Lieder en Concertaria s Anima Eterna. Jos van Immerseel Elisabeth Scholl. Midori C. Seiler Paul De Clerck. Frank Theuns Mozart maandag 10 maart 2003

Transcriptie

1 Lieder en Concertaria s Anima Eterna. Jos van Immerseel Elisabeth Scholl. Midori C. Seiler Paul De Clerck. Frank Theuns Mozart maandag 10 maart 2003

2 Lieder en Concertaria s. Seizoen Dorothee Jansen sopraan. Francis Grier piano Schubert zaterdag 26 oktober 2002 Christiane Oelze sopraan. Eric Schneider piano Schönberg, Mahler-Werfel, Wagner donderdag 23 januari 2003 Camilla Tilling sopraan. Roger Vignoles piano Schumann, Wolf, Strauss zaterdag 8 februari 2003 Anima Eterna. Jos van Immerseel Elisabeth Scholl. Midori C. Seiler. Paul De Clerck Frank Theuns Mozart maandag 10 maart 2003

3 Anima Eterna. Jos Van Immerseel muzikale leiding en pianoforte Elisabeth Scholl sopraan. Frank Theuns fluit. Midori C.Seiler viool. Paul De Clerck altviool Concerto in B nr 6 voor pianoforte en orkest, KV238 (1776) 20 Allegro aperto Andante un poco Adagio Rondo: Allegro Jos van Immerseel Ah, lo previdi, KV272 (1777) 12' Elisabeth Scholl Andante voor fluit en orkest in C, KV315 (1778) Frank Theuns 5 30'' Bella mia fiamma, addio, KV528 (1788) 10 Elisabeth Scholl pauze Sinfonia Concertante in Es, KV364 (1779) voor viool, altviool en orkest 30 Allegro maestoso Andante Presto Midori C. Seiler Paul De Clerck begin concert uur pauze omstreeks uur einde omstreeks uur Nehmt meinen Dank, ihr holden Gönner, KV383 (1782) 5 Elisabeth Scholl inleiding Nicole Van Opstal uur. Foyer coördinatie programmaboekje desingel druk programmaboekje Tegendruk gelieve uw GSM uit te schakelen gelieve niet te applaudisseren tussen de liederen

4 Mozart en de concertaria Naast zijn vele opera s schreef Wolfgang Amadeus Mozart nog een aanzienlijk aantal losstaande aria s. Sommige daarvan waren bedoeld als alternatief voor bestaande opera-aria s of werden in een bepaalde opera extra toegevoegd om tegemoet te komen aan specifieke wensen van bepaalde uitvoerders. Af en toe werden dergelijke aria s ook wel in opera s van andere componisten gebruikt. Dit gebeurde bijvoorbeeld wanneer een componist niet in Wenen resideerde en men zijn opera wilde aanpassen aan de mogelijkheden van bepaalde zangers. Deze extra-aria s waren haast per definitie zeer virtuoos en boden aan een zanger of aan een prima donna de kans om hun vocale kunsten of dramatische kwaliteiten uitgebreid te etaleren. Naast deze opera-aria s componeerde Mozart ook een aanzienlijk aantal concertaria s, meestal met een bepaalde uitvoerder voor ogen. Bijgevolg waren die aria s precies op maat van de zangers gesneden, net zoals een goed ontworpen jurk, zoals Mozart zelf noteerde in een brief van Concertaria s waren enorm geliefd bij het achttiende-eeuwse concertpubliek. Ook Mozart hield van het genre, hij kon er bij het grote publiek op een zeer directe en overtuigende manier zijn talent voor dramatische muziek mee bewijzen. In enkele van deze concertaria s verwerkte Mozart prachtige instrumentale soli, onder meer voor hobo, piano en zelfs contrabas. De aria s Ah, lo previdi, KV272 en Bella mia fiamma, KV528 schreef Mozart voor sopraan Josefa Dussek. Hij ont- moette haar in 1777 en bleef zijn leven lang met haar bevriend. Kort na hun kennismaking bedacht Mozart haar met de aria Ah, lo previdi. Het is één van de laatste werken die hij in Salzburg schreef voor hij zich definitief in Wenen vestigde. Josefa Dussek had geen ervaring als operazangeres, maar ze beschikte over een mooie, soepele stem en had veel talent. Later zou ook Beethoven voor haar een concertaria schrijven ( Ah! perfido, 1796). Ah, lo previdi bestaat uit een recitatief met aria gevolgd door een recitatief met een afsluitende cavatina. De aria Bella mia fiamma dateert van Don Giovanni was net in première gegaan in Praag en bij die gelegenheid logeerde Mozart bij Josefa Dussek. De anekdote wil dat Dussek Mozart in een kamer opsloot, met de boodschap voor haar een aria te schrijven. Hij mocht zijn werkplek enkel verlaten wanneer de aria voltooid was. Mozart ging akkoord maar stelde op zijn beurt een voorwaarde aan Josefa: de aria zou alleen maar van haar zijn wanneer ze hem meteen van het blad, zonder voorbereiding, correct zou uitvoeren. Rekening houdend met de moeilijke intervallen en virtuoze loopjes die Mozart in de aria verwerkte, lijkt het verhaal een beetje onwaarschijnlijk. Hoe dan ook, Josefa Dussek zong de aria met Mozart als dirigent tijdens een concert in het Gewandhaus in Leipzig in mei Zoals de grote aria Ch'io mi scordi di te, ontstond het werk Nehmt meinen Dank, ihr holden Gönner, KV383 in 1782 als een afscheidsgeschenk voor het Weense publiek. De zangeres Aloysia werkte maar liefst dertien jaren aan de Duitse Opera te Wenen. De ontstaansgeschiedenis dateert vermoedelijk van één van haar tournees die ze regelmatig hield doorheen Europa waarvoor ze vaak een afscheidsavond zong. Het manuscript van de aria is van 10 april De tekstschrijver is onbekend.

5 Concerto in B nr 6 voor pianoforte en orkest, KV238 Van kindsbeen af was Wolfgang Amadeus Mozart ( ) gefascineerd door de pianoforte. Hij had de mogelijkheden van dit toen relatief nieuwe instrument beter leren kennen in de jaren , tijdens een tournee die hem in Parijs en Londen bracht. In Parijs maakte de familie Mozart kennis met pianocomponisten als Johann Schobert en Johann Gottfried Eckard. In Londen was het vooral Johann Christian Bach die een diepe indruk naliet bij de jonge Mozart. Mozart zelf speelde een belangrijke rol in de uitbouw van het pianoconcerto. Toen hij elf was maakte hij zijn debuut in het genre met bewerkingen van sonates van onder meer Eckard en Schobert. Hij had dit concertorepertoire nodig voor zijn talrijke optredens als wonderkind. Zijn eerste originele pianoconcerti dateren van de jaren 1773 tot 1777, toen hij in dienst was van de Salzburgse aartsbisschop Colloredo. Vanaf dan loopt het pianoconcerto als een rode draad door zijn carrière als componist. Hij schreef er in totaal zevenentwintig, een aantal dat door geen enkel ander componist geëvenaard is. Het concerto nr 6, KV238 is één van de concerto s uit Mozarts periode in Salzburg. Het dateert van Aan het hof van Salzburg genoot de toen twintigjarige Mozart een zekere bekendheid en dus kwamen de opdrachten vanuit de salons van de aristocratie vlot binnen. Mozart schikte zich gewillig naar de smaak van zijn opdrachtgevers en leverde tientallen werken af in een charmante en galante stijl. Het Concerto nr 6 bestaat uit drie relatief korte delen. Het Allegro aperto opent met een lange orkestrale inleiding Wolfgang Amadeus Mozart waarin Mozart speelt met de afwisseling piano en forte. Daarna nemen orkest en pianoforte dit wisselspel over. Daarna volgt een verfijnd Andante un poco adagio en het geheel besluit met een Rondo allegro, formeel gezien het meest interessante deel van dit concerto. Een opgewekt refrein wisselt af met drie verschillende strofen. Vooral de middelste strofe zorgt voor een verrassend effect. Op het eerste gezicht verloopt alles heel vlot en vrolijk, maar nerveuze ritmes stoken onrust en zorgen voor een dramatisch effect.

6 Andante in C voor fluit en orkest, KV315 Sinfonia concertante in Es voor viool, altviool en orkest, KV364 In de winter van verbleef Mozart samen met zijn moeder in Mannheim. Hij maakte er kennis met musici uit het beroemde hoforkest van Keurvorst Karl Theodor. Via fluitist Wendling kwam hij er ook in contact met een zekere Monsieur de Jean, een amateur-fluitist uit Holland. Van de Jean kreeg Mozart de opdracht om drie kleine concerto s alsook enkele fluitkwartetten te componeren. Het componeren vlotte niet en op het afgesproken moment had Mozart slechts twee concerto s en drie kwartetten voltooid. Daarop schreef hij aan zijn vader: je weet dat ik blokkeer wanneer ik moet componeren voor een instrument waar ik totaal niet van hou. Dat Mozart niet van de fluit zou gehouden hebben, is met dit verhaal zeker niet bewezen. Wel is zeker dat vader Leopold zeer verbolgen was omdat zijn zoon de opdracht niet had afgewerkt. Mozart hoopte een berisping te ontlopen door met dit excuus aan te draven. Monsieur de Jean van zijn kant strafte de componist door hem maar een gedeelte van de afgesproken som te betalen. Het Andante in C, KV315 zou in deze periode ontstaan zijn. Volgens sommige bronnen is dit het enige deel van het door de Jean gevraagde derde Concerto dat Mozart voltooide. Maar volgens andere bronnen is dit een alternatief traag deel voor het Concerto KV313. Het Adagio non troppo uit dat concerto zou te moeilijk geweest zijn voor de Jean, die bijgevolg bij Mozart een eenvoudiger stuk bestelde. De aard van dit Andante laat vermoeden dat de laatste hypothese de juiste is. Het werk is sober en relatief eenvoudig, maar biedt een rijkdom aan expressie. Mozart componeerde de sinfonia concertante, KV364 in Salzburg in de late zomer van De sinfonia concertante of symfonie met concerterende instrumenten was in Mozarts tijd vooral in Parijs en in Mannheim geliefd. Het is dus niet toevallig dat hij dit werk schreef toen hij net een reis naar deze twee steden achter de rug had. Maar of hij dit werk voor een speciale gelegenheid of in opdracht componeerde, is niet geweten. Mozart koos met de viool en de altviool concerterende instrumenten die vooral in zijn thuisstad Salzburg zeer geliefd waren. Bijzonder is dat hij bij de altviool vraagt om het instrument een halve toon hoger dan normaal te stemmen ( accordata un mezzo tono più alto ). Waarschijnlijk was het zijn bedoeling om de klank van de viool en de altviool dichter bij mekaar te brengen en om zo dit duo beter te laten contrasteren met de rest van het orkest. De Sinfonia Concertante, KV364 laat reeds duidelijk de maturiteit voorvoelen van de pianoconcerto s die Mozart later in Wenen zal schrijven. Dramatiek nestelt zich in melodieën die op het eerste gezicht zorgeloos lijken, nobele expressie en briljante schriftuur gaan hand in hand. Na een zelfverzekerd Allegro maestoso volgt een sereen Andante. De Sinfonia besluit met een exuberant rondo presto.

7 Ah, lo previdi, KV272 Ah, lo previdi! Povero Prence, con quel ferro istesso, Che me salvò, ti lacerasti il petto. (ad Euristeo) Ma tu sì fiero scempio Perché non impedir? Come, o crudele, D'un misero a pietà non ti movesti? Qual tigre ti nodri? Dove nascesti? Bella mia fiamma, KV528 Bella mia fiamma, addio; non piacque al cielo Di renderci felici. Ecco reciso, Prima d'esser compito, Quel purissimo nodo, Che strinsero fra lor gli animi nostri Con il solo voler. Vivi; cedi al destin, cedi al dovere. Dalla giurata fede La mia morte t'assolve; A più degno consorte... oh pene! unita Vivi più lieta e più felice vita. Ricordati di me; ma non mai turbi D'un infelice sposo La rara rimembranza il tuo riposo. Regina, io vado ad ubbidirti; ah tutto Finisca il mio (*) furor col morir mio. Cerere, Alfeo, diletta sposa, addio! Nehmt meinen Dank, ihr holden Gönner, KV383 Nehmt meinen Dank, ihr holden Gönner! So feurig, als mein Herz ihn spricht, euch laut zu sagen, können Männer, Ich, nur ein Weib, vermag es nicht. Doch glaubt, ich werd' in meinem Leben Niemals vergessen eure Huld: Blieb' ich, so wäre mein Bestreben, Sie zu verdienen, doch Geduld! Von Anbeginn war stetes Wandern Der Musen und der Künstler Los: Mir geht es so, wie allen andern, Fort aus des Vaterlanden Schoss Seh' ich mich von dem Schicksal leiten. Doch glaubt es mir, in jedem Reich, Wohin ich geh' zu allen Zeiten Bleibt immerdar mein Herz bei euch. (*) Più esatto, "il tuo furor", come nel libretto

8 Jos van Immerseel Als musicus-solist, verzamelaar-onderzoeker en didacticus-dirigent put Jos van Immerseel inspiratie uit één overtuiging: "Wer das Dichten will verstehen, muß ins Land der Dichtung gehen; Wer den Dichter will verstehen, muß in Dichters Lande gehen". De historische uitvoeringspraktijk kan pas gedijen in een permanente dialoog tussen de wereld van de muziekwetenschap en deze van de gespecialiseerde muziekpraktijk. Jos van Immerseel is een gepassioneerd onderzoeker en verzamelaar. In de loop der jaren bouwde hij een indrukwekkende collectie uit van historische klavecimbels en concertvleugels die representatief is voor de klaviermuziek van 1700 tot Op deze instrumenten onderzoekt hij systematisch de historisch gefundeerde relatie tussen de composities, de instrumenten en de noodzakelijke speeltechniek. Met de hulp van de beste Europese restaurateurs, stemmers, technici en transporteurs brengt hij de tijdseigen klankwereld van de klassieke, de romantische en de impressionistische instrumenten in een historisch geargumenteerde context. Het voor de specifieke uitvoering meest geëigende instrument neemt hij mee naar concertzaal of opnamelocatie zodat men de specifieke karakterkleuren van deze meticuleus nagebouwde facsimile of originele concertvleugel opnieuw kan ervaren. Twee bijzondere instrumenten uit het Museum Vleeshuis in Antwerpen waren van de grootste betekenis voor zijn ontwikkeling op het historische instrumentarium: Ioannes Dulcken (1747) en Conrad Graf (1826). Niet minder belangrijk waren zijn contacten met collegae zoals René Jacobs, de gebroeders Kuijken, Jaap Schröder, Anner Bijlsma, Paul Van Nevel, Guy de Mey, Paul Dombrecht ea.. Jos van Immerseel begon zijn loopbaan als pianist en kreeg meteen erkenning als uitmuntend prima vista speler in het Internationales Musikwettbewerb Klavierspiel vom Blatt van de Bayerische Rundfunk (München, 1963). Zijn fascinatie voor de vocale muziek en het orgel bracht hem definitief bij de oude muziek. Zijn eigen ensemble Collegium Musicum ( ) trok de aandacht door enkele succesvolle experimenten op historische instrumenten binnen het repertoire van de Renaissance en de barok. Hij vervolgde zijn onderzoek met de studie van het historisch klavecimbel (bij Kenneth Gilbert, hoger diploma met de grootste onderscheiding en toejuichingen van de jury, 1973). Toen in 1973 het klavecimbelconcours van Parijs voor het eerst werd ingericht, won hij het à l unanimité du jury én met de prijs van het publiek. Hij was de enige kandidaat die consequent koos voor het historische klavecimbel (Ruckers-Taskin, 1780) en leidde op die manier een nieuwe tendens in voor de Franse klavecimbelschool. Jos van Immerseel geniet als solist internationale erkenning. Zijn werk werd bekroond met een reeks prestigieuze prijzen, zoals de Diapason d'or, Le Choc du Monde de la Musique, FFFF de Télérama, ea. Jos van Immerseel is gekend als een virtuoos klavierstemmer en bezit een imposante bibliotheek. Hij publiceerde in tal van tijdschriften en schrijft ook meestal zelf de teksten die zijn cd-opnamen begeleiden. Als dirigent oriënteerde Jos van Immerseel zich aanvankelijk ( ) op de barokmuziek, maar geleidelijk verlegde hij de grenzen van zijn onderzoek naar de klassieke, de romantische en de impressionistische muziek. In 1977 leidde hij de inmiddels legendarische uitvoeringen van Monteverdi s L Orfeo waaraan een schare nu beroemd geworden barokspecialisten meewerkte. In de jaren tachtig dirigeerde hij vaak het Radio-Kamerorkest, het Nederlands Kamerorkest en het Nederlands Kamerkoor. Hij legde zich steeds meer toe op de historische improvisatiepraktijken en maakte een diepgaande studie over de toepassing van de retoriek in de muziek. Zijn inzichten werkte hij verder uit als dirigent van Anima Eterna, het orkest dat hij in 1987 oprichtte. Conservatoria en hogescholen in Europa, de USA en Japan nodigen Jos van Immerseel regelmatig uit voor masterclasses, colleges en aanverwante opdrachten. Zijn belangrijkste verblijfplaats blijft Antwerpen, waar hij lange tijd klavecimbel en pianoforte onderwees aan het Conservatorium en in augustus de jaarlijkse masterclass doceert op instrumenten van het Museum Vleeshuis. Voor langere tijd was hij ook professor aan het Conservatoire National Supérieur van Parijs, en gastdocent aan de Scola Cantorum Basiliensis. Van 1982 tot 1985 was hij samen met Ton de Leeuw artistiek directeur van het Sweelinck-Conservatorium Amsterdam. Jos van Immerseel is ook directeur van het LABO 19, departement van het Orpheus Instituut Gent. LABO 19 bestudeert de historische uitvoeringspraktijk van de negentiende-eeuwse muziek. Sinds 1995 organiseert de Filharmonische Vereniging van Brussel jaarlijks een Jos van Immerseel-concertcyclus in Brussel. Het Concertgebouw Brugge biedt het publiek in 2003 zes keer de gelegenheid om op Zondag Josdag een kijk achter de schermen van de muziekpraktijk, gaande van de specifieke eigenschappen van historische instrumenten tot de samenwerking met collega-musici. Elisabeth Scholl Elisabeth Scholl is geboren te Eltville/Rhein. Na haar humaniora studeerde ze bij Prof. Eduard Wollitz in Mainz en aan de Schola Cantorum Basiliensis bij René Jacobs en Richard Levitt. In februari 2002 maakte ze haar debuut aan de Duitse Staatsopera te Berlijn als Clarice in Haydns Il mondo della luna onder leiding van René Jacobs. In 2001 trad ze op in het Oude Muziek Festival te Innsbruck en op het Schwetzingen Festival in de titelrol in Haydns L anima del filosofo onder leiding van Thomas Hengelbrock. Voor het eerst was zij ook te Essen te beluisteren als Cajo in Vivaldi s Ottone in villa onder leiding van Andreas Spering in oktober 2001 en werd ze daar uitgenodigd door Music Director Stefan Soltesz om terug te keren voor de rol van de Gravin in Mozarts Le nozze di Figaro. Elisabeth Scholl werkte samen met Philip Pickett, Marcus Creed, Frieder Bernius, Konrad Junghänel, Philippe Herreweghe, René Jacobs, Ton Koopman, Mario Venzago, Rolf Beck, Michael Schneider, Sigiswald Kuijken, Bruno Weil, Andreas Spering, de Akademie für Alte Musik Berlin, de Freiburg Baroque Orchestra en het RIAS Kamerkoor. Zij werd gevraagd op de volgende festivals: Tokyo Summer Festival, Rheingau Music Festival, Leipzig Bach Festival, Flanders Festival, Les jeudis d été Festival in Colmar, Helsinki Festival, Händel Festival in Göttingen, Mecklenburg-Vorpommern Festival, Lucerne Festival, Händel Festival in Karlsruhe en de BBC Proms. Haar eerste liedalbum verscheen in 1999 op cd. Ze treedt regelmatig op met Burkhard Schaeffer. Verschillende cd-producties onder leiding van René Jacobs, Philippe Herreweghe, Philip Pickett, Joachim Martini, Sigiswald Kuijken en Konrad Junghänel getuigen van haar hoge creatieve input.

9 Midori Seiler Midori Seiler stamt uit een muzikale familie. Ze werd geboren in Osaka maar groeide op in Salzburg. Aan het Mozarteum studeerde ze viool bij Helmut Zehetmair en Sandor Vegh. Aan het conservatorium van Basel werkte ze met Adeline Oprean, in Londen met David Takeno en in Berlijn met Eberhard Feltz. In 1989 besloot ze naast de moderne viool ook de historische types te bestuderen en begon ze barokviool te spelen, eerst aan de Schola Cantorum Basiliensis, daarna in Berlijn onder leiding van Stephan Mai. Na een ruime ervaring als kamermuziekspeler, orkestlid en concertmeester bij talrijke ensembles in verschillende landen, werd ze in 1991 lid van het befaamde barokorkest Akademie für Alte Musik Berlin; bij dit topensemble musiceerde ze dan ook als orkestmeester en als solist in verschillende concerti. In 1998 stichtte Midori Seiler haar eigen Boreas-Ensemble (twee violen en continuo). In datzelfde jaar werd ze uitgenodigd door Anima Eterna; vanaf 2000 treedt ze trouwens regelmatig op als concertmeester van dit ensemble. Haar intense belangstelling voor kamermuziek resulteerde ook in het samenspel met Jos van Immerseel. Een eerste project met twee cd s bevat de Weense sonates van Mozart, een programma dat ook in de concertzaal gebracht wordt. Midori Seiler verzorgde inmiddels optredens in Europa, Japan en Zuid-Amerika en ontwikkelde zich de laatste jaren als een van de markantste barokviolisten. Paul De Clerck Paul De Clerck studeerde aan het conservatorium van Brussel (prof. E. Schiffer) en vervolmaakte zich bij A. Gertler, Bruno Giuranna (Italië) en Emmanuel Vardi (New York). Na een tijdje bij het kamerorkest I Fiamminghi te hebben gespeeld, is hij van 1982 tot 1992 altvioolsolo bij het Symfonisch Orkest van de Nationale Opera De Munt. Nadien verkiest Declerck als freelance musicus verder te gaan en legt hij zich meer toe op kamermuziek en hedendaagse muziek bij oa. Ensemble Modern Frankfurt. Paul Declerck is momenteel lid van het Prometheus Ensemble en Ictus. Sedert 1998 is hij docent altviool en hedendaagse muziek aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Brussel. Frank Theuns Frank Theuns werd geboren te Antwerpen. Hij studeerde fluit, blokfluit en traverso aan het Koninklijk Conservatorium te Brussel. In 1980 behaalde hij het Hoger Diploma fluit, in 1989 het Hoger Diploma traverso in de klas van Barthold Kuijken. Sinds 1987 doceert hij traverso aan het Lemmensinstituut te Leuven en aan het Koninklijk Conservatorium te Brussel. Hij verzorgt regelmatig mastercourses en lezingen in België, Nederland, Italië en Spanje. Frank Theuns werkte samen met de barokensembles Les Talens Lyriques (olv. Christophe Rousset), Les Musiciens du Louvre (olv. Marc Minkovski), Collegium Europae (olv. Wieland Kuijken), Collegium Vocale (olv. Philippe Herreweghe). Momenteel is hij lid van Anima Eterna (olv. Jos Van Immerseel), Il Fondamento (olv. Paul Dombrecht), Le Concert des Nations (olv. Jordi Savall), Explorations (olv. Roel Dieltiens) en La Petite Bande (olv. Sigiswald Kuyken). In 1989 richtte hij het ensemble Il Trionfo del Suono op waarmee hij optrad in de meest bekende festivals voor oude muziek in Europa. Zijn eerste solocd met werk van J. Kirnberger op het label Eufoda kende een groot succes. Voor het label Accent nam hij werk op van Berlijnse componisten (2000) en van Hotteterre (2001). Anima Eterna Aanvankelijk verwierf het orkest rond Jos van Immerseel bekendheid door zijn historische uitvoeringspraktijk: de tekstkritische studie van partituren en het gebruik van oorspronkelijk instrumentarium in periodegetrouwe orkestraties. Muziek voor fijnproevers, die het op prijs stelden dat hen een nieuwe ingang werd geboden tot repertoire dat zij al meenden te kennen. Dat het publiek in vijftien jaar is blijven groeien is echter niet te danken aan de wetenschappelijke rigueur waarmee elk nieuw project wordt aangepakt of aan het vakmanschap van de musici en van hun dirigent, maar aan wat zij voortbrengen: de muziek. De lovende kritieken van kenners hebben zich vertaald in volle zalen en sinds kort mag Anima Eterna, dat ooit als klein barokensemble begon, zich orkest in residentie van het nieuwe Concertgebouw van Brugge noemen. Anima Eterna is een projectorkest, dat vijf tot zes maal per jaar de tanden in een nieuw stuk repertoire zet. Er komt een intensieve dialoog op gang tussen de musici en de artistiek leider. Niets spreekt vanzelf, alles is onderwerp van onderzoek. Wat staat er precies in de partituur? Hoe hoorde de componist het aan zijn schrijftafel, in zijn hoofd? Wat is de ideale bezetting en welke conventies golden er? Hoe klonk destijds een fagot? Welke mogelijkheden tot persoonlijke expressie biedt het stuk? Alle leden van het gezelschap spannen samen om de geheimen van het stuk bloot te leggen, elk met zijn eigen expertise, zijn eigen instrument en zijn persoonlijke relatie tot de muziek. In deze arbeid wordt de magie geboren. Gaandeweg verdwijnt elke tegenstelling tussen artistieke vrijheid en historische noodzaak en tenslotte krijgt Mozart zijn zin: de luisteraar krijgt de indruk de componist zelf aan het werk te horen. Ook de muziek uit de negentiende eeuw, die minder vaak op een historische manier wordt benaderd dan die uit de barok, komt opnieuw tot leven in het laboratorium van Anima Eterna. Symfonieën van Schubert en Beethoven klinken bij dit orkest als nieuw en het is voor de luisteraar een opluchting de sjablonen van honderd jaar uitvoeringstraditie achter zich te laten en de werken uit het ijzeren repertoire weer zelf te horen spreken. Het orkest heeft hiermee inmiddels "een trend gezet waar men in de toekomst niet meer omheen kan, als men op een geloofwaardige manier de negentiende-eeuwse muziek wil uitvoeren." (Herman Baeten in Schubert zonder bril, 1997, Alamire.) Met een nieuwe reeks cd s bij het Franse label Zig-Zag Territoires verzekert Anima Eterna zich voor de komende jaren al van een plaats in de agenda van de thuisluisteraar, maar wie werkelijk wil ervaren hoe Van Immerseel en zijn team het bloed terugbrengen in de wangen van Bach, Haydn en zelfs Johann Strauss jr. kan niet om hun optredens heen.

10 Anima Eterna Viool I Brian Dean Balázs Bozzai Laura Johnson Antoinette Lohmann László Paulik Viool II John Wilson Meyer Karin Dean Paulien Kostense Joseph Tan Wanda Visser Altviool Luc Gysbregts Laxmi Bickley Sabine Dziewior Jan Willem Vis Cello Richte van der Meer Inka Döring Patrick Sepec Contrabas James Munro Tom Devaere Fluit I Frank Theuns Fluit II Marc Hantaï Hobo I Ann-Kathrin Brüggemann Hobo II Elisabeth Schollaert Fagot I Jane Gower Fagot II Javi Zafra Hoorn I Uli Hübner Hoorn II Martin Mürner