Luchtkwaliteit. Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!??

Transcriptie

1 Luchtkwaliteit Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!??

2 Deel 1: Wat is luchtverontreiniging? Emissie, Verspreiding,Blootstelling

3

4 4

5 5 Van de bronnen van luchtvervuiling in Nederland leveren verkeer (ruim 40%), landbouw (ruim 25%) en scheepvaart (ruim 10%) de grootste bijdrage; Gezondheidseffecten als gevolg van luchtvervuiling zijn voor meer dan 50% toe te schrijven aan het verkeer; Gezondheidseffecten in relatie tot intensieve veehouderij zijn tot nog toe onbekend.

6 Belangrijkste luchtverontreinigende stoffen in relatie tot verkeer - Gasvormig: NO x =(NO+NO 2 ); - Deeltjes: PM 10-2,5, PM 2,5, PM 1 en ultrafijn; - Roet, zwarte rook en EC (elementair koolstof) - VOS (Vluchtige Organische Stoffen) en PAK s Concentraties hoogste dicht bij weg, afname met afstand 6

7 Belangrijkste luchtverontreinigende stoffen in relatie tot intensieve veehouderij - Gasvormig: NH 3 - Deeltjes: > PM 10-2,5, PM 2,5 - Aerosolen: < PM 2,5 - Micro-organismen: endotoxinen, MRSA, Coxiella etc, virussen Bijdrage van stallen aan fijn stof (PM 10 -PM 2,5 ): circa 20% 7

8 Verdeling van fijn stof naar deeltjesgrootte: PM 2,5-10 : mechanisch gevormde deeltjes - zeezout, bodemstof - bandenslijpsel, remstof - stof uit stallen < PM 2,5 : fijn en ultrafijne deeltjes - condensatie van verbrandingsprodukten - reactie van gasvormige stoffen: aërosolen 8

9 Verdeling van fijn stof naar deeltjesgrootte: 60-80% van PM 10 bepaald door PM 2, % van PM 2,5 bestaat uit aerosolen zeer kleine deeltjes (<PM 0,1 ) afkomstig van verkeer (binnensteden en langs drukke verkeerswegen) 8-9% van PM 10 bepaald door PM 0,1 groot verschil in aantal deeltjes tussen PM 10, PM 2,5 en PM 0,1 9

10 10

11 11 Jaargemiddelde PM10 concentraties (µg/m3) in de periode Bron: briefrapport RIVM, 2008

12 Relatie tussen luchtverontreiniging en afstand tot snelwegen 12 Niveaus NO2 en Zwarte Rook in scholen in relatie tot de afstand van de school tot de snelweg, Roorda-Knape, 1998

13 Fijn stof (PM 10-2,5, PM 2,5, roet en aerosolen) en gezondheidseffecten?: Schadelijkheid bepaald door?: Deeltjes grootte; Aantal deeltjes; Chemische samenstelling; Oppervlakte; Combinatie van deeltjes en gassen. 13

14 Luchtverontreinigende stoffen

15 Fijn stof is boosdoener Geen drempelwaarde waaronder geen effecten optreden; Steeds meer bekend over effecten van langdurige blootstelling: ernstiger dan aanvankelijk gedacht. Kleinste fracties brengen de meeste schade toe 15 Voor beschermen van gezondheid: blootstelling minimaliseren, verder dan de norm!!!

16 Fijn stof

17 Deel 2: Gezondheidseffecten & Regelgeving Luchtkwaliteit Belangrijkste luchtverontreinigende stoffen Verkeer en gezondheidseffecten Stallen en gezondheidseffecten Afstand als maat voor blootstelling AMvB gevoelige bestemmingen Hoe gezondheidseffecten te beoordelen of in te schatten Conclusies 17

18 Luchtkwaliteit in bedrijven

19 19 Overzicht van de massadeeltjesgrootteverdeling in de buitenlucht en van de belangrijkste processen van ontstaan en verdwijnen van deeltjes (bron: RIVM).

20 Gezondheidseffecten van luchtverontreiniging 20

21 Kwetsbare groepen Kinderen (tot een leeftijd van 18 jaar) Patiënten met een luchtwegaandoening of een hart- en vaatziekte; Ouderen Personen met grote inspanning Personen met bovenmatige blootstelling 21

22 22

23 Gezondheidsbeoordeling luchtverontreiniging 1. Toetsing aan grenswaarden luchtkwaliteit 2. Gezondheidseffectscreening (GES) 3. Gezondheidseffecten - kwantitatief DALY (lange- en korte termijn) Vroegtijdige sterfte, verloren levensjaren Aantal specifieke aandoeningen 23

24 Doelen Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit NSL Drie doelen: Gezondheidssituatie verbeteren EU-grenswaarden halen Ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk maken

25 Ondernomen acties Ondernomen acties om bouwprojecten mogelijke te maken: Anders rekenen: door heel het land zeezoutaftrek Rekenpunt verder van de weg Lobby in Brussel Generieke maatregelen (NSL) Toestemming om hierop te anticiperen

26 En nu de Regelgeving Wet Luchtkwaliteit Besluit Gevoelige Bestemmingen Besluit Niet in Belangrijke mate Besluit Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) En andere regelgeving-> wordt niet behandeld

27 Wet Luchtkwaliteit Europese Luchtkwaliteitseisen Basisverplichtingen: Plannen Maatregelen Beoordelen Verslaglegging Rapportage Regelt Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit en diverse besluiten en Ministeriële regelingen

28 Besluit gevoelige bestemmingen (1) Kern: de bouw van gevoelige bestemmingen, zoals een school, in de nabijheid van (snel)wegen wordt beperkt.

29 Besluit gevoelige bestemmingen (2) Onderzoekzones: Rijkswegen : 300 meter Provinciale wegen: 50 meter (rand van de weg) Wat? Luchtkwaliteit PM10 en NO2 Bij (dreigende) overschrijding: geen toename aantal mensen Bij bestaande: éénmalig 10% toename

30 Besluit gevoelige bestemmingen (3) Wat zijn gevoelige bestemmingen? Functies gebouwen en terrein: scholen, kinderdagverblijven, en verzorging-, verpleeg- en bejaardentehuizen Wat zijn géén gevoelige bestemmingen? ziekenhuizen, woningen en sportaccommodaties

31 Besluit NIBM (1) NIBM: Niet In Belangrijke Mate Let op Besluit NIBM maar ook Regeling NIBM: Minder dan 3% van de grenswaarde Categorieën Niet In Belangrijke Mate: 1. Inrichtingen 2. Kantoorlocaties 3. Woningbouwlocaties

32 Besluit NIBM (2) Inrichtingen: akkerbouw- of tuinbouwbedrijven met open grondteelt; inrichtingen die uitsluitend of in hoofdzaak bestemd zijn voor witloftrek of teelt van eetbare paddenstoelen of andere gewassen in een gebouw; permanente en niet-verwarmde opstanden van glas of van kunststof voor het telen van gewassen; permanente en verwarmde opstanden van glas of van kunststof voor het telen van gewassen, mits niet groter dan 2 hectare; kinderboerderijen. Spoorweg emplacementen.. Mits..

33 Besluit NIBM (3) Kantoren Één ontsluiting: m2 Twee: m2 Woningen Één ontsluiting: 1500 woningen Twee: 3000 woningen Combinaties? Formule: 0,0008 * aantal woningen + 0, * bruto vloeroppervlak kantoren in m2 Een weg: =< 1,2 Twee wegen: =< 2,4

34 NSL (1) Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) Drie doelen: Gezondheidssituatie verbeteren EU-grenswaarden halen Ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk maken

35 NSL (2) Een gigantische lijst met IBM projecten mogen worden uitgevoerd. IBM = In Belangrijke Mate In de berekeningen naar Brussel is aangetoond dat de generieke maatregelen van Nederland afdoende zijn Voorbeelden: schone motoren reconstructies van wegen Rekeningrijden!! Schoon openbaar vervoer Roetfilters (Subsidie)

36 NSL (3) Wegbeheerders: Gemeente/Provincie/Rijk Is er een overschrijding? Plan van Aanpak opstellen Uitvoeren Monitoren via Nationaal webbased programma

37 Fijn stof