DETAILHANDELSONDERZOEK OOST-VLAANDEREN

Transcriptie

1 AdviesBureau voor Marketing & Onderzoek Afdeling van VEKMO nv Onderzoek en advies detailhandel Ruimtelijk-economisch Distributie-planologisch Sociaal-economisch Marketing DETAILHANDELSONDERZOEK OOST-VLAANDEREN GEMEENTEFICHE GENT MAART 2013 ABM Afdeling van VEKMO nv Maatschappelijke zetel : Brugge : Sint-Clarastraat 48, 8000 Brugge BTW BE RPR Brugge - KBC info@vekmo.be Bijkantoren : Leuven : Diestsevest 82, 3000 Leuven Tel. (016) Fax (016) Brugge : Jan Breydellaan 107, 8200 Brugge Tel. (050) Fax (050)

2 ~ 2 ~ 1 AANBODZIJDE FUSIEGEMEENTE GENT BEVOLKINGSEVOLUTIE- & DICHTHEID GEZINNEN Aantal inwoners per % 1/01/1999 1/01/2009 evolutie Aantal gezinnen per 01/01/2009 Gezinsgrootte per 01/01/2009 Bevolkingsdichtheid (inw/km²) Gent , , De Pinte , , Deinze , , Destelbergen , , Evergem , , Lochristi , , Lovendegem , , Melle , , Merelbeke , , Nevele , , Sint-Martens- Latem , , Wachtebeke , , Arr. Gent , , Oost-Vlaanderen , , Vlaams Gewest , , Rijk , , Bron: NIS / bevolkingsstatistieken berekening ABM LEEFTIJDSSTRUCTUUR PER 01/01/2009 (in %) <14 jr jr 25-44jr 45-64jr >65jr Gent 15,8 11,7 31,6 23,8 17,1 Arr. Gent 16,1 11,6 28,9 25,8 17,6 Oost-Vlaanderen 16,2 11,4 27,8 26,8 17,9 Vlaams Gewest 16,1 11,8 26,9 27,3 18,0 Rijk 16,9 12,1 27,3 26,6 17,1 Bron: NIS / bevolkingsstatistieken berekening ABM

3 ~ 3 ~ SPREIDING DEELGEMEENTEN n van Gent 1/01/2009 Aantal inwoners Gent-Centrum ,9 Gent-Zuid ,5 Gent Muide-Sifferdok ,4 Oostakker ,2 Sint-Amandsberg ,2 Gentbrugge ,1 Ledeberg ,1 Zwijnaarde ,9 Sint-Denijs-Westrem ,5 Drongen ,4 Mariakerke ,5 Wondelgem ,3 Niet te lokaliseren 288 0,1 Totaal ,0 Bron: NIS / bevolkingsstatistieken berekening ABM % INKOMEN Inkomen van 2009 Ink/inw. Rijk=100 Ink/aangifte Rijk = 100 Gent , ,7 Arr. Gent , ,3 Oost-Vlaanderen , ,6 Vlaams Gewest , ,1 Rijk , ,0 Bron: NIS financiële statistieken - berekening ABM

4 ~ 4 ~ In de fusiegemeente Gent werden handelspanden weerhouden, verdeeld over : 640 convenience-winkels (11,83 %) 889 shopping-winkels (16,43 %) 597 specialty-winkels (11,03 %) diensten (53,21 %) 406 leegstaande panden (7,50 %). De winkels representeren een totale netto handelsoppervlakte van m², verdeeld over : m² convenience-oppervlakte (23,51 %), énkel overdekt; m² shopping-oppervlakte (42,84 %), waarvan m² in open lucht; m² specialty-oppervlakte (33,65 %), waarvan m² in open lucht. VERDELING NETTO HANDELSOPPERVLAKTE VAN DE WINKELS NAAR DEELGEBIED : Assortimentsgroep Desteldonk Convenience 170 m² (2 panden) Shopping m² (2 panden) Specialty 385 m² (4 panden) Totaal m² (8 panden) Drongen m² (27 panden) m² (24 panden) m² (29 panden) m² (80 panden) Gent m² (409 panden) m² (675 panden) m² (359 panden) m² (1.443 panden) Assortimentsgroep Gentbrugge Convenience m² (26 panden) Shopping m² (31 panden) Specialty m² (25 panden) Totaal m² (82 panden) Ledeberg m² (36 panden) m² (32 panden) m² (26 panden) m² (94 panden) Mariakerke m² (25 panden) m² (21 panden) m² (28 panden) m² (74 panden)

5 ~ 5 ~ Assortimentsgroep Oostakker Convenience m² (21 panden) Shopping m² (24 panden) Specialty m² (24 panden) Totaal m² (69 panden) Sint- Amandsberg m² (51 panden) m² (25 panden) m² (35 panden) m² (111 panden) Sint-Denijs- Westrem m² (15 panden) m² (32 panden) m² (34 panden) m² (81 panden) Assortimentsgroep Sint-Kruis- Winkel Convenience 30 m² (1 pand) Shopping 80 m² (1 pand) Specialty 160 m² (1 pand) Totaal 270 m² (3 panden) Wondelgem m² (18 panden) m² (13 panden) m² (17 panden) m² (48 panden) Zwijnaarde 955 m² (9 panden) m² (9 panden) m² (15 panden) m² (33 panden)

6 ~ 6 ~ De bezetting van het handelsapparaat te Gent geeft : Bezetting van het handelsapparaat te Gent Assortimentsgroep Aantal vestigingen per inwoners Gent Aantal vestigingen per inwoners in de provincie M² winkelvloeroppervlakte per inwoners Gent M² winkelvloeroppervlakte per inwoners in de provincie Convenience 2,57 2,25 407,28 m² 363,33 m² Shopping 3,57 3,03 742,03 m² 852,77 m² Specialty 2,40 2,61 582,77 m² 636,72 m² Winkels totaal 8,54 7, ,08 m² 1.852,82 m² Horeca 4,94 3,59 Overige diensten 6,62 6,34 Leegstand 1,63 1,30 Algemeen Totaal 21,73 19,13 Niettegenstaande de methodologie licht afwijkt in vergelijking met een vorige inventarisatie van het handelsapparaat (EROV-studie naar de Aanbodzijde in 2002), stellen we, richtinggevend, een stijging vast van de netto handelsoppervlakte met 12,29 %, verdeeld over: - Convenience-goederen: stijging met 3,04 % - Shopping-goederen: stijging met 17,91 % - Specialty-goederen: stijging met 12,51 % De totale verkoopoppervlakte supermarkten en superettes in de fusiegemeente Gent bedraagt zo n m², verdeeld over m² supermarkten en m² superettes. In termen van bezettingsgraad (= m²/1.000 inwoners) betekent dit 268,92 m² supermarkt en 33,65 m² superette. Ter vergelijking: in de provincie is dit 254,4 m²/1.000 inwoners wat betreft supermarkten en 21,4 m²/1.000 inwoners qua superettes. In vergelijking met een vorige inventarisatie van het handelsapparaat (EROV-studie naar de Aanbodzijde in 2002), stellen we een daling van de globale bezettingsgraad vast met 16,90 m², zijnde een daling met 17,04 m² supermarkt en een lichte stijging bij de superette (+ 0,14 m²).

7 ~ 7 ~

8 ~ 8 ~ 2 VRAAGZIJDE FUSIEGEMEENTE GENT KOOPGERICHTHEID De commerciële positie van Gent wordt bepaald door de mate waarin gezinnen zich richten tot het handelsaanbod van Gent. Deze gerichtheid drukt zich uit in koopbinding, koopvlucht en koopattractie, respectievelijk voor aankopen convenience, shopping en specialty. In de volgende tabellen wordt, voor wat betreft de inwoners van Gent, inzicht verschaft in de koopbinding ( wat wordt besteed bij het handelsapparaat van Gent ) en de koopvlucht ( wat wordt besteed bij het handelsapparaat van andere centra ). Hiertoe worden de bestedingen vanwege respondenten die recent (het laatste jaar) aankopen hebben verricht in rekening gebracht. Behalve bij het reguliere detailhandelsapparaat van Gent kunnen bestedingen ook nog verricht worden via alternatieve circuits zoals E-commerce en de openbare markt. Tenslotte is het mogelijk dat bepaalde assortimenten recent niet werden aangekocht, vandaar een rubriek N.v.t. onderaan de tabel. Het totaal (100 % in de tabel) heeft betrekking op alle ondervraagde respondenten uit Gent, onafgezien of deze al dan niet recent aankopen hebben verricht. KOOPBINDING EN KOOPVLUCHT CONVENIENCE Inwoners van Gent fusiegemeente kopen te (N = alle respondenten) Algemene voeding & dranken Verswaren Totaal convenience Eigen deelgemeente Gent 57,3 % 61,3 % 59,0 % N43 Kortrijksesteenweg 4,2 % 2,8 % 3,6 % N9 Brusselsesteenweg tot R4 1,6 % 1,2 % 1,4 % N70 Antwerpsesteenweg (Oostakker/Lochristi) 4,2 % 3,3 % 3,8 % Rest Gent/Andere deelgemeente 21,8 % 19,9 % 21,1 % Totaal Gentse fusiegemeente (koopbinding) 89,1 % 88,5 % 88,9 % Destelbergen 1,8 % 1,6 % 1,7 % Makro-Eke 1,9 % 0,4 % 1,3 % Lokeren 1,1 % 0,6 % 0,9 % Deinze 0,8 % 0,6 % 0,7 % Wetteren 0,4 % 0,2 % 0,3 % Sint-Niklaas 0,1 % 0,0 % 0,0 % Andere 4,6 % 4,1 % 4,4 % Totaal koopvlucht 10,5 % 7,5 % 9,3 % E-Commerce 0,0 % 0,0 % 0,0 % Openbare markt 0,2 % 3,8 % 1,7 % N.v.t. 0,1 % 0,2 % 0,2 % Totaal 100,0 % 100,0 % 100,0 %

9 ~ 9 ~ Inwoners van Gent - fusiegemeente kopen te (N = alle respondenten) Eigen deelgemeente Gent Kleding & schoeisel KOOPBINDING EN KOOPVLUCHT SHOPPING Huishoudartikelen Doe-hetzelfartikelen Drogisterij- & parfumerie Papierwaren, cd's & dvd's Artikelen voor sport en spel Benodigdheden voor plant & dier Totaal shopping 8,9 % 29,2 % 18,9 % 14,5 % 15,4 % 6,9 % 27,7 % 15,9 % N43 Kortrijksestw. 1,7 % 6,8 % 3,0 % 1,2 % 1,3 % 1,7 % 0,6 % 2,4 % N9 Brusselsestw. 1,1 % 1,4 % 4,5 % 0,3 % 0,6 % 0,2 % 2,4 % 1,6 % N70 Antwerpsestw. 7,7 % 5,4 % 5,4 % 1,3 % 8,4 % 8,2 % 3,3 % 6,2 % (Oostakker/Lochristi) Rest Gent/ 62,1 % 36,1 % 24,6 % 58,5 % 44,4 % 35,1 % 22,5 % 45,2 % Andere deelgemeente Totaal Gentse 81,5 % 78,9 % 56,6 % 75,8 % 70,2 % 52,0 % 56,3 % 71,4 % fusiegemeente (koopbinding) Makro-Eke 0,6 % 3,3 % 0,3 % 1,0 % 1,9 % 2,2 % 1,0 % 1,2 % Deinze 1,4 % 1,1 % 1,0 % 0,7 % 0,9 % 0,9 % 0,8 % 1,1 % Sint-Niklaas 2,1 % 0,0 % 0,5 % 1,3 % 0,6 % 0,5 % 0,0 % 1,0 % Lokeren 0,9 % 0,9 % 1,0 % 0,5 % 0,5 % 0,5 % 0,7 % 0,8 % Destelbergen 0,1 % 0,7 % 0,5 % 0,5 % 0,5 % 0,1 % 0,9 % 0,4 % Wetteren 0,1 % 0,4 % 0,3 % 0,2 % 0,2 % 0,2 % 0,6 % 0,3 % Andere 9,4 % 6,4 % 10,1 % 6,7 % 5,5 % 7,5 % 9,3 % 8,3 % Totaal koopvlucht 14,7 % 12,8 % 13,6 % 10,8 % 10,1 % 12,0 % 13,3 % 13,1 % E-Commerce 1,7 % 0,3 % 0,0 % 0,5 % 5,9 % 1,5 % 0,4 % 1,5 % Openbare markt 0,2 % 0,2 % 0,0 % 0,0 % 0,0 % 0,0 % 1,7 % 0,2 % N.v.t. 2,0 % 7,9 % 29,8 % 12,9 % 13,8 % 34,5 % 28,3 % 13,7 % Totaal 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 %

10 ~ 10 ~ Inwoners van Gent - fusiegemeente kopen te (N = alle respondenten) Eigen deelgemeente Gent KOOPBINDING EN KOOPVLUCHT SPECIALTY Electrische & Art. Juwelen Fotografische huishoudelijke inrichting & & optische apparaten woning horloges art. Fiets- & autoaccessoires Totaal specialty 11,7 % 3,1 % 10,7 % 25,2 % 24,4 % 10,0 % N43 Kortrijksestw. 5,4 % 5,6 % 0,1 % 1,5 % 1,0 % 4,5 % N9 Brusselsestw. 1,5 % 0,1 % 0,2 % 0,8 % 1,1 % 0,7 % N70 Antwerpsestw. 17,5 % 0,9 % 0,3 % 5,0 % 5,0 % 7,2 % (Oostakker/Lochristi) Vliegtuiglaan 0,0 % 11,8 % 0,4 % 0,0 % 0,1 % 5,3 % Rest Gent/ 38,1 % 33,2 % 43,6 % 34,6 % 29,2 % 34,9 % Andere deelgemeente Totaal Gentse 74,0 % 54,6 % 55,3 % 67,0 % 60,9 % 62,7 % fusiegemeente (koopbinding) Deinze 1,0 % 2,8 % 0,7 % 1,4 % 1,5 % 1,9 % Makro-Eke 3,1 % 0,8 % 0,2 % 0,7 % 0,2 % 1,5 % Sint-Niklaas 0,5 % 1,2 % 1,3 % 1,0 % 0,0 % 0,8 % Lokeren 1,1 % 0,4 % 0,2 % 0,7 % 0,3 % 0,6 % Destelbergen 0,2 % 0,0 % 0,1 % 0,1 % 1,0 % 0,2 % Wetteren 0,2 % 0,0 % 0,0 % 0,2 % 0,4 % 0,1 % Andere 8,6 % 20,4 % 16,0 % 8,8 % 11,9 % 14,6 % Totaal koopvlucht 14,8 % 25,7 % 18,7 % 12,9 % 15,2 % 19,8 % E-Commerce 1,4 % 0,1 % 1,9 % 1,4 % 1,3 % 0,8 % Openbare markt 0,0 % 0,0 % 0,8 % 0,0 % 0,2 % 0,1 % N.v.t. 9,8 % 19,6 % 23,4 % 18,7 % 22,4 % 16,7 % Totaal 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 % 100,0 %

11 ~ 11 ~ KOOPBINDING EN KOOPVLUCHT TOTAAL Inwoners van Gent fusiegemeente kopen te Totaal (N = alle respondenten) Eigen deelgemeente Gent 33,5 % N43 Kortrijksestw. 3,3 % N9 Brusselsestw. 1,4 % N70 Antwerpsestw. (Oostakker/Lochristi) 5,4 % Vliegtuiglaan 1,1 % Rest Gent / Andere deelgemeente 32,7 % Totaal Gentse fusiegemeente (koopbinding) 77,4 % Makro-Eke 1,3 % Deinze 1,1 % Destelbergen 0,9 % Lokeren 0,8 % Sint-Niklaas 0,6 % Wetteren 0,3 % Andere 7,8 % Totaal koopvlucht 12,7 % E-Commerce 0,7 % Openbare markt 0,8 % N.v.t. 8,4 % Totaal 100,0 %

12 ~ 12 ~ KOOPATTRACTIE De koopattractie is de mate waarin inwoners van een andere gemeente goederen aankopen te Gent. Als basis voor de berekening van de koopattractie worden uiteraard enkel de respondenten in rekening gebracht die recent (het laatste jaar) deze aankopen hebben verricht. Hierbij werden deze koopgerichtheden omgezet in bestedingsvolumes, verricht bij het detailhandelsapparaat van Gent (dus ook exclusief E-commerce en de openbare markt). Aangezien traditioneel de shopping-assortimenten beschouwd worden als de graadmeter voor de commerciële uitstraling van een centrum, worden in onderstaande tabel de aangetrokken gemeenten weergegeven, voor zover Gent er een marktaandeel haalt van minstens 5 %. In het geval van Gent bedraagt het marktaandeel shopping in de eigen gemeente 82,8 %; dit betekent dat van de totale shopping-bestedingen vanwege inwoners van Gent, 82,8 % toevloeit naar het reguliere detailhandelsapparaat van Gent. Vanuit onderstaande woonplaats Convenience Shopping Specialty Totaal besteedt men te Gent (Basis : kopers) Gent (koopbinding) 89,0 % 82,8 % 75,2 % 84,4 % Destelbergen 18,0 % 53,6 % 57,9 % 34,9 % De Pinte 31,4 % 48,5 % 40,4 % 39,1 % Melle 9,8 % 45,0 % 55,3 % 29,1 % Evergem 1,0 % 33,6 % 39,6 % 17,3 % Nazareth 0,3 % 31,4 % 28,3 % 15,5 % Sint-Martens-Latem 2,1 % 31,1 % 23,5 % 15,8 % Lovendegem 8,9 % 29,8 % 32,3 % 20,9 % Zelzate 0,0 % 28,3 % 28,4 % 15,2 % Merelbeke 1,8 % 27,3 % 27,2 % 14,5 % Laarne 2,9 % 26,9 % 17,6 % 14,2 % Deinze 1,5 % 26,7 % 31,3 % 15,8 % Nevele 2,0 % 24,0 % 38,3 % 15,3 % Waarschoot 0,0 % 23,6 % 18,8 % 11,7 % Wetteren 1,0 % 22,4 % 31,6 % 14,1 % Oosterzele 9,1 % 21,1 % 21,1 % 14,9 % Sint-Lievens-Houtem 2,7 % 18,5 % 21,8 % 11,8 % Wachtebeke 7,8 % 17,6 % 24,3 % 14,4 % Zomergem 3,1 % 14,6 % 4,4 % 7,5 % Assenede 0,2 % 14,5 % 19,4 % 8,7 % Lochristi 0,8 % 14,4 % 17,5 % 8,3 % Kaprijke 0,0 % 14,0 % 23,0 % 9,4 % Moerbeke 0,0 % 13,3 % 22,1 % 8,3 %

13 ~ 13 ~ Vanuit onderstaande woonplaats Convenience Shopping Specialty Totaal besteedt men te Gent (Basis : kopers) Aalter 7,7 % 12,6 % 11,4 % 10,1 % Geraardsbergen 1,2 % 9,2 % 11,7 % 6,1 % Zulte 0,0 % 9,0 % 6,0 % 4,1 % Erpe-Mere 2,8 % 8,7 % 17,6 % 7,3 % Herzele 2,8 % 8,6 % 12,0 % 6,3 % Wichelen 0,9 % 8,3 % 9,1 % 4,4 % Maarkedal 0,0 % 8,0 % 5,1 % 3,7 % Eeklo 2,9 % 7,6 % 15,0 % 6,9 % Zottegem 0,9 % 6,9 % 17,3 % 5,4 % Ronse 0,0 % 6,8 % 4,6 % 3,3 % Zele 1,2 % 6,7 % 14,0 % 5,5 % Horebeke 0,8 % 6,7 % 5,9 % 3,7 % Kruishoutem 0,0 % 6,5 % 9,1 % 3,9 % Oudenaarde 0,0 % 6,3 % 14,6 % 4,4 % Knesselare 0,0 % 6,2 % 5,6 % 2,9 % Berlare 0,0 % 5,6 % 5,7 % 2,8 % Kluisbergen 0,0 % 5,0 % 1,3 % 1,8 % Op basis van de genoteerde shopping-gerichtheid op Gent werd de huidige omzet van het detailhandelsapparaat te Gent inzake shopping berekend. Deze bedraagt inwonersequivalenten (I.E.). Eén inwonersequivalent staat gelijk aan een gemiddeld persoon die zijn volledig budget aan shopping in Gent zou verrichten (berekend op basis van huishoudbudgetonderzoek). Met I.E. komt Gent uiteraard op de 1 plaats in de commercieel-hiërarchische structuur van Oost-Vlaanderen, een duidelijke exponent van haar grootstedelijke commerciële invloedssfeer.

14 ~ 14 ~ Koopgerichtheid Shopping op Gent vanuit andere Oost-Vlaamse gemeenten Marktaandeel > 40 % Marktaandeel tussen 20 en 40 % Marktaandeel tussen 10 en 20 % Marktaandeel tussen 5 en 10 %