Brancherichtlijn Optische & Geluidssignalen. Dienst Bedrijfsbeveiliging Tata Steel. Februari 2014 Versie 1.0

Transcriptie

1 Brancherichtlijn Optische & Geluidssignalen Dienst Bedrijfsbeveiliging Tata Steel Februari 2014 Versie 1.0 1/10

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Wet- en regelgeving Toepassingsbereik De omschrijving van de dringende taak Prioritering meldingen: Toestemming en voeren optische en geluidssignalen Het gebruik van overige signalen Gedragscode bestuurder van voertuigen Vaardigheden bestuurder van voertuigen Opleiding, herhalingsinstructie en aanwijzing Afwijken van de richtlijn Inwerkingtreding en evaluatie /10

3 1. Inleiding De Dienst Bedrijfsbeveiliging van Tata Steel IJmuiden B.V. te Velsen-Noord is in artikel 1 lid 2 sub n van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 als hulpverleningsdienst aangewezen om voor een dringende taak te worden ingezet. Gevolg hiervan is dat medewerkers van de Dienst Bedrijfsbeveiliging (verder te noemen DBB) van Tata Steel van deze aanwijzing gebruik mogen maken. Onderhavige brancherichtlijn,verder te noemen richtlijn, bevat bepalingen als bedoeld in artikel 3 lid 2 en van lid 3 van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009, te weten die met betrekking tot de werkzaamheden en de omstandigheden, waarin van de optische en geluidssignalen gebruik mag worden gemaakt, alsmede de specifieke criteria waaronder door de DBB met de optische en geluidssignalen mag worden gereden. Deze richtlijn is opgesteld om de werkgever en het personeel DBB een handreiking te bieden bij het op verantwoorde wijze toepassen van de regelgeving inzake het gebruik van de optische en geluidssignalen. Daarnaast geeft deze richtlijn helderheid over de prioritering van meldingen en de daaraan gekoppelde taken en verantwoordelijkheden van zowel de meldkamer als de bestuurders van bij de DBB in gebruik zijnde motorvoertuigen. Voor de bestuurders van die genoemde motorvoertuigen is de inhoud van deze richtlijn verplichtend en dient men in overeenstemming daarmee te handelen. Deze richtlijn is van toepassing op bij de DBB in gebruik zijnde motorvoertuigen die rijden met optische en geluidssignalen (en dus voorrangsvoertuig zijn in de zin van het RVV90). Daarnaast moet deze richtlijn worden gezien als de maximaal toelaatbare grens voor het rijden met de algemene ontheffing van de bepalingen van het RVV90. De bestuurder van een voorrangsvoertuig blijft steeds strafrechtelijk verantwoordelijk voor zijn eigen beslissingen en rijgedrag. Het gebruik van de optische en geluidssignalen rechtvaardigt niet dat het overige verkeer in gevaar wordt of kan worden gebracht of onnodig wordt gehinderd (artikel 5 Wegenverkeerswet 1994). Voor de bestuurder van een voorrangsvoertuig is het daarom mogelijk dat het direct of indirect veroorzaken van schade of letsel tijdens een rit met dit voertuig met in werking zijnde optische en geluidsignalen, strafrechtelijke en civielrechtelijke consequenties heeft. De in deze richtlijn neergelegde uitgangspunten kunnen in die afweging van het Openbaar Ministerie worden meegewogen. Het Openbaar Ministerie kan in dergelijke gevallen eveneens rekening houden met het feit dat de betrokken chauffeur de maatschappij onder druk van grote spoed als hulpverlener ten dienste was. Het Openbaar Ministerie kan tot strafrechtelijke vervolging overgegaan wanneer de chauffeur gezien de gegeven situatie een ontoelaatbare mate van gevaar heeft doen ontstaan en er sprake is van een ernstige overtreding van de verkeerswetgeving. 3/10

4 2. Wet- en regelgeving In de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 zijn de voorwaarden neergelegd waaronder het gebruik van optische en geluidssignalen zijn toegestaan. Ook de aanwijzing van de andere (hulpverlenings)diensten die gebruik mogen maken van de bijzondere signalen en de technische eisen gesteld aan de bijzondere signalen zijn neergelegd in die Regeling. De DBB is in artikel 1 lid 2 sub n van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 aangewezen als hulpverleningsdienst om voor een dringende taak te worden ingezet. Het gebruik van optische en geluidssignalen door de DBB is gebaseerd op artikel 4 van voornoemde Regeling. Ingevolge artikel 91 van het RVV 1990 kan de DBB haar voertuigen inzetten als voorrangsvoertuigen en daardoor afwijken van de voorschriften van het RVV90 en het BVR, voor zover de uitoefening van hun taak dit vereist. In de Regeling wordt tevens het begrip dringende taak uit het eerste lid van artikel 29 RVV 1990 uitgelegd en zijn de in het derde lid genoemde 4 voorschriften, betreffende het blauwe zwaai- flits- of knipperlicht opgenomen eisen uitgewerkt. Voorts is het voeren van het in artikel 30 RVV 1990 genoemde gele zwaai- flits- of knipperlicht nader uitgewerkt in deze regeling. Artikel 29 RVV90 komt er op neer dat bestuurders van motorvoertuigen in gebruik bij politie, brandweer, diensten voor spoedeisende medische hulpverlening en andere door de minister aangewezen hulpverleningsdiensten een blauw zwaai-, flits- of knipperlicht en een tweetonige hoorn mogen voeren om kenbaar te maken dat zij een dringende taak vervullen. Deze optische en geluidssignalen moeten nadrukkelijk worden onderscheiden van andere signalen. Wanneer een motorvoertuig optische en geluidssignalen gebruikt, wordt het automatisch een voorrangsvoertuig. Bestuurders van voorrangsvoertuigen, zoals gedefinieerd in artikel 1 onder an, RVV90 hebben op basis van artikel 91 van datzelfde reglement de bevoegdheid af te wijken van alle voorschriften van het RVV90 en het BVR voor zover de uitoefening van hun taak dit vereist. Daarbij mag echter het verkeer niet in gevaar worden gebracht of onnodig worden gehinderd (artikel 5 WVW 1994). Volgens artikel 50 RVV90 moeten weggebruikers bestuurders van een voorrangsvoertuig voor laten gaan. Dit houdt tevens in dat indien slechts één van beide signalen gebruikt wordt, geen sprake is van een voorrangsvoertuig en de bestuurder van een dergelijk voertuig zich aan de normale voorrangsregels moet houden. In artikel 30 RVV90 wordt de basis gelegd voor het voeren van een ander bijzonder signaal, zoals onder meer het geel zwaai-, flits- of knipperlicht. Ten aanzien van het gele licht gaat het om waarschuwingen aan medeweggebruikers dat hinder mogelijk is (zie artikel 30 RVV, jo. 6 Regeling Optische en Geluidssignalen). 4/10

5 Ingevolge artikel 7 lid 2 van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 geldt met ingang van 1 maart 2014 dat de signalen op motorvoertuigen als volgt zijn uitgevoerd: a. het blauw zwaai-, flits- of knipperlicht is rondom zichtbaar; b. het oranje zwaai-, flits- of knipperlicht is rondom zichtbaar; 3. Toepassingsbereik Onderhavige richtlijn is van toepassing op bestuurders van motorvoertuigen in gebruik bij de DBB die in de uitoefening van hun functie, in opdracht van de meldkamer, toestemming hebben om gebruik te maken van optische en geluidssignalen. De DBB heeft tot taak, in ondergeschiktheid aan de directie, in overeenstemming met wet- en bedrijfsregelgeving, te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van orde en rust, en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven. De DBB zet voertuigen in voor: - toezicht en hulpverlening (noodhulp) (surveillance en/of patrouille) - inzet bij calamiteitenbestrijding - vervoer van eigen personeel/materieel en/of van andere hulpverleningsdiensten (bijv. ambulancebemanning) naar de plaats van een incident - ondersteuning (materieel, assistentie) Politie Deze branchregeling is van toepassing voor het bedrijfsterrein van Tata Steel in IJmuiden en de nader genoemde openbare wegen. Onder bedrijfsterrein wordt verstaan, de terreinen en gebouwen op de site IJmuiden die eigendom zijn van, dan wel in gebruik zijn bij het bedrijf. Dit is inclusief het Rekencentrum, Opleidingscentrum, Keramisch lab RD&T, DB kantoor, het Dudok huis, het Witte Hek, Velserkom en terreinen en gebouwen van alle overige, niet Tata Steel bedrijven, gevestigd op/en buiten het bedrijfsterrein. Ten aanzien van de ondersteuning Politie zijn nadere afspraken gemaakt welke bij schrijven van 24 juli 2012 door de Politie zijn vastgelegd. Afgesproken is: - Het gebruik van optische- en geluidsignalen bij het verlenen van assistentie bij verkeersongevallen ten dienste van de Politie op wegen op en nabij het bedrijfsterrein en het assisteren bij calamiteiten in de Velsertunnel waarbij sprake is van afvallende zware lading, afkomstig van de onderneming Tata Steel IJmuiden B.V., vindt plaats in goed overleg met de politiemedewerkers. - Het begeleiden van transporten met het gebruik van optische en geluidsignalen geschiedt onder dezelfde voorwaarden als waarbij de politie deze taak uitoefent en geldt voor de volgende trajecten van en naar het bedrijfsterrein via de openbare wegen: Breedbandweg, Grote Hout- of Koningsweg, Pontweg, Noordersluisweg, Wenckebachstraat, Staalhavenweg, Staalstraat met in hoofdzaak de bestemmingen Velserkom, Spuigemaal of Pontplein Noord v.v.. Hetzelfde geldt voor de volgende openbare wegen: de Binnenduinrandweg, Rijksbinnenhaven 2/3, Rooswijkweg, Witte Hekweg, Hoflaan, Buitenplaatsplein alle te Velsen Noord. - In voornoemde situaties wordt het gebruik van optische- en geluidsignalen altijd gemeld (telefonisch of GMS) bij het Meld- en Informatie Centrum Kennemerland (nader aangeduid als MICK). 5/10

6 - Ook bij het verlenen van hulpverlening bij incidenten met een levensbedreigend en/of spoedeisend karakter, de zogenaamde categorie 1 meldingen, wordt het gebruik van optische en geluidssignalen op de openbare weg altijd vooraf MICK informeert. Deze richtlijn is van toepassing op motorvoertuigen van de DBB die als voorrangsvoertuig kunnen worden ingezet ten behoeve van de uitruk ten behoeve van een dringende taak. Een voorrangsvoertuig is een motorvoertuig dat aan de volgende cumulatieve eisen dient te voldoen: - het motorvoertuig dient voorzien te zijn van de voor Tata Steel geldende striping en bestickering. - in het motorvoertuig dient een communicatie verbinding met de meldkamer DBB aanwezig te zijn; - het motorvoertuig dient voorzien te zijn van optische en geluidssignalen en tot het voeren daarvan op grond van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 bevoegd te zijn. 4. De omschrijving van de dringende taak Conform artikel 2 van de Regeling optische- en geluidssignalen 2009 is er slechts sprake van een dringende taak als bedoeld in artikel 29, eerste lid van het RVV 1990, in geval van: 1. Een voor de mens levensbedreigende situatie die directe hulp van de betrokken hulpverleningsdiensten vergt; 2. Het voorkomen van een voor de mens levensbedreigende situatie of een situatie waarin ernstige schade aan gebouwen of goederen ontstaat; 3. Een ernstige verstoring van de orde of rechtsorde, waarvoor een directe en snelle inzet noodzakelijk is. 5. Prioritering meldingen De DBB kent een aantal prioriteiten die door de centralist kunnen worden toegekend aan een melding. Het vraagstuk of een melding of een opdracht past binnen het concept dringende taak bepaalt of hij mag besluiten tot het verlenen van toestemming. De centralist kan te allen tijde de aan de melding toegekende prioriteit wijzigen. Prioriteit 1 Melding waarvan de centralist van de meldkamer vindt dat de noodzaak aanwezig is om snel ter plaatse te zijn. Er is daarbij sprake van een dringende taak zoals hierboven omschreven. Deze prioriteit is daarmee de enige soort die ertoe kan leiden dat met optische en geluidssignalen gereden kan worden. Prioriteit 2 Melding waarvan de noodzaak om ter plaatse te gaan aanwezig is, maar waarbij niet direct sprake is van een dringende taak. Prioriteit 3 Melding waarbij niet direct de noodzaak om ter plaatse te gaan aanwezig is. 6/10

7 6. Toestemming en voeren optische en geluidssignalen Het gebruik van de signalen is uitsluitend toegestaan na toestemming van de centralist van de meldkamer. Deze verleent slechts toestemming indien er sprake is van een dringende taak. De verleende toestemming wordt geregistreerd. De centralist van de meldkamer wijst, indien hij dit nodig acht, bij het verlenen van toestemming tot het gebruik van optische en geluidssignalen de bestuurder van het voorrangsvoertuig op het belang van eigen en andermans veiligheid. Het verlenen van toestemming tot het voeren van de optische en geluidssignalen gebeurt afzonderlijk van de prioritering van de melding. Dat kan betekenen dat, ondanks dat er sprake is van een prioriteit 1-melding, de meldkamer toch besluit om geen toestemming te verlenen aan het gebruik van optische en geluidssignalen. De bestuurder beslist zelf of hij gebruikmaakt van de verkregen toestemming tot het voeren van optische en geluidssignalen. Daarbij weegt hij nogmaals de situatie en omstandigheden. Indien hij gebruik maakt van de optische en geluidssignalen voert hij deze in principe gedurende de hele rit. Mocht de bestuurder besluiten dat het gebruik van optische en geluidssignalen niet meer op zijn plaats is, dan vervolgt hij de rest van de rit zonder de status van voorrangsvoertuig. Het voortdurend aan- en uitzetten van de signalen wordt onwenselijk geacht. Indien blijkt, dat de bestuurder van een motorvoertuig gebruikmaakt van optische en geluidssignalen, terwijl aan hem geen toestemming is verleend, gebiedt de centralist van de meldkamer de betreffende bestuurder van het bij de DBB in gebruik zijnde motorvoertuig het gebruik van de optische en geluidssignalen te beëindigen. Indien onder zeer bijzondere omstandigheden de toestemming van de meldkamer niet kan worden afgewacht, kan de operationeel leidinggevende toestemming verlenen om optische en geluidssignalen te voeren. Het gebruik van alleen de geluidssignalen is niet toegestaan. 7. Het gebruik van overige signalen Het voeren van optische en geluidssignalen geschiedt conform hetgeen vermeld in de Regeling Optische en Geluidssignalen Naast het blauwe zwaai-, flits of knipperlicht is de DBB ook gerechtigd om andere bijzondere signalen te voeren, te weten onder meer geel zwaai-, flits- of knipperlicht. Ingevolge artikel 30 RVV90 en artikel 6, eerste lid onder a van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 voert een voertuig, indien de kans bestaat dat het voertuig niet tijdig door andere weggebruikers wordt opgemerkt, geel zwaai-, flits- of knipperlicht bij onder meer de volgende werkzaamheden of omstandigheden: a. werkzaamheden ten behoeve hulpverlening op of langs de weg met kennelijk daartoe ingerichte motorvoertuigen; b. werkzaamheden ten behoeve van wegen, werken of inrichtingen op, aan, in of boven wegen, daaronder begrepen gladheidbestrijding of sneeuwruimen; 7/10

8 c. werkzaamheden met kennelijk daartoe ingerichte motorvoertuigen voor de hulpverlening aan en het repareren of bergen en wegslepen van voertuigen; d. vervoer van ondeelbare lading voor zover het voertuigen betreft waarvoor ontheffing is verleend inzake de afmetingen van deze voertuigen of hun lading; e. het begeleiden van transporten waarvoor een ontheffing is verleend, voor zover die begeleiding uit de ontheffing voortvloeit en dit geschiedt met daartoe speciaal uitgeruste voertuigen; Met ingang van 1 maart 2014 zijn de signalen op motorvoertuigen, bedoeld in het eerste lid, in afwijking van artikel 5 lid 1, 2 en 5 van de Regeling Optische en geluidssignalen als volgt uitgevoerd: a. het blauw zwaai-, flits- of knipperlicht is rondom zichtbaar; b. het oranje zwaai-, flits- of knipperlicht is rondom zichtbaar; Bij het gebruik van alleen het blauwe zwaai-, flits of knipperlicht vervalt de status van voorrangsvoertuig. Aan het gebruik kunnen derhalve geen rechten worden ontleend. 8. Gedragscode bestuurder van voertuigen Motorvoertuigen met optische en geluidssignalen verstoren het normale verkeersbeeld; niet alleen door geluid en licht, maar ook door een ander rijgedrag (van zowel bestuurders van voorrangsvoertuigen als hierop reagerende overige weggebruikers). De bestuurder van een voorrangsvoertuig dient zich dus bewust te zijn van het feit dat de reactie van overige weggebruikers een onvoorspelbare factor is. Voorspelbaar gedrag van bestuurders van voorrangsvoertuigen komt de verkeersveiligheid ten goede. Een dergelijke situatie kan gecreëerd worden door een gezamenlijke - en ook voor de buitenwacht herkenbare - gedragscode af te spreken over veelvoorkomende en tevens gevaarlijke situaties. Algemeen Het afwijken van algemeen geldende verkeersregels en gedragsnormen gebeurt restrictief en alleen indien daartoe voldoende noodzaak bestaat. Hierbij maakt de bestuurder een afweging tussen te nemen risico en het beoogde doel. Het in- en uit schakelen van de optische en/of geluidssignalen dient op zodanige wijze te geschieden dat dit geen onvoorziene schrikreacties geeft bij de overige weggebruikers. Zeker moet worden voorkomen dat dit in- of uitschakelen gebeurt vlak voor of op een kruisingsvlak. De bestuurder van een voorrangsvoertuig dient zich bewust te zijn van zijn bijzondere positie en verantwoordelijkheden. De optische en geluidssignalen worden gebruikt als vraag om medewerking van andere weggebruikers en niet als breekijzer. De bestuurder moet zich rekenschap geven van de mogelijkheid dat andere weggebruikers hem niet horen en/of zien, dan wel zijn richting en/of snelheid niet goed kunnen inschatten. Dit betekent dat er rekening gehouden dient te worden met onvoorziene of onberekenbare reacties van andere weggebruikers. Het algehele rijgedrag van de bestuurder van het voorrangsvoertuig dient beheerst te zijn. Kruispunten Het naderen en oversteken van kruispunten gebeurt met aangepaste snelheid. Bij het oprijden van het kruisingsvlak dient de bestuurder van het voorrangsvoertuig 8/10

9 ervan uit te gaan dat andere weggebruikers hem niet hebben opgemerkt en hem dus mogelijk niet voor laten gaan. Daarom wordt zonodig gestopt. Rood licht Het negeren van een rood verkeerslicht gebeurt met een snelheid van maximaal 20 kilometer per uur. Bij bruggen en spoorwegovergangen wordt het rode licht niet genegeerd en mag niet worden doorgereden. Maximumsnelheid De rijbaan wordt bereden met een snelheid van maximaal 40 km per uur boven de ter plaatse geldende maximumsnelheid. Tegen het verkeer inrijden Dit is slechts toegestaan als er sprake is van een significante tijdwinst en er met een snelheid wordt gereden waarbij gestopt kan worden binnen de afstand die te overzien is en waarover deze vrij is. Dit geldt voor gebodsborden, geslotenverklaringen en het rijden op weghelften bestemd voor het tegemoet komend verkeer. Plaats op de weg bij files 1. Indien een vrije vluchtstrook beschikbaar is voor het voorrangsvoertuig, wordt er gebruik gemaakt van deze vluchtstrook. 2. Indien de vluchtstrook niet beschikbaar is, wordt bekeken of er een mogelijkheid bestaat middels afkruisen door Rijkswaterstaat tijdig een rijstrook vrij te laten maken. 3. Indien opties 1 en 2 niet uitvoerbaar zijn, wordt gebruik gemaakt van de methode van middendoorrijden. Hierbij wordt tussen de 1e en 2e rijstrook middendoor gereden. Hierbij is de 1e rijstrook die rijstrook die het dichtst tegen de middenberm aan zit. Met opmerkingen [w1]: Gaat om autosnelwegen Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren 9. Vaardigheden bestuurder van voertuigen Bestuurders van voorrangsvoertuigen beschikken over de noodzakelijke vaardigheden en kennis om deze taken als bestuurder voorrangsvoertuig uit te kunnen voeren. De basis hiervoor is een adequate opleiding en bij- en nascholing. Het is van groot belang een nieuwe chauffeur eerst de kennis van de theorie en de praktijk van het rijden met een voertuig (voertuigbeheersing) en het rijden met optische en geluidssignalen (verkeersinzicht) bij te brengen alvorens hij de eerste spoedrit zal rijden. Dit maakt derhalve ook onderdeel uit van het inwerkprogramma. 10. Opleiding, herhalingsinstructie en aanwijzing De DBB wijst een persoon of groepen personen aan die daartoe ingerichte motorvoertuigen met inwerking zijnde optische en geluidsignalen mogen besturen. De vereiste opleidingen dienen met goed gevolg afgerond danwel gevolgd te zijn. Minimaal eens in de drie jaar wordt een applicatietraining gevolgd om de beroepsvaardigheden actueel op peil te houden Opleidingen en herhalingscursussen worden bijgehouden in de opleidingsmatrix van de DBB. 9/10

10 Oefenen met het rijden met optische en geluidssignalen op bedrijfsterrein Tata Steel IJmuiden In de trainingen wordt aandacht besteed aan het daadwerkelijk rijden met optische en geluidsignalen. Deze trainingen worden uitsluitend na afstemming met de meldkamer uitgevoerd. Met de meldkamer worden afspraken gemaakt over meerijden met een prio 1 oefening. Indien het instructievoertuig als eerste ter plaatse is, wordt daadwerkelijk opgetreden. Mocht het meldingenpatroon zodanig zijn dat er geen of onvoldoende prio 1 meldingen meegereden kon worden kan de rij-instructeur een oefenrit optische en geluidsignalen, zoals beschreven in het lesplan, rijden. Hieraan zijn de volgende voorwaarden verbonden: - vooraf wordt telefonisch de meldkamer op de hoogte gebracht - de meldkamer moet toestemming geven - de rij-instructeur geeft de route aan (startpunt-eindpunt) van de oefenrit. - de wetgeving blijft van kracht Bedoelde oefenritten optische en geluidssignalen zijn uitsluitend onder begeleiding van een daartoe bevoegde rijinstructeur toegestaan. 11. Afwijken van deze richtlijn Afwijken van onderhavige richtlijn is niet toegestaan. 12. Inwerkingtreding en evaluatie Deze richtlijn is opgesteld naar aanleiding van de Regeling Optische en Geluidssignalen 2009 waarin de Dienst Bedrijfsbeveiliging van Tata Steel IJmuiden B.V. te Velsen-Noord is aangewezen als hulpverleningsdienst en is gebaseerd op de brancherichtlijnen van Politie, Ambulancezorg en Reddingsbrigade. Borging van onderhavige richtlijn vindt plaats door opname ervan in de management systeem (QMS) van de DBB. Deze richtlijn Optische en Geluidssignalen Dienst Bedrijfsbeveiliging Tata Steel is op 1 februari 2014 in werking getreden en wordt twee jaar na het inwerkingtreden geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Bijstelling van de richtlijn zal eerder plaatsvinden indien wet- en regelgeving die van toepassing is op de richtlijn binnen een termijn van twee jaar wijzigt, of indien gewijzigde of nieuwe afspraken met de Politie hiertoe noodzaken. Eerdere versies van deze richtlijn komen op dat moment te vervallen. Deze Brancherichtlijn kan worden aangehaald als Brancherichtlijn Optische en Geluidssignalen Dienst Bedrijfsbeveiliging. 10/10