Een motie van wantrouwen ENQUETE OMDRAAIEN TWEEDE CORRECTIE EINDEXAMENS AOb 26 mei 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een motie van wantrouwen ENQUETE OMDRAAIEN TWEEDE CORRECTIE EINDEXAMENS AOb 26 mei 2015"

Transcriptie

1 Een motie van wantrouwen ENQUETE OMDRAAIEN TWEEDE CORRECTIE EINDEXAMENS AOb 26 mei 2015

2 2

3 Driekwart docenten wil bestaande correctievolgorde eindexamens behouden Het examenwerk is het toetje, het eindwerk na vier jaar helpen, uitleggen, enthousiasmeren, steunen, oefenen. Het enige leuke correctiewerk. Massaal zeggen docenten dat de correctievolgorde moet blijven zoals die is: eerst de eigen docent, dan de tweede correctie. Bijna driekwart van de ondervraagde leraren in de AOb-enquête onderschrijft dat. Regelmatig is er discussie over de beoordeling, reden voor de staatssecretaris Sander Dekker om te besluiten om de correctievolgorde volgend jaar om te draaien. Eerst nakijken door een corrector van een andere school, en dan pas door de eigen docent. Een pilot onder 37 leraren met andere varianten zou laten zien dat daar draagvlak voor bestaat. Gezien de felle reacties op dat besluit, heeft de Algemene Onderwijsbond onder haar leden in het voortgezet onderwijs een enquête gehouden. Daarop werd massaal gereageerd. Leraren nemen de opdracht om een faire beoordeling te geven bloedserieus, zo blijkt uit de open antwoorden in de enquête waar bijna leraren aan deelnamen. Docenten staan voor kwaliteit, de tweede corrector kijkt bovendien mee. Over één ding is geen twijfel: de leraren van Nederland staan voor hun vak en de kwaliteit van de examens. Het omdraaien wordt ervaren als een motie van wantrouwen. De belangrijkste conclusies op een rij: 1. De eerste correctie gebeurt zorgvuldig vindt 75 procent van de leraren die het werk voor de tweede keer nakijkt. 20 procent is daar neutraal over, slechts 5 procent vindt dat de eerste corrector niet goed nakijkt. 2. Ruim driekwart (77%) van de leraren die de tweede correctie doen, kijkt alles na procent van de leraren geeft aan dat ze eigenlijk te weinig tijd heeft voor een deugdelijke correctie, de overgrote meerderheid vindt de tijd prima (60%). 4. Bij de tweede correctie komen meer docenten in problemen: een meerderheid van 38 procent zegt onvoldoende tijd te hebben, 32 procent kent dat probleem niet, nog eens 30 procent is neutraal. 5. Het besluit van staatssecretaris Dekker om de correctievolgorde om te draaien wordt massaal afgewezen: 72 procent is tegen. 6. Wanneer wordt gevraagd naar de huidige werkwijze, eerst correctie door de eigen docent, wil 74 procent die behouden. 7. Na woorden als examen en correctie is het meest gebruikte woord bij de open vragen wantrouwen of de combinatie gebrek aan vertrouwen. Men ervaart het voorstel als een motie van wantrouwen. 3

4 Wie deden er mee? De enquête over de tweede correctie werd op woensdagochtend 20 mei verstuurd aan alle leden van de AOb in het voortgezet onderwijs waar in het ledenbestand een mailadres van beschikbaar is. Daarvan waren er 23 incorrect en kwamen er 1919 onbestelbaar retour, wat betekent dat een uitnodiging voor de enquête ontvingen. Gezien het onderwerp werden uitsluitend leraren gevraagd om de vragenlijst in te vullen. De enquête sloot maandag 25 om In totaal werden 2753 vragenlijsten ingevuld, wat neerkomt op een respons van 19 procent. 26 procent had nul tot en met tien jaar ervaring, 35 procent 11 tot en met twintig en 39 meer dan 20 jaar ervaring voor de klas. Van deze groep van 89 procent les in de examenklassen, 11 procent niet. De groep die les geeft in examenklassen kregen vragen over de uitvoering van het nakijken, beide groepen kregen stellingen over de vormgeving correctie voorgelegd. De verdeling over de schoolsoorten was vmbo 41%, havo 49% en vwo 52%. Omdat leraren in meerdere afdelingen les kunnen geven telt dit op tot boven 100%. De enquête werd door de AOb opgesteld, begeleid door drs. N. van Kessel en uitgevoerd door het ITS van de Radboud Universiteit Nijmegen. 4

5 TABELLEN Vragen voor de eerste corrector Eens Neutraal Oneens Ik krijg van school genoeg tijd om de eerste correctie goed uit te voeren 60% 23% 18% De tweede correctie heeft bij mij maar weinig invloed op het examencijfer 70% 23% 7% Ik heb vaak discussie met de tweede corrector over de beoordeling 17% 37% 45% De tweede correctie gebeurt meestal te slordig 9% 33% 58% De tweede correctie is vaak te streng 7% 42% 51% Vragen voor de tweede corrector Eens Neutraal Oneens Wanneer ik tweede correctie doe, kijk ik alles na 77% 11% 11% Ik krijg van school genoeg tijd om de tweede correctie goed uit te voeren 33% 29% 38% Ik heb vaak discussie met de eerste corrector over de beoordeling 20% 44% 36% De eerste correctie gebeurt meestal goed 75% 20% 5% De eerste correctie is vaak te soepel 9% 29% 62% Meningen over de vormgeving van de correctie Eens Neutraal Oneens De tweede correctie is essentieel voor de kwaliteit van de eindexamens 72% 16% 12% Leerlingen hebben recht op een volledige tweede correctie 74% 19% 8% Als tweede correctie is een steekproef van het examenwerk genoeg 26% 18% 56% De tweede correctie is volledig overbodig 2% 10% 87% De volgorde kan beter omgedraaid: eerst een correctie op een andere school, daarna tweede correctie door de eigen docent 12% 16% 72% De correctie moet blijven zoals hij nu is: eerst de eigen docent, dan de tweede corrector van een andere school 74% 16% 10% Uitsplitsingen naar schoolsoort, vak, leservaring volgen later. 5

6 ANTWOORDEN OP OPEN VRAAG - de praktische uitwerking wordt een chaos: al het gekopieer van het examenwerk - ik vertrouw een tweede corrector minder en minder: heb te veel ervaring met eerste correctoren Nederlands die er in mijn oordeel een potje van gemaakt hadden (ook op het vwo). - de examenvragen geven te veel ruimte voor verdedigbare varianten en het Correctievoorschrift honoreert die ruimte niet > zie opnieuw de uitgebreide Levende Talenexegese van het Correctievoorschrift, en de Aanvulling dit jaar > kortom, wat zou het fijn zijn om voortaan examens te beleven die glansrijk de toets der kritiek kunnen doorstaan - Het werk gaat meteen naar een andere school. Wie garandeert dat er onderweg niets is kwijtgeraakt (omdat niemand het nog heeft bekeken)? Het werk van jouw leerlingen is dan in het bezit van een andere docent. Wat als die iets kwijtraakt, dan zijn jouw leerlingen de pineut? - Door het omkeren is er meer reistijd en minder correctietijd. Vooral voor de tweede correctie is er veel te weinig tijd. Die "tweede" correctie wordt nu essentieel, omdat jij verantwoordelijk bent voor jouw leerlingen. Wat minder tijd voor de tweede correctie is nu niet zo heel erg, omdat nakijken of het werk goed is nagekeken iets anders is dan goed nakijken. - Wordt de correctie uitsluitend uitgevoerd door 1e graads bevoegde docenten met examenervaring? En wat indien dit niet het geval is? - Antwoorden van je eigen leerlingen herken je vaak (door jouw manier van uitleggen) en kun je daarom iets makkelijker nakijken. Je kunt ook al jouw leerlingen hetzelfde nakijken. Ik heb nu drie 5-vwo groepen. Wat als die drie groepen volgend jaar door drie verschillende docenten worden nagekeken die allemaal net wat andere accenten leggen. Wordt het dan een "vierhoeksoverleg" via de telefoon? - Een werk is goed nagekeken, als je zelf hier een puntje meer, hier een puntje minder geeft. Nu zal uitsluitend over die vragen gesproken worden waar een puntje meer misschien mogelijk is, de rest breng je als eigen docent natuurlijk niet meer ter sprake. - Als het werk weer terug is bij de eigen docent, gaat die het werk bespreken met de andere corrector. Die krijgt het werk niet meer terug zodat achteraf niet meer gekeken kan worden of het inderdaad zo op het examenwerk stond: Wie voert de uiteindelijke controle uit dat wat besproken is er ook daadwerkelijk stond en uiteindelijk als score wordt ingevuld? - Het nu moeten tekenen en de omkering getuigd ervan dat men docenten enorm wantrouwt, immers: moet een arts bijvoorbeeld na afloop van de behandeling tekenen dat hij conform de richtlijnen van de medische wereld de patiënt heeft behandeld? En wordt er altijd door een tweede arts gecontroleerd of dat zo is? - Vanuit de vakvereniging, het NVON, heb ik vernomen hoe de pilot is verlopen: werkelijk een giller. Leert men nooit iets van het verleden? Oftewel: er is werk aan de winkel voor de AOB, of laten we voor de zoveelste keer weer over ons heen lopen? Graag geen actie in de vorm van: de aob-leden komen op een vrije woensdagmiddag met een spandoek op een plein tezamen om liedjes te zingen, of zo. 6

7 - Omdraaiing van de volgorde is een motie van wantrouwen die niet op harde feiten is gebaseerd. Eerst maar eens behoorlijk onderzoek naar de huidige praktijk, daarvan is de kwaliteit waarschijnlijk gewoon goed. Laat anders de harde feiten maar eens zien. Het SE staat ook al zo vaak in het verdachtenbankje zonder gegronde reden. Het CITO jaagt dat wantrouwen aan, hoewel eigen onderzoek (ergens rond 2005) naar de praktijk bij biologie en Engels uitwees dat daar eigenlijk niets aan de hand was, de kwaliteit was goed. - Al die aandacht naar mogelijke maar niet bewezen tekortkomingen rond het examen doet het aanzien van de beroepsgroep niet goed. - Omdraaiing creëert waarschijnlijk onnodig meer conflicten. Docenten die zich "tekort gedaan" voelen door de eerste correctie en er vervolgens geharnast invliegen. - Omdraaiing komt met een prijs: de tweede correctie is momenteel niet opgenomen in ons taakbeleid, daarvoor krijgen we een boek cadeau. -de tweede correctie gaat heel veel meer tijd kosten. Ik overweegt om enkele dagen geen lessen te geven. - In twijfelgevallen zal ik bij de nieuwe volgorde minder snel iets fout rekenen, dus de score zal stijgen i.p.v. het boogde dalen. - er zal meer discussie (ruziekans) zijn tussen de eerste en tweede examinator. - ik ken mijn leerlingen beter en kan dus beter de antwoorden op waarde schatten dan de tweede corrector * De kwaliteit van zowel de 1e als de 2e correctie hangt vooral af van de tijd die je als docent krijgt om het in te doen. Door de volgorde om te draaien wordt die tijd alleen maar verder beperkt (voordat het werk bij de 2e corrector is zijn we een paar dagen verder). * De enkeling die de 2e correctie (in het oude systeem) afraffelde zal dat nu bij de 1e correctie doen, dus dat geeft geen verbetering. * Daarnaast zal de 2e correctie nu waarschijnlijk alleen maar gaan over extra punten, als docent ben je toch minder snel geneigd punten bij je leerlingen af halen als er in de 1e correctie abusievelijk teveel is gegeven.. 1 Naast alle andere bezwaren leidt de omkering van de correctievolgorde tot het volgende bezwaar. Als de eigen leraar het werk eerst nakijkt, kan hij diezelfde dag/avond nog beginnen. Omkering betekent ten minste één dag tijdverlies, bij examens die 's middags tot uur duren waarschijnlijk zelfs twee. Dat leidt tot nog meer tijdsdruk. 2 Bij mijn vak (Geschiedenis) is het correctievoorschrift vaak onderwerp van discussie. Een belangrijke oorzaak daarvan is de onduidelijke vraagstelling, waarschijnlijk het gevolg van het formuleren van een vraag bij een reeds vaststaand antwoord (dat heeft tot gevolg dat andere opties onopgemerkt blijven). Veel collega's aanvaarden dat vragen en bronnen bij Geschiedenis op meer dan een manier geïnterpreteerd kunnen worden, vandaar zij elkaar op voorhand een zekere marge gunnen waar de leerling en de corrigerende leraar binnen moeten blijven. Voor alle duidelijkheid: fout is fout en daar kan nooit aan getornd worden. Bij veel antwoorden ligt het echter genuanceerder. Vandaar dat ik de volgende werkwijze altijd gevolgd heb: a Een forse steekproef (van alle vragen zie ik ten minste 6 leerlingen, van alle leerlingen zie ik ten minste 6 vragen). Als dit goed (zie boven) gedaan is, laat ik het er verder bij. Wel controleer ik van alle vragen of de scores goed op het verzamelformulier vermeld zijn en of alle scores goed opgeteld zijn. b Als ik bij een of twee vragen een opmerking heb, kijk ik deze vragen bij alle leerlingen na. Hierover ga ik met de eerste corrector in gesprek. c Als ik bij meer vragen opmerkingen heb, begin ik te twijfelen aan de kwaliteit van de correctie; dan kijk ik alles na en ga ik uiteraard ook in gesprek. Dit laatste is de afgelopen 35 jaar drie keer voorgekomen. 3 Een enkele keer is het gebeurd dat het werk voor de tweede correctie zo laat naar mijn school opgestuurd werd, dat ik niet meer in staat was, puur door tijdgebrek, om een fatsoenlijke tweede correctie te doen. Ik ben nog steeds boos over het feit dat ik toen steeds door de betrokken schoolleidingen onder druk gezet werd om de tweede correctie eigenlijk maar half te doen (ook geen fatsoenlijke steekproef), want een tijdige examenuitslag is blijkbaar heilig. Het zou goed zijn als over dit soort zaken leraren rechtstreeks contact kunnen opnemen met de inspectie. 1. Door het omdraaien zullen de gemaakte examens direct na afname opgestuurd moeten worden. Indien het examen vlak voor het weekend of feestdag (Hemelvaart, Pinksteren) valt, wordt het examen later verstuurd. Het tijdverlies komt uiteindelijk voor rekening van de tweede corrector, de examinator. 2. Het omdraaien van de volgorde heeft tot gevolg dat de tweede corrector, de examinator dus, (nog) intensiever de examens zal (willen) nakijken. Hier is de staatssecretaris natuurlijk op uit. Echter, de tijd voor tweede correctie is altijd al beperkt, zeker voor vakken aan het einde van de examenperiode. Aangezien de school geen extra tijd beschikbaar stelt, leidt dit tot een flinke verhoging van de werkdruk. Een verhoogd (ziekte)verzuim is te verwachten. 3. De gecommitteerde, beoogd eerste corrector, kent de kandidaten niet en zal dus alle antwoorden strikt aan het antwoordmodel moeten toetsen. Dit kost meer tijd dan wanneer de examinator corrigeert: hij/ zij kent de leerwegen/ didactiek en zal een afwijkend antwoord sneller en wellicht beter kunnen interpreteren. Nu zullen deze interpretaties in de discussie met de gecommitteerde besproken moeten worden. Deze gesprekken zullen daardoor ook langer worden. 4. De taak van de gecommitteerde wordt zwaarder. Voor die taak stond een (zeer) kleine vergoeding. Blijft dit zo? 1) Het handhaven van de huidige volgorde (de eigen docent is de eerste corrector) vind ik belangrijk omdat ik alleen zo op de CE-bespreekvergaderingen vragen m.b.t.de antwoorden van mijn eigen leerlingen aan de orde kan stellen. Hoe weet ik bij een nieuwe volgorde wat de mogelijke problemen bij mijn eigen leerlingen zijn, c.q. of de andere docent die problemen ziet en aan de orde zal stellen? 2) Als de eerste correctie eerst door een andere docent gedaan wordt, is de kans aanwezig dat dit het correctieproces zal vertragen wanneer het werk op donderdag of vrijdag afgenomen wordt (pas na het weekend bij de eerste corrector); hoeveel tijd heeft de eigen docent dan (nog) voor de controle op de correctie? Ik voorzie grotere tijdsdruk dan nu. 3) Aan de maatregel lijkt ten grondslag te liggen dat wij een redelijk corrupte beroepsgroep zijn; anders voer je een dergelijke maatregel toch niet in? Ik verzet me daartegen. In de 25 jaar dat ik in het onderwijs zit heb ik vrijwel nooit te maken gehad met een tweede corrector die zijn taak niet serieus nam of die vond dat ik mijn werk slecht nagekeken had. Is deze verandering niet met een kanon op een mug schieten? 7

8 1) Weer wordt de professional verder gewantrouwd. 2) Volgorde omdraaien betekent vele uren extra onbetaald werk in de drukste tijd van het jaar. 3) Het huidige systeem voldoet. 1e en 2e correctie( volgorde maakt niets uit) is geen goed systeem. Beter systeem zoals in Engeland waarbij een onafhankelijke team van docenten examens nakijkt ( allen op dezelfde wijze en in overleg). 2e correctie gaat meestal goed, niet te streng, niet te soepel. Systeem moet extremiteiten voorkomen: te streng of te soepel. Aselecte steekproef is dan onvoldoende: fraude kan buiten die steekproef vallen. Maar een selecte proef van twijfelgevallen kan wel voldoende zijn. Waarschijnlijk doen veel 2e correctoren dat nu ook al. 2e corrector niet overvloedig: die ziet sommige onderwerpen anders en zo kom je op een eerlijk resultaat uit en stimuleert de kwaliteit. 2x volledig nakijken kost veel meer tijd, resultaat zal niet veel verschillen verwacht ik. Ik wil goede controle van mijn correctie. De "professional" wordt weer eens niet serieus genomen. Aan hen die ONTEVREDEN zijn over de kwaliteit van de eerste correctie: Verhoog die kwaliteit dan door docenten een fatsoenlijk salaris te bieden, te beginnen met per omgaande een navenante vergoeding voor het tweede correctiewerk. En niet -zoals nu het geval is- stiekem opnieuw meer werk op het bordje van de docent te deponeren. BAH! Als docenten zich zouden verenigen en besluiten tot een landelijke algemene staking is het probleem binnen enige weken opgelost. Aanpassing voor berekening landelijk gemiddelde is belangrijker. Landelijk gemiddelde wordt nu berekend op Wolff invoer na eerste correctie. Wolff zou pas ingevoerd moeten worden na de tweede correctie, dan pas is het kloppend met werkelijkheid! Absoluut niet doen, ik wil zo snel mogelijk het resultaat van mijn leerlingen weten afschaffen brief vmbo examen Engels Al meer dan 30 jaar jaren kijk ik examens na. Zelden heeft dit geleid tot felle discussies. We kwamen er altijd in goede harmonie uit. Wel vind ik dat de tweede correctie serieus moet worden genomen. Zeker bij het nakijken van veel examenkandidaten treed een zekere "vermoeidheid" op waarbij kleine beoordelingsfoutjes gemaakt kunnen worden. De tweede correctie dient dan als terechte back-up. Alle plezier van de eerste correctie gaat eraf als de volgorde wordt omgedraaid. Dat zou erg demotiverend zijn. Alles is gezegd! Alles moet nagekeken worden. Niet streeksgewijs. Door meerdere examenklassen kan het werk slecht nagekeken worden. Zelfs meerkeuzevragen worden slecht nagekeken. Als beide correcties correct zouden verlopen zou ook de volgorde waarin deze plaatsvinden niet uit hoeven te maken. Een cruciaal onderdeel is wel de tijd die er voor staat / komt te staan. Nu moet het een soort van tussendoor gebeuren en dat maakt het wel lastig. Als betrokken docent wil je graag zo snel mogelijk kijken naar hoe jouw leerlingen, waar je jaren mee gewerkt hebt, het gedaan hebben. Om je eigen werk op te moeten sturen naar een tweede corrector en het dan pas na -misschien- een week zelf te kunnen nakijken, is een heel slecht idee. Als betrokken en deskundig docent ben je goed in staat het werk van je eigen leerlingen naar eer en geweten na te kijken. Als controle op lakse correctie moet de 2e correctie blijven, in de meeste gevallen is de 1e corrector net zo nauwgezet als ik. De kwaliteit van de examens is op niveau, Als correctie veranderd moet worden, dan zou ik het graag willen hebben zoals vorig jaar een pilot is geweest: Eerste en tweede correctie gelijktijdig. Dm kopieën kan gelijktijdig nakijken mogelijk gemaakt worden. Beide correctoren worden mijns inziens eerder uitgedaagd om goed na te kijken, voor zover dat nu niet zou gebeurd Daarbij is het discussiëren over verschillen makkelijker omdat beide correctoren de antwoorden volledig ter beschikking hebben. Organisatorisch is dit naar alle waarschijnlijkheid een groot probleem. Als ik 2 of zelfs meer examenklassen heb van ongeveer 25 leerlingen zal ik dan gelijktijdig eerste en tweede correctie van 100 leerlingen moeten doen. Hier kan meer druk op staan dan eerst de eerste en dan tweede correctie. Al met al ben ik voor handhaving van huidige volgorde van correctie. Als de 2e correctie op de eigen school is, hoe wordt dan gecontroleerd of / hoe de correctie van de 1e corrector in het definitieve cijfer wordt meegenomen? Is dat de "docenteneer", hoe verhoudt die zich op de druk van hogere slagingspercentages (kwaliteitskaarten)? Moet het werk weer terug naar de 1e corrector en gaat die voor jouw leerlingen "Wolfen"? 8

9 Als de CE-correctie wordt, zoals is voorgesteld, ben ik bang dat dit veel meet=r tijd zal gaan kosten. De manier van nakijken wordt anders, intensiever omdat je het werk dan je eigen leerlingen gaat nakijken los van de eerste docent. Als de correctie omgedraaid gaat worden, komt het in een aanvallende, onprettige sfeer terecht. Bovendien verwacht ik dat docenten toch eerst een vlugge correctie zelf gaan (je wilt toch weten hoe jouw leerlingen het gedaan hebben?) doen alvorens ze het werk naar de tweede corrector sturen. Dus daarmee wordt de werkdruk groter, want het werk wordt dan drie!! keer bekeken. Als de correctie omgedraaid wordt, wordt de tweede correctie alleen maar slechter gedaan. Als docent heeft het voor mij immers geen zin om leerlingwerk te beoordelen wat toch al ruim voldoende uitkomt. Die kan ik dus terzijde leggen en me concentreren op degenen die op de wip zitten. Als de correctie wordt omgedraaid, hebben we meer tijd nodig. Je kunt het werk niet meteen meenemen en beginnen met nakijken. Als de correctie wordt omgedraaid, heeft niemand het werk ingekeken voor het wordt opgestuurd. Als het dan kwijt raakt/op de verkeerde plek belandt etc. is er niets meer. In de huidige situatie heb je in ieder geval nog het formulier/wolf van de eerste corrector. Een pilot met 37 docenten is iets heel anders dan een landelijke uitvoering. In de 17 jaar dat ik eindexamens nakijk, heb ik slechts een keer een probleem gehad met 1 eerste corrector. Het werk is altijd goed nagekeken en dat doe ik ook. Als de correctie wordt omgedraaid: De eerste correctie door een andere docent die erg makkelijk is: eigen docent vindt het allang goed. Er is dan geen controle meer. Als de 1e correctie te streng is gedaan dan is het erg lastig voor de eigen docent om hier goed over in discussie te gaan. Veel beter zou een eerlijke vergoeding zijn voor de 2e correctie. De huidige vergoeding staat niet in verhouding van het werk en de inzet van de 2e corrector. Deze 'fooi' lokt min of meer uit dat docenten hun werk niet goed doen. Eerlijk geld voor eerlijk werk. Hou het zoals het is. De eerste correctie is voor het grote deel zorgvuldig gedaan door de eigen docent. de 2e correctie is om toe te zien dat het zorgvuldig is gedaan. Zo hoort het. Als de correctievolgorde inderdaad wordt omgedraaid, zoals nu wordt aangekondigd, gaat er extra tijd verloren voordat de eerste correctie (op de andere school) kan beginnen. Een dag voor de examens die 's morgens worden afgenomen, twee dagen voor examens die 's middags worden afgenomen en examens die vrijdag worden afgenomen komen pas op maandagmiddag aan op de andere school (drie dagen). Deze procedure levert dus extra werkdruk op, tenzij de hele examenperiode met drie dagen wordt verlengd. Als de correctievolgorde omgedraaid wordt, dan gaat er - na de dag dat er een examen is afgenomen - tijd verloren om het gemaakte werk op de goede plek te krijgen. Dan zullen ook de kringbesprekingen later gehouden kunnen worden met mensen van CvTE. Voor het examenjaar ligt al vast wanneer WOLF ingevuld moet worden (Staatscourant) en wanneer het examenwerk op school ingeleverd moet zijn. Die termijn gaat niet lukken als de volgorde van correctie omgedraaid wordt. Er zal dan een ander (ruimer) tijdschema vanuit de overheid gemaakt moeten worden. als de correctievolgorde omgedraaid wordt, dan moeten vooral de docenten die op de laatste dagen hun examens hebben, extra tijd krijgen. Het duurt nl. langer voor je kunt beginnen met corrigeren, omdat de examens eerst verstuurd moeten worden. Als de correctievolgorde wordt omgedraaid voelt dit als een motie van wantrouwen naar mij toe, bewijzen dat de correctie betrouwbaarder wordt kan niet want er is geen nul meting. Trouwens waar komt t idee vandaan dat de correctie nu niet goed gaat? en bij wijziging komt het nakijken later op gang (ik begin nu direct dezelfde avond),je hebt meer tijd nodig om uiteindelijk alles af te ronden. De tweede corrector zal schriftelijk bewijs moeten ontvangen waaruit blijkt dat de eindscores in overeenstemming zijn met wat telefonisch is afgesproken. Nu gebeurt dat automatisch, de tweede corrector vult de afgesproken scores in en tekent daarvoor. De eerste corrector ontvangt deze lijst en controleert deze. Als de correctievolgorde wordt omgedraaid voorzie ik dat de discussie tussen 1e en 2e corrector zal toenemen. Iedere docent vecht natuurlijk voor zijn eigen leerlingen, zeker als hij een betweter/ "precieze" tegenover zich heeft die op iedere slak zout legt. Als gevolg daarvan acht ik de kans groot/ groter dat uiteindelijk om een 3e opinie wordt gevraagd. Mijn school zal dat zeker niet willen omdat daarmee de geplande diploma uitreiking in gevaar komt. Zo is het mij al overkomen dat antwoorden van mijn leerlingen werden fout gekeurd terwijl ik die van een ander moest goedkeuren omdat mijn school geen 3e opinie wilde. "Wij willen geen gedoe, ook als dat ten koste gaat van onze leerlingen." Laat het Cito naast het antwoordmodel ook een sjabloon a la "overhead" transparant ter beschikking stellen. Met een dergelijke over-lay reduceer je de kans op het fouten maken bij het nakijken van MC. Als 2 correctoren dan dezelfde fout maken dan is de aannemelijkheid aanzienlijk dat een van de twee zijn werk niet goed heeft gedaan. En dat is met name kwalijk voor de tweede corrector (in de huidige situatie). Als de correctievolgorde wordt omgedraaid, krijg je volgens mij juist dat de eerste correctie niet goed genoeg gedaan wordt. En zal dus de tweede correctie in het belang van eigen leerlingen heel goed gedaan worden. Daar is echter de tijd vaak niet voor aanwezig. Toch zullen leerlingen hier sneller meer punten voor bij gaan krijgen, omdat het bij de eerste corrector niet van belang is of er punten bij gaan komen. Het zijn namelijk niet zijn eigen leerlingen. Hierbij moet wel aangegeven worden dat de planning van eindexamens beter bekeken moet worden. Dit schooljaar is namelijk het eindexamen aardrijkskunde op 26 mei en moet de eerste correctie 9

10 al op 1 juni ingeleverd worden. Dit is echt veel te kort. Vooral als je meerdere eindexamenklassen hebt. Hier kunnen wel talen ingepland worden met weinig nakijkwerk. Als de correctievolgorde wordt omgedraaid, moet er voor 1e en 2e corrector wel voldoende tijd zijn om alles volledig na te kunnen kijken. Het opsturen kost extra tijd; dat mag niet ten koste gaan van de nakijktijd die je als corrector hebt. Als de correctievolgorde wordt omgedraaid, moeten er meer tijd komen voor nakijken/ moeten vakken met veel nakijkwerk en open vragen vooraan worden geplaatst. Voorkomen moet worden dat er door tijdsdruk gemiddeld moet worden terwijl de ene docent zich helemaal niet in de score van de andere docent kan vinden Als de correctievoorschriften echt goed duidelijk zouden zijn, zou er niet zoveel ruimte voor discussie zijn. Als de eerste corrector gewoon goed en eerlijk zijn werk doet hoeft er niets te veranderen in het systeem. Hetzelfde geldt voor de tweede corrector. Als blijkt dat dit niet het geval is, is andersom nakijken een prima keuze. Het belemmerd het geheel dat helaas wél in de snelheid van het nakijkwerk en het inzicht in resultaten. Het gevaar is dat de collega als nieuwe eerste corrector het werk vrij lang bij zich houdt. als de eigen docent het werk pas nakijkt nadat het door een andere school is gecorrigeerd, zal hij de werken van leerlingen die al goed of redelijk gescoord hebben niet meer nakijken. Als de examinator de eindverantwoordelijke is, bestaat mogelijkheid op fraude Als de gedachte zou zijn dat een gemiddelde docent sterk geneigd is zijn kandidaten te gunstig te beoordelen, zodanig dat de huidige opzet niet meer voldoet, dan: 1) Moet de oorzaak ook gezocht worden in de druk die er vanuit schoolorganisaties bestaat om hoge cijfers leveren; 2) Moet gekeken worden naar de tijd die correctoren echt nodig hebben, en dat verschilt nogal per vak! Die tijd moet de overhead ons dan ook garanderen, want nu krijgen we hem niet. 3) Is de vernedering van de docent door hem achteraf te laten controleren geen oplossing, want een vernedering is het. Kost alleen maar meer tijd en ergernis. 4)kan de docent maar beter helemaal buiten de correctie van zijn eigen leerlingen gelaten worden. Als de volgorde wel omgedraaid wordt, dan MOET er een officiële datum vastgesteld worden waarop het werk retour is. Eerste en tweede corrector moeten evenveel tijd krijgen om hun werk goed te doen. Dat zou bij de huidige methode overigens ook moeten. Als de politiek de professionaliteit van de docent -eindelijk- eens op haar waarde zou willen schatten; dan zou dit gerommel met correctie volstrekt overbodig zijn. De kwaliteit van de aangeleverde examens (CvE/Cito) mag best omhoog; hoe kan het zijn dat er de laatste jaren regelmatig aanvullingen op het correctievoorschrift nodig zijn? Als de tweede correctie door de eigen docent uitgevoerd gaat worden voorzie ik grote problemen qua tijd voor vakken als Nederlands, Wiskunde, Geschiedenis en Economie. Deze vakken vergen vaak een uitgebreide correctie en als docent wil je je eigen leerlingen goed nakijken. Ik ben gemiddeld 30 uur bezig met de correctie van een gemiddelde klas. (ca. 25 leerlingen). Als ik hier pas na 2 weken mee kan beginnen kan ik het werk nooit op tijd af krijgen. Tevens vind ik het getuigen van een wantrouwen naar het docentencorps van Nederland. Is de minister werkelijk van mening dat docenten niet objectief genoeg kunnen zijn wanneer het examenwerk van hun leerlingen betreft. Als de tweede corrector de eigen docent is, zal deze nooit met de eerste corrector in discussie gaan als iets niet streng genoeg gerekend is. Andersom, als de tweede corrector een andere docent is, zal deze discussie zeker wel plaatsvinden. De kwaliteit kan op deze manier beter worden bewaakt, dus mijn voorkeur is het oude systeem. Als de tweede corrector een fout in het voordeel van de leerling maakt die ik in het werk van mijn kandidaten vind en ik heb het idee dat de 2e corrector toch wel vaak het nadeel van de twijfel gaf moet ik wel heel sterk in mijn schoenen staan om die fout te verbeteren. Hoezo werkt de omkering van de huidige situatie beter. Als de volgorde omgedraaid wordt moet voor de tweede correctie meer tijdvergoeding plaatsvinden. Als de volgorde omgedraaid wordt, dient de tweede correctie d.m.v. tijd of beloning gefaciliteerd te worden. Als de volgorde t.o.v. nu wordt omgedraaid, moeten er meer faciliteiten komen voor de 2e correctie (van je eigen leerlingen ). Nu zijn die faciliteiten gebaseerd op het nemen van steekproeven, maar je eigen leerlingen ga je natuurlijk grondig nakijken, want je kan de eerste corrector niet vertrouwen. Als de volgorde van correctie omgedraaid wordt gaat er tijd verloren. Voorbeeld: Dit jaar was examen vwo wiskunde op woensdag 13 mei de dagen daarna zijn de scholen dicht. Het corrigeren kon nu nog direct op donderdag beginnen. In het andere geval is het examen pas op school te halen op maandag 18 mei. Verder ben ik erg benieuwd naar het resultaat van mijn eigen leerlingen dus dit wil ik graag eerst zien. Als de volgorde van de correcties wordt omgedraaid. moet er meer tijd worden ingepland voor de correctie, omdat de examens vaker onderweg zijn met de post. 10

11 Als de volgorde wordt omgedraaid dan kan tijdens de bespreking de eigen docent de schijn tegen krijgen dat hij zijn eigen leerlingen bevoordeeld. De eerste corrector heeft het werk niet gekopieerd waardoor discussies moeilijker en harder zullen worden. Als de volgorde wordt omgedraaid zodat de eigen docent de cijferlijsten gaar invullen werkt dat volgens mij fraude in de hand. Beiden zouden dus definitieve cijferlijst moeten ondertekenen. Als de volgorde wordt omgedraaid, dan is er minder tijd om alles na te hebben gekeken voor de deadline en zal de kwaliteit dalen. Als de volgorde wordt veranderd, zal het wel fijn zijn als je er ook voor betaald krijgt. Ik meen mij te herinneren dat de verdiscontering is komen te vervallen en nu wil de politiek het weer terug zonder enige vergoeding. Dat lijkt mij niet terecht. Als deze gewijzigd wordt, zal dit leiden tot een enorme tijdsdruk. Bovendien duurt het bij Postale tegenwoordig weleens behoorlijk lang voor de examens aankomen. Het zal zo zijn dat pas vele dagen later aan de correctie kan worden begonnen. Bovendien vind ik het geheel een enorme motie van wantrouwen. Omdat enkele docenten er een potje van maken en niet worden aangepakt door hun schoolleiding moet iedereen boeten. Als deze maatregel zou leiden tot eerlijker beoordeling dan is het nodig, leerlingen hebben het recht op gelijke beoordeling. Daarvoor zouden we wel gecompenseerd moeten worden. Bovendien moet zo'n proef heel erg goed geëvalueerd worden en deze resultaten moeten gecommuniceerd worden met het gehele onderwijsveld. Als dit daadwerkelijk gaat gebeuren dan is het essentieel om ook voor de tweede correctie tijd (geld) beschikbaar te stellen. Onze school betaald ons tot het examen en daarna krijgen we alleen nog tijd voor de eerste correctie en het surveilleren tijdens het examen. De tweede correctie kan dus absoluut niet uit voor het beetje geld dat er door het ministerie beschikbaar wordt gesteld. Als docent (in het verleden heb ik wel examenklassen vmbo gehad) ben je enorm nieuwsgierig hoe je eigen leerlingen het hebben gedaan. Als de correctievolgorde omgedraaid wordt, moet je wachten tot de 2e corrector het werk nagekeken heeft, voor jezelf iets kunt zien betreffende de resultaten van je eigen leerlingen. Als docent begeleid je de leerlingen naar het examen. Graag wil je de examens direct zelf nakijken om te kijken hoe ze het hebben gedaan. Een enkele keer kun je in de geest van de leerling een antwoord al dan niet goed keuren en/of punten toekennen. Als docent ben je betrokken bij je leerlingen en dus benieuwd naar de resultaten! Dit is een onzalig plan en er spreekt wantrouwen uit!! Als docent in de examenklassen begeleidt je de leerlingen intensief naar het examen toe. Het is dan ook wel "spannend" hoe je leerlingen het examen maken: zou iedereen zijn eigen niveau/doel gehaald hebben? Het vele nakijkwerk heeft voor mij één leuke kant: zien hoe je leerlingen gepresteerd hebben, met af en toe een glimlach als je ziet dat ze precies een uitwerking (wiskunde) maken zoals je het hebt voorgedaan. Deze ene leuke kant gaat er vanaf als het werk eerst naar een andere corrector moet. Het plezier in het werk wordt hierdoor een stuk minder. Mijn jarenlange ervaring met eerste en tweede correctie bij wiskunde is dat beiden goed worden uitgevoerd, welke collega van welke school het dan ook is. Als docent ken je je eigen leerlingen en hun HANDSCHRIFT. Je weet ook beter wat ze met een (specifiek) antwoord bedoelen en kan dat dan evt. ook terecht waarderen én verdedigen naar de 2e corrector. De nieuwe aanpak zoals die wordt voorgesteld zal heel tijdrovend gaan worden vermoed ik. als docent moet je kunnen vechten voor het cijfer van je leerling. Jij kent het kind het best, hebt hem voorbereid en de spanning meegemaakt. Een neutrale docent zal waarschijnlijk wel goed nakijken, maar meer volgens de norm en niet volgens de passie. Als docent vind ik het altijd spannend hoe mijn leerlingen, als ik les geef aan eindexamenklassen, uiteindelijke presteren op het CSE. Om een indruk hiervan te kregen, vind ik het belangrijk de eerste correctie van mijn eigen examenklassen zelf uitvoeren. Daarnaast behoor ik altijd tot de groep docenten, die zowel de eerste correctie als tweede correctie serieus en volledig uitvoer en vervolgens met mijn eerste of tweede corrector communiceer over het correctiewerk. Het feit dat er docenten in den landen zijn, die de tweede correctie niet geheel of niet serieus uitvoeren, zorgen ervoor dat de docenten die wel hun werk correct uitvoeren met deze maatregel ook negatief worden beïnvloedt/beoordeeld. Als docent werk je een jaar lang samen met de leerlingen naar de eindstreep toe. Je steekt tijd en energie in een proces van groei en uiteindelijk hopelijk succes. Het zou uiterst spijtig zijn als je als docent bij de eindstreep wordt weggehaald. Als docent werk je met je klas naar dit gezamenlijk einddoel toe. Ik ben dan ook altijd erg benieuwd naar de resultaten van mijn eigen leerlingen en ben erg gemotiveerd om dit werk na te kijken, ik geef dit dan voorrang op al mijn andere werkzaamheden. De eerste correctie is met deze volgorde dan ook erg snel uitgevoerd. En omdat ik graag een goed reëel beeld wil hebben van de resultaten doe ik mijn best om het zo goed mogelijk na 11

12 te kijken. Met de tweede correctie heb ik minder haast en dat kijk ik na wanneer het mij het beste uit komt. Ook zijn het niet mijn leerlingen en ben ik dus niet benieuwd naar de resultaten. Wanneer de volgorde wordt omgedraaid ben je als docent erg afhankelijk van de 2de corrector wanneer je het werk van je eigen leerlingen kunt inzien, zelfs als deze corrector dan erg snel is ben je nog 2 postdagen kwijt. Dit ontneemt het werkplezier in grote mate. Als docent wil je het werk van je eigen leerlingen volledig en goed nakijken. Dit zal in de praktijk tot fors hogere werklast in de examenperiode leiden. Alleen te faciliteren door lesuitval of latere bekendmaking uitslag. Als een onbekend eerst corrigeert, krijg je veel meer discussie dan nu. als een tweede corrector net zo nauwkeurig werkt als bij zijn eigen ll. dan is het geen enkel punt. Tot nu toe heb ik geen problemen met nauwkeurigheid gehad. Zou uit onderzoek blijken dat er teveel docenten de 2e correctie als steekproef doen dan zou omdraaien gerechtvaardigd zijn. Wat mij meer steekt is de verschillen in afspraken tussen de regio besprekingen en het daaruit volgende verschil in puntentoekenning. Mijn voorstel zou zijn: eerst de bespreking in de regio dan centraal met als resultaat een eensluidende toelichting op het correctiemodel. Als eerste corrector en docent van je leerlingen ben je nieuwsgierig naar de uitslag. Als gevolg hiervan begin je snel met nakijken. Dus houden zo. Waarom dit wantrouwen naar docenten? Waarop is dat gebaseerd? Hoe kan de staatssecretaris nu al weten dat de pilot is geslaagd? Zijn die uitkomsten bekend? Als eerste corrector ken je je eigen leerlingen en bij de beoordeling van de vraag houd je rekening met die leerling en de wijze van beantwoorden. Als je de leerling niet kent mis je die kennis. In de nieuwe opzet: Uit concurrentie overwegingen is het belangrijk om te zorgen dat de andere scholen een zo laag mogelijk gemiddelde halen. Dus als corrector kijk je streng na. De tweede corrector moet dan maar proberen om de beoordeling aan te passen. De eerste corrector zal niet willen toegeven dat hij slecht heeft nagekeken, correcties zullen dus niet gemakkelijk verlopen. Het is jammer dat er vanuit de schoolleiding (VO -raad) zoveel wantrouwen is naar zijn eigen personeel. Blijkbaar vind men zijn eigen personeel niet meer competent om de eigen leerlingen goed te beoordelen. Er komt extra reistijd bij. Eerst moet het werk naar de 2de corrector gestuurd worden. Werk gemaakt op donderdag komt pas op dinsdag op de andere school aan. Op woensdag kan de 1ste corrector het werk ophalen. Er is dan al ruim een week voorbij en moet het nakijken nog beginnen. In het nieuwe systeem zal de 2de corrector meer tijd nodig hebben omdat het zijn eigen leerlingen betreft. Nu komt het vaak voor dat de beoordeling wordt vastgesteld en dat het verzenden van het werk niet zo relevant is. Nu is tijdig terugzenden weer wel essentieel. De tijdsdruk zal groot zijn. Als eerste corrector van het examenwerk kom je soms meer op voor je eigen leerlingen. Het ligt aan je tweede corrector of hij of zij dat ook doet. Voor je eigen leerlingen probeer je toch meer. Als de volgorde van nakijken wordt omgedraaid, heb je meer discussie en dat kost meer tijd. als eigen docent heb ik vorig jaar ervaren dat je in een antwoord van een ll toch een goed verdedigbaar argument kan zien. Uiteindelijk kon ik de 2e corrector overtuigen dat het gegeven antwoord bij de levensopvatting paste van de ll Als eigen docent weet je vaak de achtergrond en specifieke (taal)problemen van een leerling. Daar kan (en moet je volgens mij) rekening mee houden. Een tweede corrector zorgt ervoor dat mijn correctiebril niet al te roze wordt. Een goede tweede corrector herkent de problematiek van mijn leerlingen. Zo niet, dan heb ik nog wel eens een discussie. Met name als de tweede corrector geen of nauwelijks allochtone leerlingen heeft. Als er discussie ontstaat tussen eerste en tweede corrector is het meestal omdat de vraagstelling te ingewikkeld is waardoor verschillende interpretaties van de vraag kunnen ontstaan. Dit heeft invloed op hoe een leerling een antwoord kiest of formuleert. Soms komt het voor dat twee antwoorden even goed zijn, maar we zijn verplicht om het antwoordmodel te volgen. In dit geval wordt er een klacht ingediend en vaak wordt de vraag aan iedereen gegeven. De discussie met tweede corrector is in dit soort gevallen eigenlijk nuttig, ook al is het frustrerend want soms gebeurt zo een discussie te laat. Dat de tweede correctie soms op een zeer late tijdstip teruggekoppeld wordt is niet in het belang van de leerling. Ik vind ik het onverstandig om de correctievolgorde te veranderen. als er echt reden is om te twijfelen aan de kwaliteit van de tweede correctie (is daar onderzoek naar gedaan??), dan is het zeker zinvol om de volgorde van correctie om te draaien. Elke leerling heeft recht op een correct nagekeken examen. Nadeel: je bent als docent enorm benieuwd nar hoe je leerlingen het examen gemaakt hebben en dat inzicht zou bij omdraaien van correctie erg laat komen.. Als er een redelijke betaling tegenover staat en voldoende tijd vanuit de school wordt vrijgemaakt vindt ik elke volgorde goed. Als er voldoende tijd gegeven wordt voor zowel eerste als tweede correctie, dan is omkeren niet nodig. Dat is het hele euvel. (as usual) Als examinator ben je razend benieuwd naar de resultaten van je leerlingen. Als CSE's eerst weggestuurd worden, moet je langer wachten op de resultaten. Bovendien vind ik het een groot teken van wantrouwen dat 12

13 de examens al in beginsel weggenomen worden van de examinator. Een controle op je werk is redelijk en fair, maar je examinatoren in het land op voorhand niet vertrouwen vind ik niet goed. Als examinator heb je een band opgebouwd met de eigen leerlingen en wil je gewoon de primeur bij het nakijken. Als examinator ken ik mijn eigen leerlingen en hun stijl van beantwoorden. Ik vind het een hele slechte zaak als de 2de corrector 1ste corrector wordt. Dit doet geen recht aan de leerlingen en mij als docent, die hen een heel jaar lang naar hun examen begeleid heeft. Een slechte zaak, dat elitaire quasi linkse mensen zoals Paultje Rosemuller, die zelfs nog geen academische opleiding afgerond heeft en het tot voorzitter van de VOraad geschopt heeft, nu voor ons gaat bepalen. Hij is ver afgeschoven in de richting van rechtse VVD scherpslijpers van de Dekkersignatuur, die bol staan van corruptie en handelen in de geest van "Zoals de waard is, vertrouw ik mijn gasten." Voor Rosemuller geldt: wie met pek omgaat, wordt ermee besmet. Als salonsocialist, heeft hij als rijkleusjongetje het grote geld geroken en huilt hij mee met de wolven. Als het CITO/CVE betere correctiemodellen maakt, is er minder kans op afwijking van de norm. Als het correctiemodel sluitend genoeg is, is er volgens mij niets aan de hand. Als het doorgaat, dan graag de tweede corrector in de omgeving (maximaal 50 kilometer) zodat persoonlijk overleg mogelijk is. Meer dan een uur telefoneren is geen uitzondering en niet effectief. Als het eigen werk eerst naar een andere school moet, hebben we per saldo minder tijd om na te kijken. Als het examen is gemaakt wil ik z.s.m. weten hoe mijn leerlingen die ik 4/5/6 jaar heb begeleid naar het examen het gedaan hebben. Dit speelt als tweede corrector geen rol. Het kan dan ook relatief lang duren minimaal een week voordat ik het werk onder ogen krijg. Hoe zinvol is het dan nog om een bijeenkomst te bezoeken waar het examen besproken wordt met als doel de leerlingen ook te kunnen beoordelen met wat vakgenoten aan bevindingen hebben naast het correctiemodel. Ik ben een fel tegenstander van deze manier van werken die leerlingen en docenten geen recht doet en waarmee een teken van wantrouwen wordt afgegeven. Als het examenwerk door anderen nagekeken moet worden, dan wellicht door een compleet onafhankelijk orgaan, zoals ook in enkele andere Europese landen gebeurt. Ik vind de maatregel opnieuw een aantasting van mijn professionaliteit en een teken van wantrouwen ten aanzien van een complete beroepsgroep. Als het huidige systeem niet goed is, zal het nieuwe systeem net zo fout zijn. Laat dan alle correctie 1e en 2e buiten de school gebeuren. Ik besef dat daar hele grote nadelen aan zitten. Blijf bij het huidige systeem. Maar laat de inspectie z'n werk beter doen door: 1. Direct inschakel baar te zijn bij conflicten tussen 1e en 2e corrector en géén tussenstap via de directies. 2. Maatregelen te treffen tegen collega's die hun 2e correctie niet goed uitvoeren. 3. Steekproeven. Als het omgedraaid wordt ben ik duidelijk meer tijd kwijt. En ik vind het een motie van wantrouwen. Als het werk eerst door een collega wordt nagekeken, zal ik alleen nog op zoek gaan naar 'extra' punten bij leerlingen voor wie dat op basis van hun score, de verwachte n-norm en hun SE-cijfer relevant is. Het is snel te zien voor welke leerlingen een scorepunt meer of minder niets uitmaakt. Tijdwinst voor mij. Als iedereen doet wat moet en er een redelijke vergoeding tegenover zou staan, je doet tenslotte de correctie van een voor jou onbekende groep leerlingen er ook nog bij, dan zijn er toch geen problemen? Als de Kamerleden en de leden van het kabinet in Den Haag nou niets beter te doen zouden hebben... Als iedereen zijn werk serieus neemt, dan is deze discussie overbodig (en zelfs de 2de correctie). Als ik bij tweede correctie zie dat de 1e correctie te soepel is, of verkeerd ingevoerd etc. dan kijk ik alles na. Anders voornamelijk op discussiepunten (n.a.v. kringvergadering). Omgedraaide correctievolgorde sta ik neutraal tegenover. ik vrees alleen de (administratieve) rompslomp, kopieerkosten, logistieke problemen. Als ik mijn leerlingen als tweede corrector moet nakijken, sla ik alle vragen over waar mijn leerlingen een maximale score hebben behaald. Ik ga toch zeker niet de score van mijn eigen leerlingen naar beneden halen!!!!!! Als ik tweede correctie doe, doe ik dat meestal volledig. In de afgelopen 10 jaar is mij gebleken dat de 1e corrector soms een iets andere visie heeft op de correctie. Toch maakt het in het totaal aantal punten bijna nooit iets uit. Als je de 2e correctie goed doet zijn er altijd wel een paar puntjes van discussie. Dat is goed voor het vak; het houdt je kritisch. Ik ben bang dat de discussies veel langer en onplezieriger zullen worden wanneer de volgorde wordt omgedraaid. Uiteindelijk zijn het ook de leerlingen die daar de dupe van zullen worden. Er zijn inderdaad docenten die de 2e correctie niet serieus nemen. De "oplossing" om de volgorde dan maar voor alle docenten om te draaien vind ik niet terecht. Bij de redenering "de goeden moeten maar onder de kwaden lijden" doe je 13

14 een grote groep docenten groot onrecht aan. Verder wordt de organisatie rondom de 2e correctie een groot probleem. Het duurt nu veel langer voor er begonnen kan worden met de correctie. als je een examenklas hebt en je hebt het examen niet op de allerlaatste dag en het schoolprogramma voor de andere klassen is niet overvol, lukt het wel. Als je meerdere examenklassen hebt wordt het al een stuk moeilijker. Door ziekte van een collega heb ik wel eens 5 examenklassen gehad. Toen lukte het me niet om alle termijnen te halen. Bij omdraaiing van de volgorde van correctie zou dat nog moeilijker zijn geweest Als je het op de nieuwe manier gaat doen ga je een ander probleem krijgen. Stel je hebt een corrector van een andere school die je werk nakijkt en dat niet goed doet en wel in het voordeel van je leerlingen. Nu zorgt dat ervoor dit voor een bijzonder dilemma en wel dat je het beste voor je leerlingen wil en het beste voor het vak. Een ding is in ieder geval zeker het werk lijkt hierdoor door cito simpeler (ivm wolfinvoer). Wat doe je dan als docent? Eigenlijk moet je het allemaal gaan rechtzetten en je leerlingen dus hun voordeel afpakken. Gaat dit echter iedereen doen? Als je kwaliteit wilt, moet je tijd bieden om dat te leveren. In de huidige manier van examens af nemen is dit veel te kort en is het een aanslag op je eigen tijd als docent. Een docent zal dan altijd gaan beknibbelen op zijn aandacht. De enige manier om een examen te krijgen dat door iedereen gelijk wordt nagekeken is een volledig meerkeuze examen dat digitaal wordt nagekeken. Een 100% gelijke correctie krijg je nooit met een open vragen examen. Als leraar wil ik graag eerst het werk van mijn eigen leerlingen zien. Als men van docenten verwacht dat ze de 2e correctie zorgvuldig uitvoeren, dan moeten de 2e correctoren per nagekeken werk betaald worden. M.i. zou al het werk in dat geval gekopieerd moeten worden en zouden eerste en 2e corrector het werk moeten beoordelen zonder dat ze de score van de andere corrector weten. De 2 scores zouden dan gemiddeld moeten worden. Indien het verschil tussen eerste en 2e corrector een bepaald percentage te boven gaat, zou een 3e corrector moeten worden ingeschakeld. Als men wil dat de correctie goed gedaan wordt moet ook landelijk vastgelegd worden hoeveel tijd de docent per werk moet krijgen. Als mensen hun taak als tweede corrector niet goed uitvoeren, moeten ze daar op aangesproken worden en moet niet het voltallige nakijkend docentenkorps daar voor gestraft worden. Bovendien is een examen nakijken een behoorlijk zware taak waarbij gemotiveerd personeel essentieel is en die motivatie wordt volledig ondermijnd als je docenten tegen hun zin in eerst een andere school laat nakijken. Als mijn leerlingen het examen gemaakt hebben, wil ik zelf zo snel mogelijk zien hoe ze het gedaan hebben. Als het eerst naar de 2e corrector wordt gestuurd, moet ik daar lang op wachten. Ik zelf doe mijn tweede correctie wel volledig, dus ik vind het vervelend als het daarom veranderd wordt. Overigens: Ik heb nog maar één jaar ervaring met een examenklas. Afgelopen jaar had ik een goede tweede corrector, die alles kritisch bekeken had en zowel dingen wilde goed rekenen als fout rekenen. Ik merkte wel dat de persoon waarvan ik zelf 2e corrector was, het examen te soepel had nagekeken. Als tweede corrector kan de manier van schrijven door een leerling waar men niet bekent mee is problemen geven (Theoretische antwoorden). De eerste correctie is hier wel mee bekend en heeft als eerste corrector een correctie model als leidraad gegeven waardoor de tweede corrector zich veelal kan richten op uitsluitend de inhoud: Namelijk, is de vraag goed of fout beantwoord. In een omgekeerde volgorde zou dit tot veel discussie kunnen leiden, vooral daar waar het dyslecten betreft. Scholen dienen docenten de tijd te geven die een juist en onomstotelijke correctie tot gevolg heeft. Hierdoor zal de tweede corrector weinig of zelfs minder tijd nodig hebben om deze te controleren. Overigens gaat er meer tijd verloren als een tweede corrector het examen als eerste corrigeert; immers deze examens dienen eerst naar hem of haar verzonden te worden. Als zowel de eerste als tweede corrector het werk helemaal goed nakijken, maakt het in principe niet uit wie eerst nakijkt. Het voelt natuurlijker als de eigen docent eerst nakijkt en wordt gecontroleerd, dan als een vreemde eerst nakijkt en de docent dat dan weer controleert. Alsjeblieft, houd dit heilzame plan tegen! We schieten er niets goeds mee op, het levert minder plezier bij het corrigeren op, minder tijd om te corrigeren, en eerder een hoop overleg extra. Ander idee. 1e en 2e correctie allebei door andere docenten uit laten voeren. Andere optie: afschaffen centrale eindexamens, hbo's en universiteiten toelatingsexamens laten doen Aub laten zoals het is. Als men denkt op deze manier de niet eigen docent te motiveren om goed na te kijken, denk ik dat ze de plank volledig misslaan! Beide systematieken hebben voordelen en nadelen. Ik neig toch de op stapel staande verandering te steunen, omdat dan zowel de eerste correctie als tweede correctie zorgvuldig worden gedaan. Die tweede correctie is nu het zwakke broertje van de twee. belachelijk idee, een klap in mijn gezicht als onderwijs professional! 14

15 Belachelijk voorstel. dit voelt als volledige diskwalificatie van mijn werk. Verder werk ik 4 jaar lang met leerlingen naar het examen toe en vind het spannen d Hoe mijn leerlingen het hebben gedaan. Dit is erg kort door de bocht en wederom een teleurstelling vanuit Den Haag. Laten zij zich eerst eens bezig houden met fatsoenlijke examens. en niet al die fouten en errata... Belangrijk is om de juiste vragen te stellen (waar geen discussie over mogelijk is) en een beter nakijkmodel te maken. Nu is het nakijkmodel vaak te open en moeten docenten maar de grens bepalen. Dit laatste kost veel tijd en is ook niet altijd rechtvaardig. Graag ook tijdig via bv cito site richtlijnen (waar de grens ligt) publiceren zodat er duidelijkheid komt. Nu komen deze richtlijnen bijv via het nvon maar deze komen altijd te laat als het werk al is ingeleverd. ben lang voorstander van omdraaiing correctie geweest maar vind dat nu geen must meer. Gemiddelde kwaliteit leraren geschiedenis 1e graads is voldoende. Probleem is altijd weer het nakijkwerk voor ons vak. En het stellen van goede vragen blijft een kunst, dito antwoordmodellen. Ben tegen het omkeren van de correctievolgorde! Beschikbare tijd voor 2e correctie is afhankelijk van examentijdstip. Vorige jaren zaten we aan het eind van de examenperiode dan is die tijd krap. Dit jaar zitten we aan t begin en is er meer tijd. Er is altijd discussie maar het gaat altijd maar om enkele scorepuntjes naar boven of naar beneden. Besprekingen Levende talen dient ook officieel mee te tellen. besteedmeer tijd aan de kwaliteit en eenduidigheid van de examens, dan wordt de 1e of 2e correctie minder problematisch. Beter correctiemodellen, kortere examens Betere facilitering tweede correctie binnen de huidige volgorde Bij de correctievolgorde moet het aantal examens mi precies worden verdeeld. Ik heb voor havo bijv zelf dit jaar 2 ll en krijg 16 examens voor de 2e correctie. Dan kom ik helemaal uren tekort: voor een eerste correctie moet je immers ook meerkeuze in wolf invoeren, voor de tweede hoef je deze alleen te controleren. Dat vergt dan onevenredig veel tijd. Bij de examens op basis / kader niveau die digitaal worden afgenomen,is het niet mogelijk alle vragen in te zien. Hier door is achteraf bezwaar maken zo goed als onmogelijk. Bij de MVT ligt er teveel nadruk op tekst. Bij de vragen is gesteld dat de school voldoende ruimte biedt voor de tweede correctie: je bent afhankelijk van de andere school waarvoor je als tweede corrector optreedt. In mijn optiek is die vraag dus niet goed geformuleerd. Kwaliteit van de examens is niet altijd van het niveau dat je verwacht. bij de wiskunde-examens zijn er nimmer problemen geweest, waarom nu wijzigen? En de docent wil graag snel zien hoe de eigen leerlingen het hebben gemaakt. Bij eerst 2e correctie gaat er extra tijd verloren door heen en weer zenden, met name als er een (lang) weekend tussen zit, zoals dit jaar het hemelvaartweekend. Dit is niet zo bij de oude situatie: na eerste correctie wordt het werk verzonden, tweede corrector kijkt na, en alles wordt telefonisch afgehandeld, er gaat geen tijd verloren, er is tijd genoeg voor terugzenden. In geval van tijdnood kan het eindcijfer worden gefaxt, waarna er meer lucht is om terug te sturen. De tweede correctie wordt slecht betaald, dus gemiddeld genomen minder goed gedaan. Ook omdat ht om anonieme kandidaten gaat voor die 2e corrector. Ook wordt er nauwelijks tijd vrijgemaakt door de school voor de 2e corrector. Tenslotte: 2e correctie is niet nogmaals nakijken, maar controleren of de eerste corrector het werk goed heeft nagekeken. en dat is wezenlijk iets anders. Bij een examen als Engels Havo/Vwo is het een volledig overbodige actie om de correctievolgorde om te draaien. We hebben hier te maken met meerkeuzevragen. Ik kijk mijn leerlingen na en de tweede corrector houdt toezicht opdat ik geen fouten maak. Dat vind ik terecht. Maar andersom is nutteloos en dit vertraagt het proces alleen maar. Voorstel: Bekijk eens per vak of het van aanvullende waarde is. Het is managers eigen om alles over een kam te scheren, maar dit creëert vertraging en is dus inefficiënt. Bij eerste correctie door vreemde corrector is de kans dat alle werk door deze wordt nagekeken en gecorrigeerd veel groter dan wanneer deze tweede corrector de tweede correctie doet. Tweede correctie gebeurt namelijk m.i. niet altijd zo nauwgezet of zelfs slechts steekproefsgewijs. Bij Engels heb ik vaak veel discussie over de brief. Het correctiemodel laat te veel ruimte voor eigen inzicht. Je moet zelfs werk van leerlingen vergelijken om het niveau te bepalen. Gelukkig verdwijnt de schrijfopdracht. Ik hoop dat ze er iets voor terug doen waarbij geen ruimte is voor discussie. Het liefst alleen leesvaardigheid. Ik snap ook niet waarom de TL iets anders moet doen dan lezen terwijl zelfs havo en vwo niet hoeven te schrijven. Het omdraaien van de correctie voelt alsof ze ons niet vertrouwen. Alsof wij het werk niet eerlijk na zouden kijken. Dat voelt vervelend want het is geheel onterecht. Van mijn school krijg ik geen extra tijd om 15

16 examens na te kijken. De examenklassen hebben geen les meer. Soms moet je in die uren bij het examen zitten, anders heb je een tussenuur. Of is dat extra tijd? Lijkt mij niet. De examens geven altijd een enorme piek in de drukte. Veel 's avonds en in het weekend werken. Maar dat hoort er wel bij vind ik. Bij examens vlak voor een weekend of vrije dagen (hemelvaart), komt het examenwerk pas laat bij de externe corrector terecht als eerste en tweede correctie wordt omgedraaid. Dit betekent dat er meer tijd moet zijn voor de correctie. Als docent kun je sowieso altijd pas een dag na het examen starten met nakijken. Bij het examen Engels kan net zo goed worden teruggekeerd naar volledige MC examens die extern worden nagekeken. De open vragen voegen niets toe en zijn meestal niet eens open. In de huidige examens zit geen balans. Heel weinig open vragen betekent ook dat ieder antwoord op een goudschaaltje wordt gewogen. Wat wordt er dan nog beoordeeld voor wat betreft de leesvaardigheid van het Engels? Bij het omdraaien van de volgorde zal ik bij mijn eigen leerlingen alleen die vragen nakijken waar de eerste corrector geen maximale score heeft gegeven. De hele gang van zaken ervaar ik overigens als de zoveelste schoffering van hardwerkend onderwijspersoneel. Bij het vak geschiedenis is er erg veel interpretatieruimte. Als je eigen werk als tweede corrector krijgt zou ik de morele plicht voelen om het geheel na te kijken en op elke slak zout te leggen. Het gaat tenslotte om je eigen leerlingen. Dan wordt het een eindeloze discussie met de eerste corrector. Daarbij komt nog eens dat het correctievoorschrift vaak onzorgvuldig/gehaast is opgesteld. Dit is nu al een probleem. Bij het vak geschiedenis is het gebruikelijk landelijk te vergaderen over (aanpassingen van ) het antwoordmodel. Als de corrector zich aan die afspraken houdt, heb ik minder grote bezwaren wat betreft de omdraaiing. Bij het vak geschiedenis praat je over tientalen uren correctie per 50 leerlingen op havo / vwo. Een volledige 2e correctie is niet mogelijk omdat er geen faciliteiten voor zijn. Tweede correctie is belangrijk, maar er moeten wel faciliteiten voor zijn. Examens moeten naar voren worden gehaald om überhaupt tijd te kunnen creëren. Bij het voorstel van Dekker gaat er weer kostbare nakijktijd verloren. Bijv. as. vrijdag 22 mei is er het M&O examen Havo. Bij het voorstel van Dekker ontvangt de andere eerste corrector het examenwerk pas dinsdagmiddag 26 mei, terwijl de eigen docent vrijdagavond 22 mei al een begin kan maken. Bij omdraaien goed naar de logistiek kijken, ook van het ondertekenen van de lijsten. Het systeem per post werkt dan te langzaam; ik kan me voorstellen dat de corrector van de andere school de definitieve lijst g d krijgt en dan per mail zijn goedkeuring bevestigt. Bij omdraaien van de correctie wordt de werkdruk nog verder verhoogd, maar we zijn de laatste 10 jaar niet anders gewend. Bij omdraaiing van de correctie moeten er goede afspraken zijn over de data van ontvangen. Ook moet er voldoende tijd zijn voor de tweede correctie. Bij omdraaiing zal het nakijken van de examens nog meer belasting opleveren voor de docent, daarnaast krijg je het werk later. Volgend schooljaar betekent dat voor mij en m'n vak (Nederlands) een weekend minder om na te kijken. Het nakijken van twee examenklassen kost mij vier dagen, de tweede correctie drie. Hier wordt GEEN rekening mee gehouden op mijn school. Bij omkering van de correctievolgorde wordt wel een beroep gedaan op de professionaliteit van zowel 1e als 2e corrector. Af en toe blijkt dat te veel gevraagd. Bovendien moet er meer tijd vrijgemaakt worden om de correctie ook goed af te kunnen handelen, een soort correctieverlof. Bij talen is er weinig discussie: de meeste vragen zijn gesloten vragen/meerkeuze vragen. Hierover is geen discussie. Hooguit over 1 of 2 vragen (open vragen) kun je nog praten met de tweede corrector. Levert meestal geen problemen op. Bij vmbo Engels T is het enige echte punt de brief. Bij deze ontstaat regelmatig discussie over het aantal toe te kennen punten. De rest van het examen is zo opgesteld dat er eigenlijk geen discussie kan ontstaan. bij VZ zijn er praktische examens, met minitoetsen op de computer. De 2e correctie is er dus niet. Bij wijziging van volgorde proef ik een vorm van wantrouwen. Ik ben zeer serieus en met mij meer denk ik. Optie :alles digitaal en laat de computer het nakijken, maar bij mijn vak is dit niet mogelijk denk ik. Bij wisseling van volgorde is het probleem van een subjectieve correctie nog niet verholpen. De tweede corrector moet dan zijn leerlingen verdedigen, punten winnen waar ze niet zijn gegeven. Dat is een lastiger uitgangspositie in het overleg met de eerste corrector dan tot nu toe het geval is. Mijn voorkeur zou het hebben als beide correctoren neutraal zijn, m.a.w. dat het werk altijd door andere correctoren zou worden nagekeken dan de eigen docent. blind corrigeren is beter (zoals in Frankrijk) met nummer. 16

17 Collega's die ook de 2e correctie serieus nemen zullen hier niet per definitie last van hebben, maar ik besteed altijd wat extra aandacht aan mijn eigen leerlingen. Ik ben bang voor een te grote tijdsdruk. Overigens, Waar blijft de 2e correctie op digitale examens? Controle eerst door een andere docent kan zeer waardevol zijn, mits de tweede corrector (de docenten van de eindexamenleerling) daarvoor voldoende wordt gecompenseerd in tijd/geld controle steekproefsgewijs is voldoende om de gevallen eruit te halen die te soepel (of te streng) nakijken. In de praktijk gaat een discussie vaak over slechts 1 of 2 punten en daar zijn dan verschillende visies over mogelijk. Een meldpunt voor slechte correctoren lijkt mij een veel beter idee, omdat je daarmee de structurele probleemgevallen kunt lokaliseren. Correctie door eigen school. Daarna steekproefsgewijs door tweede corrector. Correctie eerst door eigen docent, deze wil graag weten hoe zijn/ haar leerlingen het hebben gedaan. Het is de afsluiting van een periode waarop je de leerlingen zo optimaal mogelijk heb begeleid en opgeleid naar het examen. Correctietijd is veel te kort. Dit ligt niet aan de school, maar aan het ministerie. Bijvoorbeeld scheikunde vwo dit jaar : wordt gemaakt op 27 mei en twee weken later moet eerste correctie en versturen en tweede correctie en terug sturen voltooid zijn; tussendoor gewoon les. Verder is het omwisselen van correctievolgorde uiterst beledigend voor docent :alsof we niet betrouwbaar zijn. Correctievolgorde is van geen invloed op de kwaliteit van de examens. Een tweede correctie dient als controle op de eerste correctie om misstanden aan de kaak te stellen. Soms is de beleving dat de 2e correctie de maatstaf is waaraan de 1e corrector zich dient te conformeren. Als de staatsexamens ernaast gelegd worden is te constateren dat een eindcijfer op een dermate wijze plaatsvindt dat een 2e correctie in het reguliere (S)VO discussie in de marge is en deze leerlingen eigenlijk zelfs benadeeld worden tov staatsexamens. Correctievolgorde laten zoals die nu is. Er gaat extra tijd verloren door twee maal verzenden van examens, die dan bovendien een extra kans maken om kwijt te raken! De kwaliteit van de examens gaat achteruit. Vooral de taalvorm en de layout zijn het afgelopen jaar bijzonder slecht verzorgd geweest. Dat brengt leerlingen in verlegenheid. Correctievolgorde moet blijven zoals deze nu is; ik ben tevreden over hoe het nu gaat. Ik vind wel dat vakken die veel correctie nodig hebben, beter aan het begin van de periode gegeven kunnen worden ivm de hoeveelheid correctietijd. correctievolgorde moet blijven zoals hij is. Eerst de eigen docent daarna pas iemand anders. De kwaliteit van het examen Duits was niet goed dit jaar. Veel te lang waardoor leerlingen in tijdnood kwamen. De teksten daarentegen waren leuk. Alleen dan jammer van de hoeveelheid open vragen en soort vragen Correctievolgorde omdraaien betekent wellicht een grotere druk om zelf de eigen klas alsnog geheel na te kijken, waarna bij verschillen een grote discussie kan ontstaan. Mogelijk een grote druk en tijdsbelasting. Op zich heb ik geen problemen met het omdraaien. WOLF: de leerlinggegevens voor WOLF moeten bij de eerste (omgekeerde) correctie bij de docent aangeleverd worden door een 'vreemde' school. correctievolgorde omdraaien geeft aan dat eigen docenten niet vertrouwd worden. Kost een hoop extra tijd en rompslomp. Ik denk dat er meer discussie gaat plaats vinden, dan juist minder Correctievolgorde omdraaien is een maatregel die is gebaseerd op wantrouwen dat ik niet heb verdiend. Als wordt geconstateerd dat de tweede correctie niet goed functioneert moet geen uit te lucht gegrepen, niet onderbouwde en niet gedragen maatregel worden doorgevoerd, maar dient er naar de oorzaken van het probleem te worden gekeken (tijd waarschijnlijk). Overigens is er naar mijn weten geen sprake van "tijd krijgen" voor eerste of tweede correctie. Correctievolgorde omdraaien lost het probleem van werkdruk in de examentijd niet op, sterker nog het verergert de werkdruk alleen maar Correctievolgorde: voldoende tijd en geld voor de (eerste en tweede) correctie is noodzakelijk. Examens (bij natuurkunde): de "Jip & Janneke"-stijl van veel vragen is ergerlijk. CSE Engels Havo en VWO op dit moment heel eenvoudig en zo goed als eenduidig na te kijken (MC-vragen, juist/onjuist vragen of citeer. Weinig open vragen waarbij formulering of interpretatie van het antwoord een rol speelt.) Veel moeilijkheden die bij andere vakkenkunnen voorkomen op dit moment bij Engels afwezig. Bij het omdraaien van de examens zie ik weinig inhoudelijk voordeel, maar ik kan me voorstellen dat het logistieke problemen kan geven. Dan zal de eerste correctie slordiger gebeuren en de tweede nauwkeuriger en dit zal weer veel discussie tussen eerste en tweede corrector opleveren. 17

18 Dat de volgorde veranderd wordt, vind ik ronduit belachelijk! De puntentelling van de examens Nederlands klopt niet meer. Bij het havo-examen krijg je 11 van de 64 punten cadeau als een antwoord volledig goed is... Dat er twijfel is over de professionaliteit van docenten vind ik jammer. Er kan echter geen twijfel zijn over de bizar lage vergoeding van de tweede correctie. De drive om snel te gaan corrigeren vervalt volledig. Het examen is de kroon op het werk en dat WIL JE ALS DOCENT ZELF NAKIJKEN. De motivatie om eerst andermans werk te bekijken zal laag zijn, daardoor blijft voor 2e correctie minder tijd over. Bovendien is het omdraaien een motie van wantrouwen naar de docenten. De 'steekproef' bij de tweede correctie dient wel secuur te gebeuren. Het volstaat niet met hier en daar een tentamenvraagje na te kijken, maar een systematische controle is vereist. Bijvoorbeeld: Alle punten controleren. De twee besten, slechtsten en twee gemiddelde cijfers volledig nakijken. Daarna alle vragen waarover discussie is ontstaan bij regiovergaderingen etc. integraal van alle kandidaten nakijken en daar met eerste corrector consensus over bereiken. De "nakijktermijnmogelijkheid" van het werk voor de tweede correctie moet langer zijn. De Britse methode: al het examenwerk wordt door derden, die daarvoor speciaal zijn opgeleid en getraind, nagekeken. Gezien de examens van Engels havo de afgelopen jaren, met heel veel min of meer gesloten vragen met eenduidige antwoorden, zou het Cito de correctie weer kunnen doen. De CITO examens lijken vaak teveel op een poging om het uithoudingsvermogen van leerlingen te testen dan hun kennis van het vak/de vaardigheid die wordt getoetst. Correctievolgorde is goed nu, maar waar blijft een vergoeding? Derde punt: namens wie spreekt de vo-raad eigenlijk? De correctie omdraaien zou voor de scores niet veel veranderen, maar ik voel mij wel in mijn eer aangetast doordat er nu gesuggereerd wordt dat ik niet eerlijk zou nakijken. De correctie omkeren zorgt voor nog meer tijdsdruk dan er nu al is bij het nakijken van de examens. Dit jaar bijvoorbeeld is het scheikunde vwo examen op de laatste dag, dan is er nauwelijks tijd om goed na te kijken. Het versturen van de antwoorden van de leerlingen kost immers ook elke keer een dag tijd. De correctie volgorde van heden moet gehandhaafd blijven! De correctievolgorde is m.i. prima, maar meer tijd voor de tweede correctie zou welkom zijn. De correctievolgorde kan alleen omgedraaid worden als de overheid (dus niet de school, want deze is gebonden aan de inleverdata) meer tijd uittrekt voor het nakijken van de tweede correctie. Vooral de vakken met open vragen zoals bij filosofie en geschiedenis moeten daarom altijd aan het begin van de examenroosters staan, terwijl vakken als Nederlands en de Vreemde Talen met 90% meerkeuzevragen achterin het examenrooster moeten staan. De correctievolgorde kan wat mij betreft best omgedraaid worden, maar alleen op de voorwaarde dat er meer tijd voor de eerste correctie beschikbaar komt. Zeker ivm het versturen en ontvangen van de examens is dat nodig. daarnaast kost het meer tijd om dan een eerste correctie goed uit te voeren. minimaal 5 dagen lijkt mij dan logisch om dit gedaan te krijgen. De beloning voor dit nakijkwerk mag van mij dan ook omhoog. De correctievolgorde laten zoals het is. De correctievolgorde moet behouden blijven zoals hij nu is. Omdat in een omgekeerde correctievolgorde zowel de eerste als de tweede correctie volledig gedaan moet worden, zal het meer tijd kosten. Daarnaast is het makkelijker om een discussie te voeren over het werk van je eigen leerling n.a.v. jouw eerste correctie dan over het werk van een onbekende leerling. De correctievolgorde moet gewoon blijven wat hij is. Ik wil altijd snel aan de slag en dan is het vervelend als je moet wachten op hoe snel een andere school is. Als je steekproefgewijs nakijkt, kan je echt wel zien of de 1e corrector in jouw stijl heeft nagekeken of niet. Dan hoef je niet alles te zien. Je bent als docent professioneel genoeg om leerlingen niet te benadelen als je ze niet mag noch om ze te bevoordelen als je erg gesteld bent op een leerling. De correctievolgorde omdraaien zal denk ik wel een kleine positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit van de correctie, maar de voordelen wegen niet op tegen de nadelen. Het voordeel is een kleine (mogelijk nietsignificante) verbetering wat betreft correctiekwaliteit, maar een groot nadeel is er zowel qua tijd: het versturen van examens geeft vertraging in nakijken; en qua risico: er worden straks ongecorrigeerde examens en masse verzonden; als die kwijtraken is er geen enkel bewijs meer voor behaalde punten; zelf als 0,1% kwijtraakt is dat onacceptabel. Bovendien is de correctievolgorde omdraaien geen oplossing van het probleem, namelijk: de tijd- en werkdruk die (tweede) correctoren ervaren en/of onbekwaamheid van (tweede) correctoren. Door meer tegenover de tweede correctie te laten staan (hogere vergoeding en/of meer taakuren) is het een minder zware last. En ook wanneer de tweede corrector meer zou worden gecontroleerd en wanneer een lakse tweede correctie meer gevolgen zou hebben, bijv. een boete, schorsing of ontslag, zou dat veel effectiever zijn dan slechts de correctievolgorde omdraaien. Immers als iemand een tweede correctie niet 18

19 belangrijk genoeg vindt, waarom zou die een omgedraaide tweede correctie dan wel zo veel belangrijker vinden? De correctievolgorde veranderen zou geen invloed hebben op de kwaliteit van de examens. Dit voorstel is een ontkenning van de integriteit van de eerste correctoren. De volgorde van correctie veranderen zou nog meer gedoe met zich meebrengen, nog meer stress en het zou de kwaliteit van de examens niet verbeteren en de werkdruk niet verminderen. De discussie 0 of 1 punt voor een antwoord is vaak lastig. Of helemaal goed of helemaal fout. Beter is om meer punten per vraag toe te kennen. Dan kun je iets ook half goed rekenen. De docent die lesgeeft aan de examenkandidaten kent de LL en zal naar mijn mening handelen in het belang van de leerling. Het eindexamen is een moment opname waar voor de leerling veel vanaf hangt. Als men vanuit een soort wantrouwen de volgorde van correctie wil omdraaien lijkt mij dit niet ten goede te komen aan de leerling De docent moet zijn eigen leerlingen niet nakijken. Zowel eerste als tweede correctie dus door een andere docent. Ook moeten de gemiddelden van de schoolexamens niet bijgeleverd worden. De docent zelf kent de leerlingen en weet op welke manier hij iets opschrijft, daarom is het handig dat de eerste corrector de eigen docent is juist omdat deze weet hoe de leerling is en zich uitdrukt zowel mondeling als schriftelijk. De door de VO-raad en staatssecretaris voorgestelde wijziging is een aanwijzing voor onvoldoende vertrouwen in een juiste correctie door het onderwijspersoneel. Dat is tekenend voor de opstelling van de VO-raad ten opzichte van het eigen personeel en klinkt een beetje 'zoals de waard is vertrouwd hij zijn gasten'. Dat zegt voldoende over de VO-raad en in het kielzog de staatssecretaris van onderwijs. De eerste correctie door de eigen docent(e) garandeert zorgvuldigheid / precisie / meer betrokkenheid bij het werk van de leerling. Daarom vind ik het van belang dat de eigen docent(e) de eerste correctie moet blijven doen?! De eerste correctie gebeurt niet slordig. Iedereen neemt het serieus. De tweede correctie is wel een goede manier om objectiviteit bij het nakijken te waarborgen. Het is mijns inziens onlogisch om de examens eerst door een andere docent na te laten kijken. Daaruit blijkt niet dat er vertrouwen is in de docenten. Dat vind ik kwalijk! De eerste correctie hoort bij je werk als docent. Dat dit nu eerst door een andere docent gedaan zou worden betekent dat je jouw werk uit handen genomen wordt. Docenten hebben een professionele 'bril' om het correctiewerk goed te doen. Dit uit handen nemen werkt demotiverend. De tweede correctie is een voldoende goede controle op het eigen werk. De eerste corrector kent zijn of haar leerlingen en begrijpt beter wat de leerling bedoelt en soms is het handschrift ook beter herkenbaar. De eerste corrector kan dan in een begeleidend briefje aangeven hoe iets gelezen moet worden. Soms gaat het om formuleringen van taalzwakke leerlingen. De eerste corrector wordt bij de nieuwe "formule" wellicht als onbetrouwbaar gezien, terwijl je in het belang van je leerling juist goed corrigeert. De eigen docent kent zijn leerlingen beter dan een buitenstaander. Interpretatie van antwoorden bij open vragen zou wel eens in de toekomst wat kort door de bocht kunnen gaan, omdat een buitenstaander de manier van denken en redeneren van die l.l. niet kent. de examenbesprekingen waarbij de normen tot in detail kritisch doorgenomen worden zijn welhaast onmogelijk als je de volgorde omdraait, er gaat ook meer tijd verloren direct na het CE om aan de correctie te beginnen. Oplossing: faciliteer meer tijd voor 1e en 2e correctie De examens anoniem nakijken (zonder de naam van de leerling) zou ook goed zijn. Voor sommige leerlingen schijnen er verzachtende omstandigheden te zijn voor het opschrijven van onvolledige antwoorden, zoals zwangerschap of een andere moedertaal. Misschien wordt dit ook al ondervangen door het omdraaien van de volgorde van nakijken. De examens Nederlands zijn per mei 2015 in andere vorm gebracht en ook zonder de wijziging van 1e/2e correctie per mei 2016 is te verwachten dat dit jaar al tussen correctoren so wie so meer gedachtewisseling/stress/tijd nodig gaat zijn. Dat zal nog toenemen, lijkt mij, door de omgedraaide volgorde in mei Verder: bij veel scholen is de tijd om na te kijken uit het Taakbeleid geschrapt - er vervallen ook heel wat lesuren doordat examenklassen per half mei uit het gewone rooster verdwijnen. Wel krijgt de docent nu de morele verplichting om meer tijd/stress dan in 2014 en daarvoor in het correctieproces te steken. Mij is niet helemaal duidelijk of dit bij andere vakken dezelfde gevolgen heeft als bij Nederlands. Mijn indruk: voor examens Nederlands en Geschiedenis wordt het meest gebakkeleid tussen correctoren. (Erg hè?) Met vr groet, anonieme docent 19

20 De examens worden besproken onder vakdocenten. Er is ruimte om te besprekingen hoe het best kan worden omgegaan met bepaalde antwoorden met in acht neming van het correctievoorschrift. Deze suggesties worden doorgaans opgevolgd en gestuurd naar de tweede corrector. 'Oplossingen' veronderstellen dat er een onderliggend probleem bestaat. Heeft de VO-raad kunnen vaststellen wat het probleem is en waarom haar advies de beste oplossing voor dit probleem is? Indien het antwoord ontkennend is, behoort het advies per definitie thuis in het vierkant archief. Ik bedank de AOB voor het initiatief haar leden in deze te consulteren. De examens worden zeer zorgvuldig en goed gemaakt. Het is grote onzin te denken dat er voor welke corrector dan ook ruimte is om te sjoemelen. Weg met deze regering. De examens worden, ook voor de exacte vakken, steeds taliger. daarmee geef je leerlingen met een niet- Nederlandse achtergrond geen eerlijke kans. Al zijn deze leerlingen vaak redelijk goed in exacte vakken; ze halen het niet vanwege de talige examens. De examens zouden eigenlijk allemaal digitaal moeten zijn. Dat scheelt zowel voor de docent een hoop tijd en werk wat betreft de correctie en ook de leerling heeft tijdens zijn examen niet te maken met allerlei papieren (vragenblad, bijlage, tekstboekje e.d.) De examens zullen minder subjectief worden nagekeken in het nieuwe systeem. Ook zul je als docent de tweede correctie zeer zorgvuldig uitvoeren, immers het gaat om je eigen leerlingen. De gekozen maatregel helpt m.i. het (beperkt) aantal misstanden niet de wereld uit en heeft alleen maar een hogere tijds- en dus werkdruk tot gevolg. Bovendien is het m.i. een motie van wantrouwen. Natuurlijk is het huidige systeem niet 100% objectief, maar als men dat wil bewerkstelligen, moet men zich eens verdiepen in internationale examens: daar bestaat van een poule van getrainde onafhankelijke correctoren, die op geen enkele manier werk van eigen leerlingen onder ogen krijgen. Komt nog bij dat we op dit moment maar werk (2e correctie) in onze maag gesplitst krijgen wat m.i. bovenop de normjaartaak komt... Dus men wil kwalitatief goed 2e correctiewerk, maar wij worden er niet voor gefaciliteerd. De herkansingen van schoolexamens kunnen beter worden afgeschaft. Deze herkansingen vormen zo'n circus dat leerlingen een schoolexamen niet zo goed voorbereiden als mogelijk is, namelijk wanneer ze weten dat er maar één gelegenheid is die telt. Dit zal de kwaliteit van het onderwijs en het rendement bij de eindexamens duidelijk verhogen. De huidige correctievolgorde wordt al ruim 40 jaar toegepast. Tot nu heeft het systeem uitstekend gefunctioneerd, daarom is er geen enkele reden (dan de waan van de dag) om het aan te passen. De huidige gang van zaken zorgt voor voldoende kwaliteit en objectivering. De huidige maatregel getuigt van wantrouwen tegen de beroepsgroep. Ik ervaar dat als kwetsend. de huidige praktijk is onbevredigend; omkering van de correctievolgorde kan alleen maar een verbetering opleveren De huidige volgorde is goed. Omdraaien is wantrouwen naar de docent in het algemeen. De invoering van een omdraaiing heeft volgens mij de volgende negatieve effecten:. de niet-eigen docent is minder betrokken bij het werk en zal later beginnen met nakijken en ook de volledige nakijktijd benutten. Nu komt werk van andere scholen vaak meer dan op tijd, zodat er ook ruim tijd is voor een tweede correctie;. de niet-eigen docent zal strenger corrigeren in aanvang; veel nuance ruimte zal hij/zij niet benutten; immers niet in zijn of haar belang;. de tweede corrector (de eigen docent zal alle goede antwoorden zo laten (ook als ze naar zijn of haar mening fout zijn) en zich concentreren op alle verliespunten;. en dan volgt een ellenlange discussie... (zeker bij Economie met de mega hoeveelheid open vragen). Dom plan! Ieder zichzelf respecterende docent doet de eerste correctie goed naar zijn of haar geweten! Afwijkingen horen bij de wijze waarop wordt beoordeeld, de vraagstelling en de vage antwoordmodellen. Tweede correctie werkt nu prima. de kwaliteit is te wisselend, met alle gevolgen voor de normering van dien De kwaliteit van de examens en van de correctievoorschriften is van grotere invloed op de discussies over de correctie tussen correctoren en de benodigde correctietijd dan de kwaliteit van de eerste of de tweede correctie. Voor de correctie van examens zijn in totaal drie weken beschikbaar (inclusief de weekends). Voor de eerste correctie twee weken, voor de tweede correctie een week. Het is dus niet mogelijk om evenveel tijd aan de tweede correctie te besteden als aan de eerste. Daardoor wordt bij de tweede correctie vaak een steekproef genomen door docenten die veel examenklassen hebben. Bij omdraaiing van de correctievolgorde kan dit niet en komen deze docenten dus in grote tijdsnood. Dit probleem is niet oplosbaar, omdat: - er een maximum is aan het aantal correctie-uren per dag vanwege de noodzakelijke concentratie - in de laatste weken van het jaar in de niet-examenklassen vervanging van de docent (omdat deze examens moet corrigeren) geen optie is: juist dan hebben leerlingen hun eigen docent nodig, omdat de afsluiting van het jaar en de overgangsproblematiek niet door andere dan hun eigen docent kan worden waargenomen. De kwaliteit van de examens moderne vreemde talen blijft dan nog een discussie. De leesvaardigheid apart van de andere vaardigheden toetsen en als eindtoets inzetten vind ik geen waardige niveaumeting. Een leerling 20

Datum 3 juni 2013 schriftelijk verslag vaste commissie voor OCW over het rapport van CITO De praktijk van de eerste en tweede correctie.

Datum 3 juni 2013 schriftelijk verslag vaste commissie voor OCW over het rapport van CITO De praktijk van de eerste en tweede correctie. >Retouradres Postbus 16375 25 BJ Den Haag de voorzitter de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 218 25 AE..DEN HAAG Voortgezet Onderwijs IPC 265 Rijnstraat 5 Den Haag Postbus 16375 25 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Utrecht, 14 december Betreft: Correctie Centrale Examens Geachte heer Slob,

Utrecht, 14 december Betreft: Correctie Centrale Examens Geachte heer Slob, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap t.a.v. de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Drs. A. Slob Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Utrecht, 14 december Betreft: Correctie Centrale

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN BIOLOGIE VWO EERSTE TIJDVAK 2016

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN BIOLOGIE VWO EERSTE TIJDVAK 2016 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN BIOLOGIE VWO EERSTE TIJDVAK 2016 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN WISKUNDE B VWO EERSTE TIJDVAK 2014

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN WISKUNDE B VWO EERSTE TIJDVAK 2014 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN WISKUNDE B VWO EERSTE TIJDVAK 2014 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag. Onderzoek Rekentoets 6 oktober 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met LAKS, gehouden van 23 september tot en met 5 oktober 2015, deden 1.411 middelbare scholieren en 701 hbo

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS VWO EERSTE TIJDVAK 2014

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS VWO EERSTE TIJDVAK 2014 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS VWO EERSTE TIJDVAK 2014 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal examen

Nadere informatie

Informatieboekje voor examenkandidaten vmbo basis en kader

Informatieboekje voor examenkandidaten vmbo basis en kader Informatieboekje voor examenkandidaten vmbo basis en kader informatieboekje examen vmbo basis en kader pagina 1 van 7 Ik doe examen 2016 Beste leerling, Het is alweer en het examen nadert. Hier voor je

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-BB 2013

Correctievoorschrift VMBO-BB 2013 Correctievoorschrift VMBO-BB 2013 tijdvak 1 Arabisch CSE BB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores

Nadere informatie

Exameninformatie Klas 4

Exameninformatie Klas 4 Exameninformatie Klas 4 2018-2019 Inhoudsopgave Exameninformatie voor 4 e klassen Examencijfers, rapporten, herkansingen en dossiers Informatie over praktische opdrachten Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Informatieboekje voor examenkandidaten theoretische leerweg

Informatieboekje voor examenkandidaten theoretische leerweg Informatieboekje voor examenkandidaten theoretische leerweg informatieboekje examen tl pagina 1 van 7 Ik doe examen 2016 Beste leerling, Het is alweer en het examen nadert. Hier voor je ligt een informatieboekje

Nadere informatie

Examenboekje Lieve, beste examenleerlingen,

Examenboekje Lieve, beste examenleerlingen, Examenboekje 2019 Lieve, beste examenleerlingen, Het schoolexamen zit erop: 50% van het eindexamencijfer is binnen. Velen van jullie gaan met een mooie lijst richting Centraal Eindexamen, waar de andere

Nadere informatie

Vrijeschool voor voortgezet onderwijs vwo, havo, vmbo-tl. Studiewijzer. 13vwo6

Vrijeschool voor voortgezet onderwijs vwo, havo, vmbo-tl. Studiewijzer. 13vwo6 Vrijeschool voor voortgezet onderwijs vwo, havo, vmbo-tl Studiewijzer 13vwo6 2013/2014 Beste leerling, Hierbij ontvang je de Studiewijzer voor klas 12vwo6. Lees de studiewijzer goed door en stel je op

Nadere informatie

Hoe komt de n-term tot stand?

Hoe komt de n-term tot stand? Hoe komt de n-term tot stand? normering centrale examens voortgezet onderwijs algemene vakken Lody Smeets, Clustermanager Exacte vakken Centrale Examen Cito Plexs Conferentie 13 februari 2017 Programma

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA.DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA.DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA.DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

Organisatie Centraal Schriftelijk Eindexamen 2018

Organisatie Centraal Schriftelijk Eindexamen 2018 Organisatie Centraal Schriftelijk Eindexamen 2018 vmbo theoretische leerweg Reuver ORGANISATIE CENTRAAL SCHRIFTELIJK EINDEXAMEN 2018 VMBO Beste examenkandidaat, In dit boekje is de organisatie van het

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 0018 500 EA..DEN HAAG Voortgezet Onderwijs IPC 650 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 500

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 37582 5 juli 2017 Vaststelling Rooster voor de centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens voortgezet onderwijs

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN NASK 1 VMBO EERSTE TIJDVAK 2013

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN NASK 1 VMBO EERSTE TIJDVAK 2013 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN NASK 1 VMBO EERSTE TIJDVAK 2013 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal examen

Nadere informatie

Alle leerwegen: BB, KB en GL/TL. examenstof zie syllabus 2015 NB de syllabus is leidend (niet de educatieve methode)

Alle leerwegen: BB, KB en GL/TL. examenstof zie syllabus 2015 NB de syllabus is leidend (niet de educatieve methode) natuur- en scheikunde 1 - vmbo : vakspecifieke informatie centraal examen 2015 Deze informatie maakt deel uit van de Septembermededeling van het College voor Toetsen en Examens (het CvTE) (zie Examenblad.nl).

Nadere informatie

Onderzoek naar de pilots tweede correctie centraal examen vo

Onderzoek naar de pilots tweede correctie centraal examen vo Onderzoek naar de pilots tweede correctie centraal examen vo Onderzoek naar de pilots tweede correctie centraal examen vo Opdrachtgever: Vo-raad Utrecht, oktober 2014 Oberon Dr. Joke Kruiter & dr. Marleen

Nadere informatie

Rapport. Datum: 15 juli 2013. Rapportnummer: 2013/087

Rapport. Datum: 15 juli 2013. Rapportnummer: 2013/087 Rapport "Toch een voldoende voor de Toets Gesproken Nederlands" Rapport over een klacht over de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te Den Haag. Datum: 15 juli 2013 Rapportnummer: 2013/087 2

Nadere informatie

Algemene en vakspecifieke regels bij de correctie digitale CE s BB en KB 2017 in Facet

Algemene en vakspecifieke regels bij de correctie digitale CE s BB en KB 2017 in Facet Algemene en vakspecifieke regels bij de correctie digitale CE s BB en KB 2017 in Facet Voor de digitale centrale examens BB en KB zijn de algemene correctievoorschriften enigszins aangepast ten opzichte

Nadere informatie

Exameninformatie Klas 3

Exameninformatie Klas 3 Exameninformatie Klas 3 2018-2019 Inhoudsopgave Exameninformatie voor 3 e klassen Examencijfers, rapporten, herkansingen en dossiers Informatie over praktische opdrachten Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 26498 23 september 2014 Rooster voor de centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens voortgezet onderwijs in

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 35407 8 juli 2016 Rooster voor de centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens voortgezet onderwijs in 2018

Nadere informatie

Verslag examenbespreking Economie VMBO GL/TL 2015

Verslag examenbespreking Economie VMBO GL/TL 2015 Verslag examenbespreking Economie VMBO GL/TL 2015 De door de VECON georganiseerde examenbesprekingen hebben tot doel dat de examencorrectie eenduidig plaats zal vinden. Uitgangspunt moet steeds zijn dat

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN GESCHIEDENIS VWO EERSTE TIJDVAK 2015

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN GESCHIEDENIS VWO EERSTE TIJDVAK 2015 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN GESCHIEDENIS VWO EERSTE TIJDVAK 2015 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN GESCHIEDENIS VWO

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN GESCHIEDENIS VWO TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN GESCHIEDENIS VWO EERSTE TIJDVAK 2011 1 Inleiding 1. Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN BIOLOGIE HAVO EERSTE TIJDVAK 2015

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN BIOLOGIE HAVO EERSTE TIJDVAK 2015 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN BIOLOGIE HAVO EERSTE TIJDVAK 2015 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

Huiselijk geweld tussen zussen

Huiselijk geweld tussen zussen Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 289 Voortgezet Onderwijs Nr. 245 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 25 juni 2015 De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN NEDERLANDS HAVO

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN NEDERLANDS HAVO TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN NEDERLANDS HAVO EERSTE TIJDVAK 2012 1 Inleiding 1. Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

De coach ondersteunt de leerling bij De coach houdt de vinger aan de pols

De coach ondersteunt de leerling bij De coach houdt de vinger aan de pols havo/ vwo COACHES Dit schooljaar hebben de examenleerlingen een mentor. Elke leerling kan een coach krijgen. De coach ondersteunt de leerling bij : De planning, De keuze van een eventuele herkansing, Alle

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ECONOMIE HAVO EERSTE TIJDVAK 2013

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ECONOMIE HAVO EERSTE TIJDVAK 2013 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ECONOMIE HAVO EERSTE TIJDVAK 2013 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Voorlichtingspublicatie College voor Toetsen en Examens

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Voorlichtingspublicatie College voor Toetsen en Examens STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 44367 9 december 2015 Voorlichtingspublicatie Rooster centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens voortgezet

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN FRANS HAVO EERSTE TIJDVAK 2013

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN FRANS HAVO EERSTE TIJDVAK 2013 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN FRANS HAVO EERSTE TIJDVAK 2013 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal examen

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Starters-enquête. 9 september 2014. Een initiatief van AOb-Groene Golf en het NCRV-programma Altijd Wat

Starters-enquête. 9 september 2014. Een initiatief van AOb-Groene Golf en het NCRV-programma Altijd Wat Starters-enquête 9 september 2014 Een initiatief van AOb-Groene Golf en het NCRV-programma Altijd Wat 1 EEN STROEVE START Een fantastische baan, maar heel erg zwaar. De Groene Golf de jongerenafdeling

Nadere informatie

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers nderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Goirle DIMENSUS beleidsonderzoek April 2012 Projectnummer 488 Het onderzoek De gemeente Goirle is eind april 2010

Nadere informatie

Examenspecial (voor leerjaar 3 en 4)

Examenspecial (voor leerjaar 3 en 4) Examenspecial (voor leerjaar 3 en 4) Toetsweek 3: gewijzigde toetstijden Afgelopen keren bleek dat zowel leerlingen als collega s de pauze tussen twee toetsen erg kort vonden: leerlingen hebben recht op

Nadere informatie

Examenboekje 5 Havo en 6 Vwo Examen 2016

Examenboekje 5 Havo en 6 Vwo Examen 2016 Examenboekje 5 Havo en 6 Vwo Examen 2016 1 Exameninstructie klassen 5 Havo en 6 Vwo 1. Lees het examenboekje goed door! 2. Bewaar het examenboekje op een vaste plek! 3. Laat het examenboekje door je ouders

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 289 Voortgezet Onderwijs Nr. 151 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 3 juni 2013 De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 38058 11 juli 2019 Rooster voor de centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens voortgezet onderwijs in 2021

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN SPAANS VWO

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN SPAANS VWO TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN SPAANS VWO EERSTE TIJDVAK 2011 1 Inleiding 1. Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

Roos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8.

Roos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8. Roos van Leary Beschrijving Boven-Samen (BS) dominant gedrag: leidend zelfdefinitie: ik ben sterker en beter dan jij; Ik overzie "het" definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend relatiedefinitie:

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-BB 2016

Correctievoorschrift VMBO-BB 2016 Correctievoorschrift VMBO-BB 2016 tijdvak 1 wiskunde CSE BB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

Week 17 Datum: 22 april 2015. Nieuwsbrief. Inhoud

Week 17 Datum: 22 april 2015. Nieuwsbrief. Inhoud ! Week 17 Datum: 22 april 2015 Nieuwsbrief Inhoud 1. Rekentoets en overgangsregeling 1 2. Huiswerkbegeleiding Over t IJ 1. Examentraining wiskunde 2 4. Controle schoolexamencijfers 2 5. Openingstijden

Nadere informatie

MAVO-C I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-C.

MAVO-C I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-C. MAVO-C I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT 1985 bij het examen NATUURKUNDE MAVO-C Eerste tijdvak N.B. de algemene regels zijn gewijzigd ten opzichte van 1984. De gewijzigde

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 34616 22 juni 2018 Vaststelling Rooster voor de centrale examens van de eindexamens en de staatsexamens voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Luisteren naar de Heilige Geest

Luisteren naar de Heilige Geest Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,

Nadere informatie

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Een klacht is een kans. Wanneer een klant de moeite neemt om zijn onvrede te laten blijken, biedt dat je de mogelijkheid de klant alsnog tevreden te stellen

Nadere informatie

TERUGBLIK CENRAAL EXAMEN MAATSCHAPPIJLEER II VMBO GL/TL

TERUGBLIK CENRAAL EXAMEN MAATSCHAPPIJLEER II VMBO GL/TL TERUGBLIK CENRAAL EXAMEN MAATSCHAPPIJLEER II VMBO GL/TL EERSTE TIJDVAK 2011 1 Inleiding 1. Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten

Nadere informatie

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING...

maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... maandag 11 mei inleveren! STAGE BOEK 2015 VAN.AFDELING... 1 Gegevens leerling Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Telefoon Afdeling/leerweg Gegevens school Naam Schoolbegeleider Adres Plaats Telefoon

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS HAVO EERSTE TIJDVAK 2013

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS HAVO EERSTE TIJDVAK 2013 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS HAVO EERSTE TIJDVAK 2013 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal examen

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO

Correctievoorschrift HAVO Correctievoorschrift HAVO 20 tijdvak wiskunde A Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO 2018

Correctievoorschrift HAVO 2018 Correctievoorschrift HAVO 2018 tijdvak 1 Arabisch Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 6 Bronvermeldingen

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-BB 2018

Correctievoorschrift VMBO-BB 2018 Correctievoorschrift VMBO-BB 2018 tijdvak 1 Arabisch CSE BB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-BB 2017

Correctievoorschrift VMBO-BB 2017 Correctievoorschrift VMBO-BB 2017 tijdvak 1 wiskunde CSE BB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren

Nadere informatie

Enquête stichting Parentes Zoetermeer

Enquête stichting Parentes Zoetermeer Enquête stichting Parentes Zoetermeer In de afgelopen weken hebt u de mogelijkheid gehad om d.m.v. onze enquête uw stem te laten horen over diverse punten die spelen binnen onze stichting Parentes. In

Nadere informatie

Resultaten Bewonersenquête De Gravin Utrecht Zijn de WKO-problemen verholpen? Kunt u afrekenen met Mitros Warmte BV?

Resultaten Bewonersenquête De Gravin Utrecht Zijn de WKO-problemen verholpen? Kunt u afrekenen met Mitros Warmte BV? Resultaten Bewonersenquête De Gravin Utrecht Zijn de WKO-problemen verholpen? Kunt u afrekenen met Mitros Warmte BV? Aanleiding Veel bewoners van De Gravin Utrecht hebben problemen ervaren met de WKO-

Nadere informatie

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan. Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider

Nadere informatie

Onderzoek Grote klasse(n)?!

Onderzoek Grote klasse(n)?! Onderzoek Grote klasse(n)?! November 2013 Over het onderzoek Dit online onderzoek, tot stand gekomen in samenwerking met jongerenwebsite Scholieren.com, is gehouden van 5 tot 12 november 2013. Er deden

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-BB 2013

Correctievoorschrift VMBO-BB 2013 Correctievoorschrift VMBO-BB 203 tijdvak wiskunde CSE BB Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores

Nadere informatie

Centraal Schriftelijk Examen 2016 Theoretische Leerweg

Centraal Schriftelijk Examen 2016 Theoretische Leerweg Centraal Schriftelijk Examen 2016 Theoretische Leerweg 1 2 Inhoud Voorwoord 5 Voorafgaand aan de examenperiode.6 Afronden schoolexamen Puntjes op de I Checklist CSE.7 Afronding examenperiode tijdvak 1..8

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014

Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014 Periode: CBT examens 15 april t/m 30 april 2014 1. Doet u dit examen voor de eerste keer of gaat het om een herexamen? Eerste keer 279 70% Herexamen 104 26% Niet beantwoord 16 4% Totaal 399 2. Als de voorlopige

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2016

Correctievoorschrift VMBO-KB 2016 Correctievoorschrift VMBO-KB 2016 tijdvak 1 Engels CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2018

Correctievoorschrift VMBO-KB 2018 Correctievoorschrift VMBO-KB 2018 tijdvak 1 Arabisch CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

volledig oneens geen eens volledig oneens mening eens Ik kan het niet verdragen als ik belangrijke zaken de mist in laat gaan.

volledig oneens geen eens volledig oneens mening eens Ik kan het niet verdragen als ik belangrijke zaken de mist in laat gaan. ZELFONDERZOEK Inleiding Met behulp van dit eenvoudige zelfonderzoek kunt u nagaan of, en zo ja, in welke mate uw denken rationeel en irrationeel is. Het zelfonderzoek omvat in totaal 58 uitspraken. Deze

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN SCHEIKUNDE VWO EERSTE TIJDVAK 2013

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN SCHEIKUNDE VWO EERSTE TIJDVAK 2013 TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN SCHEIKUNDE VWO EERSTE TIJDVAK 2013 Inleiding Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het centraal

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2018

Correctievoorschrift VMBO-KB 2018 Correctievoorschrift VMBO-KB 2018 tijdvak 1 Engels CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores

Nadere informatie

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS VMBO GT/TL

TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS VMBO GT/TL TERUGBLIK CENTRAAL EXAMEN ENGELS VMBO GT/TL EERSTE TIJDVAK 2011 1 Inleiding 1. Quickscan Via WOLF (Windows Optisch Leesbaar Formulier) geven examinatoren per vraag de scores van hun kandidaten voor het

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2013

Correctievoorschrift VMBO-KB 2013 Correctievoorschrift VMBO-KB 2013 tijdvak 2 Engels CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2019

Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2019 Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 1 Engels CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

DIVERSE REGELINGEN MAVO

DIVERSE REGELINGEN MAVO DIVERSE REGELINGEN MAVO 1 TOETSING In mavo-3 krijgen de leerlingen te maken met voortgangstoetsen en schoolexamentoetsen. Voortgangstoetsen zijn toetsen (repetities, luistertoetsen, teksten e.d.) die gedurende

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-KB 2017

Correctievoorschrift VMBO-KB 2017 Correctievoorschrift VMBO-KB 2017 tijdvak 1 wiskunde CSE KB Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren

Nadere informatie

Wat een ieder moet weten over het eindexamen

Wat een ieder moet weten over het eindexamen Wat een ieder moet weten over het eindexamen examen 2011/2012 Schoolexamens De schoolexamens komen als volgt tot stand: zij worden gevormd door het geheel van alle behaalde cijfers van alle examentoetsen

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO 2013

Correctievoorschrift HAVO 2013 Correctievoorschrift HAVO 203 tijdvak wiskunde A Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

Correctievoorschrift VMBO-GL en TL

Correctievoorschrift VMBO-GL en TL Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2018 beeldende vakken CPE GL en TL tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen, audiovisuele vormgeving Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling

Nadere informatie

INZETBAARHEIDS ASSESSMENT

INZETBAARHEIDS ASSESSMENT INZETBAARHEIDS ASSESSMENT Hoe werkt dat? INSTRUCTIE: Vragenlijst: Dit is een vragenlijst die is gemaakt om een beeld te krijgen van je inzetbaarheid. Het is hierom belangrijk dat je de vragenlijst zo eerlijk

Nadere informatie

Pius X College. Locatie Van Renneslaan Examen 2015

Pius X College. Locatie Van Renneslaan Examen 2015 Pius X College Locatie Van Renneslaan Examen 2015 Belangrijke informatie voor het examen Beste vierdejaars leerling, Je bent bijna aan het eind gekomen van het 4e leerjaar: Nog even en dan beginnen de

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO

Correctievoorschrift HAVO Correctievoorschrift HAVO 00 tijdvak wiskunde A Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

DIVERSE REGELINGEN MAVO

DIVERSE REGELINGEN MAVO DIVERSE REGELINGEN MAVO 1 TOETSING In mavo-3 krijgen de leerlingen te maken met voortgangstoetsen en schoolexamentoetsen. Voortgangstoetsen zijn toetsen (repetities, luistertoetsen, teksten e.d.) die gedurende

Nadere informatie

MAVO-D I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-D.

MAVO-D I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT bij het examen NATUURKUNDE MAVO-D. MAVO-D I CENTRALE EXAMENCOMMISSIE VASTSTELLING OPGAVEN CORRECTIEVOORSCHRIFT 1985 bij het examen NATUURKUNDE MAVO-D Eerste tijdvak N.B. de algemene regels zijn gewijzigd ten opzichte van 1984. De gewijzigde

Nadere informatie

De beste basis voor je toekomst

De beste basis voor je toekomst Visser t Hooft Lyceum Leiderdorp KANSRIJK EN UITDAGEND De beste basis voor je toekomst i 11gymnasium 11atheneum 11havo vhl.nl 11mavo (vmbo-t) Muzenlaan 155 q Op de open avond vond ik de school meteen leuk

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

(56 enquêtes) (62 enquêtes) (45 enquêtes) (57 enquêtes) Accent 2012. Accent 2013. Accent 2011. Accent 2014. score 1-10. score. score 10.

(56 enquêtes) (62 enquêtes) (45 enquêtes) (57 enquêtes) Accent 2012. Accent 2013. Accent 2011. Accent 2014. score 1-10. score. score 10. Evaluatie ouders: : Uitkomsten tevredenheidsonderzoek 2011 t/m 2014 uitgedrukt in een (waarderingscijfer) Accent 2011 (45 enquêtes) Accent 2012 (57 enquêtes) Accent 2013 (56 enquêtes) Accent 2014 (62 enquêtes)

Nadere informatie

Organisatie centraal eindexamen 2017

Organisatie centraal eindexamen 2017 Organisatie centraal eindexamen 2017 vmbo Reuver ORGANISATIE CENTRAAL EINDEXAMEN 2017 VMBO Beste examenkandidaat, In dit boekje is de organisatie van de centrale examens beschreven. Ook zijn er belangrijke

Nadere informatie

Correctievoorschrift HAVO 2012

Correctievoorschrift HAVO 2012 Correctievoorschrift HAVO 0 tijdvak wiskunde A (pilot) Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels

Nadere informatie