Eco-Schools XXXX-school

Transcriptie

1 Eco-Schools XXXX-school de Groene Vlag voor een duurzame school Dit voorstel is eigendom van SME Advies, uitvoerende organisatie van het door de VN erkende programma Eco- Schools. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden gebruikt zonder voorafgaande toestemming van SME Advies. Naam : XXXXX-school Contact :.. 06./..@...nl Straat :.. Postcode en Plaats :... Contactpersoon Eco-Schools/ SME Advies : Hak van Nispen tot Pannerden Kamer van Koophandel : KvK Utrecht Adres : Kanaalweg 19-h; 3526 KL Utrecht Offertenummer : O16-. Plaats en datum : Utrecht,.2016

2 INHOUD 1. Eco-Schools Keurmerk Student led change Werkwijze Zevenstappenplan De tien thema s Internationaal 6 2. Certificering Brons Zilver Goud = de Groene Vlag Audit volgende Groene Vlag 8 3. Ondersteuning Basispakket ondersteuning Eco-Schools Plusopties extra ondersteuning Eco-Schools Planning en begroting Planning Begroting per locatie Kosten XXXXX-school Leveringsvoorwaarden 14 XXXXX-school te yyyyy 2

3 1. ECO-SCHOOLS 1.1 Keurmerk Eco-Schools is het internationale keurmerk voor duurzame scholen en opleidingen, dat is ontwikkeld door FEE-international (the Foundation for Environmental Education). Wereldwijd zijn er Groene Vlaggen op meer dan deelnemende scholen in 58 landen. Deelnemers worden gecertificeerd op drie niveaus: brons, zilver en de Groene Vlag. Door duurzaamheid op te nemen in het curriculum, biedt dit de schoolleiding continuïteit in haar zorg voor mens en milieu en ook de uitstraling naar buiten. Eco-Schools biedt géén lesmateriaal aan, maar reikt de handvatten aan om reeds bestaande materialen op gestructureerde wijze op te nemen in het curriculum van de school of de opleidingsinstelling. 1.2 Actueel Duurzaam onderwijs in het parlement In de Tweede Kamer is in oktober 2014 de motie Ouwehand (Kamerstuk XII, nr. 46) aangenomen voor extra aandacht voor duurzaamheid in het onderwijs. Naar aanleiding van het onderzoek 1 hiernaar door het Groene Brein schreef het kabinet een kamerbrief 2 aan de Tweede Kamer, waarin wordt ingegaan op zes aspecten van beleidsinzet aangaande duurzaam onderwijs: [1] algemeen, [2] duurzame bedrijfsvoering, [3] primair en voortgezet onderwijs (PO en VO), [4] beroepsonderwijs (MBO), [5] hoger onderwijs en [6] de ondersteuningsstructuur, bestaande uit het landelijke netwerk van centra voor natuur- en milieueducatie (NME). De Tweede Kamer heeft het onderzoek 31 maart 2016 besproken. Met Prinsjesdag 2016 wordt duidelijk hoe regering daar gevolg aan geeft. Green Deal Duurzame Scholen Eind 2014 heeft de Rijksoverheid de Green Deal Verduurzaming Scholen meeondertekend. Daarin staat Het doel van deze Green Deal is een betere en duurzame leer- en werkomgeving voor leerlingen en docenten. Een (nog) bescheiden aantal scholen en instellingen kiest ervoor om Duurzaam onderwijs een meer prominente plaats te geven in hun beleid en bedrijfsvoering. De koppeling van die duurzame bedrijfsvoering met het onderwijsproces zoals in Eco-Schools aanpak is dan nog een extra uitdaging. Een dergelijke aanpak juicht het Kabinet toe, indien scholen en instellingen daarvoor kiezen Eco-Schools Nederland / SME Advies 3

4 In april 2016 heeft de PO raad een brief aan de regering gestuurd waarin aandacht gevraagd wordt voor de slechte staat van het onderhoud van de schoolgebouwen en de daaruit voortkomende slechte leer- en werkomstandigheden 3. Meer over de GreenDeal Scholen is te vinden op Twee actuele voorbeelden over duurzaam onderwijs en de schoolgebouwen. Dit lijstje kunnen we nog verder uitbreiden met bijvoorbeeld voedsel, water, afval, groen etc. Met de aanpak van het keurmerk Eco-Schools doet u er als school ook zelf wat aan. Gestructureerde aanpak met daarbinnen eigen keuze Door de open benadering van het Eco-Schools programma waarbij de school en het Eco-team zelf de invulling van de zeven stappen bepalen, is het programma in beginsel op ieder niveau toepasbaar. U werkt zelf aan de verduurzaming van de school en het onderwijs en doet dat op een gestructureerde wijze. Hierdoor voorkomt u dat de school blijft hangen in veel losse projecten die allemaal als extra worden ervaren. 1.3 Student-led change Stap 1 Werkgroep Uw school stelt een werkgroep het Eco-team samen, bestaande uit leerlingen en medewerkers. Ook wordt een intentieverklaring ondertekend om een signaal af te geven dat er structureel aandacht is voor duurzaamheid. Stap 2 Eco-scan De werkgroep onderzoekt op tien duurzaamheidsthema s waar uw school nu staat en benoemt verbeterpunten zijn (de Eco-scan is als digitaal formulier en als pdf beschikbaar). Stap 3 Actie Het team stelt samen met de directie een actieplan op om in twee schooljaren de school te verduurzamen. Dit houdt u bij in het werkboek (via het digitale formulier op de website of via de invulbare pdf). Stap 4 Monitoring & Evaluatie Op basis van monitoring kunt u de voortgang inzichtelijk maken en waar nodig bijsturen. Na de uitvoering van stap 4 kunt u via de website het Bronzen Certificaat aanvragen. 3 brief PO Raad aan regeling inzake onderhoud schoolgebouwen: XXXXX-school te yyyyy 4

5 Stap 5 Curriculum Veranker duurzaamheid in het curriculum van de school. Houd bestaande projecten en lessen tegen het licht en ontdek met behulp van het werkboek waar dingen verbeterd kunnen worden. Na de uitvoering van stap 5 kunt u via de website het Zilveren Certificaat aanvragen. Stap 6 Informeren & Betrekken Laat zien dat uw school waarde hecht aan duurzaamheid. Communiceer hierover en betrek de buurt, ouders en bedrijven uit de omgeving. Stap 7 Eco-Code Laat op creatieve wijze zien welke waarden, normen, ambities of gedragsregels op uw school belangrijk zijn en die uw school benadrukt met betrekking tot duurzaamheid. Hierna volgt een audit en mogelijk toekenning van de Groene Vlag. Het Eco-Schools programma is student-led change : de leerlingen vormen samen met enkele docenten en de conciërge het Eco-team. Dit is soms aangevuld met management, adviseurs of ouders. Kern van de aanpak is dat de leerlingen zelf aan zet zijn om duurzaamheidsvraagstukken op school te benoemen en daar actief wat aan te doen. Daarbij betrekken zij de hele school. 1.4 Werkwijze Zevenstappenplan Voor het blijvend implementeren van duurzaamheid in de vakken en activiteiten die worden aangeboden, biedt Eco-Schools het Zevenstappenplan. Duurzaamheid krijgt zo een plaats in themaweken, praktische opdrachten of projectonderwijs, met als doel dit in de school en het curriculum structureel in te bedden. Met het Zevenstappenplan is het mogelijk om in twee schooljaren het keurmerk de Groene Vlag te behalen en het vervolgens om het jaar te verlengen. 1.5 De tien thema s De tien thema s van Eco-Schools in Nederland zijn: Eco-Schools Nederland / SME Advies 5

6 1.6 Internationaal De mogelijkheid is aanwezig om via Eco-Schools een verbinding te maken met een van de andere scholen wereldwijd. Scholen kunnen zo informatie uitwisselen en bespreken hoe een thema op een andere school een rol speelt. Van deze mogelijkheid wordt tot op heden nog weinig gebruik gemaakt. Voor nadere informatie over het programma Eco-Schools en vele voorbeelden verwijzen wij naar de website en internationaal XXXXX-school te yyyyy 6

7 2. CERTIFICERING In 1.3 is de werkwijze aangegeven met de zeven stappen. Deze aanpak is wereldwijd hetzelfde. 2.1 Brons Als het Eco-team van de school de stappen 1 tot en met 4 heeft doorlopen (werkgoep, Eco-scan, actieplan en uitvoering&monitoring), dan kan het bronzen certificaat worden aangevraagd. Daartoe moet de school het digitale werkboek invullen voor de stappen 1 tot en met 4. Deze informatie, aangevuld met documenten die geüpload worden (denk aan actieplan, foto s, schoolnieuwsbrief, artikelen in de pers), vormt de basis voor een deskaudit door Eco-Schools Nederland. Als de school het bronzen certificaat verkrijgt, wordt in overleg met de contactpersoon bepaald of het auditrapport en certificaat wordt toegezonden of dat er van de uitreiking een feestelijk moment gemaakt wordt. Veelal wordt voor het laatste gekozen in aanwezigheid van pers en gemeentebestuur. 2.2 Zilver Als de school stap 5 (curriculum) heeft uitgevoerd, kan de aanvullende informatie in het digitale werkboek aangevuld worden. Zo nodig of desgewenst kan de informatie van de eerdere onderdelen in het werkboek nog worden aangevuld of aangepast. Bij het onderdeel curriculum wordt niet alleen gekeken of aan de tien thema s aandacht wordt besteed, maar juist wat de leerlingen echt leren (kennen & kunnen). De informatie in het werkboek van stap 1 tot en met 5, aangevuld met documenten die geüpload worden (denk aan een verslag van de bespreking hoe de school het curriculum wil verduurzamen), vormt de basis voor een deskaudit door Eco-Schools Nederland. Ook bij de uitreiking van het zilveren certificaat en aanbieding van het auditrapport wordt in overleg bepaald hoe de toezending of uitreiking plaatsvindt. 2.3 Goud = de Groene Vlag Nadat het Eco-team / de school alle zeven stappen heeft doorlopen kan de audit aangevraagd worden voor de Groene Vlag. Nadat alle informatie in het werkboek is ingevuld en de audit is aangevraagd, zal een auditeur van Eco-Schools Nederland aangewezen worden. De auditeur is iemand anders dan de vaste begeleider van de school. Bij de audit is van belang dat naast het werkboek, ook voldoende informatie vooraf aan de auditeur ter beschikking wordt gesteld (zoals actieplan, foto s, persartikelen, samenwerking met partijen in maatschappij, Eco-code, enzovoort). Als de auditeur het materiaal heeft doorgenomen en voldoende acht, dan wordt er een afspraak gemaakt om de audit uit te voeren op school. Tijdens de audit zal de auditeur vragen stellen aan de hand van het aangeleverde materiaal en datgene wat hij/zij ziet. Tevens worden gesprekken gevoerd met directie, begeleider en Eco-team. De Groene Vlag wordt in beginsel persoonlijk uitgereikt op school. De leerlingen in het Eco-team krijgen dan ook hun leerlingcertificaat. Hoe de uitreiking plaatsvindt, wordt in overleg met de school vormgegeven. Eco-Schools Nederland / SME Advies 7

8 2.4 Audit volgende Groene Vlag De Groene Vlag is na toekenning twee jaren geldig. Na twee jaar moet de school opnieuw geaudit worden, waarbij de school continue voortgang en verbetering laat zien. In die vervolgfase vindt er een minder intensieve begeleiding plaats, omdat de school en het Eco-team het proces zelf trekken. De kosten voor de tweede en volgende Groene Vlaggen is dan ook lager. Wel blijft er controle op het proces en de voortgang in het algemeen. XXXXX-school te yyyyy 8

9 3. ONDERSTEUNING Om als school gecertificeerd te worden, biedt Eco-Schools ondersteuning in het proces om de Groene Vlag te behalen. Er wordt hier een onderscheid gemaakt tussen een basispakket en een aantal plusopties voor extra ondersteuning. 3.1 Basispakket ondersteuning Eco-Schools - Eco-scan en Werkboek Eco-Schools biedt een Eco-scan en een werkboek om het Eco-team te ondersteunen in het doorlopen van de zeven stappen. De Eco-scan is een set van tien scorekaarten (op duurzaamheidsthema s als afval, energie, communicatie, water, etc.), waarmee leerlingen zelfstandig ontdekken wat er goed gaat en wat voor verbetering vatbaar is op het gebied van duurzaamheid. Van de Eco-scan is een app beschikbaar die de resultaten per groep en per school laat zien. Het werkboek werkt als een portfolio en ondersteunt in het bijhouden en monitoren van de progressie op het gebied van het verduurzamen; het is ook online beschikbaar. - Startbijeenkomst werkgroep (Eco-team) Deze bijeenkomst is bedoeld om de werkgroep, bestaande uit leerlingen, docenten en iemand van het managementteam of ondersteunend personeel, van iedere locatie op weg te helpen met de eerste drie stappen van het Zevenstappenplan. De begeleider van de school is hierbij aanwezig. De Eco-teams worden op enthousiaste wijze meegenomen in de verschillende thema s van duurzaamheid en gaan door middel van verschillende werkvormen concreet aan de slag. - Training en coaching Op de basisscholen werkt begeleiding door één of enkele ouders versterkend. De betreffende ouders (of soms ook docenten) worden getraind in de systematiek van Eco-Schools, met de bijbehorende do s en don ts. Zij zullen de school helpen in het traject naar de Groene Vlag toe. Vanuit Eco-Schools krijgen zij een eigen trainer-begeleider toegewezen. - Helpdesk Gedurende het hele traject kan de werkgroep telefonisch en via contact opnemen met de begeleider voor vragen die zij hebben, of voor advies over het keurmerk en de zeven stappen. - Audits bronzen en zilveren certificaat Om gemotiveerd te blijven, worden twee tussentijdse audits uitgevoerd. Om de voortgang ook aan de leerlingen en medewerkers in de school zichtbaar te maken, zal het Eco-team een bronzen certificaat (na stap 4) en een zilveren certificaat (na stap 5) ontvangen. Eco-Schools Nederland / SME Advies 9

10 - Bezoek audit Groene Vlag 4 Na de aanvraag voor de Groene Vlag bezoekt de auditeur de school om de te beoordelen of de instelling voldoet aan de criteria voor de Groene Vlag. Dit bezoek duurt een dagdeel, waarbij steekproefsgewijs de locatie wordt onderzocht. Audit & toekenning keurmerk Na de uitvoering van de zeven stappen kunt u online een audit aanvragen. Stuur de benodigde documenten op, opdat u na feedback van Eco-Schools Nederland klaar bent voor het auditbezoek door een onafhankelijk auditeur van Eco-Schools. Wanneer uw school voldoet aan alle criteria krijgt uw school de Groene Vlag en het bijbehorende Certificaat toegekend. Ook ontvangt u een auditrapport met daarin aanbevelingen voor de komende twee jaar. 3.2 Plusopties extra ondersteuning Eco-Schools A. Bijeenkomst ondertekening intentieverklaring De ondertekening van de intentieverklaring kan een groter evenement georganiseerd worden, met gastsprekers en activiteiten. De invulling hiervan is maatwerk. B. Draagvlaksessie Gekozen kan worden om een aparte sessie te houden met leraren of aparte sessie met ouders. Op die manier wordt een breder draagvlak en begrip voor het proces georganiseerd. Hierin kunnen wij de kansen laten zien voor de school, voor het onderwijs en voor duurzaamheid. C. Ondersteunende consults rond de bronzen en zilveren audit of uitreiking Om de werkgroepen extra te ondersteunen, zijn consulten voorafgaand aan elke certificering (brons, zilver, Groene Vlag) erg geschikt. De fysieke aanwezigheid van de begeleider/auditeur van Eco-Schools op deze drie momenten is een bewezen instrument om de vaart in het proces te houden, zo blijkt op diverse scholen. D. Uitreiking Groene Vlag Een begeleider van Eco-Schools Nederland is aanwezig op de bijeenkomst om de Groene Vlag uit te reiken. De vorm van de uitreiking van de Groene Vlag zal in overleg met de Eco-teams centraal aangepakt kunnen worden. Eco-Schools Nederland volgt daarin de wens van de school. 4 Iedere school krijgt een eigen begeleider toegewezen. De audits worden uitgevoerd door Eco- Schools Nederland. Een begeleider van een school wordt nooit als auditeur aangewezen. XXXXX-school te yyyyy 10

11 E. Marketinginstrumenten Eco-Schools beschikt over materialen die de aandacht voor Eco-Schools intern en extern kunnen versterken. Bij aanvang krijgt de school gratis de len plaquette, pennen en stickers. De Eco- Schools Doppers (waterflessen), watertappunt (van KRNWTR), energiemanagementsystemen (van Sweco), zuinige verlichting (van GreenFox) kunnen met grote korting besteld worden of kunnen zonder voorfinanciering worden aangeboden (verlichting en energiemanagementsysteem). Eco-Schools Nederland / SME Advies 11

12 4. PLANNING EN BEGROTING 4.1 Planning Ervan uitgaande dat opdrachttoekenning voor datum xxxx kan plaatsvinden, komen wij tot de volgende planning: Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Basispakket ondersteuning Eco-Schools - Deelname: Ecoscan en Werkboek - Startbijeenkomst werkgroep (Eco-team) - Helpdesk - Online audits Bronzen en Zilveren certificaat B Z - Audit Groene Vlag op locatie G Plusopties extra ondersteuning Eco-Schools A. Ondertekening Intentieverklaring B. Draagvlaksessie C. Ondersteunende consults D. Uitreiking Groene Vlag E. marketing instrumenten De gemiddelde deelname aan het Eco-Schoolsprogramma van begin tot de eerste certificering bedraagt circa 2 jaar: eerste jaar: stap 1 tot en met 4 en verkrijgen brons half jaar daarna: stap 5 en verkrijgen zilver half jaar daarna stap 6 en 7 en verkrijgen Groene Vlag 4.2 Begroting per locatie Basispakket Eco-Schools - Ecoscan en werkboek - Startbijeenkomst werkgroep (Eco-Team) - Helpdesk - Online audits Bronzen en Zilveren certificaat - Audit Groene Vlag op locatie Subtotaal XXXXX-school te yyyyy 12

13 Plusopties extra ondersteuning Eco-Schools A. Bijeenkomst ondertekening intentieverklaring 500 B. Draagvlaksessie 750 C. Ondersteunde consulten rond de bronzen en zilveren audit/ 750 uitreiking D. Uitreiking Groene Vlag 500 Subtotaal Aanvullende producten A. len bordje 30 stuks B. Pennen per 10: * 4 stuks C. Stickers per 10 * 2 stuks D. Doppers Eco-Schools ** 9,25 stuks E. Banner 30 stuks F. Tabletop vlaggetjes*** 5 stuks F. Extra vlag (na toekenning) 25 stuks Subtotaal.. *: Bij aanvang worden er 10 pennen en 10 stickers ter beschikking gesteld. **: De Eco-Schools Doppers (zie website) zijn beschikbaar voor 9,25. In de winkel kosten ze 12,50 zonder opdruk. Op deze manier kunnen leerlingen ze ook op school verkopen om zo een duurzaamheidsbudget te creëren. Ook zijn er scholen die alle docenten een Dopper hebben gegeven. ***: één gratis bij aanvang. Eco-Schools Nederland / SME Advies 13

14 4.3 Kosten XXXXX-school Kosten Basispakket Eco-Schools Locatie XXXXX-school Plusopties Aanvullende producten. Subtotaal De kosten hebben betrekking op een periode van 2 schooljaren, normaal gesproken de periode die een locatie nodig heeft om eerste keurmerk te behalen. Genoemde bedragen zijn exclusief BTW. Eco-Schools werkt via een lidmaatschapsmodel. Na 2 jaar wordt u een voorstel gedaan voor verlening binnen de abonnementsstructuur. U ontvangt dan ondersteuning op afstand en kan gebruik maken van de reguliere Eco-Schools structuur. De onderwijsinstelling wordt om het jaar ge-audit. Voor Akkoord SME Advies/ Eco-Schools Nederland Voor akkoord XXXXX-school Jhr drs H.P.M. van Nispen tot Pannerden Directeur XXXXX Directeur 4.4 Leveringsvoorwaarden Leveringsvoorwaarden Zie bijgevoegde Algemene Voorwaarden van SME Advies. Daarnaast geldt: - uitvoering van deze opdracht kan starten na schriftelijke opdrachtbevestiging; - alle genoemde bedragen zijn (indien niet nader toegelicht) excl. 21% BTW; - betalingsregime: 75% na opdrachtverlening, 25% na afronding; - indien de Groene Vlag 2,5 jaar na de opdrachtverlening nog niet is bereikt, dan zal de school de eindfactuur voldoen die aan de school wordt toegestuurd. XXXXX-school te yyyyy 14

15 BIJLAGE I. ALGEMENE VOORWAARDEN Algemeen De Algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle offertes en werkzaamheden van SME Advies voor opdrachtgevers en hun rechtsopvolgers. Offertes van SME Advies zijn verstrekt op basis van de informatie die door de opdrachtgever zijn verstrekt. De opdrachtgever staat er voor in dat deze de benodigde informatie heeft aangeleverd zodat SME Advies een adequate aanbieding kan doen. Indien sprake is van een offerteverzoek in concurrentie zal de opdrachtgever gelijke informatie aan de offerende bureaus verstrekken en hen gelijke kansen bieden om nadere informatie te verkrijgen of de offerte toe te lichten. Geldigheid offerte De geldigheidsduur van offertes is zes weken, tenzij anders is vermeld in de offerte. 1. Tarieven In de offerte zijn de tarieven van de opdrachtnemer aangegeven in combinatie met de verwachte inzet. In de tarieven zijn de secretariaatskosten, reiskosten en verblijfkosten opgenomen, tenzij anders vermeld in de offerte. Tussentijdse veranderingen van de lonen en bureaukosten van de opdrachtnemer die leiden tot tariefaanpassing evenals veranderingen voor de overige kosten zullen aan de opdrachtgever worden doorberekend. Bij lumpsumopdrachten zal dit binnen het toegekend budget worden verrekend. 2. Betalingsvoorwaarden Op basis van de verleende opdracht en de daarin gehanteerde tarieven wordt maandelijks, tenzij anders vermeld in de offerte gefactureerd. Indien grote inzet of kosten voor opdrachtnemer van toepassing zijn kan dit bij voorschot worden gefactureerd. Betaling geschiedt binnen 14 dagen na factuurdatum. Na de vervaldatum wordt de wettelijke rente in rekening gebracht, zonder dat ingebrekestelling is vereist. Als de opdrachtgever blijvend verzuimt aan de betalingsverplichtingen te voldoen dan komen alle kosten voor de verkrijging van voldoening voor rekening van de opdrachtgever. 3. Personeel In de offerte wordt indien mogelijk vooraf aangegeven welke medewerkers de opdracht zullen gaan uitvoeren. Bij specifieke opdrachten zijn in de offerte de kwaliteiten van deze medewerkers aangegeven. Opdrachtnemer is gerechtigd het projectteam te wijzigen op voorwaarde dat de kwaliteit van de werkzaamheden en de continuïteit van het project daar niet onder leiden. Een wijziging van het team kan ook op verzoek van de opdrachtgever plaatsvinden. 4. Vertrouwelijkheid Partijen zullen wederzijds vertrouwelijkheid van informatie in acht nemen. Opdrachtnemer is verplicht tot geheimhouding van alle informatie en gegevens van opdrachtgever jegens derden. Opdrachtgever zal zonder toestemming van opdrachtnemer geen mededelingen aan derden doen over de offerte, de aanpak, werkwijze, vergoeding en dergelijke dan wel ene rapportage ter beschikking stellen. Dit is ook van toepassing als de opdracht aan een andere partij wordt verleend. 5. Uitvoering opdracht De uitvoering van de opdracht begint nadat een schriftelijke en door een gerechtigde ondertekende opdrachtbevestiging is ontvangen. De opdracht zal uitgevoerd worden naar beste inzicht en vermogen en overeenkomstig de eisen van goed vakmanschap. Bij de uitvoering kunnen derden betrokken zijn. Als dit op voorhand is te voorzien dan wordt dat in de offerte aangegeven. Zo mogelijk met de naam van de organisatie /persoon. Het is voor de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever dat de derden de kwaliteit leveren die door de opdrachtnemer aan de opdrachtgever zijn aangeboden. In de uitvoering van de opdracht wordt zoveel mogelijk de aanpak en planning aangehouden zoals die in de offerte is weergegeven. Indien op basis van nieuwe inzichten, ontwikkelingen of op basis van het vakmanschap gekozen wordt voor een aanpassing van de aanpak, dan zal dit met de opdrachtgever worden gecommuniceerd. In principe vindt de communicatie op voorhand plaats. 6. Ter beschikking stellen informatie vanuit opdrachtgever Opdrachtgever verplicht zich alle benodigde informatie ter beschikking te stellen c.q. daar toegang toe te geven, zodat de opdrachtnemer de opdracht naar behoren kan uitvoeren. Als blijkt dat dit niet het geval is en opdrachtgever na een schriftelijk verzoek hier niet aan voldoet, kan de opdrachtnemer de opdracht per direct beëindigen. Opdrachtnemer zal de tot dan toe gemaakte kosten en inzet vergoeden. Eco-Schools Nederland / SME Advies 15

16 7. Wijzigingen en/of meerwerk De opdrachtgever aanvaardt dat planning en realisatie van de opdracht anders kunnen verlopen dan in de overeengekomen aanpak is verwoord. Wanneer de opdracht door toedoen van de opdrachtgever wordt gewijzigd, dan zal de opdrachtnemer aanpassingen doorvoeren in de aanpak. Als dit leidt tot meerwerk of inzet van ander gekwalificeerde medewerkers of derden, dan zal dit door de opdrachtgever schriftelijk als aanvullende opdracht worden bevestigd. Meerwerk is werk dat op voorhand niet in de offerte was begroot. Dit kan zowel aanvullend werk zijn als ander werk dan begroot. Wanneer er meerwerk of ander werk verricht moet worden binnen een opdracht, waartoe geen opdracht is verleend, dan zal de opdrachtnemer dit voorleggen aan de opdrachtgever. Het is aan de opdrachtgever om op voorhand hier een besluit over te nemen. 8. Afronding opdracht De opdracht is afgesloten als opdrachtnemer het overeengekomen eindproduct op de overeengekomen wijze heeft opgeleverd. De financiële afronding is vervolgens een feit als de opdrachtgever de eindfactuur heeft goedgekeurd. Als de opdrachtgever niet binnen 30 dagen na toezending van de eindfactuur reageert, wordt de eindafrekening geacht te zijn goedgekeurd. Indien de opdrachtgever een accountantscontrole verlangt, dan zal hieraan medewerking worden gegeven. De kosten van de controle zijn voor rekening van de opdrachtgever, tenzij ander s is overeenkomen in de opdracht. 9. Eigendomsbepalingen Opdrachtnemer is eigenaar van het intellectueel eigendom dat in de opdracht wordt gehanteerd. Hiertoe horen modellen, theorieën, instrumenten, software e.d. Openbaarmaking kan alleen met toestemming van de opdrachtnemer. Opdrachtgever heeft het recht van intern gebruik en reproductie van de producten die binnen de opdracht worden opgeleverd, voor zover passen de binnen het doel van de opdracht. 10. Tussentijdse beëindiging of aanpassing van de opdracht Partijen kunnen de overeenkomst voortijdig eenzijdig te beëindigen als de opdracht niet meer conform de verleende opdracht kan worden uitgevoerd. Dit dient schriftelijk aan de andere partij te worden bekendgemaakt met een adequate onderbouwing van het genomen besluit tot eenzijdige beëindiging. Als de opdrachtgever de opdracht eenzijdig beëindigt, dan heeft de opdrachtnemer recht op betaling van facturen tot het moment van beëindiging alsmede, vanwege aannemelijk bezettingsverlies, recht op compensatie, waarbij de gemiddelde facturen als uitgangspunt gelden. Als de opdrachtnemer de opdracht beëindigt dan kan dat alleen omdat de opdrachtgever in gebreke blijft of dat de opdrachtgever door interne of externe omstandigheden niet meer in staat is om te voldoen aan de vereisten van de verleende opdracht. Opdrachtnemer behoudt dan het recht op betaling van de facturen tot dat moment, waarbij aan de opdrachtgever de beschikbare (tussen) producten ter beschikking worden gesteld, zodanig dat de opdrachtgever eventueel anders de opdracht kan (laten) voltooien. Indien een van beide partijen in staat van faillissement geraakt, surseance van betaling aanvraagt of de bedrijfsvoering staakt, heeft de andere partij het recht de opdracht zonder inachtneming van een opzegtermijn te beëindigen, ene en ander onder voorbehoud van rechten. 11. Aansprakelijkheid Opdrachtnemer is aansprakelijk voor het niet nakomen van de verplichtingen zoals in de verleende opdracht zijn verwoord, voor zover deze het gevolg zijn van het niet in acht nemen van zorgvuldigheid, deskundigheid en vakmanschap. De aansprakelijkheid voor de schade voor tekortkoming wordt beperkt tot de omvang van de verleende opdracht, minus kosten derden. Voor opdrachten van langer dan zes maanden geldt de beperking van de aansprakelijkheid tot maximaal het declaratiebedrag van de laatste zes maanden minus kosten derden. Eventuele aanspraken dienen door de opdrachtgever binnen één jaar na het ontdekken van de schade te zijn ingediend. Daarna zijn rechten op vergoeding van schade verlopen. 12. Klachten Opdrachtnemer heeft een klachten- en privacyreglement. Een afschrift hiervan is op verzoek beschikbaar. 13. Overige bepalingen Geen van beide partijen mag tijdens de opdracht of binnen een jaar na afronding daarvan personeel van de andere partij in dienst aantrekken, op freelance basis of anderszins inhuren of daarover onderhandelen. XXXXX-school te yyyyy 16