Schoolgids Inhoudsopgave

Transcriptie

1 1

2 Schoolgids Inhoudsopgave Deel 1 Een woord vooraf p De St. Caeciliaschool p De eigen identiteit 1.2 Onze school is een Tangentschool 1.3 Partners en relevante externe partijen 1.4 Aanmelding en inschrijving 2. Opbouw van het onderwijs - schoolloopbaan van uw kind p Het onderwijs in de verschillende groepen 2.2 De overgang van de ene naar de andere groep 3. De inhoud van het onderwijs p Algemeen 3.2 Coöperatief leren 3.3 Zelfstandig leren 3.4 Sociaal-emotionele ontwikkeling 3.5 Cultuur 3.6 Levensbeschouwing /catechese 3.7 Computergebruik 4. Leerlingenzorg p Het zorgteam 4.2 Speciale aandacht voor goed presterende kinderen 4.3 Speciale aandacht voor minder goed presterende kinderen 4.4 Protocol dyslexie en dyscalculie 4.5 Passend onderwjs 4.6 Een veilige school 5. Monitoren van de vorderingen van uw kind p Dagelijkse observatie en proefwerken 5.2 Niet-methodegebonden toetsen en Cito-toetsen 5.3 Leerling-onderwijs-volgsysteem 5.4 Rapportage en Analyse 6. Ouders en school p Informatie 6.2 Ouderparticipatie 6.3 Gescheiden ouders en school 6.4 Ouderbijdrage 6.5 Klachtenregeling 6.6 Meldcode huiselijk geweld en Kindermishandeling 6.7 Schorsen en Verwijderen 6.8 Protocol medisch handelen 7. Kwaliteit van het onderwijs p Praktisch: regels, afspraken p Aanwezigheid, verzuim en ziekte 8.2 Snoep en tussendoortjes 8.3 Verjaardagen en uitnodigingen 8.4 Aan te schaffen 8.5 In en om de school 8.6 Verzekering 9. Bijzondere activiteiten p.37 Deel Actueel p Nieuw gebouw en brede school 10.2 Kwaliteit en resultaten 10.3 Schoolplan, jaarplan en protocollen 10.4 Schooltijden 10.5 Vakanties en vrije dagen 10.6 Omvang van de school indeling groepen 10.7 Voor-, tussen-, en naschoolse opvang 11. Namen en adressen p Lijst met afkortingen p.47

3 Een woord vooraf De school is meer dan een gebouw waar u uw kind dagelijks heen stuurt; uw kind brengt hier een groot deel van de dag door, niet alleen om er te leren, maar ook om een aangenaam verblijf te hebben. De school heeft een grote invloed op het leven van uw kind en op het reilen en zeilen van uw gezin. Sinds u zelf de basisschool bezocht, is er nogal wat veranderd. Deze schoolgids wijst u de weg in de school, zodat u zich daar snel thuis kunt voelen. De gids is bedoeld om u te laten zien wat voor school we zijn en bevat daarom algemene informatie over het beleid van de school, over leerresultaten, de omgang met ouders en kinderen en hoe wij werken aan de kwaliteit van het onderwijs. Verder vindt u hierin ook praktische informatie over de dagelijkse gang van zaken in de klas en vakantieregelingen. De schoolgids bestaat uit twee delen. In het eerste deel treft u informatie omtrent de inrichting en organisatie van onze school. Deel 2 bevat de jaarlijkse actuele gegevens, zoals adressen en contactpersonen. 3 Via onze digitale nieuwsbrief, het informatieblad dat tijdens het schooljaar om de 14 dagen verschijnt, berichten we u over actuele zaken. U dient zich hiervoor aan te melden via de website van de school. Ook op de website van de school is veel informatie te vinden. Ons adres is: Deze schoolgids heeft de instemming van de medezeggenschapsraad van de St. Caeciliaschool en wordt jaarlijks geactualiseerd en vastgesteld. Nieuwe ouders ontvangen een speciale map om de schoolgids in op te bergen en jaarlijks worden de aanvullingen uitgereikt aan alle gezinnen op school. Namens Ouderraad, Medezeggenschapsraad, Team basisschool St. Caecilia, Sabine van Bergen-Borgharts, adjunct Theo van Tilburg, directeur

4 Basisschool St. Caeciliaschool 1.1 De eigen identiteit Bij de stichting van de school in 1929 werd met de naam St. Caecilia aangegeven dat zij de beschermvrouwe van de school was en dat haar leven als voorbeeld diende voor de schoolgemeenschap. Nu geeft de naam van de school aan waar haar wortels liggen. Onze school is geen eiland: maatschappelijke invloeden hebben hun uitwerking op de school. Dat uit zich op school in nieuwe ontwikkelingen, zoals aandacht voor het sociale gedrag van de kinderen, gebruik van multimedia en gestructureerde leerlingenzorg. Voor het goed functioneren van de school is samenwerking met ouders belangrijk. Een school is een samenleving in het klein. Kinderen leren en oefenen in het omgaan met elkaar. Ouders en leraren vormen daarbij een belangrijke schakel. Door zelf open te staan voor verschillen, door de diversiteit in cultuur, karakter, talent en religie geven we de kinderen het voorbeeld. Kinderen spelen, verwonderen zich, vragen, groeien, leren. Ze krijgen oog voor wat hen beweegt en raakt. Ze ervaren normen en waarden, ontdekken hoe kleurrijk onze samenleving is. De identiteit van de school speelt daarin een belangrijke rol. Identiteit kent diverse aspecten en invalshoeken. Onze uitdaging is een klimaat te scheppen waarin kinderen zich thuis voelen en waarbij kinderen ervaren dat ze bij een groep horen waarin ze gewaardeerd en gerespecteerd worden. De contacten tussen ouders en school vinden ook in deze context plaats, waarbij het belang van het kind voorop staat. Levensbeschouwelijke identiteit De waarden en normen die de school aan de kinderen wil meegeven, zijn ontleend aan de maatschappij om ons heen en worden geïnspireerd door een christelijke levensvisie. Op een goede manier met elkaar omgaan, samenwerken, respect tonen en hebben, zorgzaam zijn, feestvieren en gezelligheid, komen hieruit voort. Het team besteedt er veel zorg aan om dit dagelijks te realiseren. We willen de kinderen normen en waarden bijbrengen waarbij de nadruk ligt op gelijkwaardigheid en wederzijds respect. Ook niet-katholieke kinderen zitten op onze school, met ieder hun eigen levensbeschouwelijke ontwikkeling. Vieringen nemen op onze school een belangrijke plaats in waarbij feesten zoals Kerstmis en Pasen jaarlijks worden gevier 3

5 Opvoedkundige identiteit Waar de school voor staat, is in een zin te zeggen: "Niet voor de school, maar voor het leven leren wij." Dit betekent dat leren een plaats moet hebben in het leven van de kinderen. Het leven van de kinderen bestaat uit spelen, zich spelend ontwikkelen, groeien, genieten van mooie dingen, met elkaar bezig zijn, grenzen verkennen, beginnen met een plaats te vinden in de maatschappij. Kinderen vinden het fijn als ze op al deze gebieden kunnen groeien. Het team en de ouders plaatsen het leren op school in deze context. Onderwijskundige identiteit De onderwijskundige identiteit van de school wordt door de directie, team en medezeggenschapsraad bepaald. Dit betekent dat onze school zijn eigen verantwoordelijkheid heeft voor de inhoud en vormgeving van het onderwijs. Het is de doelstelling van de school om de kinderen zoveel mogelijk te leren op een voor hen zo prettig mogelijke manier. Dat gebeurt door rekening te houden met de mogelijkheden van de kinderen. Woorden die hierbij horen zijn: kennis opdoen, uitdagen tot presteren, zelfstandigheid bevorderen, passend vervolgonderwijs kiezen, positieve ervaringen opdoen. De leerstof voor taal, rekenen, lezen, zaakvakken en creatieve vormen komt overeen met de in Nederland gebruikelijke methodes en we bereiken daarmee ruimschoots de door de minister gestelde kerndoelen. Om een goede onderwijskwaliteit te behouden, toetsen we ons onderwijs aan de veranderingen in de maatschappij. Ons onderwijs past zich voortdurend aan. Jaarlijks wordt een jaarplan gemaakt, waarin de ontwikkeling van de school wordt weergegeven. De evaluatie hiervan wordt altijd besproken met de medezeggenschapsraad Onze school is een Tangentschool Samen met andere scholen uit de regio maakt onze school onderdeel uit van de stichting Tangent. Tangent is een stichting van basisscholen en peuterspeelzalen die de ontwikkeling van jonge kinderen wil bevorderen. Tangent vindt de volgende kenmerken daarvoor belangrijk: Diversiteit Tangent is een afspiegeling van de samenleving, waarin mensen die verschillen in levensovertuiging, herkomst, aanleg en omstandigheden met elkaar samenwerken. Die verschillen respecteren we, we benutten juist deze diversiteit om optimale ontplooiing van kinderen en medewerkers te bereiken. Lerend en uitdagend Leren kan op vele manieren plaatsvinden. Tangent biedt ruimte aan diverse onderwijsconcepten en biedt een leeromgeving die voor kinderen met verschillende leerstijlen en leervragen uitdagend en betekenisvol is. 4 Professionaliteit Tangent is een professionele, lerende organisatie. In alle aspecten van het werk is professioneel handelen het uitgangspunt. De medewerkers van Tangent werken aan hun persoonlijke ontwikkeling

6 door o.a. scholing, zelfreflectie en collegiale samenwerking. Kwaliteitszorg is daarbij van essentieel belang. Verantwoordelijkheid Tangent hecht grote waarde aan de eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers. Dit laten zij op alle vlakken zien: het geven van goed onderwijs, het opbouwen van eigen expertise, het goed onderbouwd nemen van besluiten. Scholen centraal Binnen Tangent staan de scholen centraal. Zij zijn verantwoordelijk voor de realisatie van het onderwijsproduct. De scholen van Tangent zijn pro-actief en extern gericht. Het tot stand brengen van een keur aan dwarsverbanden bij de ontwikkeling en uitvoering van maatwerk in het onderwijs, is daarbij een vanzelfsprekend en natuurlijk proces. Kwaliteit Tangent ontleent haar bestaansrecht aan de vragen die de pluriforme maatschappij stelt. Samenwerking met externe organisaties is daarom van grote waarde. De stichting legt verantwoording af voor de geleverde kwaliteit. De kwaliteit van het werk wordt door een continu proces van meten, evalueren en verbeteren gewaarborgd. Tangent ondersteunt onze school in het uitdragen en realiseren van deze kenmerken. Ook werkt onze school nauw samen met de andere Tangentscholen om deskundigheid en ervaringen uit te wisselen. We willen immers het allerbeste voor uw kind! Het grote voordeel van deze samenwerking is tevens dat er goede garanties zijn voor personeel en financiën. Ook is het handig om namens meerdere scholen overleg te kunnen voeren met bijvoorbeeld de gemeente, bedrijven en diensten. Namen en functies van leden van de Raad van Toezicht, het College van Bestuur, het overzicht van de tot Tangent behorende scholen en het postadres, treft u aan in deel 2 van de schoolgids. 1.3 Partners en relevante externe partijen Peuterspeelzaal de Speelwereld Onze school werkt samen met de peuterspeelzaal die in ons gebouw te vinden is. Peuterspeelzaal de Speelwereld is onderdeel van kinderopvangorganisatie De Kleine Wereld. De samenwerking is gericht op een goede voorbereiding op het basisonderwijs. In de speelzaal worden peuters van 2 tot 4 jaar gedurende 1, 2 of 3 dagdelen per week opgevangen. Dit gebeurt onder leiding van een beroepskracht en vrijwilligers. De speelzaal is opgericht met het doel dat de peuter zich zo volledig mogelijk kan ontplooien. De peuter moet er alle ruimte en materialen kunnen vinden die hij/zij in de verschillende ontwikkelingsfases nodig heeft. De peuters spelen met allerlei groot en klein speelgoed. Het spelmateriaal moet ook de fantasie kunnen prikkelen. In de speelzaal, waar het huiselijk en gezellig is, voelt de peuter zich behaaglijk en krijgt er gevoel van veiligheid en vertrouwdheid met de leidsters en andere peuters. Daarbij zorgt de indeling van het dagdeel voor een vast ritme. 5

7 Kinderopvang Veel ouders moeten de zorg voor hun kinderen combineren met werk. Daarom heeft de school samenwerking gezocht met een professionele organisatie voor kinderopvang. Kinderopvangorganisatie De Kleine Wereld organiseert op school de voor-, tussen- en naschoolse opvang (VSO, TSO, BSO). De opvang vindt plaats op BSO de Speelwereld. Deze bevindt zich ook in ons gebouw. Personeel van De Kleine Wereld draagt zorg voor een vertrouwd gezicht op de VSO/TSO/BSO. In samenspraak met de school is een protocol en een huishoudelijk reglement voor de opvang opgesteld. Jaarlijks wordt de TSO geëvalueerd door de MR, directie en De Kleine Wereld. De voor en naschoolse opvang valt onder de wet kinderopvang. De school participeert ook in een aantal samenwerkingsverbanden in de regio en onderhoudt contacten met een aantal relevante externe partijen die dankzij hun specifieke deskundigheid en mogelijkheden een aanvulling vormen op hetgeen onze school te bieden heeft. Plein 013 Het bestuur waar onze school onder valt, werkt met vijftien andere schoolbesturen in de regio samen in het samenwerkingsverband Plein 013. Dit is het samenwerkingsverband waarin de schoolbesturen afspraken maken over Passend onderwijs. De afspraken die in Plein 013 worden gemaakt gelden voor alle aangesloten 90 scholen, dus ook voor onze school. Daarnaast adviseert en ondersteunt Plein 013 onze school bij het vormgeven van Passend onderwijs. 7 Voor meer informatie over Passend onderwijs zie hoofdstuk 4.5 Voor adres en contactgegevens Plein 013 zie deel 2 van de schoolgids. De GGD Hart van Brabant De school werkt samen met de GGD Hart van Brabant. Een deel van de GGD Hart voor Brabant is ook gehuisvest in ons gebouw. De volgende afspraken zijn gemaakt. Het JGZ-team (Jeugdgezondheidzorgteam) bestaat uit een jeugdarts, een jeugdverpleegkundige, een logopedist en een assistente. Het team wordt verder ondersteund door een jeugdpsycholoog en een mondhygiëniste. Voor de scholen van Berkel-Enschot is ook een sociaalverpleegkundige ingezet. De JGZ-teamleden hebben als taak het bewaken en bevorderen van de gezondheid van jeugdigen op de hun toegewezen scholen. In het Zorg en Advies Team (ZAT) van de school neemt ook een vertegenwoordiger van de JGZ deel. In deel 2 van de schoolgids treft u een overzicht aan van de betrokken medewerkers van de GGD Hart van Brabant. Op de website van de school treft u meer informatie over het JGZ. 6 De Toegang Sinds 2015 heeft het Rijk een aantal zaken rondom zorg bij de gemeentes gelegd. In Tilburg vallen de wijkverpleegkundigen, partners GGD, IMW Tilburg, MEE regio Tilburg, Loket Z en de afdeling Werk en Inkomen van de gemeente Tilburg onder 1 loket: de Toegang voor ondersteuningsvragen. Zij zijn te herkennen aan het T aanpak logo. Met vragen over jeugdhulp en Wmo kunt u terecht bij de

8 gemeente of een van de partners van de Toegang. De schoolmaatschappelijk werker, de jeugdarts en de jeugdverpleegkundige, die nu ook aan de school verbonden zijn, zijn werkzaam binnen de Toegang binnen het team van de wijk waar de school is gevestigd. Ook buiten de school bieden zij hulp en ondersteuning in de wijk aan kinderen en gezinnen. U kunt ook nog gewoon terecht bij uw wijkverpleegkundige of uw huisarts. Op de website treft u contactgegevens van de Toegang. 1.4 Aanmelding en inschrijving De basisscholen in Berkel-Enschot houden eenmaal per jaar een open dag. Ouders met kinderen die 4 jaar worden, worden hiervoor uitgenodigd. Op de open dag kunnen zij de school in bedrijf zien. De ouders krijgen voorlichting, een rondleiding door de school en de gelegenheid om vragen te stellen aan teamleden of de directie. Ouders die kiezen voor de St. Caeciliaschool kunnen op dat moment kenbaar maken hun kind in te willen schrijven. Daarna wordt de ouders gevraagd een inschrijfformulier in te vullen zodat de school over de noodzakelijke gegevens kan beschikken. In de laatste periode voor de zomervakantie zijn vaak bijzondere activiteiten gepland. De oudste kleuters staan te popelen om naar groep 3 te gaan, na de zomervakantie staat soms een andere leerkracht voor de groep. Dit maakt dat deze periode mogelijk niet optimaal is om in te stromen. Graag overleggen we met ouders om na te gaan welk instroommoment het beste is voor uw kind. Wanneer in de kleutergroepen, ruim voor het einde van het schooljaar 30 leerlingen geplaatst zijn, wordt de toelating mogelijk tijdelijk gestopt. Vanzelfsprekend worden ouders hiervan tijdig op de hoogte gebracht. Daadwerkelijk naar school Voordat de 4-jarige kleuter naar school komt, mag het kind vijf ochtenden en/of middagen de school bezoeken om kennis te maken. Ongeveer een maand voordat het kind 4 jaar wordt, worden de ouders door de leerkracht gebeld om hierover nadere afspraken te maken. Uitzondering vormen de kinderen die direct na de zomervakantie instromen, zij worden samen op een dagdeel uitgenodigd voor de zomervakantie. Is een hele schooldag voor een 4-jarig kind nog te veel, dan kan het schoolbezoek aan de mogelijkheden van het kind worden aangepast. Ouders en leerkrachten overleggen hierover met elkaar. Kinderen die van een andere school komen, kunnen na inschrijving meteen instromen. 7

9 2. Opbouw van het onderwijs - schoolloopbaan van uw kind De school gaat uit van het leerstofjaarklassensysteem. Dat wil zeggen dat kinderen van dezelfde leeftijd bij voorkeur bij elkaar in groepen geplaatst worden. Bij de kleuters worden de kinderen de eerste twee leerjaren altijd gemengd. Binnen de leerjaren wordt gestreefd naar differentiatie en onderwijs op maat. De methodes die we gebruiken gaan ook uit van dit onderwijsmodel. 2.1 Het onderwijs in de verschillende groepen Kinderen leren op school allerlei dingen. Elke periode heeft daarbij zijn eigen bijzonderheden. Hieronder wordt aangegeven wat zoal in een bepaald leerjaar aan nieuwe zaken aan de orde komt. In de informatieboekjes, die aan het begin van het schooljaar bij de informatieavond worden uitgedeeld, vindt u nadere informatie over de jaargroep. Groep 1 en 2 In groep 1 en 2 wordt de spontane ontwikkeling van de kleuters begeleid en gestimuleerd. De taalontwikkeling wordt gestimuleerd door het spontane spreken aan te moedigen en door taalactiviteiten als voorlezen, vertellen, luisteren en projecten rond bepaalde thema's. Bewegingsactiviteiten in de vorm van spel- en gymlessen worden gegeven om de lichamelijke ontwikkeling te stimuleren. Het werken met ontwikkelingsmateriaal is bedoeld om die vaardigheden te ontwikkelen die later nodig zijn voor lezen, schrijven, taal en rekenen. Er wordt ook gewerkt met methodes; deze vormen een waarborg voor een beredeneerd aanbod. Door dit planmatig handelen komen de doelen steeds weer terug in het programma aanbod. In groep 1-2 wordt het samen spelen en samenwerken aangemoedigd om de sociaal-emotionele ontwikkeling te stimuleren. 9 Groep 3 In groep 3 staat de ontwikkeling van het leren lezen en rekenen centraal. De kinderen maken kennis met het lopend schrift, en leren dit schrift gebruiken als ze zelf schrijven. De taalontwikkeling wordt gevoed door het leren lezen en door vakken als verkeer en natuurkennis. Getalbegrip en sommen tot 20 zijn van belang bij rekenen. 8

10 Groep 4 In groep 4 wordt de leesvaardigheid uitgebreid. Er worden veel nieuwe spellingsregels aangeboden. Het rekenen wordt veel omvangrijker. De sommen gaan tot 100 en er wordt een begin gemaakt met het leren van de tafeltjes. De interesse voor wereldoriëntatie wordt verder gestimuleerd. Groep 5, 6 en 7 In de groepen 5, 6 en 7 gaan vakken als aardrijkskunde, geschiedenis en natuurkennis veel meer inhoud krijgen. De kinderen starten met het maken van werkstukken, presenteren van onderwerpen, thema s of werkstukken en zelfstandig kennis verwerven. Groep 8 In groep 8 vindt de afronding plaats van het leren op de basisschool en wordt de voorbereiding op het voortgezet onderwijs ingezet. De kinderen worden zich bewust van hun capaciteiten en leren daarmee omgaan. 2.2 De overgang van de ene naar de andere groep De overgang naar groep 3 Op onze school gaan de kinderen steeds met ingang van het nieuwe schooljaar naar groep 3. We beseffen dat er hierdoor sprake is van een vast moment terwijl we streven naar een doorgaande lijn. We hanteren daarom een globaal uitgangspunt waarbij de ontwikkeling van het individuele kind centraal staat. Dit beleid komt er op neer dat we ervan uitgaan dat de kinderen die in een kalenderjaar 6 jaar worden in aanmerking komen om door te stromen naar groep 3. We streven er hierbij nadrukkelijk naar dat dit in goed overleg met de ouders gebeurt. Veelal zal de groepsleerkracht contact opnemen met de ouders en daarbij een advies uitbrengen. Het initiatief kan echter ook uitgaan van de ouders. In geval van twijfel kan een deskundige om advies gevraagd worden. De schoolleiding neemt de uiteindelijke beslissing over het al dan niet doorstromen. Kinderen die na 1 januari zes jaar worden, stromen in principe niet door naar groep 3. De overgang van en naar de andere groepen Ook voor de overgang naar andere groepen zijn afspraken gemaakt. Doublure en versneld doorgaan komen voor, met de ouders wordt in deze gevallen altijd overlegd. Onderzoek door de schoolbegeleidingsdienst of een andere deskundige kan hierin een belangrijke rol spelen. Ook hierbij gaat de school uit van haar specifieke taak en deskundigheid; de eindbeslissing in deze zaken ligt altijd bij de schoolleiding. Gewenning aan de werkwijze van het voortgezet onderwijs Om goed voorbereid te zijn op het voortgezet onderwijs moet de basisschool de kinderen voldoende kennis en vaardigheden meegeven. De werkwijze van het voortgezet onderwijs verschilt nogal van die van het basisonderwijs. Er wordt daar buiten schooltijd ook iets van de kinderen verwacht: huiswerk maken. Op onze school krijgen de kinderen in groep 6, 7 en 8 huiswerk om te leren hoe ze daarmee moeten omgaan. Vanaf groep 7 gebruiken ze een schoolagenda om hiermee ervaring op te doen. De kinderen krijgen een agenda van de school (betaald uit de ouderbijdrage). De school heeft daarbij 9

11 gekozen voor een eenvoudig model. Wij denken dat de kinderen die moeite hebben om ordening aan te brengen in hun doen en laten daarmee het best vooruit kunnen. Mooi opgemaakte en fraai uitgevoerde agenda's leiden de aandacht af van het gebruik van een agenda als hulpmiddel om je werk te plannen. De overgang naar het vervolgonderwijs Halverwege groep 8 moet een school van Voortgezet Onderwijs gekozen worden. De uitdaging daarbij is een school te vinden die past bij de mogelijkheden en ontwikkeling van de leerling. De school speelt een belangrijke rol hierin. Begin groep 8 is een voorlichtingsavond over het Voortgezet Onderwijs. Scholen van Voortgezet Onderwijs organiseren Open dagen. De wetgever heeft bepaald dat de basisschool een schooladvies geeft. Dit schooladvies komt tot stand na overleg met de interne begeleiders en de leerkrachten van groep 7 en 8. De ontwikkeling van de kinderen, de prestaties, inzet en motivatie vormen de basis waarop het schooladvies tot stand komt. In de rapporten vanaf groep 3 vermelden wij daarom niet alleen de resultaten van prestaties in de groep na de lessen en de toetsen die daarbij horen maar ook van de toetsen uit ons leerlingvolgsysteem. In de toelichting bij het rapport staat dit beschreven. Hierdoor kunnen ouders een beeld vormen van de mogelijkheden van hun kind. In groep 7 maken de kinderen de Cito Entreetoets die een redelijke voorspelling geeft van de mogelijkheden in het Voortgezet Onderwijs. De minister heeft bepaald dat de centrale eindtoets plaats moet vinden eind april van ieder schooljaar. Voor scholen van Voortgezet Onderwijs betekent dit dat zij de Eindtoets niet meer als selectiecriterium kunnen gebruiken. De aanmeldingsprocedure is dan immers al afgerond. De minister is zelfs een stap verder gegaan en heeft bepaald dat het advies van de basisschool een bindend advies is. Om te voorkomen dat ouders in groep 8 mogelijk verrast worden door het uiteindelijke schooladvies ontvangen de ouders in groep 7 een voorlopig schooladvies. We rekenen erop daardoor de overgang naar het voortgezet onderwijs zorgvuldig te begeleiden

12 3. De inhoud van het onderwijs 3.1 Algemeen Onze maatschappij verandert voortdurend en stelt eisen aan het onderwijs. Door middel van kerndoelen heeft de overheid geformuleerd wat verwacht mag worden van het basisonderwijs. Als school trachten we zo goed mogelijk te voldoen aan deze kerndoelen en de eisen die ouders aan de school stellen. Onze maatschappij is echter zo divers dat de eisen en doelen veelomvattend zijn. Dit houdt in dat een school prioriteiten moet stellen. Onze school hecht er aan leerlingen goed onderwijs te bieden met daarin veel aandacht voor belangrijke kernvaardigheden als bijvoorbeeld lezen. We trachten dat te doen op een efficiënte, kindvriendelijke wijze. De keuze voor jaargroepen past daarbij. Jaargroepen bieden uitstekende mogelijkheden om goede instructie en verdieping te bieden en biedt kinderen volop ontwikkelingsmogelijkheden om in een jaargroep succesvol te zijn te midden van leeftijdsgenoten. Vanaf groep 3 worden de kinderen bij voorkeur dan ook in jaargroepen ingedeeld. De jaargroepen bieden ook ruime mogelijkheden voor leerlingen om zich sociaalemotioneel te ontwikkelen. Er zijn immers veel leeftijdsgenoten in de groep om mee te spelen, te leren en zich te ontwikkelen. Een aantal belangrijke kenmerken van ons onderwijs wordt hier verder toegelicht. 3.2 Coöperatief leren Wij maken op school gebruik van de werkvormen van Coöperatief leren. Coöperatief leren is een manier van leren waarbij leerlingen actief met elkaar samenwerken. De leerkracht begeleidt hierbij de samenwerking tussen de leerlingen. De leerlingen krijgen daardoor geen gelegenheid om achterover te leunen, af te haken of mee te liften met anderen. Er wordt gebruik gemaakt van speciale werkvormen, zogenaamde didactische structuren, die de communicatie tussen de leerlingen onderling regelen. Coöperatief leren is een werkwijze om de kwaliteit van het onderwijs te vergroten. Leerlingen maken zich door coöperatief leren een aantal vaardigheden eigen. Leerlingen kunnen van elkaar niet alleen kennis maar ook vaardigheden leren. Leerlingen leren veel van voordoen, samendoen en nadoen. Leerlingen brengen hun gedachten onder woorden, leren argumenteren, krijgen nieuwe inzichten leren verbanden te leggen. Kinderen willen graag samenwerken. 11

13 Een leraar pakt coöperatief leren gestructureerd aan, waardoor het meer diepgang en kwaliteit krijgt. Coöperatief leren kan in tweetallen, maar ook in viertallen of met een hele groep. Een belangrijke randvoorwaarde voor coöperatief leren is een goed pedagogisch klimaat. Andersom werkt het ook: coöperatief leren draagt bij aan een goed pedagogisch klimaat. Voordelen van coöperatief leren zijn: een actieve en betrokken leerhouding van kinderen; een grote leeropbrengst omdat iedereen actief meedoet; goede ontwikkeling van sociale vaardigheden; een klassenklimaat waarin kinderen zich veilig voelen; positief met elkaar leren omgaan waardoor bereidheid ontstaat om elkaar te helpen en te motiveren. 3.3 Zelfstandig leren Als een rode draad door de jaren staat het zelfstandig werken en zelfstandig leren centraal. Een doelstelling van zelfstandig werken is: het zodanig beïnvloeden van de klassen en schoolorganisatie dat door leerlingen zelfstandig kan worden gewerkt. Door het invoeren van zelfstandig werken zijn de leerlingen niet steeds afhankelijk van de leraar. Hij hoeft niet steeds overal bij te zijn. De leerling hoeft niet meer voor elk wissewasje naar de leerkracht te stappen. Het kind heeft geleerd probleempjes eerst zelf op te lossen of de oplossing op te schorten. Op deze wijze komt er voor de leerkracht tijd vrij die deze voor een intensieve begeleiding hard nodig heeft. In het verlengde hiervan opent zelfstandig werken ook de weg naar meer differentiatie. Differentiatie naar instructie, naar inhoud, maar ook naar verwerkingsdiepte en interesse. 13 Pedagogische doelstellingen zelfstandig leren Zelfstandig werken vervult ook een aantal pedagogische doelstellingen. Het brengen van kinderen tot een grote mate van zelfstandigheid is een pedagogische doelstelling. Kinderen leren door zelfstandig werken verantwoordelijkheid voor zich zelf te nemen, tevens leren ze te werken onder eigen verantwoordelijkheid. Kinderen kunnen door middel van zelfstandig werken ook leren om hun mogelijkheden werkenderwijs beter in te schatten. Ze oefenen de vaardigheid om als het nodig is, zelfstandig beslissingen te nemen en keuzes te maken. Zelfstandig werken kent ook doelstellingen op het gebied van sociale vaardigheden. Kinderen leren bij zelfstandig werken regels in acht te nemen die idealiter met de groep zijn vastgesteld en die voor de hele groep tijdens zelfstandig werken gelden. Leerlingen leren daarbij om elkaar, binnen bepaalde afgesproken regels, te helpen. Voorts leren ze om aan elkaar, dus niet alleen aan de leerkracht, hulp te vragen en hulp te accepteren. Tot slot is zelfstandig werken als attitude en vaardigheid een niet te onderschatten voorbereiding op vervolgonderwijs. In dit onderwijs wordt immers in hoge mate een beroep gedaan op zelfstandigheid. 3.4 Sociaal-emotionele ontwikkeling 12 Een goede sociaal-emotionele ontwikkeling is voor elk kind belangrijk. In onze gecompliceerde en veeleisende maatschappij mag de school daar niet aan voorbij gaan. Daarom besteden we veel aandacht aan de manier waarop mensen met elkaar horen om te gaan. Het dagelijkse gedrag van de kinderen nemen we daarvoor als uitgangspunt. Meerdere malen per jaar wordt met behulp van een signaleringslijst de stand van zaken

14 opgemaakt. De signaleringslijst helpt de leerkracht goed te observeren, te vergelijken en te overleggen met andere leerkrachten. Het team hecht veel waarde aan de sociaal emotionele ontwikkeling en heeft daarvoor een speciale methode aangeschaft; Leefstijl. Deze methode voor sociaal emotionele ontwikkeling wordt in de hele school gebruikt. 3.5 Cultuur Bij vakken als tekenen, muziek en handvaardigheid wordt gewerkt aan de kunstzinnige ontwikkeling van de kinderen. De methode Moet je doen besteedt aandacht aan handvaardigheid, tekenen, muziek, dans en drama. Elk kind moet in zijn schoolloopbaan met allerlei kunstvormen in aanraking komen. Kinderen bezoeken voorstellingen van toneel, dans, muziek en tentoonstellingen. Ook in de klas wordt met een kunstaanbod gewerkt. Vanuit de ouderbijdrage geeft de ouderraad een financiële bijdrage. Eén van de leerkrachten is cultuurcoördinator. Samen met een collega stelt zij een jaarlijks cultureel programma op waarin alle kunstvormen in de basisschoolperiode minimaal twee keer aan bod komen. De school kan daarbij kiezen uit een aangeboden programma vanuit diverse cultuurinstanties. Hierdoor komen de kinderen tijdens de basisschoolperiode op verschillende wijze in aanraking met kunst in brede zin. Samen met de ouderraad is ook het beleid m.b.t. museumbezoek vastgesteld. Kinderen van groep 4 gaan naar de ontdekhoek, kinderen van groep 6 bezoeken het museum Archeon, in groep 7 bezoeken de kinderen Slot Loevesteijn en in groep 8 gaan de kinderen naar kamp Vught. 3.6 Levensbeschouwing/ catechese In de groepen wordt gewerkt vanuit projecten die in overleg met de werkgroep worden gekozen. Bij Kerstmis en Pasen worden er ook speciale vieringen georganiseerd. In de loop van het jaar komen ook onderwerpen aan bod die meer levensbeschouwelijk van aard zijn. 3.7 Computergebruik De computer wordt aanvankelijk voor het inoefenen van in de klas behandelde leerstof gebruikt, later ook als tekstverwerker en informatie bron. De computer wordt gebruikt als hulpmiddel bij presentaties door de kinderen. De computer wordt ook ingezet als middel om kinderen te helpen die problemen ondervinden bij het zich eigen maken van bepaalde vaardigheden zoals lezen, tafeltjes en spelling. De school beschikt over een netwerk, waardoor allerlei programma's voor alle leerkrachten en leerlingen beschikbaar zijn. De school gebruikt touchscreens die het krijtbord vervangen. Het touchscreen wordt interactief ingezet tijdens instructies en lessen. Daarnaast kunnen kinderen zelf aan de slag met laptops, tablets en computers. 13

15 3.8 Beleid Burgerschap, democratie en integratie Visie op burgerschap, democratie en integratie Onze maatschappij is sterk geïndividualiseerd en veelkleuriger geworden. Van daaruit is de noodzaak en/of behoefte aan meer samenhang en betrokkenheid in de maatschappij ontstaan. Het wordt gezien als een taak voor de school om leerlingen op te voeden tot een leven in de gemeenschap, om leerlingen voor te bereiden op een actieve rol in de samenleving. We streven er nadrukkelijk naar om leerlingen hierin een stem te geven. We nemen leerlingen serieus én we laten hen leren door te doen. De school is bij uitstek een leerschool, waarin leerlingen ervaringen op kunnen doen door aan concrete maatschappelijke taken deel te nemen, en op die manier vaardigheden te leren die passen bij een actief en betrokken democratisch burgerschap. Normbesef vormt daarbij een belangrijk aspect. Onderwijs is niet een voorbereiding óp deelname aan de samenleving, het is zélf een belangrijke vorm van samenleven. Doelen De school: - heeft een structureel aanbod dat zich richt op sociale competenties en burgerschap; - biedt een leer en leefomgeving, waarin burgerschap, democratie en integratie zichtbaar zijn, brengt die zelf in de praktijk en biedt leerlingen de mogelijkheden om daarmee te oefenen; - vertoont een open en actieve houding naar de omgeving en samenleving en brengt leerlingen daarmee in contact, ook voor wat betreft de achtergrond van leeftijdgenoten en de verscheidenheid aan godsdiensten, etniciteit, culturen, opvattingen, leefwijzen en gewoonten; - heeft een structureel aanbod dat zich richt op het vergroten van competenties die bijdragen aan deelname aan en betrokkenheid aan de samenleving; - bevordert een actieve deelname van leerlingen aan de samenleving; - heeft een structureel aanbod dat zich richt op de overdracht van de basiswaarden, normen en waarden (normbesef); - corrigeert uitingen van leerlingen, die in strijd zijn met de basiswaarden; - heeft een structureel aanbod dat zich richt op de overdracht van kennis, houding en vaardigheden die nodig zijn om als burger in een democratische rechtsstaat te participeren met inbegrip van kennis over de hoofdtaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting. Kinderen weten wat het betekent om Europees en wereldburger te zijn; - kinderen ontmoeten kinderen uit andere culturen en overtuigingen en verwerven daar kennis over; - kinderen weten hoe onze democratie werkt en vormen daar een mening over, ze vormen een eigen levensovertuiging. Ze weten wat het betekent om in een democratische rechtstaat te leven Hoe geven we vorm aan de doelen Er is geen complete methode. Binnen diverse vakken, thema s/projecten is aandacht voor actief burgerschap. Enkele voorbeelden van burgerschap en integratie op onze school zijn: coöperatief leren (interactief samenwerken, bedanken en complimenteren); leefstijl (methode sociaal emotionele ontwikkeling); lessen staatsinrichting; anti-pest protocol;

16 sfeerrondjes in alle groepen (vorm van kringgesprek waarbij sociaal functioneren / sociale cohesie centraal staat); projecten methode Hemel en Aarde (levensbeschouwing); interne vertrouwens/contact personen. 15

17 4. Leerlingenzorg Kinderen zijn niet allemaal hetzelfde. De één leert gemakkelijk, de ander moeilijk. De één is populair in de groep, de ander heeft moeite om zichzelf te handhaven. Deze natuurlijke verschillen zijn een realiteit waar ook de kinderen zelf mee om moeten leren gaan. Kinderen leren met deze verschillen om te gaan, is voor de school een belangrijke uitdaging. De groepsgerichte manier van lesgeven is een efficiënte manier van werken. Deze kan echter als nadeel hebben dat de genoemde verschillen tussen leerlingen onderbelicht worden. Daarom kennen we op school een systeem van leerlingenzorg. Dit is ervoor bedoeld om systematisch tegemoet te komen aan de verschillen tussen de kinderen. Het gaat daarbij zowel om de intellectuele, als om de sociaal-emotionele verschillen. Het ideaal waar we naar streven is, elk kind die zorg te geven die het nodig heeft om zich optimaal te ontwikkelen. Dit sluit aan bij het streven van de overheid naar Passend onderwijs. 4.1 Het ondersteuningsteam 17 Leerlingenzorg is een gecompliceerd gebeuren dat voortdurend aandacht vraagt. De school heeft daarom een ondersteuningsteam om deze aandacht te garanderen. Het ondersteuningsteam houdt overzicht van de zorg die aan een kind gegeven wordt en van de resultaten. Voor collega s biedt het ondersteuningsteam begeleiding om de kwaliteit van de zorg te ontwikkelen. Het ondersteuningsteam van de school bestaat uit leerkrachten die een speciale vervolgopleiding hebben gevolgd. Deskundigheid op het gebied van de interne begeleiding, remedial teaching, gedrag en hoogbegaafdheid zijn ruimschoots voorhanden. Leerlingenzorg kent verschillende fasen. Het begint met de constatering of signalering van de leerkracht dat de ontwikkeling van het kind opvallende kenmerken vertoond. Het antwoord van de leerkracht daarop is extra aandacht voor die leerling. Als de problemen zich daarmee niet oplossen komt de volgende fase. Dit is vaak extra instructie. Als dat niet voldoende blijkt te zijn, vindt er overleg plaats met de interne begeleider, eventueel de leerkracht van het vorige leerjaar en/of ouders. Het gevolg daarvan kan zijn: een nader onderzoek door het zorgteam en/of het opstellen van een handelingsplan (zie hoofdstuk 4.3 speciale aandacht voor minder goed presterende leerlingen). 16

18 4.2 Speciale aandacht voor goed presterende leerlingen Extra uitdaging in de eigen groep Voor goed presterende leerlingen zijn er in de klas, naast de gewoon voor iedereen geldende leerstof, verrijkende en verdiepende taken en opdrachten aanwezig. Ze kunnen er zelfstandig aan werken. In de groepen is de aandacht voor goede presteerders duidelijk toegenomen. Met name op het gebied van taal en rekenen wordt de leerstof compact aangeboden, waardoor deze leerlingen ook kunnen werken aan voor hen uitdagende leerstof. De plusklas Aan sommige leerlingen is de extra uitdaging in de groep nog niet voldoende. Voor deze groep leerlingen is er de plusklas. De plusklas bestaat uit (hoog) begaafde leerlingen uit groep 3 t/m 8. Deze leerlingen komen eenmaal per week, onder schooltijd, bij elkaar onder leiding van een leerkracht. Het doel van deze bijeenkomsten is het leren leren, het samenwerken en het ontmoeten van gelijkgestemden. De leerkracht van de plusklas, heeft zich gespecialiseerd op dit gebied. 4.3 Speciale aandacht voor minder goed presterende leerlingen Leerlingenzorg kent verschillende fasen. Het begint met de constatering of signalering van de leerkracht dat de vorderingen van het kind lijken te haperen. Het antwoord van de leerkracht daarop is extra aandacht voor die leerling bij instructie en verwerking. Als de problemen zich daarmee niet oplossen komt de volgende fase. Dit is extra instructie. Als dat niet voldoende blijkt te zijn, vindt er overleg plaats met ouders, de interne begeleider en eventueel de leerkracht van het vorige leerjaar. Het gevolg daarvan kan zijn: een nader onderzoek door het ondersteuningsteam en/of het opstellen van een handelingsplan. Het handelingsplan Voor kinderen die moeite hebben op het niveau van de groep te werken wordt een onderwijsleerprogramma gemaakt dat ervoor moet zorgen dat deze kinderen, binnen hun groep, kunnen blijven functioneren. Dat extra programma wordt vastgelegd in het handelingsplan. Dit plan wordt opgesteld door de leerkracht in overleg met het ondersteuningsteam en eventueel buitenschoolse hulpverleners. De uitvoering van dit handelingsplan kan in of buiten de groep gebeuren. Met de ouders wordt overlegd over de uitvoering hiervan. In gesprekken met de groepsleerkrachten overlegt het ondersteuningsteam over de vorderingen van de leerlingen en bespreekt of extra zorg gewenst is. In de groep wordt het uitgevoerd door de groepsleerkracht, buiten de groep door de interne begeleider of een andere leerkracht. Deze extra hulp wordt schriftelijk vastgelegd. Het doel van deze extra zorg is de ononderbroken ontwikkeling van het kind veilig te stellen. Als ondanks de extra hulp op school, de ontwikkeling van het kind toch stagneert kan externe hulp in overleg met de ouders in overweging worden genomen. 17

19 Remedial teaching (RT) De school heeft beperkte middelen om extra hulp aan leerlingen te bieden buiten de groep. Extra hulp aan kinderen met problemen zal door leerkrachten worden gegeven. Deze leerkrachten hebben hiervoor een aanvullende studie gehad. Omdat de tijd die voor remedial teaching beschikbaar is beperkt is, wordt deze extra hulp gedurende een vastgestelde periode (bijvoorbeeld 9 weken) gegeven, waarna de RT wordt geëvalueerd en besloten wordt de RT te stoppen of te verlengen. Niet altijd kan de gewenste hulp op school geboden worden. Externe hulp of advies Externe hulp of advies kan ingeroepen worden door zowel ouders als de school. Als school advies inroept zal dat steeds in overleg en met toestemming van de ouders gebeuren. Als de ouders deze hulp inroepen is een goed overleg met de school belangrijk. Ouders en school delen de zorg voor het kind. * Begeleiding door een consulent van Plein 013. Deze consulent is hiervoor een dag per week op school aanwezig. Binnen het netwerk van de consulenten kan er, wanneer nodig, ook gekeken worden naar specifieke expertise. * Ouders en school brengen ondersteuningsbehoeften in beeld en kijken waar hulpverlening gewenst is. Indien nodig wordt er samen met ouders advies gevraagd en de juiste hulpverlening gezocht. Denk aan logopedie, schoolmaatschappelijk werk, GGD, onderzoeksbureau, therapie. * Wanneer school handelingsverlegen is en onderzoek noodzakelijk acht wordt door ouders en school de hulpvraag geformuleerd. Er vindt onderzoek plaats en de adviezen die hieruit voortkomen gebruikt school om het onderwijs beter af te stemmen op de behoeften van het kind. 19 Soms is duidelijk dat extra hulp wenselijk is, terwijl de school geen mogelijkheden meer kan bieden. Ouders kunnen dan besluiten externe hulp in te schakelen. Externe hulpverleners, denk aan remedial teacher, logopediste mogen volgens de inspectie niet op school onder lestijd extra hulp bieden. Deze hulp zal dus in principe altijd buiten de school en buiten schooltijd moeten worden gegeven. In uitzonderlijke gevallen kan de directie verlof geven om noodzakelijke zorg mogelijk te maken onder schooltijd. 4.4 Protocol dyslexie en dyscalculie In hoofdstuk 5 wordt toegelicht hoe wij de ontwikkeling van de leerlingen volgen. Op school wordt veel aandacht besteed aan de leesontwikkeling. Dyslexie oftewel leesblindheid kan een ernstig probleem zijn voor de leesontwikkeling van leerlingen. Indien leerlingen leesblind zijn is het van belang dit tijdig te onderkennen en daarop in te spelen. Daarom heeft de school een protocol dyslexie. Het doel hiervan is tijdig leesproblemen te ontdekken. In gelijke mate geldt dit voor kinderen die ernstige rekenproblemen ondervinden. De kennis over dyscalculie is de laatste jaren ook goed in beeld gebracht waardoor de ontwikkeling van een protocol dyscalculie mogelijk is. Het team werkt aan de invoering van een dergelijk protocol. 18

20 4.5 Passend Onderwijs Vanaf 1 augustus 2014 is de wet Passend onderwijs van kracht. Doelstelling van de wet is dat elk kind de ondersteuning krijgt die nodig is. En u als ouder/verzorger bent daarbij een belangrijke partner. Schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het bieden van onderwijs dat past bij elk kind. Is de zorg die een leerling vraagt, niet mogelijk op een bij het bestuur aangesloten school dan wordt samen met ouders een geschikte school of instelling gezocht. Wat is Passend onderwijs? Heel veel kinderen in onze school leren en ontwikkelen op een manier zoals de ouders/verzorgers en de school verwachten. Er is dan niet veel reden tot zorg. Maar soms gaat het leren moeilijk, mist een kind de uitdaging of is er sprake van een beperking of een probleem met het gedrag. De leerkracht kan een signaal geven dat het minder gaat op school. De leerkracht neemt dan contact met u op. Maar ook u als ouder/verzorger kunt een signaal afgeven dat het niet goed gaat met uw kind. Het is belangrijk dat u dat samen met de leerkracht bespreekt. Misschien is extra zorg of begeleiding noodzakelijk. Onze school kan vaak prima passend onderwijs bieden. Maar soms is hulp daarbij nodig. Partners helpen ons daarbij. Zo is in onze school een schoolmaatschappelijk werker en een sociaalverpleegkundige van de GGD aanwezig. En er is een consulent van het samenwerkingsverband die ons helpt bij het in beeld brengen van het probleem en bij het bespreken van de oplossingen. We betrekken daarbij ook jeugdhulpverlening als dat voor het kind of gezin noodzakelijk is. Natuurlijk wordt u daar nauw bij betrokken. We maken samen een arrangement dat past bij de ondersteuningsbehoefte van het kind. Ouders/verzorgers zijn wel verplicht daaraan mee te werken, bijvoorbeeld door informatie beschikbaar te stellen. Wat kan de school bieden? Wat onze school kan bieden aan extra ondersteuning staat beschreven in het ondersteuningsprofiel van de school. Dat profiel is door onafhankelijke deskundigen eind 2013 beschreven. In dit profiel is te lezen wat onze school aan extra ondersteuning kan bieden en wat de ambities zijn voor de komende jaren. Het ondersteuningsprofiel van onze school is opgenomen in het overzicht van het samenwerkingsverband. U kunt dit vinden op de website en op de website van onze school. Samen met ouders Om Passend onderwijs te kunnen realiseren is samenwerking van het grootste belang. U als ouders/verzorgers bent daarbij voor ons de belangrijkste partner. U kent het kind in de thuissituatie, wij kennen het kind in de schoolsituatie. Samen vullen we elkaar aan. Samenwerken betekent elkaar als partner zien. Het betekent ook dat we van elkaar verwachten dat we elkaar steunen, afspraken nakomen en informatie met elkaar delen Naar een andere school Voor sommige kinderen moet de school vaststellen dat ze, ondanks al de extra hulp, het kind niet kan bieden wat het nodig heeft. Dan moet de school besluiten om een andere passende plek voor het kind te zoeken. De school doet dit altijd in overleg met de ouders/verzorgers en houdt daarbij rekening met de wensen van de ouders/verzorgers. Het samenwerkingsverband Plein 013 heeft daar regels voor opgesteld die passen binnen de wet op Passend onderwijs. Het kan betekenen dat het beter is voor het kind om geplaatst te worden op een 19

21 andere basisschool die wel de ondersteuning kan bieden of dat het kind geplaatst wordt op een school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs. De school heeft de taak om deze passende plek voor het kind te vinden. Toelaatbaarheidsverklaring Voordat deze keuze definitief gemaakt wordt, moet de school een Toelaatbaarheidsverklaring vragen bij het samenwerkingsverband. Dit is wettelijk verplicht. Ondersteuning door het samenwerkingsverband Het samenwerkingsverband helpt de scholen bij deze stappen. Zo is in elke school een consulent aanwezig die de school ondersteunt bij het opstellen van arrangementen. Ook bij het vinden van een passende school kunnen wij de hulp inschakelen van een zogenaamde onderwijs makelaar van samenwerkingsverband Plein 013. Voor kinderen die nog niet op de basisschool zitten maar wel te maken hebben met extra zorg, (bijvoorbeeld GGZ, Jeugdzorg, Medisch Kinderd24agverblijf) heeft het samenwerkingsverband een apart loket ingericht waar ouders terecht kunnen. Aanmelden door ouders Zodra de school, in samenspraak met de ouders/verzorgers, een passende plek gevonden heeft, kunnen de ouders hun kind op de nieuwe school aanmelden. Bezwaar maken Het kan voorkomen dat u het niet eens bent met de ondersteuning die onze school biedt aan uw kind. Mocht u besluiten tot een formeel bezwaar dan kunt u zich richten tot het bestuur van onze school. 21 Als u het niet eens bent met de keuze van de Toelaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband of met de keuze van een andere school dan kunt u een bezwaarprocedure starten bij de landelijke geschillencommissie Verder verwijzen we naar de paragraaf Klachtenregeling in deze schoolgids. 4.6 Een veilige school Het kan ons helaas allemaal overkomen dat we ons niet veilig voelen in bepaalde situaties. Het kan gebeuren dat u of uw kind zich bedreigd voelt door woorden of gebaren die anderen gebruikt hebben. Of dat er sprake is van lichamelijke contacten die u of uw kind ongewenst vindt. Het kan gaan om plagen of pesten door kinderen, maar ook door volwassenen. Het kan ook gaan om kleine of grote ruzies al dan niet met vormen van geweld. In al deze situaties is sprake van machtsmisbruik. Er is een 'dader' die een zekere macht heeft over zijn 'slachtoffer'. Het 'slachtoffer' kan zich niet verdedigen, durft dat niet of weet niet hoe hij/zij moet reageren. Machtsmisbruik kan overal voorkomen, dus ook op scholen. Wij willen dat iedereen zich veilig voelt binnen onze school en daarom zijn wij tegen elke vorm van machtsmisbruik. 20 Wat doen wij als school? Voorkomen is natuurlijk het beste! Daarom willen wij als school duidelijk zijn over hoe we met elkaar

22 omgaan. Ons uitgangspunt is: Respect hebben voor elkaar en jezelf. Elkaar wijzen op ongewenst gedrag hoort daarbij, net als "nee" leren zeggen tegen elke vorm van machtsmisbruik. Dit ondersteunen we door kinderen het programma Leefstijl te bieden waarin bovenstaand uitgangspunt uitgedragen wordt. Leefstijl is een lesprogramma gericht op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Daarnaast voeren de leerkrachten structureel gesprekken met de leerlingen over de sfeer in de groep en het samenwerken in de groep. Deze sfeerrondjes vormen een belangrijk onderdeel. De school kent een klachtenregeling en vertrouwenspersonen. Hiervoor verwijzen we naar hoofdstuk 6 Pesten De school heeft hierover een duidelijke mening. Pesten mag niet! Gebeurt het toch, dan rekent de school het tot haar verantwoordelijkheid om daar iets aan te doen. De leerkrachten zijn erop attent dat er niet gepest wordt en stellen het op prijs dat ouders melding maken van pestgedrag. Leerkrachten zien niet alles, pesten kan ook gebeuren buiten school, kinderen kunnen zich thuis anders uiten dan op school. De school vindt het belangrijk dat ouders en school tijdig met elkaar overleggen als zij vermoeden dat hun kind pest of gepest wordt. We streven een schoolklimaat na waarbij negatief gedrag, waaronder pesten, niet voorkomt. Pesten is een vorm van gedrag en past bij de ontwikkeling die kinderen doormaken. Het is de ontwikkeling van omgaan met normen en waarden en het verkennen hoe de medemens reageert op gedrag. Deze ontwikkeling volgen en begeleiden vraagt van ouders en leerkrachten dat we hier alert op zijn. Pesten als zodanig is van alle tijden en gezien de hinder die kinderen (ook op latere leeftijd) kunnen ondervinden van structureel pestgedrag is het team voortdurend op zoek naar effectieve middelen om pesten tegen te gaan. De school heeft een protocol pesten. 21