Fijnstof onderschepping door gewassen

Transcriptie

1 Geachte gemeenteraad en wethouders, Hierbij breng ik het fijnstof probleem onder de aandacht. Er zijn verschillende soorten fijnstof, maar het fijnstof waar ik het over wil hebben komt van het bandenslijpsel van de auto s en motoren. Het heeft niks te maken met elektrische auto s, ze zijn even vervuilend. Dit ultra fijne fijnstof is dodelijk voor de mens. Dit is bewezen door diverse universiteiten Jaarlijks sterven er in Nederland mensen en 17 baby s, daarnaast weten we nog niet hoeveel mensen een miskraam krijgen. Graag willen we voorstellen om een proef te doen voor 2 jaar. 120 planten bakken kosten in totaal euro - 8 mensen kunnen vanuit de bijstand opgeleid worden en begeleid naar een vaste baan. Planten/ bomen kunnen van nature fijnstof reduceren op hun blad ( max 24 % ), maar als het blad valt nemen de bomen geen fijnstof op, m.a.w. bomen zijn minder geschikt. We willen gaan voor 60% afvang. Dit heeft te maken hoe we planten in een straat opstellen. De planten waar we over spreken hebben een hoger haar gehalte op hun blad en zijn kleverig. Hierdoor wordt het fijnstof beter afgevangen. De planten moeten regelmatig worden afgedouched, het vervuilde water ( met zware metalen ) wordt opgevangen afgetapt en gereinigd, het schone water wordt weer teruggegeven aan de plant. De plantenbak bestaat uit een buitenbak en een binnenbak. Daarnaast hebben studenten van de Haagse Hogeschool plantenbakken ontworpen voor aan lantaarnpalen. Het ultra fijne fijnstof bevindt zich op een hoogte tussen cm bovengrondoppervlak. Op 4 oktober heeft de Staatssecretaris mevrouw Dijksma in de 2 e kamer beloofd dat zij met de wethouders van grote steden gaat afspreken dat er meer geld voor fijnstof afvang komt. Als voorbeeld werd benoemd de vervuilde Stadhouder kade in Amsterdam. Fijnstof onderschepping door gewassen (Citaat uit Homan, 2009:) Onderzoek naar de filterende werking van planten voor luchtverontreinigende stoffen heeft vooral in het laatste decennium plaatsgevonden. In diverse wetenschappelijk onderzoeken is aangetoond dat planten stof en fijnstof (PM10) kunnen wegvangen. Wegvangen van fijnstof door de vegetatie vindt op twee manieren plaats: door afvang en door depositie. Bij afvang wordt fijnstof door de wind de groenstructuur ingeblazen en uit de lucht gefilterd doordat het direct in contact komt met de vegetatie. Bij depositie slaat fijnstof onder invloed van de zwaartekracht neer op de vegetatie. Fijnstof hecht zich beter aan een oppervlak dat plakkerig, ruw en harig is, zeker als het vochtig is. Daarnaast zorgt de elektrostatische lading die vegetatie kan hebben voor een groter invangvermogen. De houtige delen van bomen en struiken dragen ook bij aan het wegvangen, maar veel minder dan het blad, dat natuurlijk een veel groter

2 oppervlak beslaat. Een deel van het afgevangen stof blijft vastzitten. Een ander deel komt weer los van het blad door relatief sterke wind of spoelt met regenwater van het blad af. Eenmaal op de grond kan het fijn stof met het water weggespoeld worden in het riool of zich hechten aan de bodem waar het voor langere tijd wordt opgeslagen. Sommige verbindingen die aan de stofdeeltjes vastzitten, kunnen in de bodem onschadelijk worden gemaakt. Opname van fijnstof door het blad via de huidmondjes speelt nauwelijks een rol omdat de meeste fijnstofdeeltjes daarvoor veel te grote afmetingen hebben. Alleen gasvormige stoffen en soms de hele fijne deeltjes kunnen de huidmondjes passeren. Alterra (Groen voor lucht. Drs. V.H.M. Kuypers, Ing. E.A. de Vries) voegt hier nog aan toe dat: Veel organische componenten waaronder schadelijke stoffen zoals PCB s, dioxinen en furanen worden door de cuticula van bladeren opgenomen. Dit proces heet adsorptie. De cuticula is het buitenste laagje van het blad dat bestaat uit een vetachtige substantie en dat de plant beschermt tegen uitdroging. Plantensoorten met relatief veel blad en een dikke cuticula zoals naaldbomen zijn zeer geschikt voor het wegvangen van dit type organische componenten. Hofman (2009) gebruikt vervolgens de volgende aspecten om de effectiviteit van de capaciteit voor het wegvangen van fijnstof te vergelijken tussen gewassen: Naaldbomen zijn vanwege de naaldstructuur effectiever in het verwijderen van fijnstof dan loofbomen. Binnen de categorie van loofbomen zijn bomen met ruwe, kleverige en behaarde bladeren effectiever dan die met gladde en platte bladeren. Soorten die groenblijvend zijn verwijderen meer fijnstof dan niet groenblijvende soorten. Soorten met een groot volume en daarmee een groot bladoppervlak vangen meer fijnstof af dan soorten met een klein volume en klein bladoppervlak. In deze zin zijn bomen dus effectiever dan struiken. Planten met kleine bladeren hebben een groter bladoppervlak en zijn daardoor effectiever dan planten met groot blad. Verkeerde plaatsing van groenhagen kan vervolgens echter ook negatief werken door het windtunnel-effect waarbij aan de lijzijde van de windtunnel een ophoping van fijnstof kan ontstaan (Pugh et al., 2012, Hiemstra,...) Cijfermatig

3 In het rapport van Agentschap voor Natuur en Bos, 2012 ('Investeer in groen, winst verzekerd') worden cijfers van afvang van fijn stof gekoppeld aan verschillende gewassen (figuur 2). In deze kwantificering valt het verschil tussen loofbomen (beuk) en naaldbomen (grove den) weg. Figuur 2: Afvang van verschillende gewassen in de stedelijke omgeving weer (investeer in groen, winst verzekerd, 2012). plantensoort beuk met stamdiameter van 20 cm beuk met stamdiameter van 100 cm grove den met stamdiameter van 20 cm grove den met stamdiameter van 100 cm mos klimop wilde wingerd groendak met sedum (vetplant afvang fijn stof per jaar 130 gram per boom gram per boom 150 gram per boom gram per boom 14 gram per m2 6 gram per m2 4 gram per m gram per m2 Op gewasniveau bepaalde NUFU (1999) na een droge periode van 50 dagen 400 mg fijnstofdepositie per vierkante meter bladoppervlak in een bos dicht bij een snelweg. De depositie hoger in de boom was lager dan onder in het gewas, waarschijnlijk door grotere luchtbeweging bovenin. Bij een bladoppervlak/grondoppervlak van 3, bekende ze vervolgens een afvang van 1,2 gram/m2 in die 50 dagen. Ook hier komt men op de orde van grootte van 6-8 gram / m2 per jaar die voor klimop gevonden wordt. Over deze percentuele zuivering vinden we vervolgens de volgende waarnemingen in de literatuur (meestal weergegeven als percentuele reductie van de concentratie rond het gewas ten opzichte van de concentratie in de omgeving): - Op gebiedsniveau werd in Engeland (Glasgow, Wolverhampton) gevonden dat bomen met een grotere bedekkingsgraad (kroonprojectie) hebben grotere afvang hebben (Groen Loont). Op stedelijk niveau leverde een toename van bedekkingsgraad van 3,7 % naar 16,5 % een

4 fijnstof reductie van 10%. Een verdere verhoging naar 54% bedekkingsgraad leidde tot een fijnstofreductie van 26%. - Bij teeltsystemen die opgesteld zijn op een locatie met tunneleffect worden reducties van 10-15% gemeten, en zou bij lage windsnelheid een reductie van 40-60% behaald kunnen worden (Pugh et al., 2012). Andere bronnen melden echter een afvang van 10-15% door een grote boom zonder tunnel-effect (Alterra, Groen voor Lucht). - Metingen in een windtunnel met een dubbele laag hedera-gewas werd echter wel een reductie van 0-24% bij windsnelheden van 0,4-2 meter/sec en gemiddelde concentraties fijnstof van 17 (PM10), 10 (PM2,5) en 7 (PM1) (Bleux en Deams, 2013, figuur 3). In deze opzet werd gezogen aan de lucht, zodat de werveling zeer beperkt was. Hier moet worden uitgegaan van enkele passage door een dicht gewas. - Een Duitse literatuurstudie (Kappis et al., 2007) vindt de hoogste opname door dichte bebossing van 20 % voor SO2 en O3 (op basis van BECKETT et al. 1998), 10 % voor NO2 (op basis van WESSELING et al. 2004) en 3-13 % für NH3 (SUTTON et al. 2004) Naast het meten van grammen afgevangen fijnstof en het bepalen van de concentraties direct rond het gewas en op grotere afstand is een derde manier van bepalen op basis van de depositiesnelheid. Daarbij vinden Kappis et al. (2007, 4.4) via modelberekeningen dat een depositiesnelheid van 0.1 cm/s leidt tot een afvang van 8%, en van 1 cm/s tot een steady state kan worden bereikt tussen vervuiling van een drukke weg en de afvang. Deze modelmatige benadering is vervolgens sterk afhankelijk van de bepaling van de depostitiesnelheid. Modelmatig geeft Raupach (2000) een duidelijk verband tussen deeltjesgrootte en depositiesnelheid (figuur 3), waarbij deeltjes lager dan 5 μm een lagere depositiesnelheid hebben dan 0,1 cm/s. Litschke en Kuttler (2008) vinden door een uitgebreide literatuurstudie naar eigenlijke metingen en modellen veel hogere depositiesnelheiden, die grotere potentiele afvang door gewassen suggereren.

5 Conclusies en Doelstelling voor 60% afvang De afvang van fijnstof blijkt lastig eenduidig vast te stellen. Auteurs zijn het er over eens dat verkeerde inrichting kan leiden tot plaatselijk verhoogde concentraties fijn stof, maar dat bij goede plaatsing van de juiste gewassen 10-20% lagere concentraties fijnstof bij het gewas verwacht mogen worden dan de omgevingsconcentratie. Bladanalyses en experimenten met windtunnels bevestigen dat de stoffen inderdaad op het gewas zijn neergeslagen. (Droge) Depositie wordt vervolgens gemodelleerd als: Afname in concentratie Fijnstof in de tijd [is] concentratie fijnstof in de lucht [maal] depositiesnelheid [gedeeld door] homogeniteit van verdeling van het fijnstof in de lucht. De depositiesnelheid is vervolgens afhankelijk van de soort stof dat moet neerslaan en het type oppervlak waarop het neerslaat. Om de van de 10-20% te komen tot 60% zijn de volgende (haalbare) ontwerpeisen op te stellen (Swaagstra, 2007; Pugh et al., 2012; Hofman, 2009): - Bladoppervlak te vergroten (>3 m 2 blad / m 2 grond) zonder de doorstroming te remmen (dit kan door gewaskeuze, teeltwijze en groeiversterking door een robuust teeltsysteem) - Betere stickyness van het blad (haren, vetlaag) Kamperfoelie Green Junkie zou een perfecte fijnstof-afvanger zijn (Lelieveld, C. Wageningen Universiteit Alterra) - Verhogen van de concentratie van Fijnstof: plaatsing van de planten aan de lijzijde van straten met tunnel-effect. Aan deze zijden hoopt de viezere lucht zich op met grofweg een factor 2 (Pugh, et al., 2012). Daarbij wordt door het tunnel-effect de vieze lucht vaker door het gewas geleidt, wat grotere zuivering geeft. - Ontwerpen van de ophanging van het gewas zodat wind meerdere passages langs het blad maakt (werveling) Fijnstof problematiek in de stad. PACS in samenwerking met BAM. zien mogelijkheden om met fijnstof reductie de luchtkwaliteit in steden en daar buiten schoner te maken. Fijnstof metingen kunnen gedaan worden door de WUR of andere partijen, gesprekken met andere partijen vinden in september 017 plaats. Na afloop van een periode van 2 jaren kan er een Europees congres worden georganiseerd waar de bevindingen aan de wereld kenbaar gemaakt worden ( hiervoor is EU subsidie beschikbaar tot 200 K per congres ).

6 Fijnstofreductie voor Schonere Stad: Plantenbak maken, plaatsen en onderhouden, inclusief opkweek van gewas; De wederzijdse versterking binnen de projecten komt voort uit: - Inzet van statushouders bij de andere projecten om zo vaardigheden op te doen en dieper betrokken te raken in de Nederlandse samenleving; - Mensen vanuit een uitkering naar werk helpen - Kennisdoorstroming van de ontwikkeling van teeltsystemen voor Fijnstof naar het project Daarnaast sluiten deze activiteiten goed aan bij de initiatief nemende partijen: - PACS Is partner 50% o Levert planten. Deskundig m.b.t. telen en veredelen van fijnstof planten - BAM Is partner 50% BAM is zeer bekend en heeft materieel om bakken te plaatsen en wagens om de planten te douchen. Welke innovaties te onderzoeken; 1. Fijnstof planten afspoelen en hoger opname fijnstof 2. Speciale Fijnstof planten door veredeling 3. Water zuiveren 4. Herinrichting stad in duurzaamheid. De Kamperfoelie (Latijn: Lonicera) is een populaire klimplant. Dat is niet voor niets: de plant bloeit lang, heeft een heerlijke geur en ziet er prachtig uit. Wij verkopen een type dat vooral bloeit in juni en dat een groen blad en roze bloemen heeft. Hij behoudt zijn groene blad in de winter. Onze speciaal geteelde Green Junkie-variant heeft een behaarde steel, waardoor hij zeer geschikt is voor het afvangen van fijnstof, zoals roet. Ook is hij erg goed in het afvangen van stikstofdioxide (NO2) en ozon (O3). Die combinatie maakt de Kamperfoelie Green Junkie niet alleen tot een mooie plant, maar ook één waarmee u het klimaat helpt.