Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling 1

Transcriptie

1 3249o \ UWJ!I,I!!!

2 Rkswatersu Rijksrsscituut voor Integraal Zoerwaterbeheer en Afvalwarerheharideilng Documentatie Postbus AA Lelystad Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling - 0> IA ta I 4-' ta E. u N Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Maaswerken Dit Tracébesluit is op 23 mei 2006 getekend door de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in overeenstemming met de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer.

3 Tracébesluit ZandmaaslMaasroute - aanvulling / Inhoudsopgave Algemeen 4 2 Doelstellingen 4 3 Kern van de maatregelen 4 4 Het voor de maatregelen benodigde ruimtebeslag 5 5 Gebieden die nodig zijn tijdens de aanlegtase 5 6 Niaatregelen voor het milieu 5 7 Bijkomende infrastructurele voorzieningen/infrastructurele maatregelen 6 8 Overige bepalingen 6 9 Schaderegeling 6 3

4 Tracébes luit Zondmoas/Maasrouie - aanvulling Algemeen Op 2 maart 2002 is hetlracébesluit Zandmaas/Maasroute vastgesteld door de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in overeenstemming met de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. Tegen het Tracébesluit konden belanghebbenden beroep instellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De Afdeling heeft op 9 juli 2003 uitspraak gedaan op de ingediende beroepen. Deze beroepen zijn voor de Afdeling aanleiding geweest twee onderdelen van het Tracébesluit te vernietigen, één van deze twee onderdelen was de peilopzet stuwpand Grave. In deze aanvulling op hettracébesluit Zandmaas/Maasroute wordt de peilopzet stuwpand Grave alsnog geregeld. Het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling omvat het voorliggende besluit en de daarbij behorende tracékaarten. Bij hettracébesluit behoort een Nota van ToelichtingTracébesluit (bestaande uit een algemeen deel en een toelichting op tracédeel stuwpand Grave en Maas-Waalkanaal), het achtergronddocument peilopzet Grave en de Reactienota Ontwerp-Tracébeslurt Zandmaas/Maasroute - aanvulling. Doelstellingen Het project Zandmaas/Maasroute bestaat uit het deelproject Maasroute en het deelprolect Zandmaas. Het project Zandmaas/Maasroute beoogt: het verbeteren van de Maasroute van Weurt tot Ternaaien tot klassevb waarbij de vaarroute minimaal geschikt is voor schepen met een diepgang van 3,5 m: het realiseren van een beschermingsniveau langs de onbedijkte Maas van :250 achter de kaden: en het realiseren van beperkte natuurontwikkeling langs de Maas. De peilopzet in stuwpand Grave heeft tot doel om de verdroging die ontstaat door verdieping van het zomerbed tegen te gaan en de gewenste diepgang voor de scheepvaart te realiseren. Kern van de maatregelen Het Tracéhesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling bevat de volgende (onderdelen van) maatregelen uit het project Zandmaas/Maasroute: Maatregeien Zandmaas/Maasroute Tracédeel Stuwpand/ Omschrijving Realisatie (indicatief) Kanaalvak 0 en II Grave (km 46,8-75,7) en Peilopzet 30cm (inclusiefaanpassing Maas- Waalkanaal (km 0-2,0) sluis en stuw Grave) 4

5 Trocébesluij Zandrnucis/Maosroue - urinvulling Het voor de maatregelen benodigde ruimtebeslag Voor de in ditlracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling opgenomen maatregelen is het benodigde ruimtebeslag bepaald. Dit omvat zowel het ruimtebeslag voor de maatregelen zelf als voor de te wijzigen (kruisende) infrastructuur Dit permanente ruimtebeslag van de maatregelen is weergegeven op de tracékaarten. De maatvoering en andere relevante ontwerpprincipes van de maatregelen zijn beschreven in de Nota van Toelichting Tracébesluit Zandmaas/Maasroijte - aanvulling. Gebieden die nodig zijn tijdens de aanlegfase Naast het hiervoor aangeduide permanente ruimtebeslag, is er ook een tijdelijk terrein nodig om de maatregelen die zijn opgenomen in dit Tracébesluit te kunnen realiseren. Het tijdelijke ruimtebeslag dat nodig is voor de realisering van de maatregelen is weergegeven op de tracékaarten. Voor de duur van de periode waarvoor het tijdelijke ruimtebeslag nodig is om de maatregelen te kunnen uitvoeren wordt het gebruiksrecht verworven. Als het noodzakelijk is om tot verwerving over te gaan - zo nodig met toepassing van de Onteigeningswet - dan kunnen deze gronden, nadat de maatregelen gerealiseerd zijn, weer in eigendom worden uitgegeven. Maatregelen voor het milieu Grond- en oppervlaktewater Door verdieping van het zomerbed in stuwpand Grave (deelproject ZandmaasTracébesluit Zandmaas/Maasroute 2002) dalen de waterstanden in de Maas. Bij lagere afvoeren kunnen deze effecten leiden tot daling van de grondwaterstanden, waardoor verdroging van natuurgebieden in de omgeving kan optreden. Door peilopzet bij normale afvoeren worden deze ongewenste effecten gemitigeerd. In de Nota van Toelichting Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling IToelichting op de tracédejen is een beschrijving opgenomen van de peilopzet in stuwpand Grave. In het kader van de watertoets heeft er overleg met de waterbeheerders, i.c. Rijkswaterstaat dienst Limburg en de waterschappen plaatsgevonden. Uit dit overleg is gebleken dat peilopzet de juiste maatregel is om de negatieve effecten van de zomerbedverdieping op te lossen. De optredende neveneffecten van de peilopzet voor het grond- en oppervlaktewater zijn in kaart gebracht en de negatieve effecten hiervan zullen voor zover nodig in overleg met de waterbeheerders woiden gemitigeerd. Landschappelijke en ecologische inpassing Uitvoering van het project Zandmaas/Maasroute leidt tot aantasting van bestaande landschappelijke en ecologische waarden. Door het nemen van maatregelen worden deze hersteld. De optredende effecten van de peilopzet voor de landschappelijke en ecologische waarden zijn in het kader van het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling gdinventariseerd. Voorafgaand aan de uitvoering wordt in overleg met de betrokken partijen invulling gegeven aan de mitigerende maatregelen.

6 Tracébesluit Zandmuus/Moasroue - aonvulling Voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden wordt waar nodig een verdere inventarisatie van Flora- en faunawetsoorten uitgevoerd. Op basis van deze inventarisatie worden eventueel noodzakelijke mitigerende en compenserende maatregelen in een plan geformuleerd en kan zo nodig een ontheffing van de Flora- en faunawet worden aangevraagd. Bijkomende infrastructurele voorzieningen/infrastructurele maatregelen Infrastructuur Indien bi de realisatie van de maatregelen bestaande infrastructuur (wegen, (fets)paden en bruggen) tijdelijk of blijvend wordt verwijderd of doorsneden, worden maatregelen getroffen om deze te herstellen. Daar waar daartoe benodigde maatregelen ruimtelijke consequenties hebben, is dat op de tracékaarten aangegeven. Overige bepalingen Afwijkingen van de weergegeven ontwerpelementen Het ruirntebeslag van de verschillende maatregelen is op de tracékaarten, binnen de desbetreffende zones aangegeven. Gelet op de mate van nauwkeurigheid waarmee het ontwerp van deze maatregelen is uitgewerkt, kan het definitieve ontwerp hiervan met de volgende marges afwijken: 0,5 m omhoog en omlaag en 2 m naar weerszijden (zogenaamde tekenfoutmarge). Maatregelen tijdens de uitvoering Tijdens de uitvoering van de bouwwerkzaamheden wordt hinder voor de omgeving beperkt. In het bijzonder gaat het daarbij om hinder door bouweerkeer, geluidsoverlast door bouwnerkzaamheden, omrijhinder door tijdelijke wegomleg,gingen enzovoort. Voor het uitvoeren van bemalingen en ontgravingen, de behandeling van bodemverontreinigingen en het verwerken van vrijkomend slib gelden de bestaande wettelijke bepalingen en richtlijnen. Schaderegeling Nadeelcompensatie De staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat kent de belanghebbende die schade lijdt, of zal lijden, als gevolg van dit Tracébesluit op zijn verzoek een vergoeding toe, voor zover de schade redelijkerwijs niet of niet geheel te zijner laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet, of niet voldoende, anderszins is verzekerd, Ter zake is de 'Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 999' van toepassing. Een verzoek om schadevei-goeding kan worden ingediend vanaf het moment dat het Tracébesluit is vastgesteld. De staatssecretaris zal een beslissing op een verzoek om schadevergoeding niet eerder nemen dan nadat het Tracébesluit onherroepelijk is geworden.

7 Beroepsmogelijkheid Binnen zes weken na de dag van de ter inzage legging, kan een belanghebbende hei oep instellen tegen hetli,lcébesllnt Zandmaas/NiaasroLite -aanvultinç bi de Afdeling hestiiiiisrechtspraak van de Raad van State in eerste en enige instantie. Beroep bi de Afdeling bestuuisrm litspiaak van de Raad van State kan alleen \soivten ingesteld als een belanghebbende een :ieiisss tze naar voi en heett ehiacht tiidens de terinzagelegging op Het OntwerpTrardbesftstVooi het in behandeling nemen van een ber oepschr itt is gnifteiszcht verschuldr gd. Een heroepschrft dient te ssorden ondertekend en bevat ten minste: de naam en het adres an de indiener: de daglekenrng: een omschrijving van het besluit waartegen het beroep is gericht: de gronden van het beroep. Het instellen van beroep heeft op zich geen schorsende werking. De indieners van een beroepschrift kunnen de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspiaak van de Raad van State in aparte procedure verzoeken om een voorlopige voorzrenrng. Een dergelijke voorziening zal pas worden getroffen indien onverwitlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat veieist.

8 Nota van Toelichting Tracébesluit Algemeen deel

9 Nolo von Toelichting Tracébesluit - A/gemeen deel Inhoudsopgave Project Zandmaas/Maasroute opnieuw in fase van Tracébesluit 4. Aanleiding 4.2 Doelstedngen Zandmaas/Maasroute 4.3 Rapporten behorende bij het Tracébesluit 5 2 Aanvulling op het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute 7 2. Korte terughkk Nut en noodzaak modernisering Niaasroute Nut en noodzaak bescherming tegen hoogwater 8 2,4 Financiële middelen Van Ontwerp-Tracébesluit naarlracébesluit Vervolgtr'aject na het Tracébesluit 9 3 Uitwerking van de maatregelen 0 3. Peilopzet stuwpancl Gr'ave lo 3.2 Watertoets 3.3 Bijkomende infrastructurele voorzieningen/infrastructurele maatregelen 3.4 Landschappelijke en ecologische inpassing Compensatie Planning Lstvoei'ing en onderlinge relaties van maatregelen 2 4 Schadeafhandeling en grondverwerving 3 4. Vernattingsschade Schadevergoertng Id 4.3 Grondverwerving IS 3

10 Nota von Toelichting Trocébesluit - Algemeen deel. Project Zandmaas/Maasroute opnieuw in fase van Tracébesluit. Aanleiding Op 2 maart 2002 is het Tracébesluit Zandmaas/Nlaasroute vastgesteld door de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in overeenstemming met de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Tegen het Tracébesluit konden belanghebbenden beroep instellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling). De Afdeling heeft op 9 juli 2003 uitspraak gedaan op de ingediende beroepen. Deze beroepen zijn voor de Afdeling aanleiding geweest twee onderdelen van het Tracébesluit te vernietigen. Eén van deze onderdelen is de peilopzet stuwpand Grave. In haar uitspraak oordeelt de Afdeling over de peilopzet in stuwpand Grave dat de inventarisaties voor infrastructuur en bebouwing niet voldoen aan het zorgvuldigheidsbeginsel. Ook biedt de voorgestelde schaderegeling onvoldoende zekerheid over de mogelijke gevolgen voor belanghebbenden. Op grond hiervan oordeelt de Afdeling dat het Tracébesluit op dit punt onzorgvuldig is voorbereid. De Afdeling heeft op basis van dit oordeel het Tracébesluit vernietigd voor zover dat betrekking heeft op de peilopzet van 0,5 m in Tracédeel 0 (Stuwpand Grave). Vernietiging heeft tot gevolg dat de rechtsgevolgen van het Tracébesluit voor deze onderdelen met terugwerkende kracht worden ontnomen. Dit wil zeggen dat het voor de vernietigde delen geacht wordt niet te hebben bestaan. De staatssecretaris is van oordeel dat de peilopzet in stuwpand Grave noodzakelijk is om te kunnen voldoen aan de in het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute omschreven mitigatie van verdroging door de verdieping van het zomerbed en de gewenste diepgang voor de scheepvaart. In deze aanvulling op het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute wordt de peilopzet stuwpand Gi -ave daarom opnieuw geregeld..2 Doelstellingen Zndmaas/Maasroute Algemeen De doelstellingen van het project Zandmaas/Maasroute zijn de volgende: liet verbeteren van de Maasroute van Weurt tot Ternaaien tot klassevb waarbij de vaarroute minimaal geschikt is voor schepen met een diepgang van 3,5 m: het realiseren van een beschermingsniveau langs de onbedijkte Maas van :250 achter de kaden; en het realiseren van beperkte natuurontwikkeling langs de Maas. Maasroute Het deelproject Msasi'oute beoogt de opwaardering van de vaarroute tussen Weurt en Ternaaien. Deze zogeheten noord-zuidtak van de Maasroute omvat de Maas, het Maas-Waalkanaal, het Lateraalkanaal, en het julianakanaal. Het beoogde doel is de vaarweg veiliger, vlotter en beter toegankelijk te maken voor goederentransport over water Binnen het Trans-Europese Net van Vaarwegen (TEN) is de Maasroute opgenomen in Het vaarwegennet Antwerpen, Rotterdam, Duitsland en Oost-België (dit net staat bekend als de Ruit). In 2003 is een lijst gepubliceerd van Europese prioritaire TEN-projecten. Deze projecten vormen de ruggengraat van de Europese infrastructuur. Doel van de prioritaire projecten is dat er een corridor ontstaat, De Maasroute staat ook op deze lijst van prioritaire TEN-projecten en gaat dus deel uitmaken van deze ruggengraat. Hoofddoel van het goederenvervoerbeleid is een goede bereikbaarheid van zowel bestemmingen in Nederland als van het buitenland en een duurzaam goederenvervoer, Als de Maasroute niet wordt gemoderniseerd, dan verslechtert de concurrentiepositie van de scheepvaart. Volgens hettweede Structuurschema Verkeer en Vervoer (5W II) dient de Maasroute daarom over de gehele lengte geschikt te zijn voor tweebaksduw'vaart (klassevb). In de opvolger van het SW II de Nota Mobiliteit (MM PKB 3, 2005) is voor de Maasroute het volgende streefbeeld voor 2020 opgenomen: doorgaande hoofdvaarweg voor tenminste klassev en 4 laagscontainervaart. De Maasroute voldoet daar nu nog niet aan, er zullen nog een aantal knelpunten moeten woi -den opgeheven. Allereerst is er voor de scheepvaart sprake van beperkte vaardiepte, met name bij de sluizen. Plaatselijk is de vaar'weg ook te smal.

11 Nota van Toelichting Trocébesluit - Algemeen deel De karakteristieken van de modernisering van de Maasroute zien er als volgt uit: de verruiming van de noord-zuidtak van de Maas van een klasse Va-vaarweg met 3 m diepgang tot een klasse Vb-vaarweg geschikt voor schepen met 3,5 m diepgang, als onderdeel van de RLHt; de verruiming van de Maas geldt vooralsnog niet voor de oost-westtak, tussen Hedel en de aantakking van het Maas-Waalkanaal; vanaf 2005 vindt opwaardering plaats van het drukst bevaren traject Weurt-Stein tot klassevb voor schepen met 3,3 m diepgang. Zo snel mogelijk daarna wordt op dit traject een verdere vergroting van de diepgang gerealiseerd tot 3,5 m diepgang; vanaf 200 wordt de opwaardering van het traject Stein-Ternaaien ter hand genomen, opdat op de gehele noordzuidtak de eindsituatie van een klasse Vb-vaarweg met 3,5 m diepgang wordt gerealiseerd. Hiermee wordt tevens de Maasroute op het traject Weurt-Born geschikt gemaakt voor 4 laagscontainervaart. Za nd maas Zandmaas is de naam van het deel van de Maas ten noorden van stuw Linne bij Heel tot aan Hedel. Het deelproject Zandmaas is bedoeld om de gebieden achter de kaden een beschermingsniveau van :250 te bieden. Hiermee wordt het beschermingsniveau sterk verhoogd ten opzichte van de huidige situatie. Het huidige beschermingsnrveau ligt tussen :20 en :50. In samenhang met hoogwaterbescherming is beperkte natuurontwikkeling doel van het deelproject Zandmaas. Het geheel van maatregelen waarmee de doelstellingen van het deelproject Zandmaas worden bereikt, is ingedeeld in twee pakketten. De karakteristieken en de fasering in de tijd van Pakket zien er als volgt uit; realisering van de pr -oefprojecten (verruiming zomerbed); door de verhoging van bestaande en aanleg van nieuwe kaden bij de bevolkingscentra RoermondVenlo en Gennep-Middelaar als eerste uit te voeren is het mogelijk om reeds op korte termijn 70% - 80% van de bevolking achter de kaden beschermd te hebben tot een niveau van :250; in de periode tot 203 worden rivierverruimende en retentie maatregelen uitgevoerd. Deze maatregelen bestaan uit verdieping en verbreding van de Maas, de aanleg van hoogwatergeulen in het realiseren van de eerste fase van het retentiegebied Lateraalkanaal west; in de periode worden de resterende maatregelen uitgevoerd. Hierbij geldt dat opnieuw beoordeeld zal worden op basis van voortschrijdend inzicht in de effecten van de rivierverruimende maatregelen in welke mate en over welke trajecten kadeaanpassingen (slurtstlikkaden) nog noodzakelijk is; voor natuurontwikkeling zijn maatregelen voorzien die tezamen resulteren in een oppervlak van 570 ha natuur. De natuurontwikkeling is gekoppeld aan maatregelen voor hoogwaterbescherming of mitigerende maatregelen. Het project Zandmaas pakket II valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit..3 Rapporten behorende bij het Tracébesluit De Nota van Toelichting bestaat uit een algemeen deel - dat is dit deel - en een nadere toelichting op tracédeel 0 en. De tekst van het Tracébesluit, waarin in juridische zin het te nemen besluit is geformuleerd, is voorafgaand aan de Nota van Toelichting opgenomen. De tracékaarten waar -op het besluit ruimtelijk is vastgelegd zijn in de kaartenbijlage van dit Tiacébesluit opgenomen. Dit leidt tot de volgende indeling in rapporten; Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling Dit deel bevat de tekst van het besluil over de te nemen maatiegelen. Nota van Toelichting op het Tracébesluit - Algemeen deel De belangrijkste elementen uit het besluit zijn hierin toegelicht. Er is aangegeven welke maatregelen van het prolect Zandmaas/Maasroute onder dit Tracébesluit vallen. Ook zijn de algemene overwegingen en uitgangspunten voor het ontwerp van het tracé hierin toegelicht. Verder is beschreven hoe het vervolg van de tracéwetprocedure eruit ziet. Vanaf Maosbracht is de stroomsnelheid zo laag, dat zand en slib bezinken, vandaar de naam Zandmaas.

12 Nota van Toelichting Tracébesluit - Algemeen deel Nota van Toelichting op het Tracébesluit - Toelichting op de Tracédelen Dit deel bevat een beschrijving van de uitwerking van de maatregelen op lokaal niveau. Voor het deeltraject stuwpand Grave en Maas-Waalkanaal is precies aangegeven welke maatregelen waar worden getroffen en hoe deze maatregelen eruit zien. Dit deel is vooral bedoeld als tekstuele toelichting bij de tracékaarten. Het tracédeel waarvoor in dit Tracébesluit maatregelen worden beschreven is: TracédeeV Stuwpand/Kanaalvak Ligging tracédeel 0 en Stuwpand Grave en Maas vanaf sluis/stuw Sambeek tot en met sluis/stuw Grave en Maas-Waalkanaal Maas-Waalkanaal van sluis Heumen tot en met sluis Weurt Kaartenbijlage Tracébesluit Op de tracékaarten zijn de maatregelen behorend tot het Trscébesluit in ruimtelijke zin vastgelegd op de gedetailleerde schaal van : Op de overzichtsbladen schaal : is de ligging van het tracé meer globaal aangegeven, met een veiwizing naar de tracékaarten. Reactienota Ontwerp-Tracébelsuit Zandmaas/Maasroute - aanvulling i Op het Ontwerp-Tracébesluit Zandmaas/Maasroute zijn circa 500 reacties binnengekomen. Deze reacties zijn beantwoord in de Reactienota Ontwerp-Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling. Achtergronddocument peilopzet Grave Het structureel verhogen van het stuwpeil in stuwpand Grave heeft gevolgen voor de grondwaterstanden in de omgeving van de Maas. Tevens heeft het verhogen van het Maaspeil in dit stuwpand gevolgen voor de bestaande oevervoorzieningen zoals aanlegsteigers en oeververdedigingen. De mate waarin de (grond)waterstanden zullen veranderen en de bepaling van de gebieden waar (vernattings)schade aan natuur, landbouw, bebouwing en infrastructuur kan optreden is beschreven in het achtergronddocument peilopzet Grave. De nummering van de tracédelen is gelijk aan die in het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002), de tracédelen 0 en II zijn in dit Tracébesluit Zandmuas/Maasroute - aanvulling samengevoegd.

13 Nota van Toelichting Tracébesluit - A/gemeen deel 2. Aanvulling op het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute 2. Korte terugblik In het naiaar von 2000 heeft de staatssecretaris Haar standpunt over Het project Zandmaas/Maasroute bepaald.. Dit standpunt vormde het uitgangspunt voor het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002). Voor het deelproject Niaasroute is een keuze gemaakt uit de alternatieven die in delrajectnota/mer zijn beschreven. Gekozen is voor een opwaardering van de noord-zuidtak van de vaarroute tot een klasse Vb-vaaiweg met 3,5 m diepgang. Voor het deelproject Zandmaas hebben nieuwe inzichten ertoe geleid dat een eenduidige keuze uit de alternatieven van delrajectnotalmer niet mogelijk was. De maatregelen voor hoogwaterbescherming zijn noodgedwongen gewijzigd en aangevuld om wel te kunnen voldoen aan de beschermingsdoelstelling van :250. De zomerbedverruiming neemt hierdoor een minder prominente plaats in. Het accent is verschoven naar maatregelen in het winterbed: hoogwatergeulen, retentie en aanpassing van de in 995 aangelegde kaden waarbij de grotere bevolkingscentra Roermond,Venlo en Gennep-Middelaar voorrang krijgen. De beroepsprocedure tegen het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute heeft geleid tot de vernietiging van een tweetal onderdelen, waaronder peilopzet stuwpand Grave. De staatssecretaris is van mening dat deze peilopzet een noodzakelijk onderdeel is van het project Zandmaas/ Maasroute. Het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002) wordt op dit punt dan ook gerepareerd met dit TiiicébeslLut. 2.2 Nut en noodzaak modernisering Maasroute De Maasroute bestaat uit de Zaridmaas, liet Maas-Waalkanaal, Het Lateraalkanaal, het julianakanaal en de Maas van Maasti'icHt tot Ternaaien. De Maasroute heeft een noord-zuidtak en een oost-westtak. De oost-westtak loopt van Hedel bij 's-hertogenbosch tot Heumen. De noord-zuidtak loopt van Weurt aan de Waal via Heumen tot de Belgische grens (sluis Teinasien) en is drukker bevaren dan de oost-westtak. De route is aangemerkt als boofdvaarvveg in het Trans-Eiiiopese Netwerk van vaarwegen. Op dit moment is de Maasroute een hoofdvaarweg klasse Va geschikt voor schepen met een diepgang van 3 m. Samen met de Waal, de Schelde-Rijnverbinding en het Albert-kanaal voi'mt de Maasroute de Ruit. De Maasroute is in deze Ruit de enige Va-vaarweg; over de andere takken van de runt kunnen grotere schepen varen. Aangezien de behoefte aan grootschaliger vormen van transpoi't over water (met name containers) structureel groeit, is op termijn de toegankelijkheid van de Maas voor dergelijke schepen cruciaal. Op dit moment is de Maasroute niet in zijn geheel geschikt voor deze grote schepen. Als gevolg van de inzet van grote schepen zullen minder scheepvaartbewegingen nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid lading. De baten van de verbetering van de Maasroute volgens Het streefbeeld in het Tweede Structuurschema Verkeer en Vervoer (klasse Vb-3,5 m) zijn berekend op basis van Het uitgangspunt van respectievelijke geen, matige en intensieve overheidsbeïnvioeding van de keuze van vervoerswijze. Bij de eerste twee stijgt het vervoervolume zonder opwaar - dering van de Maasroute van 39 miljoen ton in 994 tot 40 respectievelijk 50 miljoen ton in Na verbetering is dit in respectievelijk 75 miljoen ton, waarvan 75% op de noord-zuidtak, Dat wil zeggen dat de binnenvaart na verbetering van de Maasroute in 2050 jaarlijks 20 tot 25 miljoen ton van de groei van Het wegvervoer in de regio kan overnemen. Op de rijksweg A2/A73 dempt dit, volgens Het middensceriario, de aanwas van vrachtwagenritten vanaf 20 0 met 50%. Dit betekent een vermindering van het aantal vrachtwagenritten in 2050 met 8300 per etmaal.

14 Nota von Toelichting Tracébesluit - Algemeen deel 2.3 Nut en noodzaak bescherming tegen hoogwater De Maas kent als regenrivier grote fluctuates in de hoeveelheid water die de rivier afvoert en de waterstanden die hierdoor in het Maasdal optreden.afvoeren die nagenoeg binnen de omvang van het zomerbed blijven, leiden in principe niet tot schade. In 993 en 995 deden zich dermate hoge afvoeren voor dat grote delen van het Maasdal onder water kwamen te staan. De wateroverlast was groot, de schade aanzienlijk. Na het hoogwater van 993 werd door de regering de Commissie Watersnood Maas (Commissie Boertien II) ingesteld om te adviseren over de mogelijkheden om de wateroverlast in de toekomst te beperken. Het advies werd eind 994 uitgebracht. Vrij kort daarna volgde het hoogwater van 995, waarbij in Limburg opnieuw grote gebieden onder water kwamen te staan. De regering besloot dat er op korte termijn iets moest gebeuren. Zij stelde het Deltaplan Grote Rivieren vast, waarbij het advies van de Commissie Watersnood Maas richtinggevend was. Op basis van het Deltaplan Grote Rivieren zijn in korte tijd na het hoogwater van 995 kaden aangelegd rond de bevolkingskernen en bedrijven in het Maasdal om zo snel mogelijk de kans op schade door overstromingen te verkleinen. In het Deltaplan is ook vastgelegd dat de gebieden achter de kaden uiteindelijk een beschermingsniveau moeten bereiken van :250. De bescherming die de bestaande kaden bieden is daarvoor niet voldoende. Conform het Deltaplan zou door middel van aanvullende rivierverruiming de volledige bescherming moeten worden gerealiseerd. Inmiddels is duidelijk geworden dat alleen rivierverruiming niet voldoende is en dat ook een groot aantal kaden extra moeten worden opgehoogd of aangelegd om het beschermingsniveau van :250 per jaar te bereiken. 2.4 Financiële middelen Voor de maatregelen voor hoogwaterbescherming en natuurontwikkeling (Zandmaas), opgenomen in het standpunt van de staatssecretaris worden de realisatiekosten betaald door de minister van Verkeer en Waterstaat en door de minister van Landbouw, Natuurbeheer envoedselkwaliteit voor een bijdrage aan de realisatie van natuur. Voor de maatregelen voor het verbeteren van de scheepvaartroute op het traject Weurt-Ternaaien zijn in het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (Mli) de benodigde financiële midrlelen gereserveerd. 2.5 Van Ontwerp-Tracébesluit naar Tracébesluit Van 0januari 2006 tot en met 20 februari 2006 heeft het Ontwerp-Tracébesluit Zandmaas/Maasroute aanvulling ter inzage gelegen. Gedurende deze periode kon een ieder zowel mondeling als schriftelijk reageren op de plannen. Op 23 en 24 januari 2006 zijn twee voorlichtingsavonden georganiseerd,tijdens deze avonden werd men in de gelegenheid gesteld ook mondeling in te spreken. Op de locaties waar deze avonden gehouden werden, was ook een informatiemarkt ingericht waar voor en na het formele programma meer specifieke vragen aan de deskundigen konden worden gesteld. De binnengekomen inspraakreacties hebben geleid tot een beperkt aantal (tekstuele) aanpassingen in hettracébesluit. Verder is het onderzoek naar de mitigatie van de negatieve effecten voor de bebouwing in de Toelichting van dit Tracébesluit verwerkt. Mede op basis van de binnengekomen reakties en adviezen op het Ontwerp-Tracébesluit heeft de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, in overeenstemming met de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheet het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling vastgesteld.

15 Notcj von Toe lichting Trocébesluii - Algemeen deel 2.6 Vervolgtraject na het Tracébesluit Het vaststellen van het Tracébesluit Zandmaas/Maasroi.rte aanvulling I door de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in overeenstemming met de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer is een volgende stap op weg naar een juridisch bindend Tracébesluit. Na de vaststelling wordt dit Tracébesluit ter inzage gelegd. Binnen 6 weken na de dag van de ter inzage legging, kan een belanghebbende beroep instellen tegen het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State als eerste en enige instantie. Bei -oep bij de Afdeling bestuursrecbtspraak van de Raad van State kan alleen worden ingesteld als een belanghebbende een zienswijze naar voren heeft gebracht tildens de inspraak op het Ontwerp-Tracébesluit. Voor het in behandeling nemen van een beroepsschrift is griffierecht verschuldigd. Het instellen van beroep schorst de werking van hetlracébesluit niet. Wel bestaat de mogelijkheid om bij de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een voorlopige voorziening te vragen indien een belanghebbende meent een spoedeisend belang te hebben. Het Tracébeslcnt heeft de volgende juridische gevolgen: Het Tracébesluit geldt voor zover het in strijd is met een bestemmingsplan als een vrijstelling zoals bedoeld in artikel 9 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. De voor een artikel 9- procedure vereiste planologische afweging van de maatregelen Heeft namelijk al plaatsgevonden binnen detracéwetprocedure. Het Tracébesluit is formeel de basis om, indien de benodigde gronden niet minnelilk kunnen worden verworden, tot onteigening over te gaan. Voor de uitvoering van de maatregelen van het Tracébesluit zijn verschillende vergunningen nodig. De staatssecretaris bevordert een gecoördineerde voorbereiding van vergunningprocedures. In het kader van de uitvoeringsbesluitvorming kunnen geen zienswijzen worden ingediend indien en voor zover deze een grond vinden in het Tracébesluit. Hetzelfde geldt voor het instellen van beroep tegen een uitvoeringsbesluit; dit beroep kan geen grond vinden voor zover deze betrekking heeft op het Tracébesluit.

16 Nota van Toelichting Tracé besluit - Algemeen deel 3. Uitwerking van de maatregelen Het ruimtebeslag van de maatregelen wordt in de eerste plaats bepaald door de typen maatregelen en de locatie die nodig wordt geacht om de doelstellingen van het project Zandmaas/Maasroute te verwezenlijken. In dit hoofdstuk worden de technisch-inhoudelijke uitgangspunten die ten grondslag liggen aan het ontwerp van de maatregelen toegelicht. 3. Peilopzet stuwpnd Grve De noodzaak van peilopzet Door de zomerbedverdieping in het stuwpand Grave die is opgenomen in het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002) vermindert het verhang over het stuwpand Grave. Dat leidt tot verlaging van de waterstanden vooral bovenstrooms in het stuwpand. Deze verlaging is structureel: ze treedt niet alleen op in geval van hoogwatersituaties, maar ook bij normale afvoeren. Deze waterstandsdalingen leiden tot structurele dalingen van de grondwaterstanden aan weerszijden van de Maas, waardoor in grondwaterafhankelike natuurgebieden verdroging optreedt. Bij peilopzet wordt het stuwpeil, in de periode dat de rivier wordt gestuwd, verhoogd. Zo kunnen de structurele waterstandsdalingen bovenstrooms in het stuwpand worden gemitigeerd. Peilopzet is tevens nodig voor het realiseren van voldoende diepgang ten behoeve van de scheepvaart bij de sluizen bij Heumen en Sambeek. Dit om deze sluizen passeerbaar te maken voor klassevb scheepvaart met een diepgang van 3,5 M. De mate van peilopzet De uitgangspunten voor de hoogte van de peilopzet zijn: instandhoudingsvoorwaarden voor de Speciale Beschermingszones van de Vogel- en Habitatrichtlijn; tegengaan van verdroging in de overige hydrologisch gevoelige gebieden; realiseren van voldoende vaardiepte voor de scheepvaart. Hierbij is uitgegaan van de CVB-eisen ten aanzien van vaardiepte zoals die gelden voor bestaande schutsluizen en keersluizen om klassevb scheepvaart met een diepgang van 3,5 m mogelijk te maken. De peilopzet hangt samen met de afvoer van de rivier. Voor het voorkomen van verdrogingseftecten in natuurgebieden zijn vooral de (grond)waterstanden in het voorjaar van belang. In het algemeen geldt dat verdrogingseffecten zich niet voordoen als de Maaswaterstanden in de bovenstroomse delen van het stuwpand tijdens het voor-jaar hoger of minimaal gelijk zijn aan de huidige situatie. Maatgevend voor de vereiste peilopzet voor de scheepvaart zijn de waterstanden bij extreem lage afzoeren (vrijwel geen verhang over het stuwpand). Dit in verband met de invaardiepte van de bovenstrooms gelegen sluis (sluis Sambeek). Aangezien het waterpeil in het Maas-Waalkanaal een groot deel van het jaar bepaald wordt door stuw Grave, wordt ook de invaardiepte van de sluis bij Heumen hierdoor bepaald. Om bij de sluis bij Heumen voldoende diepgang voor de scheepvaart te waarborgen dient het stuwpeil minder snel te worden afgebouwd dan in de huidige situatie gebeurt. In het Tracébesluit (2002) werd uitgegaan van een peilopzet van 50 cm in het stuwpand Grave. Na de vernietiging door de Raad van State is de peilopzet opnieuw in beschouwing genomen. Bi deze heroverweging ZijO nieuwe ontwikkelingen en inzichten voor stuwpand Grave meegenomen. Hierbij is gebleken dat 30 cm peilopzet voor stuwpand Grave voldoende is om aan de randvoorwaarden vanuit de scheepvaart en de mitigatie van negatieve effecten als gevolg van de verdieping te kunnen voldoen (zie ook paragraaf Achtergronddocument peilopzet Grave). ti

17 Noct van Toetchting Tracébeslui - Algemeen deel Het normale stuwpeil bij stuw Grave is in de huidige situatie 7,60 m + NAR Bij lagere rivierafvoeren wordt thans al wat hoger gestuwd om voldoende diepgang voor de scheepvaart in sluis Sambeek te kunnen waarborgen. Het normale stuwpeil van 7,60 m + NAR wordt bij de peilopzet Grave met 30 cm verhoogd tot 7,90 m + NAR Dit stuwpeil wordt bij afvoeren tussen 0 en 400 His gehanteerd. Bij afvoeren hoger dan 400 His wordt het stuwpeil in stappen verlaagd. Om bij de sluis bij Heumen voldoende diepgang voor de scheepvaai -t te waarborgen wordt het stuwpeil minder snel afgebouwd dan in de huidige situatie gebeurt. Hierdoor is bij afvoeren tussen 300 en 750 H/s sprake van een 40 cm hoger stuwpeil in vergelijking met de huidige situatie. Bij afvoeren vanaf 900 m3/s is de peilopzet volledig afgebouwd. Negatieve gevolgen peilopzet De peilopzet veroorzaakt in het benedenstroomse deel van het stuwpand ook een verhoging van de gemiddelde waterstand in de rivier en van de grondwaterstand in de omgeving. De peilopzet kan dan ook een aantal negatieve gevolgen hebben, namelijk: toename van vernattingsschade aan de landbouw. Reilopzet leidt met name benedenstrooms in het stuwpand tot stijgingen van de waterstanden op de Maas en grondwaterstanden in de omgeving. Verhoogde grondwaterstanden, met name gedurende de winter en het vroege voorjaar kunnen leiden tot een toename van de vernattingschade aan de land- en tuinbouw mogelijke schade aan infrastructurele- en oevervoorzieningen (zoals steigers, stranden, loswallen, bescboeungen en riooluitmondingen); mogelijke schade aan bebouwing. Peilopzet leidt met name in de benedensti -oomse delen van de stuwpanden tot hogere waterstanden en daarmee tot verhoogde grondwaterstanden in de bebouwde omgeving. Hierdoor kan plaatselijk de kans op grondwateroverlast toenemen. In paragraaf 4.2 is beschreven hoe wordt omgegaan met nadelige gevolgen van peilopzet in stuwpand Grave. Deze negatieve gevolgen en bijbehorende aanpak zijn ook uitgebreid beschreven in het achtergronddocument petopzet Grave. 3.2 Watertoets In het kader van de watertoets is overleg gevoei -d met de waterbeheerders: rijkswaterstaat dienst Limburg, water - schap Reel en Maasvallei, waterschap Rivierenland en waterschap Aa en Maas. De toetsing van de grond- en oppervlaktewater effecten van de peilopzet in stuwpand Grave zijn beschreven in het Achtergrond document peilopzet stuwpand Grave. Uit het overleg is gebleken dat peilopzet de juist maatregel is om de negatieve effecten van de zomerbedverdieping op te lossen. De optredende negatieve effecten van de peilopzet voor het grond- en oppervlaktewater zijn in kaart gebracht en de negatieve effecten hiervan zullen voor zover nodig in overleg met de waterbeheerders worden gemitigeerd. 3.3 Bijkomende infrastructurele voorzieningen/infrastructurele maatregelen Aanpassing brug De peilopzet in stuwpand Giave leidt ertoe nat de doorvaarthoogre ondei de brug in de Cuijksesteeg gelegen in de gemeente Mook en Middelaar kleiner wordt. Om te voorkomen dat hier problemen ontstaan voor de reci -eatievaart richting Mookerplas wordt de bi -ug in de Cuijksesteeg met 0,5 in verhoogd. Aanpassing stuw/sluis Het opzeeii van het peil in cle Maas is mogelijk dankzij cle stniwen in de iiviei: Om het stuwpeil op het stuwpand Grave te kunnen verhogen moet atliw Grave wei -den aangepast en ook slnts Grave in de hoogte worden aangepast.

18 Nota von Toelichting Tracé besluit - Algemeen deel 3.4 Landschappelijke en ecologische inpassing Inpassing van de kunstwerken Uitgangspunt voor de aanpassingen aan de kunstwerken is dat deze kunstwerken en eventuele bijbehorende bebouwing en beplanting herkenbaar blijven in het landschap. Bestaande beplanting die door de ingrepen moet verdwijnen wordt na uitvoering van de werkzaamheden nieuw aangeplant. Verlies natuur Kraaijenbergse Plassen Als gevolg van de peilopzet in stuwpand Grave gaat een deel van de natuurlijke oevers langs de Kraaijenbergse plassen verloren. Deze natuur is aangelegd als compensatie voor de ontzanding van het gebied.voorafgaand aan de uitvoering wordt in overleg met de betrokken overheden, natuurbeherende organisaties en de ontzander - invulling gegeven aan de mitigerende maatregelen. Voorafgaand aan de uitvoering van de werkzaamheden wordt waar nodig in aanvulling op reeds uitgevoerde inventarisaties, een nieuwe inventarisatie van Flora- en faunawetsoorten uitgevoerd. Op basis van deze inventarisatie worden eventueel extra noodzakelijke mitigerende en compenserende maatregelen in een plan geformuleerd en kan zo nodig een ontheffing van cle Flora- en faunawet worden aangevraagd. 3.5 Compensatie Het compensatiebeginsel, zoals dat is weergegeven in het Str -uctuui -schema Groene Ruimte (SGR), is gebaseerd op het stand still' beginsel: er mag geen netto verlies aan natuur-, bos- en recreatiewaarden optreden. Behalve met het SGR is ook rekening gehouden met de provinciale uitwerkingen van het compensatiebeginsel, die een nadere invulling van het SGR geven en bovendien aanvullingen kunnen bevatten. De maatregelen die in dit Tracébesluit zijn opgenomen hebben geen negatieve invloed op zogenoemde speciale beschermingszones zoals bedoeld in de Vogel- en Habitatrichtlijn. Op basis van de in dit Tracébesluit opgenomen maatregelen zijn in het kader van het compensatiebeginsel geen compenserende maatregelen nodig. 3.6 Planning uitvoering en onderlinge relaties van maatregelen Tussen de verschillende maatregelen in het project Zandmaas/Niaasi -oute bestaan relaties die invloed hebben op de volgorde van uitvoering. Ook met projecten buiten het Zandmaas/Maasrouteproject bestaan dergelijke relaties. Autonome projecten Gedurende de uitvoeringsper -iode worden in het plangebied van het Zandmaas/Maasrouteproject ook vele andere (autonome) prolecten gerealiseerd. Er is vanuit gegaan dat de planning van het project Zandmaas/Maasroute sturend is en dat de uitvoering van de overige projecten hierop worden aangepast. Grondwaterstanderi Negatieve beïnvloeding van de grondwaterstanden dient zowel tijdens als na de uitvoering zoveel mogelijk te worden voorkomen. Dit heeft tot gevolg dat eerst de benodigde aanpassingen aan stuw Grave worden uitgevoerd voordat de rivierverruiming kan worden gerealiseerd. De peilopzet wordt vervolgens niet in één keer gerealiseer -d; dit zou namelijk onnodige (grond)wateroverlast tot gevolg kunnen hebben. Naarmate de zomerbedverdieping vordert, wordt de peilopzet in stappen uitgevoerd. Daarbij wordt gestuurd op de waterstanden in de bovenstroomse deel van het stuwpand. De lokale mitigerende maatregelen voor het grondwater worden zoveel mogelijk gerealiseerd voordat met de verruiming van de rivier en peilopzet wordt begonnen. 2

19 Nota von Toelichting Tracébesluf t - Algemeen deel 4. Schadeaf handeling en grondverwerving Uitgangspunt hij de afisandeling van schade is een actieve benadering. Voorafgaand aan het Ontwerp-Tracébesluit is de schade in kaart gebracht. Aan de hand hiervan zijn in het (Ontwerp-) Tracébesluit risicogebieden en voorzieningen geselecteerd waar de grootste negatieve gevolgen worden voorspeld.voor deze risicogebieden en voorzieningen worden vooruitlopend op de realisatie van de peilopzet en in overleg met de belanghebbenden oplossingsricbtingen voorgesteld om de schade te mitigeren. Wanneer mitigatie niet of niet voldoende mogeliik is, is schadevergoeding aan de orde. Bij het bepalen van de gevolgen van de peilopzet is het normale stuwpeil van 7,60 m + NAR als referentiesituatie genomen. Dit stuwpeil zal ook hij het bepalen van de mitigerende en compenserende maatregelen als referentiesituatie gehanteerd worden. Bi het bepalen van de mitigerende en compenserende maatregelen zal verder 4 mei 200, zijnde de datum van publicatie van het Ontwerp-Tracébesluit Zandmaas/Niaasroute, als datum voor de voorzienhaarheid van schade als algemeen Lntgangspunt gehanteerd worden. 4. Vernattingsschade Vernattingsschade land- en tuinbouw Vooi -afgaand aan het Ontweip-Tracébesluit is de verwachte vernattingsschade voor de landbouw die het gevolg is van de peilopzet in stuwpand Grave op hoofdlijnen in beeld gebracht. Als gevolg van de geringere omvang van de peilopzet in vergelijking met het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002) is geen sprake meer van landelijke gebieden met een aanzienlijke vernatting. Vooruitlopend op de realisatie van de peilopzet wordt in overleg met de landbouworganisaties gekeken naar gebieden waar het mitigeren door middel van lokale waterhurshoudkundige maatregelen uit kosten oogpunt gewenst en toelaatbaar is. Indien mitigatie niet mogelijk is kunnen agrarische bedrijven in geval van vernattingsschade een verzoek tot schadevergoeding indienen op basis van de Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 999. Functieverlies infrastructurele- en oevervoorzieningen Voor het stuwpand Grave, het Maas-Waalkanaal en de in open verbinding met de Maas staande plassen is onder - zocht welke infrastructurele voorzieningen en welke delen van de bestaande oeververdediging tijdelijk of permanent hun functie verliezen door de peilopzet. Voor de bepaling van de schade aan infrastructurele- en oevervoorzieningen is een inventarisatie gemaakt van de aanwezige voorzieningen.vervolgens is een kwalitatieve beoordeling gemaakt van de kans op schade. In geen van de gevallen vormt de verwachte schade een dusdanige bedreiging dat daardoor het voortbestaan van bedrijven in gevaar komt. Desondanks worden eigenaren of beheerders van voorzieningen die geheel of gedeeltelijk hun functie verliezen, voorafgaand aan de realisatie van de peilopzet benaderd. Het is de bedoeling dat met betrokken eigenaren afspraken worden gemaakt om deze negatieve gevolgen weg te nemen. Dit zal gebeuren op basis van financiële aanbieding voor het realiseren van de aanpassingen. Indien na de realisatie van de peilopzet blijkt dat ook andere voorzieningen geschaad worden, kunnen de betreffende eigenaren een beroep doen op de Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 999. Grondwateroverlast bebouwing Voorafgaand aan het Ontwerp-Tracébesluit is geïnventariseerd voor welke bebouwing de peilopzet leidt tot een mogelijke toename van gro n dwate rover last. Op basis van deze verkenning zijn binnen vier gemeenten (Curjk, Grave, Heumen en Nijmegen) aandachtsgebieden grondwateroverlast bebouwing afgebakend. Deze aandachtsgebieden omvatten de locaties waar de kans op toename van grondwateroverlast als groot werd ingeschat. Binnen de aandachtgebieden in de betreffende gemeenten is in overleg met de gemeenten en de waterschappen de verwachte grondwateroverlast nader in beeld gebracht. Dit heeft geleid tot een vijftal risicogebieden Daarbij is onderzocht of de verwachte grorrdwateroverlast in deze gebieden kan worden gecompenseerd met waterhuisholidkundige maatregelen (verlaging van het peil in bergingsvijvers, drainage, verleggen van duikers, etc.). Per risicogebied zijn voorstellen voor mitigatie ontwikkeld. Deze mitigerende maatregelen zijn besproken met de betrokken gemeenten en waterschappen. Voordat de rivierverruiming en de peilopzet daadwerkelijk plaatsvindt, zullen deze maatregelen worden uitgevoerd. Lokale mitigatie is niet toelaat baar als dit aantoonbaar negatieve efjècten heeft voor ven -/rogings,gevoelige natuur in rie 3 omgeving.

20 Nota van Toelichting Tracé bes lui( - Algemeen deel Naast de risicogebieden is ook voor de individuele bebouwing binnen de bebouwde kom nader geïnventariseerd waar eventueel problemen te verwachten zijn. De woningen waar mogelijk als gevolg van de peilopzet grondwateroverlast zou kunnen optreden zijn aangemerkt als potentiële schadegevallen. De eigenaren van deze woningen zijn inmiddels individueel benaderd. Op basis van het advies van een onafhankelijk bureau zal beoordeeld worden of ter plaatse grondwateroverlast te verwachten is. In het geval ter plaatse inderdaad grondwateroverlast verwacht wordt zal bekeken worden of deze grondwateroverlast met een generieke maatregel op te lossen is. Wanneer geen generieke oplossing mogelijk blijkt, zal de betreffende eigenaar een financiële aanbieding krijgen om daarmee de negatieve effecten van de peilopzet op te kunnen heffen. Daarnaast zullen vooruitlopend op de uitvoering bewoners in de omgeving worden benaderd met een nieuwsbrief over de peilopzet. Bewoners, die vrezen voor grondwateroverlast als gevolg van de peilopzet maatregelen, zullen worden uitgenodigd informatie over de kelder en de bouwhoogte van hun woning door te geven. Indien na het realiseren van de peilopzet toch schade optreedt aan bebouwing kunnen de gedupeerden een beroep doen op de Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat Schadevergoeding Schadevergoedings plicht Op de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat rust de verplichting om bij het vaststellen van het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling de belangen goed tegen elkaar af te wegen. Deze belangenafweging kan ertoe leiden dat, ondanks het rechtmatige karakter van dit Tracébesluit, toch schadevergoeding moet worden aangeboden aan belanghebbenden die in vergelijking tot anderen onevenredig zwaar getroffen worden. Zoals hierboven beschreven worden degenen, waarbij op voorhand duidelijk is dat ze schade lijden, actief benaderd om de schade zoveel mogelijk te voorkomen of te compenseren. Daarnaast geldt de Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 999 als vangnetregeling. Deze regeling bepaalt dat de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat de belanghebbende die schade lijdt, of zal lijden, als gevolg van dittracébesluit op zijn verzoek een vergoeding toe kent, voor zover de schade redelijkerwijs niet of niet geheel te zijner laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet, of niet voldoende, anderszins is verzekerd. Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat (RNVW 999) Bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat is een aparte nadeelcompensatieregeling opgesteld waarin een heldere en eenduidige procedure is neergelegd voor schadeverzoeken, de zogenaamde Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat. Deze sinds september 999 geldende regeling geeft een procedure voor het afhandelen van schadeverzoeken bij een rechtmatige overheidsdaad. Op grond van deze regeling wordt aan benadeelden op voorhand zekerheid verschaft op welke wijze en volgens welke normen schade wordt toegekend. Om voor vergoeding in aanmerking te komen moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Zo moet sprake zijn van schade als gevolg van een rechtmatig overheidshandelen en moet er een rechtstreeks verband zijn tussen dit overheidshandelen en de geleden schade, het zogenaamde causale verband. Ook wordt bij het aansprakelijkheidsvraagstuk rekening gehouden met het normaal maatschappelijk risico van de belanghebbende. Daarnaast wordt bij het toekennen van schade rekening gehouden met een aantal uit de wet en de rechtspraak voortvloeiende beginselen en normen. Zo mag indien de schade voorzienbaar was voor de betrokkene, indien de betrokkene zelf het risico van schade heeft genomen door bepaalde handelingen, zelf geen schadebeperkende voor - zieningen heeft getroffen, bij relatief beperkte omvang van de schade en dergelijke niet op vergoeding van de geleden schade worden gerekend. 4

21 Nota van Toelichting Tracébesluit - Algemeen deel Procedure en rechtsbescherming Het verzoek om schadevergoeding dan worden gedaan nadat het Tracébesluit is gepubliceerd. Het is echter onvermijdelijk dat een definitief besluit over het toekennen van schadevergoeding eerst op grond van een rechtens onaantastbaartracébesluit kan worden genomen, aangezien een voorwaarde voor toekenning van schadevergoeding is gelegen in het feit dat de gestelde schadeoorzaak een gevolg moet zijn van rechtmatig overheidshandelen. Hierbt moet ook rekening worden gehouden met het gegeven dat de schade doorgaans pas bepaalbaar is na het feitelijk optreden van de schade, waardoor in de praktijk uiteindelijk op dat moment het schadeverzoek pas definitief kan worden afgehandeld. Indien de staatssecretaris een verzoek tot schadevergoeding in behandeling neemt wordt er een onafhankelijke schadecommissie ingesteld. Deze commissie adviseert de staatssecretaris omtrent het vergoeden van de gestelde schade. Naar aanleiding van het door de commissie afgegeven advies krijgt de verzoeker de gelegenheid om zijn zienswijze(n) naar voren te brengen. De staatssecretaris neemt vervolgens een besluit. Indien de belanghebbende het niet eens is met het besluit van de staatssecretaris omtrent schadevergoeding op grond van de Regeling nadeelcompensatie kan hiertegen bezwaar worden gemaakt.voorts is het mogelijk om tegen de beslissing beroep in te stellen bij de rechtbank. Uiteindelijk kan tegen deze uitspraak hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. 4.3 Grondverwerving Aankoop vindt iii eerste instantie al dan niet op initiatief van de grondeigenaar - op viiwillige basis plaats Naar mate de uitvoering in de tijd gezien naderbij komt, worden meer instrumenten ter stimulering van de vrijwillige verkoop door de grondeigenaar ingezet. Flankerend beleid Met cle uitvoering van het pi oject Zandmaas/Maarioute ontstaat een aanzienlijk rlnmtebeslag in Het Limburga cultuurlandschap. Teneinde de gevolgen van dit iuimtebeslag met name voor de agrarische sector zoveel mogelijk te beperken is ten hoeven van het realiseren van ruilmogelijkheden ook buiten het projectgebied in de loop van 200 begonnen met het aankopen van bedrijfsiocaties en gronden. De verwerving daar gebeurt uiteraard alleen op vrijwillige basis. Onteigening Met het vaststellen van ingrepen en (compenserende) maatregelen onder het Tracébesluit, is het nut en de noodzaak tot uitvoering van deze bestemmingen en ingrepen eveneens aangetoond. Daarmee staat de weg open om, voor de uitvoering van de werken, het onteigeningsinstrument in te zetten. In dit geval betreft het toepassing van Titel IN van de Onteigeningswet. Mogelijk dat voor bepaalde bestemmingen Titel IV Onteigeningswet woidt ingezet. Het spreekt voor zich dat van deze onteigeningsinstrumenten pas gebruik gemaakt wordt nadat het minnelijke verwervingstraject zorgvuldig maar zonder verwervingsresultaat is afgewikkeld. Onderhandelingsactiviteiten vôér het Tracébesluit Mede vanwege het integrale karakter van het Tracébesluit is het wenselijk en noodzakelijk reeds voor de vaststelling van het Tracébesluit een onderzoek te doen naar belanghebbenden die zodanig door de ingrepen worden getroffen dat met schadeloosstelling alleen niet kan worden volstaan. Hierbij gaat het onder andere om agrarische bedrijven die door ingrepen krachtens het Tracébesluit te maken krijgen met een zodanige bedrijfsreductie, dat het voortbestaan ter plaatse niet meer goed mogelijk is en verplaatsing naar een andere locatie of bedrijfsbeëindiging aan de orde is. In de ioop van 200 heeft, in het kader van het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002) een onderzoek naar deze zogenaamde onevenredig getroffen belanghebbende plaatsgevonden. Met de betreffende belanghebbenden is overleg gevoerd en getracht tot oplossingsrichtingen te komen. In een aantal gevallen heeft het overleg tot aanpassingen van de plancontouren en daarmee het voorkomen van onevenredige ingrepen geleid. De ingrepen die in het Tracébesluit - aanvulling worden vastgelegd zijn minder ingrijpend dan de ingrepen die in het Tracébesluit (2002) waren opgenomen. Er is dan ook geen sprake van nieuwe onevenredige getroffenen. 5

22 Nota van Toelichting Tracébesluit Tracédeel 0 en Stuwpand Grave en Maas-Waalkanaal

23 it Nilmege Grave 3 NOORD B RABAN vyi Ul Venlo 8&kld = Stuwpand Borgharen / 7 3 = Limmej-Born L St ST Roermoad - SL -- 4 = Born-Maasbracht St ii e H, Roer- 5 = Stuwpand Linne 'mond 5 6 = Stuwpand Roermond Ma sbr/ eht 7 = Lateraalkanaal ehr 8 = Stuwpand Belfeld 9 = Stuwpand Sambeek = Stuwpand Grave rilll = Maaswaalkanaal F Sttar ' DU T \ND 2 = Stuwpand Lith Geleen 3 = Benedenstrooms van Lith SL Qu QJ Maastricht 00 SL Overzicht van de tracédelen 0k MOk Ut,ht

24 Nota van Toelichting Trocébesluit - Tracérfeel 0 en I / Stuwpuncl Grove en Moos Wou/kanaal Inhoudsopgave i Het tracé 4. Glohe litging van het tracé 4.2 Betrokken overheden 4 2 Peilopzet stuwpand Grave 5 2. Inleiding cm peilopzet Gevolgen peilopzet voor landbouw Gevolgen perlopzet voor bebouwing 6 3 Bijkomende infrastructurele voorzieningen/infrastructurele maatregelen 8 3. Aanpassing stuw en sluis Grave Aanpassing infrastructurele- en oevervoonzieningen Verhogen brug Cuijksesteeg 8 4 Inpassingsmaatregelen 9 4. Landschap en ecologie 9 5 Compenserende maatregelen 0 5. Huidioe natuuiwaarden Effecten Compensatie 0 6 Uitvoering van de maatregelen 6. Uitvoering in de tijd II 6.2 Peilopzet II 3

25 Nota von Toelichting Trocébesluh - Trocédeel 0 en II Stuwpand Grove en Mans Woolkanool. Het tracé De toelichting op dit tracédeel heeft betrekking op het tracégedeelte 0 vanaf sluis/stuwcomplex Sambeek tot en met sluis/stuwcomplex Grave en het tracégedeelte van sluis Heumen tot en met sluis Weurt. Dit tracédeel zal in het vervolg van de toelichting worden aangeduid als het stuwpand Grave en Maas-Waalkanaal.. Globale ligging van het tracé Dit tracédeel volgt de loop van de rivier de Maas vanaf sluis/stuwcomplex Sambeek tot en met sluis/stuwcomplex Grave en het Maas-Waalkanaal van sluis Heumen tot en met sluis Weurt. Het ligt onder andere langs de plaatsen Boxmeei Heijen, Gennep, Cuijk, Mook, Heumen, Overasselt, Grave, Malden. Nijmegen en Weurt. De lengte van dit tracédeel bedraagt 29 km Maas en 2 km Maas-Waalkanaal. In figuur is een overzicht van het tracé weergegeven. Het ruimtebeslag van de maatregelen die in dit tracédeel genomen worden staan weergegeven op de tracékaarten en 2..2 Betrokken overheden De Maas en het Maas-Waalkanaal liggen over dit traject binnen het grondgebied van de gemeenten Bergen, Boxmeet Gennep, Cuijk, Mook en Middelaar, Heumen, Grave en Nijmegen. Bij dit tracédeel zijn verder de provincies Limburg, Noord-Brabant en Gelderland, de waterschappen Peel en Maasvallei,Aa en Maas en Rivierenland betrokken. Beuningen Wnurtuuu Wug.,v4 b o ' Nnngen Beek Wjehen " Malden Gronebeek SL 95G.o / i\ Go,, Grove Nit Colik - is Gennep Mill Legenda Sive ç - Boerneer Meelregelen S StAotb000 4

26 Nota von Toelichting Trocébesluil - Trocédeel 0 en II Stuwpond Grove en Mcjos-Waalkonuol 2. Peilopzet stuwpand Grave 2. Inleiding In het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002) is besloten om de bescherming tegen overstromingen in het Maasdal te verbeteren. Dit wordt onder andere bereikt door verdieping van het zomerbed in stuwpand Grave, Deze verdieping van de Maas heeft gevolgen voor zowel de normale als de hoge waterstanden in het stuwpand. Rivierverruimende maatregelen verminderen het verhang over het stuwpand, hierbij treedt met name bovenstrooms in het stuwpand een verlaging van de waterstand op. De verlaging van de waterstand in de Maas leidt tot grondwaterstandsverlagingen in de omgeving met verdroging van grondwateraflaankelijke natuurgebieden als gevolg. Onder de omstandigheden dat de rivier is gestuwd, wordt het beheer van het stuwpeil in het stuwpand Grave aangepast om deze verdroging van de omgeving tegen te gaan. Peilopzet is tevens nodig voor het realiseren van voldoende diepgang ten behoeve van de scheepvaart bij de sluizen bij Heumen en Sambeek. Om deze sluizen passeerbaarte maken voor klassevb scheepvaart met een diepgang van 3,5 m is ter plaatse van deze sluizen een mimimaal waterpeil van 7,90 + NAR noodzakelijk cm peilopzet Het normale stuwpeil bij stuw Grave is in de huidige situatie 7,60 m + NAR Bij lagere rivierafvoeren wordt thans al wat hoger gestuwd om voldoende diepgang voor de scheepvaart in sluis Sambeek te kunnen waarborgen. Het normale stuwpeil van 7,60 m + NAR wordt bij de peilopzet Grave met 30 cm verhoogd tot 7,90 m + NAR Dit stuwpeil wordt bij afvoeren tussen 0 en 400 m 3/s gehanteerd. Bij afvoeren hoger dan 400 mds wordt het stuwpeil in stappen verlaagd. Om bij de skns bij Heumen voldoende diepgang voor de scheepvaart te waarborgen wordt het stuwpeil minder snel afgebouwd dan in de huidige situatie gebeurt. Hierdoor is bij afvoeren tussen 300 en 750 m/s zelfs sprake van een 40 cm hoger stuwpeil in veigelijking met de huidige situatie. Bij afvoeren vanaf 900 m 3/s is de peilopzet volledig afgeboliwd. De nieuwe bchc'ei spelen 7iJLi weergegeven in tabel 2.. Tabel 2. Nieuwe beheerspeilen voor stuwpand Grave Afvoer Afvoer Huidig stuwpeil Toekomstig stuwpeil (m 3/s) (me/s) (m + NAP) (m + NAP) , bij arvoei'en hoger dan arm 000 m /s wonii de si.uw gcssrcten Doel van de peilopzet bi Grave het voorkomen van verrlroging in natte, giondwaterafhankelijke natuurgebieden en het realiseren van voldoende diepgang voor de scheepvaart bij de sluis bij Heumen. Door de peilopzet wor'den dalingen van de waterstanden op de Maas en de grondwaterstanden in de omgeving met name bovenstrooms in het stuwpand voorkomen. In het benedenstroomse deel van het stuwpand resulteert peilopzet echter in een verhoging van de gemiddelde waterstanden en grondwaterstanden in de omgeving. Dit heeft gevolgen voor verschillende gebi'uiksfuncties in het plangebied. Samenvattend zijn binnen het beïnvloedingsgebied van het stuwpand Grave de volgende effecten van peilopzet te verwachten:

27 Nota von Toelichting Trocébesluit - Tracédeel 0 en I / Stuw pond Grove en Maas-Waalkanaal stijging van grondwaterstanden. Met name in de benedenstroomse delen van het stuwpand Grave zijn grondwaterstandsstijgingen te verwachten tot maximaal 35 cm; positieve beïnvloeding (vermindering van de verdroging) voor het hydnologisch gevoelige habitatrichtlijngebied aan de voet van de St. jansberg en voor de overige grondwaterafhankelijke natuurgebieden.voor de beschermde soorten van de Flora- en faunawet (inclusief habtitatrichtlijnsoorten zijn geen negatieve effecten te vei -wachten. Negatieve effecten in grondwaterafhankelijke natuurgebieden zijn ook niet te verwachten; veranderingen in de gewasopbrengsten in de land- en tuinbouw. Binnen het gebied komen zowel locaties met een hogere gewasopbrengst (door verminderde droogteschade) als locaties met een lagere gewasopbrengst (toename van de vernattingsschade) voor. Per saldo is het effect voor de land- en tuinbouw neutraal: over het hele gebied gezien vallen afnamen van droogteschade en toenamen van vernattingsschade grotendeels tegen elkaar weg; toename grondwateroverlast aan bebouwing. Nagegaan is welke bebouwing mogelijk schade zal ondervinden van verhoogde grondwaterstanden. In de plaatsen Cuijk, Heumen, Nijmegen en Grave is een toename van de grondwateroverlast in bebouwd gebied te verwachten. In deze gebieden zijn aandachtsgebieden grondwateroverlast bebouwing afgebakend; schade aan infrastructurele voorzieningen en oeververdedigingen binnen het traject (zie paragraaf 4.). 2.3 Gevolgen peilopzet voor landbouw Voorafgaand aan het Ontwerp-Tracébesluit is de verwachte vernattingsschade voor de landbouw die het gevolg is van de peilopzet in stuwpand Grave op hoofdlijnen in beeld gebracht, Als gevolg van de geringere omvang van de peilopzet in vergelijking met het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute is geen sprake meer van landelijke gebieden met een aanzienlijke vernatting. Agrarische bedrijven, kunnen in geval van vernattingsschade een verzoek tot schadevergoeding indienen op basis van de Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 999. In aanvulling hierop zal vooruitlopend op de realisatie van de perlopzet in overleg met de landbouworganisaties gekeken worden naar gebieden waar het mitigeren door middel van lokale waterhuishoudkundige maatregelen uit kosten oogpunt gewenst en toelaatbaar is. Mede vanwege het integrale karakter van het Tracébesluit is het wenselijk en noodzakelijk reeds voor de vaststelling van het Tracébesluit een onderzoek te doen naar belanghebbenden die zodanig door de ingrepen worden getroffen dat met schadeloosstelling alleen niet kan worden volstaan. Hierbij gaat het onder andere om agrarische bedrijven die door ingrepen krachtens het Tracébesluit te maken krijgen met een zodanige bedrijfsreductie, dat het voortbestaan ter plaatse niet meer goed mogelijk is en verplaatsing naar een andere locatie of bedrijfsbeëindiging aan de orde is. In de loop van 200 heeft, in het kader van het Tracébesluit Zandmaas/Maasroute (2002) een onderzoek naar zogenaamde onevenredig getroffen belanghebbende plaatsgevonden. Met de betreffende belanghebbenden is overleg gevoerd en getracht tot oplossingsrichtingen te komen. In een aantal gevallen heeft het overleg tot aanpassingen van de plancontouren en daarmee het voorkomen van onevenredige ingrepen geleid. De ingrepen die in het Tracébesluit - aanvulling worden vastgelegd zijn minder ingrijpend dan de ingrepen die in het Tracébesluit (2002) waren opgenomen. Er is dan ook geen sprake van nieuwe onevenredige getroffenen. 2.4 Gevolgen peilopzet voor bebouwing Voor tracédeel Grave en Maas-Waalkanaal is voorafgaand aan het Ontwerp-Tracébesluit geïnventariseerd voor welke bebouwing de peilopzet leidt tot een mogelijke toename van grondwaterover'last. Op basis van modelberelreningen zijn binnen vier gemeenten (Cuijk, Heumen, Nijmegen en Grave) aandachtsgebreden grondwateroverlast bebouwing afgebakend. Hierbij is onderscheid gemaakt in aandachtsgebieden grondwateroverlast op wijkniveau en aandachtgebieden grondwateroverlast individuele bebouwing (zie hoofdstuk 7 achtergronddocument peilopzet Grave). Deze aandachtgebieden omvatten de locaties waar de kans op toename van grondwateroverlast als groot werd ingeschat. Lokale mitigatie is niet toelaat baar als dit aantoonbaar negatieve efftecten heeft voor verdrogingsgevoelige natuur in de omgeving

28 Nofti von Toelichting Trocébesluit - Trocérjeel 0 en Stuwponci Grove en Murjs-Woujkanool Binnen de aandachtsgebieden in de betreffende gemeenten is in overleg met de gemeenten en voor een deel het waterschap Rivierenland de verwachte grondwateroverlast nader in beeld gebracht. Dit heeft geleid tot de aanwijzing van een vijftal risicogebieden. Het betreft hier de volgende woongebieden: MalvertlLankforst: in het meest (zuid)oostelijke deel van deze wijken (gemeente Nijmegen), grenzend aan het Maas-Waalkanaal leidt de peilverhoging tot een toename van de grondwateroverlast. Weezenhof: deze wijk in de gemeente Nijmegen ligt ten westen van het Maas-Waalkanaal. In het zuidoostelijke deel van Weezenhof leidt de peilverhoging op het Maas-Waalkanaal tot een toename van de grondwateroverlast. Grave oost: een woongebied aan de uiterste oostkant van de bebouwde kom van Grave. In een strook direct achter de Maasdijk bestaat de kans op grondwateroverlast. Overasselt: in het zuidoostelijke deel van Overasselt (gemeente Heumen) bestaat plaatselijk risico op grondwateroverlast van onderkelderde bebouwing. Gassel: in het oostelijke deel van Gassel (gemeente Grave) bestaat plaatselijk risico op grondwateroverlast aan onderkelderde bebouwing. Vervolgens is onderzocht of de verwachte grondwateroverlast kan worden gecompenseerd door waterhuishoudkundige maatregelen (verlaging van het peil in bergingsvijvers, drainage, verleggen van duikers, etc.). Per risicogebied is een mitigerende maatregel ontworpen om de negatieve effecten van de peilopzet te mitigeren (zie hoofdstuk 7 van het achtergronddocument peilopzet Grave). Deze voorstellen voor mitigerende maatregelen zijn besproken met de betrokken gemeenten en waterschappen.voordat de rivierverrurming en de peilopzet daadwerkelijk plaatsvindt, zullen deze maatregelen worden uitgevoerd. Naast de risicogebieden is ook voor de individuele bebouwing binnen de bebouwde kom nader geïnventariseerd waar eventueel problemen te verwachten zijn. De woningen waar mogelijk als gevolg van de peilopzet grondwateroverlast zou kunnen optreden zijn aangemerkt als potentiële schadegevallen. De eigenaren van deze woningen zijn inmiddels individueel benaderd. Op basis van het advies van een onafhankelijk bureau zal beoordeeld worden of ter plaatse grondwater-overlast te verwachten is. In het geval ter plaatse inderdaad grond-wateroverlast verwacht woi'dt zal bekeken worden of deze grondwater -overlast met een generieke maatregel op te lossen is. Wanneer geen generieke oplossing mogelijk blijkt, zal de betreffende eigenaar een financiële aanbieding krijgen om daarmee de negatieve effecten van de peilopzet op te kunnen heffen. Voor die woningen waar grondwateroverlast verwacht wordt welke niet met generieke maatregelen kan worden opgelost, zal vooruitlopend op de uitvoering van de peilopzet door een mctern bureau een nulopname worden uitgevoerd. Daarnaast zullen vooruitlopend op de uitvoering bewoners in de omgeving worden benaderd met een nieuwsbrief over de peilopzet. Bewoner -s, die vrezen voor grondwateroverlast als gevolg van de peilopzet maatregelen, zullen worden uitgenodigd informatie over de kelder en de bouwhoogte van hun woning door te geven.

29 Nota van Toelichting Tracébesluit - Trocédeel 0 en / Stuwpand Grove en Maas-Waalkonaal 3. Bijkomende infrastructurele voorzieningen/infrastructurele maatregelen De maatregelen ter verbetering van de scheepvaartroute en ter verbetering van de bescherming tegen overstromingen leiden binnen het stuwpand Grave tot een aantal afgeleide voorzieningen. Het gaat om de volgende typen voorzien ingen: aanpassing stuw en sluis Grave; aanpassing infrastructurele- en oevervoorzieningen; verhogen brug Cuijksesteeg. 3. Aanpassing stuw en sluis Grave Om het stuwpeil op het stuwpand Grave te kunnen verhogen worden aan de stuw bij Grave de volgende aanpassingen gedaan: het verhogen van de schuiven; het verlengen en verstevigen van de bodembescherming. Bij een verhoging van het stuwpeil op stuwpand Grave is het noodzakelijk om aanpassingen te verrichten aan de sluis bij Grave. Het gaat om de volgende onderdelen: het verhogen van het sluisplateau, boven- en benedenhoofd van de sluis om aan de minimale hoogte-eis ten opzichte van het maximale stuwpeil te kunnen voldoen; het verhogen van de sluisdeuren, Deze maatregelen vormen een beperkte ingreep in de bestaande constructie en hebben daarmee geen extra permanent ruimtebeslag tot gevolg ten opzichte van de huidige situatie. Daarnaast is sprake van tijdelijk ruimtebeslag in de vorm van werkruimte op het middeneiland tussen de oude sluis en de stuw en op de oostelijke oever. 3.2 Aanpassing infrastructurele- en oevervoorzieningen Een aantal infrastructurele- en oevervoorzieningen binnen het stuwpand Grave en Niaas-Waalkanaal worden door de peilopzet permanent of tijdelijk onbruikbaar. In geen van de gevallen vormt de verwachte schade een dusdanige bedreiging dat daardoor het voortbestaan van bedrijven in gevaar komt. Desondanks worden eigenaren of beheerders van voorzieningen die naar verwachting geheel of gedeeltelijk hun functie verliezen, voorafgaand aan de realisatie van de peilopzet benaderd. Het is de bedoeling dat met betrokken eigenaien afspraken worden gemaakt om deze negatieve gevolgen weg te nemen. Dit zal gebeuren op basis van een financiële aanbieding voor het realiseren van de aanpassingen. Indien na de realisatie van de peilopzet blijkt dat ook andere voorzieningen geschaad worden, kunnen de betreffende eigenaren een beroep doen op de Regeling Nadeelcompensatre Verkeer en Waterstaat 999, 3.3 Verhogen brug Cuijksesteeg De brug gelegen bij de toegang tot de Mookerplas (bij de waterkering) heeft een doorvaarthoogte van 6 m bij een stuwpeil van 7,60 m + NAR De voorgestelde peilopzet van 0,3 m bij stuw Grave leidt tot een vermindering van de doorvaarthoogte met ongeveer 03 m bij een gemiddelde zomerafizoer van 50 m/s en ongeveer 0,2 m bij een gemiddelde winteratzoer van 470 mr/s. In de actuele Beleidsvisie Recreatie Toervaart Nederland (BRTN 2000) wordt voor recreatievaart gestreefd naar doorvaarthoogten van minimaal 7 m. Op dit moment is de doorvaarthoogte van de brug dus al ontoereikend. In overleg met de gemeente Mook en Middelaar en het recreatieschap RGV en omgeving is besloten de brug met 0,5 m te verhogen. De eigenaar van de brug zal een financiële aanbieding krijgen voor het verhogen van de brug. De gevolgen voor de omgeving treden alleen op tijdens de uitvoeringsfase (verkeershinder en tijdelijk ruimtebeslag). De aanpassing van de infrastructuur ten gevolge van de verhoogde brugligging heeft geen gevolgen voor de aanliggende bebouwing.

30 Nota van Toelichting Tracébesluil - Tracédeel 0 en / Stuwpand Grove en Maas-Waalkanaal 4. Inpassingsmaatregelen 4. Landschap en ecologie De maatregelen die in het kader van het project Zandmaas/Maasroute worden uitgevoerd, hebben in een aantal gevallen een direct effect op de omgeving. Daarom kan het nodig zijn extra maatregelen te nemen om de ingrepen in te passen in het landschap. Kraaijenbergse plassen Als gevolg van de peilopzet in stuwpand Grave gaat een deel van de natuurlijke oevers langs de Kraaijenbergse plassen verloren. Deze natuur is aangelegd als compensatie voor de ontzanding van het gebied. Voorafgaand aan de uitvoering wordt in overleg met de betrokken overheden en de ontzander invulling gegeven aan de mitigerende maatregelen. De peildatum voor de referentiesituatre is vastgesteld op 4 mei 200 Sluis/stuwcomplex Grave Bij de aanpassingen aan het sluis/stuwcomplex Grave als gevolg van de peilopzet zullen de bakenbomen langs het complex behouden blijven. De aanpassingen aan het complex hebben nauwelijks landschappelijke of ecologische consequenties. Er is daarom geen noodzaak tot het uitvoeren van inpassingsmaatregelen.

31 Nota van Toelichting Tracébesluit - Tracédeel 0 en Stuwpand Grove en Maos-Waalkanool 5. Compenserende maatregelen Voor het project Zandmaas/Maasroute is het compensatiebeginsel van toepassing. Deze compensatie is gebaseerd op het stand-st/t beginsel: er mag geen netto verlies aan natuur-, bos- en recreatiewaarden optreden door uitvoering van het project. De consequenties van het compensatiebeginsel voor het stuwpand Grave en het Maas-Waalkanaal worden in onderstaande paragrafen beschreven. 5. Huidige ntuurwaarden In het stuwpand Grave loopt de Maas eerst nog door het halfopen landschap van devenloslenk en voegen zich verschillende beken bij de Maas, zoals de Niers. Vanaf Cuijk stroomt de Maas in brede meanders en is aan beide zijden bedijkt. Het uiterwaardengebied is hier half open tot open van karakter In dit stuwpand zijn grote gebieden met actuele natuur-waarden aanwezig. De Maasheggen die hier voorkomen lopen uit in graslanden, die van belang zijn voor grazende eenden en ganzen. De monding van de Niers bezit ook belangrijke natuurvaarden en het dal van de Niers is als ecologische dwarsverbinding aangewezen. Het gebied de Overasseltsche en HatertscheVennen bestaat voornamelijk uit bos en vormt met zijn verschillende vennetjes een kerngebied voor amfibieën in Gelderland. Het zuidelijke deel van het Maas-Waalkanaal doorsnijdt een vrij open landbouwgebied, het noordelijke deel gaat door het stedelijk en industriegebied van Nijmegen. De potenties voor natuur in dit gebied zijn beperkt. Dit traject is arm aan gebieden met belangrijke natuur -waarden. Rond dit traject liggen slechts soortenrijke slootvegetaties met hier en daar vochtige bossen Effecten De vernatting door de peilopzet heeft neutraal tot positieve effecten op compensatieplichtige gebieden en ook op aandachtsoorten. De zogenoemde speciale beschermingszones zoals bedoeld in de Vogel- en Habitatrichtlijn ondervinden geen tot positieve effecten van vernatting (zie hoofdstuk 5 van het achtergronddocument peilopzet Grave). 5.3 Compensatie In dit tracédeel zijn geen compenserende maatregelen nodig.

32 Nota van Toelichting Tracébesluit - Tracédeel 0 en I Stuwpand Grove en Maas-Woalkanaal 6. Uitvoering van de maatregelen In dit hoofdstuk wordt beschreven welke ruimte tijdelijk nodig is om de maatregelen ter verruiming van de rivier en ter verbetering van de scheepvaartroute te kunnen uitvoeren. De hiervoor benodigde gronden zijn, voor zover gelegen buiten het permanente ruimtebeslag van de ingrepen op tracékaarten apart aangegeven. Ook wordt in dit hoofdstuk ingegaan op de uitvoeringsplannrng van de werkzaamheden, 6. Uitvoering in de tijd De samenhang van de maatregelen en het beschikbaar komen van de financiële middelen bepalen de uitvoeringsvolgorde.voor de peilopzet in stuwpand Grave is de uitvoerrngsperiode weergegeven in tabel 6. Tabel 6. uitvoeringstermijnen ingrepen in dit tracédeel Maatregel Uitvoeringstermijn Opmerkingen Peilopzet 30 cm aanpassing stuw Grave en uitvoering mitigerende msatregelen vooiusftgiand aan de peiloozet 6.2 Peilopzet De peilopzet woi -dt niet in één keer gereaiiseeirl: dit kan namelijk onnodige wateroverlast tot gevolg hebben. Naarmate de zomerbedverdreping in het stuwpand Grave vordert, wordt de voor -gestelde peilopzet in stappen gerealiseeid. Daarbij wordt gestuurd op de waterstanden in de bovenstroomse delen van het stuwpand. Aanpassing stuw Grave - let werkterrein ten behoeve van de werkzaamheden aan stijw Grave ligt op het eiland tussen de sluis en de stuw (Zie trcékart 2). Door de uitvoering van de werkzaamheden ontstaan geen gevolgen of hinder voor de omgeving. Aanpassing sluis Grave -let bouwterrein ten behoeve van de werkzaamheden aan sluis Grove bevindt zich ten noorden van het sluiscomplex (zie tracékaart 2). Tijdens de werkzaamheden is de sluis bij Grave beperkt beschikbaar Beroepsvaart over de oost-west-as groter dan klasse IV zal in deze periode gebruik moeten maken van de Waal. Hinder die ontstaat als gevolg van de bouwwerkzaamheden bestaat voornamelijk uit een toename van de hoeveelheid zwaar verkeer naar de sluis. Dit zal zoveel mogelijk worden tegengegaan door materialen en materieel over water aan- en af te voer -en. Verhogen brug Cuijksesteeg Het bouwtei'rein ten behoeve van het verhogen van de brug in de Cuijksesteeg bevindt zich ten noordoosten van de brug (zie tracékaart ).

33 Kaartenbijlage Tracébesluit

34

35 Overzichtskaarten Tracébesluit

36 Molenhoek go 0 66 Bisseft r. Ile Katwijk 65 Mook 64 / ir ~ j l -,zj \ \_ / 'V 0 0 Katerbosch \ \\ / _ KIorreler Tracébesluit ZandmaaslMaasroute - aanvulling Ministerie van Verkeer enwaterstaat Rijkswaterstaat Maaswerken Ingreep Zandmaas/Maasroute Gemeentegrens PDMW: Datum: 3 maart 2006 Kaartvervaardiging: Rijkswaterstaat Maaswerken Topografie: Topografische Dienst Kadaster Overzicht kaartbiaden Overzicht N A Schaal: :20.000

37 /N Lunen - Balnoli /. /. iicj \ \ \ \ Nederasselt / 76 Molenhoek / ep?t Ta H. / t 75 T / Mrs Grave all i<,fooier Tracébesluit Zandmaas/Maasroute aanvulling Ç Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Maaswerken Ingreep Zandmaas/Maasroute Gemeentegrens PDMW: Datum: 3 maart 2006 Kaadveaardiging: Rijkswaterstaat Maaswerken Topografie: Topografische Dienst Kadaster Overzicht kaartbiaden Overzicht 2 N A Schaal: :20.000

38 Tracékaarten Tracébesluit

39 j4 IL If k LN MR 64 tl ' 63 9 ç( :r " W 636 r 0 Ruimtebeslag Zandmaas/Maasroute Permanent ruimtebeslag / Tijdelijk ruimtebeslag ' ' lik - _ ji T. r# F g Cuijksesteg ' Water Gemeentegrens r 600 Tracébesluit Zandmaas/Maasroute aanvulling Rijkswaterstaat Maaswerken Stuwpand Grave en Maas-Waalkanaal Tracé; Kilometer: Gemeente(n): Cuijk, Mook en Middelaar 800 GO PDMW: ) 00 Meter Blad Datum. 3 maart2006 Kaartvervaardiging: Rijkswaterstaat Maaswerken Luchtfotos: Rijkswaterstaat Adviesdienst Geo-informatie en ICT Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Maaswerken N.:-, A Schaal: :2.500

40 MA 75,9 \ =, t kw ' \ ' \\, / 75,8.: - ' 4 4' $ 757.øf :27, _,;; : Stuw Grave 756 r.: '\ IJ Al g \ AL - \ 75,5 - t - ' 75,4 : 75,3 800 Ruimtebeslag Zandmaas/Maasroute - Permanent ruimtebeslag KJ Tijdelijk ruimtebeslag r Water Gemeentegrens '-/ ( «' Tracébesluit Zandmaas/Maasroute - aanvulling Rijkswaterstaat Maaswerken Stuwpand Grave Stuwpand Lith Tracé: Kilometer: Gemeente(n): Grave, Heumen PDMW: Meter Blad Datum: 3 maart Kaartvervaardiging: Rijkswaterstaat Maaswerken Luchtfotos: Rijkswaterstaat Adviesdienst Geo-informatie en ICT Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat Maaswerken e '.: N fr\ Schaal. :2.500

41 I - VON SO - AA - r - - E - -t - Ç l ç i i - hy ll J. lic L qw! oi a AS TV L - - l ' all Awn / l -t- -: It Ililt Ç L It - t I : llj t Oil t - v- III l It It L A I. : :tit: : : t:t '4.. :Q It.y /* 4 / t II t II ww

42 - j - clofon o rnei 2006 Dit is een uitgave van RWS raaswerken, an deze uitgave kunnen geerechten worden / ontleend. Meer InformatIe? Loket Maaswerken, Postbus 593, 620 BN Maastricht Tel (gratis bereikbaar tijdens kantooruren). lokeimaaswerken.ni of bezoek onze website MkIstee Van Veeer en Waterstaat RiJkswatèrstaat Maaswerken Werken aan de Maas van morgen