Diaken Brussee: Eenzaamheid is de grootste armoede. Bijstandswerk: hedendaagse dwangarbeid? De Gouden Eeuw was helemaal zo gek nog niet

Transcriptie

1 maart 2013 iedere maand gratis GRATIS VOOR: MUG MAGAZine 25 jaar Diaken Brussee: Eenzaamheid is de grootste armoede Bijstandswerk: hedendaagse dwangarbeid? Thrillerschrijver Arjen Lubach is slaaf van het plot De Gouden Eeuw was helemaal zo gek nog niet

2 van der Woude de Graaf Advocaten Juridische Problemen? Op het gebied van Arbeidsrecht, Civiel Recht, Consumentenrecht, Huurrecht, Personen- en Familierecht, Sociale Zekerheid, Strafrecht en Vreemdelingenrecht kunt u bij ons kantoor terecht. Tel of Even geen geld, wel spullen? Lenen op onderpand: snel, simpel en betrouwbaar Kosteloos Spreekuur: Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag van uur. Gelieve zich telefonisch aan te melden tussen en uur op voor een afspraak op diezelfde dag. Willemsparkweg 31, 1071 GP Amsterdam T: F: E: info@woudegraaf.nl I: Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en 12 Bij de Gemeente Amsterdam kan iedereen vanaf 18 jaar geld lenen op onderpand tegen lage kosten. De voordelen van de Stadsbank van Lening direct contant geld tegen inlevering van u kunt uw bezittingen elk moment weer uw sieraden of gebruiksartikelen; meenemen, als u het geleende geld met lage beleenkosten en verlengen van uw de kosten terugbetaalt; lening is elke 9 maanden mogelijk; een gemeenteinstelling, dus betrouwbaar. CARE In onze dagbesteding aan de Kerkstraat in Amsterdam, kunnen wij nog kandidaten plaatsen die belangstelling hebben om het ZEEFDRUKVAK te leren in onze galerie te werken en zelf te leren FOTOGRAFEREN, SCHILDEREN of TEKENEN. Als je belangstelling hebt voor een van deze activiteiten meld je dan zo spoedig mogelijk aan via telefoon Wij hebben ook nog plaats in Utrecht. Baantraject Care, Kerkstraat 205, Amsterdam. Tel: IK VECHT VOOR UW RECHT! Een dagvaarding ontvangen? Laat de deurwaarder niet los? Voor de (straf)rechter verschijnen? Uitkering geweigerd of ingetrokken? Huurkwestie of een dreigende huisuitzetting? Of andere juridische problemen? GRATIS RECHTSBIJSTAND VOOR MINIMA! Schinkelkade VJ Amsterdam T: F: E: info@mousadvocatuur.nl W: Je tijd goed besteden en relevante werkervaring opdoen? Meld je aan als vrijwilliger bij Buddyzorg van De Regenboog Groep Mail: vrijwilligerswerk@deregenboog.org Naar elkaar luisteren Met elkaar praten Van elkaar leren in de Multiloog - bijeenkomsten Voorjaar/zomer 2013 Amsterdam Thema: Communicatie over ervaringen in het dagelijks leven plaats: Stichting Muzenis Cliffordstraat 38 dag & tijdstip: dinsdag uur datum: 26 maart, 21 mei, 11 juni (kunst- Multiloog) en 20 augustus (kunst-multiloog) openbaar vervoer: tram lijn 10 (eindhalte), bus 21 plaats: Centrum Westerwijk Adm. De Ruijterweg dag & tijdstip: woensdag uur datum: 13 maart en 8 mei openbaar vervoer: tram lijn 7, 12, 13 en 14, bus lijn 18 plaats: Gebouw Tetterode (ism de Bijstandsbond) ruimte: D4net Bilderdijkstraat 165F dag & tijdstip: woensdag uur datum: 17 april openbaar vervoer: tram lijn 3, 7, 12, 13, 14 en 17 Toegang: overal gratis Organisatie: St. IPC/INCA Projectbureau Amsterdam Telefoon: / Website: Met steun van: Gemeente Amsterdam (Dienst WZS) Advertentie

3 4 Peter van Straaten Inhoud Joep Bertrams de gulle keuken 7 Bijstandswerkers in het nauw 8/9 De sociale kant van de kerk 10 Spullen lenen via het web 11 Het leed van verborgen vrouwen 13 Thriller van een alleskunner 14 Verliefd op een pelsjager 15 Het rijke verleden van Amsterdam 17 Belastingaangifte loont! Rubrieken en columns 4/5 De maand MUG & Van de redactie 6 Cathelijne s rekening, College 12 Agenda cultuur & Stadspas Amsterdam 16 MUGwijzer 17 Cryptogram 20 Jacques Peeters, Sociaal Raadslieden & Juridisch Loket 21 Betoog & de Gemeentelijke Ombudsman 22 Klerenzooi! & Bijbanen 23 Gratis Amsterdam, Buitenkansjes & De gulle keuken Foto voorpagina: John Melskens de gulle keuken Klerenzooi! mugwijzer Tips en nuttige adressen over werk en inkomen de zorgen van zorgman verborgen achter de voordeur lubachs hollandse thriller heimwee naar de gouden eeuw? Colofon Hoofdredactie: Joop Lahaise Redactie: Toine Graus, Lotte Haase, Marcel Schor, Arnoud van Soest, Contact: redactie@mugweb.nl / Eindredactie: Edwin Giltay, Jeannet van Leeuwen, Jos Verdonk Layout: Eddo Gorter, Gert Meijerink, Naomi Mizrahi (stagiaire) Contact: layout@ mugweb.nl / Webbeheer: Gert Meijerink Fotografie: George Maas, John Melskens (beeldredacteur), Sodis Vita e.a. Illustraties: Eddo Gorter Aan dit nummer werkten mee: Joep Bertrams, Catelijne Bosman, Ingrid Guldenaar, Frans Ligtvoet, Aart-Jan van Oss, Jacques Peeters, Péjo, Ulco van de Pol, Mathieu Raemaekers, Peter van Straaten, Christine Westerveld Secretariaat: Tallie Uittenbroek Contact: administratie@mugweb.nl / Distributie: Richard Nadort, Tony Strijbosch, Fred van der Zee Contact: / MUG Magazine en zijn uitgaven van stichting BBU en worden gemaakt door een onafhankelijke redactie van vaste medewerkers en vrijwilligers. Directeur: Joop Lahaise. Postadres stichting BBU / MUG Magazine: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. MUG Magazine is in de regio Groot-Amsterdam gratis verkrijgbaar bij bibliotheken, buurthuizen, werkpleinen, zwembaden, wachtkamers, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en culturele instellingen. Oplage deze maand: Druk: Dijkman Offset, Diemen. Marketing: Marco Bakker, Pauline Roffel, Contact: marketing@mugweb.nl / Deadline kopij eerstvolgende nummer: 20 maart (Advertenties) MUG Magazine zoekt freelance journalisten GEZOCHT Maatschappelijk betrokken freelance journalisten MUG Magazine zoekt met spoed ervaren journalisten (minimaal hbo of vergelijkbaar niveau), die met beide benen in de samenleving staan, mensen belangrijker vinden dan geld en journalistieke integriteit vooropstellen. Wij bieden een bescheiden honorarium. Voor informatie: bel of mail (cv en contactgegevens) naar administratie@mugweb.nl Problemen met de uitkering? Deurwaarder aan de deur? Dreigende huisuitzetting? GRATIS ADVOCATENSPREEKUUR! elke middag van tot uur Zie ook onze advertentie op pagina 9 Westerdoksdijk AD Amsterdam T: E: mug@pontius.nl Problemen met uw uitkering? Gratis afspraak! Zie ook advertentie op pagina m a a r t 2013 inhoud 3

4 de maand mug MUG Magazine begint de maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? En wat staat ons nog te wachten? MUG maakt de balans op. Scherpe kantjes af van woonakkoord Het kabinet (VVD en PvdA) en D66, ChristenUnie en SGP hebben een akkoord over de woningmarkt bereikt. De plannen voor huurverhogingen, strengere hypotheek regels en een heffing voor woningcorporaties worden afgezwakt. Vanaf dit jaar moesten nieuwe huizenkopers hun hele hypotheek lening in dertig jaar aflossen om nog hypotheekrenteaftrek te kunnen krijgen. Met het akkoord hoeven zij nog maar de helft van hun hypotheek af te lossen, waardoor hun maandelijkse hypotheeklasten lager worden. Wel krijgen huizenkopers bij deze laatste constructie minder hypotheekrente-aftrek dan bij volledige aflossing. Ook mogen kopers een tweede lening afsluiten tot vijftig procent van de waarde van de woning. Zij krijgen hierover geen hypotheekrente-aftrek. Het kabinet versoepelt de aanpak van scheefwoners. Dit zijn de mensen met midden- en hogere inkomens die in goedkope huurwoningen zitten. De huren van gesubsidieerde woningen zullen iets minder stijgen. De maximale huurverhoging in juli voor de inkomens tot blijft 4 procent. Voor inkomens tussen en geldt een maximale huurverhoging van 4,5 procent (dat was 5 procent). Huurders met een inkomensdaling kunnen huurverlaging krijgen. Eveneens is afgesproken om de huurtoeslag te verhogen.,,veel mensen zullen door het woonakkoord door het ijs zakken, zegt Ronald Paping van de Woonbond, de landelijke belangenvereniging van huurders en woningzoekenden. De bond is niet blij met de 1,5 procent huurverhoging bovenop de 2,5 procent inflatiecorrectie voor de laagste inkomens. Paping:,,Een op de drie huurders komt nu al niet rond. Die groep zal alleen maar groter worden. De enige plek waar ze straks nog terechtkunnen is de schuldsanering. rechtigden aan een baan te helpen. Volgens Maaike Zorgman, bestuurder van FNV Bondgenoten, is dat niet altijd een succes.,,in de zorg zie je dat mensen te weinig uren krijgen om van hun baantje te kunnen leven. En dat mensen die vanuit de bijstand worden aangenomen in lagere loonschalen terechtkomen. Het sociale contact met mensen zodat je bijvoorbeeld kunt signaleren of iemand pijn heeft of niet voldoende eet wordt bovendien uit het takenpakket gesneden. In de taxibranche ontwaart ze een andere tendens.,,daar zien we dat mensen eerst met behoud van uitkering werken, vervolgens een tijdelijk contract krijgen, maar al snel weer worden ontslagen. Echt duurzaam werk levert dat dus niet op. Ook het nieuwe beleid om bijstandsgerechtigden tijdelijk werk te bezorgen kan de FNV weinig bekoren. Zorgman:,,Eerst zocht DWI werkgevers die iemand in vaste dienst willen nemen, maar nu subsidiëren ze ook uitzendbureaus. Wij vinden dat een héle slechte zaak. Het is de Peter van StraAten core business van uitzendbureaus om mensen aan tijdelijk werk te helpen. Daar hoeven ze niet nog eens voor gesubsidieerd te worden. (Zie ook pagina 7). Fraude in zorg wordt harder aangepakt Zorgverzekeraars gaan bijhouden wie in het verleden heeft geprobeerd verzekeringsfraude te plegen. Ze gaan dit aan het Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit (CBV) van het Verbond van Verzekeraars doorgeven. Fraude wordt gemeld aan de politie en het Openbaar Ministerie. Eerder dreigde de Nederlandse Zorgautoriteit om zorgverzekeraars die ziekenhuisnota s niet goed controleren te beboeten. Bij zorgfraude gaat het om valse nota s, vervalste recepten en misbruik van het persoonsgebonden budget. Naast particulieren belazeren ook zorginstellingen en medisch specialisten de boel door niet uitgevoerde behandelingen te declareren. De verzekeraars achterhaalden in 2011 voor 167 miljoen euro aan vervalste declaraties. Aan fraude werd in dat jaar 7,7 miljoen euro opgespoord. Fiscus legt aftrekposten onder vergrootglas Op de aftrek van lijfrentepolissen en zorgkosten gaat de fiscus dit jaar scherp controleren. Staatssecretaris Frans Weekers (Financiën) heeft dat vorige maand laten weten. Elk jaar kiest de belastingdienst thema s waarop extra wordt gecontroleerd. Volgens Weekers wordt de aangifte inkomstenbelasting 2012 iets makkelijker. Voor ruim vier miljoen belastingplichtigen zijn de bank- en spaargegevens op de aangifte alvast ingevuld. De staatssecretaris roept mensen op alle gegevens goed te controleren. (Zie ook pagina 17). Kinderombudsman opent meldpunt arme kinderen De Kinderombudsman Marc Dullaert opende vorige maand een tijdelijk meldpunt voor kinderen in armoede. Dit is de start van een onderzoek naar de situatie van Nederlandse kinderen in armoede en het effect van het huidige armoedebeleid. Dullaert hoopt dat het onderzoek gemeenten kan helpen met het verbeteren van hun armoedebeleid. Eén op de negen kinderen in Nederland leeft volgens de Kinderombudsman in armoede. Dit zijn kinderen. Op de website van de Kinderom- FNV niet blij met social return De gemeente Amsterdam doet aan social return : bedrijven die opdrachten van de gemeente krijgen doen wat terug door bijstandsge- 4 Actueel m a a r t 2013

5 schijnlijk omdat in de Randstad relatief meer ondernemingen failliet zijn gegaan. Tussen 2008 en 2011 werd 57 procent van alle bedrijfsfaillissementen in Nederland hier uitgesproken, terwijl minder dan de helft van alle ondernemingen in deze regio is gevestigd. Eind juni 2012 zaten mensen in de ww. Het aantal mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering daalt de laatste jaren wel een beetje. Halverwege vorig jaar ging het om Nederlanders. Demonstrerende vrouwen op de Dam. Valentijnsdag stond niet alleen in het teken van de liefde, maar ook van One Billion Rising, een wereldwijde actiedag om geweld tegen vrouwen en meisjes te stoppen. Blijf Groep Amsterdam haakte aan met een flashmob. Deze organisatie helpt om huiselijk geweld te stoppen en biedt hulp en opvang. Foto: Piet van der Meer budsman konden kinderen van 8 tot 18 jaar hun verhaal vertellen en ervaringen delen. Daarna nodigt Dullaert vijftig kinderen uit om verder te praten. De resultaten van het onderzoek gaan naar het ministerie van Sociale Zaken. Aantal bijstandsuitkeringen blijft groeien Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telt meer bijstandsontvangers dan in Alleen al afgelopen jaar liep het aantal mensen in de bijstand met op, tot een voorlopige eindstand van eind De oorzaak is bekend. Een verslechterende arbeidsmarkt. De werkloosheid stijgt en het aantal banen neemt af, aldus het CBS. In 2012 is het aantal jongeren dat een bijstandsuitkering kreeg wel weer gedaald ten opzichte van het jaar ervoor, maar dat is vooral te wijten aan de overheid die jongeren tot 27 jaar uit de bijstand weert. In Amsterdam bleef het aantal bijstandsontvangers vorig jaar vrijwel gelijk, na een lichte stijging in De hoofdstad telt volgens opgave van het CBS nu bijstandsontvangers. Haarlemmermeer met Schiphol als belangrijkste werkgever doet het met een daling van 7 procent zelfs goed. Ook aantal ww-uitkeringen stijgt Het CBS becijfert dat het aantal mensen in de ww de afgelopen vijf jaar met 77 procent is toegenomen, in de Randstad zelfs met 90 procent. Dat laatste komt waar- Gevangenisstraf voor fraude met uitkering Een 69-jarige vrouw uit Dordrecht krijgt één jaar gevangenisstraf en moet aan uitkeringen terugbetalen. Zo luidde vorige maand het vonnis van de Rotterdamse rechtbank. Zij heeft uitkeringsfraude gepleegd en geld witgewassen. Haar zoon werd wegens het witwassen van tot twee maanden gevangenisstraf veroordeeld. De fraude kwam aan het licht na onderzoek van de politie en de inspectie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De vrouw had tussen 1981 en 2009 een bijstandsuitkering. Zij verzweeg tegenover de Sociale dienst dat ze flinke tegoeden op een buitenlandse bankrekening had. De zaak ging rollen toen de politie bij een doorzoeking in de woning van de vrouw buitenlandse bankafschriften vond. VAN DE REDACTIE Joop Lahaise Werken met behoud van uitkering riekt naar dwangarbeid, stelt FNV-bestuurder Maaike Zorgman in dit nummer. Ze doelt op misstanden waarover mensen niks durven zeggen, omdat ze bang zijn op hun uitkering te worden gekort. Gesol met mensen, slechte arbeidsomstandigheden en dat zonder loon. Baantjes zonder enig perspectief op een betaalde aanstelling of doorstroom naar serieus werk. Zo zijn ook in het Amsterdamse Bos mensen tewerkgesteld. Ze moesten een formulier tekenen waarin ze beloofden geen negatieve dingen over het project te zeggen, meldt Zorgman. Jawel, het Amsterdamse Bos! Wie de geschiedenis kent, denkt aan de werkverschaffing van weleer. Zijn de jaren dertig terug? Werken met behoud van uitkering is overigens op zich geen slechte zaak. Het kan een manier zijn om aan de bal te blijven, ervaring op te doen, je netwerk uit te breiden, in je ritme te blijven, niet te vereenzamen of gewoon zinvol bezig te zijn, vanuit een door de bijstands gerechtigde zelf gevoelde drang tot wederprestatie. Helaas worden enthousiaste bijstandswerkers die op hun niveau onbezoldigd vrijwilligerswerk doen, door Pantar/DWI na enige tijd van hun participatieplek gehaald om iets nuttigers te gaan doen. Ja, zelfs als langdurig werkloze kun je worden ontslagen. Gesol met mensen, bij wie het water financieel en sociaal toch al aan de lippen staat en die vaak geen verweer hebben. MUG vindt: koester uitkeringsontvangers die iets nuttigs willen doen, waarbij DWI natuurlijk mag verlangen dat de werkloze actief op zoek gaat naar betaald werk en voor de arbeidsmarkt beschikbaar blijft. Maar dan wel echt betaald werk en geen tewerkstelling. Dat laatste gaat ook nog eens ten koste van echte werkgelegenheid. DWI/Pantar zou moeten aantonen dat van gemeentewege aangeboden onbezoldigd werk ook echt ten goede van de cliënt komt, met als uitgangspunt dat werken met behoud van uitkering altijd op vrijwillige basis geschiedt. Laat de jaren dertig nog even niet terugkeren! m a a r t 2013 Actueel 5

6 Het college van burgemeester en wethouders verzorgt iedere maand een column. Dit keer is het de beurt aan Freek Ossel (PvdA), wethouder Wonen en Wijken. Catelijne s rekening Catelijne Bosman is de hoofdpersoon in de documentaire De rekening van Catelijne. In MUG Magazine elke maand Catelijne s eigen verhaal. Vergeet vooral je bh niet! Het is dinsdagochtend als ik het Inntel Hotel binnenloop voor wederom een verplichte bijeenkomst van het UWV. Vandaag mogen de andere genodigden en ik weer de banenmarkt met verschillende uitzendbureaus en werkgevers langs. Het zal mij benieuwen. Als het net zo gaat als de vorige keer, sta ik zo weer buiten. Maar nu gaat het heel anders. Als ik me aanmeld, hoor ik dat we twee workshops gaan volgen, waarmee we de hele ochtend zoet zullen zijn. Iedereen krijgt een gekleurde sticker; per kleur bezoeken we de onderdelen. Samen met mijn rood-gestickerde medekandidaten loop ik naar de ruimte waar mijn eerste workshop plaatsvindt. Een goedverzorgde vrouw van middelbare leeftijd heet ons daar welkom. Ze vertelt dat ze werkt bij de vrijwilligersorganisatie Dress for Succes, die gratis een representatieve outfit verstrekt aan minima die voor een sollicitatiegesprek zijn uitgenodigd. Wat goed, denk ik meteen. Maar als ik hoor welke tips ze vandaag voor ons heeft, val ik nog net niet van mijn stoel: het is wél de bedoeling dat we ons wassen Creatieve oplossingen Ga ik als huurder straks meer betalen voor mijn huurwoning? Ja, dat is het gevolg van de nieuwe plannen voor de woningmarkt die in Den Haag gemaakt zijn. Het is geen prettige maatregel maar wel noodzakelijk om de woningmarkt gezond te maken. Gelukkig heeft de minister wel geluisterd naar onze kritiek op zijn eerdere plannen. Hierdoor COLLEGE blijft de huurverhoging voor mensen met een laag inkomen beperkt. Ik vind het teleurstellend dat het idee van inkomensafhankelijke huren in de toekomst weer wordt afgeschaft. In Amsterdam wonen te veel mensen met een hoog inkomen in goedkope huurwoningen, die juist bedoeld zijn voor mensen met een laag inkomen. Daarom geloof ik in een systeem waarbij je meer huur gaat betalen als je meer verdient. Dit jaar starten wij in de stad met een experiment waarbij de huur stijgt als je inkomen omhoog gaat, maar ook weer daalt als je een jaar minder verdient. en schone kleren aandoen voor we naar een sollicitatiegesprek gaan. Dames moeten vooral niet vergeten een bh te dragen. Pardon? Tegen wie heeft mevrouw Dress for Succes het eigenlijk? Zijn wij een stel slechtgeklede, onnozele viespeuken? Gelukkig ben ik niet de enige die geschokt is. Een zeer goed geklede, extreem frisse vrouw merkt op dat we wel graag serieus genomen willen worden. Toeval of niet: de workshop is daarna meteen afgelopen. De volgende stemt me al niet beter. We zouden hier leren hoe we het beste bij een uitzendbureau kunnen solliciteren. Maar wat we horen is een propagandaverhaal van de vestigingsmanager van een uitzendbureau, compleet met cijfers en grafieken. Na hier een uur naar geluisterd te hebben, kan ik eindelijk naar de banenmarkt. Ach, dezelfde uitzendbureaus als vorige keer! Dat die geen werk voor mij hebben weet ik al. Ik zie één nieuw standje en stap eropaf. Een vriendelijke meneer vertelt over zijn bureau. Het klinkt allemaal goed. Zo kun je soms zelfs een opleiding vergoed krijgen. Hij leest mijn cv en zegt dat ik via hen zeker aan het werk kan. Een concrete vacature was er niet meteen. Ik hoor vast nog van hem. Ik zal in Den Haag blijven lobbyen om deze inkomensafhanke- gebouwen die een nieuwe be- minder lang en staan er nog veel lijke huur toe te passen. stemming kunnen krijgen. Deze Op de woningmarkt blijven maand worden zogenaamde een aantal hardnekkige problemen bestaan: veel mensen in Amsterdam-Zuidoost in de kluswoningen in de flat Kleiburg moeten heel lang wachten op verkoop gedaan. Die woningen een betaalbare huurwoning, er worden voor een laag bedrag worden te weinig nieuwe huizen verkocht, maar moet de koper gebouwd en door de slechte dan nog wel opknappen. Ook economische tijd is het voor veel is er onlangs door mijn eigen mensen moeilijk om een woning partij een idee gelanceerd voor te kopen. We zullen als stad zelf een Amsterdams hypotheekfonds dat geld moet uitlenen aan creatieve oplossingen moeten bedenken om de markt weer in Amsterdammers die een woning beweging te krijgen. Zo is er een willen kopen. Dit voorstel moet initiatief om meer aandacht te nog verder uitgewerkt worden. vragen voor de gebieden buiten Creatieve ideeën leiden uiteindelijk tot creatieve de ring. Hier zijn de wachtlijsten oplossingen. (Advertorial) Wist je dat boven de Out of the Closet winkel het HIV testing en counseling center van AIDS Healthcare Foundation is gevestigd? JODENBREESTRAAT 158 & WATERLOOPEIN 197 AMSTERDAM Hier kun je terecht voor een gratis HIV test waarvan je binnen 20 minuten de uitslag hebt, voor advies en condooms. Openingstijden: maandag tot en met zaterdag van 13:00 tot 19:00 en zondag van 13:00-18:00; Tel: amsterdam@aidshealth.org Let op: Met de maartbon van Stadspas kun je voor 15 euro gratis winkelen bij Out of the Closet. 6 achtergrond m a a r t 2013

7 Arnoud van Soest FNV Bondgenoten signaleert angst om misstanden aan te kaarten bij het werken met behoud van uitkering. De bond doet een (zwart-) boekje open. Maaike Zorgman: Wij staan voor werk met een fatsoenlijk loon en voor een goede begeleiding naar regulier werk. Foto: Sodis Vita Veel mis bij gedwongen arbeid W erken met behoud van uitkering is niet altijd dolle pret. Maar mensen zijn bang om hun klachten kenbaar te maken. Om die reden stelde de FNV een meldpunt in, wat resulteerde in een hoorzitting, een zwartboek en het Actiecomité Dwangarbeid Nee. Vakbondsbestuurder Maaike Zorgman, die zich bij FNV richt op werkzoekenden en uitkeringsgerechtigden, doet een boekje open:,,dwangarbeid klinkt misschien een beetje zwaar. Maar daar kun je van spreken als je tegen misstanden aanloopt waar je niets tegen kunt doen omdat je anders het risico loopt dat je uitkering wordt gekort. Maar het valt om de dooie dood niet mee om die verhalen boven water te krijgen. Dat merkte Zorgman pas goed toen ze meewerkte aan een uitzending van Nieuwsuur.,,Veel mensen zijn héél bang om hun mond open te doen. Bij een gewone werkgever is dat al moeilijk, maar dan heb je tenminste nog rechten om op terug te vallen. Wie in de bijstand zit heeft die rechten niet. In het contract staat wel dat je rechten en plichten hebt zoals gebruikelijk in het bedrijf. Maar wát die rechten zijn, is volstrekt onduidelijk omdat er geen arbeidscontract aan ten grondslag ligt. Dat maakt het moeilijk om je mond open te doen. De FNV heeft niet veel op met werken met behoud van uitkering. Zorgman:,,Wij staan voor werk met een fatsoenlijk loon en voor een goede begeleiding naar regulier werk. Daar moeten gemeenten op inzetten, maar in plaats daarvan zien we dat steeds meer gemeenten misbruik maken van werken met behoud van uitkering. En dat ze nu steeds vaker werk dat voorheen gewoon werd betaald, door uitkeringsgerechtigden laten doen. Vandaar dat we afgelopen zomer een meldpunt hebben geopend. Dat leverde veel reacties op. In Amsterdam kregen we veel klachten over Pantar, die bestaande vacatures naliep en werkgevers daar bijstandsgerechtigden voor aanbood. Dat was lekker goedkoop voor de werkgever! En daarmee word in de praktijk min of meer het idee losgelaten dat werken met behoud van uitkering vooral is bedoeld als opstapje naar betaald werk.,,dat er nauwelijks betaalde banen zijn wordt in beleidsstukken van de overheid nog wel toegegeven, maar in de praktijk merk je Betaalde baan wordt steeds vaker door bijstandsontvanger ingevuld daar weinig van. Het blijft je eigen verantwoordelijkheid als je werkloos bent. Als je maar genoeg je best doet dan lukt het wel, is de redenering van DWI. Zorgman geeft een paar voorbeelden waar het in de regio Amsterdam is misgegaan.,,we kennen een vrouw die met behoud van uitkering administratief werk heeft gedaan in de kinderopvang. Na tweeënhalf jaar had ze daar genoeg van, omdat ze niet geloofde dat het ooit tot betaald werk zou leiden. Inmiddels is ze weer aan het solliciteren geslagen. DWI is daar in dit geval mee akkoord gegaan, maar we kennen ook gevallen waarin dat niet wordt geaccepteerd. Ook bereikten de vakbond klachten over een project in het Amsterdamse Bos.,,Het was heel moeilijk om de mensen die daar te werk waren gesteld aan de praat te krijgen, herinnert Zorgman zich.,,piet van der Lende van de Bijstandsbond en ik hebben daar gepost, maar iedereen was in eerste instantie te bang om te praten. Ik had het geluk dat ik in de bus een paar mensen van het project hoorde mopperen. Aanvankelijk zeiden ze dat er niets aan de hand was. Ze hadden namelijk een formulier moeten ondertekenen waarin ze beloofden dat ze geen negatieve dingen over het project zouden zeggen, dit naar aanleiding van het bekend worden van een incident waarbij iemand in het ijskoude water was gevallen en niet naar huis mocht om zich te verkleden. Toen is er een spontane staking uitgebroken. Uiteindelijk hebben we gesprekken kunnen voeren met de leiding van het project, die een aantal misstanden erkende en wat zaken heeft verbeterd. Dat wil niet zeggen dat er geen klachten meer zijn, maar daar zijn we nog mee bezig. Hoe vaak van dergelijke misstanden in Amsterdam sprake is kan Zorgman nog niet zeggen aangezien dat nog verder ondergezocht moet worden.,,wat we wél merken is dat het beleid steeds harder wordt, en dat er steeds meer sancties worden gebruikt. Maar dat is niet het enige. De mogelijkheden om een opleiding te volgen zijn afgeschaft. Werken met behoud van uitkering wordt nu vooral als een tegenprestatie gezien, veel minder als een opstapje naar betaald werk. FNV en Bijstandsbond willen eerst in kaart brengen waar zoal met behoud van uitkering wordt gewerkt.,,we horen graag van Amsterdamse uitkeringsgerechtigden wat hun ervaringen zijn, positief of negatief. Maar betrokkenen vertellen niet zo gemakkelijk, zo is tot nu toe gebleken.,,mensen moeten zich gedekt weten, dus als er wat misgaat, moet je meteen bij zo n project aan de deur staan. Tot slot heeft ze nog een paar tips voor wie met behoud van uitkering werkt.,,je moet er vooral op letten dat betaald werk niet wordt overgenomen door mensen die met behoud van uitkering werken. Want als dat voordeliger is, zullen er niet snel betaalde banen terugkomen. Verder mag je verlangen dat je fatsoenlijk bejegend wordt. Dat geldt voor iedereen, dus ook voor uitkeringsgerechtigden. En dat je je mond open kunt doen als je vindt dat er iets mis is. Meld misstanden bij de Bijstandsbond of bij ons, en praat met collega s of je gezamenlijk misstanden wilt aanpakken. Samen sta je veel sterker. Meld je ervaringen met werken met behoud van uitkering bij FNV Lokaal Amsterdam. Contactpersoon: Ahmed Sajid ( of ahmed.sajid@c. fnv.nl). Het zwartboek is te vinden op: Zwartboek_werken_vanuit_de_bijstand_febr2013.pdf m a a r t 2013 achtergrond 7 DOSSIEr Dwangarbeid

8 Liefdewerk van de kerk Arnoud van Soest Terwijl het Vaticaan op zoek is naar een nieuwe paus, gaat het sociale werk van de lokale katholieke kerk gewoon door. Met name de Nicolaasparochie, die de binnenstad bedient, staat open voor een goed gesprek. Ook drugsverslaafden, prostituées, eenzame ouderen en zieken kunnen er terecht. De afgelopen decennia hebben veel kerken in Amsterdam de deuren moeten sluiten. En die er nog wél zijn, zitten overdag vaak potdicht. Daar stap je niet zo makkelijk naar binnen. De basiliek van de R.K. parochie van de H. Nicolaas aan de Prins Hendrikkade is één van de uitzonderingen. Elke middag om half één vindt daar een eucharistieviering plaats. Aan de balie kun je een afspraak voor een gesprek met iemand van de kerk maken. Bellen kan natuurlijk ook. Het godshuis beschikt zelfs over een website. Eugène Brussee, diaken van de Nicolaasparochie, voert veel van die gesprekken:,,ik heb eens gesproken met een vrouw die een echtscheiding achter de rug had. Ze wilde niet in therapie, maar ze had wel behoefte om haar hart te luchten. Ik heb ook een vrouw op bezoek gehad die wat geestelijke steun nodig had, omdat ze benauwd was voor een grote operatie. Hij benadrukt dat mensen vooral geen schroom moeten hebben om bij de kerk naar binnen te stappen, ook als je niet katholiek bent. Die aarzeling snapt hij overigens wel:,,sommige mensen hebben uit hun jeugd het beeld overgehouden van een kerk die je oplegt hoe je moet leven. Maar ik zeg altijd dat de mens in wezen goed is en dat je evenveel waard bent als welk ander mens ook. Dat is voor veel mensen een troostrijke gedachte. De Nicolaasparochie beschikt over vrijwilligers die eenzame mensen, ouderen of zieken bezoeken.,,de eenzaamheid onder ouderen is groot. Vaak hebben ze geen partner meer en weinig aanloop. Je kunt met die bezoekjes de eenzaamheid niet wegnemen, maar zo n maandelijks bezoekje kan wel een lichtpuntje zijn. De parochie was ook nauw betrokken bij het opzetten van verdeelpunten voor de Voedselbank: eentje bij de Diakonie aan de Nieuwe Herengracht en een ander Eenzaamheid is de grootste armoede van onze stad bij het stoelenproject in de Marnixstraat. Verder kunnen daklozen en gebruikers van de voedselbank een beroep doen op de medicijnpot als ze de medicijnen niet kunnen betalen of dringend naar de tandarts moeten. De parochie hielp ook mee om een lokale afdeling van Burennetwerk op te richten. Vrijwilligers helpen buurtbewoners met een boodschapje of het ophangen van een lampje.,,mensen krijgen niet alleen hulp bij karweitjes die ze zelf niet meer kunnen doen, maar ze kunnen ook hun verhaal kwijt. Een mens is er niet om alleen te zijn, je hebt een ander nodig. Als je helemaal alleen bent, verpieter je. Dat is eigenlijk de grootste armoede in onze stad. In Amsterdam leven veel mensen langs elkaar heen.,,dat geldt ook voor veel mensen met een smalle beurs, die ook wel eens wat leuks willen doen, maar daar het geld niet voor hebben. Dat vinden ze vervelend om te zeggen, dus gaan ze maar niet op pad. Zelf organiseert de parochie regelmatig bezinningsbijeenkomsten, waar je voor 3,- een maaltijd krijgt aangeboden.,,en voor wie de kosten bezwaarlijk zijn, hebben we altijd nog een potje, waar we uit kunnen putten. Op de vraag wie iets voor de minima zou moeten organiseren, ziet Eugène Brussee vooral een taak voor de buurthuizen weggelegd.,,ik betwijfel of de kerken die rol op zich moeten nemen, omdat het aantal geestelijken en parochiewerkers afneemt. Ik ben wel eens door een organisatie gevraagd welke van onze bijeenkomsten geschikt zijn voor eenzame mensen, maar als ze niets met het geloof hebben, zullen ze zich bij ons ook niet melden. Bestuurslid Hans Mensink van de Nicolaasparochie doet nog een duit in het zakje:,,ja, er is op de buurthuizen bezuinigd, maar niet alles hoeft geld te kosten. Praten kost geen geld. En een initiatief als de Stadspas geeft een behoorlijke zet in de goede richting. Voor 3,50 kun je met een bus naar de Zaanse Schans. Dat is niet duur. En in die bus kun je weer contacten leggen, want daarin zitten meer mensen die niet veel centjes hebben.,,er zijn ook veel plekken waar gratis concerten worden gegeven, vult Eugène Brussee aan.,,als je actief zoekt, bijvoorbeeld op internet, zul je zien dat er veel wordt georganiseerd. Mensen voelen soms een drempel om ergens alleen op af te stappen. Ik hoor regelmatig: ik zoek een maatje, met wie ik even kan wandelen, fietsen of naar het strand kan gaan. Maar ook daar is een oplossing voor, meent Mensink.,,Laatst belde er een blinde vrouw naar de studio van Radio Noord-Holland. Ze wilde dolgraag een keer naar een concert. Binnen tien minuten waren er al tien mensen die met haar mee wilden gaan. Diaken Eugène Brussee is te bereiken op KRINGLOOPWINKEL. bij U in de buurt Postjeskade 23-25, A dam West Kerkstraat 354, A dam Centrum Papaverweg 21, A dam Noord Zeeburgerpad 90, A dam Oost Lange Begijnestraat 8, Haarlem Centrum Spaarneweg 16A, Cruquius BOOGERT & HARING advocaten Gesubsidieerde rechtsbijstand voor minima Problemen met uw uitkering? GEDAGVAARD? Ontslag? Verblijfsvergunning geweigerd? Schone Lei? HUISUITZETTING? Scheiding? Bel direct: Kennismakingsgesprek altijd kosteloos Gratis inloopspreekuur: iedere maandag 17:00-18:30 uur Ruimt woningen geheel leeg. Overtoom 441, 1045 KG Amsterdam Tram 1, halte Rhijnvis Feithstraat Arbeidsrecht Bestuursrecht Familierecht Huurrecht Jeugdrecht Sociaalzekerheidsrecht Strafrecht Vreemdelingenrecht WSNP 8 achtergrond m a a r t 2013

9 Eugène Brussee: Een mens is er niet om alleen te zijn, je hebt een ander nodig Foto: John Melskens Diaconie helpt dak- en thuislozen Niet alleen de katholieke kerk doet aan sociaal werk. De protestantse kerken in Amsterdam richtten bijvoorbeeld een steunpunt voor dak- en thuislozen op. Caroline de Groot, die bij het steunpunt werkt, werd onlangs geïnterviewd voor het blad Right! van Defense for Children. Deze organisatie luidde de noodklok, omdat steeds meer gezinnen met kinderen vanwege huurschuld op straat belanden. In het artikel wordt aandacht besteed aan een vrouw die met een zeven maanden oude baby op straat belandde en tijdelijk werd opgevangen door de zusters van Moeder Teresa. Na veel soebatten kreeg ze een urgentieverklaring. Inmiddels woont de vrouw in een sociale huurwoning en gaat het goed met haar en haar kind. Maar er zijn ook gevallen waarin De Groot niet kon helpen, zoals bij een echtpaar waarvan de vrouw hoogzwanger was. Met hun tweejarige peuter moesten ze op de betonnen vloer van een garagebox slapen. De Groot wist de rechter niet te overtuigen dat er moest worden ingegrepen.,,het gezin had geen psychiatrische problemen en dus ook geen urgentie. Nu zwerven ze van de ene kennis naar de andere. Om hoeveel van dergelijke gevallen het in Amsterdam gaat kan De Groot niet zeggen. Ze doet dit werk pas een jaar. De PvdA heeft Kamervragen over deze zaak gesteld en de staatssecretaris van VWS laat het nu uitzoeken.,,mensen weten vaak niet dat ze huurbescherming hebben. Als ze hun huis uit moeten, begint de ellende pas goed. Wanneer je bij iemand gaat logeren en je kunt je daar niet inschrijven, word je vaak weggestuurd bij de sociale dienst, ook al heb je wettelijk wél recht op een uitkering. Dan stort het hele kaartenhuis in. Bel direct met m a a r t 2013 achtergrond 9 heilige huisjes

10 Arnoud van Soest Vaak ligt iets dat een ander zoekt, bij jou te verstoffen in de berging. Niet alleen gereedschap, maar ook boeken, cd s en zelfs wijnglazen kun je delen! Op de site spullendelen.nl komen vraag en aanbod bij elkaar. De website telt in Amsterdam zo n zeshonderd gebruikers Foto: archief Martin Hietkamp Ruim die rommelzolder op en maak anderen blij Het was MUG-medewerkster Tallie die de website onder de aandacht bracht:,,vroeger had je in Amsterdam-Oost een gereedschapsuitleen, waar je bijvoorbeeld touw en blok kon lenen als je ging verhuizen, want hoe vaak heb je dat nu nodig? Die website vind ik dus écht een geweldig idee. Want als je weinig geld hebt, moet je heel vaak een beroep doen op anderen. Dan is het leuk om zelf ook eens iets te kunnen aanbieden, zoals een boek of een dvd. De website is een initiatief van Martin Hietkamp (35) uit Stadskanaal. Hij is er drie jaar geleden mee begonnen, toen het hem opviel hoeveel spullen hij in huis had die hij niet meer gebruikte spullen waarmee hij een ander plezier kan doen. Op de website komen vraag en aanbod bij elkaar. Zo zoekt Marijke een slijpapparaat voor schaatsen, Evan een wiegje en Bart een luchtcompressor. In de regio Amsterdam waar op dit moment 595 gebruikers zijn wordt een fietspomp met drukmeter voor wielrenbanden aangeboden, evenals een klopboor van Bosch en een roulette voor kinderverjaardagen. Er is zelfs iemand die best zes wijnglazen van de Hema wil uitlenen.,,ik heb wat categorieën gemaakt maar mensen komen zelf ook met ideeën, vertelt Hietkamp.,,Zo zijn er nu mensen die via de website stekjes en zaden met elkaar ruilen. Er zijn zelfs mensen die hun huisdier op de website hebben gezet, zodat je een keertje met de hond naar het strand kunt. Op die manier kun je kijken of zo n huisdier iets voor je is. De website spullendelen.nl draait nu vooral op wat mensen zoal aanbieden, maar Hietkamp wil ook ruimte scheppen voor de vraagkant.,,je kunt wel van alles op zo n website zetten. Mensen hebben vaak zó veel spullen, maar weten vaak niet goed welke dingen ze erop moeten zetten en waar behoefte aan is. Misschien kun je dus beter uitgaan van de vraag. Behandel de spullen die je leent alsof ze van jezelf zijn, is Hietkamps devies.,,ik raad mensen vooral aan om elkaar even in de ogen te kijken, zodat je weet met wie je te maken hebt. En vergeet vooral niet contactgegevens met elkaar uit te wisselen. Ik heb meegemaakt dat iemand in het park afsprak om twee fietstassen uit te lenen. Ze vergat daarbij het telefoonnummer van die andere vrouw te noteren. Toen ze na een paar weken nog niets had gehoord, begon ze ongerust te worden. Het is allemaal goed gekomen: de vrouw bleek verhuisd en had nog geen internet. Maar je leert er wel van. Op zijn website schrijft Hietkamp dat je via de site spullen kunt uitlenen aan buren, vrienden en collega s.,,ja, het klopt dat je die mensen al kent en dat je daar dus geen website voor nodig hebt, maar zo is het idee wel ontstaan. Ik kom wel eens bij collega s en soms hebben die nét hetzelfde boek als ik gekocht. Dus ook al ken je elkaar, je weet niet wat iemand in zijn kast heeft staan. Daar kan zo n website handig voor zijn. Leuke neveneffecten van het spullen delen zijn er ook.,,ik heb de site niet alleen opgezet om spullen efficiënter te gebruiken, wat geld bespaart en ook nog goed is voor de aarde. Vooral in de grote steden zie je dat mensen bij het uitwisselen van de spullen een praatje maken en Net zo groot worden als Marktplaats zou leuk zijn! elkaar daardoor soms beter leren kennen. Werken aan de website doet hij min of meer uit idealisme; zijn brood verdient hij als webontwikkelaar.,,toen ik de website bedacht zo n drie jaar geleden werkte ik nog bij een groot ICT-bedrijf dat systemen voor grote bedrijven maakte, en daar veel geld mee verdiende. Mij leek het toen leuk om ook eens iets te bedenken waar de wereld iets aan heeft, in plaats van dat het alleen om geld draait. Geld hoeft hij er dus niet aan te verdienen.,,maar ik zou het wel leuk vinden als de website net zo groot wordt als Marktplaats. Ik heb er wel over gedacht om van de techniek een open source te maken, zodat iedereen er gebruik van kan maken. Maar ik wil voorkomen dat je in één stad tien van dit soort initiatieven krijgt. Dan krijg je versnippering. De kracht van zo n website is nu juist het grote aanbod, omdat er veel mensen aan meedoen. Ik ken overigens wel diverse gemeenten die iets vergelijkbaars op lokaal niveau willen opzetten. Zo n lokaal initiatief zou je aan een landelijk net kunnen koppelen. Het programmeren moet hij nu alleen doen, dus een beetje steun zou niet gek zijn.,,als ik in Amsterdam had gewoond en niet in Stadskanaal, had ik misschien wat eerder mensen gevonden die me willen helpen om dit concept uit te bouwen. Er is wel eens iemand die me een avondje heeft geholpen hoor. Maar sommige mensen denken er geld mee te gaan verdienen. En daar is het mij dus niet om te doen. Al zou ik wel blij zijn met sponsors, zodat ik ICT ers kan inschakelen om de website te verbeteren. 10 achtergrond m a a r t 2013

11 Toine Graus Enkele honderden Amsterdamse vrouwen komen nauwelijks op straat en leven in een sociaal isolement. Illustratie: Péjo Stil verdriet achter de voordeur N aima is een Marokkaanse vrouw van eind dertig. Elf jaar geleden trouwde ze met een Marokkaanse Amsterdammer. Al snel na het huwelijk begon haar leven in gedwongen isolement. De enige momenten dat Naima naar buiten mocht, waren de bezoeken aan het consultatiebureau. Haar man werd steeds gewelddadiger. Naima was doodsbang dat hij haar of haar kinderen iets aan zou doen als ze naar buiten zou gaan. Ze wachtte tot haar man naar Marokko ging, voor ze besloot om hulp te zoeken. Van iemand van haar schoonfamilie had ze het telefoonnummer gekregen van een maatschappelijk werkster.,,misschien komt het ooit van pas. Na één telefoontje nam haar leven na elf jaar van geweld en opsluiting een andere wending. Naima kwam in de vrouwenopvang terecht. Naima is een zogenaamde verborgen vrouw : een echtgenote die gedwongen door partner of familie in isolement leeft. Dat is de definitie die gebruikt wordt door de onderzoekers van het Verwey-Jonker Instituut, dat vorig jaar een rapport publiceerde over deze verborgen vrouwen. Ze kwamen tot de voorzichtige schatting van twee- tot driehonderd vrouwen in Amsterdam die in gedwongen isolement leven. Maar dat is maar de ondergrens. De onderzoekers hadden geen zicht op illegaal in ons land verblijvende vrouwen, terwijl dat toch juist een risicogroep is. Vaak zijn het vrouwen uit zeer traditionele niet-westerse culturen: islamitische maar ook christelijke of hindoeïstische. Ook de Roma, een zigeunervolk, vallen in deze risicogroep. Daarnaast is er een veel kleinere categorie westerse vrouwen die het ongeluk hebben met een psychisch gestoorde man te zijn getrouwd. De Poolse Maria bijvoorbeeld: ze dacht te trouwen met een nette, vriendelijke man, maar vanaf het moment dat ze naar Amsterdam verhuisde en met hem trouwde, veranderde haar leven in een hel. Hij gebruikte grof geweld en controleerde elke stap die ze zette. Pas na vijf jaar wist ze te ontsnappen. Niet-westerse verborgen vrouwen zijn vaak naar Nederland gekomen om te huwen met een man in een door hun familie geregeld huwelijk. Daardoor spreken ze niet de taal en weten ze weinig van hun nieuwe land. Vrouwen stemmen in met zo n huwelijk omdat Nederland hun wordt voorgesteld als een walhalla. Soms blijkt het echter een gevangenis te zijn. Het dagelijkse leven van verborgen vrouwen is nauwelijks voor te stellen. Amira mocht alleen naar buiten om haar kinderen naar school te brengen. Daar kreeg ze precies twintig minuten voor, tien minuten heen en tien terug. Thuis zat haar man met een stopwatch te wachten. Als haar man het huis uitging, zorgde hij ervoor dat Amira niet kon bellen en niet tv kon kijken. Azhar mocht niet eens uit het raam kijken. Rachida mocht met haar kind nooit naar buiten. Zomers zag ze kinderen buiten spelen met hun moeders. Geen wonder dat de vrouwen allerlei lichamelijke klachten krijgen, depressief worden en soms zelfmoord overwegen. De vrouwen die door de onderzoekers zijn geïnterviewd, zijn uiteindelijk uit hun gevangenis ontsnapt. Dat ging nooit van de ene dag op de andere. Er ging een bewustwordingsproces aan vooraf. Ze zijn bang voor hun man en worden door de familie onder druk gezet om de situatie te aanvaarden. Vluchten betekent terug naar het land van herkomst en verstoting door hun familie. Ook zijn ze bang voor het lot van hun kinderen als ze weg zouden gaan. Veelal zetten deze vrouwen de stap om weg Gedwongen isolement valt ook onder de noemer huiselijk geweld te gaan pas als ze vreesden voor hun leven of dat van hun kinderen. In veel gevallen speelt het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) een belangrijke rol in de eerste fase van de bevrijding. Gedwongen isolement valt ook onder de noemer huiselijk geweld. SHG heeft zelf geen opvang, maar is het centrale meldpunt en expertisecentrum voor huiselijk geweld. Volgens Wendy Lommerde, maatschappelijk werkster bij het steunpunt, wordt de hulp van het SHG elke maand een à twee keer ingeroepen voor deze categorie vrouwen. Dat is maar een heel klein deel van het aantal gevallen van huiselijk geweld waarmee het SHG te maken krijgt.,,het is een unieke en vooral moeilijke groep vrouwen", vertelt Yvonne Lammers, manager van SHG.,,Je moet heel creatief zijn om ze te benaderen zonder dat hun man er lucht van krijgt. Veel van die vrouwen beschikken niet over een telefoon. Als verontruste buren bellen met SHG krijgen ze meteen een rol in het proces van contact maken.,,het is belangrijk dicht bij de bron te blijven, zegt Lommerde,,,als zo n buurvrouw een begin van contact heeft moet je dat koesteren. Vreemden erop afsturen kan averechts werken. Je moet erg voorzichtig zijn. Het is dus niet zo dat de buren er met één telefoontje vanaf zijn. Dat geldt ook voor professionals die beroepshalve een verborgen vrouw ontmoeten: docenten van de verplichte inburgering, huisartsen, leraren van de kinderen en buurtregisseurs. Die beroepsgroepen moeten dan wel op de hoogte zijn van het fenomeen verborgen vrouw en dat is niet altijd het geval. Vandaar dat het steunpunt veel werk maakt van voorlichting. Vaak hebben de vrouwen toch wel enig contact met iemand uit de buurt, blijkt uit het rapport. Het is schrijnend dat dat belangrijke contact zelden tot daadwerkelijke hulp leidt. Buren en soms ook professionals hebben last van wat met een mooi woord handelingsverlegenheid heet. Terwijl hulp ook heel simpel kan zijn. Een briefje met een telefoonnummer kan al wonderen doen, zoals uit het geval van Naima duidelijk wordt. De politie of SHG bellen is ook een effectieve stap m a a r t 2013 achtergrond 11 verborgen leed

12 agenda cultuur Gemeente Amsterdam Stadspas Maart aanbiedingen vrijdag 22 maart Gouden tijden, zwarte bladzijden Dit jaar opent Maarten van Rossem de Amsterdamse Boekennacht, die als thema heeft de lichte en donkere kanten van de geschiedenis. Tientallen podia, musea, boekhandels, antiquariaten en andere locaties in de buurt van het Spui doen mee. locatie Op en rondom het Spui info boekennacht.nl opening 19:30, bij bet beeld Het Lieverdje toegang gratis VRIJDAG 22 MAART NRC Restaurant Café Het brandnieuwe NRC Restaurant Café organiseert tijdens de Amsterdamse Boekennacht op 22 maart zijn eerste literatuuravond. Rap van de tongriem gesneden literatuurkenners zullen hier grote historische thema's bespreken. locatie Rokin 65 info boekennacht.nl aanvang 20:30 entree gratis zondag 24 maart Vrij reizen met de trein De Nederlandse Spoorwegen sponsort de Boekenweek. Op vertoon van het Boekenweekgeschenk mag iedereen op 24 maart door heel Nederland gratis met de trein reizen. Altijd al die tante in Friesland of die chatvriend uit Limburg willen opzoeken? Verras ze met een boek! info ns.nl/tijdvoorlezen kosten het Boekenweekgeschenk krijgt u gratis mee bij aankoop van 12,50 aan boeken zaterdag 23 en zondag 24 maart 24H Oost - Herontdek Amsterdam! Meer dan 50 organisaties openen hun deuren: van sportvereniging tot buurthuis, van café tot kaasmaker. Enkele aanraders: je op de rand van het bed laten voorlezen door schrijvers Hannah Bervoets, Jan Donkers en Henk Rijks in het Lloyd Hotel. Of een tostifabriek, een sauna, een wodka-stokerij en een hummus-restaurant bezoeken tijdens Freezing Favela. Of sterrenkijken met de Volksterrenwacht Amsterdam op Camping Zeeburg. Kortom, blijf niet thuis, en ontdek dat Oost 24 uur per dag bruist! locatie Verspreid over Oost en het Centrum info iamsterdam.nl/24h tijd van zaterdag tot zondag prijs verschilt per event, maar veel is gratis Tip v/d maand Heel maart Tentoonstelling Aanpassen! Bekijk deze kleine fotoexpositie over drie generaties Indische Nederlanders. Het project is een aanzet tot dialoog, tussen de drie generaties maar ook binnen de Nederlandse samenleving. locatie Bibliotheek Amsterdam, Oosterdokskade 143 info nasi-idjo.nl tijd ma-zo 10:00-22:00 toegang gratis Gratis Amsterdam Museum In het monumentale gebouw van het Amsterdam Museum zie je hoe de stad is ontstaan. De presentatie Amsterdam DNA biedt in een uur tijd een overzicht van de geschiedenis van Amsterdam. Stadspasactie: met de Stadspas het hele jaar gratis toegang Entree: 10, met Stadspas gratisopen: dagelijks uur Adres: Kalverstraat 92, Centrum Meer info: Met de Stadspas gratis Edog presenteert Anatevka Het Eerste Diemer Operette Gezelschap (EDOG) speelt Anatevka, een dorp in tsaristisch Rusland. De vrome melkboer Tevye, zijn vrouw Golde en hun vijf dochters horen tot de arme Joodse gemeenschap. Op bevel van de tsaar moeten alle Joden het dorp verlaten. Ze vertrekken naar alle windstreken. Tevye en de zijnen gaan naar Amerika. Data en aanvang: vr 22 en za 23 maart om uur Prijs: 18, met de Stadspas 16, met de maartbon 12 Kaartverkoop: kaartverkoop voor aanvang van de voorstelling Adres: Sporthal Diemen, Prins Bernardlaan 2, Diemen Meer info: Met de maartbon 12 Met korting naar EYE EYE is het spectaculair nieuwe filmmuseum aan het IJ in Noord. Bezoek ook de gratis permanente tentoonstelling in de Basement. Voor het volledige programma kijk op Data en aanvang: 1 t/m 31 maart Prijs: 10, met de Stadspas 8,50, met de maartbon 5 Reserveren: niet mogelijk Kaartverkoop: aan de kassa Adres: IJpromenade 1 Meer info: Met de maartbon 5 Golfen in Sportpark Sloten Golfbaan Sloten is een 9 holes-baan met mooie strakke grasvelden. De bomen en sloten zijn de natuurlijke obstakels en de greens liggen omringd door bunkers, verspreid over het park. In maart biedt Golfclub Sloten een beginnerscursus van acht lessen van een uur, in groepen van maximaal 10 personen. Data en aanvang: start cursussen di 5 maart van uur of uur of do 7 maart van uur. Ma 4 maart op vertoon van Stadspas gratis proefles van uur Prijs: 140, op vertoon van de Stadspas 40 Aanmelden en reserveren: of golfbaan87@hetnet.nl Adres: Golfclub Sloten, Sportpark Sloten, Sloterweg 1045 Meer info: Met de Stadspas korting Beginnen met hardlopen? HardlopenAmsterdam helpt u om gezond hard te lopen en af te vallen. De Rustigaanlopers, mensen met overgewicht, leren in 6 weken tot 12 minuten hard te lopen. Andere beginners leren in 6 weken 3 kilometer hardlopen en gevorderden kunnen in 6 weken 12 kilometer hardlopen of meer Data en aanvang: Oosterpark, ma 11 maart om uur Sloterpark, di 12 maart om 13:30 uur Noorderpark, wo 13 maart om 14:00 uur Vondelpark, vr 15 maart om uur Prijs: 60, met maartbon 12 Reserveren: via www. hardlopenamsterdam.nl Meer info: tel of Met de maartbon 12 Gratis winkelen bij Out of the Closet Out of the Closet verkoopt tweedehands kwaliteitskleding voor mannen, vrouwen en kinderen. Out of the Closet is onderdeel van een wereldwijde keten, die zich inzet voor programma s van de AIDS Healthcare Foundation. Tegen inlevering van de maartbon kunt u ter waarde van 15 winkelen. Data en aanvang: 1 t/m 31 maart Prijs: met de maartbon gratis winkelen t.w.v. 15 Adres: Jodenbreestraat 158 (achter het Waterlooplein) Openingstijden: ma t/m za van uur en op zo van uur Meer info: org/nl Met de maartbon gratis De Omval presenteert Anuar Stand-up comedian Anuar zet m na drie eerdere shows in z n vierde versnelling. Hij maakt zijn publiek aan het lachen met herkenbare ervaringen, vertelt zijn verhaal, heeft interactie met het publiek en improviseert zoals een stand-up comedian betaamt. Datum en aanvang: za 2 maart om uur Prijs: 15, met de maartbon 5 Reserveren: o.v.v. Stadspas Kaartverkoop: aan de kassa Adres: Ouddiemerlaan 104, Diemen Meer info: Met de maartbon 5 12 kunst & cultuur m a a r t 2013

13 Jos Verdonk Het negenhonderd zielen tellende Groningse gehucht Lutjegast bracht een wereldberoemde ontdekkingsreiziger en een schrijvende alleskunner voort. Abel Tasman is dood: leve Arjen Lubach! Als iemand die niet veel leest IV niet meer weg kan leggen, is mijn missie geslaagd Foto: Sodis Vita Scandinavische spanning in Amsterdam W at nou als de wereld om ons heen zoals wij die kennen net iets anders in elkaar steekt dan wij altijd hebben gedacht? Dat was voor mij de trigger om het boek IV te schrijven, aldus Arjen Lubach. IV (spreek uit: vier) is geen literaire roman, zoals zijn drie vorige boeken, maar een heuse historische actiethriller met schimmige types, nutty professors, geblindeerde Mercedessen uit de S-klasse en kostbare whisky die gerijpt is in de ruimte. Lubach:,,Ik ken best veel schrijvers. Die hoor ik vaak zeggen: Als het allemaal misloopt, kan ik altijd nog een thrillertje schrijven. Ik zei dat voor de grap ook wel eens. Maar toen vroeg ik me af: is dat ook zo, zou ik dat wel kunnen? De enige manier om daar achter te komen was om het gewoon te proberen. Lubach deed het.,,het bleek niet makkelijker of moeilijker te zijn, maar iets heel anders. Je moet veel grondiger werken. Als thrillerschrijver ben je volledig slaaf van de plot. Het moet allemaal kloppen als een puzzel. Als iemand één verkeerd telefoontje pleegt, heeft dat grote consequenties voor alle handelingen die volgen. Bij een roman is dat veel minder urgent. Daarin moet je het veel meer hebben van je stijl. Bij een thriller is die totaal ondergeschikt. De stijl van IV is inderdaad zeer sober te noemen: eenvoudige zinnen en korte hoofdstukken, die bijna altijd eindigen met een cliffhanger. Het verhaal is in de tegenwoordige tijd geschreven en de gebeurtenissen spelen zich af in iets meer dan 24 uur, waardoor je als lezer nog meer bij de kladden wordt genomen. Er was nog een reden voor Lubach om zich eens aan een spannend boek te wagen.,,ik heb gemerkt dat tegenwoordig iedereen zo verslaafd is aan series: The Bridge, Homeland, The Killing. En iedereen kijkt die in zijn eentje: in bed, en liefst veel achter elkaar. Als je iemand vraagt wat hij gisteren heeft gedaan krijg je te horen: Negen afleveringen Borgen gekeken. In mijn eentje. Maar die series zijn oorspronkelijk bedoeld om met een gezin op de bank te kijken, een keer per week. Dat soort verslaving wilde ik ook veroorzaken, maar dan binnen een boek. Als iemand die niet veel leest IV niet meer weg kan leggen, is mijn missie geslaagd. IV is het verhaal van Elsa, promovenda in de wiskunde en getallenleer en expert op het gebied van het kraken van codes. Tijdens een vakantie in Frankrijk krijgt ze te horen dat haar vader, een gepensioneerde hoogleraar, dood is aangetroffen. Hij zou een veelomvattend staatsgeheim op het spoor zijn. Elsa besluit het uit te gaan zoeken en krijgt hulp van een studente en een mediagenieke professor, een soort kruising tussen Maarten van Rossem en Herman Pleij. Dan Brown meets Tomas Ross, maar dan in de Amsterdamse binnenstad en de Heemskerkse duinen. Lubach:,,Qua thrillerschrijvers heb ik niet echt een voorbeeld. Ik heb uiteraard de nodige oude Zweedse thrillers gelezen en wat Amerikaanse politieke dingen, maar die dramaseries hebben mij veel meer geïnspireerd. En ja, ook ik kijk die achter elkaar in bed. Vreselijk! Arjen Lubach is niet alleen schrijver. Hij leeft zijn licht krankzinnige, absurdistische en extraverte kant uit als theatermaker, Een thriller is iets anders. Alles moet kloppen als een puzzel. comedy-rapper (zijn eigen woorden) en presentator. Bovendien stond hij aan de wieg van de satirische website recensiekoning.nl en was hij de winnaar van de kennisquiz De slimste Mens.,,Ja, lacht hij,,,het is inderdaad objectief vastgesteld dat ik de slimste mens ben. Ik doe nu al zo n twaalf jaar alles door elkaar. Misschien moet ik over een paar jaar zeggen: dit jaar maak ik een tv-programma of een boek. Maar wie weet word ik daar wel heel ongelukkig van. Tot nu toe kan ik het allemaal goed managen, maar soms merk ik dat die luikjes die branddeuren openbreken en het door elkaar dreigt te gaan lopen. Gelukkig is dat nog niet gebeurd. De hectiek van de grote stad is Lubach niet met de paplepel ingegoten. Hij groeide op in het Groningse Lutjegast. Slechts negenhonderd inwoners, maar wel met drie protestants-christelijke kerken. Lutjegast heeft twee beroemdheden voortgebracht: de ontdekkingsreiziger Abel Tasman ( ) en zo n drieënhalve eeuw later Arjen Lubach (1979).,,Nee, ik denk niet dat ik ooit nog een continent ontdek, verklaart de laatste ironisch.,,ik ben daar opgegroeid, maar mijn ouders kwamen uit het westen. Ze zochten een huisje in the middle of nowhere. We waren een beetje de buitenbeentjes, de import. Ik was de enige van mijn klas die geen Gronings sprak. Ik werd dan ook wel gepest en zo. Maar als er weer eens ruzie was met jongens van een ander dorp hoorde ik er wél weer bij: dan was ik toch maar mooi hún import! Lubach studeerde filosofie, Zweeds en Spaans, maar maakte geen van zijn studies af.,,ik vind Zweeds de mooiste taal ter wereld. Als ik iemand Zweeds hoorde praten, werd ik altijd jaloers. Het Zweedse alfabet heeft een paar bijzondere letters, waardoor die taal iets exotisch krijgt. Toen Lubach nog niet van het theater kon leven, werkte hij op de redactie van 3FM.,,Gewoon een kantoorbaan, maar wel een hele leuke! Nu ben ik zzp er. Alleen de administratie besteed ik uit, want dat vind ik vreselijk. Ik zeg: kun je als zzp er werken, doe het! In plaats van in dienst bij een man met een stropdas die wat jij kan nét minder goed kan! Ik onderneem alles zelf en heb nooit een beurs of subsidie aangevraagd. Daar zou ik mij niet prettig bij voelen. Ik wil overal keihard voor werken, waar en hoe dan ook. m a a r t 2013 kunst & cultuur 13 de slimste schrijver

14 Vanuit Alsaska vloog Linda ijskoud de bijstand in Aart-Jan van Oss Het liefst zwerft Linda Nijlunsing de wereld rond. Als haar boek goed verkoopt, kan ze binnenkort weer weg. I n Alaska komt de avontuurlijke Linda de liefde van haar leven tegen: de eigenzinnige pelsjager Jim. Ze trekt al snel bij hem in. Ze vangen vis en het visafval dient als voer voor hun twee husky s. Jim schiet eens per jaar een eland en dat betekent vlees voor de hele winter. Linda beheert de moestuin, leert sledehonden mennen, stekelvarkens schieten en elanden villen. Samen met Jim zet ze klemmen voor marters en wolven. Maar als Linda in verwachting raakt, is de pelsjager allesbehalve blij. Jim stelt botweg dat een abortus niet meer dan driehonderd dollar kost. Linda neemt een onherroepelijk besluit. Ze keert terug naar Nederland. Bovenstaande is niet de plot van een streekroman op Siberische hoogte, maar het waar gebeurde verhaal van Linda Nijlunsing. Samen met buurvrouw Lydia Tuijnman schreef ze een boek over haar belevenissen: Wildernisjaren. De buurvrouw gaf haar deadlines:,,volgende week is het hoofdstuk Wolf af! Het laatste gedeelte vloeide zo uit haar pen. Waarom ze haar verhaal te boek wilde stellen?,,het was mijn idee niet! Lydia haalde me over. Ze zei: Met dit boek kunnen we misschien wel wat verdienen en onze vrijheid kopen. Ik zag het als een avontuur. Als je nee zegt gebeurt er niets. Dan sta je stil. Als je ja zegt gebeurt er altijd wat. Dat is mijn levensmotto geworden: er moet wat gebeuren! Nijlunsing heeft iets met minderbedeelden. Ze zet zich in als vrijwilliger voor vrouwen in de bijstand. Zelf kwam ze na haar terugkeer in Nederland als alleenstaande moeder ook in de bijstand terecht. Ze werd gekort door de sociale dienst, die vond dat ze alimentatie moest krijgen.,,later heb ik carrière gemaakt; ik werd sectormanager bij een ROC. Maar steeds als ik meer ging verdienen, koos ik ervoor om minder te gaan werken. Mijn hart ligt nu eenmaal bij het rondzwerven. Op dit moment ben ik vrij, maar in augustus wil ik weer aan de zwerf. Ik zal dan mijn woonschip moeten verhuren: ik kan niet én op reis én mijn zoon laten studeren. De verkoop van Wildernisjaren loopt goed. Met de opbrengst hoopt Nijlunsing zo snel mogelijk weer op reis te gaan. Heel veel geld heeft ze daar niet voor nodig.,,ik ga niet in hotels zitten hoor, want ik reis low budget. Ik zal ook weer aan de bak moeten om geld te verdienen tijdens het reizen. Dat is soms niet meer dan kost en inwoning of wat er maar beschikbaar is. Vrijheid is voor Nijlunsing het allerbelangrijkste:,,je leeft nu, later Linda Nijlunsing: Doe waar je zin in hebt en denk niet aan morgen Foto: Anneke Bloema bestaat niet: later is nu. Het is arrogant om te denken dat je tijd van leven hebt. Het is pijnlijk dat mensen plannen maken voor later en als ze dan eenmaal met pensioen zijn een week later overlijden. Mijn basishouding is: doe waar je zin in hebt en denk niet aan morgen. De schrijfster en wereldreizigster geeft weinig geld uit.,,alles in huis komt uit kringloopwinkels. Toen ik net terug in Nederland was, had ik niets. Maar er waren genoeg mensen in mijn netwerk die spullen overhadden. Iedereen heeft te veel spullen. Onbegrijpelijk dat mensen een nieuw bankstel van drieduizend euro kopen en dan bang zijn dat het beschadigt. Daar hoef ik niet voor te vrezen met mijn tweedehandsjes. Linda investeert wel in een paar goede schoenen en een comfortabele jas.,,dat leer je wel in Alaska! Daar bezuinig ik niet op, dat deed ik ook niet toen ik in de bijstand zat. Toen was ik een morgenster en nog steeds zit dat in mijn systeem. s Ochtends schuimde ik de straten af, op zoek naar bruikbare spullen. Op een gegeven ogenblik bewaarden mensen dingen voor me. In het begin schaamde ik me daarvoor, maar daar ben ik overheen. In die tijd spaarde ik wél om weer op reis te kunnen. Met geld dat ik uitspaarde door alles wat ik op straat vond. Nijlunsing schreef Wildernisjaren ook voor haar zoon Michael.,,Hij kan het lezen wanneer hij eraan toe is. Toen Michael vijftien was, heb ik hem zes weken naar zijn vader gestuurd. Het ging niet zo goed en ik dacht: hij moet hier weg! Maar Jim bleek het vaderschap niet helemaal te trekken. Hij komt zijn bed niet uit! klaagde hij. Toen heb ik tegen Jim gezegd: Zo n grote kerel als jij tilt hem toch zo uit zijn nest en plonst hem in de rivier? Michael is nu trots op mij omdat ik hem in mijn eentje heb opgevoed. Hij ziet mijn kracht en weet dat ik mijn best doe. Vader Jim komt af en toe naar Nederland om zijn zoon op te zoeken. De passie uit de poolcirkel is nog niet helemaal gedoofd. Linda:,,Vannacht, 18 jaar later, droomde ik nog dat het goedkwam tussen Jim en mij. Zie ook: Buitenkansjes, pagina 23 Uw hart luchten? Dat kan bij het Linnaeushof 4, 1098 KH Amsterdam KRINGLOOPWINKEL ZAANSTREEK AL 30 jaar AKTIEf Weggooien is zonde. Wij halen overtollige meubelen en kleingoed op ( ook uit de woning). Tevens kunt u altijd langs brengen. Wij zamelen ook kleding en oude metalen in ( alleen als het herbruikbaar is). bezemschoon op leveren van uw woning en al uw verhuizingen. Volop struinplezier ( 2000 m2) Lampen, kasten, tafels, stoelen, antiek, boeken, cd s, grammofoonplaten, schilderijen, serviesgoed, kunst, bedden etc etc. Eigenlijk van alles zolang het maar leuke oude spullen zijn. Breedweer 41 Koog a/d Zaan, Tel Open :Ma t/m zat uur 14 kunst & cultuur m a a r t 2013

15 Mathieu Raemaekers Het Amsterdam Museum toont het ware gezicht van Mokum in de Gouden Eeuw. Komt dat zien! Links en rechts hangt het propvol met fotografisch geschilderde afbeeldingen Foto: Amsterdam Museum Het New York van de zeventiende eeuw T wee yuppen, in gezelschap van dames die het al evenzeer voor de wind lijkt te gaan, vergapen zich aan een stellage met zilvergeldkisten bij de ingang van de tentoonstelling De Gouden Eeuw, proeftuin van onze wereld. Daar draait het in de zeventiende eeuw allemaal om, legt een vrouwelijke gids fijntjes uit: het ontstaan van het wereldkapitalisme met Amsterdam als financieel centrum en een economie die steeds sneller op toeren raakt. De talrijke groepjes nieuwsgierigen met hun Nederlands of Engels sprekende gidsen verraden de grote, internationale belangstelling voor deze opmerkelijke expositie in het Amsterdam Museum. Vlak ernaast ontvouwt een zilveren collecteschaal met het opschrift Voor Den Armen al direct de keerzijde van de medaille. In de Gouden Eeuw leefde er immers slechts een smalle laag rijken in Amsterdam. Daarnaast werd de stad bevolkt door een forse middenklasse, en een grote stoet arme drommels. In dit New York en Shanghai van de zeventiende eeuw was minder armoede dan in andere steden en kon je bovendien van krantenjongen miljonair worden, legt de gids optimistisch uit. De stad trok toen al veel allochtonen aan en groeide met het ritme van de economie vanaf 1613 in 75 jaar tijd van naar ruim inwoners. Ondanks het internationale karakter blijkt de expositie ook interessant voor de inwoners van de hoofdstad zelf. Je waant je er in een schilderijenmuseum. Links en rechts hangt het propvol met fotografisch geschilderde afbeeldingen. Het wemelt van de met haarfijne penseeltjes vervaardigde portretten, stadgezichten en taferelen. Ofschoon de schilderkunst in die tijden furore maakte bleven de schildersmodellen schijnbaar overwegend in de kleren. Alleen boven in de Regentenkamer van het Burgerweeshuis mochten de vrolijk en vrij in het rond zwevende blote engeltjes er blijkbaar inspiratie bieden aan de weeshuisdirecteuren. Twee tekeningen van Rembrandt werden speciaal voor deze expositie overgevlogen uit New York. Daarop is de achttienjarige Deense Elsje Christiaens te zien. Je ziet haar met gesloten ogen aan een wurgpaal hangen in Volewijck, na openbare wurging op de Dam. Arme Elsje huurde een kamer bij een slaapvrouw. Aan het einde van de maand wilde de hospita een daalder slaapgeld ontvangen, maar dat kon zij met geen mogelijkheid betalen. De hospita dreigde daarop haar kistje met bezittingen in beslag te nemen en sloeg haar met een bezemstok. Hierop pakte Elsje een bijl en nam het recht in eigen hand. De jeugdige wanbetaalster kwam niet in de schuldsanering, maar het vonnis luidde: Aan een paal geworgd te worden dat de dood erna erop volgt. Vlak naast deze intrieste tekeningen legden de tentoonstellingsmakers een bloedrode fluwelen band met zilveren andreaskruisen en het wapen van Amsterdam. Macaber genoeg is het bordje Gerechtigheid daarnaast geplaatst. Sinds het midden van de zestiende eeuw droegen de burgemeester en schepenen deze bloedbanden over de linkerschouder bij het uitspreken en voltrekken van een doodvonnis. Daarmee getooid spraken de schepenen dus Elsjes doodvonnis uit en de Amsterdamse burgemeester stemde ermee in. Jammer is dat in deze expositie de onderste maatschappelijke kaste nauwelijks zichtbaar wordt. De nadruk ligt op de gefortuneerde ondernemers. Zo prijken er de portretten van de Amsterdamse kooplui Hendrick en Jacob Trip en François van Marcelis: alle drie rijk geworden in De slaapvrouw sloeg die Arme Elsje met een bezemsteel de wapenhandel. Naast afbeeldingen met protserige buitenhuizen van vermogende Amsterdammers demonstreren op drie schilderijen welvarende families hun complete kinderschare inclusief de huishond. Een bordje naast een portret maakt melding van een contract, asiento genaamd, waarbij de Amsterdamse kooplui Godin, Coymans en Staets in 1682 betrokken raken bij de deportatie van Afrikaanse slaven naar Zuid-Amerika. De armen komen wel in beeld bij een tentoongestelde collectebus voor donaties. Onder het motto zie om naar de ander stonden ze overal: in winkels, herbergen, kerken en kantoren. De christelijke plicht tot naastenliefde moest de burgers bewegen tot gulle giften aan liefdadigheidsinstellingen zoals weeshuizen, hofjes en armenhuizen. Het sociale vangnet kwam niet alleen voort uit medemenselijkheid. De rijkere bestuurders beseften dat het welzijn van de middenklasse en de armen ook in hun eigen belang was: welvaartsverdeling en zorg bevorderden immers de maatschappelijke rust! In deze feesttijd rond Jubeljaar 2013 en het vierhonderdjarig bestaan van de grachtengordel sta je verbaasd hoe het toen allemaal begon. De eeuw waarin de VOC werd opgericht en de economie floreerde. Maar tegelijk een tijd van oorlog, mensonterende slavernij en genadeloos bittere armoede. Beide gezichten van de turbulente Gouden Eeuw zijn in het Amsterdam Museum te zien en blijven tot de verbeelding spreken. Je ziet de enorme ontwikkelingen die destijds plaatsvonden op politiek, religieus, economisch en cultureel gebied en wat dat betekent voor het hedendaagse Nederland. Maar ook wat dat betekende voor het persoonlijk leven van een dienstmeid, schipper of koopman. Vanuit de Kalverstraat valt de smalle entree van het Amsterdam museum nauwelijks op. Raak dus niet verzeild in het naastgelegen Jonge Roelensteegje met onder andere Coffeeshop Abraxas en de uitdagende graffiti, die een extreem contrast vormt met het schilderwerk dat in het museum te bewonderen is. De bewegwijzering, de lichtbakken en de wimpels wijzen u de weg. De tentoonstelling Gouden Eeuw, proeftuin van onze wereld is tot en met 31 augustus te zien in het Amsterdam Museum, Kalverstraat 92. Met Stadspas en Museumkaart is de toegang gratis. m a a r t 2013 kunst & cultuur 15 die goede gouden tijd!

16 mugwijzer Het is niet eenvoudig de weg te vinden in het woud van loketten en instanties. Bij wie moet je zijn? MUGwijzer geeft antwoord. werk nodig? UWV Werkbedrijf is het vroegere arbeidsbureau, waar iedere werkzoekende zich kan inschrijven. Zonder inschrijving geen uitkering! Voor alle werkbedrijven geldt: neem uw id mee. Werkbedrijven zijn open van Te bereiken via of Vestigingen: Weesperstraat 117, Amsterdam-Oost Jan van Galenstraat 323, Amsterdam-West Laan Nieuwer Amstel 1, Amstelveen dwi jongerenloket Jonger dan 27 jaar? Dan wordt u geacht te werken of te studeren. Meldt u bij het werkplein in uw buurt. amsterdam.nl/werk-inkomen/jongerenloket dress for success Gratis (bijna) nieuwe kleding voor zzp'ers en sollicitanten met een smalle beurs. Neem uw uitnodiging voor de sollicitatie mee dressforsuccess.nl winkel@dfs-amsterdam.nl vrijwilligers centrale amsterdam Niet direct uitzicht op betaald werk? Soms kan vrijwilligerswerk u een eind op weg helpen. Bespreek het wel eerst met het DWI vca.nu vca amsterdam, Geldersekade 101 (hoofdlocatie): VCA Nieuw-West: en VCA Noord: en VRIJWILLIGERS EN ZO Voor vrijwilligerswerk in Amsterdam-Zuidoost vrijwilligersenzo.nl uitkering nodig? Voor een werkloosheidsuitkering gaat u naar UWV Werkbedrijf. Het UWV regelt ook uitkeringen bij (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid. Geen recht op een UWV-uitkering? Vraag dan bijstand aan bij DWI. Neem uw id mee. Te bereiken via amsterdam.nl/werk-inkomen/ uitkeringen. Werkpleinen zijn open van 9.00 tot Vestigingen: Weesperstraat 117, Amsterdam-Oost Klaprozenweg 91, Amsterdam-Noord Jan van Galenstraat 323, Amsterdam-West Flierbosdreef 2-12, Amsterdam-Zuidoost Laan Nieuwer Amstel 1, Amstelveen aanvulling nodig? Inkomen geregeld en toch moeite rond te komen? De Belastingdienst en andere organisaties vertellen waar u recht op heeft. dienst belastingen amsterdam In sommige gevallen worden gemeentebelastingen kwijtgescholden. Een formulier voor kwijtschelding wordt met de aanslag meegezonden amsterdam.nl/belastingen dienst rijksbelastingen afdeling toeslagen Huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget kunnen worden aangevraagd bij de Afdeling Toeslagen van de Belastingdienst. Op de website kunt u een proefberekening maken van waar u recht op heeft. Ook kunt u uw gegevens wijzigen met uw burgerservicenummer (belastingtelefoon, gratis) toeslagen.nl stichting belastingwinkel Voor mensen met een laag inkomen. Helpt bij problemen met belastingen en toeslagen belastingwinkelamsterdam.nl dienst uitvoering onderwijs (duo) Deze dienst verstrekt onder meer studiefinanciering en studietegemoetkomingen duo.nl (inloggen met digid) sociale verzekeringsbank (svb) De uitvoerder van een aantal volksverzekeringen. De SVB regelt o.a. kinderbijslag, aow, aanvulling aow en nabestaandenuitkering anw svb.nl nibud Biedt alle denkbare hulp voor het huishoudboekje , bereikbaar ma-vr Informatie en verwijzingen op: nibud.nl. stadsbank van lening In de volksmond lommerd, voor het belenen van waardevolle spullen (alg. nummer gemeente) sbl.nl zorg nodig? Sommige problemen kunnen een obstakel vormen op de weg naar werk of inkomen. Voor lichamelijke of geestelijke bijstand kunt u bij de volgende adressen terecht. jellinek Voor hulp bij verslaving (aanmelding en advies), ma-vr jellinek.nl centrum indicatiestelling zorg (ciz) Bepaalt of u recht heeft op medische hulp middelen en zorg uit de awbz. algemeen nr.: , bereikbaar: ma-vr ; CIZ Amsterdam: ciz.nl cliëntenbelang amsterdam Het Amsterdamse informatiepunt voor iedereen met een fysieke of psychische handicap. Gratis clientenbelangamsterdam.nl steunpunt werk, handicap en voorzieningen (ANGO) Voor vragen over (her)beoordeling wao/wia/wajong en vragen over inkomen of mogelijkheden om aan het werk te komen. Gratis , bereikbaar: di en do ango-werk-handicap.nl leger des heils Naast materiële hulp biedt het Leger des Heils advies en begeleiding bij het regelen van allerlei praktische zaken. Crisisopvang: Kantoor: legerdesheils.nl DE REGENBOOGGROEP Zet zich in voor mensen met sociale problemen, dak- en thuislozen, verslaafden en mensen met psychiatrische klachten. Droogbak 1-D, deregenboog.org Metrum Behandeling en begeleiding van mensen met ernstige psychiatrische problemen en/of verslaving metrum.nl bijzonder werk Speciale projecten voor onder meer (ex-) psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden en dak- en thuislozen. woon-werk project Terug in de maatschappij via wonen en werk voor dak- en thuislozen. Vereist zijn een goede motivatie en géén verslaving; wel uitkering via DWI sally.wielinga@pantaramsterdam. nl snwa Voor mensen met een psychiatrische achtergrond: werken met behoud van uitkering snwa.nl dagactiviteitencentrum (dac) Vrijwilligerswerk voor mensen met een psychiatrische achtergrond. Deelname alleen met ciz-indicatie en cordaan.nl DE VOLKSBOND AMSTERDAM: CENTRUM PS Activiteiten en dagbesteding voor mensen die moeite hebben zich staande te houden in de maatschappij volksbond.nl sociaal loket Per 1 januari vallen het gemeentelijk Loket Zorg en Samenleven, het Meldpunt Zorg en Overlast en Taalwijzer onder het Sociaal Loket. Per stadsdeel zijn er verschillende kantoren. centrum.amsterdam.nl, algemeen nummer: , locaties: Stadhuis, Amstel 1 Claverhuis, Elandsgracht 70 De Witte Boei, Kleine Wittenburgerstraat 201 nieuwwest.amsterdam.nl, algemeen nummer , locaties: Slotermeer, Tuinstadhuis, Plein '40-'45, nr. 1 Osdorp, Van Suchtelen van de Haarestraat Slotervaart, Pieter Calandlaan 7 noord.amsterdam.nl, algemeen nummer: , locaties: Nieuwendam, Volendammerweg 51-B Midden-Noord, Hagedoornplein 1-B Banne Buiksloot, Banne Buikslootlaan 135 Tuindorp Oostzaan, Aldebaranplein 2-C oost.amsterdam.nl locaties: Oost-Watergraafsmeer, 's Gravenzandeplein 17: IJburg, IJburglaan 727-B: west.amsterdam.nl locaties: De Koperen Knoop, Van Limburg Stirumstraat 119, tel Dienstencentrum, Bos en Lommerplein 156, tel Ten Katepoort, Ten Katestraat 67-71, tel zuid.amsterdam.nl, algemeen nummer: , locaties: Stadsdeelkantoor Zuid, Pres. Kennedylaan 923 Dienstencentrum De Berlage, Lekstraat 13-A Huis van de Wijk Buitenveldert, A.J. Ernstst. 112 Huis van de Wijk De Pijp, 2e van der Helststr. 66 Huis van de Wijk Olympus, Hygiëaplein 8-10 zuidoost.amsterdam.nl, algemeen nummer: , locaties: Stadsdeelkantoor Zuidoost, A. de Komplein 150 BuurtEntree, Holendrechtplein 3 schuldhulp gemeentelijke kredietbank amsterdam (gka) Geeft voorlichting, bemiddelt met schuldeisers en kan helpen schulden te saneren. Verder verstrekt de GKA leningen. Afdeling Schuldhulp: , telefonisch spreekuur: ma-vr Afdeling Kredietverstrekking: , telefonisch spreekuur: ma-vr amsterdam.nl/werk-en-inkomen/hulp-laaginkomen/gemeentelijke stichting cav Ondersteuning van mensen die door bijzondere omstandigheden hun financiële zaken niet meer zelf kunnen regelen. algemeen nummer voor inkomensbeheer en budgetbeheer: van ma-vr en stichting-cav.nl maatschappelijke dienstverlening Sommige organisaties geven ook schuldhulpverlening. centrum Centram , bereikbaar: ma-vr centram.nl noord Stichting Doras , bereikbaar: ma-vr doras.doras.nl oost Civic Zeeburg civiczeeburg.nl nieuw-west SEZO sezo.nl zuid PUURZUID puurzuid.nl zuidoost MADI madizo.nl raad en daad Van concrete hulp of juridische bijstand tot goede raad op uiteenlopende terreinen. Onderstaande organisaties staan u bij. voedselbank amsterdam amsterdam.voedselbank.org vakbeweging fnv Als u lid bent, kunt u vragen voorleggen over arbeidsrecht of bij problemen met uw werkgever. Ook voor loopbaanadvies (10 cent per minuut) fnv.nl cnv De christelijke broer van de fnv. Helpt leden tegen een geringe vergoeding met het invullen van belastingformulieren en biedt juridische bijstand cnv.nl De Bijstandsbond Belangenbehartiger in Amsterdam voor mensen met een uitkering en werkende minima en ; spreekuur di en do bijstandsbond.org Juridisch loket (10 ct p/m) juridischloket.nl Sociaal Raadslieden sociaalraadslieden.nl Centrum: , bereikbaar: ma-vr en Zuidoost: , spreekuur: ma, di, do, vr Noord: De Pijp: , spreekuur: ma, wo, do Westerpark: De Baarsjes: Oud-West: Bos en Lommer: Zuid: en Oost: formulierenbrigade Gratis hulp bij het invullen van lastige formulieren Wijksteunpunten wonen Gratis informatie, advies en ondersteuning over huren en wonen. Elk stadsdeel heeft een Wijksteunpunt Wonen met een eigen spreekuur: Kijk ook op: wswonen.nl. algemene nederlandse bond voor ouderen (anbo) IJvert voor zeggenschap en emancipatie van senioren. Ook niet-leden kunnen er voor vragen terecht. anbo.nl, ANBO, gewest Amsterdam: VasteLastenBond Inkoopcollectief dat voor zijn leden aanbiedingen bedingt bij energieleveranciers, verzekeraars en internetaanbieders. Gratis lidmaatschap vastelastenbond.nl Steunpunt ggz Dit steunpunt van Cliëntenbelang Amsterdam ondersteunt mensen met psychische klachten. Het biedt gratis informatie, advies en ondersteuning bij vragen over behandeling, begeleiding, thuiszorg, wonen, dagactiviteiten, inkomen, pgb, Crisiskaart, huishouden, administratie et cetera. clientenbelangamsterdam.nl Steunpunt ggz Centrum Plantage Middenlaan 14-1 hoog, Steunpunt ggz Zuidoost Anton de Komplein 150, Steunpunt ggz West Hudsonhof 1-3, Steunpunt ggz Noord Hagedoornplein 1b, ComitÉ vrouwen en de bijstand/economie vrouwen en armoede Met een spreekuur en een koffieochtend op iedere tweede maandag van de maand Home-Start Biedt opvoedingsondersteuning. Ervaren en getrainde vrijwilligers bieden ondersteuning, praktische hulp en vriendschap aan ouders met ten minste één kind van 7 jaar of jonger. Aanmelden bij Michèle Fraikin. Zij verwijst families door naar de verschillende locaties van Home-Start. Bel (op ma, di, do) of mail: m.fraikin@dynamo-amsterdam.nl. HIV Testing en counseling centrum Gratis hiv-test met uitslag binnen 20 minuten, advies en gratis condooms. Gevestigd boven de winkel 'Out of the Closet'. Open do-za , zo Jodenbreestraat 158, outofthecloset.org/nl/ oppepper4all Wensstichting voor chronisch zieken van alle leeftijden. Kosteloos , bereikbaar ma-vr deoppepper.nl sensoor Chat en telefonische hulpdienst dag en nacht bereikbaar voor een gesprek van mens tot mens. Bel of (5 cent p/m). Chat op amsterdam.sensoor.nl. Aanvullingen en wijzigingen kunt u doorgeven via: G E ADRESSEN ELKE MAAND CONTROLEERD 16 puzzel m a a r t 2013

17 Christine Westerveld Horizontaal: 1. snel vervoersmiddel (4) 3. zo n prul speelt weer een rol (3) 4. kopstuk (3) 6. luchtbel? (10) 7. deze manier van observeren gaat snel(3,2,2,7) 9. poothout (6) 11. schiet je in nood? (7) 12. vreemde vogels in Midden-Amerika?(9) 13. lichtgewicht (3) 14. hetzelfde onderwerp (4) 16. onderdeel van een transportketen? (14) 18. trouw aan het leger? (12) 19. vliegtuigje? (5) Oplossing februari: Horizontaal: 1.moederbedrijf 8.lichtkuur 9.golf 10.Ellen 12.sla 13.zero 14.prodeoadvocaat 16.Lee 17.balen 18.type 20.tillift 21.labels 24.af 25.erkennen 26.Sluis Verticaal: 1.milieupolitie 2.Excel 3.Est 4.bruistablet 5.de raad van elf 6.ijsgezicht 7.gloria 11.niesbuien 15.openlijk 19.pal 22.bel 23. s.o.s 24. An Mail uw oplossing uiterlijk 20 maart naar o.v.v. 'maartpuzzel'. De eerste DRIE goede inzendingen worden beloond met Arjen Lubachs IV (ter waarde van 19,90 en ter beschikking gesteld door Uitgeverij Podium). Zie ook het interview met Lubach op pagina zij krijgt weer kleur (4) 22. deze jongens vallen in de prijzen (6) Verticaal: 1. enkelpartijen? (18) 2. STOP! (3,4,2,4,6) 3. rondvlucht (7) 5. door elkaar leuteren (8) 7. populaire verlichting? (8) 8. naakt is saai (5,3) 10. zo iemand is twee keer niks (4) 13. is nergens tegen? (8) 15. bultruggen op het droge (8) 17. bevat informatie voor krakers (4) 21. dit ministerie is van mening veranderd(2) 14. Foto: Sodis Vita I n maart doen Nederlanders traditiegetrouw hun aangifte inkomstenbelasting, want voor 1 april moet de aangifte binnen zijn bij de Belastingdienst. Als u aangifteplichtig bent, ontvangt u de bekende blauwe envelop met het aangifteformulier. Als u niet aangifteplichtig bent, kunt u zelf een formulier aanvragen bij de BelastingTelefoon: , of digitaal aangifte doen door het aangifteprogramma 2012 te downloaden via De reden om aangifte te doen terwijl u niet aangifteplichtig bent, kan zijn dat u in sommige gevallen geld kunt terugkrijgen van de Belastingdienst (Het gaat dan om bepaalde kosten voor gezondheidszorg, ziektekosten en sommige giften). Deze kosten worden ook wel aftrekposten genoemd. Meestal krijgt u niet alle gemaakte kosten terug. Naast aftrekposten zijn er heffingskortingen. Dat zijn kortingen op het bedrag aan belasting dat u moet betalen. Voorbeelden daarvan zijn arbeidskorting, alleenstaande ouderkorting en kortingen voor 65-plussers. Ook heffingskortingen vraagt u aan via de aangifte inkomstenbelasting. Voor mensen met een laag inkomen kan aangifte doen dus voordelig zijn. Alles wat u van de belasting kunt aftrekken, gaat af van uw belastbaar jaarinkomen. De toeslagen waaronder zorgtoeslag en huurtoeslag zijn daarop gebaseerd. Hoe lager het belastbaar jaarinkomen, hoe meer toeslag. Voor wie ondersteuning wil bij het doen van aangifte: ons land telt duizenden belastingadviseurs. De aangifte inkomstenbelasting van een particulier is voor hen een peulenschil. Maar zij werken niet voor niets. Adviesbureau De Belastingkamer vraagt bijvoorbeeld 60,- voor een eenvoudige aangifte; bij een huisbezoek komt daar Marcel Schor Aangifte inkomstenbelasting doen kan ook minima voordeel opleveren. Diverse instanties bieden daarbij gratis hulp. Vrijwillig aangifte doen kan lonen Veel gebruikte aftrekposten door de minima 30,- voorrijkosten bovenop. Een belastingadviseur is vooral interessant als u veel aftrekposten heeft. Kies in ieder geval iemand met een becon-nummer, (zescijferig nummer dat de Belastingdienst toewijst). U verkleint hiermee de kans op een ondeskundig adviseur. Wie weinig te besteden heeft, kan overwegen lid te worden van een vakbond (ook voor mensen met een uitkering), die een gratis belastingservice heeft. Lidmaatschap van een bond heeft nog meer voordelen: korting op een zorgverzekering en rechtsbijstand in geval van een arbeidsconflict. Andere belangenorganisaties die de aangifte inkomstenbelasting voor hun leden gratis verzorgen zijn bijvoorbeeld ouderenorganisatie ANBO en de vereniging ANGO, voor gehandicapten en chronisch zieken. Helemaal gratis, zonder lidmaatschap of eenmalige bijdrage, zijn de dienstencentra bij u in de wijk. Daar helpen So ciaal raadslieden in dienst van de gemeente mensen met weinig geld bij het invullen van formulieren (zie voor adressen de MUGwijzer hiernaast). Ook gratis: de Formulierenbrigade ( ) en de Belastingwinkel ( ). Naast de BelastingTelefoon is er van de Belastingdienst ook hulp via Twitter: algemene vragen over uw aangifte inkomstenbelasting kunt u tot en met 31 maart twitteren Sunil Sookhlall van De Belastingkamer heeft nog een tip waarmee geld bespaard kan worden:,,mensen die plotseling flink in inkomen omlaag zijn gegaan, kunnen een middelingsverzoek indienen. Dan wordt gekeken naar het gemiddelde inkomen van drie opeenvolgende jaren. Dit kan alleen nadat de aanslagen over die jaren definitief zijn vastgesteld. Soms kan iemand dan geld terugkrijgen. iemand met veel kleine baantjes kan een deel van de OV-kosten naar en van het werk terugkrijgen, mits de kaartjes zijn bewaard ouders met thuiswonende kinderen onder de 21 jaar - waarvoor geen kinderbijslag wordt ontvangen en die geen studiefinanciering krijgen - kunnen een deel van de kosten voor levensonderhoud terugkrijgen, indien kan worden aangetoond dat er minimaal 408,- per kind per kwartaal is uitgegeven teruggave van kosten voor het verkrijgen van partneralimentatie, bijstandsuitkering en arbeidsongeschiktheidsuitkering teruggave tandartskosten en kosten voor dieet op voorschrift teruggave van de vervoerskosten naar arts, ziekenhuizen en soortgelijke zorginstellingen teruggave van kosten voor rolstoelen; dit geldt ook voor het aanpassen van een woning, woonwagen, woonboot, auto of fiets op medische gronden mensen met een chronische aandoening kunnen de kosten voor kleding en beddengoed terugkrijgen Het wettelijk eigen risico van 220,- in de zorg is niet aftrekbaar m a a r t 2013 achtergrond 17 de blauwe envelop

18 DWI in was een jaar waarin de economische crisis voortduurde en de werkloosheid steeg. Gelukkig vonden ruim klanten van de Dienst Werk en Inkomen (DWI) tóch werk en bleef het aantal klanten met een bijstandsuitkering nagenoeg gelijk aan Lees hieronder meer over de resultaten van DWI in De cijfers over onze voorzieningen zijn nog niet vastgesteld. Wanneer die bekend zijn, zullen we ook die publiceren. Onderbesteding en verscherpt toezicht De laatste tijd is er veel geschreven over de onderbesteding van 32 miljoen euro op het budget voor het aan het werk helpen van Amsterdammers. Naar aanleiding van die onderbesteding heeft het college van B&W besloten DWI onder verscherpt financieel toezicht voor het re-integratiebudget te plaatsen. Hoe zit het precies? Omdat de Gemeente Amsterdam minder geld krijgt van het Rijk moesten vanaf eind 2010 forse bezuinigingsmaatregelen genomen worden. Amsterdam kreeg in 2010 nog 220 miljoen euro voor re-integratie (ook wel het W-budget genoemd). Dit is fors minder geworden in de afgelopen jaren: in 2013 krijgt Amsterdam nog 81,7 miljoen euro. Het was dus hard nodig om in een korte tijd minder uit te geven. Maar DWI heeft minder uitgegeven dan was voorspeld. Het is van groot belang die voorspellingen beter te krijgen. Werk en inburgering DWI behaalde in 2012 zijn doelstellingen op uitstroom naar werk en op inburgering. In totaal gingen mensen vanuit de uitkering aan het werk. Dat zijn er 76 meer dan de doelstelling. En met gestarte taal- en inburgeringstrajecten zaten we ruim boven de doelstelling van Inkomen DWI voorziet Amsterdammers die zelf niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien van een tijdelijk (aanvullend) inkomen. Het aantal mensen met een bijstandsuitkering in Amsterdam is in 2012 met slechts 0,15% gestegen. Van in 2011 naar in Zeker in tijden van economische crisis een mooie conclusie. Alleenstaande moeder Rishma (40) wil graag een goed voorbeeld zijn voor haar dochtertje. Zij wil haar laten zien dat ze ervoor gaat, werk zoekt en een loopbaan heeft. foto: Henk Rougoor Rishma: Na een moeilijke tijd, waarin het niet zo goed met mij ging, heb ik nu de kracht om aan het werk te gaan. Dit komt ook door het alleenstaande oudertraject van DWI dat ik sinds oktober volg. Door dit project heb ik meer zelfvertrouwen gekregen om te gaan solliciteren. Toen Michel (59) zich aanmeldde bij DWI dacht hij dat zijn werkzame leven voorbij was, maar in werkelijkheid was het een eerste stap naar een leuke baan. foto: Henk Rougoor Michel: Ik ben blij dat ik deze kans heb gegrepen, want dit werk doet me echt goed. Dienstverlening DWI vindt dienstverlening belangrijk en werkt continu aan de verbetering ervan. Een belangrijke indicator van goede dienstverlening zijn de behandeltermijnen. Zo mogen klanten van DWI verwachten dat zij snel een besluit op hun aanvragen krijgen en dat klachten binnen 6 weken worden afgehandeld. Bij de aanvragen Bijzondere bijstand (zie punt 3 in kader) en een Doelstelling Aantal aanvragen WWB Levensonderhoud dat wordt afgehandeld binnen 4 weken. 2 Aantal aanvragen WWB levensonderhoud dat wordt afgehandeld binnen de wettelijke termijn van 8 weken. 3 Aantal aanvragen Bijzondere bijstand dat wordt afgehandeld binnen 6 weken. 4 Aantal klachten dat wordt afgehandeld binnen de wettelijke termijn van 6 weken. bijstandsuitkering (1) scoorden we beter dan de doelstelling. Met afhandelen aanvragen voor een bijstandsuitkering (2) binnen de wettelijk bepaalde 8 weken realiseerden we 99,4%. Op de termijnen voor klachtafhandeling (4) bleven we achter: niet 99%, maar 92,8% wordt binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Een klant van DWI na de afhandeling van zijn klacht: Na het gesprek voelde ik mij ook echt serieus genomen door DWI en ook dat is belangrijk. Het is denk ik wel voor zowel mij als DWI 'jammer' dat het tot zo'n gesprek heeft moeten komen. Maar een dergelijke afloop maakt heel veel goed. Handhaving DWI zorgt ervoor dat alleen de Amsterdammers die recht hebben op een uitkering er een krijgen. Dat zijn we verplicht aan Doel Gehaald 90% 94,4% Doel Gehaald 100% 99,4% Doel Gehaald 90% 93,9% Doel Gehaald 99% 92,8% onze klanten en aan Amsterdam. Ten opzichte van 2011 waren er 8,7% meer afwijzingen op de aanvragen voor een bijstandsuitkering. Het aantal uitkeringen dat door DWI werd beëindigd steeg met 5,4%. Jorg Golsteyn, teammanager Handhaving: Het handhaven van regels kan niet zonder betrokkenheid van de Amsterdammers. Het succes is mede te danken aan de binnengekomen meldingen bij het Meldpunt Bijstandfraude Amsterdam. Meldingen worden niet lichtzinnig gedaan, maar fraude en misbruik worden echt niet geaccepteerd. In meer dan de helft van de gevallen heeft DWI de uitkering wegens fraude beëindigd en wordt het uitgekeerde bedrag teruggevorderd. Zo zorgen we dat het geld terechtkomt bij diegenen die het wel nodig hebben. advertentie

19 Dat ik deze kans heb gekregen, vind ik een hele eer Rachid Benayad (30) volgt sinds november de opleiding tot gasmonteur bij de bedrijfsschool van Joulz. foto: Wim Salis Joulz is een bedrijf dat zich bezighoudt met het bedenken, bouwen en beheren van energie-infrastructuren. Daar hoort onder andere het vervangen van gasleidingen bij. Ze bieden ook een opleiding aan met baangarantie. Rachid: Ik krijg 3 dagen per week les en ik loop 2 dagen per week stage om het vak in de praktijk te leren. Die afwisseling tussen school en werk vind ik fijn. Secuur werk Tijdens de opleiding leer je alles over het aanleggen van meters en hoofdleidingen. Het is secuur werk, want je hebt wel te maken met gas. Je leert over de verschillende soorten buizen en leidingen en over graafwerkzaamheden. Ik ga met plezier naar mijn werk. Het leukst vind ik dat ik een vak leer. Door reorganisatie weg Hiervoor werkte ik als uitzendkracht in een magazijn. Als machineoperator was ik verantwoordelijk voor de machine die rollen papier draaide. Dat heb ik bijna een jaar gedaan. Door een reorganisatie moest ik weg. Daarna heb ik ruim 2 jaar gewerkt bij een bedrijf dat autoruiten repareert. Door de crisis kreeg ik geen vast contract aangeboden. Aangenomen Toen moest ik een uitkering aanvragen. Dat vond ik vervelend, want ik had altijd gewerkt. Bij DWI kwam ik de vacature van Joulz tegen. Na een sollicitatiegesprek werd ik aangenomen. Als je de opleiding tot gasmonteur met succes afrondt, dan biedt Joulz je een contract aan. Maar je kunt ook nog verder leren. Dat ik deze kans heb gekregen, vind ik een hele eer. Mijn doel is om gasmonteur te worden. Samen staan we sterker Onder het motto 'Samen staan we sterker' is DWI vorig jaar november gestart met een traject voor alleenstaande ouders. Er komen in Amsterdam steeds meer alleenstaande ouders bij. Een groot deel van hen heeft een bijstandsuitkering en komt in de huidige economische zware tijd moeilijk aan het werk. Alleenstaande ouders staan er in de verzorging en opvoeding van hun kinderen vaak alleen voor. DWI vindt het belangrijk dat deze groep speciale aandacht krijgt in deze tijd. Daarom zijn we in november 2012 een traject voor alleenstaande ouders gestart. Training Het alleenstaande oudertraject bestaat uit trainingen om de ouders te helpen bij problemen die ervoor zorgen dat ze nog niet verder kunnen op hun weg naar werk. Tijdens de trainingen wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan financiële zelfstandigheid, schuldenaanpak, opbouwen van een netwerk en kinderopvang. Een deelnemer van het traject: Buiten de lessen in budgetbeheer en timemanagement, kregen we ook een empowerment -training. Daar leerde ik dat we er toe doen. Als je altijd alleen thuis zit dan is er niemand die je dat vertelt. Dat heeft me veel kracht gegeven. Ervaring opdoen Na de training krijgen de ouders een passend traject aangeboden om ze zo snel mogelijk verder te helpen op weg naar werk. Op 8 maart 2013 starten de eerste alleenstaande ouders met het traject. De deelnemers van het traject gaan, met behoud van uitkering, werken in de keuken, aan de kassa en in de bediening op het stadhuis (Herstelling Plaza). Dit is één van de werkervaringsplekken van DWI. Het restaurant is alleen bedoeld voor werknemers van de Gemeente Amsterdam. Advertentie advertentie

20 Jacques peeters Wie is de baas? column Nederland wordt bestuurd, maar door wie? De regering, heeft in de Tweede Kamer een meerderheid, maar niet in de Eerste Kamer. Gevolg is dat de regeringspartijen soms moeten onderhandelen met andere partijen. Sowieso is het al gek dat PvdA en VVD in een regering zitten. Want hoe gingen beide partijen de verkiezingen in? Maak ons de grootste om die ander uit de regering te houden. Om met zo een argument de verkiezingen in te gaan getuigt natuurlijk niet van veel vertrouwen in je eigen partijstandpunten. Logisch ook, want blijkbaar zijn die standpunten zodanig uitwisselbaar, dat VVD en PvdA binnen twee weken een regeerakkoord in elkaar geflanst hadden. En waarbij de daadwerkelijke invulling van controversiële zaken Partijstandpunten zijn niet veel waard aan kleinere rechtse partijtjes wordt overgelaten. Die dus op subtantiële punten meebepalen hoe ons land bestuurd wordt, met volledige medewerking van de PvdA. Maar het kan nog gekker! Omdat je vindt dat salarisverschillen de spuigaten uitlopen heb je PvdA gestemd. Maar tot je ontzetting heb je er gratis een PvdA-minister bij gekregen die met jolige pretoogjes beweert dat een bankier bij een door hem genationaliseerde bank zijn salaris van een half miljoen meer dan waard is. Tegelijkertijd roept de PvdAvoorzitter Spekman (ja, die van nivelleren is een feest! ) in zijn onafscheidelijke rode trui dat de PvdA een linksere koers moet gaan varen. Zullen de linkse kiezers bij de gemeenteraadsverkiezingen eindelijk dit bedrog eens doorkrijgen? Jacques Peeters is spreekuurmedewerker van de Bijstandsbond Belastingaangifte: u blijft altijd zelf verantwoordelijk! Heeft u de blauwe envelop met de brief dat u verplicht aangifte inkomstenbelasting moet doen al ontvangen? Vóór 1 april moet het gebeuren. De gemakkelijkste manier is om het aangifteprogramma via nl te downloaden. U kunt gebruik maken van een vooraf ingevulde aangifte, die u alleen nog maar hoeft te controleren. Als alles goed is, of eventueel nadat u iets heeft gewijzigd of aangevuld, verstuurt u de aangifte. Weet u niet zeker of u alles goed heeft ingevuld of wilt u er toch nog iemand anders naar laten kijken? Let dan op wie u dat laat doen en weet dat u er als u weinig inkomen heeft niet voor hoeft te betalen als u weinig inkomen heeft. Geregeld horen de raadslieden dat mensen meer dan 25 betaald hebben voor het laten Een van de meest gemaakte goede voornemens voor het nieuwe jaar is: naar de sportschool! Maar veel mensen houden het niet lang vol, en zitten wél opgescheept met een overeenkomst voor een jaar. Zij vragen zich dan af of ze niet eerder van de overeenkomst afkunnen. Voor die mensen heb ik slecht nieuws: als u een overeenkomst voor een jaar bent aangegaan, zit u hier ook echt één jaar aan vast. Vanaf 1 december 2011 zijn er nieuwe regels voor de verlenging en opzegtermijn bij contracten met sportscholen, alarmdiensten, energiebedrijven enzovoort. De nieuwe sociaal raadslieden Het opzeggen van abonnementen wordt klantvriendelijker Problemen met uw uitkering? Blijven betalingen uit? Is uw uitkering afgewezen? Is uw uitkering beëindigd? Wordt uw uitkering teruggevorderd? Wordt uw uitkering gekort? JURIDISCH LOKET (Advertentie) doen van hun belastingaangifte. Maar iemand met een laag inkomen kan gratis belastingaangifte laten doen. Vraag eerst rond in uw familie- of vriendenkring of iemand de kennis heeft en u wil helpen. Ook kunt u, onder bepaalde voorwaarden, gebruikmaken van de dienstverlening van de vakbond, de ouderenbond of de Belastingdienst zelf. U kunt ook bij een belastingconsulent, de Formulierenbrigade of de Sociaal raadslieden een afspraak maken om uw aangifte te doen. Hoe u het ook doet: u bent en blijft altijd zelf verantwoordelijk voor het op tijd indienen van uw aangifte en de juistheid van de gegevens die bij de aangifte worden gebruikt! Wie zijn aangifte pas na 1 april wil indienen, kan uitstel aanvragen via (belastingtelefoon). Dat uitstel krijgt u alleen als u minstens twee verplichte aangiften in de afgelopen drie jaren op tijd heeft ingevuld. Als uw aangifte door iemand anders wordt ingevuld, heeft deze papieren van u nodig. Om de aangifte correct te doen zal hij uw jaaropgaven, eventuele dieetverklaringen, afgehandelde declaraties van de zorgverzekering, bewijzen van giften enz. willen zien. Vraagt de persoon die voor u aangifte doet niet naar dergelijke papieren, dan moet u ervan uitgaan dat aangifte niet correct verloopt, en dat die ander u moedwillig probeert te bevoordelen. Dat is fraude. In de afgelopen jaren zien de Sociaal raadslieden steeds vaker cliënten die brieven krijgen van de belastinginspecteur met het verzoek te bewijzen dat de gegevens kloppen waarmee de Wij bieden deskundige hulp. Cliënten met een inkomen op minimumniveau zijn geen (of zeer weinig) kosten verschuldigd. Het eerste gesprek is ALTIJD GRATIS. belastingaangifte is gedaan. Vaak is er dan al een voorlopige aanslag aan de cliënten uitbetaald. Als er, al dan niet bewust, fouten zijn gemaakt, moet altijd worden terugbetaald (met rente en eventueel met een boete). Controleer daarom vóór het versturen van de aangifte of alle gegevens goed zijn ingevuld. Als iemand anders het voor u doet: laat u uitleggen waarom de uitkomst is zoals hij is. Hetzelfde geldt ook voor het aanvragen van of doorgeven van wijzigingen in Huurtoeslag, Zorgtoeslag, Kindgebonden budget en Kinderopvangtoeslag. Er zijn afgelopen maand in Amsterdam- Zuidoost ontzettend veel mensen aangehouden vanwege fraude met aangiften en toeslagen. Zie voor contactgegevens de MUGwijzer op pagina 16. regels (de Wet Van Dam) gelden in ieder geval voor alle abonnementen die vanaf 1 december 2011 zijn afgesloten. Heeft u een contract van vóór 1 december 2011 en wilt u dit opzeggen, vraag dan bij het Juridisch loket na wat u het beste kunt doen. Nieuw wat betreft verlengen van contracten: als u na 1 december 2011 een jaarabonnement op de sportschool hebt afgesloten, dan is na het eerste jaar uw opzegtermijn maximaal een maand. Het goede nieuws is dat wanneer u vergeet om tijdens het eerste jaar op tijd op te zeggen, u er nu niet meer automatisch wéér voor een heel jaar aan vastzit. Nieuw wat betreft opzeggen: dit gaat op dezelfde manier als waarop u het contract heeft afgesloten. Heeft u het abonnement via een website afgesloten? Dan moet u het ook via diezelfde website kunnen stopzetten. Vaak wordt er gevraagd om een opzegging per brief. Zelfs wanneer u het abonnement via een website heeft afgesloten. Dat mag voortaan niet meer. Tip: zorg altijd voor een bewijs van uw opzegging! Als u niet meteen een bevestiging van de opzegging krijgt, stuur dan zelf een aangetekende brief waarin u om het bewijs vraagt. Op onze website staan voorbeeldbrieven waarmee u uw contracten of abonnementen eenvoudig kunt opzeggen. Er zijn ook uitzonderingen op de nieuwe regels: bent u lid van een vereniging, bijvoorbeeld een voetbalclub of hockeyvereniging, dan gelden deze nieuwe regels niet. Een vereniging is wél verplicht op de website of in het ledenblad duidelijke informatie te geven over het stopzetten van het lidmaatschap. Contact: ( 0,10 p/m) of Hunzestraat WE Amsterdam T (020) F (020) advocaten@walkerwittensleger.nl 20 opinie m a a r t 2013