Daarna keerde zij met haar gevolg terug naar haar eigen land.

Transcriptie

1 [Uitzending 392: 1 Koningen 10:23 t/m 12:33] In de vorige uitzending hebben we gelezen over de ontmoeting van de koningin van Seba met Salomo. Salomo had haar alles wat zij hem vroeg gegeven. In 1Kon.10:13 lazen we: Daarna keerde zij met haar gevolg terug naar haar eigen land. In de verzen 14 t/m 29 volgt een aantal mededelingen over de rijkdom van Salomo. Daarnaast wordt er informatie gegeven waarvoor hij de ontvangen inkomsten gebruikt. In 1Kon.10:14 ontvangt Salomo een enorme hoeveelheid goud ( kilo). Daarnaast kreeg hij inkomsten uit omzetbelasting en winsten uit de handel met Arabische koningen en andere omliggende gebieden. Salomo gebruikt een deel van het goud voor 200 grote schilden en 300 kleine schilden. Hij laat een grote ivoren troon maken die met puur goud wordt overtrokken. Aan weerszijden stond een leeuw en op elke trede nog eens 2 leeuwen. Nergens ter wereld bestond een troon die zo prachtig was. Al het vaatwerk van Salomo en alle vaten in de hal van het Woud van Libanon waren van puur goud. Zilver werd in die tijd niet gebruikt, omdat er in die tijd niet veel waarde aan werd gehecht. In 1Kon.10:22 en 23 lazen we: Koning Salomo s handelsvloot in Tarsis voer samen uit met de vloot van koning Chiram en eens in de drie jaar kwam een grote lading goud, zilver, ivoor, apen en pauwen in de Israëlitische havens aan. Zowel de afstand als het onvoorspelbare weer zorgde in de oudheid ervoor dat reizen en vervoer over zee vaak lang duurde. Voor ivoor staat in de Hebreeuwse grondtekst olifantstand. Apen werden in die tijd als waardevol gezien. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat zij door koningen als geschenk werden gegeven. Het Hebreeuwse woord voor pauw, is waarschijnlijk een leenwoord uit het Tamil, en wijst naar handel met India. 1 Koningen 10 vers 23 en 24: Zo werd koning Salomo rijker en wijzer dan welke koning ter wereld ook. Mensen uit vele vreemde landen kwamen een onderhoud met hem vragen om te luisteren naar zijn door God gegeven wijsheid. TTB NL TWR CW 1

2 De rijkdom en wijsheid van Salomo overtreffen die van alle koningen in die tijd. Het heeft tot gevolg dat mensen overal vandaan komen om Salomo op te zoeken en om getuigen te zijn van de wijsheid, die hij van de HERE heeft ontvangen. Ook deze gasten zijn voor Salomo een bron van inkomsten, want zij brengen geschenken mee. 1 Koningen 10 vers 25: Jaar in jaar uit brachten zij geschenken voor hem mee in de vorm van zilveren en gouden borden, mooie kleren, wapenuitrustingen, specerijen, paarden en muildieren. In vers 25 wordt een aantal voorbeelden genoemd van de geschenken die Salomo van zijn gasten ontving. 1 Koningen 10 vers 26: Salomo liet grote paardenstallen bouwen en had beschikking over enorm veel strijdwagens en ruiters, in totaal 1400 wagens en ruiters. Deze mensen woonden in de speciaal voor hen gebouwde steden of bij de koning in Jeruzalem. Deze mensen woonden in de speciaal voor hen gebouwde steden of bij de koning in Jeruzalem. Het militaire apparaat van Salomo wordt beschreven. Het is opvallend dat er nu ook militairen in Jeruzalem zijn gelegerd. Salomo had al verschillende versterkte steden op strategische plaatsten, in verband met dreiging van buitenaf. Heeft hij nu ook bescherming nodig in Jeruzalem? Is er onrust of zijn er dreigingen van binnenuit? 1 Koningen 10 vers 27 en 28: Zilver was in die tijd in Jeruzalem net zo gewoon als normale steen en cederhout was niet méér waard dan het hout van de wilde vijgenboom. Salomo s paarden kwamen, evenals zijn voorraden linnen, uit Egypte, waar zijn handelsagenten ze tegen marktprijzen kochten. Salomo slaat grote hoeveelheden zilver op in Jeruzalem, en de (geïmporteerde) cederbomen werden even talrijk als de veelvoorkomende wilde vijgenboom in het Israëlische laagland. Bij het lezen van deze verzen komt de vraag op: Salomo waar ben je nu precies mee bezig? Om de vraag Nieuw Testamentisch te stellen: is hij bezig schatten en kostbaarheden op aarde te verzamelen (Matth.6:19 en 20)? Het is mogelijk een vraag die wij vandaag ook aan onszelf moeten stellen. TTB NL TWR CW 2

3 Waar zijn wij vandaag mee bezig? Een mens kan zo druk zijn met geld verdienen dat er geen tijd meer voor de HERE overblijft en er ook geen tijd voor Hem apart wordt gezet. Ja, dan is er ook geen tijd om alle volken tot Zijn discipelen te maken. Dan zijn we druk met goud, zilver en edelstenen. Met apen, pauwen en ivoor. Geeft u meer geld uit aan uzelf of ontspanning dan aan de dienst en het werk van de HERE? Laten wij de HERE niet beroven van de tienden en de gaven die voor Hem bestemd zijn (Mal.3:8). Luisteraar, iedere christen is geroepen om een lichtend licht en een zoutend zout te zijn in deze wereld. Zeker, dat kan op heel wat verschillende manieren (bidden, geven, helpen en gaan) maar, niets doen en alleen met jezelf bezig zijn is geen optie! De Here Jezus zegt: Verzamel op aarde geen kostbaarheden, want die vergaan of worden gestolen. U kunt beter kostbaarheden in de hemel verzamelen, waar ze nooit vergaan of worden gestolen. Want waar u uw kostbaarheden bewaart, daar zal ook uw hart naar uitgaan. We hebben gelezen dat Salomo grote hoeveelheden zilver verzameld en ook dat hij handelt in paarden. Daarmee is de beschrijving van de rijkdommen van Salomo niet alleen een beschrijving van de zegeningen van Salomo, er is ook sprake van een toenemende spanning met de voorschriften van de HERE. De handel in paarden is een schending van de koningswet in Deut.17. Hetzelfde Bijbelgedeelte geeft aan dat de koning geen grote hoeveelheden zilver en goud mag innen. In 1Kon.11 gaat de opsomming van de rijkdommen van Salomo verder aan de hand van zijn grote hoeveelheid vrouwen. 1 Koningen 11 vers 1 t/m 3: Behalve van de Egyptische prinses, hield koning Salomo nog van een groot aantal buitenlandse vrouwen. Velen van hen kwamen uit landen als Moab, Ammon, Edom, Sidon en het land van de Hethieten. TTB NL TWR CW 3

4 Ze waren afkomstig uit de volken waarover de HERE tegen de Israëlieten had gezegd dat zij niet met zulke vrouwen mochten trouwen, omdat deze hen zouden overhalen hun afgoden te gaan aanbidden. Maar Salomo hield juist van die vrouwen. Hij had 700 vrouwen van vorstelijke afkomst en 300 bijvrouwen, en deze waren de aanleiding dat hij zijn hart van de HERE afkeerde, vooral toen hij al wat ouder werd. 1Kon.11 vermeldt expliciet dat Salomo juist een voorkeur heeft voor vrouwen uit andere volken. Hij heeft 700 hoofdvrouwen en 300 bijvrouwen, een zeer hoog aantal. Huwelijken met buitenlanders zijn niet verboden (Deut.21 en het verhaal van Ruth & Boaz bevestigen dat). Het problematische bij Salomo is dat zijn vrouwen niet de godsdienst van Israël overnemen maar hun eigen godsdienst blijven aanhangen. En dat is nu precies waartegen de HERE de koning waarschuwt in Deut.17:17, het hebben van veel vrouwen. Zij zouden de koning kunnen doen afwijken van het dienen van de HERE. Met zijn hart van de HERE afkeren wordt bedoeld dat Salomo naast de HERE ook andere goden dient. Salomo was geleidelijk gewend geraakt aan de cultuurwereld die zijn vrouwen meebrachten. Hij komt op het punt dat hij er daadwerkelijk aan mee ging doen. Zijn vrouwen maken hem ontrouw. Deze ontrouw vindt plaats tegen het einde van Salomo s leven. Zijn hart is niet meer volkomen aan de HERE toegewijd, wat wil zeggen dat hij de HERE niet meer exclusief dient. Het dienen van een andere godheid houdt ook veel meer in dan alleen offeren en aanbidden. Het hele leven wordt erdoor beïnvloed. Andere goden brengen ook een andere wijze van rechtspreken en beslissingen nemen met zich mee. De inrichting van de maatschappij wordt er mee geraakt. Waar gaat het bij Salomo nu om? Om seks en macht? In de verzen 4 t/m 8 lezen we dat Salomo wordt vergeleken met zijn vader David. Het doet terugdenken aan de voorwaarde die de HERE stelde voor Zijn zegen in 1Kon.9:4. Maar, Salomo houdt zich niet aan deze voorwaarde, want hij dient naast de HERE nu Astarte van Sidon en Milkom van Ammon. Milkom wordt een gruwel genoemd, omdat het dienen van Milkom verschillende afschrikwekkende praktijken met zich meebracht. TTB NL TWR CW 4

5 Salomo doet wat slecht is in de ogen van de HERE. Salomo haalt de maatstaf van zijn vader David niet. Hij laat zelfs offer- plaatsen bouwen voor vreemde goden, voor Kemos van Moab en Moloch van Ammon. Offerplaatsen of ook wel hoogten of heuvels genoemd zijn op zich neutrale termen. Ook de HERE werd op hoogten of heuvels aanbeden (Lev.26:30). Maar in de Bijbelboeken over de Koningen hebben deze hoogten of heuvels een negatieve bijklank gekregen. De LXX vermeldt de offerplaats niet. Mogelijk hebben de vertalers hem weggelaten omdat ze niet konden geloven dat Salomo zo dicht bij de tempel een offerplaats voor afgoden laat bouwen. Ook Kemos en Moloch worden gruwelijk genoemd en het blijkt dat dit nog niet alles is want Salomo laat voor al zijn buitenlandse vrouwen tempels bouwen, zodat ze zelf konden offeren aan hun eigen goden. De HERE wordt boos op Salomo omdat hij Hem niet meer exclusief dient. Met nadruk wordt vermeld dat de HERE, de God van Israël tweemaal aan Salomo is verschenen. Beide keren vermaande de HERE Salomo om alleen Hem na te volgen. In de laatste verschijning is de waarschuwing zelfs zeer uitgebreid. Hoewel Salomo de gevolgen kende, heeft hij andere goden toegelaten in Israël. De HERE zegt in 1 Koningen 11 vers 11 t/m 13: Omdat u zich niet aan onze overeenkomst hebt gehouden en Mijn wetten niet hebt gehoorzaamd, zal Ik het koninkrijk van u en uw familie wegnemen en het aan één van uw dienaren geven. Ter wille van uw Vader David zal Ik het echter pas na uw dood doen. Ik zal het koninkrijk van uw zoon afnemen. En dan nog zal Ik hem koning over één stam laten zijn, ter wille van Mijn dienaar David en ter wille van Jeruzalem, Mijn uitverkoren stad. De HERE zal het koninkrijk van Salomo wegnemen. Als reden voor de komende scheuring wordt nogmaals de verbondsbreuk en het falen van Salomo in het naleven van de geboden van de HERE genoemd. De scheuring van het rijk is het gevolg van een falen van Salomo en niet van de HERE. TTB NL TWR CW 5

6 Het oordeel over Salomo wordt op twee manieren verzacht omwille van David. Ten eerste zal het oordeel zich pas voltrekken onder de regering van de zoon van Salomo. Ten tweede zal er één stam overblijven die aan de zoon van Salomo trouw zal blijven. Dit laatste gebeurt ook omdat de HERE Zelf Jeruzalem heeft gekozen (1Kon.9:3) en die keuze wil de HERE niet ongedaan maken. 1 Koningen 11 vers 14: Daarom liet de HERE de Edomiet Hadad steeds machtiger worden. Deze hoorde bij de koninklijke familie van Edom. De HERE voert Zijn oordeel uit door verschillende tegenstanders te laten opstaan en dat begint al tijdens het leven van Salomo. In de verzen 15 t/m 22 wordt achtergrond informatie gegeven over Hadad die erg goed kon opschieten met de farao van Egypte. In vers 23 t/m 25 wordt nog een andere rivaal van Salomo genoemd: Rezon, de zoon van Eljada. Hij was de leider van een groep bandieten die met hem naar Damascus waren gevlucht, waar hij later koning van Syrië is geworden (vs.25). Dan komt Jerobeam naar voren. 1 Kon.11 vers 26 t/m 33: Een andere tegenstander was Jerobeam, de zoon van Nebat en dienaar aan het hof van koning Salomo. Hij was afkomstig uit de stad Sereda in Efraïm en zijn moeder Serua was weduwe. De volgende gebeurtenissen vormden de aanleiding voor zijn opstand tegen de koning. Salomo herbouwde de burcht Millo en repareerde de stadsmuren die zijn vader had gemaakt. Jerobeam was een energiek man en een goede werkkracht en toen Salomo dat zag, stelde hij hem aan als leider van de werktroepen van de stam van Josef. Toen Jerobeam op een dag Jeruzalem verliet, kwam de profeet Achia uit Silo (die voor die gelegenheid een nieuwe mantel aanhad) hem tegen en riep hem bij zich voor een gesprek. Toen de twee mannen daar alleen in het veld stonden, scheurde Achia zijn nieuwe mantel in twaalf stukken en zei tegen Jerobeam: Neem tien van deze stukken, want de HERE, de God van Israël, zegt: Ik zal het koninkrijk uit de handen van Salomo rukken en tien stammen aan u geven. TTB NL TWR CW 6

7 Maar Ik zal hem één stam laten houden ter wille van Mijn dienaar David en ter wille van Jeruzalem, de stad die Ik boven alle steden van Israël heb uitgekozen. Ze hebben Mij verlaten en vereren de Astarte, de godin van de Sidoniërs, Kemos, de god van Moab, en Milkom, de god van de Ammonieten. Zij hebben Mijn paden niet gevolgd en niet gedaan wat Ik als goed beschouw. Ze hebben zich niet aan Mijn wetten en geboden gehouden, zoals Salomo s vader David wel deed. Jerobeam komt op een dag de profeet Achia uit Silo tegen in het veld, waar niemand anders bij is. Daar scheurt Achia zijn nieuwe mantel in twaalf stukken en laat hij Jerobeam er tien stukken van uitzoeken. Achia profeteert dat de HERE het koninkrijk van Salomo zal afscheuren en aan Jerobeam tien stammen geeft. Opnieuw klinkt de verzekering dat er één stam aan Salomo s nakomeling zal worden gegeven omwille van David en Jeruzalem. Het is opmerkelijk dat er maar elf stammen verdeeld worden, terwijl er twaalf stammen en twaalf stukken van de mantel zijn. Waarschijnlijk wordt bij Juda ook de stam van Simeon gerekend. Het grondgebied van Simeon is namelijk omsloten door het stamgebied van Juda. De HERE geeft de rede van Zijn oordeel aan, er is afgoderij gepleegd, en ditmaal wordt het hele volk op deze wandaad aangesproken. In de verzen 34 t/m 38 wordt verteld dat Salomo zelf zal worden gespaard omwille van David. Hij zal blijven regeren tot zijn dood. Aan Jerobeam wordt toegezegd dat de scheuring zal plaatsvinden tijdens de regering van de zoon van Salomo. De belofte die de HERE aan David heeft gedaan, zal Hij houden. Er zal altijd een nakomeling van David in Jeruzalem, bij de tempel van de HERE, aanwezig zijn. Ook voor Jerobeam is er een belofte, want hij zal koning zijn over Israël. De voorwaarde die de HERE aan Jerobeam stelt zijn dezelfde als in 1Kon.9. Ook voor Jerobeam is David het grote voorbeeld. De hulp van de HERE is afhankelijk van het feit of Jerobeam de geboden en wetten van God gehoorzaamt. In vers 39 lezen we: Maar om Salomo s zonde zal Ik de nakomelingen van David vernederen, maar niet voor altijd. TTB NL TWR CW 7

8 1 Koningen 11 vers 40 t/m 43: Salomo probeerde Jerobeam te doden, maar deze vluchtte naar koning Sisak van Egypte en bleef daar tot de dood van Salomo. Alles wat Salomo verder deed en zei, staat beschreven in het boek De geschiedenis van Salomo. Hij regeerde Israël 40 jaar vanuit Jeruzalem, waarna hij stierf. Hij werd begraven in de stad van zijn vader David en zijn zoon Rechabeam volgde hem op als koning. 1 Koningen 12 vers 1 t/m 5: Rechabeam ging naar Sichem waar heel Israël samenkwam om hem tot koning te kronen. Jerobeam, die nog steeds in Egypte was, waarheen hij voor Salomo was gevlucht, hoorde van zijn vrienden over deze plannen. Zij drongen er bij hem op aan de plechtigheid ook bij te wonen. Daarom mengde hij zich onder de Israëlieten in Sichem waar hij samen met de Israëlieten eisen begon te stellen aan Rechabeam. Uw vader was een harde meester, zeiden zij tegen Rechabeam. Wij willen u niet als koning, tenzij u belooft dat u onze lasten zult verlichten en ons beter zult behandelen dan uw vader deed. Geef mij drie dagen de tijd om hierover na te denken, antwoordde Rechabeam. Kom dan terug voor het antwoord. Zij gingen daarmee akkoord. 1Kon.12 beschrijft afwisselend de geschiedenis van het noordelijke Tienstammenrijk (Israël) en het zuidelijke Tweestammenrijk (Juda). Begonnen wordt met de scheuring van het rijk na de dood van Salomo. Na het verzoek van Jerobeam en het volk bespreekt Rechabeam de zaak met de leiders van het volk. In de verzen 6 t/m 16 is te lezen dat het overleg volledig uit de hand loopt. Rechabeam schuift het advies van de leiders aan de kant en luistert naar de mannen van zijn eigen leeftijd. Als Jerobeam en de Israëlieten 3 dagen later terugkomen om een antwoord, horen ze dat de koning weigert in te gaan op de eisen van het volk. Het mondt uit in een opstand. De mensen schreeuwen: Weg met David en zijn familieleden! Laten we naar huis gaan. TTB NL TWR CW 8

9 Laat Rechabeam maar koning zijn over zijn eigen familie. En zo liet heel Israël hem in de steek, uitgezonderd de stam van Juda (vs.17). In vers 18 wil Rechabeam nog onderhandelen maar die lopen uit op de steniging van Adoniram. Rechabeam vlucht naar Jeruzalem en daarmee is de scheuring van het rijk een feit. Jerobeam werd tot koning uitgeroepen over het 10-stammenrijk. Rechabeam wil Israël nog met geweld dwingen hem als koning te erkennen maar daar steekt de HERE een stokje voor. De profeet Semaja moet hem zeggen dat zij niet tegen hun broeders mogen vechten, want alles is zo gebeurd omdat de HERE dat zo wilde (vs.24). De onwijze beslissing van Rechabeam gaf Jerobeam de gelegen-heid een noordelijk koninkrijk te vormen. Ondanks de belofte van de HERE aan Jerobeam, dat de HERE met hem is als hij Hem dient, maakt de koning zich zorgen over een mogelijke terugkeer van zijn onderdanen naar het huis van David. Het volk is immers gewoon om regelmatig offers te brengen in de tempel van Salomo, in Jeruzalem. Nu is Jerobeam bang dat het volk zich weer zal gaan hechten aan Rechabeam, de koning van Juda. Dan wil het volk van hem af en zullen ze hem uit de weg ruimen. Na overleg laat Jerobeam twee gouden beelden van jonge stieren maken en deelt hij het volk mee: Het is veel te veel moeite steeds de tocht naar Jeruzalem te maken, van nu af zullen deze twee beelden uw goden zijn, zij hebben u uit uw gevangenschap in Egypte bevrijd. Het ene afgodsbeeld werd in Betel en het andere in Dan geplaatst. Dit was natuurlijk een grote zonde, want de mensen uit het hele land, tot Dan toe, gingen deze beelden aanbidden. Tevens bouwde hij tempels op de heuvels en stelde hij priesters uit alle lagen van de bevolking aan, ook al behoorden zij niet tot de stam van Levi. (1 Kon.12:30 en 31). Jerobeam verandert de datum van het jaarlijkse tempelfeest en gaat zelf offeren in Betel. Maar, het blijft niet bij het plaatsen van de gouden beelden. TTB NL TWR CW 9

10 Jerobeam laat tempels bouwen op de offerhoogten die er al waren vóór de inname van het land. Maar dat had de HERE ten strengste verboden. Ook daar wijst hij priesters aan om dienst te doen in de tempels. In de volgende uitzending lezen we verder in 1Kon.13 en 14. TTB NL TWR CW 10