Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Administratie en communicatie Terminologie Patiëntenadministratie Correspondentie Attesten en verklaringen Vaccinatiebewijzen Correspondentie over laboratoriumonderzoek Het inpakken van medicijnen Het bijhouden van de agenda Omgaan met de klant Telefoongesprekken Euthanasie Afsluiting 33 2 Het hanteren en fixeren van dieren Honden Katten Konijnen, kleine knaagdieren en fretten Vogels Dwangmiddelen Fixatietechnieken bij speciale handelingen Samenvatting 49 3 Eenvoudig klinisch onderzoek Signalement en anamnese Ademhaling Pols Lichaamstemperatuur Haren, huid en hoornige structuren Slijmvliezen Lymfeknopen Auscultatie Reflexen Spoedonderzoek of SPAR Afsluiting 65 INHOUD 7

2 4 Het toedienen van medicijnen en het aanleggen van verbanden Lokale toedieningsvormen Enterale toedieningsvormen Parenterale toedieningsvormen Verwondingen aan huid en onderliggende structuren Het aanleggen van verbanden Samenvatting 84 Trefwoordenlijst 85 8 EEN DUIZENDPOOT IN DE DIERENARTSENPRAKTIJK

3 1 Administratie en communicatie Oriëntatie Als dierenartsassistent(e) moet je een duizendpoot zijn. Wat er precies van je wordt verwacht, hangt sterk af van de praktijkorganisatie en -inrichting. Ben je bijvoorbeeld alleen of met meer assistenten? Is er een balie buiten de spreekkamer waar klanten terecht kunnen voor het afhalen van voer en medicijnen? En wat is de dierenarts gewend om zelf te doen? Probeer met de dierenarts en je collega-assistenten tot een zo goed mogelijke en eerlijke taakverdeling te komen. Maar zelfs dan is het vaak niet te vermijden dat je op tien plaatsen tegelijk bezig moet zijn. Zo wordt ook bij een operatie assistentie van je verwacht. Na de operatie ben jij verantwoordelijk voor de verzorging van de patiënt. Een goede assistent(e) moet niet alleen goed met dieren om kunnen gaan, maar ook met mensen. Je zult immers veel met de eigenaar van een dier te maken krijgen. Behalve naar de klant heb je natuurlijk ook verantwoordelijkheden naar je collega s (de dierenarts(en) en andere assistenten). Zoals je zult zien zijn de taken van een dierenartsassistent(e) zeer divers. Ze worden dan ook niet allemaal behandeld in deze tekst. De veelzijdigheid van dit beroep zorgt ervoor dat geen dag hetzelfde is. 1.1 Terminologie good veterinary practice In de dierenartsenpraktijk nemen correspondentie en andere administratieve handelingen een steeds grotere plaats in. Omdat er in de veterinaire geneeskunde verschillende officiële specialismen bestaan, worden patiënten vaak doorverwezen. Ook zijn in een moderne praktijkvoering door de zogenaamde good veterinary practice en de Wet op de Uitoefening van de Diergeneeskunde steeds meer administratieve handelingen vereist. Het is de taak van de dierenartsassistent(e) de patiëntenadministratie bij te houden en verklaringen en attesten af te geven. Er wordt van jou als dierenartsassistent(e) verwacht dat je een correcte briefwisseling kunt voeren en dat je administratieve zaken goed afhandelt. Je komt daarbij veel Latijnse of Griekse (of daarvan afgeleide) begrippen tegen. Als assistent(e) moet je deze begrippen correct kunnen schrijven. Het is van belang dat je weet wat je schrijft, zodat er geen fouten ontstaan. Bovendien moet je de begrippen kunnen vertalen, zodat je ze aan de klant kunt uitleggen. ADMINISTRATIE EN COMMUNICATIE 9

4 1.2 Patiëntenadministratie De dierenartsassistent(e) voert veel administratieve handelingen uit. In deze paragraaf komen alleen de patiëntenadministratie en aanverwante zaken aan bod. Er zijn verschillende mogelijkheden voor het bijhouden van deze administratie. De meeste praktijken maken gebruik van een computer. Dit zal zeker het geval zijn in praktijken met veel landbouwhuisdieren. Daar is de administratie veel complexer dan in een praktijk voor gezelschapsdieren, waar in sommige gevallen de patiëntenadministratie nog met de hand wordt bijgehouden. patiëntenkaart Elk dier krijgt bij zijn eerste bezoek aan de dierenartsenpraktijk een eigen (elektronische) patiëntenkaart. Daarop staan alle gegevens en bijzonderheden over het dier. Ook de ziektegeschiedenis van het dier wordt op deze kaart bijgehouden. Het is erg belangrijk dat je alle bevindingen van de dierenarts en eventueel ingestelde therapie op deze kaart noteert. Daarnaast noteer je op de kaart de gegevens van de eigenaar van de patiënt. Vul de kaart zo volledig mogelijk in. Veel dierenartsen houden zelf deze gegevens bij, maar ook jij zal dit moeten doen. Algemene gegevens signalement Allereerst noteer je naam, adres, postcode, woonplaats en telefoonnummer (privé/zakelijk) van de eigenaar van het dier. Deze zet je bovenaan de kaart. Vervolgens neem je het signalement, dat wil zeggen een gedetailleerde beschrijving van het dier op. Noteer gegevens als diersoort, ras, vachtkleur, bijzondere uiterlijke kenmerken (zoals een kopvlek), geslacht en registratienummer. Tot slot neem je de volgende gegevens van het dier op: naam, geboorte, is het gecastreerd of gesteriliseerd, entingen enzovoort. Het geslacht van het dier wordt meestal aangegeven met het mannelijk symbool of het vrouwelijk symbool Ψ. Medicijnen Spreek met de dierenarts af hoe je de dosering van medicijnen noteert. Het is van levensbelang dat daarover geen verwarring ontstaat. Notatiemogelijkheden zijn bijvoorbeeld: 20 amoxicilline 200 mg 2dd1. Dit staat voor 20 amoxicillinetabletten van 200 mg, 2 x daags 1 tablet. Uit de hoeveelheid meegegeven tabletten en de dosering kan worden opgemaakt hoelang de medicijnen moeten worden gebruikt. Een andere, vergelijkbare mogelijkheid is bijvoorbeeld: amoxicilline 200 mg 2dd1 / 10. Achter de streep staat het aantal dagen dat de tabletten moeten worden gebruikt, waaruit weer de hoeveelheid die moet worden meegegeven kan worden opgemaakt. Ook de toedieningsvorm van de medicijnen wordt op de kaart genoteerd. Bij injecties moet vermeld worden of deze s.c. (subcutaan = onderhuids), i.m. (intramusculair = in de spier) of i.v. (intraveneus = in de ader) zijn toegediend. Natuurlijk wordt in dit geval de hoeveelheid weer genoteerd, bijvoorbeeld: 2cc dexamethason i.v. De meeste afkortingen voor medicijnen zijn niet officieel. Maak hierover dus duidelijke afspraken met je dierenarts. 10 EEN DUIZENDPOOT IN DE DIERENARTSENPRAKTIJK

5 Overige gegevens Vanaf het eerste moment dat een dier de praktijk bezoekt worden alle behandelingen op de kaart bijgehouden. Bevindingen die niet afwijkend zijn, laat je echter zoveel mogelijk achterwege. Noteer ook belangrijke gegevens die de eigenaar telefonisch doorgeeft op de kaart. Zorg dat alleen de essentie van zijn of haar verhaal op de kaart komt te staan. Vermeld bij iedere toevoeging van gegevens de. differentieeldiagnose Links op de kaart komt de van behandeling te staan. Daarachter noteer je zo beknopt en overzichtelijk mogelijk de aard van de klachten en de relevante uitkomsten van het klinisch onderzoek. Ook de (vermoedelijke) diagnose of differentieeldiagnose (= d.d., een lijst van mogelijke diagnoses) moet op de kaart komen. Ten slotte noteer je natuurlijk de te volgen therapie. Alle inentingen worden op de kaart bijgehouden. Vergeet niet te noteren dat er een briefje naar de eigenaar moet worden verstuurd op het moment dat de enting herhaald moet worden. De meeste computerprogramma s zorgen daar automatisch voor. Ook laboratoriumuitslagen en dergelijke worden op de kaart bijgeschreven. Wanneer de computer gekoppeld is aan een automatisch bloedanalyse-apparaat, gebeurt dit vanzelf. Als er materiaal is opgestuurd voor onderzoek, ontvang je meestal een uitslagformulier. Deze brief wordt, vaak in een apart systeem, gearchiveerd. Noteer alle gegevens zoveel mogelijk op een standaardmanier. Gebruik in overleg met de dierenarts afkortingen voor standaardtermen, bijvoorbeeld P voor pols en T voor temperatuur. We geven nu een voorbeeld van een patiëntenkaart. De patiënt in kwestie is Blacky, een dwergpoedel van de heer Jansen uit Leiderdorp. Met behulp van de patiëntenkaart is het altijd mogelijk in één oogopslag een volledig overzicht te hebben van Blacky s ziektegeschiedenis en entstatus. Fig. 1.1 Patiëntenkaart Eigenaar: A. Jansen Adres: Dorpsstraat DD Leiderdorp tel.nr. privé: tel.nr. werk: Diersoort: Hond Ras: Dwergpoedel Naam: Blacky Geslacht: MG (mannelijk, gecastreerd) Chipnummer: Kleur: Zwart Geb. : in r.a. poot gebeten, diepe wond, gehecht, penicillinekuur Hechtingen verwijderd, goed genezen Enting ziekte van Weil + parvo PATIËNTENADMINISTRATIE 11