ASEKSUALITEIT. Lieven Jonckheere DSM-I DSM-II

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ASEKSUALITEIT. Lieven Jonckheere DSM-I DSM-II"

Transcriptie

1 ASEKSUALITEIT Lieven Jonckheere DSM-I DSM-II genitale centraal eerste tijd F frigiditeit M impotentie tweede tijd (Masters en Johnson) F anorgasmie vaginisme M impotentie premature ejaculatie 1

2 DSM-III (1980) DSM-III-R (1987) TIJD 1980 economisch begin economische crisis 1981 = oliecrisis aseksualiteit in de cultuur 1 ste vermelding S1 aseksualiteit = lack of sexual desire or interest = geen zin in of verlangen naar seks ook soort crisis in seks?? seksuele depressie??? 2

3 METEEN (1980) POGING OM DIE ASEKSUALITEIT TE IDENTIFICEREN VANUIT DE ANDER VIA PSYCHIATRISCHE DSM DSM-III (1980) 1 ste definitie aseksualiteit = Inhibited Sexual Desire Disorder (Harold Lief) psychodynamische (=PA geïnspireerde) benadering die verdringing seks vanuit trauma suggereert protest asexuals tegen pathologisering aseksualiteit via die psychodynamische benadering DSM-III-R (1987) herdefiniëring aseksualiteit = Hypoactive Sexual Desire Disorder (Helen Kaplan) psychodynamische Inhibited gedragsmatige Hypoactive echter ook protest asexuals tegen Hypoactive Sexual Desire Disorder asexuality is geen disorder, is niet onaangepast (maladaptive) want dat moet niet noodzakelijk leiden tot marked distress interpersonal problems cf. homosex verwijderd uit DSM-III-R omdat die niet noodzakelijk moet leiden tot marked disstress en interpersonal problems asexuality is geen hypoactivity, geen kwestie van weinig of geen seksueel gedrag maar enkel een kwestie lack of sexual desire brutale terugkeer psychodynamische = Sexual Aversion Disorder cf. Ekel=walging/afkeer van hysterie (Freud) verdere evolutie DSM-IV (1996) behoudt Sexual Aversion Disorder behoudt Hypoactive Sexual Desire Disorder DSM-V (2013) laat al te psychodynamische Sexual Aversion Disorder vallen behoudt gedragsmatige Hypoactive Sexual Desire Disorder maar enkel voor M construeert nieuwe Sexual Interest/Arousal Disorder voor V die gedragsaspect (hypoactive) laat vallen die vanuit aseksualiteit kan betwist worden dwz vrouw die zichzelf asexual noemt (selfidentifcation), kan niet diagnose Sexual Interest/Arousal Disorder krijgen 3

4 DSM-IV (1996) TIJD 1995 economisch 1995 = begin hypermoderne tijden (Lipovetsky) eenmalige heropleving economie (na 1 ste oliecrisis 1981 en voor permanente crisis) dank zij: ICT mondialisering belang van de beurs aseksualiteit in de cultuur asexuality voor het eerst voorwerp van studie asexuality opgemerkt in de universitaire psychologie!! cf. 1994: enquête met vraag ik heb me nooit seksueel tot iemand aangetrokken gevoeld = 1 tot 2% 4

5 HOE POOGT DE ANDER OP DAT MOMENT (1996) ASEKSUALITEIT TE IDENTIFICEREN IN DE PSYCHIATRISCHE DSM-IV seksuele in DSM-IV seksuele als eenheid nl. Sexual and Gender Identity Disorders 3 soorten disorders die op een of andere manier samenhangen Paraphilias = psychiatrische perversies + hypermoderne perversie frotteurisme Gender Identity Disorders = problemen met het spelen van de rol van het eigen biologisch geslacht Sexual Dysfunctions meer hierover want hieronder aseksualiteit 5

6 Sexual Dysfunctions disorders? collectief niet als disorders benoemd, maar als dysfunctions maar apart wel allemaal als disorders benoemd??? enkel disorders indien ze leiden tot marked distress interpersonal difficulties lokaliseren seksuele dysfuncties of disorders in 4 fases van biologische cyclus (ogv Masters & Johnson) interest arousal orgasm daarna inzet: juridisch welke disorders zijn voldoende reden om huwelijk te ontbinden doordat het nooit seksueel geconsumeerd is geworden? 1 ste fase: fantasies + desire (interest) geen onderscheid tussen M en V ( latere fasen!!) Hypoactive Sexual Desire Disorder deficient=tekortschietend/absent sexual fantasies and desire for sexual activity oorzaak? suggestie van trauma vaak na periode van adequate sexual interest suggereert toch weer psychodynamische mechanisme van inhibition doordat er iets gebeurd zou zijn suggestie van neurotransmitters antidepressivum (bupropion) werkt bij niet-depressieve vrouwen met HSDD echter vanuit marketing farmaceutische industrie (Boehringer)!!! protesten door asexuals zelfde protesten als tegen DSM-III-R (1987) asexuality gaat niet om afwezigheid van seksuele activiteit (hypoactivity) asexuality is niet onaangepast (maladaptive) leidt niet tot distress leidt enkel tot interpersonal problems als partner daar probleem van maakt wat DSM-IV al voorzichtig erkent door vrouwen geen actieve fantasieën of verlangen maar wel gepaste respons in gepaste contexten op desire=interest (en fantasieën) vanwege de Ander Sexual Aversion Disorder aversion & avoidance genitale=coïtus kan op specifiek aspect gericht zijn 6

7 2 de fase: arousal=excitement Male Erectile Disorder geen swelling Female Sexual Arousal Disorder geen lubrication sexual pain (M=)F Dyspareunia pijn tijdens coïtus F Vaginismus onvrijwillige contractie tijdens of zelf voor penetratie 3 de fase: orgasm duurt te lang of komt er niet van alleen bij coïtus (geen probleem bij masturbatie) Male Male Orgasmic Disorder Male Premature Ejaculation Disorder voordat de persoon dit wil (subjectief!) Female Orgasmic Disorder grote variatie in stimulatie en intensiteit stimulatie die tot orgasme leidt beter met leeftijd eenmaal de truc te pakken, blijft dat meegaan moeten juiste stimulatie vinden + eigen lichaam leren kennen 7

8 Paraphilias algemeen de echte sexual disorders maar nergens als disorder bestempeld kenmerken fantasies, urges, behaviors unusual objects, activities, situations M bijna nooit F (behalve maso en daar nog 20 vs 1 vrouw) soorten geen volgorde!! exhibitionisme voyeurism masochism sadism fetishism transvestism-fetishism pedophilia frotteurism = nieuw!!! Gender Identity Disorders kenmerken cross-gender identification = transsexualism cross-dressing cross-sex roles cross-sex sociale relaties disconfort/aversion tov eigen sexe 8

9 DSM-V (2013) TIJD 2013 = ONZE TIJD economisch beginnen ons settelen in de permanente crisis aseksualiteit in de cultuur aseksualiteit in bredere kringen bekend én erkend geraakt oa door zich af te zetten tegen DSM-IV 2001 = internetfenomeen website David Jay (19j!!) AVEN = Asexual Visibility and Education Network visible maken discussie op gang brengen en aanvaarding stimuleren community vormen 2014 meer dan AVENites / Avenisti wereldwijd 2004 = A1-onderwerp voor universitaire psychologie genot interview New Scientist met David Jay: Glad to be asexual massale community-vorming (krioelen) gerecupereerd door het weten 2008: De Grote Enquête (300 respondenten oa 1 Belg en 1 Nederlander) universitaire psychologie expert Anthony Bogaert: Het Standaardwerk Understanding asexuality (2012) 2011: David Jay in documentaire (A)sexual 2015: 5000 leden + congressen een echte community meteen iets meer over die zelfdefiniëring en verspreiding van aseksualiteit 9

10 maar eerst weer even zien HOE DE A DIE ASEKSUALITEIT PROBEERT TE IDENTIFICEREN IN DE PSYCHIATRISCHE DSM-V seksuele in DSM-V niet meer vergaarbak Sexual and Gender Identity Disorders maar 3 vormen van seksuele disorder niets meer met elkaar te maken lijken te hebben Paraphilias = perversies (herbenoemd als Parapahilic Disorders) Gender Identity Disorders (herbenoemd als Gender Dysphoria) Sexual Dysfunctions meer hierover want hieronder aseksualiteit Sexual Dysfunctions disorders? verzamelterm = dysfuncties maar toch apart als disorders genoemd enkel disorders als ze leiden tot clinically significant distress in the individual interpersonal difficulties niet meer diagnostisch relevant!!! sexual dysfunctions niet meer expliciet gesitueerd in de fasen van een biologische cyclus ik rangschik hier in cyclus factoren die diagnose kunnen invalideren er moet dus rekening gehouden worden met die 5 factoren medische problemen met repercussie op seksuele kwetsbaarheid op seksueel vlak door geschiedenis (abuse, lichaamsbeeld, psychiatrische comorbidity, stressor=trauma) seksualiteit partner relatie geeft seksualiteit bepaalde plaats houding cultuur/religie tov seks Sexual Aversion Disorder verdwijnt = uitrangeren laatste psychodynamisch element (hysterische oprisping) te weinig in de kliniek gediagnosticeerd te weinig wetenschappelijke evidence opsplitsing Hypoactive Sexual Desire Disorder over M en V 10

11 opsplitsing Hypoactive Sexual Desire Disorder over M en V M krijgt oude Hypoactive Sexual Desire Disorder nu expliciet als male benoemd: Male Hypoactive Sexual Desire Disorder deficient/absent sexual/erotic thoughts/fantasies or deficient/absent desire for sexual activity (cf. DSM-IV: deficient/absent sexual fantasies and deficient/absent desire for sexual activity) prevalentie 6% jongere mannen (18-24) toch wel veel meer dan 1% van de enquêtes!!) 41% oudere mannen (66-74) V krijgt nieuwe Sexual Interest/Arousal Disorder benoemd als Female Sexual Interest/Arousal Disorder gedragsmatige hypoactive verdwijnt Interest/Arousal ipv Desire Arousal toegevoegd: bij V vallen Desire en Arousal moeilijk te onderscheiden Desire wordt Interest omschrijving (6 symptomen of gedragsproblemen bij vrouw 1 bij man) afwezige/verminderde interest in sexual activity afwezige/verminderde seksuele/erotische gedachten/fantasieën afwezige/verminderde initiation sexual activity unreceptive to a partner s attempts to initiate opgepast: initiatie is zeer sterk cultureel of relationeel bepaald afwezige/verminderde sexual excitement/pleasure tijdens seksuele activiteit afwezige/verminderde sexual interest/arousal in response to internal/external erotic cues (geschreven/gesproken/visueel) afwezige/verminderde genital and nongenital sensations tijdens seksuele activiteit geen cijfers protest door asexuals geïncorporeerd asexuality kan legitieme sexual orientation zijn als ze niet leidt tot clinically significant distress en dus geen diagnose van FSI/AD als lifelong lack of sexual desire is better explained by one s self-identification as asexual!! enkel voor vrouwen!! niet voor mannen?? (altijd teveel distress daarbij??) self-identification is inderdaad centraal in asexuality 11

12 man Male Hypoactive Sexual Desire Disorder oude diagnose nu expliciet als male benoemd omdat M meer nadruk op desire dan arousal legt omschrijving: deficient/absent sexual/erotic thoughts/fantasies or deficient/absent desire for sexual activity (cf. DSM-IV: deficient/absent sexual fantasies and deficient/absent desire for sexual activity) prevalentie 6% jongere mannen (18-24) toch wel veel meer dan 1% van de enquêtes!!) 41% oudere mannen (66-74) Erectile Disorder erectie krijgen én houden (niet verplicht tijdens coïtus) problematisch bij PTSD en depressie (en autisme en gedragsstoornissen??) erecties tijdens REM-slaap wijzen op psychogene Premature (Early) Ejaculation beschrijving binnen 1 minuut in vagina (tijdens coïtus) voordat man het zelf wil idem voor homo s Delayed (Absent) Ejaculation redelijke tijd voor subject en partner (tijdens coïtus) is dit male orgasm?? onderscheid maken met orgasme maar geen aparte male orgasm disorder!! 12

13 vrouw Female Sexual Interest/Arousal Disorder nieuwe diagnose voor V omdat bij V fase 1 (desire) en fase 2 (arousal) moeilijk te onderscheiden vallen fase 1 noemt hier interest (ipv desire)!! omschrijving (6 symptomen of gedragsproblemen bij vrouw 1 bij man) afwezige/verminderde interest in sexual activity afwezige/verminderde seksuele/erotische gedachten/fantasieën afwezige/verminderde initiation sexual activity unreceptive to a partner s attempts to initiate opgepast: initiatie is zeer sterk cultureel of relationeel bepaald afwezige/verminderde sexual excitement/pleasure tijdens seksuele activiteit afwezige/verminderde sexual interest/arousal in response to internal/external erotic cues (geschreven/gesproken/visueel) afwezige/verminderde genital and nongenital sensations tijdens seksuele activiteit geen cijfers protest door asexuals geïncorporeerd asexuality is legitieme sexual orientation en dus geen diagnose als lifelong lack of sexual desire is better explained by one s selfidentification as asexual!! (niet voor mannen??) Genito-Pelvic Pain/Penetration Disorder omschrijving pijn tijdens penetratie angst voor pijn tijdens penetratie + tightening (vaginisme, niet meer apart) Female Orgasmic Disorder geen, niet intens, niet frequent orgasme (niet verplicht tijdens coïtus) grote variatie type stimulatie en intensiteit stimulatie clitoraal orgasme volstaat ervaring orgasme (ook bij zelfde vrouw) tijdstip eerste orgasme meer kans op orgasme bij masturbatie bij ouder worden door ervaring met verschillende stimulaties + meer kennis van eigen lichaam vooral vraag of het met distress gepaard gaat 13

14 GENDER DYSPHORIA nieuwe diagnose!! meer nadruk op gender-incongruentie dan cross-gender identification other sex (M/V biologisch) alternative gender (M/V/?? self-identification??) PARAPHILIC DISORDERS algemeen los van seksuele dysfuncties en gender dysphoria (helemaal achteraan DSM-V) noemen allemaal disorders paraphilia paraphilic disorder stress of impairment voor subject (risk of) harm voor ander niet exhaustief onderscheid combineerbaar geklasseerd ogv cyclus-idee 1 ste fase: activity preferences (courtship) Voyeuristic Disorder Exhibitionistic Disorder Frotteuristic Disorder Sexual Masochism Disorder Sexual Sadism Disorder 2 de fase: target preferences Pedophilic Disorder Fetishistic Disorder Transvestic Disorder 14

15 ASEXUALITY hoe definieert de asexual zichzelf ingaand tegen DMS maar toch ook ogv zelfde cyclus seksualiteit cf. DSM asexuality = lack of sexual interest=desire=attraction=expectation geen gemis gevoeld op seksueel vlak geen seksueel verlangen / geen verlangen naar seks cf. geen sex-appeal = sex does not appeal to me maar benadrukken wel een reeks elementen die tegen DSM ingaan: voor asexual is zijn asexuality geen inhibition, aversion, schrik tov seks zeer ironisch daarover: Ik heb niets tegen seks cf. niets mis of slecht aan seks of mensen die seks hebben cf. I am all for sex theoretically sex sounds all well and good as long as it does not involve me (zo lang ik maar niet zelf moet meedoen) dus een oprecht gebrek aan interesse in seks bij asexual leidt zijn asexuality niet tot marked of clinically signficant distress integendeel: I like it that way als je je niet fine voelt bij je asexuality en vindt dat je eigenlijk wel naar seks zou moeten verlangen, moet je maar een dokter consulteren voor asexual doet de oorzaak van zijn asexuality niet ter zake biologische oorzaak dierstudies (2% aseksuele rammen) geen interesse voor want die gaan uit van gedrag psychische oorzaak (trauma) het kan dat daar een groot trauma achter zit maar geen direct verband trauma asexuality vaak reeks van little things waardoor iemand zelf zegt aseksueel te zijn geworden I do not care much about how it happened, I am certainly glad it happened 15

16 voor asexual is zijn asexuality enkel gedefinieerd door het ontbrekend seksueel verlangen en dus niet door gebrek aan seksuele opwinding (arousal) en activiteit (hypoactive) normaliter geen seksuele opwinding en geen seksuele activiteit maar voor de asexual blijven beide mogelijk maar dan niet vanuit een eigen verlangen, niet vanuit een eigen fantasma seksuele opwinding is mogelijk als louter biologisch gegeven cf. honger hebben / moeten kakken maar dan zonder het verlangen om daar iets mee te doen cf. honger hebben / moeten kakken maar niet verlangen om te eten / te kakken there is really no purpose to this arousal pointless part of my being no need to act that arousal out waardoor die arousal niet traumatisch is, maar hoogstens annoying men kan echter ook beslissen om wel iets met die opwinding te doen seksuele activiteiten zijn dus mogelijk masturbatie zonder aan de ander te denken (dus zonder fantasma) cf. besluiten te krabben als het jeukt (eventueel met wat porno: to speed the process) coïtus in het kader van romantic relationship: omdat de geliefde dat verlangt, om geliefde dus te plezieren romantic relationship niet ogv sexual desire wel ogv individual needs: intellectueel desire to get to know someone cf. sapiophilie = aangetrokken tot intelligente mens (homo sapiens) seks in romantische liefde? beter van niet liefde zonder seks is more unconditional en powerful dan liefde met seks cf. seks brengt wel samen, maar drijft uiteindelijk ook weer uiteen liefde zonder seks geeft constante mogelijkheid tot interactie interactie niet onderbroken door seks Ander genot?? coïtus echter niet uitgesloten consensual sex without attraction soort contract om seks te hebben (cf. SAndré no sex, no future) om emotionele/relationele redenen om partner plezier doen, geliefd doen voelen om eigen affectie te tonen (teken van liefde, omdat ander dat verstaat) blijft echter een heel gedoe iedereen moet zich forceren veel communicatie nodig om dat te realiseren cf. crisismanagement cf. psycho-educatie informeer de sexual over je asexuality sexual moet zich aanpassen (cf. autisten) = niet zijn seksualiteit opdringen bv geen seksueel dubbelzinnige klap informeer jezelf over sexuals: hoe denken ze over seks en waarom is dat zo belangrijk voor hen dat kom je te weten door de S1asexual out there te gooien en hen daarop te laten reageren 16

17 uiteindelijk (moraal): weet wat je via seks wil bereiken dan kan je niet-seksuele wegen zoeken om datzelfde te bereiken erotiek gratuit: voor de lol / uit nieuwsgierigheid nieuwsgierigheid omdat sommige aspecten (sensual) van seks pleasurable/enjoyable zijn cf. geen honger, maar toch nog kunnen genieten van een ijsje!! cf. because it s nice 17

18 voor asexual is het verlangen naar seks altijd van buiten af opgedrongen niet alleen kwestie van het gebombardeerd worden met seks door sex-ridden society verplichting seks leuk te vinden = Über-Ich gebod: everybody needs sex to be happy waaraan aseksuelen zich inderdaad bijzonder ergeren maar voor aseksueel is seks altijd van buiten af opgedrongen cf. voor elke seksuele oriëntatie is sexual advance vanwege andere seksuele oriëntatie not welcome (als je hetero bent wil je niet geëmbêteerd worden door homo) asexuals do not want to be hit on by anyone (willen door geen enkele seksuele oriëntatie geëmbêteerd worden) radicaal tegengesteld aan visie PA!!! fundamentele vraag: attraction is problematisch concept: altijd actief, towards bepaald groep gaat niet op voor wie seksualiteit louter receptief beleven (moeten altijd als aseksueel bestempeld worden??) asexual situeert zijn asexuality in 2 registers genot: ik lust dat niet cf. ik lust geen kaas I do not have the emotions one associates with such things weten (over het genot) geen idee waarover leeftijdsgenoten het hebben als ze het over seks hebben geen idee wat hun genot aan seksuele dubbelzinnigheden is 18

19 voor asexual valt zijn asexuality niet te genezen therapie in een ironische formulering zou jij graag in therapie gaan om te ontdekken welke kindertrauma s maken dat je je niet tot homoseksualiteit of SM aangetrokken voelt?? counsellors informeren over asexuality zodat die ptn meteen kunnen vragen did you already look into asexuality? ( je moet hiervoor niet in therapie!! ) enige weg = assumer asexuality als orientation assumer aanvaarden, op zich nemen, voor zijn rekening nemen, dragen bewust accepteren, zich betrokken voelen bij, zich verantwoordelijk voelen voor, de consequenties van iets aanvaarden dat kan enkel via ongelimiteerde vrije spel van self-identifications voor asexual is zijn asexuality een kwestie van self-identification geen seksuele identificatie of identiteit meer vanuit A geen authority die kan zeggen wie really asexual is no correct way to be asexual wel dubbele houding asexuals tov authority=a cfr DSM=authority=A aseksualiteit eerst erkend via DSM=A maar onder verkeerde namen, als disorder Inhibited (psychodynamisch!!) Sexual Desire Disorder Hypoactive (gedrag!!) Sexual Desire Disorder maar op die manier krijgt S1 asexual wel consistentie en kunnen asexuals betwisten dat het bij hen om een disorder gaat normaliteit tegen DSM ingaand claimen (lobbyen om uit DSM gezet te worden) en zo community maken enkel seksuele identiteit via self-identification een nieuw hypermodern Über-Ich postmodern Über-Ich iedereen moet uiteindelijk verlangen naar seks iedereen moet seks uiteindelijk leuk vinden nieuwe hypermodern Über-Ich jij beslist/kiest op jij seks leuk vind jij beslist of je verlangt naar seks you are the expert op het gebied van je seksualiteit you are free to explore your sexuality in your own way and in your own time you choose regarding your body (seksuele/genot) en your identity (vanuit je body) you decide for yourself (whether you re asexual, gay, hetero, etc) it s just about how you think about your life (seksuele/genot) hypermodern Über-Ich = youyouyouyou!!! tussendoor: psychologie heult meteen mee met hypermoderne Über-Ich 19

20 tussendoor: psychologie heult meteen mee met hypermoderne Über-Ich American Psychological Association gebruikt de termen die de mensen zelf gebruiken bevestigt dus die self-identifications poging om zich in positie van A de l A (A die niet meer erkend wordt) te nestelen altijd zeer flexibel cf. deontologie aangepast om psychologen toe te laten met CIA mee te werken in enhanced interrogation techniques (= foltering) terroristen American Psychiatric Association doet dat niet in DSM maar ook minder deontologisch flexibel self-identification via S1 asexual die out there is uitvinding S1 asexual S1 asexual komt van alle kanten tegelijkertijd David Jay ploeterde doorheen a whole slew=modderpoel van woorden om te vatten hoe hij zich voelt and for some reason asexual stuck: I got my shit=identiteit together terzelfder tijd doorliepen anderen over de hele wereld hetzelfde proces more or less independently each of these people invented the word asexual David Jay monopoliseert S1 asexual in put the word asexual out there and let them react on it eerste hit als je surft (na wiki, uiteraard) zo wordt David Jay het gezicht van de asexuality zo ontstaat community van anonieme asexuals online anonimiteit (= afleggen naam die men van A kreeg) bevordert self-identification met S1 asexual en het ontstaan van een community van anonieme zelf-geïdentificeerden self-identification om daarna others like me te vinden self-identification verplicht tot niets geen commitment tot bepaald gedrag gaat enkel over hoe je hier en nu over je seksualiteit=genot denkt semblant/constructie it s just a word that people use to help figure themselves out we re making it up as we go along gezegd voor de movement, maar geldt ook voor eigen identiteit) self-identification leidt tot een liquid identity (Baumann) eindeloos verschuivende en combineerbare self-identifications your identity is not meant to limit you (voor PA juist wel!!) eindeloos verschuivende self-identifications identify as asexual as long as it makes sense to you to do so als S1 asexual niet (meer) werkt voor jou, zoek je meteen ander label no shame in identifying as one thing and then later identifying as another schaamte is hét affect van de geïdentificeerde?? eindeloos combineerbare self-identifications geen reden waarom je je as just one thing zou moeten identificeren bv asexual combineer semblants naar hartenlust om jezelf een identiteit te construeren die overeenkomt met hoe je je voelt en asexual kan daar deel van zijn 20

21 verhouding asexuality tot andere seksuele orientations (die ook via self-identification geassumeerd worden) 1 ste verhouding asexual = pool van spectrum asexual / sexual zuiver asexuals maar ook gray-asexual, gray-sexual, gray-a gray = schimmel, blanke (beledigend)) (AVEN vertaling: grijze A s) zeer zelden sexual attraction (onder uitzonderlijke omstandigheden, brief and fleeting) 2 de verhouding asexual = 4th sexual orientation hetero homo bi en asexual 3 de verhouding asexual = sluitstuk van eindeloze reeks seksuele minderheden? 21

22 3 de verhouding asexual = sluitstuk van eindeloze reeks seksuele minderheden? mythisch begin sexual minorities = LGB Lesbian + Gay + Bi (cf. Holebi Vlaanderen) eindeloos lijkende uitbreiding met nieuwe seksuele minderheden: LGBTI om spanning tussen G (dominanten) en L op te lossen T = Transgender = rol/gedrag ander geslacht I = Interseksuelen = mannelijke+vrouwelijke kenmerken bij geboorte etc allemaal een hoofdletter, allemaal een vlag = eigen identiteit als deel van dat geheel antwoorden op die eindeloos wordende reeks van seksuele minderheden??? Queer/Questioning LGBTIQ (1995 = begin hypermoderne tijd) afwijkend van de seksuele norm sexual outsiders queer = vreemd, eigenaardig (cf. Duitse quer = tegendraads/dwars) vergaarbak voor alle niet-geïdentificeerden (épars désassortis) geen nieuwe identiteit geen eigen vlag!! maar gevaar dat perversies binnensluipen fetish / BDSM (Bondage&Discipline, Dominance&Submission, Sado&Maso) Asexual LGBTQIA (2013 = besef van permanente crisis) hangen aseksueel karretje aan seksuele minderheden (ironie) maar dat leidt tot allerlei problemen doordat asexual meer dan andere sexual orientations alleen maar kwestie van self-identification is (louter op desire=interest gebaseerd, geen gedragselement) problemen met LGBetc community want niet seksueel genoeg?? A soms ingevuld als Ally ipv Asexual ally = sympathisant, bondgenoot, medestander (cf. ami) erasure asexuality uit LGBTetc community!!?? nog niet in de gendervariants in facebook 2014 problemen met queer een van de vele seksuele buitenbeentjes, een vorm van queer? het enige aseksuele buitenbeentje tussen al die seksuele buitenbeentjes (ahw de Ander van al die Anderen) tot nieuwe conventionaliteit neigend weinig quer=tegendraads!! asexuals wel weer met eigen vlag!! (dus identificatie) problemen met normalen (meer dan andere seksuele minderheden ) cynisme: for people who don t like sex, you sure do talk about it a lot! ikzelf ervaar dat ook als seksueel lopen met hun genot te koop cf. pastoor vroeger: seks seks seks, als bewijs dat hij er geen schrik van heeft, maar dat het hem enkel niet interesseert uiteindelijk: alphabetsoup!!! duw een beetje er kan er nog altijd eentje bij bv LGBTTQQIAAP = lesbian gay bisex transgender transsexual queer questioning intersex asexual ally pansexual 22

23 uiteindelijk leidt asexuality ertoe dat concept van sexual orientation herdacht worden want dat is volledig vanuit het dominerende=sexual discours gedacht (fallische) zich asexual verklaren via self-identification is dus ook politieke act eenmaal zich als asexual geïdentificeerd heeft wordt het ook een stuk makkelijker om not to conform to social expectations in other ways voorkomen 1% tot 2% (onderschatting, want asexuals doen niet mee aan enquêtes over seks, dat interesseert hen immers niet 1994 (begin hypermoderne tijden) cf. grote enquête AVEN respondenten (oa 1 Belg + 1 Nederlander) vooral geboren in 1980 = X generation = verloren generatie (begin crisis) (= begin hypermoderne tijden, korte heropbloei) bewust van hun aseksualiteit typisch 20j oud 70% biologische vrouwen en 30% biologische mannen waarvan 80% nog altijd het eigen geslacht als gender behouden heeft bewustwording & coming out altijd vrij laat: 20 j (Jay al vroeger nl 15j) coming out vrij snel daarop dwang tot coming out niet overtuigend beargumenteerd verhogen visibility and acceptance asexuality moeten niet meer faken als seks weer eens het gesprek beheerst om tot community te komen waarin men op zijn gemak is, waarin men zonder seksuele dubbelzinnigheden met elkaar kan praten etc there are other asexuals out there voorafgaand soms periode van seksuele activiteit maar zonder enig plezier 23

ASEKSUALITEIT. Lieven Jonckheere

ASEKSUALITEIT. Lieven Jonckheere ASEKSUALITEIT Lieven Jonckheere Studium Generale Hogeschool Antwerpen 9 october 2018 Inleiding Over aseksualiteit leek mij een interessant beginpunt om het te hebben over seks vandaag houding tov seks

Nadere informatie

Aseksualiteit. ellen.vanhoudenhove@ugent.be

Aseksualiteit. ellen.vanhoudenhove@ugent.be ellen.vanhoudenhove@ugent.be Inhoud Wat is aseksualiteit? als seksuele oriëntatie? Kenmerken van aseksuele personen Identiteitsontwikkeling en coming-out Vooroordelen en moeilijkheden Hulpbehoefte Aseksuele

Nadere informatie

Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT ASEKSUALITEIT: EEN ONBEKEND THEMA IN ONDERZOEK EN KLINIEK Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT Inhoud 1. Definitie: Wat is aseksualiteit 2. Prevalentie 3. Profiel van aseksuelen 4. Factoren

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit en waar kan het misgaan? Seksualiteit

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische

Nadere informatie

SEXPERT II. Holebi-studie

SEXPERT II. Holebi-studie SEXPERT II Holebi-studie Waarom? Kleine aantallen Kwetsbare groep Blinde vlekken Introductie holebi-studie Hoe? Online survey Klik eens uit bed Aangepaste versie van Sexpert I-vragenlijst Niet-representatieve

Nadere informatie

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

Biseksueel in het (gemeente)beleid. Erwin Heyl Landelijk Netwerk Biseksualiteit met hulp van Èmiel Maliepaard Onderzoeker

Biseksueel in het (gemeente)beleid. Erwin Heyl Landelijk Netwerk Biseksualiteit met hulp van Èmiel Maliepaard Onderzoeker Biseksueel in het (gemeente)beleid Erwin Heyl Landelijk Netwerk Biseksualiteit met hulp van Èmiel Maliepaard Onderzoeker inhoud Het LNBi Definitie Onderzoek Oorzaken Aan de slag Wat wel en niet te doen

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility UNIT 2 Begeleiding Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility 1 2 Wat is coaching? Coaching is een methode voor het ontwikkelen van potentieel

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Seks kent geen pensioen

Seks kent geen pensioen Seks kent geen pensioen Seks kent geen pensioen: filmpjes en cijfers Tips en trucs voor de praktijk Casuïstiek 1967 Timeless Love Marrie Bot Jong Mooi Wild Strak Geil Spontaan Etc. Een aflopende

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT

LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT Iedere patiënt is anders. We maken van diversiteit de norm in de spreekkamer. Begrippenlijst sekse, gender en seksuele oriëntatie In deze begrippenlijst vind je een omschrijving

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen.

De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. De relatie tussen intimiteit, aspecten van seksualiteit en hechtingsstijl in het dagelijks leven van heteroseksuele mannen en vrouwen. The Relationship between Intimacy, Aspects of Sexuality and Attachment

Nadere informatie

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame.

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. 8+ 60 MIN. 2-5 Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. HELICOPTER SPEL VOORBEREIDING: Doe alles precies hetzelfde als bij

Nadere informatie

J=Joris K=Karin. K: Je schrijft dat je licht autistisch bent. Kun je hier iets meer over vertellen?

J=Joris K=Karin. K: Je schrijft dat je licht autistisch bent. Kun je hier iets meer over vertellen? J=Joris K=Karin K: Je schrijft dat je licht autistisch bent. Kun je hier iets meer over vertellen? J: Een diagnose die ik kreeg als kleuter. Wat ik zelf niet wist in de lagere school en het begin van het

Nadere informatie

Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum?

Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum? 1 Shopping mall Het liedje van Jessie J gaat over wat je kunt kopen. Lees het informatiebord van het winkelcentrum. Hoe heet dit winkelcentrum? The Tower - Shopping mall 1 Bookshop Blackwell s Waterstones

Nadere informatie

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik.

Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik heb zo n angst. De laatste 12 uren heb ik met een koevoet geslapen, een fles naast mijn bed en de telefoon binnen handbereik. Ik ben niet makkelijk te verslaan, maar nu is het over. Ik zie geen uitweg

Nadere informatie

HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM READ ONLINE AND DOWNLOAD EBOOK : HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN Click button to download this ebook READ ONLINE AND DOWNLOAD

Nadere informatie

Although eventually I became a writer I have struggled my entire life with reading and

Although eventually I became a writer I have struggled my entire life with reading and Although eventually I became a writer I have struggled my entire life with reading and writing. Out of first hand I can tell you how frustrating it is to struggle with words. Even though I am able to recognize

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen OVERZICHT De studie van SGG Sexpert-resultaten Prevalentie Meest ingrijpende gebeurtenis Komt het vaker voor bij holebi s? Wat verklaart SGG

Nadere informatie

It-servicemanagement op basis van Itil 2011 Editie (Dutch Edition)

It-servicemanagement op basis van Itil 2011 Editie (Dutch Edition) It-servicemanagement op basis van Itil 2011 Editie (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically It-servicemanagement op basis van Itil 2011 Editie (Dutch Edition) It-servicemanagement

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Castricum 16-06-2018 Eyeopener in een wereld waarin je niet bekend bent. Bijzonder om in zo'n korte tijd zo intensief met iemand te spreken. Het was fantastisch

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Doc 69 Liefde,seks, senior

Doc 69 Liefde,seks, senior Doc 69 Liefde,seks, senior Let s talk about seks Riët Daniel, Gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, Marjolein Oerlemans huisarts, Minouche van Rumste, gynaecoloog Doelen Bewustwording Kennis hebben

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

The Effect of Gender, Sex Drive and Autonomy. on Sociosexuality. Invloed van Sekse, Seksdrive en Autonomie. op Sociosexualiteit

The Effect of Gender, Sex Drive and Autonomy. on Sociosexuality. Invloed van Sekse, Seksdrive en Autonomie. op Sociosexualiteit The Effect of Gender, Sex Drive and Autonomy on Sociosexuality Invloed van Sekse, Seksdrive en Autonomie op Sociosexualiteit Filiz Bozkurt First supervisor: Second supervisor drs. J. Eshuis dr. W. Waterink

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!

!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op!  Benodigdheden:!! WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar

Nadere informatie

University of Groningen. The uncertainties of self and identity Halen, Cornelius Petrus Maria van

University of Groningen. The uncertainties of self and identity Halen, Cornelius Petrus Maria van University of Groningen The uncertainties of self and identity Halen, Cornelius Petrus Maria van IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting 141 INTRODUCTIE Dit huidige proefschrift beschrijft verschillende aspecten die te maken hebben met seksualiteit en seksueel functioneren van adolescenten. Voorgaand

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen

Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen Evaluatieverslag / Evaluation Report Human Library Bergen 16-06-2018 Enorm leuk om op deze manier ervaring met een bijzonder mens op te doen en de begeleiding is ook enorm goed. Ik heb een heel nieuw inzicht

Nadere informatie

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs

Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

Davide's Crown Caps Forum

Davide's Crown Caps Forum pagina 1 van 6 Davide's Crown Caps Forum A Forum for Crown Cap Collectors Zoeken Uitgebreid zoeken Zoeken Forumindex Crown Caps Unknown Caps Lettergrootte veranderen vriend Afdrukweergave Gebruikerspaneel

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story. I: But you are planning to built up a professional career? As an independent or employee?

Read this story in English. My personal story. I: But you are planning to built up a professional career? As an independent or employee? My personal story Netherlands 23 Female Primary Topic: PROFESSIONAL CAREER Topics: IDENTITY Year: 2010 age appearance/physical beauty career path competences promotion/selection reconciliation private/professional

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord. Dankwoord. Inleiding Kerndoelen Leeswijzer Opbouw Woordgebruik en begrippen Afkortingen en aanspreekvorm Website

Inhoudsopgave. Voorwoord. Dankwoord. Inleiding Kerndoelen Leeswijzer Opbouw Woordgebruik en begrippen Afkortingen en aanspreekvorm Website Inhoudsopgave Seksuele vorming en diversiteit - Inclusieve burgerschapsvorming op school Mathieu Heemelaar Uitgeverij Coutinho Publicatie: eind april 2019 ISBN 978 90 469 0675 0 Boek + website: 25 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders

Nadere informatie

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet 1 Free time! read a Stel je hebt een dag vrij van school. Schrijf op wat je dan gaat doen. b Lees de tekst en schrijf op welke dingen Brian en Brenda voorstellen om te doen op een vrije dag. Free time

Nadere informatie

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner

De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner De Relatie tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen; de Modererende Rol van de Aanwezigheid van de Partner The association between momentary affect and sexual desire: The moderating role of partner

Nadere informatie

Media en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7

Media en creativiteit. Winter jaar vier Werkcollege 7 Media en creativiteit Winter jaar vier Werkcollege 7 Kwartaaloverzicht winter Les 1 Les 2 Les 3 Les 4 Les 5 Les 6 Les 7 Les 8 Opbouw scriptie Keuze onderwerp Onderzoeksvraag en deelvragen Bespreken onderzoeksvragen

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

De wasstraat. Why? FONK James Wattstraat 100, 8ste verdieping 1097 DM Amsterdam +31 (0)

De wasstraat. Why? FONK James Wattstraat 100, 8ste verdieping 1097 DM Amsterdam +31 (0) De wasstraat Why? FONK James Wattstraat 100, 8ste verdieping 1097 DM Amsterdam +31 (0) 20 370 51 42 hello@fonk-amsterdam.com Why? Een van de belangrijkste vragen die je jezelf moet vragen als startup is

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

Taco Schallenberg Acorel

Taco Schallenberg Acorel Taco Schallenberg Acorel Inhoudsopgave Introductie Kies een Platform Get to Know the Jargon Strategie Bedrijfsproces Concurrenten User Experience Marketing Over Acorel Introductie THE JARGON THE JARGON

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

3/13/17. Adolescente jongens met autisme over hun seksualiteit. sex is not for the majority of autistic people

3/13/17. Adolescente jongens met autisme over hun seksualiteit. sex is not for the majority of autistic people Adolescente jongens met autisme over hun seksualiteit Arnhem, 13 maart 17 Dr. Jeroen Dewinter, klinisch psycholoog AUTISME? Solo-seks Relaties en partnergerichte seksualiteit sex is not for the majority

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Onder de tafel of op de (keuken) tafel?

Onder de tafel of op de (keuken) tafel? Onder de tafel of op de (keuken) tafel? 3 e PHAMOUS symposium 30 mei 2017 Thalia Herder Psychiater in opleiding (UCP/UMCG) Arts/seksuoloog NVVS in opleiding (UMCG) Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Duiding Strafuitvoering (Larcier

Nadere informatie

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

Laat de leerlingen het manifest vertalen en verklaren. Neem de volgende vragen door met ze door:

Laat de leerlingen het manifest vertalen en verklaren. Neem de volgende vragen door met ze door: Leuk dat je de Engelse les in het teken van de thematiek van dance4life wil zetten! We hebben verschillende opdrachten bedacht die je kunt uitvoeren in de klas. Waaronder Engelse tekstverklaringsopdrachten,

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition)

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman Click here if your download doesn"t start automatically De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman De ondernemende psychotherapeut

Nadere informatie

Mut a huwelijken ofwel contracthuwelijken binnen de islamitische wereld. Famke Kalkman

Mut a huwelijken ofwel contracthuwelijken binnen de islamitische wereld. Famke Kalkman Mut a huwelijken ofwel contracthuwelijken binnen de islamitische wereld Famke Kalkman 0451045 Mut a huwelijken zijn huwelijken op basis van een contract waarbij de duur kan variëren van een uur tot en

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie