Nader onderzoek Vleermuizen en Steenmarter Ellertshaar 6 (gemeente Borger Odoorn)

Transcriptie

1 Opdrachtgever: Gemeente Borger Odoorn Contactpersoon: Rapport: Alewijn Brouwer Projectleiding: Projectnummer: Nader onderzoek Vleermuizen en Steenmarter Ellertshaar 6 (gemeente Borger Odoorn)

2 Inhoudsopgave 1 Aanleiding 5 2 Methode 7 3 Resultaten 9 4 Conclusie 11

3 1. Aanleiding *DOEL Een initiatiefnemer wil aan de noordzijde van de Ellertsweg graag een groepsaccommodatie en minicamping realiseren. Dit zal in combinatie met de aanleg van een uitbreiding van de reeds bestaande, noordelijk van het plangebied gelegen, waterplas plaatsvinden. Procensus heeft in juli 2011 ten behoeve van deze plannen een Quick-scan Flora en faunawet onderzoek uitgevoerd. Een van de cocnclusies was dat er in de boerderij mogelijk verblijfplaatsen van vleermuizen aanwezig zijn. Ten behoeve van de verbouw en renovatie van een boerderij aan de Ellertshaar 6 is daarom op nader onderzoek naar vleermuizen uitgevoerd. *FLORA- EN FAUNAWET Alle vleermuissoorten zijn op basis van de Flora- en faunawet streng beschermd. Vaste verblijfplaatsen van vleermuizen zijn jaarrond beschermd, ook wanneer ze tijdelijk niet in gebruik zijn. Dit rapport beschrijft de resultaten en conclusies van het nader onderzoek naar vleermuizen. Het onderzoek heeft plaatsgevonden op 26 september 2012 waarbij het vleermuisonderzoek is uitgevoerd volgens het protocol voor vleermuisinventarisaties dat door het Netwerk Groene Bureaus is opgesteld a. Het onderzoek is echter in het licht van het protokol nog lang niet volledig. Het onderhavige onderzoek dient derhalve als onderdeel van het nog uit te voeren onderzoek te worden beschouwd. a GaN, NGB en Zoogdiervereniging, 2011 & 2012 Vleermuisprotocol versie 30 maart 2011 en 24 februari 2012.Gegevensautoriteit Natuur, Netwerk Groene Bureaus en Zoogdiervereniging, Utrecht

4 2. Methode *APPARATUUR Vleermuizen maken in aanvulling op hun nachtzicht gebruik van echolocatie om zich te oriënteren in een gebied en voor het lokaliseren van prooien tijdens de jacht. Tijdens avond- en ochtendbezoeken kunnen vliegende en baltsende vleermuizen worden waargenomen door de ultrasone geluiden hoorbaar te maken. Met behulp van ultrasoongeluiddetectoren (batdetector, Pettersson D240x) met heterodyn- en tijdverlengenfuncties is de inventarisatie uitgevoerd. Tijdens deze bezoeken zijn met digitale opnameapparatuur (Edirol R 09RH) WAV-opnamen van de vleermuizengeluiden gemaakt. Om met zekerheid vast te stellen welke soorten en hoeveel individuen tegelijkertijd zijn waargenomen, wordt met behulp van de programma's WaveSurfer en Bat Sound Pro 3.31b deze opnames op de computer geanalyseerd. Tijdens het bezoek is de aandacht gericht op de aanwezigheid van vleermuizen in de te renoveren bebouwing. Ook is onderzocht of het omliggende terrein onderdeel is van het jachtgebied of vliegroute. Voor de omstandigheden gedurende het veldbezoek, zie tabel 1. De omstandigheden waren geschikt voor waarnemingen van vleermuizen. Tabel 1. Omstandigheden veldbezoeken Datum Zonsondergang Start Einde Temperatuur Wind Bijzonderhede uur uur 21:00 uur 13 C Zwak Helder * PROTOCOL In 2007 is op initiatief van het Netwerk Groene Bureaus een protocolontwikkeld voor inventarisaties van vleermuizen als 'nader onderzoek' in het kader van de Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet 1998 of het beleidskader voor de Ecologische Hoofdstructuur. Het protocol gaat uit van de gebiedsfuncties winterverblijf, zomerverblijf, kraamverblijf, paarverblijf, vliegroute en jachtgebied. Voor het inventariseren van elk van deze zes functies zijn per vleermuissoort een aantal, een periode van het jaar en de minimale duur van het veldbezoek vastgelegd. Verder worden eisen gesteld aan de weersomstandigheden en de te gebruiken apparatuur. Het toepassen van het protocol geeft een grote mate van zekerheid dat DLG geen aanvullend inventarisatieonderzoek verlangt bij een ontheffingsaanvraag en dat een onderzoek stand houdt in een eventuele juridische procedure.

5 3. Resultaten 3.1 Inspectie bomen en bebouwing Zowel in de Lindes als in de boerderij bevinden zich geschikte openingen voor eventuele vleermuisverblijfplaatsen. De Lindes blijven echter staan. 3.2 Avondbezoek Het avondbezoek is uitgevoerd op 26 september 2012 in de periode dat vleermuizen zich ophouden in paarverblijven. Tijdens het bezoek zijn in totaal drie soorten vleermuizen waargenomen. Het gaat hierbij om gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus), laatvlieger (Eptesicus serotinus) en watervleermuis (Myotis daubentonii). De laatste soort is slechts een keer op afstand gehoord en betrof vermoedelijk een enkel overvliegend exemplaar. Zowel gewone dwergvleermuis als laatvlieger werden vrij snel na zonsondergang (20.30) op korte afstand van de boerderij waargenomen met meerdere exemplaren. Met name gewone dwergvleermuis foerageerde met ca 6 exemplaren zeer dichtbij de bebouwing. Tevens zijn sociale roepen waargenomen. Er werden geen uitvliegende exemplaren waargenomen, maar deze kunnen gemist zijn aan de oostkant van de boerderij. Het gedrag van gewone dwergvleermuis, alsmede de sociale roep duidt op tenminste 1 paarverblijf van deze soort, in de boerderij. Het is zeer waarschijnlijk, gezien de aantallen, dat er meerdere paarverbijven in de bebouwing aanwezig zijn. Tussen en bleven ca 4 laatvliegers foerageren rond de boerderij. In het weiland ten westen van de boerderij foerageerden ca 3 laatvliegers. Naast de exemplaren rond de boerderij foerageerden ook gewone dwergvleermuizen onder de laanbomen van de weg (ca 4 exemplaren) en in het grasland oostelijk van de boerderij ca 3 exemplaren. Tussen en was er enkel nog een incidentele dwergvleermuis te horen. Daarna namen de waarnemingen van zowel gewone dwerg als laatvlieger licht toe, maar het bleef gaan om enkele exemplaren. 3.3 Steenmarter Er zijn binnen en buiten de bebouwing geen sporen van steenmarter aangetroffen. Het voorkomen van Steenmarter binnen de bebouwing is daarom niet waarschijnlijk. Omdat het vleermuis onderzoek pas over een half jaar vervolgd kan worden, zal dit in het voorjaar 2013 nog eens worden bekeken. Mocht Steenmarter (tabel 2) worden aangetroffen vormt dit geen belemmering voor de plannen. Wel zal dan met een gedragscode moeten worden gewerkt.

6 4. Conclusie In het plangebied zijn de soorten laatvlieger, gewone dwergvleermuis en watervleermuis foeragerend dan wel overvliegend waargenomen. Op basis van de waarnemingen van de uitgevoerde inventarisatie staat tenminste een paarverblijf van gewonde dwergvleermuis in de boerderij vrijwel vast. Het is zeer waarschijnlijk, gezien de aantallen, dat er meerdere paarverbijven van gewone dwergvleermuis in de bebouwing aanwezig zijn. Voor zowel laatvlieger als gewone dwergvleermuis is de omgeving van de boerderij een belangrijk foerageergebied. Van beide soorten zijn veel exemplaren foeragerend waargenomen. Gezien de vele opgaande beplanting op en rond het erf en het waargenomen gedrag van de vleermuizen is het onwaarschijnlijk dat er zich een belangrijke vliegroute in de buurt van de boerderij bevindt. 4.1 protocol De boerderij is in de paarperiode 1 x bezocht. Daarmee is niet voldaan aan het vleermuizenprotocol. Er zal in voorjaar/ zomer 2013 nog tenminste 3 keer onderzoek gedaan moeten worden om te voldoen aan het protokol. Een van deze bezoeken zal in de kraamperiode plaats moeten vinden. 4.2 Wettelijke verplichtingen Met het verbouwen/renoveren van de boerderij gaat waarschijnlijk een paarverblijf van een gewone dwergvleermuis verloren. Dit is in eerste instantie een overtreding van de Flora- en faunawet. Het verdwijnen van een verblijfplaats van laatvlieger of gewone dwergvleermuis is ontheffingsplichtig. Met betrekking tot verblijfplaatsen van vleermuizen zal een eventuele ontheffing officieel echter niet worden afgegeven. Een ontheffing ex-artikel 75 Flora- en faunawet, die betrekking heeft op streng beschermde soorten kan namelijk enkel onder voorwaarden van dwingende redenen van groot openbaar belang worden afgegeven en niet (zoals in dit geval) bij ruimtelijke ontwikkelingen. Er dient daardoor te worden onderzocht of doormiddel van het treffen van mitigerende maatregelen een verbodsovertreding alsnog kan worden voorkomen. Deze maatregelen dienen te worden vastgelegd in een mitigatieplan. Hierbij kan er voor gekozen worden om dit plan aan Dienst Regelingen van het Ministerie van Economische zaken Landbouw en Innovatie voor te leggen. Hierbij wordt dan ingezet op een afwijzing van de ontheffingsaanvraag bij afwezigheid van negatieve effecten als gevolg van de te nemen maatregelen. Tot slot zal het mitigatieplan gebaseerd moeten worden op een volledig onderzoek conform het vleermuisprotokol. Hiervoor is het noodzakelijk dat er in 2013 nog drie aanvullende onderzoeken plaatsvinden waarvan tenminste een in de kraamperiode (mei/juni)