Eind 2010 werd Nederland opgeschrikt door het misbruik van jonge kinderen in Amsterdamse kinderdagverblijven.

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag de gemeenteraad Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk rm BOW/ RIS Doorkiesnummer adres Onderwerp Jaarverslag 2010 Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Aantal bijlagen 1 Datum 9 augustus 2011 Op grond van artikel 1.67 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen juncto artikel 12 Regeling Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen stelt het college van burgemeester en wethouders (hierna: het college) jaarlijks vóór 1 juli een verslag vast van alle werkzaamheden die in het kader van het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang in het voorafgaande kalenderjaar zijn verricht. Dit jaarverslag dient naar zowel de gemeenteraad als de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verzonden te worden. Bijgevoegd treft u het Jaarverslag 2010 Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen van de gemeente Den Haag aan. Voor dit jaarverslag is het door de minister voorgeschreven model gehanteerd. De gegevens die de gemeenten in de jaarlijkse verslagen verstrekken, worden door de Inspectie van het Onderwijs gebruikt om een landelijk oordeel op te stellen. Dit landelijke oordeel wordt, voorzien van de visie van de minister, naar de Tweede Kamer en de gemeenten verzonden. In onderhavige raadsmededeling wordt een toelichting gegeven bij het Jaarverslag 2010 Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. In deze toelichting doen wij verslag van de activiteiten die zijn uitgevoerd op het terrein van het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang door de gemeente Den Haag. Ook staan wij stil bij het landelijk oordeel van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de wijze waarop in Nederland toezicht en handhaving in 2009 werden uitgevoerd. Eind 2010 werd Nederland opgeschrikt door het misbruik van jonge kinderen in Amsterdamse kinderdagverblijven. Inlichtingen bij Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 BOW/ In onderhavige raadsmededeling geven wij tevens een reactie op de conclusies en aanbevelingen uit het rapport dat de commissie Gunning op verzoek van de burgemeester van Amsterdam heeft opgesteld naar aanleiding van voornoemde zedenzaak. 1 Rolverdeling met betrekking tot de kwaliteit van de kinderopvang Het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang is door de wetgever aan de GGD toegewezen, de bestuursrechtelijke handhaving van de kwaliteit aan het college. Om te kunnen beoordelen of aan de kwaliteitseisen wordt voldaan, zijn door GGD-Nederland toetsingskaders opgesteld. Hierin staan alle zaken genoemd waarover de toezichthouder informatie verzamelt én een oordeel geeft. De bevindingen van de toezichthouder worden in een inspectierapport vastgelegd. Voor het inspectierapport gebruikt de GGD een door het Rijk vastgesteld format. Per rapportage adviseert de GGD het college al dan niet over te gaan tot handhaving. Het college is in beginsel verplicht handhavend op te treden indien uit het inspectierapport blijkt dat overtredingen met betrekking tot de kwaliteitseisen krachtens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen zijn geconstateerd. De wijze waarop het college van zijn bevoegdheden gebruik maakt, is vastgelegd in de gemeentelijke Beleidsregels handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Den Haag Hierin is aangegeven hoe zwaar een overtreding weegt, welke hersteltermijn geldt en welke sancties worden opgelegd. De kwaliteitseisen die aan de kinderopvang worden gesteld, zijn globaal in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen geformuleerd. Deze kwaliteitseisen zijn nader uitgewerkt in het Convenant kwaliteit kinderopvang dat is gesloten tussen de aanbieders van kinderopvang (MOgroep en Branchevereniging) en de ouders (BOinK). De inhoud van het convenant is overgenomen in de ministeriële Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen. De gemeente is niet bevoegd extra eisen te stellen aan de kwaliteit van de kinderopvang. 2 Landelijk oordeel 2009 en 2010 De Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) beoordeelt jaarlijks of de gemeenten het toezicht op en handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang conform de wet- en regelgeving uitvoeren. Het oordeel over het verslagjaar 2009 is neergelegd in het rapport Kwaliteit gemeentelijk toezicht kinderopvang 2009 en Relevante conclusies uit het landelijke rapport zijn dat: - in circa 60% van de inspectierapporten tekortkomingen zijn geconstateerd en de GGD een handhavingsadvies heeft gegeven; - in de meeste gemeenten niet alle locaties jaarlijks gecontroleerd worden; - met de inspanningen die gemeenten in 2010 hebben gepleegd om het Landelijk Register Kinderopvang te implementeren de betrouwbaarheid van het register is toegenomen; - veel gemeenten de kwaliteit van de kinderopvang onvoldoende handhaven, en dat - bij de zogenaamde achterblijvende gemeenten geen of terughoudend acties zijn ingezet, waardoor GGD-onderzoeken aan impact verliezen en tekortkomingen (langere tijd) blijven bestaan. Naar aanleiding van voornoemd rapport is de minister, gezien het grote aantal door de GGD geconstateerde tekortkomingen, kritisch over de ondernemers in de kinderopvang aangezien deze primair verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van de kinderopvang. Tevens wijst de minister op de noodzaak van een goede uitvoering van het toezicht en de handhaving door GGD-en en gemeenten. De minister concludeert dat er enige vooruitgang is geboekt bij het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang, maar dat verdere verbetering nodig is.

3 BOW/ Er worden daarom maatregelen genomen om vanaf 2012 efficiënter toe te zien op de kwaliteit van de opvang en de uitvoering van de handhaving te verbeteren. Toezicht De minister wil door zwaardere controle voorafgaand aan de exploitatie van de opvang voorkomen dat kinderopvang die niet voldoet aan de wettelijke eisen van start gaat. Voorts wil de minister meer inzetten op onaangekondigd risicogestuurd toezicht, waarbij de intensiteit van het toezicht afgestemd wordt op het risicoprofiel van de opvanglocatie. Goed presterende aanbieders worden onderworpen aan een lichter toezichtsregime en slecht presterende aanbieders krijgen intensiever toezicht. De focus van het toezicht zal zich meer richten op de praktijk en de pedagogische kwaliteit van de opvang. Met betrekking tot de gastouderopvang wil de minister dat de GGD-en jaarlijks door middel van een steekproef gastouders controleren. Handhaving Het merendeel van de gemeenten heeft de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang nog niet op orde. De minister wil vorenstaande verbeteren door enerzijds transparant te maken welke gemeenten de handhaving op orde hebben en welke niet, en anderzijds door gemeenten te faciliteren op het gebied van kennis en ervaring. In dit kader onderzoekt de VNG de mogelijkheden om een landelijk expertisecentrum op te richten dat kan dienen als vraagbaak en adviescentrum. Naar aanleiding van het jaarverslag 2009 van de gemeente Den Haag heeft de Inspectie van het Onderwijs aangegeven dat de gemeente Den Haag achterblijft bij het aantal uitgevoerde inspecties, maar dat de handhaving op orde is. 3 Reactie van het college op het landelijk oordeel Het college hecht aan voldoende kwalitatief goede kinderopvangvoorzieningen in Den Haag. Kinderopvang is in onze ogen meer dan louter een voorwaarde voor ouders om te werken, kinderopvang draagt primair bij aan de ontwikkeling van kinderen. Kinderopvang dient derhalve van goede kwaliteit te zijn. De kwaliteitseisen krachtens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen zijn minimale kwaliteitseisen. De norm zou ons inziens hoger moeten liggen. Gezien het belang dat het college hecht aan kwalitatief goede kinderopvang wil het college dat alle door de GGD geconstateerde overtredingen krachtens de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen gehandhaafd worden. In dit kader hebben wij een gemeentelijk handhavingsbeleid vastgesteld. Het is ons echter in de afgelopen jaren gebleken dat de middelen die het rijk ter beschikking stelt voor de uitvoering van de wettelijke taken volstrekt ontoereikend zijn. Dit is meermalen met het Rijk gecommuniceerd. Ook de VNG heeft het rijk in haar brief van 10 mei 2011 erop gewezen dat het beschikbaar gestelde rijksbudget tekort schiet. Als het rijk voor 2012 minder middelen ter beschikking stelt voor toezicht en handhaving dan in 2011, zal dit aanzienlijke gevolgen hebben voor de ambtelijke capaciteit voor toezicht en handhaving. 4 Toezicht en handhaving in de gemeente Den Haag in 2010 Landelijk Register Kinderopvang Medio 2010 is het Landelijk Register Kinderopvang (hierna: LRK) in werking getreden. Dit landelijke systeem vervangt de gemeentelijke registers kinderopvang. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het opnemen en bijhouden van gegevens over kinderopvang in het LRK. Het LRK functioneert nog niet optimaal.

4 BOW/ Omdat geen gemeentelijke managementinformatie uit het LRK gehaald kan worden en peuterspeelzalen hierin nog niet geregistreerd kunnen worden, houdt de gemeente Den Haag ook nog het oude gemeentelijke register bij. Gastouderopvang Met de stelselwijziging gastouderopvang per 1 januari 2010 worden aan gastouderbureaus en gastouders extra kwaliteitseisen gesteld. Alleen geregistreerde opvang komt in aanmerking voor bekostiging van rijkswege. Doelstelling van de wetgever was verhoging van de kwaliteit van de gastouderopvang en verlaging van de kosten voor de rijksoverheid. Het verminderen van de fraudegevoeligheid van de gastouderopvang was daarnaast een belangrijke doelstelling. Alle gastouderbureaus dienden in 2010 getoetst te worden aan de aangescherpte wettelijke eisen, alvorens deze uiterlijk 31 december 2010 definitief opgenomen mochten worden in het LRK. Met voornoemde wetswijziging zijn ook de gastouders object van gemeentelijk toezicht en handhaving geworden. Alle Haagse gastouders dienden in het overgangsjaar 2010 door het gastouderbureau gemeld te worden, waarna - na inspectie door de GGD - opname in LRK kon plaatsvinden, indien aan de gestelde kwaliteitseisen werd voldaan. Alle tijdig gemelde gastouders zijn geïnspecteerd. Bij gastouders die kinderen op hun woonadres opvangen, heeft zowel een papieren inspectie (onder meer naar de verklaringen omtrent het gedrag, de beroepskwalificatie, het EHBO-diploma) als een inspectie van het woonadres plaatsgevonden. Bij gastouders die kinderen opvangen op het adres van de vraagouder heeft alleen een papieren inspectie plaatsgevonden. Veel gemeenten hebben vooral papieren inspecties gehouden, het college heeft ook ingezet op tijdige inspectie van de opvanglocatie bij de gastouder thuis. Aantallen Aantal regististreerde locaties 1 januari december 2010 Dagopvang Buitenschoolse opvang Gastouderbureaus Gastouders nvt 589 In het kalenderjaar 2010 zijn 5 centra voor dagopvang, 17 centra voor buitenschoolse opvang en 9 gastouderbureaus uitgeschreven; er zijn 16 centra voor dagopvang, 20 centra voor buitenschoolse opvang gemeld en 6 gastouderbureaus gemeld. In totaal is er een kleine groei te zien in het aantal locaties kinderopvang en het aantal gastouderbureaus in Den Haag. Daarnaast zijn in gastouders in Den Haag geregistreerd. 4a Toezicht Soorten en aantallen inspecties - onderzoeken bij nieuwe vestigingen 105 of wijzigingen van bestaande centra of gastouderbureaus - onderzoek voorziening voor gastouderopvang reguliere inspectie dag- en buitenschoolse opvang inspectie gastouderbureau voor definitieve opname in LRK 21 - nadere onderzoeken/herinspectie nav vastgesteld rapport 117

5 BOW/ incidentele onderzoeken nav klacht of signaal 28 In totaal heeft de GGD in inspecties afgerond met een rapportage. Ten opzichte van 2009 is sprake van een stijging van ruim 116% van het aantal opgestelde rapportages door de GGD. Gastouderopvang Alle 21 Haagse gastouderbureaus zijn in 2010 gecontroleerd op de aangescherpte wettelijke eisen en uiteindelijk zijn deze, met uitzondering van één gastouderbureau, definitief geregistreerd in het LRK. Bij een aantal gastouderbureaus waren meer inspecties nodig voordat aan alle kwaliteitseisen werd voldaan. Voorts zijn alle door gastouderbureaus bij de gemeente gemelde gastouders geïnspecteerd. Gastouders die voldeden aan de wettelijke eisen zijn opgenomen in het LRK. De gastouders waarbij de opvang plaatsvindt op het woonadres van de gastouder hebben alle een inspectie op het woonadres gekregen. De gastouders die op het woonadres van de vraagouders kinderen opvangen, hebben een papieren inspectie gekregen. In totaal zijn in gastouders opgenomen in het LRK. Het aantal aanmeldingen in 2010 was aanzienlijk hoger, te weten 774. Kindercentra Over de reguliere inspecties bij kindercentra (kinderdagverblijven en centra voor buitenschoolse opvang) heeft de minister maatwerkafspraken gemaakt. Dit betekent dat kindercentra die in 2009 geïnspecteerd waren en die (ook na handhaving) aan de minimale kwaliteitseisen voldeden, in 2010 niet geïnspecteerd hoefden te worden. Van de 210 reguliere inspecties zijn 132 reguliere inspecties gevoerd volgens het model Risico Gestuurd Toezicht. Verscherpt toezicht Bij een aantal kindercentra bestaat zorg over de kwaliteit van de opvang. Dit blijkt uit inspectierapporten maar ook uit signalen van ouders, leidsters en derden. Momenteel staan bij de gemeente 19 kindercentra onder verscherpt toezicht. Hieronder is een aantal pas gestarte kindercentra. 4b Bestuursrechtelijke handhaving Bij de bestuursrechtelijke handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang wordt onderscheid gemaakt tussen het hersteltraject en het bestraffende traject. Bij het eerstgenoemde traject wordt ingezet op zo spoedig mogelijke beëindiging van de door de toezichthouder geconstateerde overtredingen. Daarnaast of daarvoor in de plaats kan tevens een bestraffend traject worden gevoerd. In dit kader worden bestuursrechtelijke boetes opgelegd. a. Hersteltraject Het college heeft in de periode 1 januari april 2011 (dit is de onderzoeksperiode van het Rijk) in totaal 82 schriftelijke aanwijzingen verzonden. In de meeste gevallen leidde de aanwijzing tot beëindiging van de overtreding. In vijf gevallen is de overtreding niet binnen de gestelde termijn beëindigd en is een voornemen tot een last onder dwangsom verzonden, deze is twee maal daadwerkelijk opgelegd. Bij 39 inspectierapporten is ten tijde van de inspectie een overtreding geconstateerd, maar deze is voordat het inspectierapport werd vastgesteld, beëindigd. Een hersteltraject starten, was derhalve niet nodig. Daarnaast zijn in 14 dossiers kleine overtredingen geconstateerd, waarop op 1 april 2011 nog geen handhavingsactie was genomen, bijvoorbeeld als er geen oudercommissie was ingesteld.

6 BOW/ b. Bestraffend traject Bij ernstige overtredingen wordt in principe een bestuurlijke boete opgelegd. In de onder a genoemde periode zijn 46 boetes daadwerkelijk opgelegd. Deze boetes zijn onder meer opgelegd voor te laat overgelegde verklaringen omtrent het gedrag, voor overtredingen van de beroepskracht-kind-ratio en overtredingen met betrekking tot de risico-inventarisaties. In 2009 bedroeg het aantal opgelegde boetes voor ernstige overtredingen 63. Exploitatieverbod Het college heeft in 2010 twee maal een exploitatieverbod opgelegd. Bij beide kindercentra heeft de toezichthouder veel en ernstige overtredingen geconstateerd. Eén kindercentrum was reeds in exploitatie genomen voordat wij de wettelijke vereiste toestemming gaven voor de start van de exploitatie. Resultaten van de bestuursrechtelijke handhaving over de jaren Na invoering van de Wet kinderopvang (thans: Wet kinderopvang en kwaliteitsregels peuterspeelzalen) in 2005 bleek dat de GGD veel meer overtredingen constateerde dan van te voren was ingeschat. In 2007 was een dusdanige grote achterstand met betrekking tot de handhaving ontstaan dat het college in de jaren 2008 en 2009 extra middelen ter beschikking heeft gesteld voor de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang. Vanaf 2009 is een stijgende lijn te zien in het aantal schone inspecties (zie overzicht). Van de 231 reguliere inspectierapporten (dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderbureau) 2010 bevatten 135 een advies om te handhaven. Dit betekent dat 42% van de inspecties schoon was. Deze stijgende lijn lijkt zich ook in 2011 voort te zetten, momenteel geldt dit voor bijna 50% van de inspecties. Deze ontwikkeling wordt onder meer verklaard door het Risico Gestuurd Toezicht waarbij op minder punten wordt gecontroleerd en door consequente handhaving door de jaren heen. Jaar Aantal reguliere inspecties Aantal inspectierapporten met overtredingen % % % Percentage schone inspecties 5 Het rapport van de commissie Gunning Naar aanleiding van de Amsterdamse zedenzaak heeft de burgemeester van de gemeente Amsterdam aan de commissie Gunning gevraagd om alle feiten en omstandigheden te onderzoeken met betrekking tot de vraag hoe het (mogelijke) misbruik van kinderen in de betreffende kinderdagverblijven en via de betreffende internetoppascentrale(s) heeft kunnen plaatsvinden. Het onderzicht richt zich tevens op de kinderopvang in het algemeen. Het doel van het onderzoek is om vanuit de gebeurtenissen lessen te trekken om te borgen dat kinderen in een fysiek en emotioneel veilige omgeving kunnen verkeren. De commissie Gunning heeft onderzoek gedaan bij de met de zedenzaak in verband gebrachte kinderdagverblijven en andere betrokken partijen. Daarnaast heeft de commissie met een groot aantal betrokkenen en externen gesproken. Tevens is documentenonderzoek gedaan.

7 BOW/ De commissie formuleert een groot aantal aanbevelingen. Deze aanbevelingen zijn gericht op ouders, de sector, de wetgever/branche, toezicht en handhaving, de behandeling van klachten, meldingen en aangiftes en regelgeving. De meeste aanbevelingen zijn niet nieuw. Rode draad is dat houders, medewerkers, toezicht en handhaving weliswaar met betrokkenheid hun werk hebben gedaan, maar niet altijd volledig hebben gedaan wat van hen werd verwacht. Als ze dat wel gaan doen, zijn er al veel drempels om misbruik te voorkomen opgeworpen. De commissie Gunning is van mening dat de algemene kwaliteit van de kinderopvang omhoog moet, zodat ouders alleen kunnen kiezen tussen goede en zeer goede kinderdagverblijven. Concrete aanbevelingen zijn onder meer: - het serieus screenen van nieuwe medewerkers (referenties navragen); - het verscherpen van de beroepskracht-kind-ratio (vier-ogen principe); - meer differentiatie aanbrengen in het niveau van personeel in het centrum (dus ook hoger opgeleid personeel) om signalen te herkennen, het aanwijzen van een vertrouwenspersoon in een kindercentrum; - medewerkers overleggen om de twee jaar een nieuwe verklaring omtrent het gedrag; - het stellen van kwalificatie-eisen (pedagogiek, management) aan de directeur van een kindercentrum; - positioneer de kinderdagverblijven niet langer eenzijdig als service aan werkende ouders, maar tegelijkertijd en vooral als voorziening gericht op de ontplooiing van kinderen. Onderzoek hoe kinderdagverblijven kunnen worden betrokken bij de initiatieven voor integrale kindercentra en een doorlopend ontwikkelingstraject van 0-12 jaar zonder kinderdagverblijven om te vormen tot onderwijsvoorzieningen; - een sterkere positie voor ouders en meer bewustzijn bij hen voor risico s van kindermisbruik (bij internetoppascentrales moeten ouders ervan bewust zijn dat zij de oppas zelf screenen); - het stellen van strengere eisen aan startende kinderdagverblijven; - een veel krachtiger handhaving van door de GGD geconstateerde tekortkomingen door gemeenten; - de mogelijkheid om op kosten van het kindercentrum een kwaliteitsmanager te plaatsen; - het borgen van signalen over mogelijk seksueel misbruik van kinderen bij één coördinatiepunt, hetzij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, hetzij een samenwerkingsverband. De volgende aanbevelingen hebben specifiek betrekking op gemeenten: - vergroot het bewustzijn dat bestuurlijk toezicht en handhaving in de kinderopvang instrumenten zijn die rechtstreeks de veiligheid en het welzijn van kinderen raken. Besteed dus meer aandacht aan kinderdagverblijven als beleidsterrein; - formuleer een krachtig toezichts- en handhavingsbeleid waarin is aangegeven wie voor welke activiteit verantwoordelijk is; - zorg ervoor dat de handhaving wordt uitgevoerd door medewerkers die voldoende deskundig zijn. Zorg voor continuïteit in deze deskundigheid. In stadsdelen of kleinere gemeenten kan dit leiden tot kwetsbare eenmansposities. Bundel in dat geval de deskundigheid. 6 Reactie van het college op het rapport van de commissie Gunning Wij zijn van mening dat de commissie Gunning een evenwichtig rapport heeft opgesteld waar betrokken partijen lering uit kunnen trekken. In de conclusies en aanbevelingen kunnen wij ons in het algemeen goed vinden.

8 BOW/ De portefeuillehouder die verantwoordelijk is voor de kinderopvang in Den Haag heeft het rapport besproken met de grootste aanbieders voor kinderopvang in Den Haag. Deze organisaties gaan intern na op welke wijze zij aanbevelingen al dan niet kunnen overnemen. Het college reageert als volgt op de aanbevelingen. Met betrekking tot de aanbeveling om meer aandacht te besteden aan kinderopvang als beleidsterrein geeft het college aan kinderopvang reeds jaren een relevant beleidsterrein te vinden. Hiervoor verwijzen wij bijvoorbeeld naar het convenant kinderopvang dat onder gemeentelijke regie enkele jaren geleden is afgesloten door instellingen voor kinderopvang en schoolbesturen. Voldoende capaciteit en adequate samenwerking tussen kinderopvang en scholen zijn hierbinnen speerpunten. Reeds in 2001 heeft de gemeenteraad ruimtelijke randvoorwaarden vastgesteld voor de vestiging van kinderopvang in de stad. Dit om de capaciteit van de opvang te laten groeien. Met betrekking tot de kwaliteit van de kinderopvang heeft het college, zoals hierboven reeds is gemeld, een gemeentelijk handhavingsbeleid vastgesteld. In het gemeentelijk handhavingsbeleid is aangegeven hoe de gemeente handelt bij welke overtredingen krachtens de Wko. Wij hechten er in het belang van de kinderen, zeer aan dat de tekortkomingen binnen de door ons aangegeven termijnen worden beëindigd. Door consequente handhaving neemt het aantal overtredingen af. Met name in een grote gemeente als Den Haag zijn veel ondernemers in de kinderopvang actief. De meeste bieden goede opvang. Echter, er is ook een aantal ondernemers waarvan de opvang wisselt van kwaliteit of waarover zorg bestaat. Handhaving van de kwaliteit is derhalve van groot belang. Mede naar aanleiding van het rapport van de commissie Gunning heeft het college met betrekking tot de volgende punten de volgende aanpassingen gepleegd. a. Verklaring omtrent het gedrag Overtredingen van de vereisten van de verklaring omtrent het gedrag zijn in de afgelopen periode aanzienlijk afgenomen. Het is in 2010 zeven keer voorgekomen dat de GGD bij een kindercentrum constateerde dat medewerker(s) niet beschikte(n) over een (juiste) verklaring omtrent het gedrag. Het college vindt het niet acceptabel dat personen die niet beschikken over een verklaring omtrent het gedrag in de kinderopvang met kinderen werken. De overtreding levert dan wel een bestuurlijke boete op van 3.000,00 maar dat is achteraf. Met de GGD is daarom afgesproken dat als bij een inspectie blijkt dat van een (pedagogisch) medewerker géén verklaring omtrent het gedrag kan worden overgelegd, de desbetreffende medewerker direct zijn of haar werkzaamheden moet staken. Het is aan de organisatie voor kinderopvang ervoor zorg te dragen dat een vervangende medewerker op de groep wordt geplaatst. b. Strengere toelatingseisen voor nieuwe kindercentra Voordat een nieuw kindercentrum daadwerkelijk in exploitatie mag worden genomen, dient het college hiervoor toestemming te geven. Hiertoe wordt het college geadviseerd door de GGD die onderzoekt of een kindercentrum redelijkerwijze zal voldoen aan de wettelijke eisen. Het college wil het begrip redelijkerwijs strikter interpreteren dan tot nu toe het geval is. Op dit moment hoeft een kindercentrum nog niet helemaal klaar te zijn en hoeft het personeel nog niet aangenomen te zijn om toestemming te krijgen de exploitatie te starten. Als een ondernemer in de kinderopvang aannemelijk maakt dat aan de vereisten voldaan zal worden, gaan de GGD en gemeente daarin mee.

9 BOW/ Deze coulance heeft in een aantal gevallen geleid tot ongewenste situaties omdat na de start van de exploitatie bleek dat de organisatie voor kinderopvang niet aan de wettelijke vereisten voldeed. Om te voorkomen dat kinderen op onverantwoorde wijze worden opgevangen en om de handhavingslast te verminderen, zullen per 1 september 2011, louter nadat aan de wettelijke eisen is voldaan, kindercentra toestemming krijgen daadwerkelijk te starten met het opvangen van kinderen. Tot slot Het college vindt het belangrijk dat de kinderopvang van goede kwaliteit is en heeft zijn wettelijke taken op het terrein van toezicht en handhaving serieus opgepakt. Met name door handhavend op te treden bij door de GGD geconstateerde overtredingen neemt het percentage inspectierapporten met overtredingen af. In 2009 bevatte 79% van de inspectierapporten een handhavingsadvies, in 2010 was dit 58%. Deze trend zet zich tot op heden ook in 2011 voort, nu is bijna 50% van de inspectierapporten schoon. De VNG heeft inmiddels gemeld dat het rijk besloten heeft de incidentele middelen voor toezicht en handhaving kinderopvang structureel te maken vanaf 2012 en nog 3 mln toe te voegen. In de septembercirculaire Gemeentefonds 2011 zal formeel worden aangegeven op welke wijze de middelen in 2012 onder de gemeenten worden verdeeld en onder welke voorwaarden. Ondanks de aangescherpte regelgeving met betrekking tot de gastouderopvang maakt het college zich zorgen over de kwaliteit van de gastouderopvang in zijn algemeen (er zijn vanzelfsprekend ook gastouders die hun werk uitstekend doen). Doordat aan gastouders kwaliteitseisen worden gesteld en zij in het LRK geregistreerd zijn, wordt de suggestie gewekt dat de kwaliteit van de opvang in orde is. Dit is niet altijd het geval. De opleidingseisen van gastouders zijn op MBO-2 niveau, lager dan die van pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Gastouders worden, in tegenstelling tot bij een kindercentrum, nauwelijks gecoacht en begeleid bij de dagelijkse werkzaamheden. Daarnaast is er weinig toezicht van het gastouderbureau op de praktijk. Controle van de GGD vindt plaats aan de poort en vervolgens steekproefsgewijs. Dit vinden wij onvoldoende. Onwenselijke situaties kunnen lang voortduren of niet ontdekt worden. Samen met de verantwoordelijke portefeuillehouder van de gemeente Utrecht is een brief verzonden naar de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid waarin de zorgen kenbaar gemaakt zijn. De minister heeft inmiddels aangegeven het stelsel voor gastouderopvang ongemoeid te laten. Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de locoburgemeester, Annet Bertram Marnix Norder