Projectplan ontheffingsaanvraag Bergerhof Renkum

Transcriptie

1 Projectplan ontheffingsaanvraag Bergerhof Renkum juni 2009 Projectnr: 09188

2 Projectplan ontheffingsaanvraag Bergerhof Renkum Ontheffingsaanvraag ten behoeve van het verwijderen van verblijfplaatsen van vleermuizen Projectplan ontheffingsaanvraag Bergerhof Renkum In opdracht van: Vivare Postbus EG Arnhem Contactpersoon: Dhr. W. Boonacker Uitgevoerd door: Ecochore Natuurtechniek Ruiterweg DE EIBERGEN T M E info@ecochore.nl I Auteur B. Voerman juni 2009 Dit projectplan is gedrukt op 100% FSC-papier 2

3 Inhoud 1. Aanleiding Projectomschrijving Toelichting effecten en maatregelen...9 Losse bijlagen behorende bij deze ontheffingsaanvraag: Ontheffingsaanvraag Rapport: Vleermuisonderzoek Bergerhof te Renkum, Rapportnummer 0703; november 2007; Ecochore Natuurtechniek Onderliggend Projectplan 3

4 1. Aanleiding Vivare wooncorporatie heeft ontwikkelplannen voor de wijk Bergerhof in Renkum. De plannen omvatten het slopen van 10 flatgebouwen om zo mogelijkheden te creëren voor de realisatie van een nieuwe woonwijk. Naar aanleiding van een uitgebreid vleermuisonderzoek is vastgesteld dat de ingreep de verwijdering van een verblijfplaats en baltslocaties/paarverblijven tot gevolg heeft van de vleermuissoort Gewone Dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus). Voor deze ingreep wordt ontheffing aangevraagd conform artikel 75C Flora- en Faunawet. In het bijgevoegde rapport wordt eveneens aangegeven dat een ontheffing voor het verwijderen van aanwezige vliegroutes dient te worden aangevraagd. Gezien de huidige plannen blijven de aanwezige vliegroutes geschikt voor de aangetroffen soorten. Hierdoor is een ontheffing niet noodzakelijk. Dit projectplan is opgesteld voor de ontheffingsaanvraag voor het aantasten van verblijfen baltsplaatsen van Gewone Dwergvleermuis ten behoeve van de voorgenomen sloop en ontwikkeling van het plangebied Bergerhof in Renkum. Als aanvulling op dit projectplan en de ontheffingsaanvraag wordt verwezen naar het bijgevoegde rapport met de vleermuisonderzoeksgegevens en toelichting op compenserende en mitigerende maatregelen: Vleermuisonderzoek Bergerhof te Renkum, Rapportnummer 0703; november 2007; Ecochore Natuurtechniek. Voor het uitvoeren van voornoemde onderzoek is het gebied, verspreidt over het jaar 2007 diverse malen onderzocht op de aanwezigheid van en het terreingebruik door vleermuizen. Hierdoor is een goede indruk verkregen van de aanwezige soortsamenstelling en de functie van de planlocatie. Ten behoeve van de uitvoerbaarheid en realisatie van het plan wordt in deze aanvraag een ontheffing gevraagd voor het verwijderen van verblijfplaats en paarlocaties van Gewone dwergvleermuis. Vleermuizen Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Rode lijst Ff-wet HR Gewone Dwergvleermuis Pipistrellus pipistrellus 3 IV Tabel 1: Aangetroffen vleermuissoort in het plangebied waarvoor ontheffing wordt aangevraagd 4

5 2. Projectomschrijving In het onderstaande de beantwoording (in dezelfde volgorde) van de vragen zoals die vanaf pagina 6 van de ontheffingsaanvraag gesteld worden. 1. NAW-gegevens Adres: Bergerhof in Renkum (woonwijk) Gemeente: Renkum Provincie: Gelderland De wijk Bergerhof is een woonwijk bestaande uit 10 flatgebouwen in een boomrijke omgeving. Het plangebied wordt begrenst door in het noorden de Waterweg, de Europalaan in het oosten, de Kloosterkampweg in het zuidoosten en de Beukenlaan in het westen. Aan de westkant grenst de wijk aan een uitloper van de Veluwe richting de Neder- Rijn. Verspreidt door de wijk treffen we een groot aantal bomen. Met name aan de west- en noordzijde, is de wijk begrenst door een singel met veel struweel en bomen. Zie voor ligging en overzicht van het plangebied figuur 1 en 2. Het plangebied ligt aan de rand van de bebouwde kom van Renkum. Het gebied ligt binnen het kilometerhok Zie overzichtskaart figuur 1, luchtfoto figuur 2 en het rapport Figuur 1: overzichtskaart ligging plangebied 5

6 Figuur 2: luchtfoto plangebied. Blauwe kader geeft de globale begrenzing weer van het te ontwikkelen gebied. 2. Ligging ten opzichte van beschermde natuurgebieden De begrenzing van het plangebied ligt zeer nabij de begrenzing van het Natura2000 gebied Veluwe. Aan de noordzijde wordt het gescheiden door een strook woningen met tuinen. Zie figuur 3. De functie van het gebied wordt door de voorgestelde plannen niet veranderd. Er vindt een afname plaats van 198 naar 134 woningen. Hierdoor kan geconcludeerd worden dat de eventuele (recreatieve) druk op Veluwe niet zal veranderen. Hierdoor is nadere beoordeling van de effecten van de plannen op het Natura2000 gebied Veluwe niet noodzakelijk. Zie voor exacte begrenzing figuur 3. De ontwikkelingen vinden plaats in samenwerking met de Gemeente Renkum. De benodigde kap-, sloop- en bouwvergunningen moeten nog worden aangevraagd. De plannen zijn reeds voorgelegd aan het Waterschap Vallei & Eem. Aangezien het effect op de waterhuishouding beperkt is en kansen als afkoppelen van hemelwater worden benut, heeft het waterschap positief geadviseerd. 6

7 Figuur 3: Begrenzing Natura2000 gebied Veluwe (geel) en plangebied (blauw). 7

8 3. Periode van werkzaamheden De start van de werkzaamheden is gepland vanaf 1 maart Op deze datum start de sloop en het bouwrijp maken van het gebied van fase 1 (zie figuur 4). Vóór deze periode, in de winter van , zal het aanwezige groen worden verwijderd. De ontheffing wordt aangevraagd voor de periode: tot Het verwijderen van de aanwezige bomen en delen van het struweel wordt uitgevoerd in de periode van winterslaap van vleermuizen en buiten het broedseizoen van vogels. Gezien het ontbreken van verblijfplaatsen van boombewonende soorten, verdwijnen door het verwijderen van de aanwezige bomen geen verblijfplaatsen. De sloopwerkzaamheden van de flats zullen starten begin maart Deze periode valt vóór de kraam- en zomerperiode en na de winterrust. Ook de baltsperiode van Gewone dwergvleermuis (augustus-september) valt buiten deze periode. Hierdoor worden negatieve effecten op vleermuizen tot een minimum wordt beperkt. De sloop van de flats in fase twee staan gepland in Om deze reden wordt deze ontheffing aangevraagd voor de periode tot eind Gezien de houdbaarheid van de verspreidingsdata en het op een zorgvuldige manier kunnen handelen ten aanzien van mogelijke aanwezigheid van vleermuizen, wordt in 2012 middels enkele gerichte vleermuisinventarisaties een update uitgevoerd naar de aanwezigheid van vleermuizen in de te slopen flats fase 2. Tijdens deze inventarisatie kunnen de getroffen compenserende maatregelen in fase 1 gecontroleerd worden of de getroffen compenserende maatregelen het gewenste effect hebben. 4. De voorgenomen activiteiten Zoals aangegeven zijn er plannen om de aanwezige bebouwing (flats) te slopen en een nieuwe woonwijk te ontwikkelen. De (sloop)werkzaamheden zullen in fasen worden uitgevoerd. De drie noordelijk gelegen flats zullen in een latere fase worden gesloopt. Deze flats zullen tot die tijd fungeren als tijdelijke huisvesting van bewoners. Figuur 4: Weergave fase 1 en 2. Fase 1: Blauw Fase 2: Rood 8

9 3. Toelichting effecten en maatregelen A. De te verwachten effecten van de voorgenomen activiteiten op de soorten. Tijdens de inventarisaties is vastgesteld dat er verblijfplaatsen en foerageeractiviteit van Gewone Dwergvleermuizen (Pipistrellus pipistrellus) in en rondom de flats aanwezig zijn. Eveneens zijn baltsen mannetjes waargenomen wat duidt op de aanwezigheid van paarplaatsen. Door de voorgenomen sloop van flats en kap van bomen, zal het gebied deze functie voor het overgrote deel verliezen. Langs de randen blijft het struweel (west- en noordzijde) en laanbomen (oostzijde) voor het overgrote deel gehandhaafd waardoor foerageergelegenheid voor Gewone dwergvleermuis en de overige aangetroffen soorten behouden blijft. B. De gevolgen van de voorgenomen activiteiten op de gunstige staat van instandhouding van de soort (populatieniveau). Door de werkzaamheden af te stemmen op de ecologie van de soort (uitvoering werkzaamheden buiten het actieve seizoen (kraam- en zomerperiode en na de winterslaap), is de kans op het schaden van individuen nihil. Om zo goed mogelijk te voorkomen dat tijdens de sloop vleermuizen in de spouwen aanwezig zijn, worden enkele mitigerende maatregelen voorgesteld. Naast de mitigerende maatregelen worden enkele compenserende maatregelen uitgevoerd. Het plangebied ligt aan de rand van de bebouwde kom en aan de voet van de Wageningse Berg in de randzone van de Veluwe. Gezien de opbouw van de omgeving, samen met de verderop in dit projectplan beschreven maatregelen, kan worden gesteld dat er voldoende alternatieve en nieuwe gelegenheden voor verblijfplaatsen en foerageergedrag voorhanden zijn tijdens en na de sloop. Hierdoor kan worden gesteld dat de instandhouding van de soort op populatieniveau zal worden gewaarborgd. C. De wijze van inventariseren van voorkomende soorten in het plangebied. In het plangebied is in 2007 een uitgebreid onderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid en soortsamenstelling van vleermuizen. Middels dit onderzoek is inzicht gekregen in de aanwezigheid en samenstelling van vleermuissoorten en de gebruiksfunctie van het gebied voor deze diergroep. Het onderzoek is uitgevoerd in een voor vleermuizen gunstige periode april - augustus. Het rapport met de onderzoeksresultaten is bijgevoegd (Ecochore Natuurtechniek rapportnr: 0703). Het onderzoek is uitgevoerd door vleermuisspecialisten van Ecochore Natuurtechniek. De onderzoeken zijn uitgevoerd met behulp van bat-detectors (Pettersson D240x en Mini-3) en zichtwaarnemingen in de avond- en ochtenduren. D. De onderzoeker door wie de inventarisatie is uitgevoerd en zijn kwalificaties. U wordt verzocht de kwalificaties van de onderzoeker aan te tonen. De inventarisatie is uitgevoerd door een gekwalificeerde specialisten van Ecochore Natuurtechniek. 9

10 E. De uitkomsten van een eventuele inventarisatie in het veld en, als deze is uitgevoerd, een beschrijving van de periode waarin deze inventarisatie heeft plaatsgevonden. Zie hiervoor het bijgevoegde rapport met onderzoeksgegevens. (Ecochore Natuurtechniek rapportnr: 0703). Voor fase 2 wordt in 2012 een update uitgevoerd naar de aanwezigheid van vleermuizen in de dan te slopen flats. De gegevens zullen gebundeld worden in een addendum. F. De functie van het plangebied (bijvoorbeeld foerageergebied of verbindingszone) voor de in het geding zijnde soort(groep). Het gebied is in gebruik als foerageergebied, verblijfplaats en baltslocatie/paarverblijf van Gewone Dwergvleermuizen. Naast deze soort maken eveneens Laatvlieger en Baardvleermuis van de randen van het gebied gebruik. Deze laatste twee soorten ondervinden echter nauwelijks hinder van de voorgenomen werkzaamheden en worden derhalve niet verder in dit projectplan beschreven. Het hoogst aantal getelde Gewone Dwergvleermuizen betrof ca. 50 dieren. G. De mate waarin de soort(groep) in het verleden voorkwam in het plangebied. Vermeld beschikbare informatie. Er zijn geen verspreidingsgegevens voorhanden van voorgaande perioden. In de verspreidingsatlas van Nederlandse vleermuizen (Limpens et.al) is de Gewone Dwergvleermuis in het atlasblok reeds bekend. H. De gevolgen van de voorgenomen activiteiten op de habitat van de aangevraagde soort. Beschrijf dit voor de fase tijdens de uitvoering van het project en voor de fase daarna. De functies van het gebied voor Gewone dwergvleermuizen zullen door de voorgenomen ingrepen in eerste instantie verdwijnen. Door de gefaseerde sloop van de flatgebouwen zal niet het gehele gebied in 1 keer aangepakt worden. Hierdoor zal de impact op de aanwezige dieren iets minder zijn. Aangezien het gebied een onderdeel vormt van een groene omgeving aan de rand van de bebouwde kom, kan worden gesteld dat met name voor foeragerende dieren, en naar verwachting ook voor verblijfplaatsen, voldoende alternatieve mogelijkheden voorhanden zijn. Concreet verdwijnen één verblijfplaats en twee paarverblijven waardoor compenserende en mitigerende maatregen worden toegepast om schade aan individuen en de locale populatie tijdens de werkzaamheden en negatieve effecten na de ingrepen te minimaliseren. Hierdoor wordt getracht voor de toekomst een gezonde populatie Gewone dwergvleermuizen in het gebied te behouden. I. Welke maatregelen getroffen worden om schade aan de soort te voorkomen dan wel te beperken (mitigerende maatregelen). De periode van uitvoering wordt afgestemd op de ecologie van de soort. De start van de uitvoering vindt plaats tussen de winterrustperiode en vóór het vestigen van kraam- en zomerverblijven. Door in deze periode mitigerende maatregelen toe te passen en te starten met de sloop worden negatieve effecten tot een minimum beperkt. De randen van het plangebied en de omgeving blijven voor foeragerende dieren geschikt. De mitigerende maatregelen worden enkele dagen voorafgaande aan de daadwerkelijke sloop uitgevoerd. 10

11 Mitigerende maatregelen. Hoofdstuk 5 van het bijgevoegde rapport (Ecochore Natuurtechniek rapportnr: 0703) geeft een uitgebreide beschrijving van mitigerende maatregelen. Hieronder worden de toe te passen maatregelen puntsgewijs aangegeven. Zie voor de toelichting de beschrijving het bijgevoegde rapport. Periode van sloop afstemmen op ecologie van de soort Verstoren binnenklimaat o Het aanbrengen van diverse gaten in de spouwen waardoor tocht en een toename van lichtinval in de spouw ontstaat; o Daklijsten en houtenbetimmeringen voor een klein deel los wippen of slopen. Mitigerende maatregelen uitvoeren in geschikte periode en onder gunstige weersomstandigheden Rooien bomen in de winterperiode, dus tijdens de winterrust Vleermuisdeskundige stand-by voor eventuele ecologische begeleiding J. Welke maatregelen getroffen worden om eventuele niet te voorkomen schade aan de soort te herstellen (compenserende maatregelen). Door de sloopwerkzaamheden zullen een verblijfplaats en paarplaatsen verloren gaan. In de nieuw te realiseren gebouwen worden hiervoor diverse maatregelen getroffen om herkolonisatie van vleermuizen en daardoor behoud en eventuele versterking van de populatie te waarborgen. Compenserende maatregelen Er wordt voorgesteld om verspreidt over het gebied compenserende maatregelen te treffen om zo en zo hoog mogelijke vestigingskans voor vleermuizen te realiseren. Gezien de inrichting van de nieuwe woonwijk wordt voorgesteld op 9 locaties een inmetselverblijf aan te brengen, zie voorbeeld figuur 5. 7 kasten zullen worden ingemetseld in de kopgevels van woningen. 2 kasten zullen in de te realiseren woonblokken worden gemetseld in afwijkende windrichting ten opzichte van de 7 overige kasten. Hierdoor worden verschillende condities geschapen waardoor keuze ontstaat in locaties met verschillend microklimaat. Zie voor globale locaties figuur 6. De exacte locatie waar de kasten worden ingemetseld wordt in overleg met de architect bepaald. Wel wordt aan enkele minimale voorwaarden voldaan. Er wordt gekozen voor een bestaande kast. Met dit typ zijn reeds positieve resultaten geboekt. (zie figuur 5). De hoogte waarop de kast komt te hangen bedraagt minstens 2,5 meter bedragen, dit i.v.m. het vrij uit kunnen vliegen van de vleermuizen. De uitvliegopening wordt obstakelvrij gehouden ivm het uitvliegen. Vaak wordt bij het uitvliegen geen gebruik gemaakt van het echolocatiesysteem. Nieuwe bewoners van de woningen worden voorgelicht over de getroffen maatregelen. 11

12 Figuur 5: Type vleermuiskast, inmetseltype 1FR. Materiaal: houtbeton met houten achterwand. Figuur 6: Inrichtingschets met locaties 9 in te metselen kasten. (blauwe tippen) 12

13 K. Wanneer en waar de compenserende en mitigerende maatregelen worden uitgevoerd. Zie I en J. L. Mogelijke alternatieven (zoals andere locaties en/of werkwijzen), die wellicht geen of minder effect hebben op de soorten waarvoor wordt aangevraagd en de reden waarom u geen gebruik maakt van deze alternatieven. N.v.t. M. De maatregelen die u neemt om te garanderen dat u zorgvuldig handelt zodat schade aan individuen van de soort wordt voorkomen. Door het toepassen van diverse mitigerende maatregelen, de uitvoerperiode zo goed mogelijk op de ecologie van de soort af te stemmen en diverse compenserende maatregelen te treffen worden de mogelijkheden benut om schade aan individuen te voorkomen. N. De maatregelen die u neemt om eventuele niet te voorkomen schade aan individuen van de soort te herstellen (compenserende maatregelen). Naar verwachting zullen geen individuen worden geschaad door het toepassen van de mitigerende maatregelen. Als aanvulling hierop zal een vleermuisdeskundige oproepbaar zijn om eventuele onvoorziene situaties te beoordelen. O. Dringende reden van groot openbaar belang De aanwezige flats verkeren in een matige tot slechte staat. Hierdoor vindt langzaamaan verpaupering van de gehele wijk plaats. Grootschalig onderhoud zou in deze geen geschikte oplossing zijn aangezien de flats gedateerd zijn en de kosten onevenredig hoog zouden worden. Ook bij grootschalige renovatie zullen aanwezige verblijven naar alle waarschijnlijkheid worden beschadigd. Herinrichting van de wijk biedt volop nieuwe kansen door meer grondgebonden woningen en toename van (openbaar) groen. Door herstructurering en kleinschaligheid zal de wijk voor bewoners beter leefbaar worden wat belangrijk is voor het openbaar belang. P. De reden waarom zorgvuldig handelen niet mogelijk is. Nvt. Zie voorgaande. 13