Eerlijk gestolen... Maar, zijn nieuwe fiets was vorige week... gestolen. Dat vond Barend ontzettend waardeloos natuurlijk.

Transcriptie

1 Datum: Votum / zegengroet Openingslied(eren) kinderlied Gebed om opening Gods Woord 1e schriftlezing Lied na de schriftlezing 1 2e schriftlezing Lied na de schriftlezing 2 Tekst Preek Amenlied na de Preek Bevestiging Edwin en inzegening HKL Zingen: Collecten Gebed over Preek en Voorbeden Slotzang Zegen: 16 okt (wk 41) 00:00 Kompas Sela "Onze hulp" PvN 84 "Wat houd ik van uw huis" GKB Psalm 65 : 1 en 2 "De lofzang klinkt" "Onder boven voor en achter " Genesis 32 : 2-13 GKB Psalm 130 : 1 en 2 "Uit diepten van ellende" Genesis 32 : GKB Psalm 130 : 3 en 4 "Ik blijf de Heer verwachten" Genesis 32 : 31 "Met open armen" (welkom in Gods huis) Opw. 710 "Zegen mij" GKB 161 : 1 en 4 "Heer U bent mijn leven" Eerlijk gestolen... Barend loopt door de nacht, met een grote ijzerzaag. Op weg naar zijn fiets. Zijn eigen fiets, die hij vorige maand heeft gekocht op marktplaats. Maar, zijn nieuwe fiets was vorige week... gestolen. Dat vond Barend ontzettend waardeloos natuurlijk. En toen liep hij vanmorgen naar school, langs een flatgebouw in het Pastorenbos, en wat stond daar? Zijn fiets. Echt waar, hij wist het zeker. Zelfs het framenummer klopte. En nu is hij op weg, met een ijzerzaag, om zijn fiets terug te stelen. Eerlijk is eerlijk. Eigenlijk is het natuurlijk helemaal geen stelen, hij heeft er gewoon recht op, toch... Gelukkig is het heel donker vannacht, maar... dat zagen maakt toch wel meer geluid dan hij had gedacht. En het gaat ook niet echt makkelijk. Het slot dat er tegenwoordig op zit is staalhard. Barend gaat even rechtop gaat staan om uit te rusten... en dan gebeurt het. 1/6

2 Iemand komt plotseling op hem af en geeft hem een harde schop. En dan probeert hij zijn zaag af te pakken, maar Barend houdt hem stijf vast. Het gaat hard tegen hard, maar... Barend is sterker. Dat voelt hij... ik hoef dit niet te verliezen. Jakob, die bang is voor Esau.. In deze preek zal het gaan over Jakob, de derde aartsvader. En we ontmoeten hem op een moment in zijn leven dat hij heel erg bang is. Bang voor zijn broer Esau. Wie is deze Jakob, en waarom is hij zo bang? Jakob is een zoon van Isaak en Rebecca, die we vorige week hebben leren kennen. Izaak was de zoon die God aan Abraham beloofd had en hij werd op zijn beurt de drager van Gods rijke belofte. "Je zult uitgroeien tot een groot volk, en in jou nageslacht zullen alle volken gezegend worden." Vorige week sloten we af met een voorproef van die zegen. De mensen komen naar Isaak toe en erkennen dat hij een gezegend man is, en ze willen van die zegen graag meeprofiteren. Isaak en Rebekka, kregen niet alleen een voorproef van die aardse zegeningen. Ook de belofte dat ze tot een groot volk zullen uitgroeien, wordt in hun leven zichtbaar. Rebekka wordt, na 20 jaar kinderloosheid, zwanger. En ze blijkt dan in verwachting van een tweeling. Dat is een goed begin, zou je zeggen. Wanneer je een grote familie wilt worden. Maar, dat pakt anders uit. De zwangerschap is heftig, de beide kinderen lijken al ruzie te maken met elkaar, voordat ze geboren worden. En dan krijgt Rebekka een heel bijzondere openbaring van God. God geeft aan dat de jongste het zal winnen van de oudste. Niet de oudste zoon zal de belofte van God meenemen, de toekomst in, maar de jongste. Je kunt hierover lezen in Genesis 25. Dat was in die tijd volslagen vreemd en ondenkbaar. En Isaak en Rebekka hebben het er dan ook heel moeilijk mee gehad. Isaak heeft zich bij deze omkering niet willen neerleggen. Hij beschouwde Esau als zijn oudste en favoriete zoon. Zijn natuurlijke erfgenaam en opvolger. Rebekka (en ook Jakob, die zij kennelijk in vertrouwen genomen had) hebben van alles geprobeerd om het eerstgeboorterecht toch op Jakob te laten overgaan. Maar steeds was daarbij list en bedrog in het spel. Jakob, die recht had op Gods verbondszegen, wachtte niet op de dingen die God zou gaan doen, voor hem. Hij en z'n moeder dachten dat ze God een handje moesten helpen. Maar, Esau voelde zich zwaar bedrogen en dreigde Jakob uit de weg te gaan ruimen. Jakob vlucht, ver weg, naar zijn familie. Daar gaat het uiteindelijk goed met hem. En wanneer hij in het buitenland rijk is geworden, dan moet hij van God terugkeren naar Kanaän, naar het beloofde land waar zijn vader en grootvader als vreemdeling hebben gewoond. Alle bovenstaande feiten en omstandigheden vormen de achtergrond van de belijdenis die Jakob uitspreekt in vers 25 en verder. (..even lezen..) 2 / 6

3 En ze verklaren ook zijn grote angst. Hij heeft Esau in geen 25 jaar gezien, maar hij weet: de broer, die ik bedrogen heb, en die me haat, die is naar me onderweg, met een bende van 400 man sterk. Jakob is doodsbenauwd, en daar heeft hij alle reden voor. moet worstelen met God.. En deze angstige man, moet worstelen met God. Zijn angst voor Esau heeft hem aangezet tot een aantal listige manoeuvres. Manoeuvres waar je niet zo vrolijk van wordt trouwens. Hij is kennelijk bereid om de ene helft van zijn bezit te laten afslachten, om de andere helft maar te behouden. En pas als hij die maatregel genomen heeft, gaat hij bidden. Daarna verzint hij een beter plan. Hij zal een groot deel van zijn bezit vrijwillig weggeven aan Esau, om hem gunstig te stemmen. En in de hoop dat hij in elk geval zijn vrouwen en kinderen zou kunnen redden. Het is Jakob ten voeten uit. De ene list na de andere, en allemaal omdat hij in feite niet echt durft te vertrouwen op God. Ook al pleit hij op Gods beloften en ook al smeekt hij om Gods hulp. Dan komt het moment dat hij, na alle logistieke bewegingen, helemaal alleen staat. En dan slaat God zelf toe. Hij gaat het gevecht met Jakob aan. Een vreemde en geheimzinnig worsteling. Het verhaal speelt zich af in het donker, je kunt nauwelijks zien wie wie is. Ook de tekst draagt bij aan de onduidelijkheid. In onze vertaling wordt dat opgeheven, doordat gesproken wordt over "de een" en "de ander". Maar in de grondtekst staat alleen maar "hij". Iemand worstelde met hem. Het gevecht duurt lang en blijft onbeslist. Toen hij zag, dat hij het niet kon winnen en sloeg hij hem op de heup en toen... bleek het Jakob te zijn die een ontwrichte heup had. Hijgend zakken de mannen in elkaar en houden elkaar nog steeds in de houdgreep. En dan gaat de strijd in woorden verder. "Laat me gaan, het wordt al dag." De ander wil kennelijk niet gezien en herkend worden. Maar Jakob, die in de strijd overeind is gebleven, wil van deze formidabele tegenstander in elk geval een zegen. Die krijgt hij, maar, dan moet hij wel eerst zijn naam geven. Niet fijn voor Jakob. Om te moeten zeggen dat je Jakob heet. Want dat betekent: listige bedrieger. Toch komt het hoge woord er uit: "Mijn naam is Listige Bedrieger." "Voortaan zul je niet meer zo heten, maar Israel". Want je hebt gevochten met God en met mensen en je hebt overwonnen. Dit nachtgevecht spreekt gelovigen al eeuwen aan. Want we herkennen in de lichamelijke strijd van Jakob een diepgaande geestelijke worsteling. En in die worsteling herkennen we ook heel vaak onszelf. We dragen rijke beloften, van jongs af aan. En dan begint een leven, waarin we ook gewoon onze keuzes moeten maken, en verstandig optreden. Neem je al die beslissingen, in gelovig vertrouwen op God? Of bidt je God om hulp, maar durf je toch niet echt te vertrouwen op zijn hulp. Worstel je met een God, die je in feite beschouwt als een onbetrouwbare bondgenoot. Wat is het dan een enorme ontdekking dat God dit gevecht niet wint. Tegen diepgevoeld wantrouwen, zo lijkt het, kan God niet op. Jakobs tegenstander, in wie we inmiddels God herkennen, vecht urenlang, maar kan het niet winnen. Wel komt er het moment dat God je laat merken dat je eigen kracht heel kwetsbaar is. Eén tik op de heup. Eén gevoelige aanraking, en je kracht breekt plotseling toch. 3 / 6

4 En dan flitst het door je heen. Ik vecht, als een gek, maar dat gaat me niets opleveren. Ik heb maar een kans: deze tegenstander, die moet mij zegenen. Ik moet niet op mijn eigen kracht vertrouwen, maar op zijn kracht. en hij krijgt de overwinning En van die tegenstander, krijgt Jakob de overwinning De lichamelijke strijd is onbeslist gebleven, in de geestelijke strijd geeft Jakob zich gewonnen. Hij geeft zijn naam prijs. En daarmee ook zijn diepste zwakte, zijn leven vol list bedrog en zelfhandhaving. Hij laat diep in zijn dossier kijken. Maar hij aanvaardt ook de macht van de ander. Dat is een heel oude wetmatigheid in het Midden-Oosten. De machtige geeft namen aan de mindere. En zeker wanneer die namen ere-namen zijn. Wanneer die namen een boodschap en een opdracht inhouden. Niet langer de man van list en bedrog, maar de man die worstelt met God en Mensen en... staande blijft. De man die... overwint? Jakob kan zijn oren niet geloven. Heb ik geworsteld met Mensen en met God? De mens, ja, die ziet hij in de ochtendschemering, steeds duidelijker. En hij voelt alle blauwe plekken, en de pijn in zijn heup. Maar God? Kan God een mens zijn dan? Kan God naar deze wereld komen? En kan ik dan met hem worstelen? En... hoor ik dat goed... overwinnen? Ja, dat kan Israel. En dat is de weg die jij hebt te gaan. Het is ook de weg die je moet bereiden en de weg die je moet wijzen, Israel. De weg van behoud voor alle volken. Overwinnen, door al je zekerheden op te geven. Overwinnen door helemaal los te laten. Zo werkt dat, als je worstelt met God, en zo geeft God jou de overwinning. Tegen je wantrouwen en tegen je eigen uitvluchten, daar kan ik niet tegenop, zegt God. Maar wanneer je in de gaten krijgt dat ik sterker ben dan jij, dat ik degene ben die jou kan redden, dan stopt het gevecht, en begint de overgave. En zo krijg je een overwinning die je nooit zelf zou kunnen behalen. En zo sluiten we af. Met Jakob die heeft geworsteld met God, en die een nieuwe naam krijgt. En die aan het eind van dit intense gevecht tot de conclusie komt: Ik heb oog in oog gestaan met God, en ik heb het overleefd. God heeft me gespaard, ook al had ik dat helemaal niet verdiend. Ik heb me aan hem overgegeven, en dat was mijn redding. En dat brengt ons bij Edwin Poot, die vanmorgen ouderling mag worden. En bij ieder van ons die ouderling is of kringleider, of die op welke manier dan ook meeleeft met andermans geloofsleven. We krijgen allemaal dit verhaal mee. En we weten dat we allemaal worstelen met God, en met beloften die we van God hebben meegekregen. God heeft alles al geregeld, en toch ligt ons leven nog voor ons. God is almachtig, en toch moeten wij onze keuzes maken. God is liefdevol, en toch zitten wij in de problemen. Of we zien ze bij mensen om ons heen. Er lopen heel wat mensen rond die een tik op hun heup gehad hebben. En dan? Hoe blijf je staande? Onze boodschap aan elkaar mag zijn: vertrouw dan ook niet op je eigen kracht. Laat God niet het sluitstuk zijn, voor als je er echt niet meer uitkomt, maar laat God het startpunt zijn. En het doel van je leven. En de onmisbare zegen op de weg die je hebt te gaan. Alle dagen lang. Gewonnen! 4 / 6

5 En half uur hebben ze nu gevochten, en Barend is doodmoe geworden. Die andere gast ook trouwens. En nog steeds heeft hij zijn ijzerzaag stijf in zijn hand geklemd. Die ander ook trouwens. En dan zegt hij plotseling: laat los man, ik wil verder, ik wil mijn fiets terug. Het is mijn eigen fiets man... hij is gestolen." "Weet je het zeker, zegt de ander... waar heb je hem gekocht dan?" "Op marktplaats..." "Oh, en hoe kwam die verkoper er aan dan..." Even blijft het stil... en dan snapt Barend ineens wat de ander bedoelt. En op dat moment grijpt de ander zijn kans. Hij gooit Barend een klein metalen voorwerp, recht in zijn gezicht. Dan rukt hij de ijzerzaag los, en rent er mee weg. Versuft blijft Barend achter. En dan pas ziet hij waar de ander hem mee geraakt heeft Het is klein, het glimt in het maanlicht... het is een fiets-sleutel. En... hij blijkt te passen. Op zijn nieuwe slot. Amen Verwerkingsvragen Algemeen Bespreek eerst eens met elkaar wat je in z'n algemeenheid aan deze preek hebt gehad en besteedt daarbij aandacht aan hoofd, hart en handen. - Wat heb je van de preek geleerd, wat waren nieuwe feiten of inzichten? - Welke gevoelens heeft de preek opgeroepen? Wat deed hij met je? - Welke goede voornemens heb je aan de preek ontleend? Heeft de preek je in beweging gezet? En in welke richting dan? God een handje helpen Rebekka en Jakob willen God een handje helpen bij het realiseren van zijn beloften. - Herken je dat in je eigen leven, dat je God wilt helpen? Probeer concrete voorbeelden te bedenken? - En wat is er helemaal mis mee? Een echtpaar dat graag kinderen wil, zal toch ook de beschikbare middelen willen benutten, om maar een voorbeeld te noemen? - Waarom is het in het geval van Jakob en Rebekka niet acceptabel? - Hierbij kun je ook het gedeelte uit de preek betrekken dat gaat over Jakob z'n worsteling God wint niet Het is eigenlijk een enorme ontdekking dat God het niet van Jakob wint. 5 / 6

6 Probeer hier op de kring eens voorbeelden van uit te wisselen. Van worstelingen met God, waarbij God het niet wint, en de worsteling pas eindigt als jij jezelf gewonnen geeft, en God vraagt om zijn zegen. 6 / 6