgoedcertificaat IV. DANKWOORD V. BIBLIOGRAFIE

8 I. Inleiding Wanneer men denkt aan beleggen in vastgoed, denkt de doorsnee Vlaming met een baksteen in de maag, veelal als eerste, aan het zelf bouwen of kopen van een onroerend goed, al dan niet met het oog op verhuren. Maar hieraan zijn, jammer genoeg, heel wat nadelen verbonden. Vooreerst vergt een dergelijke investering een enorm kapitaal. Denken we hierbij niet alleen aan het bouwen of het kopen van het onroerend goed zelf, maar bijvoorbeeld ook aan het met de koop van een onroerend goed gepaard gaande registratierecht dat veelal een grote hap uit het beschikbare budget betekent. Bovendien brengt dergelijke vorm van beleggen in vastgoed veel administratie met zich mee en kunnen zich eveneens soms problemen voordoen m.b.t. het beheer dat op de schouders van de belegger/verhuurder valt. Hierbij kunnen we ons de voorbeelden voor de geest halen van het feit dat de huurder plots zijn huur opzegt en de verhuurder niet onmiddellijk een nieuwe huurder vindt, wat een verlies van inkomsten voor de verhuurder betekent, of van het feit dat de verhuurder moet instaan voor alle grote herstellingskosten. Daarbovenop is het zo dat onroerende goederen nu eenmaal niet zo eenvoudig te verhandelen zijn, en dat fractionering in deze vorm van beleggen in vastgoed heel erg moeilijk te realiseren is 1. Bijgevolg wil ik u graag, met dit werk, laten kennis maken met twee alternatieve vormen van beleggen in vastgoed, waarbij een groot kapitaal niet vereist is en u ook verlost bent van alle complexe administratie, problemen met het beheer of alle mogelijke bijkomende kosten die gepaard gaan met bovenvermelde vorm van beleggen in vastgoed. Het gaat om de vastgoedbevak en de vastgoedcertificaten. Zij worden ook wel eens het papieren vastgoed genoemd. 1 G. DE PESTEL en B. VANTOMME, De vastgoedbevak. Vergelijking met vastgoedcertificaten, Jura Falc , en 7

9 Voorafgaandelijk nog even vermelden dat enkel de openbare instellingen voor collectieve belegging zullen behandeld worden, die gekozen hebben, uit de categorieën van toegelaten beleggingen, die door de wet van 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles (BS 09 maart 2005) zijn bepaald, voor de categorie vastgoed. Aangezien het enkel de beleggingsvennootschap met vast kapitaal (de bevak) is die ervoor kan opteren om te beleggen in deze categorie 2, zullen we onze bespreking dan ook beperken tot deze vastgoedbevak. Wat onder vastgoed moet worden verstaan wordt bepaald door het KB van 10 april 1995 met betrekking tot vastgoedbevaks (BS 23 mei 1995) (infra nr. 19). Hier moet echter de opmerking worden gemaakt dat beveks, beleggingsvennootschappen met veranderlijk kapitaal, die bijgevolg niet kunnen beleggen in de bovenvermelde categorie vastgoed, zoals gedefinieerd in het KB van 10 april 1995 met betrekking tot vastgoedbevaks (BS 23 mei 1995), maar wel in enkele andere toegelaten categorieën van beleggingen, meer bepaald in beleggingen die de voorwaarden van de Richtlijn 85/611/EEG vervullen, in financiële instrumenten en liquide middelen, grondstoffen, opties en termijncontracten op grondstoffen en opties en termijncontracten op effecten, deviezen en beursindexcontracten en andere door de Koning toegelaten beleggingen 3, de mogelijkheid hebben om categorieën van aandelen te creëren, waarbij die categorie van aandelen (een compartiment) daarbij ook kan bestaan uit verhandelbare effecten uit de vastgoedsector. Dit compartiment zal dan een vastgoedbevek genoemd worden. De (vastgoed)bevek wordt hier bijgevolg niet behandeld en we verwijzen dan ook naar andere, met betrekking tot dit onderwerp, bestaande rechtsleer 4. Tot slot, is het belangrijk om hier nog te vermelden dat dit werkstuk vooral gericht is op de particuliere belegger. Mijn aandacht werd immers, destijds, door dit onderwerp getrokken omdat ik wou te weten komen op welke wijze ik, zonder dat er een al te groot kapitaal vereist 2 Art. 1 KB 10 april 1995 met betrekking tot vastgoedbevaks, BS 23 mei Art. 10 juncto art. 7, eerste lid, 1 tot 4 en 9 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april A. TIBERGHIEN, Handboek voor Fiscaal Recht, Mechelen, Kluwer, 2008, 1485 p.; Y. VERDINGH, Bestendig handboek vennootschapsbelasting, XV/2, Mechelen, Kluwer, 2008, losbl., 1-13; A. MEYUS, Beleggingen en fiscus, Mechelen, Kluwer, 2006, 301 p.; K. SCHELLEKENS, Beleggingsvennootschappen naar Belgisch en Luxemburgs recht (bevek, bevak, sicav en sicaf), Brussel, De Boeck & Larcier, 2002, 232 p; S. ROBBERECHTS, Bevek en Bevak (deel 1), TRV 2002, 27-57; S. ROBBERECHTS, Bevek en Bevak (deel 2), TRV 2002, ; F. LAENENS, Fiscale aspecten van beveks/(vastgoed)bevaks in W. MAECKELBERGH (ed.), Fiscaal praktijkboek , directe belastingen, Diegem, Ced. Samsom, 1999,

10 is, als mogelijke particuliere belegger, kan beleggen in vastgoed en welke voordelen (en nadelen) dit met zich meebrengt. Voor de bespreking van het fiscaal regime beperken we ons dan ook tot de hypothese dat het een particuliere belegger is die houder is van het vastgoedcertificaat of van het aandeel in de vastgoedbevak. Ik hoop dan ook met dit werk, dat een algemeen kader schetst van de vastgoedbevak en de vastgoedcertificaten op zowel vennootschapsrechtelijk vlak, financieel vlak als op fiscaal vlak, elke mogelijke particuliere belegger die meer wenst te weten te komen over deze vormen van beleggen in vastgoed van dienst te kunnen zijn. 9

11 II. De vastgoedbevak 1. Historiek en wetgevend kader 1. Het juridische kader voor de vastgoedbevak werd gecreëerd door de wet van 4 december 1990 op de financiële transacties en de financiële markten (BS 22 december 1990), waarin werd gesteld dat elke instelling voor collectieve belegging, voor de belegging van de financiële middelen die zij inzamelt, moet opteren voor één van de in artikel 122, 1, eerste lid van die wet opgesomde categorieën van toegelaten beleggingen, waaronder de categorie vastgoed is terug te vinden 5. Het KB van 10 april 1995 met betrekking tot de vastgoedbevaks (BS 23 mei 1995) voert deze bepaling verder uit. 2. De Belgische wetgever voerde de mogelijkheid, voor instellingen voor collectieve belegging om te beleggen in vastgoed, in om verschillende redenen 6. Men wou een kapitaalvlucht naar het buitenland (vooral Luxemburg) vermijden, waar dergelijke alternatieve vorm van beleggen in vastgoed reeds bestond en waar men bijgevolg reeds kon genieten van alle voordelen die met deze vorm van beleggen gepaard gaan (geen aanzienlijk kapitaal vereist, geen beheerkosten, geen zware administratie...). De invoering van deze nieuwe beleggingsvorm in België was bijgevolg nodig om de concurrentie met de buitenlandse equivalenten te kunnen blijven aangaan. Vervolgens wilde men deze vastgoedmarkt nieuwe impulsen geven. Voor de financiering van vastgoedprojecten kon men nu beroep doen op verschillende particulieren i.p.v. enkel op banken of kredietinstellingen. Zo kon men een financiering tegen optimale voorwaarden creëren. Ten slotte wilde de overheid zo meer werkgelegenheid creëren in de bouwsector. 5 Art. 122, 1, eerste lid wet 4 december 1990 op de financiële transacties en de financiële markten, BS 22 december 1990 komt vandaag overeen met art. 7 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april G. DE PESTEL en B. VANTOMME, De vastgoedbevak. Vergelijking met vastgoedcertificaten, Jura Falc , en P. TANSENS, Financiële analyse van 10 jaar vastgoedbevaks, in H. DE PEUTER (ed), Vastgoedbevaks: Tien jaar K.B. 10 april 1995, Brussel, Larcier, 2005, (1)

12 3. Het onderschrijven van vastgoedcertificaten was reeds gekend in België, maar deze markt is echter te klein en te weinig liquide, waardoor deze onmogelijk alleen het hoofd kon bieden aan de buitenlandse concurrentie 7. Ook nadelig is dat, bij vastgoedcertificaten, de verkoop van het onroerend goed een einde stelt aan de belegging. Dit is niet het geval bij de vastgoedbevak. 4. Boek III van de wet van 4 december 1990 op de financiële transacties en de financiële markten, dat net handelde over de instellingen voor collectieve belegging is nu echter opgeheven en vervangen door de wet van 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles (BS 9 maart 2005, erratum BS 11 april 2008), hierna ICB-wet genoemd. Bijgevolg wordt de vastgoedbevak vandaag geregeld door deze ICB-wet en door het KB van 10 april 1995 met betrekking tot de vastgoedbevaks (BS 23 mei 1995). 7 G. DE PESTEL en B. VANTOMME, De vastgoedbevak. Vergelijking met vastgoedcertificaten, Jura Falc , en 11

13 2. Inleiding: de bevak algemeen A. Omschrijving 8 5. Onder beleggingsvennootschap met vast kapitaal, bevak genoemd, wordt een openbare instelling voor collectieve belegging verstaan, die is opgericht als naamloze vennootschap of als commanditaire vennootschap op aandelen. Een bevak mag geen andere werkzaamheden verrichten dan het aantrekken van financiële middelen in België en in het buitenland via een openbaar aanbod van rechten van deelneming. Daarnaast mag zij geen andere activa bezitten dan die welke noodzakelijk zijn voor de verwezenlijking van haar statutair doel. B. Vast kapitaal 6. Wanneer men spreekt van een beleggingsvennootschap met vast kapitaal betekent dit dat de beleggingsvennootschap niet zomaar nieuwe aandelen kan uitgeven of haar eigen aandelen mag inkopen, waardoor haar kapitaal zou wijzigen. Een statutenwijziging is bijgevolg noodzakelijk om haar kapitaal te kunnen verhogen of te verlagen. Het is de algemene vergadering die besluit tot deze wijziging 9. Dit betekent eveneens dat de investeerders die aandelen in een bevak wensen aan te schaffen (buiten het geval van een kapitaalsverhoging door de bevak), dit niet kunnen doen door in te schrijven op nieuwe aandelen, doch de aandelen bij een bestaande aandeelhouder dienen aan te kopen. De aandeelhouder die zich van zijn bevak-aandelen wenst te ontdoen, kan evenmin de bevak verplichten zijn aandelen in te kopen, maar dient een andere investeerder te zoeken. Dit verklaart waarom de aandelen van een bevak verplicht op de beurs moeten genoteerd worden Art. 4, eerste lid, 1, a), i) en art. 19 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Y. VERDINGH, Bestendig handboek vennootschapsbelasting, XV/3, Mechelen, Kluwer, 2008, losbl., 2; F. LAENENS, Fiscale aspecten van beveks/(vastgoed)bevaks in W. MAECKELBERGH (ed.), Fiscaal praktijkboek , directe belastingen, Diegem, Ced. Samsom, 1999, (453) Y. VERDINGH, Bestendig handboek vennootschapsbelasting, XV/3, Mechelen, Kluwer, 2008, losbl., 2. 12

14 C. Een openbare instelling voor collectieve belegging 1. Instelling voor collectieve belegging naar Belgisch recht a. Categorieën van instellingen voor collectieve belegging 7. De instellingen voor collectieve belegging naar Belgisch recht kan men indelen in drie categorieën 11 : 1) de instellingen voor collectieve belegging met een veranderlijk aantal rechten van deelneming die geregeld zijn bij overeenkomst (gemeenschappelijk beleggingsfonds 12 met een veranderlijk aantal rechten van deelneming) of bij statuten (beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal = Bevek); 2) de instellingen voor collectieve belegging met een vast aantal rechten van deelneming die geregeld zijn bij overeenkomst (gemeenschappelijk beleggingsfonds met een vast aantal rechten van deelneming) of bij statuten (beleggingsvennootschap met vast kapitaal = Bevak); 3) de instellingen voor collectieve belegging in schuldvorderingen die geregeld zijn bij overeenkomst (gemeenschappelijk fonds voor belegging in schuldvorderingen) of bij statuten (vennootschap voor belegging in schuldvorderingen). Wij gaan enkel in op de bevak omdat de Belgische instellingen voor collectieve belegging die hebben geopteerd om te beleggen in de categorie vastgoed enkel als beleggingsvennootschap met vast kapitaal, bevak, kunnen worden opgericht Art. 6 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Onder gemeenschappelijk beleggingsfonds wordt verstaan, het onverdeeld vermogen (een effectenportefeuille) dat een beheervennootschap van instellingen voor collectieve belegging beheert voor rekening van de deelnemers van wie de rechten zijn vertegenwoordigd door op naam of aan toonder gestelde rechten van deelneming of, onder de door de Koning vastgestelde voorwaarden, door gedematerialiseerde rechten van deelneming (Art. 11, 1 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april 2008). 13 Art. 1 KB 10 april 1995 met betrekking tot vastgoedbevaks, BS 23 mei

15 b. Categorieën van toegelaten beleggingen 8. Elke instelling voor collectieve belegging moet voor de belegging van de financiële middelen die zij inzamelt, opteren voor één van de hierna opgesomde categorieën van toegelaten beleggingen 14 : - beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van richtlijn 85/611/EEG; - financiële instrumenten en liquide middelen; - grondstoffen, opties en termijncontracten op grondstoffen; - opties en termijncontracten op effecten, deviezen en beursindexcontracten; - vastgoed; - hoogrisicodragend kapitaal; - schuldvorderingen in het bezit van derden en overgedragen aan de instelling voor collectieve belegging bij een overdrachtsovereenkomst onder de voorwaarden en volgens de regels die door de Koning zijn vastgesteld. Met de beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van richtlijn 85/611/EEG bedoelt men: effecten verhandeld op de beurs, delen van andere beleggingsinstellingen, liquiditeiten, opties, futures, enz. 15 Een bevak kan beleggen in 16 : - financiële instrumenten en liquide middelen; - grondstoffen, opties en termijncontracten op grondstoffen; - opties en termijncontracten op effecten, deviezen en beursindexcontracten; - vastgoed; - hoogrisicodragend kapitaal. 9. De Belgische instellingen voor collectieve belegging die ervoor hebben geopteerd om te beleggen in de categorie vastgoed kunnen enkel als beleggingsvennootschap met vast 14 Art. 7 wet betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april F. LAENENS, Fiscale aspecten van beveks/(vastgoed)bevaks in W. MAECKELBERGH (ed.), Fiscaal praktijkboek , directe belastingen, Diegem, Ced. Samsom, 1999, (453) Art. 10 juncto art. 7, eerste lid, 2 tot 6 en 9 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april 2008; Y. VERDINGH, Bestendig handboek vennootschapsbelasting, XV/3, Mechelen, Kluwer, 2008, losbl., 2. 14

16 kapitaal, de bevak, worden opgericht 17. Het gemeenschappelijk beleggingsfonds 18 met een vast aantal rechten van deelneming, is echter niet toegestaan wanneer men kiest om te beleggen in vastgoed. Deze keuze wordt genomen omdat de beleggingsvennootschap, op enkele uitzonderingen na, onderworpen is aan de bepalingen van de vennootschapswet en zij bijgevolg binnen dit wettelijke kader en de rechtsdoctrine ter zake kan gesitueerd worden. Voor het beleggingsfonds geldt een dergelijk kader immers nauwelijks 19. Het grote verschil tussen het beleggingsfonds en de beleggingsvennootschap is echter dat het beleggingsfonds geen rechtspersoonlijkheid heeft en de beleggingsvennootschap wel Openbaar 10. Uit artikel 4, in combinatie met artikel 14 en 19, van de ICB-wet volgt dat een bevak alleen maar een openbare instelling voor collectieve belegging kan zijn. Zij trekt haar financiële middelen aan via een openbaar bod van rechten en deelneming en doet dus bijgevolg beroep op het grote publiek. De institutionele instellingen voor collectieve belegging, meer bepaald de instellingen die hun financiële middelen in België of in het buitenland uitsluitend aantrekken bij institutionele of professionele beleggers die voor eigen rekening handelen, en waarvan de effecten uitsluitend door dergelijke beleggers kunnen worden verworven, kunnen niet worden erkend als bevak 21. Ook de private instellingen voor collectieve belegging kunnen niet worden erkend als bevak. Dit zijn instellingen die hun financiële middelen in België of in het buitenland uitsluitend aantrekken bij private beleggers die voor eigen rekening handelen, en waarvan de effecten uitsluitend kunnen worden verworven door dergelijke beleggers dan wel door andere beleggers in de door de Koning bepaalde omstandigheden Art. 1 KB 10 april 1995 met betrekking tot vastgoedbevaks, BS 23 mei Onder gemeenschappelijk beleggingsfonds wordt verstaan, het onverdeeld vermogen (een effectenportefeuille) dat een beheervennootschap van instellingen voor collectieve belegging beheert voor rekening van de deelnemers van wie de rechten zijn vertegenwoordigd door op naam of aan toonder gestelde rechten van deelneming of, onder de door de Koning vastgestelde voorwaarden, door gedematerialiseerde rechten van deelneming (Art. 11, 1 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april 2008). 19 Verslag aan de Koning bij het KB 10 april 1995 met betrekking tot vastgoedbevaks, BS 23 mei F. LAENENS, Fiscale aspecten van beveks/(vastgoed)bevaks in W. MAECKELBERGH (ed.), Fiscaal praktijkboek , directe belastingen, Diegem, Ced. Samsom, 1999, (453) Art. 4, 1,b) wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Art. 4, 1, c) wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april

17 D. Rechten van deelneming 11. De effecten van een instelling voor collectieve belegging omvatten de rechten van deelneming in een instelling voor collectieve belegging en de overige financiële instrumenten die een instelling voor collectieve belegging in voorkomend geval gerechtigd is uit te geven, rekening houdend met de categorie van toegelaten beleggingen waarvoor zij heeft geopteerd conform artikel 7 van de ICB-wet 23. Onder de rechten van deelneming in een instelling voor collectieve belegging verstaat men, in het kader van een beleggingsvennootschap, de aandelen van deze 24. Uit bovenvermelde bepaling kan men vervolgens afleiden dat een bevak ook andere effecten kan uitgeven dan alleen maar aandelen (vb. obligaties, thesauriebewijzen, ) voor zover de voorwaarden waaronder deze mogen uitgegeven worden en de essentiële bepalingen waaraan de beleggingsvennootschap zelf moet voldoen, zijn nageleefd. Zo zal bijvoorbeeld de vastgoedbevak obligaties kunnen uitgeven, zolang ze de maximale toegelaten schuldenlast niet te boven gaat Alle deelnemers hebben gelijke rechten. Er mogen geen verschillende categorieën van rechten van deelneming worden gecreëerd, behoudens enkele gevallen, gesteld in de ICB-wet. Bijvoorbeeld, wanneer het beheerreglement of de statuten bepalen dat twee types van rechten van deelneming kunnen worden gecreëerd, waarbij de netto-opbrengst voor het ene type wordt uitgekeerd en voor het andere type wordt gekapitaliseerd of het geval waarbij in de statuten van een beleggingsvennootschap met vast kapitaal verschillende categorieën van aandelen zijn gecreëerd Art. 3, 3 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Art. 3, 4 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april N. GOOSSENS en P. VANDEN BORRE, De vastgoedbevaks: in het oog van een storm van wetten en reglementen in H. DE PEUTER (ed.), Vastgoedbevaks: Tien jaar K.B. 10 april 1995, Brussel, Larcier, 2005, (35) 93-94; S. ROBBERECHTS, Bevek en Bevak (deel 1), TRV 2002, Art. 8, 2, lid 1 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april

18 Het reglement of de statuten kunnen in preferente rechten van deelneming voorzien 27. Deze preferente rechten van deelneming zorgen ervoor dat de houder, met voorrang op de gewone aandeelhouders, het dividend ontvangt. 13. Elke deelnemer moet beschouwd worden als een aandeelhouder van de vennootschap. De beleggers kunnen derhalve niet aansprakelijk worden gesteld voor de verbintenissen van de beleggingsvennootschap. De schuldeisers hebben enkel een verhaal op het vermogen van de vennootschap en zullen daarin desgevallend pondspondsgewijze delen. 28 E. Een openbaar aanbod 14. Voor de openbare instellingen voor collectieve belegging die hun financiële middelen aantrekken in België via een openbaar aanbod van rechten van deelnemingen, waartoe de bevak behoort, moet onder openbaar aanbod twee zaken worden verstaan. Ten eerste, een in om het even welke vorm en met om het even welk middel tot personen gerichte mededeling waarin voldoende informatie wordt verstrekt over de voorwaarden van het aanbod en over de aangeboden effecten om een belegger in staat te stellen tot aankoop van of inschrijving op deze effecten te besluiten, en die wordt verricht door de instelling voor collectieve belegging, door de persoon die in staat is om de effecten over te dragen of voor hun rekening. Eenieder die rechtstreeks of onrechtstreeks een vergoeding of voordeel ontvangt naar aanleiding van het aanbod, wordt geacht te handelen voor rekening van de instelling voor collectieve belegging of van de persoon die in staat is om de effecten over te dragen 29. In de ICB-wet worden echter een aantal aanbiedingen van effecten van instellingen voor collectieve belegging vermeld die niet mogen beschouwd worden als hebbende een openbaar karakter. Bijvoorbeeld 30 : - de aanbiedingen van effecten die uitsluitend gericht zijn aan institutionele of professionele beleggers; 27 Art. 8, 2, lid 2 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april S. ROBBERECHTS, Bevek en Bevak (deel 1), TRV 2002, Art. 3, 1, a), i) wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Art. 5, 1 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april

19 - de aanbiedingen van effecten die gericht zijn aan minder dan 100 natuurlijke of rechtspersonen die geen institutionele of professionele beleggers zijn; - de aanbiedingen van effecten met een totale tegenwaarde van minder dan euro die wordt berekend over een periode van 12 maanden. Ten tweede, moet onder openbaar aanbod worden verstaan, de toelating tot de verhandeling op een MTF of gereglementeerde markt die voor het publiek toegankelijk is 31. Het begrip gereglementeerde markt wordt later uitgelegd (infra nr. 23). Met MTF (multilaterale handelsfaciliteit/multilateral trading facility) bedoelt men een door een beleggingsonderneming, een kredietinstelling of een marktonderneming geëxploiteerd multilateraal systeem dat verschillende koop- en verkoopintenties van derden met betrekking tot financiële instrumenten - binnen dit systeem en volgens niet-discretionaire regels - samenbrengt op zodanige wijze dat er een overeenkomst uit voortvloeit 32. Een MTF zorgt ervoor dat kleine en middelgrote ondernemingen gemakkelijker toegang hebben tot nieuw kapitaal door middel van uitgifte van aandelen, obligaties en andere effecten. Met de term marktonderneming doelt men op een persoon of personen die het bedrijf van een gereglementeerde markt beheren en/of exploiteren; de gereglementeerde markt kan de marktonderneming zelf zijn 33. Een voorbeeld van een marktonderneming is Euronext Brussels NV. 15. Voor de openbare instellingen voor collectieve belegging die hun financiële middelen aantrekken in het buitenland via een openbaar aanbod van rechten van deelnemingen, waartoe de bevak kan behoren, moet onder openbaar aanbod worden verstaan, elke in het buitenland uitgevoerde verrichting op de effecten van een dergelijke instelling voor collectieve belegging, wanneer die verrichting in het betrokken land onderworpen is aan een bijzondere 31 Art. 3, 1, a), ii) en art. 5 2 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Art. 3, 6 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Art. 2, 5, 6, 7 wet 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten, BS 4 september

20 regeling ter bescherming van het openbaar spaarwezen, zoals inzonderheid een prospectusverplichting of een andere gelijkaardige informatieverplichting 34. F. Risicospreiding 16. Elke instelling voor collectieve belegging wordt bestuurd of beheerd volgens het beginsel van de risicospreiding, in het uitsluitend belang van de houders van de uitgegeven effecten en op zodanige wijze dat een autonoom beheer van de instelling is verzekerd Art. 3, 1, b) wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april Art. 9 wet 20 juli 2004 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles, BS 9 maart 2005 (Ed. 1), erratum BS 11 april