VOEDINGS- PLAN SKPC September 2017

Transcriptie

1 VOEDINGS- PLAN SKPC

2 Algemeen 1 Gezond voedingsaanbod Vaste en rustige eetmomenten Allergieën en individuele afspraken Traktaties en feestje Voedingsaanbod voor kinderen tot 1 jaar 3 Drinken Eten Voedingsaanbod voor kinderen van 1 tot 4 jaar 5 Algemene uitgangspunten Gemiddelde hoeveelheden Voedingsaanbod voor kinderen van 4 tot 13 jaar 7 Algemene uitgangspunten Gemiddelde hoeveelheden Voedingshygiëne: bereiden en bewaren van voeding 9 Flesvoeding en borstvoeding Andere voeding Bijlage 1 en 2: bewaarwijzer SKPC/Voedingsplan

3 Gezond voedingsaanbod Dit voedingsplan is de concretisering van de lijn die we uitzetten voor de keuze van voedingsmiddelen en is gebaseerd op de adviezen van het Voedingscentrum. Met ons voedingsaanbod willen we een bijdrage leveren aan de gezondheid van de kinderen die aan ons zijn toevertrouwd. We beseffen natuurlijk dat de ouders primair verantwoordelijk zijn voor het aanleren van gezonde voedingsgewoonten, maar als kinderopvangorganisatie willen en kunnen we hierin ook een bijdrage leveren door ons eigen voedingsaanbod zo gezond en verantwoord mogelijk te maken. En we beseffen dat wat thuis niet altijd lukt, in het kinderdagverblijf, de peuteropvang of de BSO, wél gemakkelijker kan gaan. Zien eten doet eten bijvoorbeeld, het wérkt. Onze keuzes zijn erop gericht de inname van suiker, zout en kunstmatige toevoegingen zoveel mogelijk te beperken. Vaste en rustige eetmomenten; pedagogisch handelen rondom voeding Waar mogelijk wordt samen met de kinderen de tafel gedekt. Wij hanteren vaste eettijden; dit zorgt voor een herkenbaar ritme en dat levert de kinderen rust op. We eten samen aan tafel, zowel bij de lunch als bij de eetmomenten tussendoor. Dit is gezellig en het zorgt voor duidelijke eetmomenten. We nemen rustig de tijd om te eten en zorgen voor een fijne sfeer, maar we tafelen niet te lang. Onze pedagogisch medewerkers geven het goede voorbeeld aan tafel. Zij eten samen met de kinderen, ze begeleiden waar nodig bij de maaltijd en hebben een voorbeeldfunctie. Onze pedagogisch medewerkers bepalen wanneer het kind eet, het kind bepaalt uit een gezond voedingsaanbod wat het eet en in principe hoeveel het daarvan eet. Op een kinderdagverblijf bieden we in principe maximaal 3 sneetjes brood aan; blijkt dat een kind structureel meer wil eten of nodig heeft dan overleggen we met de ouders. Ook wordt gestimuleerd om pauzemomenten in te lassen tussen het eten van de boterhammen en/óf te drinken om het verzadigingsgevoel te ervaren. Aan tafel stimuleren wij peuters om hun eerste boterham met een vorkje te eten (fijne motoriek), de kinderen vanaf ongeveer 4-5 jaar stimuleren we om zelf hun brood te smeren. Wij dringen geen eten op. Wel stimuleren we de kinderen tot eten c.q. het eten van onbekende producten. Ook zien wij toe op de normaal gangbare tafelmanieren. En last but not least; wij proberen de kinderen bewust te maken van gezonde voeding. SKPC/Voedingsplan Blz. 1

4 Allergieën en individuele afspraken Wij houden rekening met allergieën van kinderen. Er is ook ruimte om individuele afspraken te maken wanneer het noodzakelijk is om af te wijken van het voedingsbeleid, bijvoorbeeld bij een dieet of een bepaalde (geloofs)overtuiging. Traktaties en feestjes Verjaardag van een kind Een verjaardag betekent feest en dat willen we graag vieren. Vieren kan op veel verschillende manieren inhoud krijgen bij SKPC. Trakteren op de groep kan een onderdeel zijn van het feest, maar het is niet perse noodzakelijk. SKPC wil ouders niet verbieden om hun kind te laten trakteren, maar verzoekt ouders dan in ieder geval de traktaties te beperken tot de opvang in kinderdagverblijven en peuterspeelzaal en om gezonde traktaties aan te bieden. De medewerkers op de groep kunnen de ouders hier tips voor geven. Wanneer er toch gekozen wordt voor traktaties die niet vallen binnen ons voedingsbeleid, zullen wij de traktaties aan de kinderen mee naar huis geven. Voor de jarige BSO kinderen menen wij dat doordat zij ook al op school trakteren het wel heel veel wordt allemaal. Kijken we daarnaast naar het aantal kinderen dat op een BSO komt, dan constateren we dat er dan wel heel vaak een traktatie op de groep voorbij komt. Onze pedagogisch medewerkers zullen uiteraard de verjaardag van het kind op een andere manier invulling geven. Verjaardag/afscheid van medewerkers Wij vieren op onze eigen manier met de kinderen één dag per jaar alle verjaardagen van de pedagogisch medewerkers. SKPC stelt het op prijs wanneer de ouders geen snoep voor de medewerkers meenemen. Speciale gelegenheden Twee keer per jaar bijvoorbeeld met Sinterklaas, Kerst, Pasen of het Zomerfeest (dit ter beoordeling van de groepen zelf), mogen we afwijken van ons voorgenoemde voedingsbeleid. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 2

5 Baby s hebben een eigen voedingsschema. Wij hanteren onderstaande aandachtspunten voor hun voeding. Drinken Melk Met de ouders is besproken of hun kind borstvoeding of flesvoeding krijgt. De afgekolfde borstvoeding leveren ouders voldoende gekoeld of ingevroren (in kleine porties) af op het kinderdagverblijf. Voorzien van sticker met naam en datum. Ouders leveren geen klaargemaakte flesvoeding aan. Tijdens het vervoer, ook in een koeltas, kan de flesvoeding namelijk niet voldoende koud worden bewaard. Vanaf de leeftijd van 6 maanden tot 12 maanden krijgt een kind opvolgmelk. Het kind krijgt nog geen gewone melk tot hij 12 maanden is. Daarin zit te weinig ijzer en goede vetten en te veel eiwit. Ander drinken Wij stimuleren het drinken van water en/of thee (bij voorkeur geen vruchtenthee, maar verschillende soorten kruidenthee). Maximaal één keer per dag bieden we diksap zonder toegevoegde suikers aan of verdunde limonadesiroop. We zorgen dat de thee voldoende is afgekoeld of mengen de thee met koud water zodat deze niet te warm is. Bij voorkeur gaat het kind vanaf 8 maanden oefenen met het drinken uit een (plastic) beker. Dat is beter voor de mondmotoriek dan een beker met een tuit. Een kind hoeft bij ons de beker niet helemaal leeg te drinken. Als een kind de beker niet leegdrinkt, heeft hij simpelweg geen dorst. Wij stimuleren kinderen wel om op één moment te drinken, in plaats van de hele dag door telkens kleine slokken. Eten (Eerste) hapjes In overleg met de ouders starten we met het geven van de eerste hapjes. We geven we een paar lepeltjes per oefenmoment. We beginnen met de zogenaamde oefenhapjes, waarbij het eten fijngeprakt is. Zodra kinderen hapjes krijgen, laten we ze de mondmotoriek oefenen met een (ondiep, plastic) lepeltje. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 3

6 In overleg met de ouders gaan we na de leeftijd van 6 maanden de melkvoedingen steeds meer vervangen en gaat het kind steeds meer echte maaltijden eten. Het fruit en de groente die we als oefenhapje tussendoor geven kan gepureerd, maar ook in stukken worden aangeboden. We bieden bij dit fruiten groentehapje nog geen combinaties van verschillende soorten fruit en groenten aan. Het kind leert dan eerst wennen aan de losse smaken. Zo leert hij die beter herkennen en waarderen en dat is beter voor zijn smaakontwikkeling. Naarmate het kind beter kan happen, zal het stukjes vers fruit en groente krijgen. Aan een zachte smaak went een kind makkelijker. Het fruit waarmee we beginnen is bijvoorbeeld peer, appel, banaan, meloen en perzik. De groenten bestaan uit bijvoorbeeld worteltjes, bloemkool, ontvelde tomaat, courgette, boontjes of broccoli. De ouders kunnen ervoor kiezen om een potje of vers gemaakte groentepap mee te geven met het kind op het kinderdagverblijf. Brood en broodbeleg Wij bieden de kinderen gevarieerd brood (roggebrood, speltbrood, bruinbrood of volkorenbrood). Niet altijd alles tegelijk, maar een wisselend aanbod. We besmeren het brood altijd met een beetje zachte plantaardige margarine, hierin zitten veel onverzadigde (goede) vetten. Meer beleg dan margarine hoeft niet. Gebruiken we toch meer beleg, dan kiezen we voor beleg uit de tabel op bladzijde 5. Wij geven kinderen tot en met 12 maanden geen honing. Honing kan besmet zijn met een bacterie waar jonge kinderen erg ziek van kunnen worden. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 4

7 Algemene uitgangspunten Op de BSO wordt, waar mogelijk, regelmatig gekookt met de kinderen. SKPC moedigt deze activiteit ten zeerste aan. Uitgangspunt is dat we hierbij uitgaan van gezonde voeding; passend bij ons voedingsbeleid. Wij hanteren onderstaande algemene uitgangspunten: Drinken Wij stimuleren het drinken van water: Wij geven de kinderen water (met eventueel bijvoorbeeld een schijfje sinaasappel of ander fruit of groente). Daarnaast bieden we lauwe (kruiden)thee zonder suiker aan. We zorgen dat de thee voldoende is afgekoeld of mengen de thee met koud water zodat deze niet te warm is. Maximaal één keer per dag bieden we diksap zonder toegevoegde suikers aan of verdunde limonadesiroop. We bieden 1 x per dag een bekertje yoghurt aan. Boter Kinderen tot 4 jaar kunnen het beste plantaardige margarine eten. In margarine zitten vooral goede vetten, die kinderen in hun eerste levensjaren hard nodig hebben. Beleg Als beleg bieden wij zowel hartig beleg als zoet beleg aan. Wij zorgen ervoor dat het beleg niet te veel calorieën en ongezonde vetten bevat. Ook letten we op de hoeveelheid suiker en zout. Kaas: wij bieden gewone kaas of geitenkaas aan. Geen smeerkaas! Zuivelspread of groentespread; Een eitje; Vleeswaren: wij bieden geen (smeer)leverworst aan. In (smeer)leverworst zit namelijk veel vitamine A. Het kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnenkrijgt. Aangezien het kind thuis al (smeer)leverworst zou kunnen krijgen, bieden wij uit voorzorg geen (smeer)leverworst aan; Geen rauw vlees: wij geven kinderen geen producten van rauw vlees, zoals filet américain, ossenworst, carpaccio of niet-doorbakken tartaar. Wij geven ook geen rauwe of voorverpakte gerookte vis. Hierin kunnen ziekmakende bacteriën zitten. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 5

8 Zoet beleg: Notenpasta of pindakaas zonder suiker en zout: wanneer er een kind met een ernstige allergie voor pinda s of noten in de groep zit, maken we hier specifieke afspraken over. Dit is in overleg met en goed bevonden door de ouders en eventueel de behandelend arts van het kind; (seizoens)fruit, geprakt of in kleine stukjes, zoals banaan, appel, aardbei; (seizoens)groente, zoals tomaat, worteltjes en komkommer, in schijfjes/ kleine stukjes of een groentespread zonder zout en suiker; (light)zuivelspread of hüttenkäse; Hummus <0,5gr zout per 100 gram; (Halva)jam; let op toegevoegde suikers! Pure hagelslag; Appel/peerstroop; Let op: geen toegevoegde suikers! Minder vette en minder zoute vleeswaren zoals kipfilet, ham, boterhamworst, kalkoenfilet. Let op: zo min mogelijk toevoegingen! Tussendoor in de ochtend en in de middag (Seizoens)fruit, zoals smoothies van fruit (evt. met melk en yoghurt) stukjes appel, peer, banaan, kiwi, druiven, meloen, aardbei, mandarijn; waterijsje; (Seizoens)groente, zoals stukjes worteltjes, komkommer, paprika, snoeptomaatjes; Volkoren knäckebröd, volkoren krentenbrood, volkoren mueslibrood, rijstwafels. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 6

9 Algemene uitgangspunten Wij hanteren onderstaande algemene uitgangspunten: Drinken Wij stimuleren het drinken van water: Wij geven de kinderen water (met eventueel bijvoorbeeld een schijfje sinaasappel of ander fruit of groente). Daarnaast bieden we lauwe (kruiden)thee zonder suiker aan. We zorgen dat de thee voldoende is afgekoeld of mengen de thee met koud water zodat deze niet te warm is. Maximaal één keer per dag bieden we diksap zonder toegevoegde suikers aan of verdunde limonadesiroop. Beleg Als beleg bieden wij zowel hartig beleg als zoet beleg aan. Wij zorgen ervoor dat het beleg niet te veel calorieën en ongezonde vetten bevat. Ook letten we op de hoeveelheid suiker en zout. Kaas: wij bieden gewone kaas of geitenkaas aan. Geen smeerkaas! Zuivelspread of groentespread; Een eitje; Vleeswaren: wij bieden geen (smeer)leverworst aan. In (smeer)leverworst zit namelijk veel vitamine A. Het kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnenkrijgt. Aangezien het kind thuis al (smeer)leverworst zou kunnen krijgen, bieden wij uit voorzorg geen (smeer)leverworst aan; Geen rauw vlees: wij geven kinderen geen producten van rauw vlees, zoals filet américain, ossenworst, carpaccio of niet-doorbakken tartaar. Wij geven ook geen rauwe of voorverpakte gerookte vis. Hierin kunnen ziekmakende bacteriën zitten. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 7

10 Zoet beleg: Notenpasta of pindakaas zonder suiker en zout: wanneer er een kind met een ernstige allergie voor pinda s of noten in de groep zit, maken we hier specifieke afspraken over. Dit is in overleg met en goed bevonden door de ouders en eventueel de behandelend arts van het kind. (seizoens)fruit, geprakt of in kleine stukjes, zoals banaan, appel, aardbei; (seizoens)groente, zoals tomaat, worteltjes en komkommer, in schijfjes/ kleine stukjes of een groentespread zonder zout en suiker; (light)zuivelspread of hüttenkäse; Hummus < 0,5 gr. zout per 100 gram; (Halva)jam; let op toegevoegde suikers! Pure hagelslag; Appel/ peerstroop; Let op: geen toegevoegde suikers! Minder vette en minder zoute vleeswaren zoals kipfilet, ham, boterhamworst, kalkoenfilet. Let op: zo min mogelijk toevoegingen. Tussendoor in de ochtend en in de middag (Seizoens)fruit, zoals smoothies van fruit ( evt. met melk en yoghurt) stukjes appel, peer, banaan, kiwi, druiven, meloen, aardbei, mandarijn ;waterijsje (Seizoens)groente, zoals stukjes worteltjes, komkommer, paprika, snoeptomaatjes; Volkoren knäckebröd, volkoren krentenbrood, volkoren mueslibrood, rijstwafels; Bruine of volkoren boterham; Volkoren knäckebröd, volkoren krentenbrood, volkoren mueslibrood, mueslibol, roggebrood; Een klein handje ongezouten noten; gedroogd fruit, zoals rozijnen; Waterijsje; Een bekertje yoghurt; Géén ontbijtkoek (in verband met de suikers); Bouillon. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 8

11 Wij gaan veilig om met het eten van de kinderen om te voorkomen dat ze ziek worden. Bij het bereiden en bewaren van voeding hanteren wij de onderstaande aandachtspunten. Als richtlijn gebruiken wij hiervoor de bewaarwijzer (Bijlage 1 en 2). Flesvoeding en borstvoeding Voorbereiding: De flesjes van de kinderen zijn voorzien van een naam. De afgekolfde borstvoeding is voorzien van naam en datum. Van tevoren maken we de werkplek schoon en wassen we onze handen met water en zeep. Klaarmaken: We proberen de flesvoeding zoveel mogelijk per fles klaar te maken en niet al van tevoren. De flesvoeding en afgekolfde borstvoeding verwarmen we, in overleg met de ouders in een flessenwarmer of in de magnetron. Bij verwarming in de magnetron zwenken we de fles tussendoor om de warmte goed te verdelen. Dit doen we nogmaals als de melk op temperatuur is. We laten de melk niet warmer worden dan C (drinktemperatuur). Dit is met name van belang voor borstvoeding, omdat de beschermende stoffen in deze voeding verloren gaan als de melk te warm wordt. We druppelen klaargemaakte melk op de binnenkant van de pols om te voelen of deze niet te warm is. Schoonmaken: Melk die overblijft na het voeden gooien we weg. Direct na het drinken spoelen we de fles en speen schoon met koud water. De fles en de speen wassen we in heet sop met een flessenborstel of in de afwasmachine op een lang wasprogramma op minimaal 55 C. De fles en speen laten we ondersteboven op een schone, droge doek drogen. Bewaren: Borstvoeding: gekoeld aangeleverde borstvoeding plaatsen we zo snel mogelijk onderin de koelkast. We bewaren deze maximaal 3 dagen in de koelkast. Ingevroren borstvoeding bewaren we maximaal 6 maanden in de vriezer. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 9

12 Flesvoeding: indien flesvoeding toch al van tevoren wordt klaargemaakt dan zetten we deze meteen na het klaarmaken in de koelkast. Deze flesvoeding bewaren we maximaal 8 uur in de koelkast, daarna gooien we het weg. Andere voeding Voorbereiding: De handen van de kinderen wassen ze met water en zeep voor het eten en na toiletbezoek. De handen van de pedagogische medewerkers wassen ze met water en zeep voor het eten en voor het bereiden van voeding, na het aanraken van rauw vlees en rauwe groente, na toiletbezoek en na het verschonen van baby s. Ingevroren producten ontdooien we afgedekt in de koelkast of in de magnetron op ontdooistand. We zorgen ervoor dat het aanrecht, keukengerei en snijplanken schoon zijn. Groente en fruit wassen we om stof en vuil te verwijderen. Klaarmaken: We houden rauwe producten gescheiden van bereid eten. Warm eten verhitten we goed, vooral vlees, kip, eieren en vis. We verwerken geen rauwe eieren in gerechten die niet verhit worden. Restjes verhitten we door en door. Het eten scheppen we enkele keren om tijdens opwarmen in de magnetron. Bewaren: We maken gebruik van stickers om de datum waarop het product geopend is te vermelden. Verpakkingen sluiten we direct na gebruik. We gebruiken afsluitbare bakjes om eten te beschermen tegen uitdrogen, bacteriën en schadelijke stoffen. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 10

13 Bederfelijke producten, zoals vleeswaren, leggen we direct na gebruik weer in de koelkast (4 C). We gooien deze producten weg als de te gebruiken tot -datum is verlopen. Restjes verdelen we in kleinere porties, laten we afkoelen en zetten we binnen 2 uur in de koelkast. We bewaren restjes maximaal 2 dagen in de koelkast. Staat op een product gekoeld bewaren dan hoort het in de koelkast. Producten met het bewaaradvies koel bewaren bewaren we in een donkere ruimte bij een temperatuur van 12 tot 15 C. Producten die de tenminste houdbaar tot -datum hebben overschreden, gebruiken we alleen als de verpakking onbeschadigd is en/of de aanblik, de geur en de smaak van het product goed zijn. SKPC/Voedingsplan SKPC Blz. 11

14 Bewaarwijzer: zie ww.voedingscentrum.nl. In de webshop is de bewaarwijzer te bestellen. Samengevat, de 4 beste bewaartips: 1. Zet je koelkast op 4 C Eten is langer houdbaar als je koelkast op 4 C staat. Bacteriën groeien dan minder snel. Met een koelkastthermometer kun je controleren of je koelkast koud genoeg staat (te koop in de kookwinkel). 2. Zet gekoelde producten zo snel mogelijk (terug) in de koelkast Bacteriën groeien veel sneller buiten de koelkast. Eten dat langer dan 2 uur buiten de koelkast heeft gestaan, kun je beter niet meer opeten. 3. Beoordeel zelf of een product nog goed is Staat er een THT-datum (ten minste houdbaar tot) op het product? Of helemaal geen datum, zoals bij verse groenten en fruit? Bepaal dan zelf of je het nog kunt eten. Als het product er nog goed uitziet en goed ruikt, kun je het vaak ook na de THT-datum nog eten of drinken. 4. Gooi producten met een verstreken TGT-datum weg Producten met een TGT-datum (te gebruiken tot), zoals vlees en vis, moet je ná die datum niet meer eten. Gooi deze producten weg. Je kunt producten met een TGT-datum alleen langer bewaren als je ze invriest. Dan stopt de bacteriegroei. SKPC/Voedingsplan BIJLAGE 1

15 SKPC/Voedingsplan BIJLAGE 2