Protocol exceptioneel gedrag

Transcriptie

1 Protocol exceptioneel gedrag vanuit het concept van de Vreedzame School Uit de hand gelopen situaties: bewaken en aanpakken!

2 Inhoudsopgave Uitgangspunten Vreedzame School blz 1 Vreedzame School blz 2 Protocol exceptioneel gedrag blz 3 Toelichting protocol blz 4 Stappenplan mediatie blz 5 Herstelrecht blz 6 Herstelverklaring (voorbeeld) blz 7 Herstelverklaring blz 8 Correctie blz 9 Sanctie blz 10

3 Uitgangspunten Vreedzame School 1. Wat er ook gebeurt, we lossen het op met woorden, nooit met (verbaal) geweld 2. Je lost zelf een eigen conflict op (met of zonder hulp). 3. We spreken elkaar aan op verantwoordelijkheden, want we zijn samen verantwoordelijk voor een goede situatie en een positieve sfeer. 4. Aangerichte schade moet hersteld worden voor zover wenselijk en mogelijk. 5. Fouten maken mag, als je er maar van leert. 6. Belang van de groep gaat boven het individu. 7. We zoeken naar win-win. 8. We proberen escalatie te voorkomen. 9. We halen geen oude koeien uit de sloot. 10. Afspraak = afspraak, gemaakte beloftes worden nagekomen.

4 Vreedzame School Wij zijn een Vreedzame School en de manier zoals we met elkaar omgaan is zo vreedzaam mogelijk. Dat betekent niet dat we over elkaar heenlopen maar dat we elkaar aanspreken op: de verantwoordelijkheden die we allemaal hebben de principes die gelden bij vreedzaam gedrag zoals ons dat in lessen en training is geleerd: kinderen én volwassenen! Als opvoeders en onderwijskrachten moeten we in onze rol nogal eens optreden. We zijn geneigd omdat te zoeken in de vorm van een straf. Op een vreedzame school doen we dat nadrukkelijk niet. We proberen dat zoveel mogelijk te doen in de vorm van correcties. En als dat niet lukt met een sanctie Als er over grenzen wordt heengegaan. Straf Iets vervelends bedenken om de ander te laten voelen dat deze te ver is gegaan. Je macht gebruiken om iets af te dwingen. Je wilt de baas zijn en laat de ander dat ook voelen. Correctie Iets bedenken om de persoon te helpen om het de volgende keer goed te doen. Je wilt de ander helpen en maakt dat ook duidelijk. Sanctie Iets bedenken waardoor het niet meer mogelijk is om over de grens heen te gaan. De persoon zelf of de ander/groep wordt beschermd. Je wilt beschermen en laat dat ook weten.

5 Protocol exceptioneel gedrag Exceptioneel gedrag Ingrijpen Verantwoordelijke neemt een maatregel zodat het nu stopt. Dat doen we met duidelijke verbale en non-verbale communicatie. Probleem (misschien conflict) Afkoelen Isoleren Denktijd organiseren Verhaal kwijt kunnen Onderzoeken Situatie in kaart brengen Hoor- en wederhoor Getuigen Anderen (die info kunnen toevoegen) Aanspreken op verantwoordelijkheden Mediatie (geen straf) Correctie Sanctie Herstelrecht Terugblik/(tussen)evaluatie Afronden Zorgvuldig afwegen wat of in het dossier hierover moet komen.

6 Toelichting bij het schema protocol exceptioneel gedrag Als er exceptioneel gedrag plaatsvindt dan betekent dat, dat de (eind)verantwoordelijke in moet grijpen, omdat de veiligheid in het geding is gekomen. Er moet worden ingegrepen om de situatie te stoppen. Soms moet iemand tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Meestal gaat het om een ander of de omgeving die in gevaar komt. Onmiddellijk wordt er ingegrepen met een doortastend gedrag. Dat gebeurt door duidelijk verbaal en/of non-verbaal gedrag, maar nooit met geweld. Er wordt snel gekeken naar het probleem of conflict en de balans opgemaakt. Daarbij kan er eerst een afkoelperiode ingelast moeten worden. Meestal is het handig om de partijen even van elkaar te scheiden met een time-out. Dat kan bijvoorbeeld door een of beiden te isoleren. Er wordt daarmee denktijd gecreëerd om on speaking terms te komen. Zo mogelijk wordt meteen de ruimte gemaakt om het verhaal kwijt te kunnen of stoom af te blazen. Dan kan begonnen worden met de situatie in kaart te brengen en te onderzoeken door hoor- en wederhoor en eventueel getuigen. Ook is het mogelijk dat informatie van derden essentieel is. Uiteindelijk wordt overgegaan tot het aanspreken op verantwoordelijkheden. Er kan gekozen worden voor de volgende opties: Mediatie / herstelrecht/ correctie of een sanctie. Dit hangt af van de mate van onveiligheid voor een ander of de omgeving of de persoon zelf. In dit stadium worden ook de ouders/verzorgers geïnformeerd over de te nemen stappen. Er is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de te nemen stappen uit te voeren en tussentijds te evalueren. Bij de terugblik en de afronding wordt zorgvuldig afgewogen wat er wordt vastgelegd in een dossier.

7 Mediatie Met een onafhankelijke 3e partij tot een win-win-oplossing komen.

8 Herstelrecht

9 Herstelverklaring (voorbeeld)

10 Herstelverklaring (leeg)

11 Correctie Iets bedenken om de persoon te helpen het de volgende keer goed te doen. Je wilt de ander helpen en maakt dit ook duidelijk. 1. Ouders/verzorgers worden bij de correctie ingeschakeld 2. Het is in het belang van de veiligheid voor de persoon zelf en ook voor de omgeving. 3. Het is een begeleidingstraject wat door de persoon, ouders en school gezamenlijk wordt gedragen. 4. Afspraken worden vastgelegd in het dossier,( leerlingvolgsysteem Parnassys) 5. Het kind werkt mee en staat achter de gemaakte afspraken. Voorbeelden van acties bij een correctie: Per dagdeel of dagelijks een gedragsevaluatie met de leerkracht. De school voert evaluatiegesprekken met kind en (eventueel ouders/verzorgers) Volgen van een gedragstraining (o.a. kanjertraining, begeleiding Kabouterhuis, e.d. ). Het kind denkt na en voert een actie uit om de schade te herstellen. Inschakelen van jeugdzorg, schoolmaatschappelijk werk of ander hulpinstanties.

12 Sanctie Iets bedenken waardoor het niet meer mogelijk is om over de grens heen te gaan. Het kind zelf of de ander/groep wordt beschermd. Je wilt beschermen en laat dat ook weten. 1. Ouders/verzorgers worden geïnformeerd over de te nemen stappen. Daarbij volgt een toelichting vanuit het Protocol exceptioneel gedrag. 2. Duidelijk wordt gemaakt dat de maatregel geen straf is maar bescherming voor alle partijen en dat de groep boven het individu gaat. 3. De sanctie wordt uitgevoerd zoals deze wordt voorgelegd, om herhaling uit te sluiten. 4. Belangrijk is dat alle partijen begrijpen dat de intentie van de sanctie is om de geëscaleerde situatie te stoppen en herhaling te voorkomen. We onderscheiden de volgende fases: Bedenktijd In deze fase kan de leerling, afhankelijk van de situatie, gedurende een bepaalde tijd de omgang met bepaalde leerlingen of toegang tot de eigen klas of bepaalde delen van de school worden ontzegd. De leerling blijft echter wel op school en wordt in staat gesteld om onderwijs te volgen/individueel te werken in de buurt van andere volwassenen op school. Deze tijd wordt benut om te bezinnen en de ernst van de situatie te laten zien. Schorsing In deze fase wordt, conform de wet, de leerling formeel voor de duur van één tot maximaal vijf dagen geschorst. Hiervan wordt melding gemaakt in het leerlingvolgsysteem. De school meldt de schorsing ( inclusief verantwoording en voorgeschiedenis) schriftelijk aan: 1. De onderwijsinspectie (indien schorsing langer is dan één dag) 2. De leerplichtambtenaar ( door middel van het toesturen van de kopie van de brief die aan de ouders is gestuurd). 3. De ouders/verzorgers en het kind zelf worden zowel schriftelijk als mondeling op de hoogte gebracht en ze worden uitgenodigd voor een gesprek). 4. Afhankelijk van het voorval en het gedrag van de betreffende leerling wordt het

13 Sanctie (vervolg) Terugplaatsing Bij terugplaatsing op school houdt de school een vinger aan de pols, door middel van dagelijkse/wekelijkse evaluatiegesprekken met het betreffende kind en ouders/verzorgers Verwijdering In zeer exceptionele situaties kan dit de laatste stap zijn in het sanctiemodel. Het kind wordt niet meer toegelaten tot de school. Het bevoegd gezag/schoolbestuur neemt het besluit of er wordt overgegaan tot definitieve verwijdering na overleg met de inspecteur en de leerplichtambtenaar. 1. Het schoolbestuur stelt de inspectie schriftelijk in kennis. 2. De ouders/verzorgers en de leerling worden schriftelijk in kennis gesteld van ( voorgenomen) verwijdering/doorverwijzing. Bij verwijdering worden de leerling en de ouders/verzorgers in staat gesteld om te worden gehoord. 3. De directie en het schoolbestuur zijn verplicht de inspanning te leveren om de leerling bij een andere onderwijsinstelling onder te brengen. (Als dit niet lukt, blijft de school verantwoordelijk voor de opvang, tenzij expliciet anders wordt overeengekomen met de ouders/verzorgers en de inspecteur en de leerplichtambtenaar). 4. De leerplichtambtenaar wordt direct in kennis gesteld van de verwijdering en de opgestarte procedure (Hij/zij kan de school adviseren en helpen met het vinden van oplossingen voor het betreffende kind)