SPORTEN IN OPKOMST SPORTEN IN OPKOMST

Transcriptie

1 Tekst: Twan Epe 57 Bekende sporten, zoals voetbal, tennis en hockey, worden in Nederland dagelijks beoefend. De meeste gemeenten bieden sportfanaten een accommodatie om deze sporten dichtbij huis te laten uitoefenen. Dat is niet voor iedere sportliefhebber vanzelfsprekend, want een aantal opkomende sporten moet moeite doen om onder een sportbond geschaard te worden, een (regionale) competitie te organiseren of nieuwe teams op te zetten. Sport FM besteedt in deze special aandacht aan de opkomende sporten freerunning, lacrosse en goalball. De drie sporten hebben een verschillend verhaal waarom ze populairder worden onder de Nederlandse bevolking, maar een ding gemeen: groeien is initiatieven nemen. SPECIAL /

2 SPORTFM BEDANKT HAAR PARTNERS VOOR DE PRETTIGE SAMENWERKING IN

3 59 ENTHOUSIASME EN INZET BREKEN BAN VOOR ONBEKENDE SPORTEN Nederland is een sportland bij uitstek en de groeiambitie die sportbonden geregeld uitspreken staan niet op zichzelf. Hollanders sporten graag en identificeren zichzelf graag met het verenigingsleven. Sportbonden regelen dat teams op verschillende niveaus actief zijn, waardoor ieder aangesloten lid via een vereniging op zijn of haar niveau kan sporten. Kleine sporten, die vooral in het buitenland bekendheid genieten, moeten daar veel meer moeite voor doen. Sporten die minder populair zijn, hebben weinig teams en minder competities, maar door de sport overal uit te dragen, groeit de populariteit snel. Dat komt niet aanwaaien. De sporten freerunning, lacrosse en goalball zijn voorbeelden van sporten die in ons land steeds meer populariteit genieten dankzij de inzet van een aantal aanhangers. Het is niet zo dat een sport onder de aandacht brengen alleen gaat door mensen ermee in aanraking te brengen, maar het is ook nodig om de sport verder te ontwikkelen, zodat het voor mensen interessanter wordt om de sport te beoefenen, is de mening van Dos Engelaar, manager van Gehandicaptensport Nederland. De sport goalball is momenteel steeds populairder onder mensen met een visuele beperking, maar dat komt vooral door de nieuwe trainersopleiding die anderhalf jaar geleden is ontwikkeld. De deskundigheid neemt toe, waardoor de sportbeoefenaars beter worden en dat steekt mensen echt aan. Revalidatiesport Goalball is een sport die bol staat van techniek en tactiek waarbij communiceren, schakelen en bewegen erg belangrijk zijn. Het spel wordt gespeeld door twee teams van maximaal zes personen, waarvan er drie in het veld staan. Het speelveld, van achttien bij negen meter, heeft twee doelen over de hele breedte van het veld waar de drie spelers van het team voor liggen. De helften bestaan uit drie gebieden: een teamgebied, een werpgebied en een neutraal gebied. Door een onderhandse worp wordt de bal naar het doel van de tegenstander geworpen, waar de tegenpartij de bal uit het doel moet houden. Goalballspelers dragen een afgeplakte skibril, waardoor ook sporters zonder visuele beperking de sport kunnen spelen. In de bal zit een belletje, waardoor de spelers de bal kunnen horen aankomen. Daar reageren ze dan op door de bal tegen te houden. SPECIAL /

4

5 61 De sport is in 1946 bedacht door de Oostenrijker Hanz Lorenzen en de Duitser Sepp Reindle, ter rehabilitatie van veteranen uit de Tweede Wereldoorlog met een visuele handicap. In Nederland is de sport in de jaren tachtig snel gegroeid. Sinds 1980 is de sport een onderdeel van de Paralympische Spelen en daardoor kwam de sport onder de aandacht van de Nederlandse bevolking, vervolgt Engelaar. In de jaren negentig nam de populariteit af, maar de laatste jaren is er weer een stijging te noteren. Nederland kent momenteel tien verenigingen en 21 competitiedeelnemers. De teams spelen zes keer per jaar in Utrecht, op verschillende niveaus, in competitieverband, terwijl er ook promotie en degradatie naar andere klassen mogelijk is. Dit seizoen is het aantal teams dat deelneemt aan de competities met dertig procent toegenomen ten opzichte van vorig seizoen en dat is een mooie stijging, die vooral komt door de verbeterde deskundigheid. de plekken verloederden. Freerunning heeft ook niet echt een plek, al worden er hier en daar al wel wat plekken voor freerunning gerealiseerd. De sport is in opkomst en daarmee kan het de sport skaten achterna gaan. Dat is nu een olympische sport en heeft dus draagvlak gekregen. Freerunning heeft veel overlapping met onder andere dans en turnen, waardoor de sport steeds serieuzer wordt genomen. Draagvlak creëren Anderhalf jaar geleden zijn we begonnen met twee nieuwe initiatieven om nog meer draagvlak voor de sport te creëren. De trainersopleiding is daar een erg belangrijk middel bij geweest. Het kennisniveau van de trainers schoot omhoog en daardoor zijn de spelers ook beter gaan spelen. Europees is het een grote sport en in Nederland liggen breedtesport en topsport dichtbij elkaar. Daarnaast zijn er veel clinics gegeven in veel gemeenten. Dat heeft bijvoorbeeld recentelijk nog tot nieuwe clubs geleid in Tilburg en op Urk. De uitdaging is om de komende twee jaar meer clubs op te richten, zodat de sport meer draagvlak krijgt. Goalball valt nog onder Gehandicaptensport Nederland en heeft geen eigen bond, maar de sport is dus wel degelijk in opkomst en dat is erg mooi. Free Running Een andere sport die is overgewaaid vanuit het buitenland en zichzelf zonder bond steeds sterker manifesteert in Nederland is freer - unning. Sebastien Foucan wordt gezien als grondlegger van deze sport, dat als eerste werd aangeduid met de naam parcour. De sport heeft hardlopen als basis, terwijl acrobatiek een belangrijke rol speelt in deze creatieve sport. Door deze combinatie worden allerlei hindernissen bedwongen, zoals trapleuningen, auto s, paaltjes, brievenbussen en electriciteitskastjes, legt David W amsteker van VelopA-Omniplay uit. Freerunners zien hun omgeving feitelijk als een grote speeltuin, waarbij elk obstakel of de ruimte tussen twee obstakels wordt gezien als een mogelijkheid om een mooie sprong te maken. Het gaat bij de uitvoering dus om zowel atletisch als esthetisch bezig zijn. Freerunners zien zichzelf als straatartiesten. De situatie van freerunning van nu is goed te vergelijken met de situatie van skaten 25 jaar geleden. Dat gebeurde op straat en er waren geen faciliteiten voor, waardoor het als overlast werd gezien, vervolgt Wamsteker. Toen het besef kwam dat ook die mensen een plek moesten krijgen, werden veel skateplekken gerealiseerd, maar meestal zonder kennis van de sport. Daardoor waren de skateplekken niet uitdagend genoeg of juist te uitdagend. Het gevolg was dat Van wijk naar praktijk Freerunners trainen in de winter binnen met turntoestellen, vanwege de grote overlap in de sprongen en in de kunsten die ze vertonen met de turnwereld. Daarnaast merken we steeds vaker dat dansers, bijvoorbeeld hiphop-dansers, een beroep doen op de technieken van freerunning, omdat de dansen daardoor spectaculairder worden. Dans ontwikkelt zich in een enorm tempo en vanuit hiphop en house ontstaan veel nieuwe stromingen die een enorme overlap hebben met freerunning. Daardoor komt de sport freerunning steeds vaker in films terug en dat maakt de sport steeds aantrekkelijker. Al is het wel zo dat het onder de aandacht brengen van de sport er uiteindelijk voor zorgt dat de sport meer aandacht krijgt. De demonstratiedag Taste of Urban van een paar maanden geleden is hier een mooi voorbeeld van, meent Wamsteker. Allerlei relaties die een raakvlak hebben met freerunning zijn uitgenodigd om te praten en discussiëren over de mogelijkheden. De turnbond is daarnaast bezig om draagvlak te creëren voor de sport, omdat het de mogelijkheden voor het turnen vergroot door alle overlappingen. Freerunning is dus begonnen als een sport waarin straatartiesten hun creativiteit kwijt konden in wijken, vervolgt Wamsteker. Door de ontwikkelingen die andere sporten doormaken, komt freerunning SPECIAL /

6 62 daar zo dichtbij in de buurt dat freerunning meer aandacht krijgt in de wijken en niet meer als een opzichzelfstaand iets gezien wordt. In Nederland ontstaan steeds meer plekken waar freerunning toegepast kan worden. Daar worden professionele freerunners bij gebruikt, omdat voorkomen moet worden dat deze plekken net zo onsamenhangend worden als dat bij skateplekken het geval was. In dat opzicht wordt freerunning geïntegreerd in andere sporten en onze samenleving. Lacrosse: social media helpt De Nederlandse bevolking hoort en ziet niet alleen steeds meer van freerunning, maar maakt ook steeds vaker kennis met de sport lacrosse, dat over is komen waaien uit Amerika, Engeland en Australië. In deze landen is het de snelst groeiende sport, dat vooral populair is onder studenten, vertelt Tim Wolbrink, een van de oprichters van de club Amsterdam Lions Lacrosse evenals oud-voorzitter van de Nederlandse Lacrosse Bond. Lacrosse is een teamsport die wordt gespeeld met tien spelers per team bij men s lacrosse, met twaalf spelers bij women s lacrosse of zes spelers bij box lacrosse. Iedere speler draagt een stick met aan het uiteinde een netje, waarin de speler de bal houdt. De bedoeling van het spel is om de bal met behulp van de stick in het doel van de tegenpartij te schieten. De sport is op een bijzondere manier naar Nederland gekomen. Lacrosse heeft volgens Wolbrink in de jaren tachtig zijn intrede gedaan in Europa en is vervolgens via social media in Nederland terecht gekomen. De opkomst van internet en social media maakt het mogelijk dat allerlei filmpjes onder de aandacht kwamen van de bevolking. In Amerika was het een populaire sport onder studenten en in Nederland is de sport ook onder studenten groot geworden. In 2000 werd de eerste vereniging opgericht in Maastricht en in 2003 werd de eerste officiële wedstrijd gespeeld tegen het team van Amsterdam. In de drie daaropvolgende jaren groeide de Neder - landse competitie tot in totaal vijf teams. De herenlacrosse is sinds die tijd exponentieel gegroeid en in 2008 en 2009 werden de tweede en derde divisie opgericht. In 2006 deed dameslacrosse intrede in Nederland en sinds 2010 kent ook de damestak twee divisies. Tweede fase De eerste groep die werd bereikt, waren de studenten. Zij hebben de meeste tijd en zijn vaak ook wel in voor iets nieuws, legt de verdediger van de Amsterdam Lions Lacrosse uit. Die fase zijn we inmiddels voorbij, want steeds meer verenigingen richten een tweede of derde team op en er ontstaan ook steeds meer jeugdteams. In totaal kent Nederland nu twintig clubs, die voornamelijk gevestigd zijn in de grote steden. We kennen nu verschillende niveaus, waardoor er ook een scheiding komt tussen topsport en breedtesport. Het is alleen nog niet zo dat er in de breedtesport regionaal gespeeld kan worden, omdat het aantal teams daarvoor beperkt is. De groei van het aantal clubs in Nederland heeft volgens Wolbrink met durf en lef te maken. Het promoten van de sport moet je gewoon doen. Dat hebben we gedaan door het in de praktijk te brengen. In het begin was er weinig draagvlak voor deze sport, maar door de sport op scholen en via de Nationale Sportweek onder de aandacht te brengen, raakten er steeds meer mensen enthousiast over deze sport. In Amsterdam heb ik samen met andere mensen de club Amsterdam Lacrosse Lions opgericht en daar was in het begin ook geen draakvlak voor. Door op het Museumplein clinics te organiseren en het evenement onder de aandacht te brengen via internet, andere sportverenigingen en langs scholen te gaan, ontstond er steeds meer interesse in de sport en we zijn nog steeds flink groeiende. Het Nederlandse lacrosseteam staat inmiddels zelfs in de top vijf van Europa, want tijdens het EK van dit jaar in Amsterdam zijn ze vierde geworden. Het organiseren van een toernooi in Nederland zorgt er ook voor dat de sport blijft hangen bij de samenleving. Enthousiasme en inzet Goalball, freerunning en lacrosse hebben alle drie een ander verhaal over de intrede in ons land, de ontwikkeling en de manier waarop de sport nog steeds in beweging is om meer draagvlak te creëren in Nederland. Het ontwikkelen van kennis door middel van opleidingen, het organiseren van clinics en het onder de aandacht brengen van de sporten door langs de mensen te gaan, helpt enthousiaste vrijwilligers om de sporten groter te maken in ons land. Of de sporten de komende jaren blijven groeien, is niet te voorspellen, maar duidelijk is wel dat met veel inzet meer te bereiken is dan gedacht. SPECIAL /

7 63 STRUCTUUR IN BEWEGEN Er is nog een sterke scheiding tussen sport en spel waarneembaar binnen de Nederlandse gemeenten. Sport wordt bedreven op de sportparken en in de sporthallen, spelen vindt plaats in de speeltuintjes en de individuele sporter zoekt zelf maar een plekje. Mensen moeten meer gaan bewegen, snelle oplossingen zullen echter niet gaan leiden tot een duurzame oplossing voor deze uitdaging. Combinaties en structuren Door veranderingen in de maatschappij is de vraag naar beweging anders geworden. De sportverenigingen hebben het zwaarder vanwege de afname van het aantal vrijwilligers, terwijl het aantal individuele sporters toeneemt. Door verschillende factoren lukt het steeds minder mensen om voldoende beweging te krijgen. De inrichting van de openbare ruimte kan hierin helpen door het scheppen van een uitdagende structuur, die uitnodigt tot een actiever leven. Er zijn al diverse ideeën uitgevoerd om mensen meer aan het bewegen te krijgen. Dit blijven vaak voorzieningen voor één specifieke doelgroep. Waarom zijn er niet meer voorzieningen die kinderen motiveert om te bewegen en om op te spelen, waar een individuele sporter uitdagingen aantreft en ook waar de teamsporter gericht kan trainen? In de inrichting van sportparken zijn de mogelijkheden hiervoor ruimschoots aanwezig, maar worden nauwelijks benut. De teamsporter is hier vaak al, breng de individuele sporter en de kinderen hier ook naar toe. Gevolg een bruisend park vol beweging. Stimuleren en plaatsing Maar de volledige oplossing is dit nog niet. (Sport)parken kun je natuurlijk niet overal neerleggen binnen de gemeente. Er zal goed gekeken moeten worden welke locaties (nieuwe of bestaande) het beste zijn gesitueerd voor gecombineerd gebruik. Als deze locaties bekend zijn dan begint het werk pas echt. Creëer een prikkelende omgeving om te bewegen en werk aan een netwerk vol beweging om mensen naar de sportparken te krijgen. Belangrijk hiervoor is dat er een plan wordt gemaakt, een beweegstructuurplan. Het verkrijgen van dergelijke netwerkstructuren binnen de gemeente is namelijk niet in één jaar te realiseren. Daarbij werkt een netwerk alleen wanneer de gebruikers erachter staan. Een beweegstructuurplan wordt dus opgesteld in nauwe samenwerking met inwoners, sporters en de gemeente. Het uiteindelijk doel is om beweging te stimuleren, in welke vorm dan ook. Het netwerk tussen bijvoorbeeld de sportparken maakt het eenvoudig en veilig om te bewegen. Denk hierbij aan fietsen, skeeleren en wandelen. Echter ook aan intensieve routepunten voor gerichte training, spelaanleiding en intensieve workouts. De kracht hiervan ligt erin dat deze intensieve punten ook een meerwaarde kunnen vormen voor de teamsporter die anders op de sportparken blijft. Door trainingsmethoden/middelen voor teamsporten te verwerken buiten het sportpark kan het aanbod voor verenigingen worden uitgebreid en worden de bestaande faciliteiten ontlast. De inzetbaarheid van de sportparken wordt hierdoor tevens groter. Ook verenigingen kunnen profiteren van een sportstructuur, niet alleen van de faciliteiten maar ook van de medegebruikers van een sportpark. Belangrijk bij het opzetten van een sportstructuur is de communicatie en de vakinhoudelijke input van deskundige partijen. Het combineren van functies werkt in de praktijk goed als de uitgangspunten hierbij helder zijn. Het duurzaam investeren in bewegen loont, nu en in de toekomst mits dit op basis is van een goed doordacht plan gebeurd.. SPECIAL /