- B vak: Milieutechniek klas: B5 opdracht: Opdracht 2. studiejaar: 3 NMP: Ketenbeheer en Kwaliteitsbevordering

Transcriptie

1 Milieutechniek opdracht 2 vak: Milieutechniek klas: B5 opdracht: Opdracht 2 studiejaar: 3 NMP: Ketenbeheer en Kwaliteitsbevordering en Energieextensivering. beoordelend docent: Ir. B. Vercouteren-van den Berge datum: zaterdag 6 januari 2007 student studienummer student naam Remco van Heumen Erwin de Bruijn Jeffrey van Agtmaal Jan Otte Martin van Overveld Guido Koolen Jasper Florie Sander den Hollander Richard van der Veer cijfer groepsdeel cijfer individueel deel Opdracht 2 NMP: Ketenbeheer en Kwaliteitsbevordering en Energie extensivering.

2 Inhoudsopgave Hfd. Omschrijving Pag. 1. Inleiding 3 2. Opbouw van de woning 4 3. Temperatuurlijnen Begane grond Voorgevel verdieping Achtergevel kleine kamer op verdieping Achtergevel grote kamer op verdieping Zolder voorzijde Zolder achterzijde Dauwpuntstemperatuur en condensatie in de constructie (volgens de normen) Foto s Conclusie 33 2

3 1. Inleiding Met de infrarood camera hebben we op vrijdag 1 december 2006 een aantal metingen uitgevoerd. Het weer op deze dag was bewolkt en regenachtig met een temperatuur van 9 graden Celsius. De meting is verricht aan het volgende adres: Ouders van Dhr. Vercouteren-van den Berge Mortierestraat CX Middelburg 3

4 2. Opbouw van de woning Tijdens de metingen zijn er een aantal gegevens verzameld van de situatie binnen het huis als de opbouw van de verschillende onderdelen die de schil van de woning sluiten. Hieronder zie je de temperaturen die gemeten zijn binnen de woning op het moment van het verrichten van de metingen; 20ºC 17ºC 19.5ºC 21ºC Voorzijde 22ºC Achterzijde 19.5ºC 19ºC grote kamer 19.5ºC badkamer 21ºC kleine kamer Voorzijde Achterzijde Verder is er informatie ingewonnen m.b.t. de opbouw van de verschillende onderdelen die samen de thermische schil vormen van de woning. Hieronder de m 2 - pakketten zoals wij de gegevens hebben doorgekregen; Opbouw spouwmuurconstructie (totale dikte: 280 mm) van binnen naar buiten: 10 mm stucwerk; 100 mm kalkzandsteen; 70 mm spouw, gevuld met PUR; 100 mm baksteen. 4

5 Opbouw dakconstructie van binnen naar buiten: Afwerking gips 9 mm; Isolatie glaswol dikte 70 mm; 20 mm dakbeschot (vurenhout); Dakpannen. De beglazing in de woning is deels dubbelglas en enkele oppervlakken zijn nog enkel bladig glas, te rekenen met een laag isolerende dubbel bladige glasplaat. 5

6 3. Temperatuurlijnen Aan de hand van bovenstaande gegevens hebben we de temperatuurlijnen berekend en getekend. We hebben tijdens de meting niet de luchtvochtigheid gemeten. Dit is wel nodig om de dauwpuntstemperatuur te kunnen berekenen. We hebben deze daarom geschat: binnen een relatieve luchtvochtigheid van 48% en buiten een relatieve luchtvochtigheid van 90% omdat het regende. Hieronder dan eerst de benedenverdieping: 3.1 Begane grond Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [- ] F[%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , stucwerk 0,01 0,52 6 0,02 0,09 0,06 2,0 21, kalkzandsteen 0,1 0,9 12 0,11 0,52 1,20 40,3 21, PUR-gevulde spouw 0,07 0, ,33 10,83 4,90 164,5 10, baksteen 0,1 0,6 9 0,17 0,77 0,90 30,2 9, buiten 0,13 0,60 0,0 9, totaal 2, ,06 pt= 237 constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB g [g/m2] geen cond. warmtetransport q [W/m2] 4,64 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] stucwerk , , ,8 kalkzandsteen , , ,7 PUR-gevulde spouw 70 0, , ,6 baksteen , , ,7 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,99 voldoet aan BB vochttransport g [g/m2 s] 6,34E-06 g/m2 s 6

7 Hieronder de temperatuurlijn getekend: 7

8 Nu de bovenverdieping en wel de voorgevel: Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop 3.2 Voorgevel verdieping omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [-] F [%] DP [Pa] Pw [Pa] 19, binnen 0,04 0, , stucwerk 0,01 0,52 6 0,02 0,07 0,06 0,5 19, kalkzandsteen 0,1 0,9 12 0,11 0,42 1,20 9,5 18, PUR-gevulde spouw 0,07 0, ,33 8,75 4,90 38,8 10, baksteen 0,1 0,6 9 0,17 0,62 0,90 7,1 9, buiten 0,13 0,49 0,0 9, g [g/m2] totaal 2,80 10,5 7,06 pt= 56 geen cond. constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB warmtetransport q [W/m2] 3,75 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] stucwerk , , ,5 kalkzandsteen , , ,8 PUR-gevulde spouw 70 0, , ,6 baksteen , , ,9 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,99 voldoet aan BB vochttransport g [g/m2 s] 1,50E-06 g/m2 s 8

9 Met de getekende temperatuurlijn: 9

10 Dan nu de kleine kamer aan de achterzijde op de verdieping: 3.3 Achtergevel kleine kamer op verdieping Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [-] F [%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , stucwerk 0,01 0,52 6 0,02 0,08 0,06 1,4 20, kalkzandsteen 0,1 0,9 12 0,11 0,48 1,20 27,5 20, PUR-gevulde spouw 0,07 0, ,33 10,00 4,90 112,2 10, baksteen 0,1 0,6 9 0,17 0,71 0,90 20,6 9, buiten 0,13 0,56 0,0 9, totaal 2, ,06 pt= 162 constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB g [g/m2] geen cond. warmtetransport q [W/m2] 4,29 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] stucwerk , , ,3 kalkzandsteen , , ,7 PUR-gevulde spouw 70 0, , ,6 baksteen , , ,0 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,99 voldoet aan BB vochttransport g [g/m2 s] 4,32E-06 g/m2 s 10

11 Getekende temperatuurlijn: 11

12 De grote kamer aan de achtergevel op de verdieping volgt hierna: Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop 3.4 Achtergevel grote kamer verdieping omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [- ] F[%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , stucwerk 0,01 0,52 6 0,02 0,07 0,06 0,6 18, kalkzandsteen 0,1 0,9 12 0,11 0,40 1,20 11,3 18, PUR-gevulde spouw 0,07 0, ,33 8,33 4,90 46,2 10, baksteen 0,1 0,6 9 0,17 0,60 0,90 8,5 9, buiten 0,13 0,46 0,0 9, g [g/m2] totaal 2, ,06 pt= 67 geen cond. constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB warmtetransport q [W/m2] 3,57 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] stucwerk , , ,2 kalkzandsteen , , ,8 PUR-gevulde spouw 70 0, , ,7 baksteen , , ,5 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,99 voldoet aan BB vochttransport g [g/m2 s] 1,78E-06 g/m2 s 12

13 Tekening: 13

14 Zolder aan de voorzijde van het huis: 3.5 Zolder voorzijde (aanname wat betreft opbouw constructie) Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [-] F[%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , gipsplaat 0,0095 0, ,05 0,21 0,12 0,9 19, dampdichte laag 0,0002 0, ,01 0,02 10,00 73,4 19, luchtspouw 0, ,17 0,71 0,00 0,0 18, Glaswolisolatie 0,07 0, ,00 8,40 0,07 0,5 10, dakbeschot 0,02 0, ,12 0,49 2,00 14,7 9, luchtspouw zwak gevent. 0,04 0 0,09 0,38 0,00 0,0 9, dakpan 0,012 0,74 8 0,02 0,07 0,10 0,7 9, buiten 0,13 0,55 0,0 9, totaal 2, ,29 pt= 90 constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB g [g/m2] geen cond. warmtetransport q [W/m2] 4,20 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] gipsplaat 890 0, , ,7 dampdichte laag 50 0, ,61 156,0 luchtspouw 1,2 0, ,24 0,3 Glaswolisolatie 35 0, , ,9 dakbeschot 700 0, , ,3 luchtspouw zwak gevent. 1,2 0, ,80 0,0 dakpan , , ,2 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,98 voldoet aan BB En getekend: 14

15 15

16 Dan nu de laatste temperatuurlijn, en wel die van de zolder aan de achterzijde van het huis: 3.6 Zolder achterzijde (aanname wat betreft opbouw constructie) Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [-] F[%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , gipsplaat 0,0095 0, ,05 0,15 0,12-1,0 16, dampdichte laag 0,0002 0, ,01 0,02 10,00-83,1 16, luchtspouw 0, ,17 0,52 0,00 0,0 16, Glaswolisolatie 0,07 0, ,00 6,11 0,07-0,6 10, dakbeschot 0,02 0, ,12 0,36 2,00-16,6 9, luchtspouw zwak gevent. 0,04 0 0,09 0,27 0,00 0,0 9, dakpan 0,012 0,74 8 0,02 0,05 0,10-0,8 9, buiten 0,13 0,40 0,0 9, totaal 2, ,29 pt= -102 constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB g [g/m2] geen cond. warmtetransport q [W/m2] 3,05 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] gipsplaat 890 0, , ,8 dampdichte laag 50 0, ,72 113,4 luchtspouw 1,2 0, ,45 0,2 Glaswolisolatie 35 0, , ,0 dakbeschot 700 0, , ,1 luchtspouw zwak gevent. 1,2 0, ,58 0,0 dakpan , , ,3 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,98 voldoet aan BB vochttransport g [g/m2 s] En getekend: -1,57E-06 g/m2 s 16

17 17

18 4. Dauwpuntstemperatuur en condensatie in de constructie (volgens de normen) De dauwpuntstemperatuur is de temperatuur waarbij het vocht wat in de lucht zit gaat condenseren. Dus met andere woorden: wanneer de relatieve luchtvochtigheid 100% is. Uitgaande van 48% luchtvochtigheid bij een temperatuur van 21 C: 4030,18 18, e = 2485,62 dit is dus 100% bij 21 C; 2485,62 x 0,48 = 1193,1; Volgens het tabellenboekje tabel 6.7 wat overgenomen is uit het bouwfysisch tabellarium van de TU Delft komen we dan uit bij een temperatuur van 9,57 C. Geen wonder dus dat er geen condensatie optreed in de constructie ook al zou er geen scheiding zijn tussen binnen en buiten zou er nog maar nouwelijks condensatie plaatsvinden. Dan nu de condensatie in de constructie. We hebben verschil gemaakt tussen de gevel en de dakconstructie. Eerst de gevelconstructie: Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop Gevelconstructie omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [-] F[%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , stucwerk 0,01 0,52 6 0,02 0,21 0,06 7,8 19, kalkzandsteen 0,1 0,9 12 0,11 1,19 1,20 155,1 18, PUR-gevulde spouw 0,07 0, ,33 25,00 4,90 633,5 g [g/m2] -6, ,3 baksteen 0,1 0,6 9 0,17 1,79 0,90 116,4-8, buiten 0,13 1,39 0,0-10, totaal 2, ,06 pt= 913 9,3 constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB warmtetransport q [W/m2] 10,71 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] stucwerk , , ,7 kalkzandsteen , , ,3 PUR-gevulde spouw 70 0, , ,0 baksteen , , ,5 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,99 voldoet aan BB 18

19 vochttransport g [g/m2 s] Er treed cond. op Er condenseert nu 9,3 gram / m 2 water tegen de binnenkant van het buitenspouwblad. Echter Polyurethaanschuim neemt geen vocht op, en verliest zodoende ook zeer weinig van zijn isolatiewaarde. Dan nu de dakconstructie: Hier is condensatie wel uit den boze omdat we hier met minerale wol te maken hebben. Dat verliest zijn isolatiewaarde wel als het nat wordt. Dus we zullen zien: 19

20 Temperatuurverloop en Dampspanningsverloop Dakconstructie omschrijving d [m] l [W/m K] m [-] Rn DTn [K] Tn [ C] Pmax [Pa] md [-] F[%] DP [Pa] Pw [Pa] binnen 0,04 0, , gipsplaat 0,0095 0, ,05 0,57 0,12 8,7 18, dampdichte laag 0,0002 0, ,01 0,07 10,00 704,7 18, luchtspouw 0, ,17 1,95 0,00 0,0 16, Glaswolisolatie 0,07 0, ,00 22,90 0,07 4,9 g [g/m2] -5, ,5 dakbeschot 0,02 0, ,12 1,35 2,00 140,9-7, luchtspouw zwak gevent. 0,04 0 0,09 1,03 0,00 0,0-8, dakpan 0,012 0,74 8 0,02 0,19 0,10 6,8-8, buiten 0,13 1,49 0,0-10, totaal 2, ,29 pt= 866 7,5 constructie: dicht/open dicht voldoet aan BB warmtetransport q [W/m2] 11,45 W/m2 warmteaccumulatie omschrijving ρ [kg/m3] d [m] c [J/Kg K] T [K] Q [J/m2] gipsplaat 890 0, , ,2 dampdichte laag 50 0, ,94 425,4 luchtspouw 1,2 0, ,93 0,7 Glaswolisolatie 35 0, , ,8 dakbeschot 700 0, , ,7 luchtspouw zwak gevent. 1,2 0, ,19 0,1 dakpan , , ,8 totaal Q temperatuurfactor woningbouw/utiliteitsbouw f [-] woningbouw 0,98 voldoet aan BB vochttransport g [g/m2 s] Er treed cond. op Er treed dus ook hier condensatie op (7,5 gram / m 2 ). We hebben echter te maken met een aangenomen constructie. Het zou dus makkelijk kunnen dat er een dampdichte laag gebruikt is met 20

21 meer dampdiffusieweerstand, wat resulteert het wel of niet condenseren van water op het punt waar we dat niet willen hebben. 21

22 Volgens de berekening zou de muur 9,46 C. Volgens de foto zoals hieronder te zien is, is de muur rond de 7 C á 8 C. Eventueel zou de buiten wand een stukje afgekoeld kunnen zijn door de regen die erop de muur slaat. 22

23 Dit is een foto van de voorzijde. Volgens de berekening van de verdieping voor is de temperatuur circa 9,4 C. Volgens onderstaande foto is de temperatuur ongeveer 7,5 C. Er zit dus wel een aardig verschil in wat kan komen door de regen die er die dag viel. 23

24 Hieronder staat de foto van de van het dak. Volgens de berekening zou de temperatuur circa 9,40 C zijn. Hieronder in de foto is te zien dat de temperatuur ongeveer 8 C is. Ook hier kan de lagere temperatuur komen door de regen die er die dag viel. 24

25 Dit is een foto van de achtergevel. Hier komt de temperatuur van de berekening wel aardig overeen met de foto. In de berekening komt er 9,46 C uit en in de foto zit de temperatuur op ongeveer 9 C. 25

26 Op deze foto zit de temperatuur ook rond de 9 C dus die komt ook aardig overeen met de berekening van 9,46 C. 26

27 27

28 Hieronder is een foto van het dak met daarop de dakkapel. Het dak is volgens de berekening ongeveer 9,4 C. Volgens de foto is het ongeveer 9 C. Dus de berekening komt aardig overeen met de werkelijkheid. 28

29 Van deze situatie hadden we geen m 2 ontvangen dus hebben we hier geen berekening van kunnen maken. Wel is goed te zien in de onderstaande foto dat het boeibord weerspiegelt waardoor de kou van warmte van het raam op het boeibord spiegelt. 29

30 Van deze situatie hadden we geen m 2 ontvangen dus hebben we hier geen berekening van kunnen maken. Wel kan je zien dat er waarschijnlijk in deze ruimte weinig gestookt wordt door de lage uitstoot. 30

31 Op deze foto is goed te zien dat er een lek zit rondom het raam. Dit lijkt erger dan dat het in werkelijkheid is. Het gaat hier om ongeveer een graden verschil met de wand. 31

32 Zoals te zien is in de foto dat de achtergevel veel warmte uitstraalt. Het boeibord straalt niks uit aangezien er achter de constructie amper warmte gecreëerd wordt. 32

33 Eind rapportage De spouw is na de bouw gevuld met purschuim. Hierdoor is het te verklaren waarom de gevels relatief weinig warmte doorgeven. Bij andere woningen uit dergelijke bouwjaren zal de warmte uitstraling naar alle waarschijnlijkheid meer zijn dan bij deze woning. De woning is al redelijk geoptimaliseerd. Uiteraard zal je er in tegenwoordige tijd andere isolatie vormen worden toegepast wanneer de woning hergeïsoleerd zou worden. In dit gevel is dit niet meer te doen aangezien de spouw al vol gepurd is en onbegonnen werk is om dit weer eruit te halen. Indien de woning niet geïsoleerd was zou je de volgende vorm kunnen toepassen We zouden de spouw vullen met parels van polystyreen (PS) schuim, die door combinatie met een geschikt bindmiddel tijdens het vullen hun mobiliteit zodanig verliezen dat zij uiteindelijk in de spouw een aaneen gekitte massa vormen. De hier bedoelde combinatie van parels en bindmiddel wordt via van tevoren in de muur aangebrachte vulopeningen d.m.v. speciaal daarvoor ontwikkelde apparatuur met behulp van luchtdruk in de spouw geblazen, waar zij, bij deskundige uitvoering, als een dichte "materiaalpakking" de spouwruimte geheel vullen. (hiernaast hebben wij een afbeelding weergegeven met daarop zo n opening!) Het voordeel van deze spouwvulling is dat deze nagenoeg volledig doorlaatbaar voor waterdamp. PS-schuimparels geven geen hinderlijke geur af en zijn in fysiologisch opzicht onbedenkelijk. Zij verweken boven ca. 90 graden Celsius en zijn in principe brandbaar, ook het "brandvertragend" gemodificeerde type. Aangezien zij echter tussen onbrandbare spouwbladen zijn opgesloten mag het brandgedrag geen punt van bezwarende overweging zijn. Hieronder hebben wij de afbeelding weer gegeven van dergelijke parels die in de gevel komen! Aantasting kan echter wel plaatsvinden wanneer het materiaal in contact komt met hout dat verduurzaamd is met bijvoorbeeld pentachloorphenol, wanneer het oplosmiddel daarvan nog niet geheel is verdampt. Tijdens de uitvoering moet hieraan bijzondere aandacht worden besteed. De isolatie heeft een Rc waarde van 2,80 m2k/w! Dit zal zeker de warmte doorstraling van de gevel verminderen 33

34 Eventueel zou het schuine dak ook na geïsoleerd kunnen worden. Hiervoor kan gekozen worden voor Isover rollisol plus. Er kan gekozen worden uit verschillende diktes. Dit is uiteraard afhankelijk van de mogelijkheden die er nog zijn in het dak. Dikte in mm Rdeclared in m².k/w 2,00 2,50 3,00 3,75 Hierboven staan de RC-waarde die er te behalen zijn met de verschillende diktes. Uiteraard hoe dikker de isolatie hoe beter. Hierdoor wordt het energie verlies van de woning een stuk lager dus ook beter voor de portemonnee. 34