Grondbezitters willen geld zien. In gesprek: pagina 12. CDA er Kathleen Ferrier interviewt Edwin de Vries pagina 28. Assessment

Transcriptie

1 hét magazine voor de overheid Mijn SG is niet oké! Ambtenaren in actie Zie pagina 31 1 februari 2007 nr 2 derde jaargang Grondbezitters willen geld zien pagina 12 In gesprek: CDA er Kathleen Ferrier interviewt Edwin de Vries pagina 28 Internet blaast omroepbestel op pagina 10 Steeds meer illegale verslaafden pagina 11 Schuwer over het reilen en zeilen binnen de Navo pagina 16 De Geus verdedigt zijn emancipatiebeleid pagina 20 w w w. p o s e r. n l Assessment en Development I.M.

2 CENTRIC MELODIES HET NIEUWE GELUID VAN CENTRIC Als overheidsorganisatie heeft u voor uw ICT een harmonieuze samenklank nodig. De juiste ICT-instrumenten, die samenwerken in het tempo en op die manier die u op dat moment wenst. Centric Melodies is hiervoor dé oplossing. Centric Melodies staat voor een toekomstgerichte en open architectuur, de bijbehorende roadmap en een flexibel budgetteringsmodel. Tegelijk met de nieuwe Centric Melodies architectuur en de roadmap is een innovatief onderhoudsmodel geïntroduceerd, dat inspeelt op uw budgetproblematiek: Melodies Software Assurance. Dit zonder concessies te doen aan de door u gewenste en noodzakelijke functionaliteit. De basis is de onderhoudsvorm Melodies Classic Assurance. Deze kan uitgebreid worden met de Melodies Upgrade Protection en die Centric Melodies is een innovatieve overheidsarchitectuur, waarmee gemeenten de komende jaren invulling kunnen geven aan hun beleid. De architectuur kent drie lagen, passend binnen vervolgens met de Melodies Suite Assurance. Met dit onderhoudsmodel kunt u zich verzekeren tegen aanvullende investeringen in bijvoorbeeld nieuwe versies, additionele functionaliteit het referentiemodel van EGEM en binnen de en nieuwe services. NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur): frontoffice, midoffice en backoffice. Door bestaande producten van en ICT in het door u gewenste tempo de Met Centric Melodies dirigeert u uw organisatie gestandaardiseerde koppelvlakken te voorzien, toekomst in. kunnen gegevens tussen de drie lagen en met ketenpartners worden uitgewisseld. Binnen de Centric Melodies midoffice zal de Centric conductor gaan zorgen een architectuur voor een correcte doorverwijzing van berichten een roadmap en continue, actuele statusinformatie. De uit- Centric een budgetteringsmodel gestippelde roadmap van Centric Melodies Gentseweg 5-11 voorziet in een geleidelijke groei naar een Wilt u meer weten over Centric Melodies, kijk P.O. Box 35 service oriented architectuur. dan op AA Gouda The Netherlands Phone Fax melodies@centric.nl consultancy it solutions software engineering e-business systems integration managed ict services training

3 inhoud PM nummer 2 1 februari Grondbezitters willen geld zien Particuliere eigenaren dienen algemeen belang 16 De Navo heeft een geografische limiet Kabinetschef van De Hoop Scheffer aan het woord Nederland is zijn voortrekkersrol kwijt De Geus verdedigt emancipatiebeleid in New York 24 Beroep: indicatiesteller De WMO verandert weinig aan de bureaucratie in de zorg 28 We zijn te paternalistisch geweest Kathleen Ferrier (CDA) interviewt acteur Edwin de Vries 39 Verkiezingsstrijd in De Nieuwe Kerk Marije Bierlaagh is de Jonge Ambtenaar van het Jaar 2006 NIEUWS 6 t/m Overheid moet meer participeren 7 Wie is er ministeriabel bij de ChristenUnie? 8 Het eigen geluid van Aranka Goijert (CDA) 10 Internet blaast omroepbestel op 11 Steeds meer drugsverslaafde illegalen SPELERS 31 t/m Ambtenaren staken voor CAO 33 Hoger salaris voor docenten in grote steden 34 Notadokter VWS wegbezuinigd 35 Voorlichter Tweede Kamer naar Vrom MENINGEN 7 Column Guikje Roethof: Spirituele politiek 23 Column Jorrit de Jong: Functioneel kwaad 39 SERVICE 36 Et cetera 38 Kameragenda Omslagfoto: Danielle van der Schans PM 1 / 2 3

4 lopende zaken > Algemene Zaken BESTUURSKUNDE Voor de premier nemen de verplichtingen die hij in deze ambtsperiode nog moet vervullen drastisch af. Het is nu alles kabinetsformatie wat de klok slaat. Hoewel, op donderdag 1 februari moet hij wel acte de présence geven aan de lunchtafel wanneer secretarisgeneraal van de VN, Ban Ki-moon, te gast is. Ook een optreden op het Festival der Bestuurskunde in Eindhoven op 8 februari kan premier Balkenende niet laten schieten, omdat daar voorzitter Barroso van de Europese Commissie te gast is. Net als de andere onderhandelaars zal de premier op enig moment meedoen met de campagne voor de verkiezingen van de Provinciale Staten, maar waar en wanneer staat nog te bezien. BZK DRAMADEMOCRATIE Minister Remkes trekt het land in om te discussiëren over de toekomst van de democratie. Nadat hij tijdens een Amsterdams debat de stadsdeelraden afserveerde, discussieert hij op 5 februari in Leeuwarden over de relatie tussen politiek en media onder de titel De dramademocratie. Dit debat is onderdeel van een reeks bijeenkomsten naar aanleiding van het rapport De staat van de democratie dat vorig jaar verscheen. Op 8 februari is hij samen met minister Nicolaï present op het congres Dromen over democratie in het Evoluon in Eindhoven. Tussendoor heeft Remkes op 6 februari een uitgesteld AO over nationale veiligheid. Op 7 februari komt hij naar het Kamergebouw voor AO s over achtereenvolgens de openbaarmaking topinkomens en, samen met de minister van VenW, de waterveiligheid. Buitenlandse Zaken EU-TRENDRAPPORT Op donderdagavond 1 februari is het grote Afghanistan-debat in de Tweede Kamer, waar zowel Ben Bot als Agnes van Ardenne bij aanwezig is. Voordat Bot op 6 februari in Europees verband vergadert met zijn collega s van de Razeb, neemt hij op maandag 5 februari het EU-trendrapport in ontvangst. Dit is een halfjaarlijkse analyse van de Algemene Rekenkamer van het financieel management van EUgeldstromen. Normaal gesproken is dit de taak van de staatssecretaris voor Europese Zaken, maar die hebben we al een tijd niet meer. Diezelfde week, op 8 februari, is Bot voor een bilateraal bezoek in Noorwegen. Op 12 februari is het weer tijd voor een nieuwe Razeb, waar ditmaal de EU-politietaken in Afghanistan en het Midden-Oosten op de agenda staan. sport Agnes van Ardenne heeft, na de lunch en het gesprek met Ban Ki-moon op 1 februari, gevolgd door eerdergenoemd Afghanistan-debat, geen belangrijke zaken in haar agenda staan. In week 6 zal zij een ontmoeting hebben met de deelnemers aan een jongerenproject Sport en ontwikkeling in Marokko. Op 15 februari opent de minister voor Ontwikkelingssamenwerking een hernieuwde wereldwinkel in Beverwijk. Defensie granaatwurger Uiteraard is ook minister Kamp aanwezig bij het Kamerdebat over Afghanistan. Voor onze troepen ter plekke heeft Defensie tweehonderd granaatwurgers besteld. Deze visnetten moeten de observatieposten in Uruzgan extra beschermen tegen de onder de Talibanstrijders populaire RPG7-granaat. Het verdedigingsmiddel, een vinding van TNO, kost ruim duizend euro. gedrag Defensie trekt veertig miljoen uit om ongewenst gedrag onder het personeel te voorkomen. Dit bedrag is niet voorzien in de Defensiebegroting van Over de exacte kosten zal pas na de zomer duidelijkheid bestaan. Economische Zaken INNOVATIE Het zijn drukke tijden voor staatssecretaris Van Gennip. Op 1 februari spreekt ze in de Efteling op het derde Wegener arbeidsmarktseminar Weg met de overbodige regelgeving van de overheid. Haar Belgische collega Vincent van den Quickenborne, staatssecretaris voor administratieve vereenvoudiging, zal toelichten hoe onze zuiderburen hierover denken. Vijf dagen later opent de staatssecretaris in het Duitse Essen E-world, de grootste beurs op het gebied van water en energie in Europa. Dinsdag 13 februari spreekt Van Gennip op het KP7- congres in Den Haag. Het zevende Europese Kaderprogramma, dat ondersteuning moet bieden aan internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie, staat op deze bijeenkomst centraal. Ook minister Wijn hecht belang aan technische ontwikkeling. Hij spreekt op 7 februari over de samenwerking tussen de drie Nederlandse technische universiteiten op een bijeenkomst van de TU Delft. Financiën ANTILLEN Minister Zalm brengt op 4, 5 en 6 februari een bezoek aan zijn collega-ministers op Aruba en Curaçao. Zo staat er een onderonsje met de Antiliaanse minister van Financiën, Ersilia de Lannooy, gepland. De twee ministers zullen de financiële kwesties van het eilandenrijk bespreken. Lannooy heeft al laten weten dat het programma van de Nederlandse bewindsman een feestelijk tintje krijgt. Het is de laatste keer dat Zalm in functie de eilanden bezoekt. De Lannooy liet zich eerder al zeer lovend uit over de manier waarop haar Nederlandse collega zich jarenlang zowel voor als achter de schermen heeft ingezet om een oplossing voor de financiële problemen van de Antillen te vinden. Justitie JEUGDCRIMINALITEIT Minister Hirsch Ballin houdt 1 februari een toespraak op de conferentie Vier jaar Jeugd terecht en nu?. Deze dag wordt teruggeblikt op het actieprogramma tegen jeugdcriminaliteit van de afgelopen vier jaar. In het programma werkten onder meer politie, het OM, de Raad voor de Kinderbescherming, Halt, justitiële jeugdinrichtingen en gemeenten samen. JEUGDZORG Ter vermindering van de werklast van de gezinsvoogden heeft minister Verdonk samen met de provincies en de jeugdzorgbureaus een convenant gesloten. Verdonk heeft vier miljoen euro uit de begroting voor 2008 naar voren gehaald, zodat nu al begonnen kan worden met de werving van extra voogden. Eind 2007 moet het aantal pupillen die een gezinsvoogd onder zich heeft zijn teruggebracht tot 17,5. Voor het jaar daarop staat een gemiddelde van 15 in de planning. 4 PM 1 / 2

5 lopende zaken < LNV GESLOTEN KAS Minister Veerman opent op 2 februari een teeltbedrijf dat volgens het geslotenkasprincipe gebouwd is. In s-gravenzande woont de minister de ingebruikneming van dit nieuwe type kas bij, waarvan de luchtramen permanent gesloten zijn, opdat het verbruik van fossiele brandstoffen met 15 procent kan worden teruggebracht. Het geslotenkasprincipe is een van de vele maatregelen die voor meer energiebesparing in de stroomvretende tuinbouw moet zorgen. Op 7 en 8 februari is Veerman in Berlijn, waar hij als eregast de beurs Fruit Logistica opent. Nederland is partnerland bij de organisatie van deze beurs, die de stand van zaken in de internationale fruithandel tentoonstelt. OCW REKENFOUT Minister Van der Hoeven maakt zich op haar weblog druk over de rekenfout die de Raad van Economisch Adviseurs heeft gemaakt in zijn studie naar de effectiviteit van de overheid. In 2001 heeft de raad, zo stelt de bewindsvrouw, het aantal ambtenaren van een OCW-zbo meegeteld, namelijk de IB-Groep, en in 2005 de bezetting van zeven zbo s. Dank je de koekoek dat er dan een stijging uitkomt van het aantal ambtenaren, aldus Van der Hoeven. ADVIES Donderdag 1 februari neemt staatssecretaris Bruins een advies in ontvangst over Associate degrees, nieuwe tweejarige opleidingen in het hoger onderwijs die mbo-studenten na afloop van hun studie kunnen gaan volgen. Op dit moment loopt een aantal experimenten met deze tweejarige programma s. Op donderdag 8 februari maakt staatssecretaris Bruins op de radio bekend welke middelbare school de Radio 538 School Award in ontvangst mag nemen. In de race zijn de openbare regionale scholengemeentschap Lek en Linge (Culemborg), het Jac P. Thijsse College (Castricum), het Adelbert College (Wassenaar) en de openbare scholengemeenschap De Amersfoortse Berg (Amersfoort). SZW UWV Minister De Geus en staatssecretaris Van Hoof zijn op 1 februari in de Kamer voor een algemeen overleg over de twaalfde voortgangsrapportage van de Wet uitvoering structuur en inkomen. Het beleid van uitkeringsinstantie UWV staat onder druk, zo bleek onlangs nog uit een Zembla-documentaire, waarin aandacht was voor de protesterende keuringsartsen. Volgens SP er Paul Ulenbelt is een parlementair onderzoek naar de herkeuringen van arbeidsongeschikten noodzakelijk. De UWV-leiding voert een onderdrukkend beleid om de verzekeringsartsen te dwingen het wanbeleid van minister De Geus uit te voeren, stelt het Kamerlid. Verkeer en Waterstaat AQUATERRA Op 7 februari zal staatssecretaris Melanie Schultz van Haegen spreken op het internationale forum Aquaterra in de Amsterdamse Rai, waar ook prins Willem-Alexander een toespraak zal houden. Het forum staat in het teken van delta- en kustontwikkeling en de problemen die klimaatverandering en de rijzende zeespiegel daarbij veroorzaken. Organisaties uit alle windstreken (onder andere uit Rotterdam, Singapore en New Orleans) zullen vertegenwoordigd zijn. Op 8 februari reist de staatssecretaris af naar Arnhem om daar de Duits- Nederlandse conferentie Bescherming tegen hoogwater bij te wonen. Hier zal ze samen met vertegenwoordigers van onder meer de provincie Gelderland, Noordrijnland-Westfalen en Verkeer en Waterstaat een actieplan voor de komende twee jaar opstellen. Vrom RUIMTELIJKE ORDENING De Europese Unie wil dat de ruimte in de Europese landen zich harmonieus en duurzaam ontwikkelt. Via het programma Interreg geeft de EU in dit kader subsidie aan innovatieve samenwerkingsprojecten op het terrein van ruimtelijke ordening door partners uit minstens twee landen. Op 14 februari blikt minister Winsemius in het Evoluon in Eindhoven terug op projecten van de afgelopen jaren. Ook kijkt hij vooruit naar nieuwe programma s die deze zomer van start gaan. KLIMAAT Staatssecretaris Van Geel bezoekt op 2 en 3 februari de VNklimaatconferentie in Parijs. Daar presenteert de VN een rapport over wereldwijde temperatuurstijgingen. Afhankelijk van de loop van de formatie woont Van Geel ook in het Keniaanse Nairobi de conferentie van het Unep, het milieuprogramma van de VN, bij. Onlangs zegde de staatssecretaris, na lang aandringen van het Unep en de Tweede Kamer, financiële hulp toe aan het Afrikaanse Ivoorkust, waar het uit Amsterdam vertrokken gifschip Probo Koala in augustus vorig jaar tonnen chemisch afval dumpte, met tien doden en tienduizenden zieken als gevolg. VWS WMO Staatssecretaris Clémence Ross-van Dorp opent woensdag 31 januari een groot WMO-congres in het Rotterdamse Ahoy. Het congres is bedoeld voor alle mensen die met de nieuwe wet te maken krijgen: gemeenten, welzijnsorganisaties, kinderorganisaties en woningcorporaties. Er wordt zo n man verwacht. MEDISCHE KWALITEITSSITE Met ingang van deze maand maakt de overheid de resultaten van ziekenhuizen openbaar op de overheidssite Kiesbeter.nl. Zo kunnen burgers de kwaliteit van operaties en ingrepen als staar, borstkanker en liesbreuken in de verschillende ziekenhuizen online vergelijken. Vanaf 1 februari komen daar ook knie- en heupoperaties, diabetes en andere medische behandelingen bij. Het is de bedoeling dat 80 procent van de ingrepen in alle ziekenhuizen in 2010 vergeleken kunnen worden. Minister Hoogervorst hoopt zo medische instellingen aan te zetten tot betere prestaties. PM 1 / 2 5

6 nieuws > Overheid moet meer participeren Ten tijde van de kabinetsformatie regent het rapporten en manifesten. Ook denktank Public Space laat zich niet onbetuigd. Het manifest Naar een intelligente en verbonden overheid heeft een prangende boodschap: de overheid moet meer participeren. Maar daarvoor zal de overheid zich moeten aanpassen en zich flexibeler moeten opstellen. In de praktijk blijkt dat niet zo makkelijk te gaan. De cultuuromslag die De Waal graag zou willen bereiken, blijkt in praktijk lastig te bewerkstelligen. Zo heeft de overheid vaak moeite om op korte termijn aanpassingen te doen. In het rapport Rijk in beweging dat adviesbureau Rijksadvies in opdracht van de Interdepartementale Contactvergadering Personeel Rijk (ICPR) heeft gepubliceerd, wordt bekeken hoe de overheid op korte termijn efficiënter interdepartementaal kan werken. Organisatieadviseur en medeopsteller van het rapport DENKTANK Voorzitter Steven de Waal van denktank Public Space, waarin onder meer informateur Herman Wijffels en Eerste Kamerlid Ed van Thijn zitten, vindt dat veel problemen om een oplossing schreeuwen. Maar, die oplossingen kunnen alleen tot stand komen door een beter samenspel van overheid en private partijen. Als voorbeeld noemt De Waal het fileprobleem. Waarom wordt er zo weinig gebouwd aan wegen? Marc van der Varst legt uit waarom. De aanlooptijd voor het opzetten van een interdepartementale organisatie bleek vijf tot acht maanden te zijn. We hebben het dan over een kleine beleidsorganisatie van dertig tot vijftig man. Uit ons rapport blijkt dat het idealiter in zes weken zou moeten gebeuren, maar dat is misschien erg snel. Maar acht tot tien weken moet zeker kunnen. Het is probleem is evident en de private sector wil aan een oplos- sing bijdragen, maar de overheid trekt zich dan terug en gaat het zelf proberen. Zo is ook de nieuwe zorgwet, de WMO, een verkeerde keuze volgens De Waal. Er wordt een Tijdwinst De conclusie van Rijk in beweging is volgens Van der Varst kort samen te vatten: bereid je goed voor. Het stukje uit de zorgsector gelicht en geprivatiseerd zonder dat de overheid om zich heen kijkt. De overheid de overheid moet minder van binnenuit opereren klinkt voor de hand liggend, maar er kan echt tijdwinst worden geboekt. Grote departementen zijn zou meer betrokken moeten zijn en minder van binnenuit opereren. De Waal voelt zich gesteund door een breed maatschappelijk draagvlak voor de ideeën van de denktank. Het lijkt ook het juiste moment. De grote privatiseringsgolf is nu wel over. De overheid heeft door dat niet alles te privatiseren is. De vraag is nu: wat dan? Het antwoord is, zegt De Waal, dat de overheid niet alles alleen moet willen doen. Dat betekent vooral een cultuuromslag binnen de overheid. Bestuurders moeten ook de ruimte krijgen om het spel met de private sector te spelen. Ze moeten de deals kunnen sluiten en zullen dus ook op deze eigenschap geselecteerd worden. Het manifest doet aanbevelingen voor structurele veranderingen. De Waal: We hebben kunnen zien dat deregulering, ofwel rationeel snijden in beleid, weinig succes heeft. Zo zou beleidsadvies, naar Amerikaans voorbeeld, ook kunnen komen van allerlei private partijen zoals denktanks en politieke partijen. Op die manier kan de ambtelijke organisatie zich meer richten op implementatie. Ambtelijke managers met eindverantwoordelijkheid voor uitvoering ook niet gewend om snel een nieuwe organisatie op te zetten. Maar het KLPD weet bijvoorbeeld als geen ander hoe het een rechercheteam snel moet samenstellen. De truc is, meent Van der Varst, om het voorwaarden scheppende werk te doen, voordat er sprake is van het oprichten van een organisatie. Er kan al een inventarisatie zijn gemaakt voor huisvesting. Er kunnen al afspraken worden gemaakt voor de voorwaarden voor het personeel. Ook kan er een pool worden samengesteld waaruit de juiste mensen aangetrokken kunnen worden en er kunnen al budgettaire afspraken worden gemaakt. In het rapport wordt in dit kader gesproken over de eerste fase van het driefasenmodel. De tweede fase bestaat uit een kerngroep die binnen een paar dagen aan de slag kan met het opbouwen van de organisatie. In de derde fase kan men dan echt aan de slag, aldus Van der Varst. Zo kun je veel efficiënter werken. Dit model is, zo meent Van der Varst, de toekomst voor de rijksoverheid. Alles moet veel flexibeler, ook in het bedrijfsleven. Terloops hebben de onderzoekers ook gekeken naar de langere termijn. Van der Varst, enthousiast: zouden ook rechtstreeks ter verantwoording moeten kunnen worden geroepen en bij de inhuldiging van We hebben kunnen zien dat deregulering weinig succes heeft Je zou alle departementen kunnen opheffen en van het rijk een groot concern maken waarbij per kabinetsperiode ieder nieuw kabinet zou 10 procent van het ambtelijk management om beleidsredenen gewisseld moeten kunnen worden. Dan ontstaat er een evaluatiemoment aan het begin van een nieuwe regeringsperiode. De Waal: Zo moeten we toe naar een intelligente en verbonden overheid. wordt beslist welke mensen waar ingezet worden. Dat gaat echter voor velen toch een stap te ver, denkt Van der Varst. Als tussenstap zou je het concern Rijk alleen voor groepen mensen kunnen gebruiken die je flexibel rijksbreed wil inzetten. Het is een idee dat we onze opdrachtgevers niet wilden onthouden. < [Vincent Smits] 6 PM 1 / 2

7 nieuws > CU bereidt zich voor op de toekomst FORMATIE De ChristenUnie (CU) verkeert in een luxepositie: kandidaat-bewindspersonen genoeg. Directeur Henk van Rhee van het partijbureau kan putten uit een achterban met talenten. Het zal eerder zo zijn dat we met twee ministersposten 98 partijgenoten moeten teleurstellen. Jongerenvoorman Harmjan Vedder van Perpectief: Er zijn er zo veel. Roel Kuiper, die zie ik zeker als kandidaat. Tussen de gedoodverfde kandidaat-ministers valt opvallend vaak de naam van Roel Kuiper, bijzonder hoogleraar reformatorische wijsbegeerte aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit. weinig ruimte zal zijn om wetgevend ijzer met christelijke handen te breken. Althans, niet op korte termijn. Zowel Van Middelkoop (1999) als Rouvoet (2004) werd gekozen tot Politicus van het Jaar. Zover is Tineke Huizinga nog niet. In 2002 zorgde haar entree in de Kamer voor veel commotie. Ze streefde met voorkeurstemmen Van Middelkoop voorbij, die daarmee uit het parlement werd gestoten. Daaraan dankt ze de naam femme fatale van de CU. En dan is er nog Arie Slob, die Rouvoet vergezelt aan de onderhandelingstafel. Slob volgde in Gekend en geliefd bij de achterban. Een zwaargewicht in de CU, die gezag uitstraalt, weet Van Rhee. de Kamer de alom geprezen Gert Schutte op, die ook wel het staatsrechtelijk geweten van de Kamer werd genoemd. Op zijn weblog zegt Slob Sinds door de achterban stevige druk wordt moeten we 98 partijgenoten dat er in het land wordt met verbazing te zien Met twee ministersposten uitgeoefend op Rouvoet om in de Tweede Kamer teleurstellen gewaarschuwd voor regeringsdeelname van te blijven, valt zijn naam minder. Toch wist De Telegraaf deze week te melden dat hij getipt wordt als minister voor Jeugd en Gezin. In de Kamer zou hij echter het geluid van de Christen- Unie zonder belemmering kunnen uitdragen. In een kabinet moet hij rekening houden met de coalitiepartners. Als Rouvoet toch in het parlement blijft, nemen de kansen voor Eimert van Middelkoop toe. Hij was van 1989 tot 2002 een gerespecteerd Kamerlid. Van Middelkoop leeft zich al in. In het Nederlands Dagblad schreef hij dat de CU een partij is die zich realiseert dat er de CU. Natuurlijk hebben hij en zijn partijgenoten eigen opvattingen en daar hoeft niemand het mee eens te zijn, vindt hij. Maar het getuigt van weinig respect om ons als een partij van infantiele en enge mensen neer te zetten. De CU bereidt zich ondertussen voor op de toekomst. Voor tijden dat er zich niet zomaar talent aandient. Van Rhee: We zijn politiek talent aan het scouten. Ieder partijlid krijgt een eigen profiel in ons ledenbestand. Er komen masterclasses. We gaan naar permanent human resource management. < [Louis Cornelisse] Yvonne Kroese Spirituele politiek Het was Wouter Bos en niet Jan Peter Balkenende, zoals sommige kranten hebben geschreven, die vroeg om Herman Wijffels als informateur. Dit weet PM uit betrouwbare bron en het geeft te denken over de koers van de PvdA. Bos mag dan net als Balkenende en Rouvoet gestudeerd hebben aan de VU, in zijn achterban is het christelijke en zeker het gereformeerde geluid niet zwaar vertegenwoordigd. Dat de VPRO tegenwoordig radioprogramma s maakt met de EO, lijkt me voor politiek Den Haag geen reden dezelfde mystificerende combinatie uit te proberen. Behalve Haagse, zichzelf geselende shiïeten, schijnt iedereen in Nederland tegenwoordig over zijn geloof heen te kunnen stappen. Voor een ongelovige is dat moeilijk te begrijpen. Laat ik er eerlijk over zijn. Persoonlijk heb ik weinig met spiritualiteit en ik koester een gezonde achterdocht wanneer het onderwerp coaching aan de orde komt. Dan zie ik vage figuren voor me die een serene rust uitstralen, omdat ze superieur zijn aan al die mindere goden zoals ik, die hun timemanagement niet op orde hebben. Herman Wijffels is zo n spirituele coach. Samen met Irene van Lippe-Biesterveld heeft hij zich aangesloten bij de Club van Boedapest. Een elitair gezelschap van creatieve mensen op het gebied van kunst, literatuur en de spirituele facetten van de cultuur, aldus oprichter Ervin Laszlo. Wijffels motivatie in een interview: Wij mensen zijn de verbinding met de natuur en dus ook met de natuur in onszelf kwijtgeraakt. Net als Wouter Bos is Herman Wijffels vegetariër. Hoeveel spiritualiteit schuilt er in Wouter? Hij moet geweten hebben dat bij het afscheid van Wijffels als Ser-voorzitter de manifestatie Klaar om te wenden? is georganiseerd met drie sprekers uit de wereld van spiral dynamics. Wist hij ook van het lovende voorwoord dat de informateur schreef voor het boek Evolutionair Leiderschap van bedrijfsadviseur Peter Merry? Een citaat: Chakra s sluiten ons op het universum aan. Zij zijn onze sleutel tot overleven en evolutie. Merry is een adept van de omstreden Amerikaanse goeroe Andrew Cohen. In zijn boek presenteert hij een nieuw leiderschapsmodel dat tegemoetkomt aan de huidige vraag naar een holistische visie op een complexer wordende samenleving. Het voorwoord van Wijffels is getiteld: Tijd om te ontwaken. Wouter, word eens wakker, lijkt mij een goede vertaling. Guikje Roethof guikje@pm.nl PM 1 / 2 7

8 nieuws > Een eigen geluid vind ik erg belangrijk Begin deze week maakte het CDA zijn kandidatenlijst voor de Eerste Kamer bekend. Aranka Goijert (1941), volgens de Elite Group een van de 100 machtigste vrouwen in Nederland, staat op plaats 17. CDA Zal Goijert in de voetsporen treden van Hannie van Leeuwen, die na deze verkiezingen vertrekt? Ik heb veel respect voor deze vrouw. Zij is een unicum binnen de poli- tiek. Ik vind het jammer dat ze de politiek gaat verlaten. Yvonne Timmerman-Buck staat, ondanks haar functie als voorzitter van de Eerste Kamer, op de kandidatenlijst op nummer twee. Is zij gepasseerd? Mevrouw Timmerman-Buck heeft voor de positie van lijsttrekker bedankt. Ze vindt dat een voorzitter boven de partijen moet staan. Van de 37 kandidaten zijn er slechts 10 vrouw. Wat vindt u hiervan? Ik vind het jammer dat er zo weinig vrouwen op de lijst staan. Als lid van het CDA Vrouwenberaad ben ik natuurlijk voor meer vrouwen op de kandidatenlijst. Ik vind het belangrijk dat wetgeving uitvoerbaar is naar de menselijke maat U bent van 1991 tot 2002 lid van Provinciale en Gedeputeerde Staten geweest in Noord- Holland. Wat is u uit die tijd vooral bijgebleven? Over mijn tijd als gedeputeerde staat me vooral de veelzijdigheid aan onderwerpen bij. Ik hield me bezig met onderwijs en arbeidsmarkt, maar ook met recreatieschappen en het belang daarvan voor de Randstad. Ik combineerde de onderwerpen werk en ontspanning, beide zeer belangrijke zaken. In 2000 werd u door Elite Group genoemd in de top 100 van machtigste Nederlandse vrouwen. Waaraan verdiende u dit? Ik was in mijn tijd de eerste vrouwelijke directeur van een arbeidsbureau. Daarnaast heb ik verschrikkelijk veel andere dingen gedaan. Bovendien was ik ook kerkelijk actief. Ik denk dat al deze zaken hebben meegewerkt. Welke van uw bezigheden wilt u, naast het lidmaatschap van de Eerste Kamer, nog graag blijven doen? Ik ben eigenlijk gepensioneerd, maar ik houd mij nog met veel zaken bezig. Zo ben ik voorzitter van de Stichting Regenboog, een dak- en thuislozenorganisatie, ik ben lid van het CDA Vrouwenberaad, ik ben actief voor de Prote stants Christelijke Ouderen Bond (PCOB) en ik zet mij in voor een organisatie van blijf-van-mijn-lijfhuizen. Als ik in de Eerste Kamer word gekozen, zal ik dat allemaal op een lager pitje moeten zetten. Dan wil ik mij voor de volle 100 procent inzetten voor de werkzaamheden van de senaat. U bent al gepensioneerd, waarom begint u hier eigenlijk nog aan? Mijn fascinatie voor de politiek is al vroeg begonnen. Mijn moeder was Hongaarse. Haar familie heeft veel geleden onder het communistische bewind. Dat was een dramatische tijd waarbij een deel van de familie is gedeporteerd en het gezin uit elkaar werd gehaald. Politiek doet iets met je, dat had ik al vroeg begrepen. Ik heb grote belangstelling voor wat er in de maatschappij gebeurt. Een eigen geluid vind ik erg belangrijk. Verheugt u zich op een coalitie van CDA, PvdA en ChristenUnie? Ik zie mijzelf in de politiek niet als links of rechts. Alleen mijn christelijke kant kenmerkt mijn politieke opvattingen. Ik zie het belang van een sterke economische ontwikkeling in, maar tegelijkertijd vind ik dat armere groepen ontzien moeten worden. Goede sociale wetgeving is Gemeenten te laks Besparingsideeën welkom CBP opent website LOKAAL Gemeenten zijn veel te laks in hun communicatie met de burger. Dat stelt althans Alex Brenninkmeijer, de Nationale Ombudsman. Uit onderzoek onder een derde van de gemeenten blijkt dat burgers vaak lang moeten wachten op een reactie, of zelfs helemaal geen antwoord krijgen. In 2005 ontving de ombudsman hierover bijna 300 klachten. Daarop besloot Brenninkmeijer zelf maar eens een brief naar de gemeenten te schrijven. Maar liefst 124 stadsbesturen namen niet eens de moeite te reageren, zelfs niet nadat hij een herinneringsbrief had gestuurd. FINANCIEN Iedereen die een goed idee heeft waarmee de overheid geld kan besparen, kan sinds deze week terecht op Ex-Kamerlid Gonny van Oudenallen diende vorig jaar oktober samen met Ferd Crone van de PvdA een motie in, waarin zij de overheid aanmoedigden om ambtenaren besparingsideeën te laten spuien. Zij had geconstateerd dat er meer dan ambtenaren in Den Haag werken die vast heel goede ideeën hebben. Minister Zalm wil nu alle Nederlanders de kans geven hun besparingstips te melden. De beste ideeën zullen worden opgenomen in de Miljoenennota. JUSTITIE Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) heeft de website Mijnprivacy.nl geopend. Burgers kunnen hier terecht voor informatie over gebruik van persoonsgegevens door overheden, bedrijven en andere organisaties. In 2003 bleek uit onderzoek dat maar liefst 70 procent van de Europese burgers slecht op de hoogte is van zijn rechten met betrekking tot privacy en de bescherming daarvan. In de toekomst wordt de site uitgebreid met de mogelijkheid om signalen van burgers te verzamelen over privacyproblemen. Het CBP wil die gaan gebruiken bij het bepalen van het toezichtsbeleid. 8 PM 1 / 2

9 nieuws > belangrijk, ik ben daarom tegen de versoepeling van het ontslagrecht via de arbeidsbureaus, tegenwoordig CWI s. Ik vind het belangrijk dat wetgeving niet alleen De formatie is in volle gang. Welk punt mag het CDA in elk geval niet opgeven? Ik kijk niet met een slecht gevoel terug op wat er bereikt is. Ik hoop juridisch juist is, maar dat het beleid, dat de Ik hoop dat het beleid dat de ook uitvoerbaar is naar afgelopen jaren opgezet is, afgelopen jaren is de menselijke maat. In de Eerste Kamer krijg overeind zal blijven opgezet, overeind zal blijven. ik nu de kans daaraan te werken. Dat trekt mij. Wat wilt u graag in portefeuille hebben? Er is een aantal zaken, waar ik mij de Het CDA heeft in de huidige coalitie een rechts beleid gevoerd. Heeft de partij op het sociale vlak geen kansen laten liggen? Daar waar het nodig was de economie te versterken, zijn hervormingen doorgevoerd. Daar sta ik volledig achter. Toch moet je constateren afgelopen tijd druk over heb gemaakt. Bijvoorbeeld over het ontslagrecht. Bij sociale wetgeving wil ik kijken naar de uitvoerbaarheid daarvan. Ook vind ik ruimtelijke ordening een belangrijk thema. De Randstad raakt in toenemende mate overbelast. dat er groepen zijn, onder wie de ouderen, waarvan we de lastenverzwaring niet kunnen ontkennen. Maar ik hoop dat, nu het economisch beter gaat, deze groepen als eersten de vruchten kunnen plukken. Bent u voor één Randstadprovincie? Als je kijkt naar het Europa van de regio s, dan zijn de Nederlandse provincies te klein. Maar het blijft een lastige vraag hoe deze provincies moeten worden ingedeeld. Want Voelt u zich binnen uw partij verwant met Hannie van Leeuwen? Ik heb veel respect voor deze vrouw. Zij is een unicum in de politiek. Haar kracht schuilt in de typisch nuchtere manier waarop zij te werk gaat. Ik vind het jammer dat ze de politiek gaat verlaten. neem je alleen Noord- en Zuid-Holland, of reken je er ook Utrecht bij en Flevoland? Daarnaast zijn kleine regio s, zoals de kop van Noord-Holland, zeer samenhangende gebieden. Door deze onderdeel te maken van een groter geheel, wordt de afstand tussen de gemeente en provincie erg groot. Dat blijft lastig. < [Sandra Verdel] Aranka Goijert (1941) was Statenlid voor de provincie Noord-Holland van 1991 tot 2002, waarvan drie jaar voorzitter van de CDA-fractie. In 1999 trad ze toe tot het College van Gedeputeerde Staten, met de portefeuilles Openluchtrecreatie, Onderwijs, Personeel en Organisatie, Veelzijdige Arbeidsmarktprojecten en Onderzoek. Daarnaast was ze voorzitter van de zes Noord-Hollandse recreatieschappen, de Stuurgroep Haarlemmermeer Groen en de Stichting Mainport en Groen. Ook was zij president-commissaris van NV afvalzorg. Eerder was Goijert onder meer regionaal directeur Arbeidsvoorziening. Momenteel is zij voorzitter van het bestuur van Stichting De Regenboog, een hulporganisatie voor daklozen en drugsverslaafden, lid van het CDA Vrouwenberaad en actief voor de Protestants Christelijke Ouderen Bond (PCOB). Subsidieprogramma gelanceerd Ambtenaren actief op Geen Stijl Mensen moeten geloven in werk EUROPA Op1 februari wordt het Europese subsidieprogramma Youth in Action gelanceerd in Nieuwspoort. Europarlementariër Kathalijne Buitenweg zal, gewapend met helm en beitel, het logo uit een ijssculptuur onthullen. Het subsidieprogramma moet de betrokkenheid van jongeren bij de maatschappij en Europa vergroten. De Europese Commissie stelt de komende zeven jaar 885 miljoen euro beschikbaar voor internationale buitenschoolse projecten en initiatieven. Voor de Nederlandse aanvragers is er een subsidiepot van twintig miljoen euro vrijgemaakt. Voorwaarde voor is wel dat de jongeren er iets van kunnen leren. LNV/DEFENSIE Uit onderzoek blijkt dat 87 ambtenaren van LNV actief zijn op weblog Geen Stijl. Dit zegt oprichter Dominique Weesie afgelopen zaterdag in de Volkskrant. We worden erg goed gelezen op kantoren, antwoordt Weesie op de vraag wie er bij Geen Stijl staan ingeschreven en regelmatig reageren op berichten. Het is bizar: de toeloop begint s ochtends om halfnegen en om vijf uur stopt het weer. Na LNV volgt het ministerie van Defensie met 50 actieve bezoekers. Weesie kan er maar een ding uit concluderen: op de departementen hebben ze echt niks te doen. WRR Werkzekerheid, dat is het toverwoord waarmee de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het arbeidsmarktbeleid probeert om te turnen. Het advies, naar voren gehaald in verband met de kabinetsformatie, dringt aan op employability van werknemers met het oog op naderende vergrijzing en technologische ontwikkeling. Onze arbeidsmarktinstituties moeten flexibiliteit ondersteunen, vindt WRR-voorzitter Van de Donk. Werknemers moeten erop leren vertrouwen dat er altijd werk is. Eind maart organiseert de WRR met de RWI en de SER een conferentie over het onderwerp. PM 1 / 2 9

10 nieuws > Internet blaast omroepbestel op Televisiekijker spoelt in de toekomst reclame gewoon door Traditionele zenders bepalen in de toekomst steeds minder waar de consument naar kijkt. Door de nieuwe generatie digitale videorecorders en de opkomst van internettelevisie, kan de kijker zelf bepalen waar en wanneer hij afstemt op een programma. MEDIA Nederlanders kijken steeds minder televisie en zitten langer achter de computer, bleek vorig jaar uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. De papieren media verloren al in de jaren negentig hun monopolie op het geschreven woord gedeeltelijk aan het web. De muziekindustrie gooide onlangs de handdoek in de ring bij de bestrijding van het illegaal downloaden van muziek. Deskundigen verschillen alleen nog van mening over de termijn waarop de traditionele televisie tegen internet het onderspit delft. Dick van Smirren van TNO ICT geeft leiding aan een groep onderzoekers die, in samenwerking met onder andere KPN en Philips, de mogelijkheden op het terrein van internet en televisie verkent. De rol van zowel publieke omroepen als commerciële zenders zal binnen tien jaar ingrijpend veranderen. Een belangrijke taak is daarbij weggelegd voor de digitale videorecorder waarmee time shifting mogelijk is. Deze recorder kan al beginnen met afspelen voordat een programma is afgelopen. De consument kan een speelfilm zo bijvoorbeeld een halfuur later bekijken en de reclameblokken doorspoelen. Met grote gevolgen voor de reclame-inkomsten. Commerciële zenders in de huidige vorm Intussen veroveren websites als Youtube en Google Video een wereldwijd publiek door gratis online filmpjes. Onlangs ging het spraakmakende Joost van start, dat een televisiekanalenwebsite opzet. De personen achter dit in Leiden gevestigde bedrijf startten eerder Kazaa, een website voor het gratis uitwisselen van muziek, en Skype, waarmee je gratis via internet kan bellen. Volgens internetdeskundige Eddie Westbroek ligt bij dergelijke projecten de toekomst. Westbroek is de drijvende kracht van innovatieve internetprojecten bij onder andere de Zweedse publieke omroep. Ik merk zelf dat de leiding van veel Europese publieke omroepen in de praktijk ontkent dat er veranderingen plaatsvinden. Ze zijn, vindt Westbroek, vooral bezig met het vasthouden van hun machtspositie. De nadruk die zij en ook kabelexploitanten leggen op de introductie van bijvoorbeeld digitale televisie en high definition televisie moet je ook in dat kader plaatsen. Steeds benadrukken ze dat internet niet op kan tegen de scherpe beeld kwaliteit van hd-tv. Dat is een achterhoedegevecht. Als een programma inhoudelijk goed is, heeft de consument er geen bezwaar tegen dat de kwaliteit iets minder is. Bovendien neemt de kwaliteit van televisie op internet in snel tempo toe, zegt Westbroek met verwijzing naar de internetactiveiten van bijvoorbeeld de BBC. Daar hebben ze wél begrepen dat 9- tot zijn er, mede daardoor, over tien jaar niet meer, voorspelt Van Smirren. Niet voor niets zijn vooral commerciële 18-jarigen nu al weinig naar de traditionele televisie kijken. Televisie en internet zijn bij de BBC al in vergaande zenders heel huiverig voor nieuwe technische ontwikkelingen. Dat komt doordat ze zelf bijna geen programma s maken. Ze kopen Niet voor niets heeft Bill Gates de traditionele televisie officieel doodverklaard mate met elkaar verweven. Jongeren zitten nu al voornamelijk op het internet en in de videogames. Die kijken nog maar heel weinig vooral in. Maar ook publieke omroepen zullen binnen nu en vijf jaar een significant deel van de reclame-inkomsten verliezen, denkt Van Smirren. televisie. Niet voor niets heeft Bill Gates van Microsoft onlangs de traditionele televisie officieel doodverklaard. Toch geldt daar een ander verhaal. Publieke omroepen zullen op termijn veranderen in leveranciers van kwaliteitsprogramma s zoals het journaal en culturele programma s, in belangrijke mate gefinancierd door de overheid. De macht verschuift daarmee, volgens Van Smirren, van de klassieke publieke en commerciële televisiekanalen naar de programmaproducenten en de eigenaars van kabel en satellieten, die direct toegang hebben tot de consument. Voorhoede Huizer erkent dat er ook bij Nederlandse omroepen soms huiver bestaat voor nieuwe technische ontwikkelingen. Toch doen we het in Nederland in internationaal perspectief lang niet slecht. Tot drie jaar geleden vormde de Nederlandse publieke omroep zelfs de voorhoede en kregen we internationale prijzen zoals voor de VPRO-website. Tegenwoordig zijn we helaas een middenmoter. Dat komt door de bezuinigingen van de afgelopen Reclame mag verdwijnen Erik Huizer, directeur innovatie van het NOB, denkt dat er binnen nu en vijf jaar nog niet veel zal veranderen aan de manier waarop we televisiekijken. Het duurt nog een jaar of tien voordat er écht grote veranderingen optreden. Wat Huizer betreft mag, zoals ook verschillende politieke partijen bepleiten, de reclame nu al verdwijnen bij de publieke omroep. Maar dat zeg ik als consument. Als NOB-directeur vind ik dat we reclame voorlopig nog moeten houden. Het is nu nog te belangrijk voor de publieke omroep en de bedrijven eromheen. jaren, waardoor er nu minder geld is voor projecten rondom bijvoor- beeld time shifting. Bovendien is internet nog altijd officieel een nevenactiviteit van de publieke omroep, wat allerlei praktische beperkingen oplevert. Dat moet een nieuw kabinet echt veranderen, zegt Huizer. Hij is het roerend eens met de raad van bestuur van de publieke omroep, die in december aan de kabinetsonderhandelaars 125 miljoen euro extra vroeg. Huizer: Dat geld is broodnodig om te voorkomen dat we als publieke omroep straks achter de feiten aanhollen. Wat mij betreft lopen we binnenkort weer voorop. < [Maurice Swirc] 10 PM 1 / 2

11 nieuws < Steeds meer asielzoekers raken verzeild in drugs- en drankproblemen Deze maand verscheen in het kader van het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap een driedelige studie naar criminaliteit onder asielzoekers. Naarmate de verblijfsstatus van asielzoekers zwakker wordt, neemt de betrokkenheid bij criminaliteit toe, zo luidt de conclusie. Vooral identiteitsfraude, diefstal en drugsgerelateerde criminaliteit nemen toe. Gepleit wordt daarom voor een snelle en zorgvuldige asielprocedure met een effectiever terugkeerbeleid. JUSTITIE Het aantal illegalen met een asielachtergrond dat met de politie in aanraking komt is hoog. Van de geschatte illegalen met een asielverleden die in 2004 hier verbleven, waren er betrokken bij een misdrijf, wat neerkomt op tien procent. Het merendeel van hen heeft geen criminele voorgeschiedenis. De criminele activiteiten lijken pas te beginnen in Nederland, meent Arjen Leerkes, die als socioloog van de Universiteit van Amsterdam meewerkte aan de studie naar criminaliteit onder asielzoekers. Doorgaans gaat het om delicten die haast inherent zijn aan een illegaal verblijf: Ze willen maatschappelijk meekomen en gaan dan op zoek naar creatieve oplossingen. Ze schrijven zich met valse papieren in bij een uitzendbureau of plegen vermogensdelicten zoals winkeldiefstalletjes. Soms zitten ze achter het stuur zonder rijbewijs. Zo op het eerste gezicht lijkt het om vrij onschuldige, door de situatie verklaarbare delicten te gaan. Zorgelijker is de bevinding van de onderzoekers dat het aantal drugsverslaafden onder de uitgeprocedeerde asielzoekers, in vergelijking met de groep die nog in de procedure zit, twee keer zo hoog ligt. Relatief gezien komt het veel voor dat uitgeprocedeerde asielzoekers hun toevlucht nemen tot het drugscircuit. Ze worden verleid om in de steden aan de slag te gaan als drugsventer. Geregeld raken ze van lieverlede zelf ook verslaafd, aldus Leerkes. Ook zijn er gevallen van asielzoekers die al tijdens de asielprocedure, een langdurige periode van hoop en vrees, een verslavingsprobleem ontwikkelen. Anton van Kalmthout, hoogleraar vreemdelingenrecht aan de Universiteit van Tilburg, heeft daar wel een verklaring voor: De onzekerheid in deze periode is moordend. Gemiddeld moet een asielzoeker bijna twee jaar wachten op uitsluitsel. In combinatie met de problemen die er vaak al zijn, ontstaat er zo een voedingsbodem voor criminaliteit of een labiele psychische toestand. De aan drugs verslaafde illegalen vormen, zegt Leerkes, een risicogroep die de tijden van de heroïnegolf van de jaren tachtig en negentig kan doen herleven. Vanuit de verslavingszorg zijn er aanwijzingen dat het aantal drugsverslaafde illegalen stijgt. Daarbij komt dat het aantal migranten dat in Nederland asiel aanvraagt sinds 2005 toeneemt. Marjan Mensinga, al jaren GGZ-hulpverlener en tevens trainer en adviseur bij Pharos, het landelijk kenniscentrum voor vluchtelingen en gezondheid, bevestigt de verontrustende ontwikkeling. Steeds meer asielzoekers raken verzeild in drugs- en drankproblemen. Geconfronteerd met de problematiek drong Hans Spekman, nu Kamerlid voor de PvdA, als wethouder van Utrecht al diverse keren aan op een oplossing voor het probleem van de verslaafde illegalen. Van de Mensen met traumatische ervaringen, bijvoorbeeld als kindsoldaat, worden gewoon weggeredeneerd driehonderd drugsverslaafden die rondom Hoog Catharijne over straat zwerven, hebben er zeventig tot tachtig een verleden als asielzoeker. Door het ontbreken van een geldige verblijfsstatus kunnen zij niet aankloppen bij gebruikersruimten of woonhostels. Ook zijn ze uitgesloten van hulp bij afkicken, ze worden immers geacht hier niet te zijn. Ongelofelijk bot, zegt Spekman. Mensen met traumatische ervaringen, die bijvoorbeeld hebben gediend als kindsoldaat, worden gewoon weggeredeneerd. De Nederlandse overheid verwacht van uitgeprocedeerde asielzoekers een vergaande eigen verantwoordelijkheid. Wie hier uit eigen beweging naartoe komt, kan ook zelf weer vertrekken, zo is de gedachte. In de praktijk blijkt die redenering te eenvoudig. In lang niet alle gevallen kunnen uitgeprocedeerde asielzoekers, ook al zouden ze dat willen, terugkeren naar het land van herkomst. Dikwijls liggen daar de autoriteiten dwars en vallen ze zo tussen kaai en schip. Van Kalmthout: Niet alle landen staan te springen om hun onderdanen terug te nemen. De hoeveelheid geld die immigranten overmaken naar hun familie in het moederland is vele malen groter dan de ontwikkelingshulp. Bovendien hebben veel landen gebrekkige bevolkingsregisters of, in het uiterste geval, houden ze helemaal geen administratie bij. Om de problemen het hoofd te bieden, pleiten de onderzoekers voor een snelle en zorgvuldige asielprocedure met een effectiever terugkeerbeleid. Het overheidsbeleid dat nu wordt gevoerd criminaliseert asielzoekers, aldus Leerkes. Of deze kritiek op Justitie ter harte wordt genomen, is nog maar de vraag. Met eerdere oproepen, zoals die van Spekman, is tot op heden niets gedaan. De Kamer vroeg Hirsch Ballin afgelopen week te reageren op de resultaten van het onderzoek. Maar de minister verontschuldigde zich dat hij de studie nog niet had gelezen. Wel zegde hij toe op korte termijn alsnog met een reactie te zullen komen. < [Jan Sanders] Foto Botswana Alcohol Aids Project PM 1 / 2 11

12 coverstory > Particuliere landeigenaar wil Het leeuwendeel van onze landbouw-, bos- en natuurgronden wordt onderhouden door particuliere eigenaren. Zij dienen daarmee steeds vaker het algemene belang. Maar volgens de Federatie Particulier Grondbezit worden particuliere landeigenaren daar nog niet evenredig voor gecompenseerd. Het ontbreekt veelal aan ontwikkelingsruimte. Als wij iets in het algemeen belang willen ondernemen, lopen we nog altijd tegen allerlei regelingen, wetgeving, ellenlange procedures en lastige overheden op. 12 PM 1 / 2

13 Tekst klaas deknatel Foto s Danielle van der Schans loon naar werken Het nut van particulier grondbezit wordt in Nederland steeds meer naar waarde geschat. In toenemende mate dringt het besef door, dat particuliere grondeigenaren niet alleen zorgen voor onze voedselproductie, maar een veel breder gemeenschappelijk belang dienen. Met actief landschaps- en natuurbeheer leveren particuliere grondbezitters bijvoorbeeld ook een duurzame bijdrage aan de biodiversiteit, schoon drinkwater en de luchtkwaliteit. Door openstelling profiteren recreanten bovendien van de ecologische en cultuurhistorische kwaliteiten van landgoederen. Het is dan ook niet zo gek dat de rijksoverheid particulieren de helpende hand reikt. Om hun bedrijfsvoering rendabel te houden, kunnen landgoedeigenaren in aanmerking komen voor allerlei voorzieningen en fiscale constructies, zeker in geval van openstelling van beheerde natuurgebieden. Toch riep de Federatie Particulier Grondbezit (FPG) het komende kabinet onlangs via een brief aan de informateur op om opnieuw een financiële injectie te geven aan particulier landschapsbeheer en landgoedeigenaren vooral meer ondernemingsruimte te bieden. We moeten voorkomen dat historisch cultuurlandschap en natuur op landgoederen verdwijnen, zoals in delen van de vorige eeuw gebeurde omdat de overheid onvoldoende maatregelen nam, zegt FPG-voorzitter Jan Helder. Het kan geen kwaad om de politiek herhaaldelijk op de bijdrage van het landelijk gebied aan ons welzijn en onze welvaart te wijzen. Er is nu te weinig zekerheid over de continuïteit in de particuliere bedrijfsvoering. Subsidies, fiscaliteiten en de geboden ontwikkelingsruimte zijn niet altijd toereikend, waardoor landgoederen soms onder grote druk staan. De Federatie Particulier Grondbezit behartigt de belangen van ongeveer leden die gezamenlijk zo n hectare aan landgoederen, bos- en natuurterreinen en landbouwgronden beheren. waarmee de overheid in 2018 deze ecologische hoofdstructuur wil realiseren. Zo wordt ernaar gestreefd in Helder schat dat zeker deze structuur van Er is nu te weinig zekerheid twee derde van het aaneengesloten natuurgebieden over de continuïteit in de totale Nederlandse areaal door particulieren hectare door particu- particuliere bedrijfsvoering beheerd wordt. Van de lieren te laten beheren. natuurgronden in de Ecologische Hoofd Structuur (EHS) is dat ongeveer 27 procent. Particulier dien nieuwe natuurgebieden bij komen, waar- Om de EHS te verwezenlijken moeten er boven- natuurbeheer is dan ook een van de manieren van veertig procent op particuliere grond. Sluitende exploitatie Om particuliere grondbezitters te enthousiasmeren, is bijvoorbeeld de Subsidieregeling Natuurbeheer 2000 in het leven geroepen. De regeling biedt financiële ondersteuning bij de ontwikkeling en instandhouding van bos- en natuurterreinen, met name wanneer particulieren landbouwgrond permanent tot natuurgebied transformeren. De waardedaling van de grond wordt in dergelijke gevallen met een eenmalige uitkering gecompenseerd. Niet PM 1 / 2 13