Code verzekeraars 2012

Transcriptie

1 Code verzekeraars 2012

2 Contents 1. Inleiding 2 2. Raad van commissarissen 3 3. raad van bestuur 7 4. Risicomanagement Audit beloningsbeleid 15

3 code verzekeraars achmea groep 1. InLEIDING Op 15 december 2010 publiceerde het Verbond van Verzekeraars de Governance principes, ook wel de Code Verzekeraars genoemd. De Code Verzekeraars sluit aan bij de uitgangspunten van de door de Nederlandse Vereniging van Banken opgestelde Code Banken. In de Code Verzekeraars zijn voor Nederlandse verzekeraars de beginselen uiteengezet met betrekking tot corporate governance, risicomanagement, audit en beloningsbeleid. De Code Verzekeraars is van toepassing op alle verzekeraars die beschikken over een vergunning verleend op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Verzekeraars waarop de Code Verzekeraars van toepassing is en die deel uitmaken van een groep kunnen onderdelen van de Code op het niveau van de groep dan wel de verzekeringsgroep toepassen. Voor zover van toepassing werken de principes van de Code Verzekeraars door op de desbetreffende verzekeraars in de groep. Achmea B.V. ( Achmea ) heeft ervoor gekozen om over de naleving van de Code Verzekeraars te rapporteren op Groepsniveau vanwege de structuur van haar organisatie en de governance van de Groep. Vanuit eenheid van bestuur, beleid en toezicht bestuurt de Raad van Bestuur van Achmea de Groep, en houdt de Raad van Commissarissen van Achmea toezicht op de hele Groep om te waarborgen dat bestuur en beleid overal gelijkgeschakeld is. Met de inrichting van de huidige governance en het beleid dat geldt voor de gehele Achmea Groep is de Raad van Bestuur van oordeel dat de principes van de Code Verzekeraars door de verzekeringsentiteiten voldoende worden toegepast. Buiten de scope van deze geconsolideerde rapportage over de naleving van de Code Verzekeraars vallen N.V. Interpolis Kredietverzekeringen en de verzekeringsentiteiten van de De Friesland Groep. Gezien hun zelfstandige positie ten opzichte van de Achmea Groep dragen zij zelf zorg voor de toepassing en de rapportage over de naleving van de Code Verzekeraars en worden zij niet in deze publicatie behandeld. Daarnaast rapporteren de bankonderdelen van Achmea (Achmea Bank en Staalbankiers) separaat over hun naleving van de Code Banken. Deze rapportages zijn gepubliceerd op hun respectievelijke websites en en op Het rapport van de De Friesland Groep is gepubliceerd op de website Iedere verzekeraar moet in zijn (groeps)jaarverslag melden op welke wijze hij de principes van de Code Verzekeraars in het voorafgaande jaar heeft toegepast en zet, indien van toepassing, gemotiveerd uiteen waarom een principe eventueel niet (volledig) is toegepast. Achmea heeft dat gedaan in het Jaarverslag 2012 dat op de website is gepubliceerd, waarin verwezen wordt naar deze publicatie, en in het Remuneratierapport dat eveneens op de website is gepubliceerd. In deze publicatie doet Achmea uitgebreid en per principe verslag van de manier waarop de principes uit de Code Verzekeraars worden toegepast. Slechts een beperkt aantal principes wordt door Achmea niet of nog niet volledig toegepast, wat in deze publicatie nader wordt toegelicht. Ten opzichte van 2011 zijn twee van de vijf explains de doorvertaling van de moreel ethische verklaring in principes die gelden als leidraad voor het handelen van alle medewerkers (principe ) en de risico gecorrigeerde prestatie meting (principe 6.4.4) opgelost. Achmea is zich bewust van de maatschappelijke aspecten van ondernemen en de rol die een verzekeraar vervult in de samenleving. Achmea onderschrijft de Code Verzekeraars dan ook volledig en ziet de Code Verzekeraars als een belangrijke stap om het vertrouwen in het verzekeringswezen te herstellen, stabiliteit te waarborgen en de belangen te beschermen van alle betrokken partijen. Herstel van vertrouwen in de sector vraagt om een duurzame benadering en voortdurende aandacht. Achmea heeft in 2012 belangrijke stappen gezet om de toepassing van de principes van de Code Verzekeraars waar relevant nog verder in te vullen. Dit is echter een continue proces, waarbij ook de behoeften van allen bij de onderneming betrokkenen aan verandering onderhevig zijn en waarbij tevens invulling gegeven wordt aan de implementatie van met de Code Verzekeraars overlappende wet- en regelgeving. Achmea zal zich er dan ook zeer toe inspannen om de Code Verzekeraars naar de letter, maar ook naar de geest, toe te blijven passen. 1 N.V. Interpolis kredietverzekeringen is een gezamenlijke onderneming met Euler Hermes Kredietverzekering N.V.. De verzekeringsentiteiten van De Friesland Groep maken sinds 31 december 2011 deel uit van de Achmea Groep en hebben een contractueel overeengekomen relatieve autonomie ten opzichte van de Groep tot 31 december

4 2. Raad van commissarissen De raad van commissarissen is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur, onafhankelijkheid en diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door de raad van commissarissen. Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen bestaat uit onafhankelijke leden die bij de vervulling van hun taak geleid worden door de belangen van de onderneming als geheel. De leden van de Raad van Commissarissen worden geselecteerd en voorgedragen op basis van een vastgesteld profiel waarin vereiste achtergrond/ opleiding/training/diploma s, (internationale) ervaring, vaardigheden, diversiteit en onafhankelijkheid tot uitdrukking komen. Per 1 januari 2013 bestaat de Raad van Commissarissen van Achmea uit zeven heren en drie dames, zodat naast diversiteit in kennis, kunde en leeftijd, ook diversiteit in geslacht gerealiseerd is. Verkorte biografieen van de leden van de Raad van Commissarissen zijn gepubliceerd in het Jaarverslag 2012 dat te vinden is op de website De leden van de Raad van Commissarissen worden benoemd deels op basis van voordrachtsrechten van de aandeelhouders en deels op basis van het wettelijk versterkt aanbevelingsrecht van de COR. Alle voordrachten worden beoordeeld door de Raad van Commissarissen (en daarbinnen de Selectie- en Benoemingscommissie), benoeming vindt plaats door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De samenstelling van de zittende Raad van Commissarissen is dusdanig divers dat de combinatie van ervaring, deskundigheid en onafhankelijkheid van zijn leden de Raad van Commissarissen in staat stelt zijn diverse taken jegens de vennootschap en de bij de vennootschap betrokkenen naar behoren te vervullen. Alle leden van de Raad van Commissarissen nemen zonder last en ruggespraak van degene die hen heeft voorgedragen deel aan de vergaderingen. Voorgenoemde aspecten, in het bijzonder de vaststelling van de onafhankelijkheid, maakt onderdeel uit van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen (zie ook principe ). Hoewel formeel de besluitvorming in de Raad van Commissarissen op basis van meerderheid van stemmen geschiedt, wordt vanuit het oogpunt van collegiaal bestuur bij alle besluitvorming gestreefd naar consensus De raad van commissarissen beschikt over een voldoende aantal leden om zijn functie, ook in de commissies van de raad, goed te kunnen uitoefenen. Het geschikte aantal leden is mede afhankelijk van de aard, omvang en complexiteit van de verzekeraar. Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen bestaat per 1 januari 2013 uit 10 leden. In 2012 zijn de heer Arnold Walravens en de heer Flip Buurmeijer uitgetreden als lid van de Raad van Commissarissen; mevrouw Lineke Sneller is per 1 januari 2013 toegetreden tot de Raad van Commissarissen. Een aantal van 10 tot 12 commissarissen wordt gezien de huidige aard, omvang en complexiteit van de organisatie als een passend aantal leden beschouwd. Met een dergelijke omvang is een adequate bezetting van de commissies van de Raad van Commissarissen goed gewaarborgd De leden van de raad van commissarissen beschikken over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle bij de verzekeraar betrokken partijen. De raad van commissarissen maakt een evenwichtige afweging van de belangen van de bij de verzekeraar betrokkenen zoals zijn klanten, aandeelhouders en medewerkers. Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functie van Achmea en van de belangen van de bij Achmea betrokken partijen. Deze vereisten worden in acht genomen bij de selectie van commissarissen. In dat kader wordt onder meer gekeken naar deskundigheid (o.a. op het gebied van governance, risk management, compliance en beloningsbeleid), de aanwezigheid van affiniteit met de (financiële) dienstverlening, de coöperatieve identiteit van de Achmea Groep, het onderschrijven van het vier-stakeholdermodel (klanten, medewerkers, aandeelhouders en distributiepartners) en het onderschrijven van de gewenste maatschappelijke positie van Achmea in publieke/private marktsegmenten. Beraadslaging binnen de Raad van Commissarissen vindt plaats met inachtneming van deze belangen en perspectieven. 3

5 2. Raad van commissarissen Ieder lid van de raad van commissarissen is in staat om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te beoordelen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te vormen over de basisrisico s die daarbij worden gelopen. Voorts beschikt ieder lid van de raad van commissarissen over specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn rol binnen de raad van commissarissen. Daartoe wordt, zodra een vacature in de raad van commissarissen ontstaat, een individuele profielschets voor het nieuwe lid van de raad van commissarissen opgesteld die past binnen de profielschets die voor de gehele raad is opgesteld. Achmea past dit principe toe. Verwezen wordt naar het beschrevene onder principe en de waarborgen daaromtrent in het Reglement van de Raad van Commissarissen en de profielschets van leden van de Raad van Commissarissen. Bij een vacature wordt aan de hand van de algemene profielschets en de reeds beschikbare expertise vastgesteld waaraan op dat moment aanvullend behoefte is. Geschikte kandidaten worden langs het profiel en de specifieke behoefte getoetst door de Selectie- en benoemingscomissie van de Raad van Commissarissen en achtereenvolgens na instemming van de Raad van Commissarissen voor benoeming voorgedragen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De per 1 januari 2013 aangetreden commissaris vult de Raad van Commissarissen aan met extra expertise in ICT. Alle commissarissen zijn in 2012 onderworpen aan de door DNB uitgevoerde geschiktheidstoets op de commissarissen van de vier grote banken en verzekeraars. DNB is daarbij tot een positief oordeel gekomen over het collectief van de RvC van Achmea Bij de vervulling van de vacature van voorzitter van de raad van commissarissen wordt in de op te stellen individuele profielschets aandacht besteed aan de door de verzekeraar gewenste deskundigheid en ervaring met de financiële sector en bekendheid met de sociaal-economische en politieke cultuur en de maatschappelijke omgeving van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert. Achmea past dit principe toe. De voorselectie van de per 5 april 2012 aangetreden nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft plaatsgevonden door de Selectie & Benoemingscommissie van de Raad van Commissarissen en de Raad van Commissarissen zelf. De nieuwe voorzitter is achtereenvolgens door de houder van het prioriteitsaandeel A benoemd op basis van de criteria zoals beschreven in het destijds opgestelde profiel van de voorzitter van de Raad van Commissarissen, waarin deskundigheid, ervaring met de financiele sector en bekendheid met de sociaal-economische en politieke cultuur en de maatschappelijke omgeving van de belangrijkste markten waarin de verzekeraar opereert verankerd zijn Ieder lid van de raad van commissarissen, de voorzitter in het bijzonder, is voldoende beschikbaar en bereikbaar om zijn taak binnen de raad van commissarissen en de commissies van de raad waarin hij zitting heeft naar behoren te vervullen. Achmea past dit principe toe. De voldoende beschikbaarheid voor de adequate taakvervulling van de voorzitter en de leden van de Raad van Commissarissen blijkt in de praktijk door de aanwezigheid van doorgaans alle commissarissen bij formele vergaderingen en periodieke c.q. ad hoc bijeenkomsten tussen individuele leden van de Raad van Commissarissen met de voorzitter en de leden van de Raad van Bestuur. De Commissarissen bekleden naast hun commissariaat functies en nevenfuncties die in aantal en omvang goed verenigbaar zijn met het commissariaat bij Achmea en binnen de kaders van de Wet Bestuur en Toezicht vallen welke sinds 1 januari 2013 van kracht is. In 2012 was de presentie op de vergaderingen van de Raad van Commissarissen en haar commissies nagenoeg 100%. Daarnaast worden soms onderwerpen buiten de vergadering per of per conference call aan de Raad van Commissarissen voorgelegd, waarbij eveneens over het algemeen iedereen deelneemt en zijn/haar oordeel kan uitspreken. 4

6 2. Raad van commissarissen Ieder lid van de raad van commissarissen ontvangt een passende vergoeding in relatie tot het tijdsbeslag van de werkzaamheden. Deze vergoeding is niet afhankelijk van de resultaten van de verzekeraar. Achmea past dit principe toe. De leden van de Raad van Commissarissen ontvangen uitsluitend een vaste vergoeding welke onafhankelijk is van de resultaten van Achmea. De Remuneratie Commissie brengt advies uit aan de Raad van Commissarissen omtrent de vergoeding van de commissarissen. De Raad van Commissarissen doet op haar beurt een voorstel omtrent de vergoeding van de commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Achmea, waarna vaststelling van de vergoeding door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal plaatsvinden. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Achmea heeft op 6 april 2011 de huidige vergoedingen vastgesteld; deze wordt periodiek geevalueerd door de Remuneratie Commissie en de passendheid van de vergoeding maakt deel uit van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen (zie ook principe ) De voorzitter van de raad van commissarissen ziet toe op de aanwezigheid van een programma van permanente educatie voor de leden van de raad van commissarissen, dat tot doel heeft de deskundigheid van de commissarissen op peil te houden en waar nodig te verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, op corporate governance in het algemeen en die van de financiële sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Ieder lid van de raad van commissarissen neemt deel aan het programma en voldoet aan de eisen van permanente educatie. Achmea past dit principe toe. Deskundigheidsvereisten en de verplichte permanente educatie zijn verankerd in het Reglement van de Raad van Commissarissen. In 2012 is in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Commissarissen door Achmea permanente educatie verzorgd op het gebied van ICT, Zorg, commerciele samenwerking met strategische partners, Klantbelang Centraal en Marktstrategie. Een tweetal sessies ging gepaard met een bedrijfsbezoek aan de kernlocaties in Leiden en Tilburg. Bijzondere omstandigheden daargelaten was de voltallige Raad van Commissarissen bij de permanente educatiesessies aanwezig. In reguliere vergaderingen van zowel de Raad van Commissarissen als haar subcommissies wordt voorts uitgebreid aandacht besteed aan o.a. relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, corporate governance, compliance, Klantbelang Centraal, risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Voor de per 1 januari 2013 toegetreden commissaris is een introductieprogramma gemaakt, waarbij kennisgemaakt wordt met de belangrijkste facetten van de Groep en waarbij zij wordt meegenomen in de discussies die o.a. in het kader van permanente educatiesessies hebben plaatsgevonden De beoordeling van de effectiviteit van de in principe bedoelde permanente educatie maakt deel uit van de jaarlijkse evaluatie van de raad van commissarissen. Achmea past dit principe toe. De effectiviteit van de permanente educatie heeft deel uitgemaakt van de in juni 2012 uitgevoerde jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft de permanente educatie als goed en effectief ervaren en heeft de deskundigheid van de commissarissen op diverse thema s vergroot en verbreed. 5

7 2. Raad van commissarissen Naast de jaarlijkse evaluatie van het eigen functioneren van de raad van commissarissen wordt dit functioneren eens in de drie jaar onder onafhankelijke begeleiding geëvalueerd. De betrokkenheid van ieder lid van de raad van commissarissen, de cultuur binnen de raad van commissarissen en de relatie tussen de raad van commissarissen en de raad van bestuur maken deel uit van deze evaluatie. Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen voert jaarlijks een uitgebreide evaluatie uit op haar eigen functioneren aan de hand van feedbackformulieren, waarvan de uitkomst wordt besproken in een speciaal daartoe belegde vergadering. De voorbereiding van de evaluatie en de analyse van de individuele bevindingen van de commissarissen heeft in 2012 plaatsgevonden onder onafhankelijke, externe, begeleiding. Een groot aantal onderwerpen is aan de evaluatie onderworpen, waaronder het functioneren van de Raad van Commissarissen in het algemeen, onderling en de diverse commissies, de mogelijkheid om de bij de functie horende verantwoordelijkheden te dragen, de onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen, de relatie van de Raad van Commissarissen met de Raad van Bestuur, de COR en andere relevante relaties binnen de onderneming, het niveau van informatievoorziening, de relatie met aandeelhouders en overige aspecten van het functioneren van de Raad van Commissarissen zoals educatie, beloning, tijdsbesteding, informele contacten en dergelijke Bij zijn toezicht besteedt de raad van commissarissen bijzondere aandacht aan het risicobeheer van de verzekeraar. Iedere bespreking van het risicobeheer wordt voorbereid door een risico- of vergelijkbare commissie, die daartoe door de raad van commissarissen uit zijn midden is benoemd. Achmea past dit principe toe. Risicobeheer (van financiele en nietfinanciele risico s) is onderwerp van gesprek in iedere Audit & Risk Committee vergadering; de voorzitter van de Audit & Risk Committee doet vervolgens uitgebreid verslag in de opvolgende vergadering van de Raad van Commissarissen, waarin de desbetreffende onderwerpen vervolgens waar opportuun nader besproken en bediscussieerd worden. De door de Raad van Bestuur in 2011 geformuleerde risk appetite is in november 2012 door de Raad van Bestuur heroveroverwogen en na discussies met de Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen ongewijzigd vastgesteld Voor de risicocommissie gelden, evenals voor de auditcommissie, specifieke competentie- en ervaringseisen. Zo moet een aantal leden van de risicocommissie beschikken over grondige kennis van de financieel-technische aspecten van het risicobeheer of over de nodige ervaring die een gedegen beoordeling van risico s mogelijk maakt en moet een aantal leden van de audit-commissie beschikken over grondige kennis van financiële verslaglegging, interne beheersing en audit of over de nodige ervaring die een gedegen toezicht op deze onderwerpen mogelijk maakt. Achmea past dit principe toe. De betreffende competentievereisten zijn in algemene zin gewaarborgd in het profiel van leden van de Raad van Commissarissen en het Reglement van de Raad van Commissarissen (complementariteit in de samenstelling van de Raad van Commissarissen, maar ook deskundigheidseis op het gebied van risk management), en meer specifiek in het Reglement van de Audit & Risk Committee. Deze eisen worden in aanmerking genomen bij de voordracht en benoeming van leden voor de Audit & Risk Committee; de betreffende competenties zijn in de zittende Audit & Risk Committee goed vertegenwoordigd. 6

8 3. Raad Van Bestuur De raad van bestuur is zodanig samengesteld, dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Complementariteit, collegiaal bestuur en diversiteit zijn een voorwaarde voor een goede taakvervulling door de raad van bestuur. Achmea past dit principe toe. De Raad van Bestuur van Achmea is zodanig samengesteld dat het zijn taak naar behoren kan vervullen. De leden van de Raad van Bestuur hebben uiteenlopende achtergonden; bij de samenstelling van de Raad van Bestuur wordt gezocht naar een goede mix tussen leden met specifieke verzekeringservaring (zorg, schade, pensioen & leven) en naar ervaring met de publiek/private markt (zorg, pensioen) alsmede de verschillende distributiekanalen (direct, intermediair, bancassurance) en disciplines als Finance, IT en HR. Een en ander is vastgelegd in het Reglement van de Raad van Bestuur en het profiel van leden van de Raad van Bestuur. Verkorte biografieen van de leden van de Raad van Bestuur zijn gepubliceerd in het Jaarverslag 2012 dat te vinden is op de website Daaruit blijkt dat de leden van de Raad van Bestuur complementair zijn aan elkaar qua onder andere kennis en achtergrond. In het profiel van de vacature in de Raad van Bestuur die in 2012 is ontstaan met het aftreden van Thomas van Rijckevorsel, wordt gestreefd naar behoud van de evenwichtige verdeling van competenties in de Raad van Bestuur, naar versterking van de kennis en ervaring in de verzekeringssector en in marketing. Er wordt gestreefd naar vergoting van de diversiteit in geslacht, waarbij echter in het selectieproces inhoudelijke geschiktheid en evenwicht in competenties prevaleren Ieder lid van de raad van bestuur beschikt over gedegen kennis van de financiële sector in het algemeen en het verzekeringswezen in het bijzonder. Ieder lid beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de verzekeraar en van de belangen van alle betrokken partijen. Voorts beschikt ieder lid van de raad van bestuur over grondige kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te kunnen beoordelen en bepalen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te kunnen vormen over risico s die daarbij worden gelopen. Achmea past dit principe toe. Verwezen wordt naar het beschrevene bij principe De individuele leden van de Raad van Bestuur hebben uiteenlopende achtergronden in het verzekeringswezen, de financiele sector en risicobeheer. Ieder lid beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van Achmea als verzekeraar en van de belangen van de daarbij betrokken partijen en beschikt over grondige kennis om de hoofdlijnen van het totale beleid van de verzekeraar te kunnen beoordelen en bepalen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te kunnen vormen over risico s die daarbij worden gelopen. Diverse leden van de Raad van Bestuur vervullen daarnaast vooraanstaande rollen binnen het kader van nationale en internationale brancheorganisaties zoals (subcommissies van) het Verbond van Verzekeraars, EIOPA en Insurance Europe De voorzitter van de raad van bestuur ziet toe op de aanwezigheid van een programma van permanente educatie voor de leden van de raad van bestuur, dat tot doel heeft de deskundigheid van de leden van de raad van bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden. De educatie heeft in ieder geval betrekking op relevante ontwikkelingen binnen de verzekeraar en de financiële sector, op corporate governance in het algemeen en die van de financiële sector in het bijzonder, op de zorgplicht jegens de klant, integriteit, het risicomanagement, financiële verslaggeving en audit. Achmea past dit principe toe. Aan het begin van ieder jaar worden in samenspraak met de voorzitter van de Raad van Bestuur de thema s voor het permanente educatieprogramma voor de Raad van Bestuur vastgesteld. In 2012 zijn - met de Raad van Commissarissen gecombineerde - permanente educatiesessies verzorgd op het gebied van ICT, Zorg, commerciele samenwerking met strategische partners, Klantbelang Centraal en Marktstrategie. Een tweetal sessies ging gepaard met een bedrijfsbezoek aan de kernlocaties in Leiden en Tilburg. Op een enkele uitzondering na was de voltallige Raad van Bestuur daarbij aanwezig. Daarnaast wordt in of rondom reguliere vergaderingen middels presentaties van in- of externe specialisten aandacht besteed aan o.a. relevante ontwikkelingen in de financiele sector, corporate governance, risicomanagement, compliance, klantbelang centraal en audit. 7

9 3. Raad Van Bestuur Ieder lid van de raad van bestuur neemt deel aan het programma als bedoeld in en voldoet aan de eisen van permanente educatie. Eén en ander is voorwaarde voor het kunnen functioneren als lid van de raad van bestuur. De raad van commissarissen vergewist zich ervan of de leden van de raad van bestuur voldoende deskundig zijn. Achmea past dit principe toe. Verwezen wordt naar principe Alle leden van de Raad van Bestuur nemen deel aan de permanente educatie sessies. De beoordeling van de samenwerking met en het functioneren van de Raad van Bestuur vindt in algemene zin plaats binnen het bestek van de jaarlijkse evaluatie van de Raad van Commissarissen. De beoordeling over het functioneren en de deskundigheid van de Raad van Bestuur is meer specifiek uitgevoerd door de Selectie- en Benoemingscommissie en de Remuneratie Commissie in de context van de beoordeling van de targetrealisatie over De verzekeraar vermeldt jaarlijks in zijn jaarverslag hoe invulling is gegeven aan de principes en Achmea past dit principe toe in het Jaarverslag In het Supervisory Board Report wordt ingegaan op de permanente educatie sessies die in 2012 voor de leden van de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur zijn georganiseerd De raad van bestuur draagt, met inachtneming van de door de raad van commissarissen goedgekeurde risicobereidheid, zorg voor een evenwichtige afweging tussen commerciële belangen van de verzekeraar en te nemen risico s. Achmea past dit principe toe. Een evenwichtige afweging door de Raad van Bestuur tussen commerciële belangen van de verzekeraar en te nemen risico s op basis van de door de Raad van Commissarissen vastgestelde risk appetite wordt gewaarborgd door uitgebreide discussies in de vergaderingen van de Raad van Bestuur over de gewenste risk appetite en de impact die dat heeft op de bedrijfsvoering. Vanwege haar coöperatieve achtergrond en haar ambitie de Meest vertrouwde verzekeraar te zijn, heeft Achmea bewust gekozen voor een laag risicoprofiel. De door de Raad van Bestuur in 2011 geformuleerde risk appetite is in november 2012 door de Raad van Bestuur heroveroverwogen en na discussies met de Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen ongewijzigd vastgesteld. Een evenwichtige afweging van belangen van de bij de organisatie betrokken stakeholders is verankerd in de eind 2010 geformuleerde strategiekaart, wordt bij iedere besluitvorming expliciet aan de orde gesteld en vindt voorts zijn weerslag in het Businessplan Binnen de raad van bestuur wordt aan een van de leden van de raad van bestuur de taak opgedragen besluitvorming binnen de raad van bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden. Het betrokken lid van de raad van bestuur is tijdig betrokken bij de voorbereiding van beslissingen die voor de verzekeraar van materiële betekenis voor het risicoprofiel zijn, in het bijzonder waar deze beslissingen een afwijking van de door de raad van commissarissen goedgekeurde risicobereidheid tot gevolg kunnen hebben. Bij het uitoefenen van de risicobeheerfunctie wordt tevens aandacht besteed aan het belang van financiële stabiliteit en de impact die systeemrisico s mogelijk hebben op het risicoprofiel van de eigen instelling. Achmea past dit principe toe. De Chief Finance & Risk Officer (CFRO) vervult deze functie. Onderwerpen die o.a. het risicobeleid betreffen en besluiten welke een belangrijke impact hebben op het risicoprofiel worden besproken in de Finance & Risk Committee (waarvan de CFRO voorzitter is en twee leden van de Raad van Bestuur zitting hebben), de Raad van Bestuur en indien opportuun de Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen. In 2012 is niet afgeweken van de door de Raad van Bestuur vastgestelde en door de Raad van Commissarissen goedgekeurde risk appetite. Onder andere de impact van de Eurocrisis op de financiele stabiliteit van de Groep en de ontwikkelingen ten aanzien van Solvency II zijn uitgebreid aan de orde geweest in de Finance & Risk Committee vergaderingen in

10 3. Raad Van Bestuur Het lid van de raad van bestuur bij wie de taak is belegd de besluitvorming binnen de raad van bestuur op het punt van risicobeheer voor te bereiden kan zijn functie combineren met andere aandachtsgebieden, op voorwaarde dat hij geen individuele commerciële verantwoordelijkheid draagt voor en onafhankelijk functioneert van commerciële taakgebieden. Achmea past dit principe toe. De onafhankelijkheid van de CFRO is gewaarborgd; de CFRO heeft geen commerciële targets en draagt geen individuele commerciele verantwoordelijkheid voor de Nederlandse bedrijfsonderdelen van Achmea. Het buitenlandbedrijf valt wel binnen het aandachtsgebied van de CFRO, maar met de daarvoor ingerichte governance zijn voldoende checks and balances ingericht om de onafhankelijkheid van de CFRO te waarborgen De raad van bestuur van de verzekeraar draagt bij zijn handelen zorg voor een evenwichtige afweging van alle belangen van de bij de verzekeraar betrokken partijen zoals zijn klanten, aandeelhouders en medewerkers. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuïteit van de verzekeraar, de maatschappelijke omgeving waarin de verzekeraar functioneert en wet- en regelgeving en codes die op de verzekeraar van toepassing zijn. Achmea past dit principe toe. De Groep hanteert al jaren het vierstakeholder model, waarbij in de algehele bedrijfsvoering en besluitvorming gehandeld wordt met inachtneming van de belangen van klanten, medewerkers, aandeelhouders en distributiepartners. Voorts handelt Achmea - voor zover de continuiteit van de Groep daarmee niet in geding is - met inachtneming van de maatschappelijke omgeving waarin Achmea zich begeeft en de op haar van toepassing zijnde weten regelgeving en codes. Dit is breed verankerd in de strategiekaart, de identiteit van de groep, het leiderschapsprogramma, het Business Plan en het beloningsbeleid en maakt deel uit van de afwegingen bij ieder besluit dat door de RvB genomen wordt. De targetsetting van de Raad van Bestuur, directies en senior management is gebaseerd op het Stakeholder Value Management model, waarbij met ingang van 2012 jaarlijks targets worden afgesproken langs de zes perspectieven klant, medewerker, partner, financieel, proces en maatschappelijk Het centraal stellen van de klant is een noodzakelijke voorwaarde voor de continuïteit van de verzekeraar. Onverminderd principe draagt de raad van bestuur er zorg voor dat de verzekeraar zijn klanten te allen tijde zorgvuldig behandelt. De raad van bestuur draagt er zorg voor dat de zorgplicht jegens de klant wordt verankerd in de cultuur van de verzekeraar. Achmea past dit principe nog niet volledig toe. Klantbelang Centraal is sinds 2010 verankerd in de Achmea Identiteit (o.a. Een gemeenschap van betrokken mensen waarbij de klant zich goed verzekerd weet). De Achmea Identiteit vormt het vertrekpunt om Klantbelang Centraal verder te verankeren in Achmea cultuur en de aangeboden producten en diensten. Achmea heeft dit in 2010 ingezette traject ook in 2012 voortgezet. Enerzijds is Klantbelang Centraal verankerd in het personeel- en organisatiebeleid door opname van het gewenste gedrag in functieprofielen en in werving & selectie criteria, opleidingen en als beoordelingscriterium voor variabele beloningen. Anderzijds is de implementatie van het Normenkader Proposities voortgezet. Het Normenkader Proposities bevat de kwaliteitseisen waaraan zowel onze bestaande als nog te ontwikkelen producten en diensten van onze merken moeten voldoen in ons streven om de meest vertrouwde verzekeraar te worden. De deelname van verscheidene Achmea labels aan het Keurmerk Klantgericht Verzekeren wordt gecontinueerd. 9

11 3. Raad Van Bestuur De leden van de raad van bestuur oefenen hun functie op een zorgvuldige, deskundige en integere manier uit met inachtneming van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, codes en reglementen. Ieder lid van de raad van bestuur tekent een moreel-ethische verklaring. In de toelichting op deze Code is een model-verklaring opgenomen. Dit model kan iedere verzekeraar naar eigen inzicht aanvullen. Achmea past dit principe toe. Alle leden van de Raad van Bestuur hebben een Moreel Ethische Verklaring getekend, welke gepubliceerd is op de website: profiel/paginas/bestuur.aspx De raad van bestuur draagt er zorg voor dat de in principe bedoelde verklaring wordt vertaald in principes die gelden als leidraad voor het handelen van alle medewerkers van de verzekeraar. Iedere nieuwe medewerker van de verzekeraar wordt bij indiensttreding uitdrukke-lijk gewezen op de inhoud van deze principes door middel van een verwijzing naar deze principes in het arbeidscontract en wordt geacht deze principes na te leven. Achmea past dit principe toe. De moreel ethische verklaring is doorvertaald in de nieuwe Algemene Gedragscode Achmea (AGA) die in december 2012 is goedgekeurd door de Centrale Ondernemingsraad. In de vernieuwde AGA is invulling gegeven aan het onderwerp Klantbelang Centraal. De aangepaste AGA is via het Achmeanet onder de aandacht gebracht bij het Achmea Personeel. In de arbeidsovereenkomst van nieuwe medewerkers is reeds een verwijzing opgenomen naar de (op enig moment geldende) AGA. Naar aanleiding van de wijzigingen in de AGA wordt een toolbox ontwikkeld waarmee dilemma s op de werkvloer worden besproken. Daarnaast leggen begin 2013 de beleidsbepalers van Achmea de per 1 januari 2013 voor beleidsbepalers van financiele instellingen verplichte eed of belofte af. 10

12 4. risicomanagement 4.1. De raad van bestuur, en binnen de raad van bestuur primair de voorzitter van de raad van bestuur, is verantwoordelijk voor het vaststellen, uitvoeren, monitoren en waar nodig bijstellen van het algehele risicobeleid van de verzekeraar. De risicobereidheid wordt op voorstel van de raad van bestuur tenminste jaarlijks ter goedkeuring aan de raad van commissarissen voorgelegd. Tussentijdse materiële wijzigingen van de risicobereidheid worden eveneens ter goedkeuring aan de raad van commissarissen voorgelegd. Achmea past dit principe toe. Binnen de verdeling van aandachtsgebieden binnen de Raad van Bestuur van Achmea heeft de voorzitter van de Raad van Bestuur de overall verantwoordelijkheid. In die zin is de voorzitter binnen de collegiale verantwoordelijkheid ook primair verantwoordelijk. Binnen de taakverdeling van de Raad van Bestuur behoort Risicomanagement tot de portefeuille van CFRO. De CFRO is hiermee het in principe bedoelde lid van de Raad van Bestuur aan wie de taak is opgedragen de besluitvorming binnen de Raad van Bestuur op dat punt voor te bereiden. Conform de vastgestelde Risk Appetite wordt de risicobereidheid tenminste jaarlijks door de Raad van Bestuur ter goedkeuring voorgelegd aan de Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen, waarna deze definitief wordt vastgesteld. De strategiekaart vormt de basis voor de bepaling van de risicobereidheid. Dit is meest recent in november 2012 geschied. Daarbij is afgesproken dat tussentijdse materiële wijzigingen opnieuw zullen worden voorgelegd aan de Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen. Deze hebben zich na november 2012 niet voorgedaan De raad van commissarissen houdt toezicht op het door de raad van bestuur gevoerde risicobeleid. Daartoe bespreekt de raad van commissarissen het risicoprofiel van de verzekeraar en beoordeelt hij op strategisch niveau of kapitaalallocatie en liquiditeitsbeslag in algemene zin in overeenstemming zijn met de goedgekeurde risicobereidheid. Bij de uitoefening van deze toezichtrol wordt de raad van commissarissen geadviseerd door de risicocommissie die hiertoe uit de raad van commissarissen is gevormd. Achmea past dit principe toe. Het gevoerde risicobeleid, kapitaalbeslag en liquiditeitsbeslag is onderwerp van rapportage en gesprek in iedere vergadering van de Audit & Risk Committee aan de hand van het Achmea Risk Dashboard; de voorzitter van de Audit & Risk Committee verzorgt een mondelinge rapportage in de eerstvolgende vergadering van de Raad van Commissarissen. Jaarlijks in de maand december wordt door de Audit & Risk Committee voor het daaropvolgende jaar het kapitaal-, fundingen liquiditeitsplan besproken en op strategisch niveau beoordeeld op overeenstemming met de risicobereidheid van de Groep. De beoordeling en bevindingen van de Audit & Risk Committee zoals gedaan in december 2012 zijn met de Raad van Commissarissen gedeeld, die daarvan met instemming heeft kennisgenomen. 11

13 4. risicomanagement 4.3. De raad van commissarissen beoordeelt periodiek op strategisch niveau of de bedrijfsactiviteiten in algemene zin passen binnen de risicobereidheid van de verzekeraar. De voor deze beoordeling relevante informatie wordt op zodanige wijze door de raad van bestuur aan de raad van commissarissen verstrekt dat deze laatste in staat is zich daar een gedegen oordeel over te vormen. Achmea past dit principe toe. Achmea heeft een door de Raad van Commissarissen goedgekeurde Risk Appetite, waaraan het Business Plan getoetst wordt en met inachtneming waarvan de Raad van Commissarissen de bestaande strategie (her)beoordeelt. Dit is laatstelijk gedaan voor het in december 2012 door de Raad van Commissarissen goedgekeurde Business Plan De raad van bestuur draagt er zorg voor dat het risicobeheer zodanig adequaat is ingericht dat hij tijdig op de hoogte is van materiële risico s die de verzekeraar loopt opdat deze risico s beheerst kunnen worden. Beslissingen die van materiële betekenis zijn voor het risicoprofiel, de kapitaalallocatie of het liquiditeitsbeslag, worden genomen door de raad van bestuur. Achmea past dit principe toe. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor interne risicobeheerssystemen en de betreffende besluitvorming. Dit is ingericht conform een three lines of defence - model, zoals ander beschreven onder principe 5.1. De Raad van Bestuur wordt tijdig geinformeerd middels reguliere rapportages aan de Raad van Bestuur en de Finance & Risk Committee die de Raad van Bestuur in deze taak ondersteunt. Verder toezicht op het voeren van adequaat risicobeheer geschiedt door de Audit & Risk Committee en de Raad van Commissarissen, in wiens vergaderingen rapportage over interne risicobeheersing een vast onderwerp is (a) Iedere verzekeraar heeft een Product Goedkeuringsproces. De raad van bestuur draagt zorg voor de inrichting van het Product Goedkeuringsproces en is verantwoordelijk voor het adequaat functioneren daarvan. Producten die het Product Goedkeuringsproces binnen de verzekeraar doorlopen worden niet op de markt gebracht of gedistribueerd zonder een zorgvuldige afweging van de risico s door de risicomanagementfunctie binnen de verzekeraar en zorgvuldige toetsing van andere relevante aspecten, waaronder de zorgplicht jegens de klant. Achmea past dit principe nog niet volledig toe. Het product goedkeuringsproces is vastgelegd in de per 1 januari 2012 geactualiseerde Dutch Insurance Product Approval Policy. Achmea is in januari 2012 begonnen met de uitvoering van het geactualiseerde beleid. Integraal onderdeel van productontwikkeling is het Normenkader Proposities dat de kwaliteitseisen bevat waaraan zowel onze bestaande als nog te ontwikkelen proposities moeten voldoen in onze ambitie om de meest vertrouwde verzekeraar te worden. Hoewel in een medio 2012 uitgevoerde audit is vastgesteld dat hierbij vooruitgang is geboekt, blijkt op onderdelen nog een betere borging mogelijk (b) De interne auditfunctie controleert op basis van een jaarlijkse risico-analyse of opzet, bestaan en werking van het proces effectief zijn en informeert de raad van bestuur en de desbetreffende (risico)commissie van de raad van commissarissen omtrent de uitkomsten hiervan. Achmea past dit principe toe. Internal Audit voert conform het Audit Plan jaarlijks de audit uit en rapporteert hierover aan de Raad van Bestuur en het Audit & Risk Committee van de Raad van Commissarissen middels het Audit Memorandum. 12

14 5. Audit 5.1. De raad van bestuur draagt zorg voor systematische controle op de beheersing van de risico s die met de (bedrijfs)activiteiten van de verzekeraar samenhangen. Achmea past dit principe toe. Achmea is ingericht volgens het three lines of defence -model. De verantwoordelijkheid voor het identifceren en beheersen van risico s ligt binnen de eerste lijn. Dit zijn de medewerkers en het management die zich met de dagelijkse bedrijfsuitoefening bezighouden, directies en de Raad van Bestuur. De Risk & Compliance kolom is binnen dit model de tweede lijn. Risk & Compliance geeft kaders, bewaakt en rapporteert over het niveau van de beheersing van de risico s. De derde lijn is de onder principe 5.3 beschreven Internal Audit functie. De Raad van Bestuur heeft Internal Audit de opdracht gegeven voor uitvoering van systematische controle op de beheersing van de risico s die met de (bedrijfs)activiteiten van de verzekeraar samenhangen. Een en ander is vastgelegd in het Internal Audit Charter. Internal Audit rapporteert periodiek aan de Raad van Bestuur en de Audit & Risk Committee, waarbij de rapportages van Internal Audit uitgebreid besproken worden Binnen de verzekeraar is een interne auditfunctie werkzaam die onafhankelijk is gepositioneerd. Het hoofd interne audit rapporteert aan de voorzitter van de raad van bestuur en heeft een rapportagelijn naar de voorzitter van de auditcommissie. Achmea past dit principe toe. De directeur Internal Audit rapporteert rechtstreeks aan de voorzitter van de Raad van Bestuur en heeft een rapportagelijn naar de voorzitter van de Audit & Risk Committee De interne auditfunctie heeft tot taak te beoordelen of de interne beheersmaatregelen in opzet, bestaan en in werking effectief zijn. Daarbij ziet zij onder meer op de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar. De interne auditfunctie rapporteert over de bevindingen aan de raad van bestuur en de auditcommissie. Achmea past dit principe toe. Internal Audit beoordeelt periodiek of de interne beheersmaatregelen in opzet, bestaan en werking effectief zijn. Daarbij ziet zij onder meer op de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen Achmea. De betreffende rapportages worden in aanwezigheid van de directeur Internal Audit uitgebreid besproken in de Raad van Bestuur en de Audit & Risk Committee Tussen de interne auditfunctie, de externe accountant en de risico- of auditcommissie van de raad van commissarissen vindt periodiek informatie-uitwisseling plaats. In het kader van deze informatie-uitwisseling is ook de risicoanalyse en het auditplan van de interne auditfunctie en van de externe accountant onderwerp van overleg. Achmea past dit principe toe. Dit overleg is o.a. geborgd via het Audit & Risk Committee waarbij zowel de externe accountant als de directeur Internal Audit aanwezig zijn. Vaste agendapunten zijn o.a. Audit Memorandum Internal Audit, Management Letter externe accountant, audit jaarplan Internal Audit en auditplan externe accountant inclusief de daarin opgenomen risicoanalyses In het kader van de algemene controleopdracht voor de jaarrekening rapporteert de externe accountant in zijn verslag aan de raad van bestuur en de raad van commissarissen zijn bevindingen over de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen de verzekeraar. Achmea past dit principe toe. De externe accountant rapporteert middels de Management Letter aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen zijn bevindingen over de kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance, het risicobeheer en de beheersprocessen binnen Achmea. 13

15 5. Audit 5.6. De interne auditfunctie neemt het initiatief om met de Nederlandsche Bank en de externe accountant tenminste jaarlijks in een vroegtijdige fase elkaars risicoanalyse en bevindingen en auditplan te bespreken. Achmea past dit principe toe. Er vindt periodiek overleg tussen Internal Audit en DNB plaats, inclusief bespreking van het audit jaarplan Internal Audit met risicoanalyse. De Risicoanalyse van DNB wordt jaarlijks besproken tussen DNB, de externe accountant, Internal Audit en Financien van Achmea. 14

16 6. Beloningsbeleid De verzekeraar voert een zorgvuldig, beheerst en duurzaam beloningsbeleid dat in lijn is met zijn strategie en risicobereidheid, doelstellingen en waarden en waarbij rekening wordt gehouden met de lange termijn belangen van de verzekeraar, de relevante internationale context en het maatschappelijk draagvlak. De raad van commissarissen en de raad van bestuur nemen dit uitgangspunt in acht bij het vervullen van hun taken met betrekking tot het beloningsbeleid. Achmea past dit principe toe. De visie en de uitgangspunten zijn geëxpliciteerd in het schriftelijk vastgelegde - en december 2011 door DNB goedgekeurde - Achmea Beloningsbeleid en zijn van toepassing op de gehele Groep. Achmea heeft als onderneming met coöperatieve wortels het Klantbelang Centraal staan. Dit is een integraal kenmerk en onderdeel van de identiteit, visie en de structuur, waar de belangen van aandeelhouders en klanten gelijklopen. De coöperatieve aandeelhouders vertegenwoordigen namelijk primair de klanten en het klantbelang. Het gaat om duurzame waardecreatie voor alle stakeholders: klanten, aandeelhouders, medewerkers en distributiepartners. De uitgangspunten en intenties die Achmea in het beloningsbeleid hanteert, zijn als volgt. Het beloningsbeleid: vloeit voort uit de identiteit van Achmea: het is beheerst, proportioneel en niet excessief; reflecteert onze betrokkenheid bij de samenleving; ondersteunt de continuïteit van de onderneming; is gericht op lange termijn waardecreatie voor alle stakeholders; mag geen elementen bevatten die aanzetten tot onverantwoorde risico s; bevat mede daarom checks and balances ; omvat terugvorderingbepalingen. Het Beloningsbeleid van Achmea is op 10 november 2011 door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Alle aspecten van het beloningsbeleid zijn gedetailleerd beschreven, inclusief verantwoordelijkheden, procedures en monitoring. In o.a. het reglement van de Raad van Commissarissen en dat van diens Remuneratiecommissie is geborgd dat erop wordt toegezien dat de uitvoering van het beloningsbeleid in overeenstemming blijft met voornoemde uitgangspunten. Genoemde reglementen zijn allebei in 2011 aangepast en maken deel uit van het schriftelijke vastgelegde beloningsbeleid De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitvoeren en evalueren van het vastgestelde beloningsbeleid ten aanzien van de leden van de raad van bestuur. Daarnaast geeft de raad van commissarissen goedkeuring aan het beloningsbeleid voor het senior management en ziet hij toe op de uitvoering daarvan door de raad van bestuur. Tevens keurt de raad van commissarissen de beginselen van het beloningsbeleid voor overige medewerkers van de verzekeraar goed. Het beloningsbeleid van de verzekeraar omvat mede het beleid met betrekking tot het toekennen van retentie-, exit- en welkomstpakketten. Achmea past dit principe toe. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor het uitvoeren, evalueren en monitoren van het beloningsbeleid t.a.v. de leden van de Raad van Bestuur. De Raad van Commissarissen verleent, na advies van de Remuneratie Commissie, goedkeuring aan het beloningsbeleid voor de directie en senior managers. Deze bevoegdheden zijn opgenomen in de reglementen van de Raad van Commissarissen en Remuneratie Commissie. Als onderdeel van toe te kennen beloningen worden eventuele retentie-, exit- en welkomstpakketten eveneens volgens bovenstaande werkwijze vastgesteld en getoetst. Een en ander is nader beschreven in het Remuneratierapport dat gepubliceerd is op de website 15

17 6. Beloningsbeleid De raad van commissarissen bespreekt jaarlijks de hoogste variabele inkomens. De raad van commissarissen ziet erop toe dat de raad van bestuur ervoor zorg draagt dat de variabele beloningen binnen de verzekeraar passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van de verzekeraar en in het bijzonder of deze voldoen aan de in deze paragraaf genoemde principes. Tevens bespreekt de raad van commissarissen materiële retentie-, exit en welkomstpakketten en ziet erop toe dat deze passen binnen het vastgestelde beloningsbeleid van de verzekeraar en niet excessief zijn. Achmea past dit principe toe. De variabele beloningen van het top management worden vastgesteld door de Raad van Commissarissen, op advies van de Remuneratie Commissie. Evenals de beslissing of op basis van o.a. de bedrijfsresultaten wordt overgegaan tot toekenning/ uitkering van de variabele beloning. Deze werkwijze volgt hierbij de zgn. CEBS guidelines. Hiermee is tevens het voldoen aan de bepalingen van de Codes geborgd. Als onderdeel van toe te kennen beloningen worden eventuele retentie-, exit- en welkomstpakketten eveneens volgens bovenstaande werkwijze vastgesteld en getoetst Het totale inkomen van een lid van de raad van bestuur staat in een redelijke verhouding tot het vastgestelde beloningsbeleid binnen de verzekeraar waarbij het totale inkomen ten tijde van de vaststelling iets beneden de mediaan van vergelijkbare functies binnen en buiten de financiële sector ligt, waarbij de relevante internationale context wordt meegewogen. Achmea past dit principe toe. Het Achmea beloningsbeleid spreekt over de Mediaan, op basis van de Total Remuneration Perspectief. Hiervoor worden alle componenten van het beloningsbeleid meegewogen. Vastgesteld is dat voor alle leden van de Raad van Bestuur het totale inkomen onder de mediaan van vergelijkbare functies buiten de financiële sector blijft. Ten opzichte van de mediaan van functies binnen de financiële sector ligt het totale inkomen boven de mediaan. Echter rekening houdend met de grote verschillen in omvang van de ondernemingen in de vergelijkingsgroep financiële sector is dit een juiste positie in de peergroup en voldoet de beloning van de leden van de Raad van Bestuur aan dit principe De vergoeding bij ontslag van een lid van de raad van bestuur bedraagt maximaal eenmaal het jaarsalaris (het vaste deel van de bezoldiging). Indien het maximum van eenmaal het jaarsalaris voor een lid van de raad van bestuur die in zijn eerste benoemingstermijn wordt ontslagen kennelijk onredelijk is, komt dit lid van de raad van bestuur in dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van maximaal tweemaal het jaarsalaris. Achmea past dit principe toe voor sinds 1 juni 2008 benoemde leden van de Raad van Bestuur. De ontslagvergoeding voor deze leden van de Raad van Bestuur en directieleden voldoet aan de hier genoemde criteria en is gemaximaliseerd tot één jaarsalaris. Voor drie leden van de Raad van Bestuur, benoemd voor 1 juni 2008 (waaronder de in 2012 en 2013 afgetreden leden van de Raad van Bestuur), is nog sprake van een regeling op basis van dienstjaren, die is gemaximeerd op 36 maanden. Deze uitzondering is om civielrechtelijke redenen gehandhaafd en geëxpliciteerd in het Remuneratie Rapport op de website; wel is de opbouw van het aantal dienstjaren in 2012 bevroren Bij de toekenning van de variabele beloning aan een lid van de raad van bestuur wordt rekening gehouden met de lange termijn component. De toekenning is mede afhankelijk van winstgevendheid en/of continuïteit. De variabele beloning wordt voor een materieel deel voorwaardelijk toegekend en op zijn vroegst drie jaar later uitgekeerd. Achmea past dit principe toe. Achmea heeft dit principe ingevoerd in het in 2011 herziene Achmea beloningsbeleid. De targetsetting voor de Raad van Bestuur, directieraad en senior management is gebaseerd op risk adjusted Key Performance Indicators en Key Risk Indicators. De Key Performance Indicators en Key Risk Indicators zijn mede gerelateerd aan de winstgevendheid en continuïteit van de onderneming. Aanvullend wordt 50% van de variabele beloning vanaf beoordelingsjaar 2011 voorwaardelijk toegekend met een uitgestelde termijn van vijf jaren. In 2012 is er over 2011 geen variabele beloning toegekend, de Raad van Bestuur heeft de Remuneratie Commissie en de Raad van Commissarissen verzocht haar voorstel daartoe over te nemen. Een nieuwe ontwikkeling is dat de wetgeving inzake bonusverbod staatgesteunde ondernemingen in 2012 is aangenomen en in werking getreden is. Dit heeft implicaties voor de toekenning en uitkering van variabele beloning in de komende jaren, aangezien ook de Raad van Bestuur van Achmea wordt aangemerkt als bestuurder in de zin van deze wet. Verwezen wordt naar principe