Overzicht van de belangrijkste subsidiemogelijkheden voor ondernemingen in Vlaanderen

Transcriptie

1 1 Overzicht van de belangrijkste subsidiemogelijkheden voor ondernemingen in Vlaanderen

2 1. Inleiding Dit document beschrijft de voornaamste steunmaatregelen voor ondernemingen met een vestiging in Vlaanderen. Dit is zeker geen exhaustieve lijst, maar het geeft wel een goede introductie tot de belangrijkste instrumenten en is zo een interessant startpunt voor ondernemingen op zoek naar steunmaatregelen. Hoewel bij het samenstellen van dit document met grote zorgvuldigheid werd gehandeld, bestaat de mogelijkheid dat informatie na verloop van tijd is verouderd, of niet juist en volledig is. Wij zijn dan ook niet aansprakelijk voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen of nagelaten op basis van dit document. 2. Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen Het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen is het aanspreekpunt van de Vlaamse overheid voor ondernemers. Het Vlaio ondersteunt namelijk innovatie en ondernemerschap met interessante steunmaatregelingen: Strategische transformatiesteun (STS) voor KMO s 1 en grote ondernemingen en dient ter ondersteuning van opleidingen en investeringen die essentieel zijn voor het doorvoeren van een transformatieproject. De KMO portefeuille: is een maatregel waardoor ondernemers financiële steun krijgen bij aankoop van opleiding en adviesdiensten. De KMO groeisubsidie: is een maatregel waardoor kmo s gericht steun krijgen voor hun groeitrajecten door innovatie, internationalisering of transformatie. De financiële ondersteuning wordt geboden voor het verwerven van de benodigde kennis gericht op groei, door het samenwerken met een externe dienstverlener of door het aanwerven van een strategisch profiel. Ecologiesteun: financiële tegemoetkoming aan ondernemingen die ecologieinvesteringen zullen realiseren. o De Ecologiepremie plus o Strategische ecologiesteun (STRES) 1 Een kmo is een zelfstandig bedrijf met minder dan 250 werknemers én met een jaaromzet van minder dan 50 miljoen óf een balanstotaal van minder dan 43 miljoen. Een kleine onderneming? (ko) is een zelfstandig bedrijf met minder dan 50 werknemers én met een jaaromzet van minder dan 10 miljoen of een balanstotaal van minder dan 10 miljoen. Een onderneming die vaststelt dat zij op het laatst afgesloten boekjaar de criteria overschrijdt, verliest de hoedanigheid van kmo (of van ko) slechts wanneer deze situatie zich gedurende twee opeenvolgende boekjaren voordoet en vice versa. 2

3 Steun voor O&O bedrijfsprojecten: wordt gegeven aan bedrijven die onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten uitvoeren met het oog op de realisatie van een economisch relevant innovatiedoel. Het kan gaan om nieuwe of verbeterde producten, processen of diensten of een combinatie ervan. Steun voor KMO-innovatieprojecten: wordt gegeven voor projecten waar nieuwe kennis- technologische en/of niet-technologische - opgebouwd, vergaard en/of creatief en intelligent toegepast wordt met het oog op de innovatie. Ten opzichte van de normale bedrijfsactiviteiten en courante vernieuwingsprocessen, moet het project duidelijk afwijken in werkwijzen, inhoud, beoogde resultaten en/of risico s waarvoor kennis moet opgebouwd worden. Het project moet voldoende uitdagingen inhouden voor het bedrijf. Projecten zonder een duidelijk aantoonbare meerwaarde of me too -projecten (copiëren van wat reeds bestaat bij anderen) komen niet in aanmerking. Sprint: is gericht op bedrijven die geen kmo zijn, wel innovatiepotentieel hebben, maar niet beschikken over de mogelijkheden om grootschalige O&Oprojecten uit te voeren. Andere VLAIO initiatieven: VIS-trajecten, Tetra, Baekeland mandaten en Innovatie mandaten. Beneden worden deze maatregelen in meer detail beschreven. 2.1 Strategische transformatiesteun (STS) Er bestaan 3 soorten investeringen die in aanmerking komen voor STS: Investeringen in strategische clusters en leadplants in Vlaanderen; Investeringen in de internationale doorgroei van innovatiegerichte kmo s in Vlaanderen; Transformerende investeringen, die de duurzame verankering realiseren van belangrijke tewerkstelling in Vlaanderen. Zowel investeringen als opleidingen komen in aanmerking voor ondersteuning. KMO s over heel Vlaanderen komen in aanmerking voor deze steun. Grote ondernemingen komen slechts in aanmerking voor investeringssteun wanneer ze gevestigd zijn in één van de regionale steunzones 2. 2 Op 16 september 2014 heeft de Europese Commissie de regionale steunkaart goedgekeurd die zal gelden voor de periode van 1 juli 2014 tot en met 31 december Voor Antwerpen: Balen, Dessel, Mol. Voor Limburg: As, Beringen, Bilzen, Borgloon, Bree, Dilsen-Stokkem, Genk, Ham, Hechtel-Eksel, Herstappe, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Kinrooi, Lanaken, Leopoldsburg, Lommel, Lummen, Maaseik, Maasmechelen, Opglabbeek, Sint-Truiden, Tessenderlo, Tongeren, Zutendaal. Voor Oost-Vlaanderen: 3

4 Afhankelijk van de eigenschappen van het project gelden er bepaalde instapdrempels (minimale hoogte van de uitgaven om in aanmerking te komen). Deze instapdrempels hangen af van het soort steun (opleidings- of investeringssteun), de grootte van de onderneming (ko, mo of go) en van het feit of de steunaanvraag al dan niet wordt ingediend door samenwerkende ondernemingen en variëren van 1-7 mln 3 voor investeringen en van voor opleidingen. De steun wordt opgesplitst in een basissteun voor het transformatieproject en een bonussteun voor de creatie van bijkomende tewerkstelling. De basissteun bedraagt 8% voor investeringen en 20% voor opleidingen met een maximum van 1mln per aanvragende onderneming. De bonussteun bedraagt maximaal 25% van de basissteun, dit is maximaal 2% extra steun voor investeringen en maximaal 5% extra steun voor opleidingen. De hoogte ervan hangt af van de tewerkstellingstoename die verbonden is aan het transformatieproject. Voor een middelgrote onderneming zal er bijvoorbeeld een absolute tewerkstellingstoename van 125 nodig zijn en een relatieve van 50% om van de maximum bonus van 25% te kunnen genieten. Projecten worden beoordeeld aan de hand van het transformatieplan dat bij de steunaanvraag gevoegd is. Het dossier zal worden beoordeeld volgens 7 criteria: Op project niveau: innovatie, internationalisering en verduurzaming Impact op de onderneming, en de Vlaamse economie (interne en externe impact) Kwaliteit en management Afhankelijk van het type bedrijf (kleine, middelgrote of grote onderneming) liggen de kwaliteitseisen hoger. Assenede, Eeklo, Kaprijke, Maldegem, Ronse, Sint-Laureins, Zelzate. Voor West-Vlaanderen: Diksmuide, Ieper, Lo-Reninge, Middelkerke, Oostende, Wervik 3 Voor individuele ondernemingen 1mln, 2mln, 3mln voor respectievelijk ko, mo en go. Voor samenwerkende ondernemingen 3mln, 4mln, 7mln voor respectievelijk enkel ko, minstens 1 mo, minstens 1 go. 4 Voor individuele ondernemingen 100k, 200k, 300k voor respectievelijk ko, mo en go. Voor samenwerkende ondernemingen 300k, 400k, 700k voor respectievelijk enkel ko, minstens 1 mo, minstens 1 go. 4

5 2.2 KMO portefeuille De kmo-portefeuille is een maatregel waardoor ondernemers financiële steun krijgen voor de aankoop van diensten die de kwaliteit van de onderneming verbeteren bij geregistreerde dienstverleners. Concreet zijn dat opleidingen en adviesdiensten. Advies neemt verschillende vormen aan. Twee types komen in aanmerking voor een subsidie bij de kmo-portefeuille: 1. Schriftelijke aanbevelingen die een probleem analyseren, een concreet advies geven, een implementatieplan helpen opstellen en implementeren. 2. Schriftelijke aanbevelingen die kansen en oplossingen signaleren, ze in kaart brengen en onderzoeken. Het doel is steeds de onderneming vooruithelpen. Elke KMO kan één budget vrij besteden aan opleiding en advies. Het steunpercentage voor opleiding en advies voor kleine ondernemingen is 40%, met een steunplafond van euro per jaar. Voor middelgrote ondernemingen wordt het steunpercentage 30% met een maximum van euro. Opleiding Advies Kleine ondernemingen Middelgrote ondernemingen Steun 40%, maximaal euro Steun 30%, maximaal euro Via de geautomatiseerde applicatie zonder dossierbehandeling 2.3 KMO-groeisubsidie Met deze subsidie kunnen bedrijven met groeiplannen steun krijgen. Dat kan zijn door te innoveren, de internationale activiteiten uit te breiden of door het bedrijf te transformeren met nieuwe activiteiten. Bedrijven kunnen dat doen door extern kennis aan te kopen, of door kennis intern te verankeren door een aanwerving. De overheid steunt 50% van de kost, met een maximum van euro voor extern advies en/of euro voor een aanwerving. Externe versterking = consultancy Max euro 50% steun Interne versterking = aanwerving Max euro 50% steun Groei door transformatie, Innovatie en/of Internationalisering 5

6 2.4 Ecologiesteun De Ecologiepremie Plus Een ecologiepremie is een financiële tegemoetkoming aan ondernemingen die ecologie-investeringen zullen realiseren in het Vlaamse Gewest. Met de ecologiepremie wil de Vlaamse overheid ondernemingen stimuleren om hun productieproces milieuvriendelijk en energiezuinig te organiseren en zij neemt daarbij een gedeelte van de extra investeringskosten die een dergelijke investering met zich brengt, voor haar rekening. Het subsidiepercentage is afhankelijk van het type investering, de subsidiebonus varieert voor go tussen 5 en 12.5% en voor kmo s tussen 10 en 25%. De steun wordt berekend op de meerkost van de essentiële investeringscomponenten. Per onderneming geldt een maximum plafond van 1 mln per 36 maanden. Hierbij aanleunend is de maatregel GROENE WAARBORG: Een waarborg voor ondernemingen die een financieringsovereenkomst of een leasingovereenkomst willen afsluiten voor energiebesparende investeringen. Verder beheert Agentschap Innoveren en Ondernemen nog: Rentetoelage in geval van hinder bij openbare werken Compensatie indirecte emissiekosten Strategische ecologiesteun (STRES) KMO s en grote ondernemingen in het Vlaams Gewest kunnen voor groene investeringen in strategische spitstechnologie een subsidie bekomen van het Agentschap Innoveren en Ondernemen. De minimum investering bedraagt 3 miljoen. Het steunpercentage varieert van 20 tot 40 % en is afhankelijk van de performantie van de technologie, de grootte van de onderneming en de aanvaarde meerkost van de essentiële componenten. 2.5 O&O bedrijfsprojecten Met O&O-bedrijfsprojecten ondersteunt het IWT de ontwikkeling van innovatieve oplossingen door bedrijven. De projecten moeten leiden tot nieuwe kennis, die praktisch kan toegepast worden en zo bijdraagt tot economische en eventueel ruimere maatschappelijke toegevoegde waarde in Vlaanderen. Dergelijke projecten duren maximaal 2 jaar en de minimale begroting bedraagt Het basissteunpercentage bedraagt 25% voor ontwikkelingsprojecten, gericht op de toepassing van kennis voor nieuwe of vernieuwde producten, processen of diensten. Het basissteunpercentage bedraagt 50% voor onderzoeksprojecten, gericht op het genereren van nieuwe kennis, die op termijn ook kan bijdragen tot innovatie. De steun bedraagt maximaal 3 mln. 6

7 Deze projecten worden geëvalueerd op kwaliteit en impact. Met betrekking tot kwaliteit is één van de voornaamste voorwaarden dat er voldoende vernieuwing is. Voor dergelijke projecten geldt dat De producten, processen of diensten waarop het project gericht is, vernieuwend moeten zijn voor de sector of het domein. Voor de impact wordt vooral gekeken naar de economische hefboom voor Vlaanderen. Enkel projecten die bij succesvolle resultaten naar alle waarschijnlijkheid een economisch toegevoegde waarde in Vlaanderen (werkgelegenheid + investeringen) van 25 keer de steun halen, krijgen een goede score voor de economische hefboom. 2.6 KMO innovatieprojecten KMO-innovatieprojecten dragen bij tot het realiseren van een innovatie. Dit kan zowel de ontwikkeling van een volledig nieuw of een beduidend vernieuwend (verbeterd) product, proces, dienst of concept omvatten. 'Innovatie' of 'vernieuwing' is daarbij te interpreteren als 'vernieuwend voor het bedrijf én met een duidelijke impact op de bedrijfsactiviteiten'. Daarnaast vereist de beoogde innovatie in kmo-innovatieprojecten dat de onderneming nieuwe kennis - technologische en/of niet-technologische - ontwikkelt, vergaart of creatief en intelligent toepast. De projecten duren maximaal 24 maanden. De begroting is minimaal Elke kmo kan gesteund worden voor 2 innovatieprojecten per kalenderjaar. Het basissteunpercentage bedraagt 35% (+10% voor een ko). De steun bedraagt maximaal Net zoals O&O bedrijfsprojecten worden KMO innovatie projecten geëvalueerd op kwaliteit en impact. Met betrekking tot kwaliteit is het voor dergelijke projecten zo dat de producten, processen of diensten waarop het project gericht is, vernieuwend moeten zijn voor het bedrijf. De drempel ligt dus lager dan bij O&O bedrijfsprojecten. Voor de impact wordt ook gekeken naar de economische hefboom voor Vlaanderen maar er is geen kwantitatieve vereiste gedefinieerd i.t.t. O&O bedrijfsprojecten. 2.7 Sprint projecten Een sprint-project is gericht op bedrijven die geen kmo zijn, wel innovatiepotentieel hebben, maar niet beschikken over de mogelijkheden om grootschalige O&O-projecten uit te voeren. Voorbeelden zijn productie-georiënteerde bedrijven die door groei of overnames het kmo-statuut zijn ontgroeid en lokale productievestigingen van multinationale ondernemingen zonder eigen O&O-activiteiten. Het hoofdzakelijk toepassen of incrementeel verbeteren van bedrijfseigen know-how volstaat niet. Ten opzichte van de normale bedrijfsactiviteiten en courante vernieuwingsprocessen moet het project duidelijk afwijken in werkwijzen, inhoud, beoogde resultaten en/of risico s waarvoor kennis moet opgebouwd worden. Steunbare projecten moeten verder gaan dan het inhuren van ondersteuning op de markt die vanuit hun competentie een standaard consulting traject uitvoeren. Het project moet voldoende risicovol zijn. 7

8 Net zoals bij KMO innovatieprojecten ligt de drempel voor het niveau van innovatie lager dan bij O&O bedrijfsprojecten. Wel mag het bedrijf in één van de laatste 3 jaren nooit meer dan aan Vlaio steun hebben ontvangen om in aanmerking te komen. Een Sprint project duurt maximum twee jaar. De minimale begroting bedraagt Het basissteunpercentage bedraagt 25%. Het steunpercentage kan verhoogt worden met 10% wanneer een substantiële samenwerking tussen 2 onafhankelijke bedrijven is voorzien. De steun bedraagt maximaal en er kan maar 1 Sprint project per bedrijf per kalenderjaar gesteund worden. 2.8 Andere Vlaio initiatieven De bovengenoemde initiatieven zijn voor de meeste bedrijven het meest interessant. Daarnaast zijn er ook nog andere initiatieven. VIS trajecten: richten zich op het oplossen van concrete en vraaggedreven uitdagingen van een collectief van bedrijven die door middel van innovatie kunnen beantwoord worden en resulteren reeds tijdens de projectduur in zichtbare veranderingen met een duidelijke economische meerwaarde voor de ruime doelgroep Ook via het TETRA (Technologietransfer door instellingen van hoger onderwijs) programma kunnen bedrijven ook financiële steun krijgen om onderzoek te laten uitvoeren, in dit geval gaat het om onderzoek door hogescholen en universiteiten. Voorlopig zijn deze programma s afgelopen. Baekeland mandaten: Via een Baekeland mandaat kunnen onderzoekers hun doctoraat behalen in samenwerking met het bedrijfsleven.. Zowel de doctoraatskosten als de werkingskosten worden gesubsidieerd aan 50% voor een groot bedrijf en minimum 60% voor een kmo- en ko. De uiterste indiendatum voor aanvragen is maandag 27 maart 2017 (12 uur) Innovatiemandaten (IM): Innovatiemandaten (IM) zijn gericht op postdoctorale onderzoekers die zich willen bekwamen in de valorisatie van hun onderzoeksresultaten naar de bedrijfswereld, hetzij naar een bestaand bedrijf, hetzij naar een nog op te richten bedrijf. 8

9 3. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) Sinds de invoering van de Europese Werkgelegenheidsstrategie in 1998 en de Lissabonstrategie in 2000, wordt het Europees Sociaal Fonds beschouwd als de belangrijkste Europese financiële ondersteuning van de inspanningen die de lidstaten leveren in het nastreven van de Europese Werkgelegenheidsrichtsnoeren. Het ESF daagt organisaties uit om acties op te zetten, die het functioneren van de arbeidsmarkt duurzaam verbeteren. Dat doet het met zowel Europese als Vlaamse middelen. De prioriteiten van het operationeel programma in Vlaanderen zijn: Investeren in duurzame en kwalitatieve jobs op de Vlaamse arbeidsmarkt en investeren in opleiding en levenslang leren Ondersteunen van sociale integratie en gelijkheid en op het bestrijden van armoede. De focus ligt op trajecten die leiden naar werkgelegenheid voor de meest kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Structurele maatregelen op bedrijfsniveau die mensen aanmoedigen om langer te werken krijgen in het programma speciale aandacht : ESF-projecten helpen bedrijven om een aantrekkelijke werkomgeving te scheppen voor alle werknemers. Het Europees Sociaal Fonds wil tot slot blijvend inzetten op transnationale uitwisseling en samenwerking en op innovatie of het stimuleren van vernieuwing van de dienstverlening op de arbeidsmarkt. 1. Oproep Duurzaam Loopbaanbeleid Wat? De projecten binnen deze oproep zijn gericht op het verbeteren van de werkbaarheid op de Vlaamse arbeidsmarkt door het introduceren van een duurzaam loopbaanbeleid op organisatieniveau. Een duurzaam loopbaanbeleid kan leiden tot een win-winsituatie voor zowel medewerker als organisatie. Enerzijds schept dit beleid zinvolle en werkbare loopbanen voor werknemers waardoor ze langer en meer gemotiveerd aan de slag kunnen blijven. Anderzijds is het gericht op het waarborgen van de continuïteit van de organisatie. 9

10 Wie? Deze oproepen richten zich op alle organisaties op de Vlaamse arbeidsmarkt met rechtspersoonlijkheid, zowel profit als de non-profit, zowel uit het Normaal Economisch circuit als uit de sociale economie, alsook vakbonden. De organisaties hoeven nog geen stappen gezet te hebben op vlak van een duurzaam loopbaanbeleid. Organisaties- ofwel promotoren- die nog een lopend project hebben binnen de oproepen 309/317 Geïntegreerd Strategisch Loopbaanbeleid of de oproepen 310/318 Anders Organiseren kunnen niet indienen op deze oproep. Een promotor kan pas een vervolgproject in deze oproep starten wanneer het voorgaande project afgelopen is. Het is eveneens niet mogelijk om gelijktijdig een project binnen de oproep Anders Organiseren in te dienen Acties? Er moet gewerkt worden aan een duurzaam loopbaanbeleid door acties op te zetten binnen: werving & selectie, onthaal, work-life, loopbaanbeleid, competentiebeleid De organisatie moet kunnen aantonen dat de acties op maat van de onderneming zijn en in verhouding staan waarin het loopbaanbeleid zich momenteel bevindt. Subsidie? Er is een maximale subsidie voorzien van euro per project. KMO s krijgen 70% van de kosten gefinancierd, GO s 50%. Timing? - Deadline voor indiening: 31 maart Goedgekeurde projecten starten: 1 juli Maximale looptijd van minimaal 12 maanden en maximaal 18 maanden. Deze oproep wordt herhaald. Projectvoorstellen kunnen in 2017 ingediend worden in volgende indieningsrondes: - Vanaf 1 april 2017 met als uiterste indieningsdatum 30 juni Vanaf 1 oktober 2017 met als uiterste indieningsdatum 22 december 2017 De goedgekeurde projecten kunnen van start gaan op respectievelijk 1 oktober 2017 en 1 april

11 2. Oproep Anders Organiseren Wat? De projecten binnen deze oproep zijn gericht op het verbeteren van de werkbaarheid van jobs door aanpassingen aan de organisatiestructuur van een onderneming te stimuleren. Wie? Deze oproepen richten zich op alle organisaties met rechtspersoonlijkheid, die reeds stappen gezet hebben inzake werving en selectie, onthaal, competentieen loopbaanbeleid. Concreet betreft het in deze oproep alle ondernemingen en organisaties op de Vlaamse arbeidsmarkt, zowel uit de profit als de non-profit, zowel uit het Normaal Economisch Circuit als uit de sociale economie. Deze organisaties moeten tevens reeds een missie en visie uitgewerkt hebben. Organisaties met minder dan 20 werknemers kunnen geen project indienen in deze oproep. Promotoren die nog een lopend project hebben binnen de oproepen Anders organiseren en Geïntegreerd strategisch loopbaanbeleid kunnen niet indienen op deze oproep. Het is eveneens niet mogelijk om gelijktijdig een project in te dienen binnen de oproep Duurzaam loopbaanbeleid. Cumul met de KMO portefeuille is niet toegestaan. Acties die reeds gefinancierd worden met middelen uit de KMO portefeuille kunnen niet opgenomen worden in het project Acties? In deze oproep werken projecten aan het aanpassen van hun organisatiestructuur door het uitvoeren van een procesanalyse, het opmaken van een herontwerp, het doorvoeren van de organisatiekanteling in zowel de productiestructuur als de besturingsstructuur en het uitwerken van een systeem ter ondersteuning van de eerstelijnsleidinggevenden in deze nieuwe situatie. In een laatste fase van het project kan indien gewenst ook ingezet worden op het bepalen van de fijnstructuur met het teamontwerp. Hoofddoelstelling van de projecten binnen deze oproep is evenwel het herorganiseren van de grofstructuur, eerder dan het vastleggen van de fijnstructuur. Jobtechnische opleidingen en opleidingen inzake leiderschap zijn niet mogelijk binnen deze oproep. Subsidie? Er is een maximale subsidie voorzien van euro per project. KMO s krijgen 70% van de kosten gefinancierd, GO s 50%. 11

12 Timing? - Deadline indiening: 31 maart Goedgekeurde projecten mogen starten: 1 juli Maximale looptijd van 18 maanden, verlenging is niet mogelijk In 2017 wordt de oproep herhaald. Projectvoorstellen kunnen ingediend worden in volgende indieningsrondes: - Vanaf 1 april 2017 met als uiterste indieningsdatum 30 juni Vanaf 1 oktober 2017 met als uiterste indieningsdatum 22 december 2017 De goedgekeurde projecten kunnen van start gaan op respectievelijk 1 oktober 2017 en 1 april

13 4. Het Milieu En Energietechnologie Innovatie Platform (MIP) De kerntaak van het MIP is het realiseren van cleantechinnovaties door het samenbrengen en ondersteunen van bedrijven, onderzoekscentra, overheden en middenveldorganisaties. MIP draagt op die manier bij aan de transitie naar een duurzaam energie-, materialen- en waterbeheer. Een MIP-project beantwoordt aan de volgende criteria: Focus op drie domeinen: ENERGIE, WATER EN MATERIALEN DUURZAAM BEHEER TRANSITIEPERSPECTIEF De Vlaamse regering kende twee miljoen euro projectmiddelen toe aan MIP. Daarmee zullen opnieuw valorisatieprojecten, coöperatief+ projecten en ICONprojecten gefinancierd kunnen worden. Projecten die werken binnen de volgende vier thema's komen in aanmerking: - terugwinning van grondstoffen en recyclage - hergebruik van energie, materialen en water - hernieuwbare energie en materialen - nieuwe businessmodellen MIP ondersteunt 3 soorten projecten: MIP-valorisatieproject: de klemtoon ligt op niet-technologische barrières bij de marktintroductie van bestaande producten of concepten. Coöperatief + projecten: de klemtoon ligt op technologische uitdagingen, wat niet uitsluit dat er ook aandacht kan zijn voor de niet-technologische aspecten. Icon projecten: de klemtoon ligt op bedrijfsnoden. 5. FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek) 5.1 Doctoraatsbeurs strategisch basisonderzoek (SB) Met een Doctoraatsbeurs Strategisch Basisonderzoek kunnen jonge onderzoekers zich bekwamen tot strategisch denkende en innovatiegerichte wetenschappers. Strategisch basisonderzoek in de context van doctoraatsbeurs houdt (doctoraatswaardig) uitdagend en vernieuwend onderzoek in, dat (in geval van succes) op langere termijn kan leiden tot innovatieve toepassingen met economische toegevoegde waarde (voor specifieke bedrijven, voor een collectief van bedrijven of een sector, of aansluitend bij de VRWI-transitiegebieden) 13

14 6. FIT (Flanders Investment & Trade) Subsidie bestemd om producten, goederen of diensten uit te voeren en nieuwe afzetmarkten te ontdekken. Het bedrag van de subsidie is afhankelijk van het uit te voeren project. Wie? Wat? Kleine en middelgrote ondernemingen Grote bedrijven enkel voor beurzen en niche-evenementen wanneer het een collectieve deelname betreft met minstens 3 ondernemingen waarvan minimaal 1 kmo Prospectie of zakenreis buiten Europa Reis naar zetels van multilaterale instellingen Deelname aan een buitenlandse beurs of niche-evenement Oprichting van een prospectiekantoor buiten Europa Aanmaak productdocumentatie, commerciële vertaling en inlassing in vakmedia Registratie, homologatie en certificatie Uitnodiging van aankopers en decision makers van buiten Europa Intrek in een dienstencentrum Uitrustingsgoederen (export naar ontwikkelingslanden) Voorwaarden: Een ondernemingsnummer is noodzakelijk Een exploitatiezetel in het Vlaams Gewest In orde zijn met de sociale en fiscale wetgeving Enkel plannen in nieuwe markten; de onderneming heeft er nog geen of beperkte afzet Overwegend voor initiatieven buiten de Europese Economische Ruimte 5 De onderneming mag geen andere financiële tegemoetkoming krijgen voor dezelfde kosten van een internationale instelling of federale, gewestelijke of lokale overheid. Max 4 dossiers per kalenderjaar per onderneming kunnen goedgekeurd worden Kunnen aanduiden dat het een toegevoegde waarde biedt voor het Vlaamse Gewest 5 Lidstaten van de Europese Unie, Noorwegen, Liechtenstein en IJsland 14

15 7. VAF (Vlaams Audiovisueel Fonds)/ Gamefonds Dit Fonds heeft tot doel om de creatie van games door Vlaamse game-ontwikkelaars te stimuleren en financieel te ondersteunen. Het Gamefonds zal games ondersteunen van diverse aard: serious games: deze categorie heeft betrekking op games bedoeld voor leerlingen van het leerplichtonderwijs. Leerplichtonderwijs omvat het lager en het secundair onderwijs, het Deeltijds Beroepssecundair onderwijs inbegrepen. Niet het Volwassenenonderwijs, hoger onderwijs en evenmin het kleuteronderwijs. Hiervoor is een jaarbudget van voorzien. andere serious games en entertainment games waarvoor een jaarbudget van beschikbaar is Gameprojecten kunnen ingediend worden in een relatief vroeg stadium (aanvraag preproductiesteun voor het uitbouwen van het project) en/of in een productierijper stadium (aanvraag productiesteun voor het realiseren van het project). De aanvrager is het bedrijf dat de game ontwikkelt. Dit moet een rechtspersoon zijn, gevestigd in het Vlaams of Brussels gewest. 8. Fiscale Maatregelen Investeren in onderzoek en milieu wordt ook gestimuleerd via fiscale maatregelen. Beneden volgt een overzicht van de belangrijkste fiscale maatregelen. 8.1 Notionele interestaftrek De notionele interestaftrek of aftrek voor risicokapitaal houdt in dat ondernemingen sinds het aanslagjaar 2007 (inkomsten 2006) een bepaald percentage van het gecorrigeerd eigen vermogen kunnen aftrekken van de belastbare winst. Het gecorrigeerd eigen vermogen is het eigen vermogen waarvan een aantal rubrieken worden afgetrokken zoals beleggingen, niet-verwezenlijkte meerwaarden en kapitaalsubsidies. Het aftrekbare percentage bedraagt 1.131% voor het aanslagjaar 2017 (+0.5% voor KMO s) en is afhankelijk van het verloop van de rente. 8.2 Investeringsaftrek Een onderneming, die bij de oprichting of uitbreiding een investering uitvoert, kan onder bepaalde voorwaarden een investeringsaftrek verkrijgen. Dit is een fiscaal voordeel waarbij men een bepaald percentage van de aanschaffings- of beleggingswaarde van de investeringen uitgevoerd tijdens het belastbaar tijdperk, mag aftrekken van de belastbare winst. Het percentage dat kan worden afgetrokken varieert naargelang het type investering en de grootte van de onderneming. Bijvoorbeeld 4.5% voor een gewone investering (enkel voor natuurlijke personen), 21/5% voor Gespreide aftrek milieuvriendelijke investeringen in O&O en 30% voor investeringen in zeeschepen. 15

16 8.3 Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling Het belastingkrediet kan ook gebruikt worden om de vennootschapsbelastingen te verminderen bij investeringen voor O&O en octrooien. Het voordeel is gelijk aan dat van de investeringsaftrek voor dezelfde soort investeringen, bedrijven moeten dan ook voor één van deze twee instrumenten kiezen. Het voordeel ten opzichte van de investeringsaftrek is het dat het belastingkrediet terugbetaald kan worden indien de vennootschap het krediet niet effectief heeft kunnen verrekenen omdat er bijvoorbeeld geen winst werd gemaakt. 8.4 Vrijstelling bedrijfsvoorheffing onderzoekers De vrijstelling bedrijfsvoorheffing op de lonen van wetenschappelijke medewerkers kunnen vrijgesteld worden voor 80% maar daar tegenover staat extra controle. De vrijstelling kan toegepast worden door: universiteiten, hogescholen en wetenschappelijke instellingen. ondernemingen die bezoldigingen uitbetalen of toekennen aan onderzoekers met een diploma PhD, burgerlijk ingenieur, industrieel ingenieur en bepaalde masterdiploma s Young Innovative Companies (YIC s) die wetenschappelijk personeel (onderzoekers, onderzoekstechnici, projectbeheerders inzake onderzoek en ontwikkeling) tewerkstellen. Deze vrijstelling is niet mogelijk voor administratief of commercieel personeel. VZW s indien door de minister erkend als wetenschappelijk instelling 8.5 Inhouding bedrijfsvoorheffing in steunzones ( ontwrichte zones ) Voor bedrijven, gelegen in een ontwrichte zone, die investeren en hierbij bijkomend personeel aanwerven, bestaat er een steunmaatregel die een verlaging van de bedrijfsvoorheffing inhoudt. Er zijn momenteel twee zones in Vlaanderen afgebakend als steunzone: één rond Genk en één rond Turnhout. Wanneer een bedrijf in dergelijke zone investeert, kan het onder bepaalde voorwaarden een vrijstelling van 25% van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing voor twee jaar per bijkomend personeelslid bekomen. Dit komt neer op een loonkostenbesparing van ongeveer 4 à 5%. Recent is deze maatregel sterk vereenvoudigd, waardoor het makkelijker wordt om steun te verkrijgen. Voor wie? KMO s die in een steunzone investeren en nieuwe werkgelegenheid creëren. De afgebakende zones zijn momenteel alle bedrijventerreinen in een straal van 40km rond Ford Genk en Heinz in Turnhout. In praktijk komen praktisch alle Limburgse KMO s gelegen op een bedrijventerreinen in aanmerking. Ook het grootste gedeelte van Antwerpen en delen van het arrondissement Leuven komen in aanmerking. Grote ondernemingen komen enkel in aanmerking voor deze steun, indien de steunzone samenvalt met de 'regionale steunkaart' (zie voetnoot 2, STS). 16

17 Voorwaarden: - Investeringen in materiële en immateriële vaste activa - Aan het investeringsproject is de creatie van bijkomende arbeidsplaatsen gekoppeld - De bijkomende jobs moeten zijn gecreëerd tussen de start van de investering en drie jaar na de voltooiing ervan - Enkele sectoren zijn uitgesloten - De aanvraag moet gebeuren VOOR de start van de investeringen Bijkomende voorwaarden KMO: - Investeringsproject houdt verband met een van de volgende zaken: o Oprichting nieuwe inrichting o Uitbreiding van de capaciteit van de bestaande inrichting o Diversificatie van de productie van een inrichting naar producten die voordien niet in de inrichting werden vervaardigd o Fundamentele verandering in het totale productieproces van een bestaande inrichting o Overname van een bedrijf dat de sluiting heeft aangekondigd, in WVO zit of failliet is verklaard Bijkomende voorwaarden grote onderneming: - Investeringsproject houdt verband met een van de volgende zaken: o Oprichting nieuwe inrichting o Diversificatie van de activiteit van een bestaande inrichting, op voorwaarde dat de nieuwe activiteit niet dezelfde is als of vergelijkbaar is met de activiteit die voordien in die inrichting werd uitgeoefend. o Overname van een bedrijf (zoals bij KMO), op voorwaarde dat de nieuwe activiteit niet dezelfde is als of vergelijkbaar is met de activiteit die voordien in die inrichting werd uitgeoefend voor de overname ervan Met terugwerkende kracht De regering past de bijsturing van deze steunmaatregel Ontwrichte Zones met terugwerkende kracht tot 1 mei 2015 toe. Gevolg: bedrijven die tussen 1 mei 2015 en 31 december 2015 in aanmerking komende investeringen gestart hebben, kunnen zich alsnog aanmelden om van de steun te genieten onder deze aangepaste voorwaarden (waarbij gewestelijke steun voor de investering niet meer aangetoond moet worden). 17

18 9. Financiële Instrumenten 9.1 Publieke fondsen Er bestaan een hele reeks van instrumenten die het eenvoudiger maken voor bedrijven om geld op te halen. Het kan gaan over aandelenparticipaties, leningen en financiële garanties. Voorbeelden van fondsen met overheidssteun zijn: PMV: Innovatiemezzanine, groeimezzanine, TINA, VINNOF Participatiefonds: Starteo, Casheo, Optimeo, Casheo Risicokapitaal: LRM, GIMV, en via PMV: TINA, VINNOF en de ARKIVs In veel gevallen verloopt het verkrijgen van de steun via een privé kredietinstelling. Op Europees niveau wordt deze rol vervuld door het EIB en het EIF. 9.2 Privé initiatieven Daarnaast bestaan er natuurlijk ook tal van privé initiatieven. Banken en kredietinstellingen kunnen krediet verschaffen. Business angels, durfkapitaal en private equity fondsen verschaffen aandelenkapitaal. Afhankelijk van het type project en de maturiteit zijn bepaalde instrumenten en partners beter geschikt dan andere. Zoals hierboven aangegeven werken deze privé partners ook vaak samen met publieke fondsen. 18

19 10. Europese Subsidieregelingen Vanuit Europa worden verscheidene subsidiemogelijkheden geïnitieerd zoals het Zevende Horizon 2020, Eco-innovation, Eureka, Interreg en EFRO Horizon 2020 Horizon 2020 is het EU-programma voor de financiering van onderzoek en innovatie voor de periode Het brengt de opvolgers van vorige Europese onderzoek- en innovatieprogramma s samen in één programma. Het combineert maatregelen rond onderzoek en ontwikkeling met maatregelen ter bevordering van de concurrentiepositie van ondernemingen. Het totale budget bedraagt bijna 80 mld. Specifiek voor KMOs is er binnen Horizon 2020 een SME instrument ontwikkeld. In een eerste fase is het mogelijk om via dit instrument een haalbaarheidsstudie te laten financieren voor een innovatieproject met een maximale steun van In een tweede fase kunnen er O&O-projecten, demonstraties en verdere pre-commerciële activiteiten gefinancierd worden met een maximale steun van 2,5 mln Eureka EUREKA is een in 1985 gestart intergouvernementeel initiatief ter bevordering van de competitiviteit van de Europese industrie via innovatie. Eureka gelabelde projecten zijn projecten waarvan Europa vindt dat deze de Europese economie qua productiviteit en competitiviteit kunnen stimuleren. Bij een positieve beoordeling verkrijgt het ingediende project een Eureka label. Het label toont aan dat Europa achter uw project staat en kan een positieve impact hebben op subsidieverwerving. Voor Vlaanderen dient men vervolgens een onderzoeksproject in te dienen bij het IWT (zie punt 3 IWT subsidies). Je kunt ook projecten indienen via Eureka-Clusers of bij Eurostars. Eurostars is een samenwerking tussen de Europese Commissie en Eureka en voorziet in de financiering van hoofdzakelijk KMOs die onderzoek doen in een Europees samenwerkingsverband (meestal 3-4 deelnemers uit 2-3 landen en een budget van 1-2 mln) IraSME IraSME richt zich op kmo's en stelt zich tot doel de competitiviteit van kmo s te versterken door samenwerking tussen kmo s van verschillende regio/landen onderling en met kennisinstellingen te verhogen. De deelnemende landen/regio s in de 19de oproep zijn Vlaanderen, Wallonië, Duitsland, Oostenrijk, Rusland en de Tsjechische Republiek. De deelname van Hauts-de-France (Nord Pas de Calais-Picardie) dient nog bevestigd te worden. Er zijn geen thematische beperkingen. De sluitingsdatum voor het indienen van aanvragen is 29 maart 2017 (12.00u) 19

20 10.4 Het Interreg-programma Om problemen in grensregio s aan te pakken en grensoverschrijdende samenwerking binnen Europa te bevorderen, heeft de Europese Unie het Interreg-programma in het leven geroepen, waarmee initiatieven kunnen worden gesubsidieerd uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Elke grensstreek binnen de EU kent een eigen Interreg-programma. Langs de grens tussen België en Nederland is het interreg-programma V, Vlaanderen-Nederland, het belangrijkste programma Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) is één van de structuurfondsen van de Europese Unie. Met het verwezenlijken van het regionaal beleid wil de Europese Unie de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van regio s verkleinen. Het Vlaamse EFRO programma subsidieert projecten die het concurrentievermogen vergroten en werkgelegenheid stimuleren. Het EFRO-programma is vooral bedoeld voor projecten van publieke actoren maar private actoren kunnen ook in aanmerking komen. Het operationeel meerjarenprogramma is opgebouwd rond 4 prioriteitassen: Prioriteitas 1: stimuleren van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie Prioriteitas 2: versterken van het concurrentievermogen van kmo s Prioriteitas 3: bevorderen van de overgang naar een koolstofarme economie Prioriteitas 4: bevorderen van een duurzame grootstedelijke ontwikkeling De looptijd van een EFRO-project bedraagt max. 2 jaar voor werkingsprojecten en 3 jaar voor investeringsprojecten. De EFRO-steun maakt maximaal 40% van de totale subsidiabele projectkost uit. De projectvoorstellen worden ingediend op basis van oproepen, die bekend gemaakt worden via de website en nieuwsbrief van het Agentschap I Programmagebied interreg Grensregio Vlaanderen Nederland Maas-Rijn Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen 2 Zeeën 20

21 Openstaande oproepen Momenteel is zijn er twee openstaande oproepen. 1 daarvan situeert zich binnen het programmagebied Maas-Rijn. De andere in het programmagebied 2 zeeën. Maas-Rijn: Oproep 3 Wat? Deze oproep zet in op de ontwikkeling tot een moderne kennis- en technologieregio met een concurrerende economie en een hoge levenskwaliteit in een inclusieve gemeenschap die banen schept. Wanneer? Indienen kan van 22/04/2017 tot en met 22/05/2017 Doelstellingen o o o o As 1: Innovatie 2020 Bevordering van bedrijfsinvestering in innovatie en onderzoek, en de ontwikkeling van koppelingen en synergiën tussen bedrijven, O&O centra en hoger onderwijs. As 2: Economie 2020 Bevordering van ondernemerschap. As 3: Sociale inclusie & opleiding Investeren in gezondheids- en sociale infrastructuur. As 4: Territoriale ontwikkeling Vergroting van de institutionele capaciteit van openbare besturen en belanghebbenden. 2 Zeeën Wat? Het ontwikkelen van een innovatief, kennis- en onderzoeksgebaseerd, duurzaam en inclusief 2 zeeën-gebied, waar natuurlijk hulpbronnen worden beschermd en de groene economie bevorderd wordt. Wanneer? Doelstellingen o o o o Stap 1: tot en met Stap 2: tot en met As 1: Technologische en sociale innovatie As 2: Koolstofarme technologieën As 3: Aanpassing van klimaatverandering As 4: Hulpbronnenefficiënte economie 21

22 10.5 CrossRoads CrossRoads2 is een project binnen het Europese programma Interreg Vlaanderen- Nederland. Het heeft als doel het stimuleren van duurzame grensoverschrijdende samenwerking rond kansrijke innovatieprojecten tussen KMO/MKB-bedrijven in Vlaanderen en Zuid-Nederland (Zeeland, Noord-Brabant en Limburg). Het project richt zich op bedrijven met goede, innovatieve en technisch haalbare projectideeën die graag grensoverschrijdend samenwerken met andere KMO/MKB-bedrijven. De kerntaak van CrossRoads2 bestaat uit het stimuleren van innovatie met een grensoverschrijdende meerwaarde door middel van: matchmaking: het samenbrengen van bedrijven (eventueel aangevuld met onderzoekscentra) en het opzetten en begeleiden van Vlaams-Zuid- Nederlandse consortia die samen projecten opzetten; subsidie voor haalbaarheidsstudies: het financieel ondersteunen van bedrijven bij hun haalbaarheidsstudies (uitgevoerd door een extern expert), met als doel het opzetten van een innovatietraject in een latere fase (50%, maximaal: ,-); subsidie voor innovatieprojecten: het financieel ondersteunen van clusters van bedrijven bij hun Vlaams-Zuid-Nederlandse innovatieproject (45%, maximaal ,-); follow-up: een vervolg geven aan deze projecten en het proactief meedenken naar vervolgstappen en valorisatie van de opgedane kennis. Deadline indiening: o 31 maart 2017 o 30 juni CrossCare CrossCare heeft als doel om innovaties in de zorg te stimuleren, bij te sturen en te versnellen. Het project ondersteunt de ontwikkeling en implementatie van innovaties door een grensoverschrijdende zorgproeftuinsetting aan te bieden. Deze proeftuinen, of Living Labs geven bedrijven of zorgorganisaties de kans om een product of dienst te testen en succesvol uit te werken. Een zorgproeftuin begeleidt ontwikkelaars van zorginnovaties om samen met eindgebruikers, nieuwe of verbeterde zorgconcepten, - diensten, -processen en -producten te creëren en te toetsen in de praktijk. Het CrossCare netwerk biedt op die manier een breed ecosysteem waarin samenwerkingsverbanden in de hele zorg- en waardeketen kunnen worden ontwikkeld. De subsidie bedraagt minimaal en maximum Het steunpercentage bedraagt 40% voor grote organisaties en 50% voor KMO s. Het project heeft een maximale looptijd van 24 maanden. Volgende deadline voor indiening is 13 februari

23 11. Moore Stephens Funding & Innovation Het adviesteam van Moore Stephens Funding maakt deel uit van de groep Moore Stephens in België Subsidieadvies Moore Stephens ondersteunt en adviseert uw organisatie tijdens de verschillende fasen van subsidieverwerving: 1. Subsidiescan: Met een subsidiescan inventariseren wij voor uw organisatie alle interessante mogelijkheden op subsidiegebied. Moore Stephens koppelt uw strategische plannen en (projectmatige) bedrijfsactiviteiten aan het beschikbare subsidie-instrumentarium op regionaal, nationaal en Europees niveau. 2. Voortraject: Tijdens een voortraject geven we samen met u meer vorm aan het beoogde project via het aanreiken van oplossingspistes en mogelijke samenwerkingspartners vanuit ons netwerk. 3. Controle: Voorafgaand aan het opstellen van een complexe subsidieaanvraag, controleert Moore Stephens het project bij één of meerdere subsidieverstrekkers. Deze controle vindt plaats op basis van een beknopte projectomschrijving. Dit onderzoek verschaft informatie die nodig is om een goede inschatting te maken van de slaagkans van het dossier. Deze aanpak is van belang in tenderprocedures waar uw project moet concurreren met andere projecten. 4. Aanvraagtraject: Bij een positief testresultaat verzamelt Moore Stephens de benodigde informatie. Wij stellen vervolgens (met minimale inspanning van uw zijde) de conceptsubsidieaanvraag samen. Ook het gereedmaken voor de indiening van de aanvraag en de beantwoording van eventuele vragen van de subsidieverstrekker behoren tot onze dienstverlening. 5. Subsidiebeheer: Deze fase start zodra subsidie is toegezegd of eerder. Op grond van de regeling moet aan specifieke administratieve en rapportageverplichtingen worden voldaan. Moore Stephens ondersteunt u bij het inrichten van de administratie en het samenstellen van rapportages en declaraties. Bij elk van deze fasen kunnen wij u begeleiden. 23

24 11.2 Innovatie en strategisch advies Excelleren = optimaliseren én innoveren Strategie is het bepalen van de algemene richting van de onderneming voor de langere termijn. Innovatie is een belangrijk onderdeel van de strategie. Met ons advies bedekken we alle belangrijke onderdelen van de strategie voor innovatieve ondernemingen: 1. Strategiebepaling (de waartoe vraag) Opportuniteitsanalyse Scenario analyse Strategiebepaling Strategische planning 2. Product, dienst- en procesinnovatie (de wat vraag) inventariseren van wensen van klanten (outside-in), vergelijking met concurrenten (inside-out) het genereren/rangschikken/selecteren van ideeën Uitwerken van concrete projecten en roadmaps 3. Innovatief organiseren (de hoe vraag) Sociale innovatie (HRM) Organisatorische innovatie Wij zijn tevens erkend dienstverlener voor de KMO-portefeuille 24

25 Voor meer informatie over onze diensten en/of een kennismaking met onze firma, contacteer: Caroline Jooken Senior expert Strategy & Operations Via Media Hasselt caroline.jooken@moorestephens.be tel: 011/ gsm: +32(0) Lisa van Roie Expert Strategy & Operations Via Media Hasselt lisa.vanroie@moorestephens.be tel: 011/ gsm: +32(0) Moore Stephens België werkt met meer dan 300 financiële en zakelijke consultants: 11 locaties in België 2 initiatieven om Belgische bedrijven in het buitenland te ondersteunen: 1 China Desk 1 US Desk Wij bieden gespecialiseerde diensten in 7 expertise domeinen Accountancy Audit Tax & Legal services Corporate Finance CFO services Strategy & Operations Business Analytics Subsidiedatabank: 25