Waterbeheer Putten. Werken aan schoon en voldoende water op Putten

Transcriptie

1 Nieuwsbrief 4, december 2007 Waterbeheer Putten Via deze nieuwsbrief houdt het waterschap u op de hoogte van de waterprojecten die spelen op het eiland Putten. Inhoud: Nieuws rondom de waterprojecten op Putten 1-5 Overig nieuws 5 Aankopen van grond, het proces 6 Belanghebbende aan het woord 7 Planning 8 Werken aan schoon en voldoende water op Putten Waterschap Hollandse Delta werkt aan de waterhuishoudkundige situatie op het eiland Putten. Dat betekent dat: de aan- en afvoer van water in het gebied verbetert de waterkwaliteit toeneemt en er voldoende ruimte voor het bergen van water komt. Alle waterprojecten die bijdragen aan de verbetering van de waterhuishoudkundige situatie op het eiland Putten vallen onder het project Waterbeheer Putten. Het gaat om zowel lopende als nog op te starten projecten. Alle waterprojecten in één project samenvoegen heeft als voordeel dat alle werkzaamheden goed op elkaar afgestemd kunnen worden. Dat bespaart niet alleen tijd, maar ook geld. wateroverlast op Putten in

2 Nieuws rondom de waterprojecten op Putten Kijk voor meer achtergrondinformatie over de waterprojecten op onze website bij Projecten in Beeld of vraag eerder uitgegeven nieuwsbrieven aan via het waterschapsloket (voor contactgegevens zie colofon). Aanpassing bemaling Putten Aanpassing bemaling Putten Aanpassing bemaling Putten Creëren waterberging Optimaliseren waterhuishouding Isoleren Het Welvliet Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Baggeren Het Welvliet Verbetering waterhuishouding Zandweg + nieuwe hevel Baggeren Het Oostenrijk en Vierambachtenboezem Ontwerp nieuw gemaal Aanpassen bemaling Putten Het voorontwerp van het nieuwe gemaal, dat straks heel Putten moet bemalen, is in de maak. De eisen die het waterschap aan het gemaal stelt en een schetsontwerp zijn aangeleverd bij een ingenieursbureau. Dit bureau bekijkt de mogelijkheden voor het ontwerp. In het voorjaar van 2008 moet het voorontwerp klaar zijn. Doel is in eerste instantie te kijken of het ontwerp technisch en financieel haalbaar is. Werken aan gemalen De Volharding en De Vooruitgang Aanpassen bemaling Putten Omdat de definitieve locatie van het nieuwe gemaal op zich laat wachten worden er tijdelijke maatregelen genomen voor gemaal De Volharding aan het Spui. Op korte termijn wordt de dieselmotor van dit gemaal vervangen. Verder wordt in overleg met de gemeente Spijkenisse gekeken naar de renovatie van gemaal De Vooruitgang. De renovatie van dit gemaal aan de Korte Schenkeldijk in Spijkenisse is ingrijpender dan verwacht en vergt vanwege de karakteristieke uitstraling van het gebouw de nodige zorg. 2

3 Baggerwerkzaamheden aanbesteed Baggeren Het Welvliet en Vierambachtenboezem Voor het baggeren van Het Welvliet en het baggeren van de Vierambachtenboezem is één bestek gemaakt en op de markt gebracht. Aannemer Minekus B.V. gaat het werk uitvoeren. Zodra de benodigde procedures zijn afgerond wordt gestart met de werkzaam heden. Allereerst zal het baggerdepot aan de Hogeweg in Simonshaven worden opgezet. Na de jaarwisseling kan dan daadwerkelijk met het baggeren worden begonnen. Via een (drijvende) persleiding zal de bagger vanuit Het Welvliet en de Vierambachtenboezem naar het depot aan de Hogeweg worden getransporteerd. Vanwege het broedseizoen moet uiterlijk 15 maart 2008 het werk in Het Welvliet gereed zijn. Duiker en sifon geleverd Isoleren Het Welvliet Onder de Slikweg moet de brakke verbinding nog tot stand worden gebracht door het aanbrengen van een sifon. Omdat ter plaatse ook de duiker moet worden vernieuwd voor de afvoerwatergang naar het nieuwe gemaal is besloten deze werkzaamheden gelijktijdig uit te voeren. De eerste duiker van de nieuwe afvoerwatergang is inmiddels geleverd en wordt dit najaar nog aangebracht. De afmeting van de duiker, 3.50 m breed en 1.50 m hoog, zorgde voor een langere levertijd. Door de grote omvang van de duiker en de sifon is het mogelijk dat tijdens het plaatsen wederom problemen optreden met fundaties onder de weg. Nieuwe bypass zoet tracé Isoleren Het Welvliet De scheiding van brak en zoet water zorgt nog voor een probleem bij de Dorpsweg-Biertsedijk-Molendijk. Door de slechte terreingesteldheid is het zeer lastig de geplande afsluiting van de kreek te realiseren. Er is gezocht naar een alternatieve oplossing waarbij de aanvoer van zoet water via bestaande watergangen opgelost kan worden. Met de betrokken eigenaar is deze oplossing besproken. De uitvoering zal dit najaar plaatsvinden. Grondaankopen en stuwen optimaliseren Wateropgave Om wateroverlast te voorkomen, is ruimte nodig om water te bergen. Op Putten is een tekort aan waterbergingsruimte van 12 hectare. Daarom heeft het waterschap diverse percelen op Putten aangekocht. Inmiddels zijn er ook enkele aankopen op Voorne gedaan. Deze aangekochte gronden kunnen eventueel gebruikt worden als ruilgrond. De ingeruilde percelen op Putten kunnen dan voor waterberging worden gebruikt. Extra ruimte voor waterberging kan ook gerealiseerd worden door stuwen te optimaliseren. Als een stuw optimaal werkt, wordt er optimaal gebruik gemaakt van de aanwezige ruimte in het watersysteem. Door stuwen onderling te laten communiceren over wanneer en waar er aan- en afvoer van water moet plaatsvinden wordt de werking van de stuwen -en dus de ruimte voor waterberging en waterbuffering- optimaal. Dit zogenaamde stuwenconcept is inmiddels bijna uitgewerkt tot een definitief plan. Onlangs heeft het waterschap een stuw overgenomen van de gemeente Spijkenisse. Door deze stuw op te nemen in het stuwenconcept kan in de toekomst het overtollige water in de woonwijken Vogelenzang en Vriesland versneld worden afgevoerd. Zo wordt wateroverlast voorkomen. 3

4 Grondwerving voor verbreding watergang Rietbroekweg De watergang vanaf de Rietbroekweg tot aan het Spui moet worden verbreed. Deze watergang, De Dalle, wordt namelijk in de toekomst de hoofdwaterafvoer van Putten. Om de watergang te verbreden heeft het waterschap de grond langs de watergang nodig. Met diverse grondeigenaren zijn al overeenkomsten gesloten. Inmiddels zijn ook de laatste agrariërs benaderd en zijn er voorstellen voor de grondverwerving en eventuele grondruiling gedaan. Deze voorstellen worden nu in overleg met de betreffende grondeigenaren verder uitgewerkt. Met name de haakse bochten in De Dalle kunnen een knelpunt opleveren in de waterafvoer. Het waterschap wil de bochten dan ook zoveel mogelijk verflauwen. Dat komt de waterafvoer ten goede. Met de verbreding van de watergang wordt tegelijkertijd een deel van de wateropgave in het gebied ingevuld. Vervangen van inlaten Om de waterhuishouding te optimaliseren moeten oude inlaten worden vervangen. Momenteel wordt er een opzet gemaakt van het bestek. In dit bestek staat aangegeven waaraan de nieuwe inlaten moeten voldoen. De inlaten die door een dijk liggen zijn digitaal ingemeten. Zo kan per inlaat een passend ontwerp worden gemaakt. Overigens moeten inlaten die door dijken gaan voldoen aan diverse regels en normen. De veiligheid van de dijk moet namelijk gewaarborgd blijven. Aanpak wateroverlast Spijkenisse Noord Ook het bestek over de verbetering van de afvoer van Spijkenisse Noord is inmiddels in de maak. Zo is met beheerders van leidingen overlegd over de mogelijke problemen en de afstemming van werkzaamheden. Uit het overleg bleek bijvoorbeeld dat, als de duiker in de Malledijk wordt vervangen, enkele leidingen een obstakel kunnen vormen. Positief is dat tijdens het overleg is afgesproken dat de leidingbeheerders geplande aanpassingen aan de leidingen gelijk meenemen. Aanpassen van ondergrondse leidingen 4 Tijdens het vergraven van de afvoerwatergang De Dalle komt het waterschap verschillende grote transportleidingen tegen. Om er voor te zorgen dat er geen leidingen kapot gaan, overlegd het waterschap -voordat het met graven begint- met de eigenaren van de leidingen. Binnenkort start Evides met de voorbereidende werkzaamheden voor de vervanging van de leiding ter plaatse van De Dalle. Door de verbreding van de watergang moet de waterleiding hier worden aangepast. Evides wil deze werkzaamheden voor de zomer van 2008 uitvoeren. Inmiddels is gebleken dat met een kleine aanpassing van het waterhuishoudkundig profiel en het toepassen van extra beschermingsmaatregelen de Rotterdam-Rijn Pijpleiding en de leiding van Sabic kunnen blijven liggen.

5 Knelpunten rondom Geervliet aangepakt Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Om de kwaliteit van het water in Het Oostenrijk te verbeteren, is eerst bekeken wat precies de knelpunten zijn en daarna welke maatregelen er genomen kunnen worden om de waterkwaliteit te verbeteren. Tijdens het inventariseren van de knelpunten, bleek dat er zich nogal wat problemen rondom Geervliet voordoen. Omdat de kracht van het project Waterbeheer Putten ligt in het clusteren van knelpunten en oplossingen, is besloten deze problemen ook allemaal in één plan mee te nemen. Momenteel wordt dit plan uitgewerkt. Daarbij wordt ook gekeken naar de mogelijkheid om de aanvoer van het water in de polders Geervliet en Oud-Hoenderhoek te optimaliseren. Het vernieuwen van de inlaten langs de Bernisse en het Voedingskanaal draagt hier al voor een groot deel aan bij. Overig nieuws Visstandbeheerplan Putten Het Visstandbeheerplan Putten is een feit. Op 3 oktober 2007 werd het plan, tijdens een vergadering van de Visstandbeheer Commissie Voorne-Putten, gepresenteerd. In het plan worden maatregelen benoemd die er voor zorgen dat de visstand op Putten verbetert. De bedoeling is om deze maatregelen zo veel mogelijk mee te nemen in de uitvoering van het project Waterbeheer Putten. Eén van de genoemde maatregelen is de inrichting van een perceel tegen het Mallebos aan in Spijkenisse. Samen met de eigenaar Staatsbosbeheer en de visvereniging Ons Genoegen wordt de herinrichting van dit perceel bekeken. Naast paaiplaats voor de vis zal in de inrichting rekening gehouden met waterberging, natuurontwikkeling en recreatie. Met de verbreding van De Dalle zal tegelijkertijd bij de Westdijk een strook worden gerealiseerd waar de vissport beoefent kan worden. Ook deze maatregel is in het visstandbeheerplan opgenomen. Informatiebijeenkomsten in september: informatief en informeel Op 6, 11 en 12 september voer de fluisterboot speciaal voor u vanuit het oude gedeelte van Spijkenisse over de Vierambachtenboezem en Het Oostenrijk. Aan boord waren niet alleen belangstellenden in het waterbeheer Putten maar ook de projectleider van het project Waterbeheer Putten, een aantal projectleden van de werkgroep Waterbeheer Putten en een natuurgids. Gedurende de twee uur durende boottocht konden de opvarenden vanaf het water genieten van de natuur op Putten, werden zij gelijk bijgepraat over de waterprojecten en was er ruim gelegenheid voor het stellen van vragen. Archeologisch onderzoek Het zal niemand ontgaan zijn dat er langs afvoerwatergang, De Dalle, mensen in de grond aan het boren zijn geweest. Het Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR) heeft tussen de Rietbroekweg en de Westdijk boringen verricht om zo de archeologische waarden in beeld te brengen. In november worden nog meer boringen verricht om het totaalbeeld langs het tracé compleet te krijgen. 5

6 Aankopen van grond, het proces Bij het waterschap komen nogal eens vragen binnen over hoe het waterschap omgaat met grondaankopen. Ook tijdens gesprekken met agrariërs komt dit onderwerp regelmatig ter sprake. Daarom stelden we een aantal vragen over het proces van grondaankoop aan Ronald Jansen, medewerker eigendommen bij het waterschap en lid van de werkgroep Waterbeheer Putten. Ronald kun je, voordat je uitleg geeft over het proces van grondaankoop, aangeven waarom en welke rol grondaankoop speelt bij het project Waterbeheer Putten? Ronald Jansen: Voor twee deelprojecten van het project Waterbeheer Putten is veel grond nodig. Als eerste is er de wateropgave in het gebied en als tweede is door het aanpassen van de bemaling gebleken dat de afmetingen van watergangen niet voldoen. Natuurlijk is het zo dat ook voor andere deelprojecten grond noodzakelijk is, maar dit staat niet in verhouding met de grondbehoefte van bovenstaande twee deelprojecten. Hoe weet je hoeveel en waar grond nodig is en hoe kom je vervolgens aan grond? Uit berekeningen rondom de projecten blijkt in welk deel van de polder de grootste grondbehoefte ligt. Vervolgens wordt de eigendomssituatie in de polder in beeld gebracht aldus Ronald Jansen. Om te weten of er gronden in de polders te koop zijn worden onder andere rentmeesterkantoren benaderd. Ook in gesprekken met agrariers komt dit vaak naar voren. Dikwijls blijken er wel gronden te koop te zijn, maar deze liggen niet altijd op de goede locatie. Toch kan deze grond interessant zijn om als zogenaamde ruilgrond in te zetten. Het waterschap maakt bij elk perceel de afweging of aankoop zinvol is. Als aankoop zinvol blijkt te zijn, wat dan? Ronald Jansen: Het waterschap gaat dan in gesprek met de betrokken eigenaren. Tijdens zo n gesprek geeft het waterschap uitleg over de plannen, wordt doorgesproken wat dit voor de bedrijfsvoering betekent en wat de ideeën van de eigenaar zelf zijn. Dit speelt zeker een rol wanneer het waterschap slechts een strook langs de watergang wil verwerven. Voordeel is dat eigenaren in vroeg stadium kunnen meepraten over het project en eventuele andere problemen tijdig kunnen aangeven. Samen met de betreffende eigenaar worden afspraken vastgelegd in een akkoordverklaring. Hierin staat wat de onderlinge verplichtingen zijn. Onderwerpen in een akkoordverklaring zijn de exacte vierkante meters, de compensatie van de grond, vergoedingen van werkstroken, verwerken van de uitkomende grond, opleveren van de percelen, leveren en plaatsen van hekwerken enzovoorts. Hoe zit het dan precies met de vergoeding die landeigenaren voor hun grond krijgen? Voor wat betreft de compensatie wordt in eerste instantie een financiële vergoeding vastgesteld. Door vooraf een taxatieprijs voor bouwland en weiland vast te stellen wordt iedere eigenaar op gelijke wijze vergoed en zijn er geen uitzonderingen in de polder. De uitzonderingen zitten met name dan ook in het te leveren maatwerk. Deze uitzonderingen worden in de akkoordverklaring vastgelegd. Ondertekening van de akkoordverklaring is definitief en kan niet worden ingetrokken door de eigenaar. Het is vanuit beide partijen wenselijk afspraken goed af te wegen en vast te leggen aldus Ronald. Wat gebeurt er vervolgens met de akkoordverklaringen? Ronald Jansen: Alle akkoordverklaringen worden onder voorbehoud van goedkeuring van dijkgraaf en heemraden (het dagelijkse bestuur van het waterschap) afgesloten. Pas wanneer eigenaar en eventuele pachter van een perceel akkoord zijn wordt de akkoordverklaring aangeboden aan het dagelijkse bestuur van het waterschap. Dikwijls wacht het waterschap met aanbieden aan het bestuur tot het moment dat er een afgerond deel van de polder akkoord is. Na akkoord van het dagelijks bestuur volgt de notariële afhandeling waarbij de financiële compensatie wordt verrekend. Dit is ook het moment waarop het waterschap de eerste voorbereidingen voor het bestek start. Een duidelijke verhaal. Nog één vraag: hoe zit het nu met die ruilgronden? Percelen die als ruilgrond zijn aangekocht kunnen in gebruik worden gegeven bij eigenaren die hebben aangeven tijdelijk (extra) grond te willen of kunnen gebruiken zegt Ronald. Bij de uitvoering van de werkzaamheden is het belangrijk dergelijk percelen als ruil te kunnen inzetten zodat de bedrijfsvoering er niet te veel onder zal lijden. De uitgifte van ruilgrond blijft mogelijk tot het moment dat er een definitieve bestemming voor de ruilgrond is. Voor het gebruik wordt een aparte overeenkomst met de gebruiker afgesloten. 6

7 Belanghebbende aan het woord De balans herstellen In gesprek met Aad Wesdorp van Staatsbosbeheer Water is van ons allemaal. Tijdens de uitvoering van het project Waterbeheer Putten werkt het waterschap daarom met verschillende organisaties samen. Eén van de belangrijke samenwerkingspartners is Staatsbosbeheer. Wat doet deze organisatie eigenlijk en hoe is zij betrokken bij het waterbeheer op Putten? We vroegen het aan Aad Wesdorp, opzichter bij Staatsbosbeheer voor de regio West. Mens en natuur de balans herstellen Staatsbosbeheer werkt aan een duurzame leefomgeving voor mens, plant en dier. Dit doet zij door bos en natuurterreinen te beheren en recreatie in deze gebieden zoveel mogelijk te bevorderen aldus Aad Wesdorp. De relatie tussen mens en natuur is flink verstoord. Om deze relatie weer in balans te brengen, kiest Staatsbosbeheer voor natuur die meerdere functies vervult en waarvan de mens onderdeel is. Kortom: recreatie en natuur worden samengebracht en als evenwaardig beschouwd. Negentig procent van de gebieden van Staatsbosbeheer zijn dan ook voor het publiek toegankelijk. Natuurgebieden op Putten Aad Wesdorp: Op Voorne-Putten beheert Staatsbosbeheer 450 ha aan natuurgebied. Daarvan ligt ongeveer 375 ha op Putten. Beheren betekent dat het natuurgebied in stand wordt gehouden, wordt hersteld of ontwikkeld. Bij de ontwikkeling van natuurgebied wordt ook gekeken naar cultuurhistorische waarden. Zo wordt bijvoorbeeld het reliëf in de polder Biert instandgehouden. De hoogteverschillen herinneren aan de afgravingen van het veen (in de Middeleeuwen) voor zoutwinning. Een ander voorbeeld is het instandhouden van de elzenbroekbosjes en de laaggelegen veenweide graslandjes bij het Mallebos, waarvoor nu in samenwerking met waterschap Hollandse Delta een inrichtingsplan wordt gemaakt. In stand houden van natuur op Putten Polder Biert, Het Welvliet, De Vierambachtenboezem, het Mallebos, de Beerenplaat en de Gorzen langs het Spui worden door Staatsbosbeheer beheerd. Aad Wesdorp: De Polder Biert en Het Welvliet vormen een uniek gebied. Door tijdens het broedseizoen extensief te begrazen en door onder andere het waterpeil hoog te houden, komen veel kievieten, grutto s en andere weidevogels er toe hun jongen groot te brengen in de graslanden. Als het broedseizoen voorbij is en veel weidevogels vertrekken, zorgen wij ervoor dat er genoeg gewas overblijft voor de ganzen. Zo kan deze vogelsoort hier overwinteren. Herstel van natuur in Polder Biert en Het Welvliet Weidevogels zijn er dus genoeg in Polder Biert en Het Welvliet. Toch kan er nog wel het één en ander verbeterd worden, aldus Aad Wesdorp. Doordat er nu zowel zout als zoet water in Het Welvliet stroomt, zijn er veel schommelingen in het zoutgehalte van het water. Daardoor komen planten en dieren niet goed tot ontwikkeling. Als straks het zoute en zoete water gescheiden wordt, krijgen zoutwaterplanten en -dieren veel meer kansen om tot ontwikkeling te komen. Melkkruid, zilte rus, zilte schijnspurrie, aardbeiklaver, schorrezoutgras en behaarde boterbloem zijn voorbeelden van plantensoorten die het straks goed kunnen doen. Ook slakjes en kevertjes, zoals de zeldzame keversoort Ilybius subaeneus in Biert en het zeldzame brakwaterslakje Hydobia cf.neglecta in Het Welvliet hebben het straks beter naar hun zin. Bovendien zorgt een constantere samenstelling van het water ook voor een constanter beheer van het gebied. 7

8 Ontwikkelen van natuur in het Mallebos Staatsbosbeheer beheert ook het Mallebos. Dit gebied van ruim 30 hectare ligt aan de westzijde van Spijkenisse en grenst aan de Vierambachtenboezem. Tijdens de aanleg van een fietspad in Hellevoetsluis door het waterschap is een stuk bos van Staatsbosbeheer verloren gegaan. Volgens de boswet moet dit stuk verloren natuur gecompenseerd worden. Daarom heeft het waterschap een perceel tegen het Mallebos aan gekocht en dit weer in beheer van Staatsbosbeheer gegeven. Daarmee wordt het verloren gegane stuk bos ruimschoots gecompenseerd. Op dit moment denken we na hoe we het bos kunnen inrichten, zegt Aad Wesdorp. Zo denken we aan plekken natte natuur. Door op lage stukken een hoog waterpeil te zetten, kan zich moeras ontwikkelen. Door de lage ligging van het gebied leent een deel van het Mallebos zich goed voor het tijdelijk bergen van water. In het gebied komen ook veel vissen voor. Bij de inrichting van het gebied worden dan ook de voorstellen uit het Visstandsbeheerplan Putten (dat onlangs is verschenen) meegenomen. Zo staat de aanleg van vispaaiplaatsen op de wensenlijst. En de recreatie? Aad Wesdorp: In het Mallebos liggen nu al wandelpaden. Ook is er een ruiterroute. Het zou mooi zijn om langs de rand van het Mallebos nog een pad aan te leggen. Je kunt dan heel mooi langs de Vierambachten boezem lopen. Planning Omschrijving Aanpassen bemaling Verbetering waterhuishouding Zandweg en hevel Gereed! Baggeren Het Welvliet Baggeren Het Oostenrijk en Vierambachtenboezem Isoleren Het Welvliet Verbeteren waterkwaliteit Het Oostenrijk Creëren wateropgave Voorbereiding Uitvoering Colofon Uitgave: waterschap Hollandse Delta Johan de Wittstraat KJ Dordrecht Oplage: 850 stuks Ontwerp en uitwerking: Made of Man, visual identity Over wshd: Waterschap Hollandse Delta beschermt de Zuid-Hollandse eilanden tegen wateroverlast, beheert het oppervlaktewater en de (vaar)wegen, zuivert het afvalwater en draagt bij aan de ruimtelijke invulling van dit gebied. Meer informatie over Hollandse Delta vindt u op Voor vragen, klachten en meldingen kunt u contact opnemen met het waterschapsloket via telefoonnummer (10ct/min) of mail naar: @wshd.nl 8 december 2007