Jaarverslag bibliotheek Nevele

Transcriptie

1 2016 Jaarverslag bibliotheek Nevele

2 Inhoud Voorwoord Werking Leners... 4 a. Totaal aantal leners... 4 b. Leners uit Nevele Collectie... 6 a. Collectie: open kast... 6 b. Digitale collectie Uitleningen en verlengingen... 7 a. Invloed van het nieuwe gebruikersreglement... 7 b. Uitleningen en verlengingen... 7 c. Uitleningen zonder verlengingen... 8 d. Verlengingen... 9 e. Uitleningen en verlengingen per materiaalsoort Parameters: bezits- en gebruikscoëffiiciënt, leenfrequentie a. Bezitscoëfficiënt b. Leenfrequentie c. Gebruikscoëfficiënt d. Gebruik en vernieuwing per categorie: Samenwerking Comeet Interbibliothecair leenverkeer (IBL) Verspreiding lerarenkaart Uitbreidingsactiviteiten Jeugdboekenweek 2016: Weg van de stad Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV) Boekbaby s Verwendag Boekenverkoop Borrelwoordjes Auteurslezingen a. Chris De Stoop b. Katrien Ryserhove

3 c. Ish Ait Hamou d. Annelies D Hulster Mediawijsheid Tentoonstelling: De kleren van de keizer Promotie Website en gemeentelijke infokrant Facebook Nieuwsbrieven Boekenstandjes Varia Vrijwilligers Internetgebruik

4 Voorwoord De bibliotheek van Nevele kende de voorbije jaren enkele ingrijpende veranderingen: in vond de bouw van de foyer plaats, die in april 2014 geopend werd. Hierdoor drong zich ook een herinrichting van de bibliotheek op, die in mei 2015 uitgevoerd werd. Er werd vertrokken van een blanco blad, en er werd gestreefd naar een zo aantrekkelijk mogelijke opstelling. Tegelijk werd er een inleverbus geplaatst, waarlangs mensen ook buiten de openingsuren hun materialen kunnen inleveren. Ondertussen vonden er ook enkele digitale evoluties plaats: MijnOvinob maakte plaats voor MijnBibliotheek, en daarnaast verstuurde de bibliotheek dagelijks herinneringsmails. Nu mensen meer kansen kregen om hun materialen van huis uit te verlengen of hun materialen buiten de uitleenuren terug te brengen, werd besloten een nieuwe gebruikersreglement op te stellen. Dit werd van kracht op 1 februari 2016, en bevatte enkele belangrijke wijzigingen: audiovisuele materialen kan men nu gratis lenen, al ging dit gepaard met een stijging van de boetetarieven. Ondertussen werden een aantal zaken vereenvoudigd: de beperking van vijf materialen per objectcategorie werd opgeheven, behalve voor dvd s. In dit jaarverslag leest u de gevolgen van al deze aanpassingen. Daarbij zal u vooral opvallen dat hoewel het aantal leners gelijk gebleven is, het aantal uitleningen en verlengingen gevoelig gestegen is. Wij zijn dan ook blij om samen met u te mogen vaststellen dat de bibliotheek anno 2016 nog steeds een belangrijke rol speelt in het verspreiden van cultuur. Pieter Vanholme Bibliothecaris Nevele 3

5 1. Werking 1.1. Leners a. Totaal aantal leners De leners van 2016 worden geteld op basis van hun bibliotheekbezoek gedurende dit jaar. Zij hebben minstens één werk uitgeleend op hun bibliotheekkaart. Het totale aantal actieve leners bedraagt De evolutie van het aantal leners: Leners 2016 Aantal Procent Jeugd ,21 % Adolescenten 234 7,28 % Volwassenen ,81 % Senioren 165 5,14 % IBL 56 1,74 % Lerarenkaart 90 2,80 % Collectieve kaart 65 2,02 % Totaal % Jeugd Adolescenten Volwassenen Senioren IBL Lerarenkaart Collectieve kaart Totaal Opmerkingen: 1. In januari 2016 werd de leeftijdscategorie voor senioren aangepast. Voorheen werd men reeds vanaf 60 jaar bij de senioren gerekend, vanaf dit jaar is dat pas vanaf het 65 ste levensjaar. Dit zorgt uiteraard voor een daling van het aantal senioren. Deze aanpassing kwam er na overleg met de bibliotheken Meetjesland: om in de toekomst beter de cijfers van alle bibliotheken te kunnen vergelijken, werden zoveel mogelijk zaken op gelijke wijze ingesteld. 2. Op 1 februari 2016 trad een nieuw gebruikersreglement in werking. Hierdoor werd de beperking van maximaal vijf objectcategorieën per kaart opgeheven, en konden mensen tot twintig identieke objectcategorieën uitlenen. Enkel voor dvd s werd hierop een uitzondering gemaakt. 4

6 Het is mogelijk dat gezinnen hierdoor vaker al hun materialen via één kaart uitlenen, wat tot een daling van het aantal gebruikers zou leiden. Het is echter moeilijk om de gevolgen hiervan precies in te schatten. In 2016 lijkt de invloed hiervan heel beperkt. b. Leners uit Nevele De verhouding van het aantal leners uit Nevele ten opzichte van het aantal inwoners, zoals gemeten op 1 januari 2017: Aantal inwoners in Nevele Aantal leners uit Nevele in 2016 Verhouding leners uit Nevele/inwoners Jeugd ,54 % Adolescenten ,95 % Volwassenen ,83 % Senioren ,97 % Totaal ,92 % De verhouding bibliotheekgebruikers / aantal inwoners bedraagt 19,92%. Daarnaast zijn er nog 712 leners die niet afkomstig zijn uit Nevele, of een collectieve kaart gebruiken. Tellen we deze leners mee, (waarbij elke collectieve kaart als slechts één lener geteld wordt), dan verkrijgen we een percentage van 26,54% leners ten opzichte van het aantal inwoners. 5

7 1.2. Collectie a. Collectie: open kast Gedrukte materialen Jeugdboeken fictie Jeugdboeken non-fictie Jeugd strips Volwassenen fictie Volwassenen non-fictie Volwassenen strips Tijdschrift-abonnementen Kranten-abonnementen Totaal Audiovisuele materialen Cd Dvd Totaal Algemeen totaal Het bezit werd telkens gemeten op 1 januari van het desbetreffende jaar. Opmerkingen: - Non-fictie dvd s voor volwassenen en jeugd werden pas vanaf 2016 meegerekend bij de audiovisuele in plaats van bij de gedrukte materialen. - In 2016 werd de mini-zizo (jeugd non-fictie) opgedeeld: een deel hiervan bleef bij de jeugd non-fictie, maar een deel werd bij de prentenboeken ingedeeld, en veranderde zo van categorie. Dit verklaart mee de grote daling van jeugdboeken non-fictie. b. Digitale collectie - GoPress: o Via de krantenkiosk kunnen recente kranten en tijdschriften in de bibliotheek digitaal geraadpleegd worden o Via het krantenarchief kan men ook gericht zoeken in oudere kranten en tijdschriften, dit kan ook van huis uit via MijnBibliotheek - Fundels: o Fundels-prentenboeken kunnen gedownload worden via de toepassing in MijnBibliotheek. 6

8 1.3. Uitleningen en verlengingen a. Invloed van het nieuwe gebruikersreglement Op 1 februari 2016 trad het nieuwe gebruikersreglement in werking. Volgende nieuwe regels hebben wellicht een invloed op de uitleencijfers: - Cd s en dvd s werden gratis uitleenbaar. Er werd dus verwacht dat deze meer uitgeleend zouden worden, wat ook het geval bleek te zijn. - Er konden tot 20 materialen ontleend worden zonder beperking per objectcategorie, behalve voor dvd s waar een maximum van vijf uitleningen bleef gelden. Ook dit had een duidelijke invloed, in het bijzonder op materialen die snel uitgelezen zijn: prentenboeken, strips, tijdschriften. Ook andere categorieën bleken evenwel vaker uitgeleend te worden. - Boetetarieven werden opgeslagen. De invloed op de uitleencijfers blijft voorlopig onzeker. Ervaring in andere bibliotheken leert dat dit vooral op langere termijn merkbaar is. - Wie een openstaande schuld van meer dan 10 euro heeft, kan niet langer uitlenen voordat deze schuld vereffend is. b. Uitleningen en verlengingen Aantal uitleningen + verlengingen jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Totaal Deze tabel toont het aantal uitleningen en verlengingen: van 2002 tot 2010 is een daling waarneembaar, waarna een lichte stijging merkbaar is. In 2016 bleek deze stijging echter met maar liefst ruim uitleningen en verlengingen toegenomen te zijn. 7

9 c. Uitleningen zonder verlengingen Aantal uitleningen (zonder verlengingen) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Totaal Uit deze tabel valt af te leiden dat de stijging die sinds 2010 waarneembaar is, vooral aan de verlengingen te danken is. Pas in 2016 stegen ook de uitleningen significant. Uit voorgaande tabellen is dus een duidelijke invloed van het nieuwe gebruikersreglement te merken. Het aantal uitleningen steeg in 2016 met zo n , ofwel een stijging van 13,11%. 8

10 d. Verlengingen Behalve het aantal uitleningen, steeg ook het aantal verlengingen in 2016 sterk. Er waren maar liefst verlengingen, wat een stijging betekende van 38,43%. Uitleningen Verlengingen Totaal Sinds 2006 is het mogelijk om van huis uit te verlengen. Hiervan werd steeds vaker gebruik gemaakt, maar in 2016 steeg het aantal verlengingen van huis uit met maar liefst 66,97%. ( verlengingen in 2016 ten opzichte van verlengingen in 2015.) Verlengingen balie Aandeel Verlengingen thuis Aandeel Totaal verlengingen ,00% 0 0,00% ,06% 494 1,94% ,46% ,54% ,90% ,10% ,08% ,92% ,38% ,62% ,07% ,93% ,43% ,57% ,53% ,47% ,53% ,47% ,70% ,30% ,21% ,79%

11 Een verklaring voor deze enorme stijging van het aantal verlengingen van huis uit, wordt gevonden in de herinneringsmails (sinds augustus 2015) en eerste maningen (sinds februari 2016) die per verzonden worden. Hierin wordt steeds een link naar MijnBibliotheek gegeven, van waaruit men een verlenging kan doorvoeren. Overigens betekent dit niet dat de baliebelasting hierdoor verminderd is: het aantal verlengingen aan de balie is immers ook gestegen, van naar , wat een stijging van 22,17% betekent. Deze stijging komt er wellicht door het gestegen aantal uitleningen: indien iemand meer materialen uitleent, zal hij ook meer materialen willen verlengen. e. Uitleningen en verlengingen per materiaalsoort De evolutie van het aantal uitleningen en verlengingen per categorie: Jeugd fictie Jeugd non-fictie Jeugd strips Volwassenen fictie Volwassenen non-fictie Volwassenen strips Tijdschriften Cd s Dvd s Totaal Opmerking: In deze tabel werden een aantal kleinere categorieën (zoals cd-roms) niet meegeteld. Ook de uitleningen van de bijlages zijn hierin niet opgenomen, omdat het hier om materialen gaat die bij een ander materiaal horen: een wandelkaart, een cd, Hierdoor komt het totaal in deze tabel niet overeen met de bovenstaande tabellen. Conclusie: Door het nieuwe gebruikersreglement van 1 februari 2016 kende het aantal uitleningen een enorme stijging: - Cd s en dvd s werden meer uitgeleend wegens de afschaffing van het leengeld. De invloed hiervan wordt echter tijdelijk ingeschat: ervaring in andere bibliotheken leert dat het positieve effect hiervan na verloop van tijd weer daalt. - Strips, tijdschriften en prentenboeken worden gretig meegenomen sinds de afschaffing van de beperking van 5 materialen per objectcategorie. De invloed hiervan is wellicht meer permanent. - Het valt echter op dat ook de overige materialen een duidelijke stijging kennen. 10

12 1.4. Parameters: bezits- en gebruikscoëffiiciënt, leenfrequentie a. Bezitscoëfficiënt Hoeveel objecten bezit de bibliotheek gemiddeld per lener? Formule: bezit (42.564) / aantal leners (3.214) = 13,24 Bezitscoëfficiënt , , , , , , ,24 Ter vergelijking: In 2013 bedroeg de bezitscoëfficiënt in: - Oost-Vlaanderen: 15,69 - Vlaanderen: 17,53 b. Leenfrequentie Hoeveel objecten heeft elke lener gemiddeld in 2016 uitgeleend? Formule: Aantal uitleningen ( ) / aantal leners (3.214) = 40,85 Leenfrequentie , , , , , , ,85 Ter vergelijking: In 2013 bedroeg de leenfrequentie in: - Oost-Vlaanderen: 35,55 - Vlaanderen: 35,27 c. Gebruikscoëfficiënt Hoe vaak werd elk object gemiddeld uitgeleend in 2016? Formule: aantal uitleningen ( ) / bezit (42.564) = 3,08 Gebruikscoëfficiënt , , , , , , ,08 Ter vergelijking: In 2013 bedroeg de gebruikscoëfficiënt in: - Oost-Vlaanderen: 2,41 - Vlaanderen: 2,21 11

13 d. Gebruik en vernieuwing per categorie: Bezit Uitleencijfers Aanwinsten Gebruikscoëfficiënt Vernieuwingsgraad Jeugd fictie ,91 10,52 Jeugd non-fictie ,33 4,77 Jeugd strips ,28 11,87 Volwassenen fictie ,66 10,43 Volwassenen non-fictie ,89 6,53 Volwassenen strips ,71 8,53 Dvd volwassenen ,34 9,67 Dvd jeugd ,44 16,96 Cd volwassenen ,92 2,21 Cd jeugd ,90 5,61 Opmerking: De totalen in de kolom bezit kunnen afwijken van de totalen die in het hoofdstuk Collectie vermeld staan. Dit komt door het al dan niet meerekenen van bijlages, audiovisuele materialen bij andere categorieën, Interpretatieschema bij bovenstaande tabel: Parameters Omschrijving Cijfers Duiding Vernieuwingsgraad Toont aan op hoeveel jaar tijd een collectie volledig vernieuwd is 0-5 % Trage vernieuwing, langer dan 20 jaar Gebruikscoëfficiënt Toont aan hoe intensief een collectie gebruikt wordt 5-7 % Matige vernieuwing, tussen 14 en 20 jaar 7-10% Vlotte vernieuwing, tussen 10 en 14 jaar % Snelle vernieuwing, tussen 5 en 10 jaar 0 en 1 Laag gebruik 1 en 2 Redelijk gebruik 2 en 3 Goed gebruik 3 en hoger Zeer intensief 12

14 2. Samenwerking 2.1. Comeet De bibliotheek van Nevele werkt binnen het kader van COMEET samen met de andere bibliotheken uit het Meetjesland. Via dit samenwerkingsverband vonden er op regelmatige basis overlegmomenten plaats in diverse werkgroepen. In 2015 werden belangrijke stappen gezet richting de ontwikkeling van een regiobib, waarbij de veertien Meetjeslandse bibliotheken intensiever gaan samenwerken. In 2015 werd ervoor gekozen om de beginnen met de prioritaire doelstellingen rond de samenaankoop en gezamenlijk collectiebeleid. In 2016 werd verder gewerkt op dit ingeslagen pad, waarbij de focus voornamelijk lag op het ontwikkelen van een ambitieus collectiebeleidsplan. Volgende werkgroepen waren actief: - Algemeen vergadering: algemene afspraken tussen de bibliotheken over het te volgen beleid. - Werkgroep collectiebeleid : diverse werkgroepen die een gemeenschappelijk collectiebeleid voorbereiden. (Volwassenen fictie, volwassenen non-fictie, jeugd fictie en non-fictie, strips, audiovisuele materialen) - Werkgroep competenties : in deze werkgroep werd onderzocht voor welke personeelscompetenties ondersteuning geboden kon worden. - Werkgroep regiobib : werkgroep die de verdere ontwikkeling van de regiobib uitwerkt - Werkgroep mediacoach : de mediacoaches onderzoeken hoe de bibliotheken digitale projecten kunnen uitwerken 2.2. Interbibliothecair leenverkeer (IBL) Via de bibliotheekcatalogus kunnen gebruikers grasduinen in de centrale catalogi van Ovinob (Oost-Vlaams informatienetwerk van openbare bibliotheken). Materialen aanvragen uit een andere bibliotheek is een eenvoudige en evidente vorm van dienstverlening geworden. In Nevele betalen de leners 2 euro als bijdrage in de portokosten. Uiteraard staat daar tegenover dat andere bibliotheken ook een beroep kunnen doen op materialen die in het bezit zijn van de bibliotheek van Nevele. In de loop van 2016 vertrokken op die manier 255 aanvragen van onze gebruikers naar de andere bibliotheken (waarvan 212 met succes), en werd 380 keer beroep gedaan vanuit andere bibliotheken op onze collectie (waarvan 309 keer met succes). IBL aanvragen Aan andere bibliotheek Van andere bibliotheek

15 Een deel van de aanvragen tussen de bibliotheken onderling omvat een pakket boeken van de schrijvers die tijdens de jeugdboekenweek te gast zijn. Dit om de klassen te voorzien bij de voorbereiding van het auteursbezoek Verspreiding lerarenkaart In december 2015 begon de bibliotheek met het uitdelen van de lerarenkaart: dit naar aanleiding van het betalend worden van het tijdschrift Klasse, waardoor men op zoek moest naar alternatieve manieren om de lerarenkaart te verspreiden. Vanaf december 2016 werden ook dit jaar opnieuw de lerarenkaarten verdeeld via de bibliotheek. 14

16 3. Uitbreidingsactiviteiten 3.1. Jeugdboekenweek 2016: Weg van de stad De jeugdboekenweek vond plaats van 5 tot 20 maart Volgende auteurs werden uitgenodigd om een lezing te geven: Jef Aerts, David Patricia, Bavo Dhooge, Luc Embrechts, Nils Pieters, Koen Van Biesen, Moniek Vermeulen. Totale kostprijs: 2.042,02 euro 35 klassen (van de beoogde 42 klassen) waren aanwezig. Dit betekent dat 687 van de 803 kinderen deelnamen aan de auteurslezingen (= 91.79% van de doelgroep). Wegens de aanslagen in Zaventem en de hierop volgende terreurdreiging, waren echter vier ingeschreven klassen niet aanwezig Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV) 59 kinderen (tot 16 jaar) schreven zich via de bibliotheek in als lid van de jeugdjury. Ze dienden acht opgelegde boeken voor hun leeftijdscategorie te lezen en te beoordelen. 30 deelnemers slaagden erin alle boeken te lezen. De bibliotheek kocht de genomineerde boeken in meerdere exemplaren aan. Iedere deelnemer kreeg een lidkaart (waarmee in een aantal boekhandels korting verkregen werd bij de aankoop van jeugdboeken) en de volhouders kregen een geschenkje Ingeschreven Alles gelezen Boekbaby s Met het project Boekbaby s worden alle tweejaringen van Nevele uitgenodigd om een geschenkje in ontvangst te nemen en lid te worden van de bibliotheek. In 2016 ontvingen 113 kinderen een uitnodiging. Daarvan kwamen er 35 langs met de brief om hun geschenkje in ontvangst te nemen. 30,9% van de uitgenodigde kinderen wordt langs deze weg lid van de bibliotheek Verwendag 2016 De bibliotheekweek werd dit jaar niet meer nationaal georganiseerd, maar de bibliotheek besloot toch de jaarlijkse verwendag in te richten op zaterdag 1 oktober. Het publiek kon genieten van een hapje en een drankje, bovendien werd dit jaar als geschenk een geldbeugel (met logo van de bib) uitgedeeld. 15

17 3.5. Boekenverkoop De boekenverkoop ging in 2016 op hetzelfde moment van start als de verwendag, namelijk op 1 oktober. Door de boekenverkoop op hetzelfde moment als de verwendag te organiseren, versterkten beide initiatieven elkaar. De opbrengst van de boekenverkoop bedroeg dit jaar 1814,30 euro Borrelwoordjes In 2016 werden onder de naam Borrelwoordjes zes voorleesmomenten voor kinderen georganiseerd. Dit in de maand januari, maart, april, oktober, november en december. Deze voorleesmomenten zijn ondertussen goed ingeburgerd, en kunnen steeds op een trouw aantal bezoekers rekenen. In november werden de Borrelwoordjes geïntegreerd in het aanbod van de cultuurdienst op de kinderkunstendag Auteurslezingen a. Chris De Stoop Op maandag 9 mei 2016 kwam Chris De Stoop zijn boek Dit is mijn hof voorstellen. Hiervoor waren 60 aanwezigen. b. Katrien Ryserhove Op vrijdag 13 mei kwam Katrien Ryserhove vertellen over de verfilming van haar boek Zaak: De Zutter. Hiervoor waren er 40 aanwezigen. c. Ish Ait Hamou Op dinsdag 6 september kwam Ish Ait Hamou langs voor een auteurslezing. Hij vertelde over zijn diverse romans. Hiervoor waren er 180 aanwezigen. d. Annelies D Hulster Op dinsdag 13 december kwam Annelies D Hulster vertellen over haar boek Nooit meer thuis: onderweg van West-Afrika naar Europa. Dit gebeurde in samenwerking met , die tevens voor een muzikaal intermezzo zorgde. Er waren 50 aanwezigen Mediawijsheid Op dinsdag 5 april werd er een lezing gegeven door Appstublief over het gebruik van apps op smartphone en tablet. Er waren 30 aanwezigen. 16

18 3.9. Tentoonstelling: De kleren van de keizer Van 18 februari tot 10 mei liep de tentoonstelling De kleren van de keizer. Deze werd ingericht door het Literair Museum, en aangekocht door Comeet en de bibliotheken Meetjesland. Nevele was de laatste bibliotheek waar deze tentoonstelling halt hield. De klassen van de lagere school werden uitgenodigd op een speciale rondleiding op deze tentoonstelling. 17

19 4. Promotie 4.1. Website en gemeentelijke infokrant Bibliotheekactiviteiten werden aangekondigd via de gemeentelijke website en infokrant. Aan zeven edities van de infokrant werd telkens minstens één bijdrage geleverd Facebook Bibliotheekactiviteiten en diverse nieuwtjes werden aangekondigd via facebook Nieuwsbrieven Via de MijnBibliotheek-website worden op geregelde basis digitale nieuwsbrieven verstuurd. In 2016 waren dit er acht Boekenstandjes De ervaring leert ons dat wanneer boeken en andere materialen op een aantrekkelijke manier in de kijker geplaatst worden, ze ook veel vlugger meegenomen worden. Permanente boekenstanden: Voor volwassenen: Aanwinsten: de nieuwe romans, zowel fictie als non-fictie Aanraders: een apart rek met speciale aanraders van de bib. Nieuwe DVD s worden in een daarvoor voorziene display uitgestald Ook de nieuwe CD s werden permanent uitgestald Voor de jeugd: Makkelijk Lezen Plek: in september 2015 werd de Makkelijk Lezen Plek voor de jeugd ingericht. In deze toegankelijke ruimte staan materialen voor moeilijke lezers uitgestald. Aanwinsten adolescenten: de nieuwste romans voor adolescenten. Periodieke standjes: Voor volwassenen: Enkele displays worden gebruikt om op continue basis een bepaald deel van de collectie in de kijker te zetten. Voor de jeugd: KJV: genomineerde boeken van de kinder- en jeugdjury De boeken van de auteurs die langskwamen voor een lezing naar aanleiding van de jeugdboekenweek Voorleesboeken naar aanleiding van de voorleesweek 18

20 5. Varia 6.1. Vrijwilligers Onze vrijwilligers hebben samen 282 uren gewerkt. Zij plaatsten in deze tijd het grootste deel van de binnengebrachte materialen terug na de uitleen. Dank aan Freddy, Frida, Inge, Martine en Mieke. Voor het kaften van onze boeken danken we graag Marie-Christine Internetgebruik De bibliotheek beschikt over drie internetcomputers aangesloten aan een kleurenprinter. Het gebruik van internet is gratis. In 2016 meldden zich 366 gebruikers aan voor internetgebruik Internetgebruik